.\o. 11
Vrijdag 13 October 1916
31e Jaargang
De Groote Oorlog.
Binnenland
Uit de Provincie,
Uit de Pers.
Uitgave van.
N&ami. Venn. LUCTOü ET EMERGO
gevestigd te Goes,
Hoo.fdbux'eau te Grosa:
tfilGE VORSTSTRAAT 213,
Bureau te Middelburg:
«MAF. P. DHUU - L. BURG,
Drukkers:
Vierbaan Ue Co intra - Goes.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WE«K!'&a,
Abonnementsprijs;:
Per 3 maanden fr. p. postf IM
Itess© nummersOS
Prijs der Advertentiën
1a regels ƒ0.30, iedere regel meer 10 dk
3-maat plaatsing wordt 2-maal berakemd,
Bij abonnement voordeelige voorwaarden.
Familieberichten van 110 regels ƒ1,—
iedere regel meer 10 et.
Het Zuiderzee-ontwsrp.
.Mr. G. Vissering besluit een artikel onrer
bet Zuiderzce-wetsontvverp in Econ.-Sla;t.
Berichten aldus
De ©enige grooite schaduw op hel. vete
dienstelijke ontwerp van minister Lely
.ia (dus:, dal de militaire macht liet vbüo!
kan 'blijven uitspreken over deze onder
neming ',op grond, dat de leiders der lands-
verdediaing liet in theorie nog niet eensi
mochten zijn over het resultaat, dat uit
de militaire lessen van dezen oorlog te
trekken zal zijn. Wie zal dit resultaat
mot volkomen zekerheid kunnen vaststel
len, nu nog bijna dagelijks, nieuwe oor
logswerktuigen en oorlogs-methoden wor
den uitgevonden.? Wie zal kunnen.
Verklaren wanneer hel tijdstip zal aan
breken. dat cle militaire deskundigen;
eens van zin kunnen verklaren, dal zij
Sb wetenschap voldoende hebben ver
kregen
.Mag men hij ecne dergelijk groente on
zekerheid een Zoo groot landsbelang op
den. achtergrond schuiven, de daad van
directe kmohlsversterking ten achter te
stellen hij het theoretisch zoeken naar
verbetering der weermiddelen van mili
tair standpunt V
Dit is een zeer zwakke zijde van hit
r. 'tsontwerp. Moge onze Yolksvei teg-en-
vtoordismg,. den minister in zijn schoon
streven tegemoetkomend, alsnog eene 'he
tero oplossing vinden voor deze betreu
rt iiswaardige oorzaak-tot verder dralen.
De Biommersdijk.
Met 11 a n dols h lad uil z ic-li ziecr
krajs over de torpe-teering van d „Btonii-
mc red ijk." liet schrijf! oi.m. dit:
Kr moet bij de 'Duitschjo rog©ring w i
d-. zeer sterke overtuiging heersehen,
dat, ons land haast ©llce bejteediging,
haast; elke bouadceJing v i/luivn zal en
dol het „leein Zwerk" hééft, bij haar
•omlógsMaijpegek-n ©enig? rekening m./t
do gezind hoi-1 \w onze rege wing, root
Nederlandschie rechten en belangen 1 1
houden, iinniet- welk nul, welk voorde,d
heeft vooi' I Hulselband feat vernietigen
van dil .Nokrlandschi! schip, dat graan
aan 'ons volk hnngen moet?Uvea
onkel, hoogstens hol: zeor kleine voor-
doel, tal er weer minder .sCheiepsruimte
in de wereld is en de betrekkelijk©
waarde van ide na eten oorlog över-
'bhjviendc Dtiilschi ruimte stij'gl, terwijl
•tijdons ten oorlog ie E||é>]s(:iie vracht
prijzen. stijg,en. Om did vooi .teelt j to
'bereikten worden .onze hand Tsschepen,
wordt het voedsel voor ons volk door
Ruilsch© oorlogsschepen, /vernietigdV
Kan men duidelijker tot on- zeggen:
gij vocht toch nicd mede, als pion op
hot oorlogssc haakijord telt gij niet nv-l
en zult gij niet mede tellen en het is
niet via® do allergeringste beleekenis hoe
Wij u bchandelen, hoe wij u hi-u i teel
Isa) en beleecligen, nis daardoor ons ook
Uïtapr hel allergeringste voordel jvezbrgd
kam worden?
