Mo. Vrijdag 33 September 1916 30e Jaargang De Sr wie ÖOTi©g* Binnenland. Uit de Provincie^ Uitgave van di S&aml, Venn. LUCTOR ET EMERGO gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: xMGE VORSTSTSAAT 219, Bureau te Middelburg: F. F. DHUiJ - L. BURS. Drukkers: ot»M«taan Le Cointra - Goes, De Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WEKKPACL Abonnementsprijs Per 3 maanden fr. p. post Losse nummers fim „•.06 Prijs der Advertentiên: 15 regels ƒ0.50, iedere regel meer li ei. 3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend, Bij abonnement voordeelige voorwaard en. Familieberichten van 110 regels ƒ1. iedere regel meer 10 ct. B Zij die zich met 1 October op ons blad abonneeren, ontvangen het tot aan genoemden datum GRATIS. Gut, maar treurig. Ben openhartige bekentenis- doet de hoofdredacteur van Het Vaderland in zake den treurigen stand der Bijbel kennis onder leerlingen van. het openbaar lagea' en middelbaar onderwijs. Wjjl kennen ons vrij van. ieedvermaalc wanneer wij zijne opmerkingen, die trou wens voor bet meerendeel, voor ons al thans, niet nieuw zijn, hieronder doen volgen Onvermeld mag hierbij niet gelaten wor den, dat di'. Kuyper's streven niet weinig in do hand is gewerkt 'door (het feit, dat, do groote. meerderheid van onze open bare onderwijzers ook al werd het van hen gevraagd, de Bijbelsche verhalen als pae- dagogisch materiaal te gebruiken, zon den moeten bekennen daartoe niet in' staat te zijn, wat voor een deel op rekening komt van de moderne richting in de pro- testantsche kerken. Vooral de baanbrekers van die richting de jongere moderne predikanten den ken daarover anders en trachten het be gane kwaad te herstellen hebben met het vooropzetten van. hun eritiek op de geloofwaardigheid der Bijbelsche verha len in plaats van in de eerste plaats te wijzen op hun religieuze en ztedelijkle heteekenis, den Bijbel zóó gedeprimeerd, dat een generatie is opgegroeid, die niet alleen, tegenover het Boek der boeken geheel vreemd staat, maar zich zelfs vaak dp dat vreemdelingschap durft beroemen als bewijs van verlichting. D|e (Onkunde in moderne kringen omtrent de Bijbelsche verhalen is dan ook zeer groot, zelfs bij op ander litterair gebied zeer ontwikkelde personen. Toen dr. Kuy- per in zijn bekende rede tc Utrecht het uitsprak, dat het ook hem niet had ont broken aan den Simei, die hem op zijn levensweg naschold, sprak hij voor dui zenden protestantsche Nederlanders on verstaanbare taal, en als ge aan. d© stu denten van onze Hoogescholen zoudt vra gen, wat de aardigheid er van is, dat Sar ah Gamp", Dickens onsterfelijk© schepping, zegt: Rijke lieden mogen op kameelen rijden, ze zullen niet, licht door het oog van een naald zien, dan zullen 9 van de 10 u het antwoord schuldig blijven. Nog sterker, één v,an de Cura toren van een onzer hoogescholen ver telde ons eens, dat een student, met wien men over Baulus sprak, in den waan verkeerde, dat men het over Heter Pau- lus hadvan het bestaan van een anderen Panics had hij nooit vernomen. Ert dat is geen wonderin onze geschie- denisïeerboeken voor het openbaar onder wijs wordt wel gesproken over de beteekje- nis voor de wereldgeschiedenis van Boed- da, Confucius, Mohammed en andere stichters van godsdiensten, maar over den persoon van den Christus zoowel als over den invloed van zijn leer op het mensch- dom wordt uit een valsch neutraliteits begrip absoluut gezwegen. Onze jongens op Gymnasium en Hoogere Burgerschool mogen wel weten, dat er drie groote