llinsdag' 10 October
31e Jaargang
Hereariïgirig.
öe Qroote Oorlog.
o. 8
Uitgave van
t '-'«ami Venn. LUCTCtó ET EMERGO
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes:
AN'GE VORSTSTRAAT 219..
B h r e
au te Middelburg:
fat A F, 9. DHUlvJ - L. BURG,
Drukkers:
.-vfetertiaan Le Coin* re - Goes.
In no. 3 van ons blad hebben wij over
genomen de geschiedenis der a.-r. partij
zooals die door den heer Lobman is uit
eengezet. Daarin komt de opvatting van
dr. Kuyper omlrent het leiderschap naar
voren. Tegen dat stelsel kwam de heer
L. steeds met kracht op. Waarom?
In de eerste plaats reeds hierom, om
dat hef. staal en valt met Dr. Kuiper.
Mijn hoofdbezwaar is echter, dat de
organisatie van Dr. Knyper er toe ge
leid heeft en steeds meer er toe zal
leiden, de Staten-Generaal afhankelijk te
maken van de kiezers en van partijen. Deze
mogen geen vertrouwen stelten in hun
•afgevaardigden. Geheel ,de organisatie,
zooals die na 1894 tot ontwikkeling is
gebracht, dient om te zorgen dat de kie
zers niet „gefopt" worden. De kiezers
moeten weten wat ze willen en de ge
kozenen moeten trachten dien wil door
1 zetten in de Staten -GeneraalZoo werkt
het volk zelf: mee aan hot tot stand ko
men van de wetgeving. Nog meer: ook
de Regeering des lands mioet onder pres
sie komen van de partijen; daartoe die
nen de programma's van actie; elke partij-
groep is dan verplicht aan haar pro
gram den oorrang te verzekeren. Dat
wordt dan democratisch" genoemd, of
wel aangeduid met den in de ooren van
vele gereformeerden veel welluidende):
klank van „Calvinistisch". Het stelsel
werkt op de verbeelding der kiezers; ver
heft hen in eigen oog; drijft hen tot
inspanning en ijver, vooral als dit in
verband wordt gebracht met de cere Gods,
hoewel bij vele A.-R. kiezers dezelfde
motieven werken als ook werken bij him
tegenstanders. Komt ten slotte het ijver-
heioon bedrogen uit, dan wordt dit na
tuurlijk aan do tegenpartij geweten, bet
geen dan voor de komende kiesperiode
een nieuwe prikkel tot inspanning wordt.
Diat bet verzet tegen de door Dr. Kuy-
per na 1.894 ingevoerde partijleiding de
wezenlijke oorzaak geweest is van de
scheuring, is voor wie de feilen wil na
gaan buiten allen twijfel, en al wat over
„conservatisme", „aristocratie", „mannen
met 'twee namen en titels", en andere
soortgelijke kenmerken van de C.-H. Unie
gezegd is, berust op fantasie; niemand
-kan die beweringen met feiten staven.
Ik ontveins mij niet, dat de gestadige
toeneming van de C.-H. Unie niet uit
fluitend op de hier ontwikkelde bezwaren
tegen de leiding van Dr. Kuyper berust.
Er is een geheel ander motief dat hen
van de A.-R. partij afhoudt, en wel een
motief van. kerkrechtelijken aard, de ge
hechtheid aan de Nederduitsch Hervorm
de Kerk. Op zichzelf beschouwd, is dit
tuotief van aansluiting of terughouding,
van den 'meest bedenkelijken aard en te
vens totapl ongegrond.
Over do mogelijkheid van beréeniging
zegt de hoer Lobman bel volgentdet
„De Standaard" (of Dr. K.) wemseht
faereeniging en oplossing der crisis. Op
dit punt ga ik 'geheel miet hem accoord.