En als wij o'olc dézen aanvul op 'dé
.JKomimei srlijk" niet alseen oorlogs-
d.-tad 'beschouwen, zal lan de rege uiug
hot ook thans bij een protest laten,
waarop een antwoord komt heleedigleind
•door onwia,arhei I en onvolledigheid'?
Z;,tJ de regeering ook na dezen volko
men on wettigen en o,nner.hlnia,tigen aan
vul-op .Vedei'landseh eigcndonn „geen re-
pr -iaille-maatregeten. nemen tegen D'uitsch
eigendom? Zal niet b.v. om voor elke
mogelijkheid gewapend te zijn, begonnen
worden met althans enkele duizenden!
der Ouitsclio spionnen over Ie grens
te zetten en te verhitidei en het. graan
did aan de Biiils'ch© duikiicoten ont-
steapt, mee op te eten?
Er zal toch 'iI iels, dienen f,blij-
Icoti, Bat wij oi|,s miet alias willen laten
welgevallen
Ook Het 'Volk noemfede torpecitesring
wii 'vijandelijke daad, zoowel tegenovati
-Nederland als tegieinovèr de Varoanigd©
Staten.
Het, 'blad uil afwachten of de Djuit-
schiei regeeiring deze handeling van haar
duikboot kapitein goed- of afkeurt.
Overigen,s. zoo schrijft. Inet, zullen wij
ons: voor wiajehten, in dezen Ida Ne-
cterlialnrisch©: i ©gearing ©enigen raad te
geven, zooals sommige; 'bladen al Toen.
Waj 'laten dit na,, juist met hel oog op
dein boogein ernst 'der zaak, die van de
vwia|ntwoo!'delijlee personen 'het "meest
voorzichtig overleg vordert. D|e Netter-
tandsche régeering heeft zich blijkens
haar jongste Oranjeboekcn zoo nitne-
mend in slaat getoon-.l, om met een,
politiek van even g.roole vredelievende
voorzichtigheid aks krachtige vasthou-
tfcsnjdbeid do rechten en belangen, vu.u
•am kleju. land te; mjldtat. van den
woeste® oorlog der groote mogendheden
te waarborgen, dal wij haar de behar
tiging ook van dil zeer ernstige geval
ten volle toevertrouwen.
Beknopt overzicht van den toestand.
De opnieuw ingeleide duikboot-cam
pagne vraagt aller aandacht.
Meer dan voor de teilen van de 'slag
velden is er belangstelling voor dé actie
der U-booten op Ie ATnerikaansche kust.
Temeer ook, waar veaschiBeode n.m-
t,ra,le landen' idoor die actie zwaar ge
troffen zijn of dreigen te wo-riden.
We denken natuurlijk het eersl aan
onze „Blom.morsdijk", w.elk schip niet
een lading kostbaar graan op den bodem
der ze© jr u.st.
•Gelukkig wordt van Duitsch, e zijd©
niet bevestigd, laf de torpedeeriug van
dit schip een opzettelijke vijandelijke
daad is.
Immers uil een medeieeling van „be
voegde Gluitsche) marinezijle" blijkt,
dat de kapitein geen insti actie had, om
•alle schepen .te lorpedeeren, die een
tengelschie haven moeten aandoen,.
En ,ook ,uil Amerika, bereiken ons be
richten, die oen ietwat meer bevredi
genden klank hebben, al zullen we dit
maal niet zoo gauw bevredig t zijn.
