No. 16 31e Jaargang De Groote OorSog» Districtsvergadering Schoolraad. Uitgave van .-le Naami, Venn. LUCTOB ET EMEBGO gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: V$MQE VORSTSTRAAT 219 Bureau te Middelburg: ftlMA F. P. DHUIJ L. BURG. Drukkers: ^«terbaan Le Cointre - Goes. na«a— Hooge huren. Een ontwerp is bij de Tweede Kamer ingediend om te voorkomen een onre delijke opdrijven van woninghuurprijfeen. Dit ontwerp zal bij aanneming wor den een huurcomm i ssie wet. Zij bedoelt het instellen 'v:a.n comlmis- sies die moeten nagaan of de huren van woningen beneden zekere grens onredelijk worden opgedreven. Die commissies, saamgesteld uit verhuurders en huurders, worden benoemd door B. en Wl van iedere gemeente, waar zij zullen noodig geacht worcban. Waar zulk een commissie bestaat, zal "I verboden zijn een hooge re huur te. vor deren den die welke op 1 Januari van dit jiaar gold, of op 'ttijdstip voordat zij leeg ging staan toen zij' nog bewoond wa,s. Voor nieuwe woningen geschiedt de be paling van den huurprijs naar de ge schatte huurwaarde. Een ontwerp dat in een leemte voorziet. Het is bekend dat vooral dit jaar in de groote steden een schromelijke op drijving dor huurprijzen heeft plaats ge had. Wordt de wet aangenomen, dan Wordt daarvoor een schotje gestoken. Bestaande huurcontracten worden ongeldig, wanneer de himrconumssie zulks beveelt, en huur- opslag zal zonder toeslemming van deze niet meer kunnen plaats hebben. Neemt de verhuurder met. haar beslis sing geen genoegen, dan heeft hij beroep! op B. en W. Dat is het hoogste ressort. Zoodat, wanneer die de huurcommissie in het gelijk stellen hij zjchl er bij' heeft neer te leggen. Waar, ten gevolge dej- buitengewone tijdsomstandigheden, waaronder wij leven, de overheid in velerlei particuliere da ken den neus steekt, zal deze maatregel' wel geen verzet vinden. Immers hij is lïoodig. Zij nog herinnerd dat in dit ontwerp vallen woningen van een huurwaarde niet hooger dan 4 maal de wekelijksche huur prijzen aangegeven in de artikelen 1 en 2 der Kieswet. Voor Vlissingeiï derhalve f7. Middelburg f 6, 'tZiand en Souburg f5; aJle overige gemeenten op dé eilan den benevens Axel (kom), Temeuzten (kom), S|as van Gent en Hulst f4; overige gemeenten (of deelen vian Axel en Neu zen dn Zeeuwsch-Vlaanderen f3,20. Beknopt overzicht van den toestand. Op de slagvelden schijnen die kaneen maar niet te willen wisselen. •SarraU's roem begint ook te tanen. De „Neue Freie Presse" meldt uit Sofia „Het offensief van Sar rail tegen de B.ulgaiainsiche vee hier-vleugel is geheel tot staan gekomen. Die tegenstander kan geen enkel voordeel maar behalen. De strijd •aan de Gzerna was' „levendig. Een ver der Yoortdringen is voor de Entente troepen onmogelijk, zoo lang de rivier zelf niet In hun handen is. De vijand gebruikt daarom daar zijn hoofdkrachten. Zijn aanvallen stopten echter op den meest hardnekkigen tegenstand. Trots de vreesielijkste offers blijft bij steeds op dezelfdte plaats. i Bij het dorp Skoschivir mislukten 'zes ■snel op elkaar volgende aanvallen. Het zelfde lot haildon de aanvallen aan de Stro-emia en de "Wjardar." Die ,;verw.achting der Entente, spoedig zegevierend Monastir binnen te trekken, heeft voorloopig dus geen kans op vei*- i idling. In Zevenburgen heerscht nog geen rust. Wie bedoelen het Roemeense he grens gebied. De tegenstand der Roemeniërs wordt inderdaad heftig. Het is niet te "verwonderen dat de Roemeniërs vóór alles trachten ta voor komen, dat hun grondgebied door Dluit- schers en