No. 6 Zaterdag 7October 1910 31e Jaargang De Groot© Oorlog- Binnenland. Uit cis Provincie. Uitgave raw d# Nfi&ml. Yenn. LUCTOH BT EUfERGO gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: ILAWGE VORSTSTRAAT 21», Bureau te Middelburg: FERtHKA F. P. DHUIJ - L. BURG. Drukkers: ©ecterbaan Le Cointre Goes. 'De Zeeuw VERSCHUIFT ELKEN WE RIO A Abonnementsprijs Per 5 maanden fr. p. post Losse nummers ƒ1,89 ,9.05 Prijs der Ad verte ntiën 1regels ƒ0.50, iedere regel meer 19 at S maal plaatsing wordt 2-maal berekend. Bij abonnement voordeelige voorwaard ee., Familieberichten van 110 regels 1.j iedere regel meer 10 ct. Het peil. iïet onderwijsartikel 192 zal, naar ken were vpn de landskaart beweren, er wel door kiomen. Toch blijft ge va ai1 dreigen dat het nog zoodanig aangedikt wordt dal de voor stenders der vrije school ten gevolge hier van in de toekomst meer gedrukt dan ontlast zullen worden. Hoe dit zal kunnen? Algemeen roept men om gelijkstelling ©p 'tpunt der deugdelijkheid. iWanneer een amendement, als bijv. van Rerdmans en De Muralt, op dat punt er door gaal, dan zal allicht verhooging van 'l „peil" van het bijzondei' onder wijs hiervan liet gevolg kunnen zijn. Wij schrijven hier opzettelijk het woord „peil" tusschen aaahalingsteekens. Maar welk „peil" zal dat zijh. Het is nu eenmaal een fout van ons hedendiaagsch lager onderwijs, dat het „peil" in de kleinste gemeenten hetzelfde moet zijn als het peil in groote steden Amsterdam en het, Heike; Rotterdam en JCattendijke'Den Haag en Den Rommel hetzelfde peil'. - i i 1 Gelukkig dat de hoofden van scholen in kleine gemeenten zoo- practisch zijn tsangelegd dat zij in bun scholen geen aanstaande Amsterdammers kweeken. In meerdere gemeenten is het openbaar Sager onderwijs al zoo hoog opgevoerd dat de voorstanders van dat openbaar onderwijs zelven er om beginnen te Snellen. Stel je voor, zeggen zij, in onsj kleine iarbeiders plaatsje, vlak bij „stad" een mMlö-schooI. Gaat nu een onverstandig gemeente bestuur door een „verstandig" hoofd der school verleid, de o. 1. s. zoodanig omzet ten en het aantal leervakken nog meer Uitbreiden, zoodat de hoofdzaak: deugde lijk lezen, schrijven, rekenen, enz', er on der Jijden moet; en stolt dat bestuur, door de wet gesteund, diezelfde eiseton aan de bijzondere school, dan zijn beide bedorven; nu zou dit. nog slechts gelden van' één. Maar bovendien -- wat wil men toch met die verzwaarde eischen? Denkt men 'dan dat die meerdere eiseton het „peil" naar evenredigheid Zoozeer verhoogen? Wij vernamen wel eens dat nog op te veel plaatsen de vruchten van het ou derwijs, van het openbaar onderwijs niet altijd het minstl zoo „heneden peil" zijn. Dat hoe 'hooger men het opvoert, hoe treuriger de resultaten zijn. Voelen daarenboven die schreeuwers om „dezelfde eischen" niet, dat zij daar mee de openbare school, de school naar him hart, geen dienst bewijzen? Op vele plaatsen, zoo redeneert men, is de openbare school ontvolkt, dewijl de mensehen gedwongen werden hun kinderen naar de Christelijke school 'te zenden. De openbare school werd derhalve ont- jrolkt, ondanks dat het „peil" er zoo- Veel hooger is dan op de bijzondere. Nu wil men het „peil" van die bij zondere school even hoog maken als dat van de openbare. Maar voelt men dan niet, dat dan de openbare school er hee- lemaal aan gaat? Tot nog toe Was de concurrentie zoo danig dat de openbare school het in alle opzichten won van de bijzondere. Nu gaat' men die concurrentie voor de bijzondere school vergemakkelijken door het voor schrijven van eender peil. 