Volgons ©en draadloos telegram van
den verte,genwooi ligcr van het WoMf-
bnrealu verklaai'de Wilson het volgen 1/
over de activiteit van do Duitsche on-
dcizoeërs op de kost va,n Amerika:
Die regieering zal zich natiuulijk zoo
spoedig mogelijk zekerheid over alle fei
ten vorschalfen, opdat geen twijfel over
,o\ertrediugien kan binnensluipen. Het land
kan verzekerd zijn, dal dc J'Hiitachc re-
geci'ing zich aan haar aan de Yereenig-
de Staten giegeven helolte zal moeten
houden. Ik heb geen recht' haar bereid
willigheid daartoe nu ia twijfel te
trekken,
Eh ifernstorff vork hui rde„Ikiilsch-
land beloofde zijn onderzeeersooilog in
overeenstemming niet de regelen van
den kruis,ersoorlog te voeren. Duitsch-
land houdt zijn Jjclolto steeds."
Spoedig zal wel blijken, hoe do vork
in den sieiël zit, bijzonderlijk ook ho©
wij hef geval ..nioiminersdijk" hebben t
beschouwen.
Uit Griekenland komt weinig positief
en officieel nieuws.
Hel ligt na zeil: aan banden, lus wat
zou het. kunnen inbrengen tol motivee
ring zijner handelwijze.
Hel wordt al moeilijker Ie eigenlijke
vrijheid t© omschrijven, welke Grieken
land nog géni©t.
Die overgave der Griiekscihe vloot hajd
Dinsdagmi Idag plaaLs. Fransche en En-
grdsche sloephooten sleepten d schepen
naar Iyeratsini voor anker. Ondertusschen
haalden Russische slagselnöpen lei ka
nonnen van de „Avetoff", „Lenmos" en
„K.iihis", welke oinlwapend wcidiem, ter-
wijl- Fransche torpedojagers onophouide-
1 ijk patrouilleerden.
Toen de bema,u.nin.g,oxi den volgenden
morgen, ontwaakten, werden zij op dek
gecommandeerd, waar die kabinetsorder
vooi gelezen werd. In .stilte werd daarop
het begin der operaties, afgewacht, vóór
men aan wal ging.
I il alles blijkt echter, dal, tfe Gealli
eerden voornemens zijn hup expeditie pp
groote schaal voort te> zetten. Nog steeds
worden veu'scbe troepen aangevoerd èn
ook op het slagveld zelf in Macedonië
wondt het offensief mei. hardnekkigheid
voortgezet. Na den overtocht dier Stroe-
ma zijn de Engel,sehen tot voor Seres
gekomen, dal door de Bulgaren in ster
ken slaat van verdediging is gesteld.
Do Italianen rukken intusschen vanuit.
Adiianië op. Zij strijden mei 'succes, even
als op hun front tegen de Oosten
rijkers.
Korte Oorlogsberichten.
\oor de nieuwe spoorlijn Petrogjrad
A olkhoft. worden, de rails gelegd
Die koning' van Montenegro is dezer
daiglen 75 jaar oud geworden. Z, M. be
woont, 'zooals inten wéét, ©en villa te Neuil-
ly, waar thans ook de regeering g|eves:-
tig'd is.
De Zuid-Afrikaanscho bladen mel
den het overlijden van mevrouw generaal
Joubert;.
- Een divisie Portugeesiche troepen, is
gereed om aan den strijd op het West-
front deel te nemten, onder leiding van
Franscheen Enjgblstehe officieren.
Italië heeft van Mei tot Augustus
105 schepen met. ruim 250.000 ton ver
loren, tegenover een totaal van 1.2 milli-
oen ton.
Het blad „Tintens Tegn," slchrijft, dat
de plicht Van Noorwegen als neutral©
staat is, om te Verhinderen, iJat het laad
een basis wordt voor vijandelijke opera
ties. De sluiting van de Naorsclie wate
ren voor Diuitsche duikbooteu zou h"t
waardigste antwoord zijn op het Veel
vuldige torpedeeren. van Noo-rsche sche
pen.