ïk weet dat er onder mijn politieke
vrienden zijn. die hel veel' gienoegel ijker
vinden dat ieder groepje zijns weegs
gaat, en dat men dan door federatie
weer aansluiting zoekt. Zekerlijk zou dat
kannen, vooral" indien .het evenredig kies
stelsel wordt ingevoerd. Eu hiel stemt
ook geheel overeen miet dien aard van
ons tot het vormen van klein© kirini-,
getjee geneigde volk, waaarin dan ieder
geheel naar eigen inzicht zich Jjan be
wegen. Maar wie leenig besef heeft van
den buitengewoon heftiger) strijd, thans
in geheel de wereld tegen het Chriistet-
lijk geloof on tegen den invloed van,
dat geloof op geheel ons maatschappelijk!
en staatkundig leven gevoerd, wie tevens
inzicht heeft it) de moeilijkheden waar
voor het Christelijk volksdeel komt to
staan, en begrip van de beteekanis van
trouwe samenwerking bij de oplossing
dier vraagstukken, zal1 terstond: toegeven,
dat onnoodige scheuring zie©-)- te be
treuren. is1.
Onnoodig is de scheuring, mits in
hoofdzaak de toestand die van 1878
1894 bestond hersteld wordt.
In dei eerste plaats dus dient de- voog
dij waaronder thans A. R. leden der
Staten-Generaal en 'de A. R. Ministers'
der Kroon staan te worden opgeheven.
In do tweede plaats 'zal minder met
het woord „Calvinistisch" geschermd
moeten worden.
„Gereformeerd" is' eens welomschreven
'begripde Gereformeerden ihiebben
eigen belijdenis, eigen organisatie, éigen
historie, eigen leefwijze, eigen leven Si-
beschouwingUit die groep is ook het
hedendaagseh Gereformeerde volk' Voort
gekomen, dat altijd door ia blijven Iet-
ven, zij 'took vaak meer in 't verbor
gen.
VERSCHIJNT ELK EN WEStlT'A®,
Abonnementsprijs
Per 3 maanden fr. p. post. flM
Losse nummers6
Prijs der Advertsniiën
io regels ƒ0.50, iedere regel meer 1# dt
3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend
Bij abonnement voordeelige voorwaardem,,
Familieberichten van 110 regels 1.
iedere regel meer 10 ct.
«5*1
Maar het duidt ecu kerkelijke groep
aanis, oen theologische benaming.
Dat „Calvinisme" is een vaag, geens
zins vaststaand begrip, althans niet ge
noegzaam. "om ons in onzen tijd op po
litiek gebied tol leidraad te dienen. In
realiteit beteekent het in ons1 landnog j
steeds 1 ierefcrmeerl
De benamingen, Calvinist en Gere
formeerd, worden al naar gelang de be
hoefte 'hiel meebrengt onwillekeurig door-
oein.geiuengd.
Die doorceumenging is „evenwel voor
de politiek© ontwikkeling van ons volk
bedroevendZij leidt ©r toe dat do
anti-revolutionairen, clie onder Groen
van •Prinstercir zich, onder het vaandel
„tegen de .Revolutie het Evangelie",
op een bieed terrein hadden geschaard,
't wel k alle protestantse hé richtingen
voor zoover deizte het Evangelie- piot
bewust verwerpen of negeeren omvat, en
ook 'do R. C. niet uitsluit, thans zich
aandienen onder -een. benaming die, on
der ons kerkelijk volk, een bepaalde
richting op kerkelijk gebied aanduidt. O
zeker! die „Calvinisten" kunnen de zwa.k
kern broeders niet .missen, omdat ze
niet talrijk genoeg zijnmaar zij ziijh
toch .„de kom"; die zwakkere broe
ders iets meer, maar niet veel meer dan
houthouwers en waterputters. En zoo
wordt genoemde partij van lieverlede oen
kerkelijk© groep van elkaar in de
hoogte houdende personen, in plaats van
de dragers! van -bet alle U hristenen om
vattend beginsel: staatkunde cm gods
dienst zijn niet te scheiden.