Oostenrijkers wordt betreden en rial zoowel Koning Ferdinand, als de minister-presidient een beroep op do hulp der overige Geallieerden hebben ge daan Die hulp is hun toegezegd door •Grey en Lloyd George; heide staatslie den verklaarden dat reeds maatregelen zijn getroffen om te voorkomen, dat die Central© Mogend heden haar begeerte, oiu) zich op Roemenië te wreklen, Sriil'- len kunnen bevredigen. Over den aard dier maatregelen kondien zij zich echter met uitlaten. i Op, het Russische front putten de Russen zich vergeefs uit in 'nan valient tegen de Duitsch&rs. Ook op do andere fronten 'gföen, daden, die :sen$a,tié wekken. Gehechtheid tusschen mensch en dier. Er bestaan ontroerende verhalen over den trouw en de gehechtheid tusschen wapenmakkers op de slagvelden. Maar ook de aanhankelijkheid tusschen mensch en dier treedt soms treffend aan den dag. In de „Echo de Paris" schrijft een jeugdig soldaat het dood.sverhaal van zijn paard, dat reeds hij- Verdun een oog ver loren had. Met het oog, dat hij nog over had, keek hij altijd naar de groote lom men, welke naast hem neervielen. Cra pouillet, zoo was zijn naam. Hij hield van mij, dat brave dier, misschien, omdat ik hem veel brood gaf, veel liefkoozingen, terwijl ik hem nooit sloeg, en werkelijk onze vriendschap was wederkeerig. Op een dag kreeg deze jonge inlan het hevel om een bericht te gaan brengen naar den commandant. Hij vertrekt op Crapouillet, te midden van een hagel bui vair kogels. „In het zadel!" Een klei ne. tik, eeiï aanmoediging met de sporen; Crapouillet spitst de ooreri, hij heeft het begrepen; wij vertrekken in vliegenden galop!Ik was nauwelijks 200 me ters verder, toen een 150 sprong op nog geen vier mieters voor ons uit. Crapouil let schrikt en stijgertDat. heeft mij gered en hem -gedood. Een groote splin ter trof hem'; had het arme dier die be weging niet gemaakt, dan zou ik getrof fen zijn. Maar de commandant had gezegd: „In snellen galop!" Er was niets aan te doen, we moesten voort, ofschoon hem het bloed uit de wond stroomde. Het arme dier, dat even geaarzeld had, gaat weer voort, na een onbarmhartige aansporing met mijn sporen. Hij1 zet het weer op- een loop-en. Wij komen voorbij water en bet is, alsof hij vraagt: „Ileb een fontein. 'Hij wendt het hoofd naar het medelijden, laat mij drinken". Maar de fontein is reeds als een droombeeld ver zwolgen. Het .galoppeert steeds, wij heb ben ook geen ©ogenblik te verliezende dood zit. ons op' de hielen. „Zouden wij het nog halen?" Het is nog: zes kilome ters; hij gaat langzamer en langzamer, hij kan niet meer; zijn neusgaten rocken. Maar vooruit in galop, altijd voort! Nog vier kilometers! Er druipt bloed van mijn sporen. „Kom, mijn dapper paard, wij zijn er haast!" Zijln vier bee- nen raken onregelmatig den grondals hij maar niet valt! Crapouillet hinnikt van pijn, maar hij vliegt voort, als de wind zoo snel. Uit ide verte zie ik reeds' de lich ten; ook het paard heeft begrepen, da;t het doel bijna bereikt is. Nog sneller loopt het voortnog honderd meters-nog vijftigDan valt Crapouillet als een zwa re massa néér; ik vlieg drie meters ver- dei' over zijri hoofd. Ik sta op, zonder mij verder om mijn. paard te hekommeren en ik loop door om mijn zending te volbrengen. Daarna keerde ik terug naar dien armenCrapouil- let, die daar zoo stil op den weg was' blijven liggen, 't. Was zijln laatste reis ge weest. Toen ik bij hem- kwam, lichtte hij den kop op en keek mijl met zijln omfloerst oog aan. Even daarna ging er pen rilling door zijn beenen; nog