Die onderkoning van Ierland heeft
in een i-ede té Dublin gezegd: Voo-.r den
oorlog waren er 34.822 katholieken en
10.224 protestantsc.he leren bij het En-
•gelsche leger in dienst- Sedert de mo
bilisatie hebben. 157.594 Iersfche recra-
ten dienst genomen, onder wie 92.405
katholieken en 62.391 protestanten en
2798 wier godstliens't niel. nader aange
duid is.
Het optreden der Duitsche duik boo
ten in de IJszee, heeft, volgens Aften*
posten van Ghristiania. ten gevolge, dut
het, "Noorsche scheepvaartverkeer in die
wateren geheel is gestaakt.
In Noérsche reederekringen trokken
de jongste gevallen van. torpedeering van
schepen aan de N oonl-A me rika a nsche-
kust de aandacht, daar zicli verscheidene
groote Noorsche stoomschepen in die wa
tteren bevinden. Men maakt zich echter
niet zeer ongerust, omdat men. stellig een
A.merikaansch protest verwacht tegen den
Duitsehen duikbootoorlog.
- De uil onzijdige landen verspreide
geruchten over een afzonderlijken vrede
met Rusland, die op handen heet te zijn,
missen allen grond, volgens een bericht
uit Berlijn.
- Te Oldenzaa! zijn uil Duitsehla.nd
220 Russische vrouwen en kinderen en.
enkele oude mann m aangekomen, allen
afkomstig uit het door Duilschland be
zette gebied van balen. Hun was dooi
de Duitsche rege-uing vergunning ver
leend, wegens het gebrek aan levens,be
hoeften, naar Amerika té vertrekken. De
jonge mannen moisten achterblijven.
Iu. een rede .oor verscheidene dui
zenden personen >or Hughes in Phila
delphia. gehouden, verklaarde hij onder
luide loejuehiugeu, dat hij, wanneer hij
lot president gekozen was de levens dor
.Amerikanen le land en ter zee zou be
schermen. Hij zou nooit een enkele be
leinmering van do Amerika,ansche handels
vloot dulden.
D' ei .,131 om me rs d ij k."
iVfen sein! uit Berlijn a:ui de „X.
R. C,": Vain hevoiegd© marine-zijde hen
ik gemachtigd te verklaren, dat de, duik
boot-kapitein „nooit de bewuste medie-
deeling lat alle schepen, die een En,
gelsche haven moesten aandoen, in. dien
grond gebooi I zouden .worden. Red.)
of een dergelijk© mè-ledeeling aan den
kapitein van ito Blommersdijk" gedaan,
kan hebben." li. l
Het blad toekent hieihij aanDeze
tegenspraak gaaf. in dezen vorm letterlijk
genomen verder, dan bedoeld kan zijn,
en verantwoord, worden kan. „Nooit de
bewuste miede'teeling kan hebben 'ge
daan." De mededeeling is gedaan „11?
said all ships sailing via England would
he siuink" aldus luidt hof. in hel: te-
ltegram.
Die ..iievoiegde niiarimei-zijde" .z'nt dus
niet haar tegenspraak aan onzen corres
pondent bedoeld hebben, dat de kapitein
van de U-boot met zijn mededeeling aan
den kapitein van 'dé Biliommprsdijk zijn
instructie heelt overtreden, de meded.ee-
ling dus niet overêenko,mistig zijn instruc
tie „kan hobbein gedaan."
Intusschen, het dementi Van Pe „b©-
voegd© miarinezijde" heeft:, al kan hel in
dien .vorm, waarin het gegeven is, niet
letterlijk worden opgenomen, groot?
waarde, olnidal eruit afgeleid worden
m|a,g, dat ook Berlijn die Iorpedceting
van een schip, uitsluitend op grond,
dat hel een Engelseh© .haven moei aan
doen, niet rechtmatig acht, en tiaarlo©
dan ook geen instructies heeft gegeven.
