Mo.
Vrijdag 33 September 1916
30e Jaargang
De Sr wie ÖOTi©g*
Binnenland.
Uit de Provincie^
Uitgave van
di S&aml, Venn. LUCTOR ET EMERGO
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes:
xMGE VORSTSTSAAT 219,
Bureau te Middelburg:
F. F. DHUiJ - L. BURS.
Drukkers:
ot»M«taan Le Cointra - Goes,
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WEKKPACL
Abonnementsprijs
Per 3 maanden fr. p. post
Losse nummers
fim
„•.06
Prijs der Advertentiên:
15 regels ƒ0.50, iedere regel meer li ei.
3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend,
Bij abonnement voordeelige voorwaard en.
Familieberichten van 110 regels ƒ1.
iedere regel meer 10 ct.
B
Zij die zich met 1 October op ons
blad abonneeren, ontvangen het tot
aan genoemden datum GRATIS.
Gut, maar treurig.
Ben openhartige bekentenis- doet de
hoofdredacteur van Het Vaderland
in zake den treurigen stand der Bijbel
kennis onder leerlingen van. het openbaar
lagea' en middelbaar onderwijs.
Wjjl kennen ons vrij van. ieedvermaalc
wanneer wij zijne opmerkingen, die trou
wens voor bet meerendeel, voor ons al
thans, niet nieuw zijn, hieronder doen
volgen
Onvermeld mag hierbij niet gelaten wor
den, dat di'. Kuyper's streven niet weinig
in do hand is gewerkt 'door (het feit,
dat, do groote. meerderheid van onze open
bare onderwijzers ook al werd het van hen
gevraagd, de Bijbelsche verhalen als pae-
dagogisch materiaal te gebruiken, zon
den moeten bekennen daartoe niet in' staat
te zijn, wat voor een deel op rekening
komt van de moderne richting in de pro-
testantsche kerken.
Vooral de baanbrekers van die richting
de jongere moderne predikanten den
ken daarover anders en trachten het be
gane kwaad te herstellen hebben met
het vooropzetten van. hun eritiek op de
geloofwaardigheid der Bijbelsche verha
len in plaats van in de eerste plaats
te wijzen op hun religieuze en ztedelijkle
heteekenis, den Bijbel zóó gedeprimeerd,
dat een generatie is opgegroeid, die niet
alleen, tegenover het Boek der boeken
geheel vreemd staat, maar zich zelfs vaak
dp dat vreemdelingschap durft beroemen
als bewijs van verlichting.
D|e (Onkunde in moderne kringen omtrent
de Bijbelsche verhalen is dan ook zeer
groot, zelfs bij op ander litterair gebied
zeer ontwikkelde personen. Toen dr. Kuy-
per in zijn bekende rede tc Utrecht het
uitsprak, dat het ook hem niet had ont
broken aan den Simei, die hem op zijn
levensweg naschold, sprak hij voor dui
zenden protestantsche Nederlanders on
verstaanbare taal, en als ge aan. d© stu
denten van onze Hoogescholen zoudt vra
gen, wat de aardigheid er van is, dat
Sar ah Gamp", Dickens onsterfelijk©
schepping, zegt: Rijke lieden mogen op
kameelen rijden, ze zullen niet, licht door
het oog van een naald zien, dan zullen
9 van de 10 u het antwoord schuldig
blijven. Nog sterker, één v,an de Cura
toren van een onzer hoogescholen ver
telde ons eens, dat een student, met wien
men over Baulus sprak, in den waan
verkeerde, dat men het over Heter Pau-
lus hadvan het bestaan van een anderen
Panics had hij nooit vernomen.