'De voorstanders der vrije school Zijn natuurlijk niet bevreesd voor dat eendere peil. Maar zij vragen: Is 't onderwijs er mee vooruit? Is 'tpractischIs 'tin Tbelang der openbare school? Zullen de resultaten O ja, men kan de leerplichtwet her zien. Schoolplicht tot het 15e jaar invoeren. Poch, eer wij zóóver Zijn zullen wij nog wel eens moeten praten. Onze slotsom is: Dat roepen om gelijke eischen is nielt leep. Het komt ons in het gevlei. Het vergemakkelijkt onzerzijds de concurrentie. Maar, zal „het kind" er beter van wor den, is de vraag. Onvoorzichtig. t De leiders der sociaal-democraten, dia voor het Bevrcdigings-aïrtikel zijn, zitten in oem moeilijk parket. Zij tobben maar werk om de geestverwante pmstanfdjeira te wenken dat zij toch Zwijgen zullen. Links en rechts gaat het hoofd en helt oog ©n de vinger is bijna niet van den mond, ter waarschuwing dat de klagers op hun woorden zulten passen. Want c, zoovelten zijn tot niet met hen eens. Zij roepan maar telkens: Die Gromin- gei motie! Ren congres! De waarbor gen! Nu weer komt er uit Hilvertïum eeti stem: Da politieke neutraliteit! En zij s'taan daar bij'de Troelstra's ein Vliegen',Sfmet de handen pp het hart óf in tot haarKeve- jongens', we est toch voorzichtig, zegt het toch stil 1917!! Stel je voor: de politieke neutraliteit in de .Grondwet. De onderwijzer vrij om te Zwijgen van Oaunje en van ons Vorstenhuis, en neutraal te weigeren het. teren en zin gen van vterajtes waarin Oranje gepre zen of liefde tol Te Koningin uitgespro ken wordt, 1 11 1 En dat op de openbare school! Natuurlijk, dat willen 'de leiders ook wel. Allemaal willen zij dat. Maar', zoo zeggen zij, 'houdt Idat toch stiekum! Daar komt nu toch niets van. Wij tob ben de .'fnJeeitdierheid nog niet. En die moeten wij krijgen fdoor water in onzen wijn te "doran. Stelt je voor. Politieke neutraliteit te gaau VorderenMet dui zendtallen zpuidien we immers - onze kie zers aifstooten. Hjaeft 1903 jelui dan nog stiet genoeg gelieerd Nu T zoo kook.'en ©i is Tus'schen ons en ld,'© bourgeois en fcte kapitalisten, gooit, siu toch gelen roet in 9.eten. Be derft toch onze positie niet. Wat je verlangt, heb je eigenlijk' toch al, en zoo niét, je kunt 't toch wel' krjjgen, of nomen, zoo noodig'. Waarom 'dat. Stof ,op te jagen11 Zoo reden©enen, tiaar >we o,ns' kunnen, voorstellen, de leiders van de S. D. A. P. binnenskamers tegen die drijvers van Congresbesluiton en waarborgen en politieke neutraliteit Maar wij letten 'goed op hetgeen er bezig is te geschieden. En wij schrijven hot up, „oml hel niet te vergeten. Beknopt overzicht van den toestand. In korte samenvatting kan het over zicht ditmaal luiden wat de Centralen aangaat, aan het Westerfrooit weer iets achteruit, aan het Oostfront niets gevor derd. Aan beide fronten afwisseling, kleine succesjes voor de geallieerden, doch geen doorbraak. Zij hebben de Duitschers, en dezen hebben de Roemeniörs nog niet klein. Aan de Sonime gingen voor de Duit schers zij erkennen het Zelf weer .ettelijke loopgraven verloren. In tot Oos ten zetten de „Russen hunne verwoede aanvallen voort. In Macedonië hebben de Engelschen het belangrijke punt Jenikeui op drie kilometer van de Stroema, in handen gehouden, spijt de bloedige 'te genaanvallen der Bulgaren, welke als ge volg Van de2e teleurstelling wel eens zón den kunnen genoodzaakt worden het door hen bezette Grieksche gebied om Zeres en Drama, los te laten. Ter andere zijde echter hebben zij den aanval der Roemeniërs in Bulgarije