Christenvervolgingen onder de Romeiii- sche heerschappij hebben plaats gehad, maar wat het Christendom als cultuur gebeurtenis is geweest, wordt met hen niet behandeld. Naai" aanleiding van deze diep treurige feiten meldt De Rotter dammer nog van een kras feit door Knap vernomen. Op het examen voor de hoofdakte vroeg de examinator, die een der aspiranten wilde helpen met de geschiedenis van het Babylonische rijk, waarbij zijn geheu gen in de War was, in welk Bijbelboek over dat rijk 'gesproken werd. Na veel persen ontving hij het verbijsterend ant woord, dat men er in het Boek Baby lon yan lezen kan! En uit zijn naaste omgeving kan Ds. Knap dit voorbeeld nog aanvullen' met vragen als dezeAan welke ziekte is Jezus gestorven? Wat wil de Goede Vrij dag toch eigenlijk in gedachtenis hou den? Wanneer eik eens publiek maakte dooi de courant zijn ervaringen op dit terrein opgedaan, het zou een boekdeel vullen, hetgeen wij er van te weten kwamen. iWipen prof. Noordtzij heeft menigmaal verhaald uit den tijd toen hij nog ambte naar was van den Burgerlijken Stand "te Kampen. Hij had in een toespraak toit een jonggehuwd paar den wensch uit gesproken dat Jezus in hunne woning mocht (intrek nemen. Llater vroegen deze menschen, eenigs zins verlegen, aan den professor, waar deze persoon woonde, die bij hen zjou moete* komen intrek memeia Natuurlijk zijn er ook gevallen dat de menschen zich maar zoo houden. Ons is een geval bekend van een 'open- baai' onderwijzer die als kweekeling we gens zeker vergrijp van de Ghr. school was wteggejaagd, en heel goed op 'de hoogte was met de Schrift, en door zijn docent op deu cursus voor de hoofdact© gevraagd hoeveel psalmen er in den Bij bel stonden^ een buitengewoon idiotig ge zicht trok en niet antwoordde. Er is een tijd geweest dat men zich schaamde iets uit óf van den Bijbel "te weten. Waarschuwingen als .van Het Vader land (de 'heer Roodhuijzen, liberaal lid der Tweede Kamer) kunnen nog wel iets ten goede uitwerken. lOm de letterkundige waarde van de Heilige Schrift gaat reeds menig leeraar aan Kweekschool 5f Middelbare School ook fragmenten uit een of ander Bijbel boek zijn leerling ter bestudeering op geven. De Bijbel moet weer in eere kamen, in alle kringen onzer samenleving. Ons volk moet weer een Christennatie wor den. Onze scholen met den Bijbel moe ten kweeken een volk met den Beknopt overzicht van den toestand. Over het geval GriekenlandDuitsch- land is men nog 'lang niet uitgepraat, 't Kwam zoo' onverwacht. Men had er niet aan gedacht, dat van clien kant nog gevaar dreigde. Immers, hoe was de toedracht van de zaak, welke Griekenland aanleiding gaf ■tot het stellen v,an een ultimatum? Het Grieksche legerkorps, onder kolo nel Hazzopoulos is naar Duitschland ge voerd, zoo het heet op eigen verzoek, om beschermd te zijn tegen de geallieer den, ofschoon het vermoeden voor de hand lag, dat hier eenigen dwang in het spel was. Achteraf blijkt, dat de Grieksche minister van oorlog aan den kolonel be volen heeft zijn troepen naar de Volo aan de Thessolische kust te brengen. Hazzo- ponlus handelde dus tegen de hevelen der regeering in toen hij: zich aan d© Duitschers en Bulgaren overgaf en maakte zich laldus aan hoogverraad schuldig. Hij gaf de forten van Kawalla zonder aar zeling laan de Bulgaren over en verzocht de Duitschers hem en zijn troepen naai' Duitschland over te brengen. Een vreemde zaak dus. Eerst zweeg Griekenland als een mof en nu slaat het een hoogen toon aan. Natuurlijk gedrongen door de