Ert dat is geen wonderin onze geschie-
denisïeerboeken voor het openbaar onder
wijs wordt wel gesproken over de beteekje-
nis voor de wereldgeschiedenis van Boed-
da, Confucius, Mohammed en andere
stichters van godsdiensten, maar over den
persoon van den Christus zoowel als over
den invloed van zijn leer op het mensch-
dom wordt uit een valsch neutraliteits
begrip absoluut gezwegen. Onze jongens
op Gymnasium en Hoogere Burgerschool
mogen wel weten, dat er drie groote
Christenvervolgingen onder de Romeiii-
sche heerschappij hebben plaats gehad,
maar wat het Christendom als cultuur
gebeurtenis is geweest, wordt met hen
niet behandeld.
Naai" aanleiding van deze diep treurige
feiten meldt De Rotter dammer nog
van een kras feit door Knap vernomen.
Op het examen voor de hoofdakte vroeg
de examinator, die een der aspiranten
wilde helpen met de geschiedenis van
het Babylonische rijk, waarbij zijn geheu
gen in de War was, in welk Bijbelboek
over dat rijk 'gesproken werd. Na veel
persen ontving hij het verbijsterend ant
woord, dat men er in het Boek Baby
lon yan lezen kan!
En uit zijn naaste omgeving kan Ds.
Knap dit voorbeeld nog aanvullen' met
vragen als dezeAan welke ziekte is
Jezus gestorven? Wat wil de Goede Vrij
dag toch eigenlijk in gedachtenis hou
den?
Wanneer eik eens publiek maakte dooi
de courant zijn ervaringen op dit terrein
opgedaan, het zou een boekdeel vullen,
hetgeen wij er van te weten kwamen.
iWipen prof. Noordtzij heeft menigmaal
verhaald uit den tijd toen hij nog ambte
naar was van den Burgerlijken Stand "te
Kampen. Hij had in een toespraak toit
een jonggehuwd paar den wensch uit
gesproken dat Jezus in hunne woning
mocht (intrek nemen.
Llater vroegen deze menschen, eenigs
zins verlegen, aan den professor, waar
deze persoon woonde, die bij hen zjou
moete* komen intrek memeia
Natuurlijk zijn er ook gevallen dat de
menschen zich maar zoo houden.
Ons is een geval bekend van een 'open-
baai' onderwijzer die als kweekeling we
gens zeker vergrijp van de Ghr. school
was wteggejaagd, en heel goed op 'de
hoogte was met de Schrift, en door zijn
docent op deu cursus voor de hoofdact©
gevraagd hoeveel psalmen er in den Bij
bel stonden^ een buitengewoon idiotig ge
zicht trok en niet antwoordde.
Er is een tijd geweest dat men zich
schaamde iets uit óf van den Bijbel "te
weten.
Waarschuwingen als .van Het Vader
land (de 'heer Roodhuijzen, liberaal lid
der Tweede Kamer) kunnen nog wel iets
ten goede uitwerken.
lOm de letterkundige waarde van de
Heilige Schrift gaat reeds menig leeraar
aan Kweekschool 5f Middelbare School
ook fragmenten uit een of ander Bijbel
boek zijn leerling ter bestudeering op
geven.
De Bijbel moet weer in eere kamen,
in alle kringen onzer samenleving. Ons
volk moet weer een Christennatie wor
den. Onze scholen met den Bijbel moe
ten kweeken een volk met den
Beknopt overzicht van den toestand.
Over het geval GriekenlandDuitsch-
land is men nog 'lang niet uitgepraat,
't Kwam zoo' onverwacht.
Men had er niet aan gedacht, dat van
clien kant nog gevaar dreigde.
Immers, hoe was de toedracht van de
zaak, welke Griekenland aanleiding gaf
■tot het stellen v,an een ultimatum?
Het Grieksche legerkorps, onder kolo
nel Hazzopoulos is naar Duitschland ge
voerd, zoo het heet op eigen verzoek,
om beschermd te zijn tegen de geallieer
den, ofschoon het vermoeden voor de
hand lag, dat hier eenigen dwang in het
spel was. Achteraf blijkt, dat de Grieksche
minister van oorlog aan den kolonel be
volen heeft zijn troepen naar de Volo aan
de Thessolische kust te brengen. Hazzo-
ponlus handelde dus tegen de hevelen
der regeering in toen hij: zich aan d©
Duitschers en Bulgaren overgaf en maakte
zich laldus aan hoogverraad schuldig. Hij
gaf de forten van Kawalla zonder aar
zeling laan de Bulgaren over en verzocht
de Duitschers hem en zijn troepen naai'
Duitschland over te brengen.