A p o t h e k e n.
Zondag a.s. zal te Goes geopend zijn
de apotheek van dhr. J. B. van Kalmthout.
Te Middelburg die van firma wed. Non-
hebel.
Bij K. B. is R. G. Rij.kens benoemd
tot burgemeester va® Veendam in plaats
van dr. v- "Berésteyn. (De heer Rijfcens
is gebaren Groninger).
L ok aalspoo r weg Thole n e n
W' e s t-B rabant.
In de laatst gehouden vergadering van
den Raad van Gommissarissen der spoor
wegmaatschappij: TholenWest-Brabant,
onder voorzitterschap van den heer 'E.
Dlaane te 'Bergen op Zoom is definitief
de richting der spoorvveglijn vastgesteld.
Ie. Van het traject Bergen, op Zoom—
HalsterenLepelstraat wordt het gedeelte
HalsterenLepelstraat in rechte lijn ten
westen van het dorp Lepelstraat aange
legd. De heer v. Loon, burgemeester van
Steenbergen, brak een lans voor het zoo
veel mogelijk recht maken van de bocht
Lepelstraat -Koevering -Steenbergen. De
Ingenieur S.S. zegt nog onderzoek toe.
2e. Het oorspronkelijke ontwerp der lijn
Steenbergen - -M ariapolder, langs Konings
oord en Annapolder naar Dinteloord blijft
gehandhaafd, evenals het ontwerp Din
teloord Nieuwe Beanmonlpolder tus-
sclien Xieuwemolen en het noorden van
de gemeente 'Fijnaart in rechte lijn haai
de Noordzijde der gemeente Klundèrt. 3e.
Yan Klundert wordt een bocht gemaakt
in Oostelijke richting over Zandberg, naar
Roode VaartMoerdijk -en 'slation Lage
Zwnluwc. 4e. Aandeëlebnemfende in
dustrie©® ondernemingen worden, waar
noodig, geliolpem met z.g. landbouw-
lijn'tjes. Deze commissaris-vergadering
werd bijgewoond door de heeren inge-
nieursYerweij, voor het Min. van Wa
terstaat.; v. Loon als ingenieur bij den
Rijks-Waterstaat; Huizing! als chef van
de Beweging S.S. en Ankersmit als be
last 'met het ontwerp der' spoorlijn. Het
nemen van een definitief besluit Werd
den Raad gemakkelijk gemaakt dooo- een
•le voren gehouden vergadering met be
langhebbenden. uit de streek, waarbij bijv.
bleek, dat Oud-Gastel geen belang meende
te hebben bij dezen spoorweg, zo e dat
een geprojecteerd» bocht ton behoeve van
Oud-Gastel kan vervallen en dat Zeven
bergen voor zijn fabrieken gebaat, zou
zijn met oen landbouw lijn. lie voorzit
ter dioel ook nog mededeeling van ee®
paar ingekomen telegrammen, inhoudende
verstook om medewerking tot hel verkrijg
gen. van een spoorweg voor die streek.
I)e vergadering waardeerende de onder
nemingslust, die uit clc verzoeken spreekt,
meent nochtans vo-or het o,ogenblik zich
te moeten, bepalen tol. de onderhavige
spoorweglijn,- als eenmaal deze lijn verze
kerd is, dan is verder te zien.. De Raad
van Commissarissen besloot oin den. fg.
directeur te machtigen met dn aandeel-
nemende gemeenten, waterschappen ten
polders in het eiland Tholen een no
tarieel contract, aan te gaan op Woens
dag 25 October a.s. Een dergelijk contract
met de subsidieeren de waterschappen en
polders in lvel eiland Tholen is bereids
geteekend.