tot staan gebracht. Slotsom isafwisseling slechts, geen afdoening Een waarschuwing aan da neutrale Staten Een nota aangaande de behandeling van duikbooten is door de Geallieerden ge zonden aan de Regeeringen van oenige neutrale Staten. Zij behelst dat onder zeeërs moeten worden uitgesloten Van het genieten der regels tot nog' toe door het Volkenrecht erkend, betreffende de toelating Van oorlogsschepen of koopvaar dijschepen in neutrale wateren of havens' en him verblijf daarin. De redenen hiervoor zijn als volgt: 1. Deze vaartuigen kunnen onder wa ter varen en verblijven, en aldus aan alle controle en waarneming ontsnappen; 2. het is onmogelijk ze te identificeere'n én hun nationaliteit vast te stellen, of zij tot een neutraal of een oorlogvoerend land behoeven, en of het al dan niet, een oorlogsschip is. Volgens den regel, door de Geallieerden vastgesteld, moeten dus vijandelijke onder zeeërs uitgesloten worden van neutrale wateren, hetzij zij den naam' dragen van onderzee-koopvaarders of erkende oor- 1-ogs-onderzeeërS zijn. Men ziet, waai' dat op uitloopt. In twee gevallen hebben onderzeeërs in de havens van neutrale mogendheden mogen Vertoeven: 1. De U 35 te Carthagena, in Spanje, die beweerde een bericht Van den kei zer aan koning Alfonso te hebben ge bracht, en vergunning kreeg in de haven olie aan boord te nemen; 2. De onderzeekoopvaarder „Deutsch- land" aan wien het vergund was in de wateren der Vereenigde Staten te ver toeven en een lading in te nemen. Welnu, zoo iets mag niet. meer. Amerika is gewaarschuwd. Zelfs een koopvaarder moet daar uit blijven. Maarals de Dollar-aanbiddende broeder Jonathan daar hu eens geen genoegen mee neemt? Een Russisch oerdeel over de Roemenen. I)e Kölnische Zeitung b'avat verschil lende imediedeelingen uit, het. kamp voor Russische intollectuleelenwaarin men zeer vijandig' gezind is jÉgeoS het Roe meense he bondgenootschap. Dit blijkt uit de klaagredenjein, die deze krijgsgevange nen doen hooren. Zij vlerklaren, dat. de slechtste- en meest verdorven natie van Europa de Iloemetensche is. Roemenie's deelname aan diein oorlog is een afper sing tegenóver Rusland |en een huichel achtige lafheid tegenover Oostenrijk. Dit verhond heeft Engeland ons opgedrongen. Een tweetal japen hebben wij gestreden en onnoembare offers gebracht, nu dwingt men ons, in. geval van een overwinning den zoo bloedig gewonnen prijs' af to staan aan eein volk, dat zich gedurende al dien. tijd buitengewoon Verrijkt heeft en nu naar de wapens grijpt, om ons de vruchten van een overwinning, die wij verwachten, te ontrukken. Wij, mtelLectuetetei, van geestdrift, voor het democratische Engeland vervuld, ver gaten, dat het de natuur lijkje eh onver zoenlijke vijand van bet hteilige Rus land is. i Korte Oorlogsberichten. Het gouvernement Antwerpen heeft beslist, dat een schepen van het stadsbe stuur den nacht in het kwartier van den staf van het gouvernement en een ander schepen in dat van den staf der Komman- dantur moeten doorbrengen. Da schepenen moeten late gijzelaars ter beschikking staan voor het geval dat vijandelijke vliegeniers door 't zij gelijk welke ondernemingen of maatregelen van inwoners van Antwerpen zonden geholpen worden. Tusschen 1 Juli en 30 September werden door de 'Engelschen :aan het Som mefrónt, behalve groote hoeveelheden oor logsmateriaal, 29 zware kanonnen on (hou witsers, 92 veldkanonnen en veldhouwit- sers, 103 loopgraafkanonnen en 397 mi trailleurs buitgemaakt. Aan de zuidkust van Laaland spoelde een boot