Mocht van het ,nog langer goochelen
ïmiet die benaming afgezien en terugge
keerd worden tot den toestand van vóór
1894 dat in 187.8 eerst, zij het dan
ook voorzichtigheidshalve!, een andere
weg was' ingeslagen, erkent dr, Kuyper
nu zelf, dan zal ook de C. H. Unie
haar neiging om de kerkelijke quaeaties
in de staatkunde te ïniengien moeien la
ten varen, en zal hereeniging mogelijk'
zijn.
Mocht echter dit niet geschieden, en
Inog steeds, zij het ook bedektelijk of
indirect, kracht worden gezocht in ker
kelijk© leuzen en in 'vervanging van oen
zelfstandige Staten Generaal en ©en zelf
standig Kabinet door partijmacht, dan
hoop ik dat de C. H. Unie, liever 'dan
zich over te geven, van het staatkundig
terrein verdwijn©, 7-'j het dan ook met
de- verzuchtingelk volk hebbe de re
geering die Tiet verdient
Zoo althans is mijne- persoonlijke over
tuiging, die ik, hoewel' daartoe 'niet door
mijn partij gemachtigd, voordat ik het.
politiek© leven verlaat duidelijk wensch
iuit te spreken.
Ten slotte wijdt die heer Lobman nog
enkele woorden aan hetgeen Dr. Kuy
per in zijn anti-revolutionaire staatkunde
over ham schrijft, n.f.
;-ll i .-'
Ten slotte een enkel woord over mij
zeiven. fn zijn anti-revolutionaire staat
kunde schrijft Dr. Kuyper over mij: „dat
het veelal volstrekt onmogelijk bleek, uit
zijn houding in het ééne geVal tot. zijn
houding straks! in soortgelijk geval aan
te nemen, te concludeeren.
Misschien kan ik hem- en ook andej
ren, vervolgt de heer Lohman dan, in
twee woorden den sleutel geven van mijn.
politieke gedragslijn, althans ter Verklap
ring van sommige verschijnselen.
Ik heb in mijn politiek leven niets be
geerd; geen leiderschap bij de verkiezin
gen, waarvoor ik mij nimmer aan.gewej
zen heb .gevoeld; geen volksgunst, die
ilt God© zij dank, steeds' op haar juiste
waarde heb. weten te schatten.
Twee zaken zijn mij steeds hoven alles
ter harte igegaan.
Ten eerste het recht om, onder alle
omstandigheden, de waarheid', n.l. datge
ne wat ik voor waar houd, in 't openbaar
t© mogen zeggen, hetgeen de vrijheid in
houdt om Van ge-voelen te veranderen
wanneer men van dwaling overtuigd
wordt. TussChen 'hetgeen ik op politiek
terrein thans 'belijd, en datgene wat ik
veertig jaar geleden in boekjes en bro
chures en 'dagbladartikelen heb betoogd,
tref ik zelden eenig wezenlijk verschil
aan; waar ik opi hoofdpunten van vroe
gere meening afging heb ik van die af
wijking rekenschap gegeven. Toen ik ech
ter bemerkte, dat in sommige kringen
die vrijheid om m!ij in 't openbaar uit te
spreken euvel werd geduid, heb ik mij
uit die kringen teruggetrokken.
Hot tweede dat mij boven alles steeds
ter harte is gegaan is de oplossing der,
school-kwestie, voor zoover die verwij
dering van onrecht betreft, dus het politiek
terrein raakt. Daaraan heb ik van 1875
af mijn leven gewijd. Geen ©ogenblik heb
'ik dat doel uit het oog verloren. Dit
heeft gemaakt, dat ik mij steeds weer
aangetrokken gevoelde tot diezelfde krin
gen, waarvan ik mij om evengehoemd© re
den moest verwijderen, doch die m-et mij
datzeifde doel najagen.