Entente. Men heeft de berichten over deze nieu we Grieksche verrassing met het noo- dige voorbehoud te aanvaarden. Maar ook, wanneer zij inderdaad waarheid bevatten, heeft men nog een beslissing van Grie kenland niet als het onmiddellijk gevolg der verwikkelingen te verwachten. Waarschijnlijk zal Duitschland wel spoedig toegeven en de beschermelingen, die zoo „vrijwillig" hun toevlucht onder zijn vleugels zochten, even vrijwillig weer laten gaan! Of aal straks toch nummer vijftien in het strijdperk treden? Het schijnt nu eenmaal in die richting te moeten gaan. Voor nieuws van de slagvelden zij' dit- •miaa.1 verwezen naar de „losse" berichten. Alleen over de worsteling in de Do- broedsja een. enkel woord. Wat deze streek betreft, hier schijnt Voir Mackensen met zijn Duitsche, Bul- gaarsche en Tnrksche troepen op een sterkeren tegenstand gestuit te zijn, dan de vorige berichten, die reeds gemeld •werden omtrent een doordringen in de stellingen, dooi' de Russen en Roemenen tusschen Rasova en Tuszla ingenomen, deden vermoeden. Een van de jongste Bulgaarsche cotmanu- niqé's meldt, dat de Dobroedsja-slag met groote verbittering voortduurt en dat de vijand zich in zijn sterk bevestigde stel lingen staande weet te houden. Van üiuit- sche zijde wordt gesproken van heftige „wisselvallige" gevechten en van taaien tegenstand, dien de vijand met in allerijl aangevoerde versterkingen biedt. Die beslissing schijnt in de Dobroedsja dus nog niet gevallen. Korte Oorlogsberichten. Omvangrijke overstroomingen heb ben uele districten in China geteisterd. Verscheidene steden staan onder water. De oogsten zijn bijna geheel vernield. W.einige persoonlijke ongelukken zijn te betreuren, doch een millioen personen zijn dakloos. De koning dei' Belgen heeft als ridders van 'de Leopoldsorde geschrapt de beeren Arens, Hoffmann en Lahousse, uit Gent, die op zich hadden genomen om aan de universiteit, die daar door toedoen van generaal Von Bissing, gouver neur van het bezette gebied van België, is ingericht, cursussen te geven. 'Zwitserland zal thans ook een duik boot krijgen. Verscheidene hotelbezitters rond het Meer van Genève hebben het plan opgevat, een duikboot te laten bou wen, die tien meter lang is en '10 tot 12 knoopen loopt. Het vaartuig zou on geveer een1 kwartier onder water kun nen varen. De bedoeling is, den hotel gasten eens een nieuw verzetje te be zorgen. Generaal Dupont volgde Graziani op, als chef van den Franschen genera - len staf. De oorlogsfilms komen in de mode. In Londen wordt er nu een vertoond, welke de moeilijkheden veraanschouwe lijkt, die de Italianen bij him opmarsch naar Gorizia hadden tc overwinnen. I>e meeste Duitsche spoorwegdirec ties geven in verband met het papierge brek, voor den aanstaanden winterdienst geen nieuwe dienstregelingen uit. De be staande zomerdienstregelingen worden door middel vlam verbeterbladen gewij zigd. 'Op een wandeling in een bosch is de burgemeester van Mainz, met zijne echtge noot© "door een 15-jarigen knaap uit Düs- seldorl' aangevallen en van zijn geld lie- roofd. De „Times" deelt mede, dat in Flints hire er zoo groot gebrek is aan werk-, krachten, dat aan een jongen van dertien jaar een weekloon van 21 sh. (f 12.60) was aangeboden als karrijder. Te Miinchen is een comité gevormd, dat den naam draagt van „commissie voor spoedige onderwerping van Engeland". Dat beteekent nog aj wat. De strijd in de Dobroedsja is tot staan gekomen. De strijd bijl de Ancre heeft plaatsi onder zware regens. „Krachtige