Een vreemde zaak dus.
Eerst zweeg Griekenland als een mof
en nu slaat het een hoogen toon aan.
Natuurlijk gedrongen door de Entente.
Men heeft de berichten over deze nieu
we Grieksche verrassing met het noo-
dige voorbehoud te aanvaarden. Maar ook,
wanneer zij inderdaad waarheid bevatten,
heeft men nog een beslissing van Grie
kenland niet als het onmiddellijk gevolg
der verwikkelingen te verwachten.
Waarschijnlijk zal Duitschland wel
spoedig toegeven en de beschermelingen,
die zoo „vrijwillig" hun toevlucht onder
zijn vleugels zochten, even vrijwillig weer
laten gaan!
Of aal straks toch nummer vijftien in
het strijdperk treden?
Het schijnt nu eenmaal in die richting
te moeten gaan.
Voor nieuws van de slagvelden zij' dit-
•miaa.1 verwezen naar de „losse" berichten.
Alleen over de worsteling in de Do-
broedsja een. enkel woord.
Wat deze streek betreft, hier schijnt
Voir Mackensen met zijn Duitsche, Bul-
gaarsche en Tnrksche troepen op een
sterkeren tegenstand gestuit te zijn, dan
de vorige berichten, die reeds gemeld
•werden omtrent een doordringen in de
stellingen, dooi' de Russen en Roemenen
tusschen Rasova en Tuszla ingenomen,
deden vermoeden.
Een van de jongste Bulgaarsche cotmanu-
niqé's meldt, dat de Dobroedsja-slag met
groote verbittering voortduurt en dat de
vijand zich in zijn sterk bevestigde stel
lingen staande weet te houden. Van üiuit-
sche zijde wordt gesproken van heftige
„wisselvallige" gevechten en van taaien
tegenstand, dien de vijand met in allerijl
aangevoerde versterkingen biedt.
Die beslissing schijnt in de Dobroedsja
dus nog niet gevallen.
Korte Oorlogsberichten.
Omvangrijke overstroomingen heb
ben uele districten in China geteisterd.
Verscheidene steden staan onder water.
De oogsten zijn bijna geheel vernield.
W.einige persoonlijke ongelukken zijn te
betreuren, doch een millioen personen
zijn dakloos.
De koning dei' Belgen heeft als
ridders van 'de Leopoldsorde geschrapt
de beeren Arens, Hoffmann en Lahousse,
uit Gent, die op zich hadden genomen
om aan de universiteit, die daar door
toedoen van generaal Von Bissing, gouver
neur van het bezette gebied van België,
is ingericht, cursussen te geven.
'Zwitserland zal thans ook een duik
boot krijgen. Verscheidene hotelbezitters
rond het Meer van Genève hebben het
plan opgevat, een duikboot te laten bou
wen, die tien meter lang is en '10 tot
12 knoopen loopt. Het vaartuig zou on
geveer een1 kwartier onder water kun
nen varen. De bedoeling is, den hotel
gasten eens een nieuw verzetje te be
zorgen.
Generaal Dupont volgde Graziani
op, als chef van den Franschen genera -
len staf.
De oorlogsfilms komen in de mode.
In Londen wordt er nu een vertoond,
welke de moeilijkheden veraanschouwe
lijkt, die de Italianen bij him opmarsch
naar Gorizia hadden tc overwinnen.
I>e meeste Duitsche spoorwegdirec
ties geven in verband met het papierge
brek, voor den aanstaanden winterdienst
geen nieuwe dienstregelingen uit. De be
staande zomerdienstregelingen worden
door middel vlam verbeterbladen gewij
zigd.