Ik vvenschte steeds, dat het Christen
volk van do scheiding van 1894 zoo wei
nig mogelijk 'nadeel zou ondervinden, Daar
om heb ik, niet mijne politieke vrienden
ook het Kabinet-Kuyper gesteund, even
warm als de KaMnelton-Mackay en Heems
kerk, en hebben wij ons nooit door de
spotternijen van links laten verleiden om
met een -of andere linksche groep- op to
treden tegen rechts. Meer dan. het recht
om eigen meenjng te mogen, hebben, en
openlijk uit te spreken hegeerde noch ik,
noch één mijner politieke vrienden. De
waarheid stelden wij echter hooger dan
'de eenheid. Maar voor onderkenning van
vriend en vijand deed voor ons nog steeds
het. shibboleth van Groen dienst; hoe
denkt gij over het recht der voorstanders
van de bijzondere school?
Misschien kan deze opmerking er toe.
bijdragen om ook in het oog van Dr.
Kuyper meer dan ééne schijnbare tegen-
Strijdigheid in mijn politieke loopbaan te
verklaren.
Moge de tijd aanbreken ,dat d© beide
groepen der Nederlandsche- anti-revolutio
nairen, beseffende hoe noodig de samen
werking van alle Christenen is tot. be
houd en tot. ontwikkeling valn ons Chris
telijk volksléven, zich weer vereeniglen tot
ééne groep. En mocht die wenseh niet
worden verwezenlijkt, dal dan toch geen
'van beide groepen ooit het: „twee wo
gen, één doel" mogen vergeten!"
Zullen, na deze ernstige woorden, uit
een liefhebbend hart geweld, do partijen
nader tot elkander komen Wij hopen 't„
doch vreezen zeer.
Gelijk art. 192 vrucht is van een com
promis waarbij1 de ©ene partij ter wille
der andere iets va.n haar wenschen laat.
vallen, zoo zal om tot aecoord van her
eeniging te komen, ook wederzijds iets
moeten losgelaten en toegegeven moeten
worden.
Wie het nieuwe concept Stattmd, der
anti-re'v. partij en de door ons over
genomen critiek uit de brochure naast
elkaaider legt, zal zuchtend toegeven: he
laas, het kan niet; althans, niet bij heltj
leven der beide groole mannen wier be
schouwingen over Leiding en Piartij op
bepaalde punten, voor ons land en onzen
tijd, zoo uiteenloopen.
Gymnastiek.
Nu de zomer zoodra. verstreken is en
de winter met de lange avonden weer
begint, wordt 't winterseizoen, wat 'tver-
eenigingsleven aangaat, ook weer inge
luid.
Diaarmee begint ook weer de periode,
dat de gymnastiek in de zaal beoefend
wordt. Bracht de zomer de turners naar
buiten, naar 't sportterrein, nu wordt weer
binnen geoefend.
In verband hiermee is 'tons een be
hoefte uw aandacht op deze lichaams
oefeningen te vestigen. ,W;el blijft voet
bal d e volkssport, dit neemt niet weg,
dat wij voor ons do gymnastiek verre
daarboven verkiezen.
Het is niet onze bedoeling de voordeden
der gymnastiek boven 't voetbalspel op te
sommen. We willen slechts op 'tgroote
nut der gymnastiek-beoefening uw aan
dacht vestigen. Helaas telt Zeeland slechte
één (zegge één) Christelijke vereenigingy
die zich die tak van sport, ter beoefening
stelt. We hopen, dat dit spoedig anders
wordt, en Middelburg's „Excelsior" spoe
dig eenige zustervereenigingen krijgt.
Onze tijd bewijst toch duidelijk, dat
men steeds in staal moet zijn groot©
vermoeienissen te trotseerden. En de tijd
na den oorlog, als de economische strijd
begint en ook van ons Nederlanders ge
vraagd wordt, dat we p;il staan en o;l
nijverheids- en technisch gebied trachten
te krijgen ons deel op de wereldmarkt,
zal ons land behoefte hebben aan man
nen „gezond en krachtig naar geest en
lichaam.