een maal lichtte hij het hoofd op; toen was, hij dood. Ik heb hem beweend, als een jongen zijn trouwen kameraad. Allen, die de trouw en de gehechtheid van sommige dieren kennen, zullen de smart begrijpen van dezen soldaat. De duikboot- en mijnoorlog. Volgens het „Berliner Tageblatt" heeft de commandant van de „D j!5", ka pitein-luitenant Arnauldt de la Pterrière, van. den keizer de orde, pour -lfe mérite gekregen. Arnaiuld is een vau die 'duik- hootcommandanten die 'het meeste .suc ces heeft .gehad en die de „U 35" in den tij:! van driekwart jaar dat hij com mandant is met groote bravoure beeft geleid en daarmede schitterende resul taten heeft behaald. Zoo als bekend was. het ook de ,,U 35" die de Spuanstehia haven Cartagena binnenliep en daar een brief v.an den keizer aan koning AI- fons heeft afgegeven. De „U 35" heeft sedert dien 126 schepen mist een inhoud vain 270.000 ton in den grond gehoord, onder welke de Frahs'c'hie kruiser „Rigel" en de Engelsche kruiser „Primula". Ook verscheidene vijandelijke hulpkfuisers zijln door lie „U 35" tot zinken "gebracht, o.a. de „Gallia", de Provence" en de „Minneapolis". Voorts heeft de ,,U 35'.' verscheidene vijandelijke transportschepen met bestemming naar Saliomiki in den grond geboord. D,e ,„U 35" had in het geheel bij de door haar gevoerde opera ties 17 gevechten te doorstaan. Deze eene duikboot heeft aan den vijand een schade berokkend van 450 miliioen mark. Be geschiedenis van de Italiaansche oorlogs verklaring aan Duitschland. Een nrnrkwaardige erkentenis' .vinden wij in fle voljjente verklaring. vaji: tie ..Daily News" vau October j.h: „Het is' niet algemeen bekend, llat Runcirnians opzending- naar Italië niet al leen lot doiel had, een overeenkomst met onze bondgenooten over de dringend noodig zijnde" kolen en de wenschajffing" van allerlei ■krijgsbehoeften tot stand te brengen, maar dat het bezoek ook de regeling va,n alle tusschen Italië en En geland hangende kwesties beoogde, in. 't bijzonder de beperking van den vijan delijken handel. De gewichtigste k westiewas echter do lot dan toe nog" achtergebleven oor logsverklaring aan Duitschland. Het ge lukte Runciman, overeenstemming t? weeg te brengen in do geschil-punten en tie bindende toezegging te verkrijgen, dat de oorlogsverklaring binnen .kort. volgen zou. Zeven dagen na het vertrek van Hun cimiaitt verklaarde Italië aan Duitseli land dein oorlog. Korte Oorlogsberichten. -De commissie van tarwevoorziening in Engeland, heeft de landbouwers in 'e lands belang aangeraden, zooveel moge lijk tarwe uit te zaaien. -— In Chenée (België) is op 106-jari- gen leeftijd overleden de heer 1. van Gheel, de laatste Belgische oud-strijder van 1830 - tn Duitschland moeten de horens, de ^voeten (hoeven) alsmede de 'beende ren, die niet voor nienschelijk voedsel kunnen dienen van runderen, schapen en varkens, aan de overheid worden afge leverd voor de fabricatie van olie. In sommige streken van Duitschland is vergunning verleend het verplichte per centage weitenschrool in het oorlogs- brood te vervangen door zuiver weiten- meel, waardoor de kwaliteit aanmerkelijk verbeterd wordt. De prijs is niettemin iets verminderd. - Een Duitseh blad schetst een ge schiedenisles op- de school in den jare 1920. „Ziezoo" laat het den onder wijzer zeggen „nu komen wijl aan den Duitscli-Oostenrijksch-Tiirksoh-Buï- gaarsch - Engelsch-Russisch - Fransoh-Ja- pfiniscji - Belgisch - Italiaansch-Servisch- Montenegrijnsch - Portugeesch-Roemeen'- schenoorlog. De spoorwegen in Portugal