Zaterdag 7 October 1916 is te
Tholen iu één der bovenzalen van café
Hoek "ton .overslaan van den heer No
taris Mi uienberg Ie Si. Maartensdijk do
notarieel© acte geteekend door dijkgra
ven en grill tors van depolders, walk©
zich verbonden hebben tol liet verb •te
nen eeuer subsidie ad 11.75 per II A.
gedurende 50 achtereenvolg md? jaren;
'échter is in, do acte een clausule opge
nomen, dial deze pollers alsnog vóór 1
Juli 1917 kunnen besluiten ook over te
gaan tot het 'heupen van aandceleu op
den vooi. als voor andere polders en
waterschappen is voorgesteld. Door 'al-
wozigheid van te boeren Laan. - en Jhr.
v. Vredeuburgh word tie vergadering in
geleid loor den heer T A. Snijder; de
«cte werd uiedcgetoekend door den been;
dr. .1 W. Jenny Weyerman. als lun-
geer'end directeur der X. Y. Spoorweg-
Maatschappij Tholen en West-Brabant'"
•cu door i©n heerJhr. Mr. C. Rieelaerls
van Blokland als veiTegemwooidiger pn
mondeling gevolniachtigd© van den h©?r
directeur-generaal der S. "S.
Goes. Maandag (eventnëcd Dinsdag)
a.s. des avonds te Öi/i uur, 'hoopt, het
muziekgezelschap Hosanna", althans bij
gunstig weder, een uitvoering te geven
in de Tent op de Groote Markt.
Door mutaties- in de bezetting, door
vertrek en mobilisatie van .leden, kón
©en voorgenomen uitvoering voor de be
gunstigers niet plaats hebben.
'Door de A.-R. Kiesvereeniging „Voor
Nederland en Oranje" is benoemd tol
afgevaardigde na,ar de Deputaienverga,de
ring, dé heer K. ie Gointro.
- Dr. René de ('lercq spreekt Donder
dagavond vooi' Wetenschappelijke Belan
gen óver "on uit de bundels Gedichten,
Toortsen, Uit. de diepten. De Zware Kroon,
en Do Noodhoorn.
yiissinflen. Voor de aid. Vlissingen van
de Geref. Vereen, voor Drankbestrijding,
trad gisteravond in het Concertgebouw
op Dr. .1. f". de Mjoör, Geref. pred. te
Amsterdam.
Dezte flink bezette vergadering werd
doo-r den voorzitter op gebruikelijke wijzó
geopend, de zangvereenigirig „Hosanna"
zong ter inleiding een tweetal nummers,
waarna de geachte spreker het woord
verkreeg tot het houden va® zijn refe
raat: „De Heilige Schrift en die drankk
bestrijding".
De Schrift, aldus spr„ spreekt wich over
bepaalde zonden zeer duidelijk uil, terwijl
er andere zijn, die men met de Schrift
iu de hand kan goedspreken, maar te
vens ook veroor deelen.
Nu zijn er personen, d:ie meenen, dat
het zelfs ongereformeerd is, om zich van
de „gave Gods" te onthouden en andere
personen meenen juist dat het hun plicht
is zich daarvan te onthouden. Nu moe
ten we trachten om met. elkander tot
overeenstemming te geraken.
VVe moeten do Schrift niet .gebruikers
als een tekstenbundel, maar we moeten
Schrift met. Schrift vergelijken. In lTiin.
523 wordt nadrukkelijk het gebruik van
sterken drank aan Timotheus geboden,
terwijl Rom. 14 een heel andere houding
aanneemt.
AYe moeten oppassen voor zuivere exe
gese. Verder mogen we niet op den klank
afgaan.
We lezen herhaaldelijk „sterken drank"
in den Bijlbei, terwijl het in de meeste
gevallen de „landwijn" was, daar het ge
distilleerd van veel jongeren datum is.