ami, waarop de naam „Aegir" stond. In idie boot lagen de lijken vanftwee Russische soldaten, die naar men ver moedt, uit het gevangenkamp op Feh- marn gevlucht en op hun tocht over de Oostzee in de boot van honger en koude gestorven waren. Een (Belgische) alleenwonende we duwe te Overpelt die vijf zonen tod, ihceft er vier in den oorlog verloren; de vijfde is als vluchteling in Holland. De Daily Telegraph verneemt uit St. Petersburg Van Donderdag: Officieuze mededeelingen waarschuwen het publiek tegen de verwachting, dat |de gebeurte nissen in Wolhynië en Galicië zich snel. zullen ontwikkelen. Ofschoon de vijand daar niet zulke sterke stellingen als aan het Westelijk front bezet houdt, heeft hij thans tegen Rusland ziju hoofdmacht en bijna al zijn reserves' samengetrokken. Bij gevolg moet om iederen meter gevoch ten worden. Indien het in het belangi van de samenwerking met de geallielercLen op andere fronten is, zullen de Russen zonder zich om verliezen te bekomme ren, de krijgsverrichtingen in Wolhynië, Galicië en de Woud-Karp|atben krachtda dig Voortzetten, maai' mien heeft hoop op spoedig te behalen beslissende succje-s- sen op den Balkan, vooral -indien Sar- rail's achterhoede door aansluiting van Griekenland bij de Entente Veilig zal zijn. De duikboot- en mijnoor log. Lloyds meldt, dat het Noorsche stoom schip Cedric, het Engelsche stoomschip Isle of Hastings en het Grieksche stoom schip Samos in den grond zijn geboord. Volgens Politiken, zijn 25 Noorsche schepen in den loop van September in den grond geboord. De Noorsche regeering heeft, besloten geen nikkel mieer naar Duitschland uit te voeren, hopende^ idat, aangezien Noorwegen tot eenige land is, waar Duitschland dat onmisbare metaal nog vandaan kan krijgen, de Duitse to regeering hare houding jegens Noorwe gen zal wijzigen. Vi'edesgeruchteii in de Ver- eenigde Staten. Er gaan weer vre- desgèruchten, die hun invloed op de beurs doen gelden. Vele bankiers zijn van oordeel, dat de geruchten opzettelijk zijn verbreid om een baissé in oorlogstuk- ken te bezweren. Uit Weenen: Aan het Roenieföinsche front is de vijand in de versterkt© stel ling aan den westelijken rand van het Gipestentosteh aangevallen door de tro'epen van generaal v. Falkenhayn en volkomen vera lagen. De buit bestond uit 28 veld stukken, 2 zware kanonnen en 13 infan terie kanonnen. Er werden 2 officieren en '223 man gevangen genomen. In Abessynië Verwacht men een bur geroorlog. Ras Michael heeft geen vrede met de onttroning vn zijn zoon Lidsji J'es- su. Bloze toeft zelf te Harrar, waar hij, meldt Reuter, hulp van Turkscto vrien den zoekt. Slaagt hij daarin, d,an zal hg waarschijnlijk naar de hoofdstad opruk ken. Onder de gesneuvelde Britöchte offi cieren is zekere kapitein Fried. W. Hi llings. Hij wa-s' werkzaam op een rubber plantage op tot Maleische Schiereiland en kwam naai' Engeland, zoodra de oor log uitbrak. Met torn deden nog 9 ten nisten uit het Schiereiland de reis ntet totzelfde doel. Van deze 10 mannen zijn er nu al 9 gesneuveld. Zeelm'il'itie. inlijving lichting 1917. De minister van marine brengt ter .algemeen© kennis dat ide inlijvng van de aan dte zeemi litie toegewezen dienstplichtigen ivan tie lichting 1917, behoudens onvoorziene omstandigheden zal geschieden, voor die van de perste ploeg in het tijdvak 21 23 Februari 1917, en voor die van de tweede ploeg in het tijdvak 3—5 Sep tember 1917. Alleen om zeer gewich tige redenen o.a. om stuflietolangen, kan, zoolang de tegenwoordige tijdst omstandigheden voortduren, aan