Vandaar ook de noodzakelijkheid de
lichaamskrachten te ontwikkelen, gedach
tig aan het „mens sana in corpore
sano" zoowel voor den man en den jongen
ajs voor het meisje en de vrouw en|
voor deze l aaisten het meest.
.Wellicht klinkt u dit gewaagd, om
dat u nog behoort tot de velen, die geen
ander argument hebben om tegen 'tda-
mesturnen te zijn dan dit ..het meisje
moet meisje blijven". Doch laten we u
daartoe wijzen op eenige verschillen in
't jongens- en meisjesleven.
Kómt de jongen reeds uit school, het
meisje moet nog nablijven voor handwer
ken. Thuis gekomen weer handwerken,
spins uren achtereen. En let dan eens op
de houdingheenen hoog opgetrokken,
rug gekromd, hoofd diep gebogen, oogen
zeer dicht en strak gericht op 'tfijine
borduurwerk. Denkt ge wezenlijk, dat. dit
geen nadeeligen invloed uitoefent, die
door systematische lichaamsoefeningen
moet geneutraliseerd worden? Gaan bei
den, jongea) en meisje uit. de jongen
gaat de duinen in, gaat slootje springen,
bramen plukken, het meisje gaat kalmpjes
wandelen. We keuren dit verschil, voort
vloeiend uit beide)' aard. niet af, verre
van daar. We willen alleen doen uit
komen, dat 't meisje meer behoefte heeft
aan de alzijdige ontwikkeling dan de
jongen.
Let voorts op hot belang, dat. het vol
gende geslacht heeft bij een gezond en
krachtig zijn van het "tegenwoordige.
Wil de vrouw in moeilijke uren kunnen
beschikken over wilskracht, uithoudings
vermogen enz., dan moet dit in de jeugd
beoefend warden.
In 't latere leven hééft de man noodig
de beschikking over een gezond en krach
tig lichaam, een groot uithoudings- en
weerstandsvermogen, om voor rich en
zijn gezin 't brood te verdienen. De na-
deelige invloed, die elk vak of beroep
mee brengt, dient door gymnastiseerenl
opgeheven. En elk vale heeft die. Iemand
van 't kantoor zit steeds voorovergebo
gen, een timmerman brengt hij 'tvelo
schaven de schouders ongelijk, zet. de
rechtervoet steeds naar binnen en zoo
kan van elk vak iets genoemd worden,
dat. nadeelig is voor 't lichaam.
De vrouw daarentegen geeft een geheel
andere plicht. Haar bezigheden van
vrouw en moeder plaatsen haar eiken
dag in omstandigheden, waarin wils
kracht, volharding, doortastendheid een
eerste eisch zijn. 'De .gymnastiek kweekt
doze eigenschappen aan, daar zij niet
is een beetje toeren maken, maar be
rust op degelijke en grondige studie van
wat ieder noodig heeft.
Wij kunnen ons voorstellen, dat zij te
gen de gymnastiek zijn die 't ideaal van
een vrouw zien in een dame, met een
heel bleek tintje, een tengere gestalte
en een wespenmiddeltje, die loopt opj
hooge hakjes onder zwart fluweel en
schoentjes, die zich te voornaam en te
machtig gevoelt om als 't noodig is, flink
de handen uit de mouw te steken. Maar
die in de vrouw en het meisje nog do
opgewektheid en de levenslust waardeert,
die de gezondheid wil uitgedrukt zien
op plozende wangen, die houdt van. een
vlugge, veerkrachtige pas, neen die is
niet tegen de lichaamsoefening meer.
Ten slotte wijzen we er nog op, dat
uw lichaam een tempel Gods is, waar
voor gij te zorgen hebt met alle mid
delen die u ten dienste staan.