Duitsche aanvallen .werden afgeslagen". Op den rechteroever van de Maas ondernamen de Franse he troepen twee optelaties, die uitnemend slaagden. Ten Zuiden van het Thiaumontwe'rk verover den de Franschen twee loop'graafgedeel- ten en namen 100 .gevangenen, waarbij twee officieren en 'een machinegeweer. In het Oostelijk gedeelte van het bosch Vaux-Cbapitre brachten de Franschen hun linie een honderdtal meters vooruit. Partijen zenden berichten over ver woede .gevechten in Wolhynië. Do strijd is nog onbeslist. Het. Engelsche leger heeft, door de 'bevordering van kolonel John Monash tot generaal-majoor, zijn eersten Joodschen generaal. Volgens de Times vertraagt gebrek aan arbeidskrachten het werk aan de werf, die er te Chepstow wordt aangelegd voor den bouw van standaardsche pende ontworpen vrachtschepen van één model. De maatschappij zou duizend man kun nen gebruiken, maar zo liad er nog geen 200 in dienst. Een Eiigelseh landbouwer, in Lin colnshire, die vroeger was afgekeurd voor den militairen dienst, werd later weer voor keuring opgeroepen. Hij werd nu voor den dienst goed bevonden, ofschoon hij teringachtig en rheumatisch was'. Nog geen week na de keuring overleed hij aan tering. Geen regeer ingsmeel. Te Houten zitten de bakkers al eeni- ge weken zonder regeeringtsmeel. De in woners dier gemeente hebben .wel brood kaarten, doch ze kunnen er niets voor krijgen. Uitvoer van fruit? In de kringen van frui texpedi teuns te Tiel verzekert men, dat weldra consenten vari uitvoer van fruit zullen worden ge geven. A. R. Kameïelub. Het bestuur der Anti-rev. Kamerciub is in het nieuwe zittingsjaar weer sa mengesteld uit de hoeren v. d. Voort van Zijp, voorz., Duymaer van Twist, secre taris en de Monté VerLoren, penning meester. Tweede K a m e r. De regeling van werkzaamheden heeft belangrijk® mededeel ingon gebracht. Reeds Donderdag a.s. zal de Kamier het belangrijke wetsontwerp betreffende de Koloniale Raden, 'de Indische'bc Stuurshervanningin heit openbaar gaan behandelen. De heer Knobel, die te on gelegener ure zoo halsstarrig Op die be handeling heeft aangedrongen, kan dus gerust zijn. Dinsdag 3 October komt dan de Staatshegrooting in de secties, daarna andere ontwerpen, o.a. het over- gangsWetje inzake het staatspensioen, waarhij misschien zeer gewichtige be sprekingen over een mélange der stel sels Talma. en Treub inzake de invali diteitsverzekering zullen worden gevoerd. De heer' Rutgers wmschle nu ook "meteen wijziging der Radcnwet in de afdeelin- gen te laten onderzoeken, maar dn Voorzitter vond het ontwerp daartoe nog te jong en de anti revol u ti oimaire afgevaardigde beeft zich daarbij neerge legd. Na al die afieelingsarbeid zal de Grondwetsherziening in openbare dis cussie komen. („Vaderl.") Toezicht op de Frui t stent rale. De Minister van Landbouw heeft in gesteld een Rijkscommissie van Toe zicht. op de „Fruit-Centrale" en tot lé den dier commissie benoemd, de bee ren de Boer, lid van 'de Eerste Kamer te Asscndelft; mr. Rutgers, lid van d® Tweede Kamer te Boskoop; Schaper, lid van de Tweede Kamer te Rijswijk, van Lennep, "secretaris van den Ned. Tuinbouwraad, te 'sGravenhage. Een verklaring van den heer Ter Spill. Mr. dr. Ter Spill verzocht de volgende verklaring te publiceeren Bijzondere redenen welke in dit ver band niets ter zake doen, noopten mij tot nog toe over het bekende geval te zwijgen. Thans acht ik het gepast een opheldering te geven, wijl ik? mieien bij alle weidenkenden er aanspraak op te mogen maken, dat de beteekenis dezer zaak niet buiten haar werkelijke afme tingen wordt uitgebreid. 