de in te lijven dienstplichtigen uitstel van eerste-oefening worden vörfoeiïd, indien zij daartoe .zel'l hun verlangen bij (on gezegeld) verzoekschrift aan den minister van marine te kennen geven, met over legging van een deugdelijk bewijsstuk' om,-, trerit het. wérkelijk teataaan van de re den der aanvrage. Die dienstplichtigen zullen .echter rekening moeten houden Imet de .mogelijkheid, dat het uitstel wordt ingetrokken zoodra "de "omstandig heden 'daartoe aanleiding -mochten geven. Blijkens bij het Departement van Marine ontvangen bericht is Hr. Ms. on derzeeboot K. I.,' gesleept door de sleep boot „Witte Zee", onder bevel van den luitenant tor zee der le klasse j'hr. G. L. Schor er, 4 October te Port-Said aan gekomen. Wij vernemen, dat bij den Uitgever .1. H. Kok te Kampen een zeer belangrijk boekwerk van Prof. Dr. H. Bavinck ter perse is gegaan over: „De opvoeding der rijpere Jeugd", door den Auteur samen gevat onder het woordNeopaedie. Dit omvangrijke werk bestaat uit twee gedeelten. Het eerste gedeelte behandelt: „De Historie der Neopaedie". Het tweede gedeelte: „De taak der Neopaedie". Het boek zal spoedig het licht zien. Uit Almelo- schrijft menjaan de „Stan daard", dat in de Vereeniging „Nederland en Oranje" het voorstel aanhangig is, om inzake het Gemeenteraadsrecht een 'be paling vast te stellen, die van dezer* inhpud zou zijn „Artikel I. „Overtuigd zijnde, dat in ons land een buitengewoon, schromelijk misbruik ijdel gebruik van Gods Naam voorkomt, is de Vereeniging van meening, dat naast de Rijks- en Provinciale Overheid, ook de Gemeentelijke Overheid ear roeping heeft te vervullen, door in woord en voorschrift krachtig tegen dat ijdel gebruik positie te nemen. „Misbruik von Gods Naam worde dan ook verboden door in instructiën van alle in dienst der gemeente werkzaam zijnde personen, bepalingen op te nemen die dat verbieden. In verordeningen woTde be doeld misbruik verboden aan de leerlin gen (der g -meente-scho'ea. „Ook bij tot verleenen van subsidiën aan vereenigingen voor Ambaohts-, Vak- en Handelsscholen; voor instandhouding van het ziekenhuis enz., worde als voor waarde opgenomen, dat bedoeld misbruik niet moge worden geduld. Bevolen of bevoijiprd worde, dat uit de bibliotheken van alle hierboven bedoelde inrichtingen worden geweerd boeken, waarin het genoemde misbruik voorkomt. „Bevorderd worde, dat censuur op too- neelstukken mede in bedoeld verband worde toegepast „Door dusdanig op te treden, werke ook de plaatselijke Overheid mede, om de groote. vloekkolom, welke zich dagelijks, niet alleen uit het Leger, de ambtenaars wereld enz., maar zelfs uit de Kinderwe reld ten Hemel verheft, aan te tasten en althans in zijn tegenwoordige kolossale Openbaring intensiever te bestrijden". vooii' vaif- gt Jgte- zontlü Hl Bij K.B. isine-t ingang tub I Nov. benoemd tot directeur ran Wet post- en teliegraaikantoor te Heer-en vet*, J. iWaate, thans in gelijke liet rekking te Pnrmerend. Bij de directe belastingen zijn -ver plaatst de kommies 3e kl. H. J. Beugt*', van Krabbendijke naar Heinkenszapd. is benoemd tot kommies te water (tijd.) IW. Philipse, aan boord van tot reolsw- ehevaartuig Zeehond. De minister van waterstaat hooft A. Minder houd benoemd tot buitemgowoo» opzichter bij de werken tot uitbreiding ran de haven te Breakens. Goes. De burgemeester 'toeft voor _tuit- kensvlëesch de prijzen als volgt Kteld. Rpllalie mager en lappen, mager spek, gesmolten neuzel vei'sch vet spék, reuzel-, gezo gerookt vet slpek, -vette lappen 50 