„Excelsior" wil u gaarne de gelegen
heid geven een oefeningsavond hij te wo
nen, voor welke uren we naar de ad
vertentiekolommen verwijzen
M. R. v. R.
Ir
Een schoon© droom.
Een keurig artikel schreef Dir. de
Moor in het Octobernumrnar van ons
christelijk maandschrift „Stemmen kies
Tijds."
Hij beoordeelt (aldus De Rott.) ver
schillende bundels van de socialistische
dichteres Mevrouw Roland Holst.
Hij s'chetst haar zoeken en tasten naar
het verhevene en spreekt dan in aan
grijpend© taal aldus van „den schoenen
droom"
iMI Hil fe i&i JÜi Ui te 'JU iiy !IH 'M!
Veeteer komt het ons voor, dat en
in de hunldels, die wij thans bespraken,
èn in die, welke we vroeger behandeld
'hebben, altoos weer eenzelfde denk
beeld naar voren komt, den eenen keer
sterker dan den anderen de dichteres
'bewust. Zij heeft in haar ziel eienerzijds
een gevoel van groole onvoldaanheid'
Over hel aards cho teven. Hoeveel schoon
heid daarin ookgelegen moge zijn, het.
laat den mensch on bevredigd en slaat
zijn idealisme de diepste wonden. An
derzijds is er in haar een drang naar
hooger leven, naar iets, dat 'boven jhet
bestaande uitgaat en hem kan troosten
alls "een stem. uit een hooger© wereld.
Daarom vermeit ze zich gaarne in de
fantasie en toovert daarmede voor haar
geestesoog den schoonc-h droomt, die haar
kracht geeft om te leven en bezielt, tot
den arbeid. De figuren van dien droom
nemen wisselende' gedaan,ten aan. Ban
eens 'ijs ,hiet de mystiek en schijnt het,
allsof uit de nevelen het edel hoofd van
Dante opdaagt, die haar wenkt om Bea
trice te 'volgen naar het paradijs! T&eir
hemelseh© wijsheid. Dan weer, minder
helder, komt die figuur van gen Thomas
More opdoemen, en het is haar allsof
zo zijn vertrouwelinge war©', die bettn!
bewondert om zijn standvastig volharden
hij het beginsiel1, om. zijn onbeschroomde
keuze voor de onzienlijke dingen, hoe-
•wel deze hem dien dood zal kósten. Dan
weer verrijst de gestalte van. 'een Marx,
hoedt haaar geest, doet haai- een nieuwe
wereld zien, die al de gebreken der
oude zal missen en in den toekomst
staat een nieuwe Utopia weet te schep
pen. Meermalen ziet zij die p-issiedenlde
gedaanten aan voor de grijpbare wer
kelijkheid Uier gedroomd© zaligheden, doch
ate ze de vrucht van dezen edelen boomt
will plukken, is; Tiet weer de oude Teu-
tonenkwellingde takken wijken weg, en
z© blijft hongerig, en dorstig als tevoren.
Jn aesthetische waardeering .genieten
wij in deze poëzie. Bepalen .wij ethisch
haai' beteekenis, dan zien we hier met
Weemoed ©en der meest treffende be
vestigingen uit onzen tijd van de aloude
waarheid, lat do rnicnsch .bij den droom
ook den Sc hoorraten, niet kan teven,
doch alleen bij het geloof. Hij hoeft be
hoefte aan ©en hooger© wereld, en. dia
tweespalt in zijn boezem zegt hem duide
lijk genoeg, dat wie bij do bestaande)
blijft daarmede zal omkomen. Ton slotte
is echter ook'de meest schoone en ver
leidelijk» (hoorn ontleend aan gegevens
van de aarde, ©en dooroem menging daar
van op de moest idieëefe wijze, maar
toch slechts ©en nacht ven mienschelijktet
'scheppingskracht en niet hoven het ein
dig» uitkomende De Boozto .zal' ons
voortdurend nieuwe, bekoorlijke droomge
stalten doen zien om onze aandacht zoo
te.'boeien, dat. wij onze smart vergetepl
en in de .fata morgana gelooveo- Maar
fijn o 'zielen zooals deztci betuigen huns'
ondanks, 'dat de schoone droomt niet
voldoend© macht, heeft om den mensch
te troosten in dit leven on te sterlteoj.