'Natuurlijk zal, tegenover het publiek, dit woord, mijn laatste woord zijn. Gp een mooien zomeravond met mij[n gezin terugkeerende van een wandeling wordt plotseling in de Rioustraat (niet, in dat gedeelte, waarin ik zelf woon) mijn aandacht getrokken doordat op een gesloten heerenhuis, naast de deur, 'in reusachtige Duitsche (goithische)' letters den naam van den bewoner Karl Gosch staat. Een lachende uitroep: Zou dat een mol' wezen?!, een greep naar een pot lood in mijn vestzak, waarmede ik opi da geverfde pui in kleine letters over eenkomstig mijn gewone handschrift „mof" (of mof?) schrijf. Ziedaar het feit. Bij betgeen gevolgd is was mijn weige ring om aan den eisch des hoeren Gosch tot het bekend maken van mijn naam te voldoen, een gevolg van diens toon en houding, niet het minst van zijn bedrei ging mijn vrouw en kinderen na te loe pen. Reden waarom ik 'zelf een anderen weg insloeg. De bemiddeling van een po- litie-agent teneinde mij van een hinder lijken vervolger te bevrijden is door mij ingeroepen; aan dezen dienaar van het Nederlandsch gezag heb ik natuurlijk zon der aarzelen ik meen zelfs ongevraagd; mijn naam en adres kenbaar gemaakt. Geen oogenblik heb ik bjj mijn opschrift er aan gedacht iemand wiens naam me zelfs tot dien tijd onbekend was te be- leedigen of onaangenaam te bejegenen. Da.t opschrift of onderschrift was een plotselinge opwelling als reactie op iets 'wat mij als belachelijk trof. Het weinig gepaste dezer reactie zal ik de eerste zijn om te erkennen er* zelden heb ik 'n ©ogenblikkelijk gemis vair zelfcontrole zoo scherp betreurd. Ik heb mij dan ook 'bereid verklaard den (heer Gosch over het feit mijn volledige ver ontschuldiging aan te bieden; een bereid verklaring welke afgestuit is op de wei gering van den heer Gosch, daarmede genoegen te nemen, tenzij ik tevens ver ontschuldiging aanbood voor andere uitin gen welke ik volgens hem in onze la tere woordenwisseling zou hebben gedaan, doch waaraan ik stellig weet mij1 nielt te hebben schuldig gemaakt. Bij K. B. isi benoemd bij het re- servepersoneel der landmacht bij het wapen der inf., tot reserve 2e luit. de vaandrig H. D. J. Swaters van het 14e reg. Besmettelijke' ziekten. Van 1319 'September zijn de navolgende besmettelijke ziekten in Zpelalid ter ken nis van 'den Gentralen Gezondheidsraad' gekomen 3 gevallen van typhus te Vlissingen, 2 gevallen van roodvonk aldaar, 1 giet- vaJ van diphteritis te Hulst en 1 geval van nekkramp te Middelburg. - Door Ged. Staten is benoemd .tot dekknecht .bij den Provincialen Stoom boot,dienst op de 0oster-Schelde, J. Reifa te Zierikzee. Middelburg. Tentoonstelling ra* verbeterde kleeding. Die vertseni- ging, die zich de verbetering van vrou wen- en kinderiileedirig ten doel stelt, zal in de volgende week van Dinsdag tot Don, derdag op' nader bekend te maken uren een tentoonstelling van hare modellen hon den te Middelburg in de zaal van St.-Jo ris. Alle vrouwen en meisjes, die den last ondervinden van te nauw schoeisel en te hoog© hakken, van nauwe halsboor den en knellende handen, kunnen daa!