cent, kluiven 15, al 'tanden© 55 cent per pond. De eerste lezing vlo,or de V^ieeni- ging voor alg|emeene wietenscbapptelgkiei belangen alhier, zal plaats hebben Vrijdag 19 dezer door dr. René de Cleiicq. De gemeentelelening ad. f14.000, is gieplaatst hij de Kanter Hordijk'» Bank alhier. - In eeai goed bezochte verg altering van de Centrale Anti-rew. kiesvenetnii - ging in tot kaiirerdi strict Goies oj> te- den Zaterdag onder voorzitterschap ran den toer J. Dormer weald hel (Ganeejrt Program-"ien het Concept Statuut ran het Centraal' Comité behandeld. Alle aBgje- vaardigden -der kiesvereenigingem, toto- wel -uit Tholen, als uit Zuid- en Noord-' Beveland verklaarden zich na bespreking eenstemmig voor vaststelling -van Uro gram en Statuut. Tot afgevaardigd© naar de 'deputatenve-rgadering werd benoemd de lieer J. - Dunner, tot ffens plteuit&rer- vanger zoo noodig fle heer JBuijffc. I-nzake de -oprichting van een #M- standige Centrale "Kiesverceniging jter afdeoling TholenSt. Philipslanld voor de Statenverkiezingen, we-rd na mededienling e-n verdediging door den voorzitter van genoemde Centrale met de toelichting genoegen genomien. Bij de aan ld© p-rde zijnde stemming voor bestuursleden wegenis periodieke af treding |der hooien Dekker, Donnea- et» Buijse, verklaard-en d-e beide laatstgenoem den zich niet herkiesbaar. De irergajdie- ïing lietuigde haar leed-wezen mot hu*, besluit, doch legde zich neder bij huw uitspraak dat nu eens jongere trachten naar voren moesten komen. 'Da heet' Dekker werd hieirop herkozen mot 40 van de- 45 stommen. Gekozien w-ertten, in de vacatures de toeren ds. Brannor mot 38 en J. M. de Jonge 'Mz. met 24 stommen. Onder algemeen© instemming werd den aftredenden dank gebracht voor jail hetgeen jzij gedurende .Zeer vele jaren dn "hun functies ten bate yan 't district en de partij hadden gepresteerd. De heer Dekker verklaarde zijn her benoeming slechts voorloopig te kunnen, aannemen. Nog Werden wegens uitbrei ding van bestuur tot nieuwe leden gé- kozen -de "toeren P. Oosterbaan aïhier, J. SLotema te 'Colijo.splaat en J. LVaanje te Heerenliook, lid der kiesvoreeni- ging te- Nienwdorp. - i Vau den (waam.(-penningmeester ver nam men dat d-e Centrale kas' sluit Met een batig slot van f39. Inzakte de actie in 1917 werd besloten ;tei' bespre king daarvan iiegin vp-lgenrl 'jaar weer saam- te komen. D|e vergadering Vloor den voorzitter met 'gebod geopend werd gesloten na dankzegging door ds. Bra- rner. Vlissingen. In de Vrijdag gehouden raadsvexgaiiering Werden nog de vol gende benoemingen gedaan: De heer J. L. Buising tot lid (eter commissie tot wering van schoolverzuim en tot lid van tot 'bestuur van tot gemeen telijk werklooz'enj'onds de heer R Jansen, beiden aftredend. Tot tijdelijk leeraar in tot scheepsbouwkundig'fee konen aan d-e Avondschool' voor hanjd- wei'klii-ed'en jde toer A. C. Elants. Aan. school D lot onderwijzers tte toeren iWi. Spinnaay e'n -D-. van Maris. Aan genomen werd tot 'voorstel' van B. en W|. om voor onbepaalden tijd. 1600 per jaar subsidie te verlteenen aan He vereeniging Zeevaartschool voor t haar tmachinistencm-sus. Aan de vereeniging Gemeenscappehhjk Belang werd een-voor schot i'crleend van £188.000 voor den bouw van 76 arbeiderswoningenEen terrein aan den Singelwieg wend -voor 75 jaar in erfpacht gegeven aan de N. ,V, Glasfabriek Vlissingen. Tier plaat sing van een |z-estal uitneembare hui» jes vo or Belgische solda ten -f a i mi I ies wetid

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1916 | | pagina 1