hebben te kampen met een groot gebrek aan wa gons daar deze alle in beslag zijn ge- nomen voor militaire transporten. Er zijn minstens 1000 wiagons te wieinig om het geregeld verkeer te kunnen onder houden. In Neurenhurg heeft men den voor raad eieren in de particuliere huishou dens geteld en is' men tol het verrassen de resultaat gekomen, dat zich in 21.600 gezinnen, 2.682.000 eieren bevinden. In verband hiermede is aan de regeering verzocht, in geheel Beieren zoowel in 'de steden als op het platteland de eieren in beslag te nemen. Volgens een telegram uit Petrograd is een Japansch regiment ruiterij' in Mant- sjoerije door Mongool,sche en Chineesche troepen omsingeld. De Paus heeft aan alle krijgsgevan genen, die in Zwitserland geïnterneerd zijn, een herinneringsmedalje gezonden. Wij ontvingen een adres door 500 Aïnerikanen uit staatkundige en litteraire kringen onderteekend, waarbij dezen a.an de Entente de zegepraal toewenschen, waarvan zij bevrijding van Servië en België en onderdrukking van het mili tarisme verwachten. -In zijn Zondagsnummer heeft het Berl. Tageb'l. 57 rouwadvertentiën van in den oorlog gevallenen. Naar de Temlps meedeelt, was het tekort op den Franschen oogst In jaren niet zoo groot als thans. De oogst be draagt ongeveer 60 miliioen dubbele cen tenaars, terwijl Frankrijk noodig heeft, het leger inbegrepen, 86 miliioen cen tenaars. In Duitschland is de invoer van oesters en kreeften verboden. Te Athene verwacht men een nieu we! nOta der entente, die inkrimping van de legersterkte en overbrenging van het leger naar .den Peloponnesus eischt. In dat geval ziet men een nieuwe kabinets crisis tegemoet. Venizelos zal Politie en Ddomidis met een bizondere opdracht naar de en tente-hoofdsteden zenjden. Te Londen bevinden zich op 't qogenblik drie personages1 van prinselij ken bloede, die aan de Grieksche dy nastie verwant zijn: prins Nikolaas en prins George, broeders', en groothertogin George van Rusland, zuster van den ko ning van Griekenland. Prins George heeft •een lang onderhoud niet minister Grev gehad. Van 1 November af moeten de 41- jarige mannen in Engeland zich voor den dienst aanmelden. Barnett, secretaris van het vereenig- de Engelsche Mijnwerkersverbond, en Brookfieid, leider van de anti-conscrip- tionisten, zijn tot 50 pjs't. boete of 3 maanden gevangenisstraf veroordeeld we gens het doen van, verklaringen, die de werving afbreuk konden doen. De Engelsche regeering heeft het verbod uitgevaardigd, dat alle winkels op enkele noodzakelijke uitzonderingen na, des avonds om 7 uur ('s Zaterdags avonds om 9 uur) gesloten moeten zijn, Lichtbeperking en steenkool-besparing zijn de redenen. De geallieerden vroegen aan den Grieksche.n minister voor verkeer 200 wagons op den Larissa-spoorweg voor de behoeften der geallieerden in Macedonië. De minister stemde toe - Naar uit Parijs gemeld wordt, heb ben twee der nieuwe Franschie bestuur bare luchtschepen, die naar de in den oorlog opgedane ervaring zijn geconstru eerd, boven de hoofdstad goedgeslaagde proeftochten verricht. Voor zoover men weet, zijn zij zeer lang en hebben een gelijksoortige gedaante als de Zeppelins. Het VLaamsche Niéuws bevat twee verordeningen van den Duilschen gou verneur-generaal in België, de eene hou dende verbod om banketbakkerij waren te bakken, de andere betreffend „benuttiging van halfsuiker- en voederbieten, wortelen, rapen en koolrapen. - Een belooning van 100,000 lire wordt uitgeloofd aan dengene, die vóór 28 Febr. 1917 gegevens verstrekt die tot het