«l zien hoe ze op practisclie manier hare 1 kleeding veranderen kunnen. Zij krijgen daar eenvoudig®, doch smaakvolle japon nen te zien, Vervaardigd van inlaiidschei grondstoffen, welker bruikbaarheid e|w kleurechtheid in de volksk 1 eederdrachtetu gebleken is en pTachtisiche kleeding voor v®tr*pleagsters, gymnastiek- en sportklee- ding voor meisjes, geschikte modellen. Voor huisvrouwen uit alle kringen en zeer veel verschillende modellen van omder- kleeding. Goedkoop® boekjes met model len en raadgevingen zijn er ook te krijgen en voorts knippatronen van de tenteon- Igestelde modellen. Aan ieder, die belang stelt in de kleef ding, is dus1 een bezoek aan deze ten toonstelling ten z®eïlste aangeraden. De firma F. B. den Boer etaleert in haar magazijn op den h-oek van de Lam,- gcdelft en de Burg een collectie speel goed van inlandsch fabrikaat, en wel van 'de N. V. Speelgocderenfabriek „Olanda" te Amsterdam. Dit speelgoed, waarop H. M. de Koningin geeds een groote bestel ling deed en dat ook reeds met succes te Londen Werd geëxposeerd, munt uit door soliede afwerking en beschildering en is een schitterende propaganda voor de NedeHandsphe industrie. Goes. De Oeconomlische SpijsuitdeelingJ hoopt 25 November haar 100-jarig bestaan te herdenken. Deze inrichting, door dein nood der tijden geboren, heeft heel wat leed verzacht, en vele hongerigen gjevoedl in de afgeloopen eeuw. Nog zien we haait gebouw als gaarkeuken ingericht, na de vlucht der Belgen in Oct. 1914. Kloetinge. Hedenochtend vergaderde de gemeenteraad van Kloetinge. Tegenwoor dig alle leden. Be notulen der vorige vergadering werden gelezen en goedge keurd. Ingekomen was een verzoek van den heer A. Blok, onderwijzer, waarin hij ver zoekt leen fealarisverhiooging van f 100 daag hij in het bezit is van de acte land- en tuinbouwkunde. Dit verzoek Werd in han den van B. en W. gesteld. Op voorstel van B. en (Wi. wordt aam jhr. Lewe van Nijenstein met ingang van 1 December eervol ontslag verleend aJ.=s secretaris der gemeente onder danfcbe tuiging voor de bewezen diensten. Dhr. Lenshoek verzoekt dhr. Lewe vau Nijenstein terug te komen op zijn be sluit om af te treden als ambtenaar van den Burg. Stand, en dit te blijven buiten bezwaar der gemeentekas. Dhr. jhr. Lewe verklaart zich daartoe bereid. De nieuw© ambtenaar van den Burg, Stand zal het honorarium genieten. De voorzitter leest het rapport voor van de „Gascoinmissie". De pommissie adviseert nu het vroeger opgestelde con cept-contract te aanvaarden, mits de ga rantie het eerste jaar 45000 M3. en de volgende jaren 50000 M3. zij. Deskundigen meenen, dat samenwerking met Ivapcllo niet goed uitvoerbaar is. De commissie noemt de voorwaarden alles zins aannemelijk. Dhr. Eversdijk wil nog billijker voor waarden voorstellen (vroeger ingaand® re ductie), doch de voorzitter ontraadt die en spoort aan niet al te krenterig het zijn, daar dit een slechten indruk Za'l maken in Goes. Ook dhr. Lenshoek dringt op aanneming aan. Dhr. Trimpe vee- klaart wethouder Eversdijk niet te be grijpen. Immers "hij heeft vroeger vóór het ontwerp-contract gestemd. Spr. ge looft, dat van Goes niet meer te krijgen is dan vermindering van de garantie met 10000 M3. Dit is echter voor ons van groot belang, ook met het oog op een! ev. Prov. Electrische Centrale. Spr. toont de nadeelen aan, welke verbonden zijiru aan samenwerking met Kapelle. Wordt 't concept thans niet aanvaardt dan zal Ke,- pélle bovendien Kloetinge 'alleen late» staan. Spr. meent wel, dat Goes nog }[i cent te veel verdient, doch wil de» vraagprijs toch maar betalen, omdat Goesj onwrikbaar vasthoudt. Ook wethouder Van Liere wilde nog billijker voorwaarden vragen, doch wer# bestreden door raadslid Van Liere e» den voorzitter. De wethouders willen de ingezetenen:

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1916 | | pagina 1