Zoo we deze klippen ontzeild zijn, kun
nen we ons neerzetten om het "Woord
der Schrift te hooretri
Spreker beginI met aan te halen dien
bekenden tekst uit Ps. 104. waar de wijd
op één. lijn gesteld wordt met het brood,
en ;als gave Gods wordt verheerlijkt. Even
zoo vinden we dat in üeut. 1423, waar
gesproken wordt van „most", dat voor
het aangezicht dee Heeren moest 'wor
den gegeten" "en gedronken.
Ja zelfs in Num. 28:7 wordl gespro
ken van „sterkedrank den Heere te of
feren". i i.
Uit het Nieuwe Testament haalt spife
ker aan de bruiloft to Kanaan, en de
instelling vian wijn bij het Heilig Avond
maal. 1
Ten slotte.laat spreker ons zien, dat
zelfs do 'onthouding in de Schrift geoor
deeld wordt, bijv. in 1 Tim. 4:4 en5.
Maar hiertegenover kan, ja moeten gesteld
worden andere teksten, die ons wijzen
op de gevaren van den sterken drank!
en ons tevens wijzen op de vreeselijfc^
gevolgen.
Dit begint reeds in de geschiedenis van|
Noach. Een heel geslacht wordt vervloekt,
cle eerste oorzaak teek-ent de Schrift ons,
in het overmatig gebruik van wijn, door
Noiach. Evënzóö in Gen. 19, het ven-
baal van de dochters van Loth.
Doch, laldus spreker, de Heilige Schrift
geeft niet enkel voorbeelden, maar oolé
lessen. Bijv. in. hel: treffende woord van
Spreuken 20:1. Evenzoo- Spreuken 23
2935. Wat een leerzame les wordt.onsi
daar gegeven.
In Spreuken. 31. wordt er op gewezefl
dooi' de moeder van Koning Lemuel, dat
zoo hij zich begeeft tol den. sterken drank,
het recht zal gedraaid worden, en de we
duwen geen recht zal wedervaren. In vers
6 zegt zij„Geeft sterken drank dengene
'die verloren gaan", f G
Velen, aldus spreker, meenen dat als
een bevel op te moeten vatten, spreker
toont ons op duidelijke wijze, dat dit
geen hevel, doch een vè.rkliaring
is. De Sehrifl spreekt zicli ook zeer dui
delijk uit als zij zegt, dat geen dronkaard
het Koninkrijk Gods kan beërven. De Hei
lige Schrift spreekt zich verschillend© ma
len zeer gunstig over onthouding uit. Om
verschil lend e re den en
Zoo bijv. in Rom. 1.4 waar men zich
zial onthouden om der zwakhei d wil.
Ook wordt onthouding geboden om re
denen van h ei 1 ig h ei d, bijv. Lev. 10
9 en 10. Wel als plengoffer kwam de
sterke drank in den tempel, maar ze
mocht niet zijn in het tichaam van den
priester.
Ook kennen we de Nazarenersgelofte.
Onthouding wordt dan slechts veroor
deeld als zij opkomt uit een onedel mo
tief. Ook in de tijdsomstandigheden kan.
het noodzakelijk zijn om zich van iets,
te onthouden. In 1 Cor. 726 raadt Rau-
lus zelf aan, gezien de benarde tijds
omstandigheden, zich te onthouden van
het huwelijk.
De Heilige Schrift staat dus het ge
bruik van sterken drank als geneesmiddel"
toe. Paulus schrijft in 1. Tim. 5:23:
drink een. weinig wijn om uwer zwak
heid en oan uw maag.
Maar nu de drank als g e n O' t in i d{-
del. Zijn de omstandigheden waarover
de Schrift spreekt dezelfde? Ivent de Heit
lige Schrift cle dranken zooals wij -die|
kennen? Neen, enkele eeuwen laler vond
men de distilleerkunst uit, om het kwade
kunstmatig in den drank te brengen, en
de gave Gods te verlagen tot 'sinenh
schen kunstproduct.
De Schrift spreekt van wijn met eenl
percentage van 10 a 12 pet. alcohol. Ons
gedistilleerd kent 40 tot 50 pet. alcohol.