be wijs leiden, dat het verlies van het Ita liaansche linieschip „Leonardo da Vinei" aan kwaadwilligheid is te wijten. - Norman Prince, een jUutuikaansch vlieger in Franschen dienst, heeft het leven verloren tengevolge van een curieuse verwonding. Prince stierf in het hospi taal. Hij was in zijn vliegtuig gewond bij een luchtgevecht en gevallen. Onder het vallen kwam hij met hot hoofd op een telegraafdraad terecht. Als doodsoorzaak wordt dan ook „bloeduitstorting in de hersenen" opgegeven. (Vervolg.) Bij de beantwoording van da ver schillende debaters, verklaarde ds. M. van Empel nog, dat hij terdege groote opvoedkundige waarde hecht aan het gebed. Hat is z. i. een groote kracht, vooral bij liet samenzijn onder vier pogen. Naar aanleiding van het giezegdia van dhr. Bruin vraagt spr. hem, onderwijzer, eens over de opvoeding van ,de predi kanten te koimen spreken, op een ver gadering van doirniné'.s'. Er isi geen werkelijk onderscheid tus schen den miensch dichter bij zichzlelf brengen an dichter bij God. Men, kan da nabijheid van God het besta zoeken als man tot zichzelf komt. Tenslotte legde hij er nog nadruk op, dat hij niet is gekomen om te zeggen, hoe opvoedkunde behandeld' moet wor den, maar om te wijzen op de eischen dia erbij betracht moeten woltien. (Applaus). Die vergadering werd' nu tot 2 uur geschorst. Referaat jhr. imir. de Savornin L O hm an. De namiddagvergadering werd geopend mat het zingen van Ps'. 256, waarna de heer rnir. P. Djeteman een zegen van Bpven vroeg. Vervolgens' dankte hij ds. M. van E;mr pel voor zijn gehouden referaat. Spr. verklaarde, dat de voorbereiding van een vergadering als deze veel last geeft. Ds. van Empel heeft zijn taak wel zleer gemakkelijk gemaakt door zijn welwillend heid om' hier op te treden. (Applaus.) Hierop 'heette hij jhr. mir. [Wl. H. de S a v o ruin Lobman welkom, die aanstonds aanving met die behande ling van zijn onderwerp: Het Bre- v 1-ed i g i n g sr,a p p or t. Spr. herinnert aan de tweeledige' cri- tiek op 'het rapport uitgeoefend. De jcritiek op de wetsvoorstellen l.o. is misschien juist.. iWel zijn er opmer kingen te maken, o.a. betreffende gyrn- inastiekondervvijs, doch die critiek is juist, maar niettemin thans misplaatst. In dit stadium is geen sprake van de regeling van bet 1. o Alleen \de hoofdzaak is aan de orde: de verhouding van openbaar tot bifztoiï- VERSCHIJNT ELKEN WEKÜ"A% Abonnementsprijs Per 3 maanden fr. p. postf Losse nummersi.Që Prijs der Advertentiën 15 regels /"0.50, iedere regel meer 11 «ta; 3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend.' Bij abonnement voordeelige voorwaardfetjr Familieberichten van 110 regels f 1,t iedere regel meer 10 ct. n der ouderwijs. De kritiek op het rap port over deze hoofdzaak1 acht. spr. at leszins onjuist. Spr. wraakt b.v. zeer de erftiek' ra* don heer Witte Zeker, wanneer 81» Staatsschool sedert 1815 confessioneel geweest ware, was er nu, geen strijd. Er is strijd gekomen, omdat zie jiiel: een confessionaele was. Naai' ons staatsrecht is de Staat on derwijzer en opvoeder en hij erkend geen godsdienst. In die Grondwet va* 1814 werd nog gesproken van kern- nis van godsdienst. Later is dit Ter- vallen. Sedert. 