tot den 'dood. i
Daarom luisteren wij miet diep© Ont
roering naai' deze negatieve Evangelie
prediking, en wij denken er bij aan de
zeker niet minder schoon© betuiging
van hot lied Hammaatoth: „Alsl die
Heer© de gevangenen Stens wederbrachit,
waren wij gelijk degenen, die droomen."
'D© vreugde, die God zijn volk geeft als
het verlost wordt door het wonder zijner
genade, is zoo groot, dat het him iets
onwerkelijks toeschijnt. Zooals de berij
ming dit gelukkig weergeeft:
Wanneer de Heer, uit 's vijands macht,
't gevangen Sion wederbracht
En dat verlost' uit nood ©n pijn,
Scheen 'tons een blijde droom te zlijn'.
Welnu, evenzeer als do schoone Droom
dezer wereld teleurstelt in het einde; even
zeer zal cle blijde, ongeloofelijke droom
der herschepping werkelijkheid blijken te
zrjn. Doch dezen leert niet de fantasie
kennen, miaar alleen het geloof. Ook de
geheiligde verbeelding mag hier de vleu
gelen uitslaan, en wij gevoelen het alsi
een gemis, dat dit betrekkelijk zoo wei
nig geschiedt. Ons tekort aan waardee
ring van de zichtbare schoonheid is. nog
onlangs in dit tijdschrift uitvoerig aan
het licht gebracht, en ieder kunstgevoelige
onder ons betreurt dit zeer. Maar hef
is beter verminkt tot het eeuwige le
ven in te .gaan, dan ongeschonden te
moeten omkomen. Deze leer leerde de
Christus ons, niet opdat we de vermin
king zouden zoeken, want de aarde is
des Heeren met hare volheid, doch wel op
dat wij ons niet door den schoonen droom
zouden laten misleiden. Voor ons geestes
oog verrijst de gestalte van Hem, Die
schooner is dan de menschenkinderenjdeni
man van smarten, zonder gedaante uoch
heerlijkheid, voor Wien een iegelijk het
aangezicht verbergt, ©n Die toch juist
is de Heere der heerlijkheid, Wiens aan
gezicht is gelijk de zon, schijnende in)
hare kracht. Van Hem te droomen is
mogelijk ook voor den meest eenzame,
wiens hoofdpeluw de steenen des veki.s
zijn. Van Hem té droomen is het schoon
ste een ladder is gesteld op de aarde,
welker opperste tred© den hemel raakt,
en feiet, de engelen Gods klimmen daarbij
op en neder. Van Hem te droomen is
hoogste werkelijkheid kennen, Want door
dezen Zoon des menschen komt de hemeS
op aarde, wordt een Nathanaël van zijn!
innerlijken tweespalt verlost en een toe
komst geboodschapt als het oog niet heeft!
gezien, en het oor niet heeft gehoord,,
en in het hart des menschen niet ïs|
opgeklommen, idoch God bereid heeft dien,
die Hem liefhebben.
Beknopt ovarzietot van den toestand,.
De berichten sinds gisteren luiden niet
ongunstig voor de Centralen.
In het West-front woedt de geweldige
slag aan de Somme voort. Met steeds grea
ter inspanning houden de Franischea deer
aanval vol doch zonder succes.
Met. bijzondere hevigheid liepen Fram-
schen en Engelsehen kort achter elkaar;
tusschen Guendecourt en Rouchavesne»
storm, zonder rekening te houden met hun