1842 is de staatsschool eein instelling geworden ter verspreiding van maatschappelijke deugitlen. Wanneer nu de Staat het ondjeirtvijiii ter 'haïid neemt, dan 'doet hij dat in] z ij n geest en in z ij n zin Dat kan niet anders. De Staat mag ook aan tie over tuiging van anderen geen aandacht schenken. Geheel' ten onrechte is' voor een paar j dagen door den President van bet Ge rechtshof te Leeuwarden betoogd, dat, d» Bevredigings-commissie en haar voorstiet onnoodig waren, omlda.t bij een gematig de toepassing der neutraliteit roten, elkaar wel zou verstaan. Dit is ten «enenmale verkeerd gezien'. We hebben te doen mlet meaischen yaai vleesch en bloed, die er een overtui ging op na houden. Ook de openbare onderwijzer zal laten blijken welk gees teskind hij is. Ieder is propagandist in eigen kring, met moed der ©vertui ging. De openbare school is dus een propaganda voor het onjdierwijs', zooall* de Staatsschool het voorstaat. Het maakt bij aardrijkskunde b. v. een groot verschil' of men die! aaide beschouwt als een schepping Gods dan wel op d© wijze alfe "do materialist het doet. Zoo is er verscihl tusschen het onderwijs op. de openbare School' en dat op de Chr. school. J Het is Groen van 'Prlnsterer geweest, die voor de vrijheid va,n onderwijs! ont zaglik veel gedaan beeft. Spr. citeert enkele uitlatingsin van dezen Staatsman, waaruit blijkt, dat bij zich tagen hiet s y s t e is mi van hot Staatsonderwijs verzette. Eenmaal d© staat schoolmeester, moeit hij het onderwijs inrichten naar zijn: geest, leder die dien geest niet will, moot wijken. Het bijzonder onderwijs; werd (daarom slechts gieduld, meer dna dat niet. Het openbare ondierwijs1 bleef do aanhouidieiudie zorg der regeering. D|at Groen in zijn opvatting werkelijk niet heeft overdreven, is' gebleken. Spr. staat stil bij Groen's eerste' stand punt, bij zijn liberale theoriën, en, luj zijn zwenking op dit gebied. De groote vrucht van het Bievrediging.s- rapport zal nu, zijn, dat piet tiit ge wraakte stelsel wordt gebroken. Voortaan stelt do overheid zich ni©t mleer op, het standpunt, dat zij alleen voor het ou derwijs moet zorgen. De ouders zullen het nu doen, ten jdeslte op kosten, van den istaat. „Het onderwijs!is een aanhoudtenjd© zorg der regeering. Ziedaar het nieuw© voorstel. Spr. leest het voorstel verder voor en constateert, dat hier een ander standpunt wotrdt ingenomen. Als er staat, dat de overheid zorgt voor openbaar onderwijs! waar dit noo dig is, dan beteekent dit niet, "dat dit inög isi "het onderwijs bij uitnemendheid. Niet alle belanghebbenden zullen scho len. oprichten; er zijn >eir nog Velen, riph nie-tsi om' het onderwijs: geven. Stel Rat 75 pet. der kinderen naar vrije scholen gaat ,dan isl.er nog 25 pet. over, dat het 'bestaan van de 'Staatsschool nood zakelijk maakt. Ook wanneer de ou|djersniet talrijk! genoeg zijn om een school op te rich ten, moet de overheid voor een Staats school zorgen. Gesteld, dat naast de bijzom dere geen openbare scholen komen, zou men dan niet onmiddellijk hooren van de schandelijke gewetensdwang in Nederland In ons eigen belang zouden wij als voor standers van bijzonder onderwijs die ali nea, weke de- staatsschool 'eischtmoe ten oischen. i Deze alinea zal juist het bestaan va* de' bijzondere school' zeker* maken. Do liberalen zouden anders' moord en brand schreeuwen. 'tls mij dan ook onbegrijpelijk', dat de heer [Wfrtz in ernst kan volhouden 'dat in onzen tijd geen school' van He over heid mogelijk' is. i Hoe kan nu Re overheid er voor wat- kén dat overal vrij onderwijs „gegdve* wordt? Immers ide ouders kunnen niet gedwongen worden een school op ta richten? Men kan ze toch niet gap* gijzelen! Niemand kan tot eenige hande ling gedwongen woeden. De geschiedenis vpn 2000 ja,pen her hieteft dit bewezte*.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1916 | | pagina 1