'Op een wandeling in een bosch is de
burgemeester van Mainz, met zijne echtge
noot© "door een 15-jarigen knaap uit Düs-
seldorl' aangevallen en van zijn geld lie-
roofd.
De „Times" deelt mede, dat in Flints
hire er zoo groot gebrek is aan werk-,
krachten, dat aan een jongen van dertien
jaar een weekloon van 21 sh. (f 12.60)
was aangeboden als karrijder.
Te Miinchen is een comité gevormd,
dat den naam draagt van „commissie voor
spoedige onderwerping van Engeland".
Dat beteekent nog aj wat.
De strijd in de Dobroedsja is tot
staan gekomen.
De strijd bijl de Ancre heeft plaatsi
onder zware regens. „Krachtige Duitsche
aanvallen .werden afgeslagen".
Op den rechteroever van de Maas
ondernamen de Franse he troepen twee
optelaties, die uitnemend slaagden. Ten
Zuiden van het Thiaumontwe'rk verover
den de Franschen twee loop'graafgedeel-
ten en namen 100 .gevangenen, waarbij
twee officieren en 'een machinegeweer.
In het Oostelijk gedeelte van het bosch
Vaux-Cbapitre brachten de Franschen hun
linie een honderdtal meters vooruit.
Partijen zenden berichten over ver
woede .gevechten in Wolhynië. Do strijd
is nog onbeslist.
Het. Engelsche leger heeft, door de
'bevordering van kolonel John Monash tot
generaal-majoor, zijn eersten Joodschen
generaal.
Volgens de Times vertraagt gebrek
aan arbeidskrachten het werk aan de
werf, die er te Chepstow wordt aangelegd
voor den bouw van standaardsche pende
ontworpen vrachtschepen van één model.
De maatschappij zou duizend man kun
nen gebruiken, maar zo liad er nog geen
200 in dienst.
Een Eiigelseh landbouwer, in Lin
colnshire, die vroeger was afgekeurd voor
den militairen dienst, werd later weer
voor keuring opgeroepen. Hij werd nu
voor den dienst goed bevonden, ofschoon
hij teringachtig en rheumatisch was'. Nog
geen week na de keuring overleed hij
aan tering.
Geen regeer ingsmeel.
Te Houten zitten de bakkers al eeni-
ge weken zonder regeeringtsmeel. De in
woners dier gemeente hebben .wel brood
kaarten, doch ze kunnen er niets voor
krijgen.
Uitvoer van fruit?
In de kringen van frui texpedi teuns te
Tiel verzekert men, dat weldra consenten
vari uitvoer van fruit zullen worden ge
geven.
A. R. Kameïelub.
Het bestuur der Anti-rev. Kamerciub
is in het nieuwe zittingsjaar weer sa
mengesteld uit de hoeren v. d. Voort van
Zijp, voorz., Duymaer van Twist, secre
taris en de Monté VerLoren, penning
meester.
Tweede K a m e r.
De regeling van werkzaamheden heeft
belangrijk® mededeel ingon gebracht.
Reeds Donderdag a.s. zal de Kamier
het belangrijke wetsontwerp betreffende
de Koloniale Raden, 'de Indische'bc
Stuurshervanningin heit openbaar gaan
behandelen. De heer Knobel, die te on
gelegener ure zoo halsstarrig Op die be
handeling heeft aangedrongen, kan dus
gerust zijn. Dinsdag 3 October komt
dan de Staatshegrooting in de secties,
daarna andere ontwerpen, o.a. het over-
gangsWetje inzake het staatspensioen,
waarhij misschien zeer gewichtige be
sprekingen over een mélange der stel
sels Talma. en Treub inzake de invali
diteitsverzekering zullen worden gevoerd.
De heer' Rutgers wmschle nu ook "meteen
wijziging der Radcnwet in de afdeelin-
gen te laten onderzoeken, maar dn
Voorzitter vond het ontwerp daartoe
nog te jong en de anti revol u ti oimaire
afgevaardigde beeft zich daarbij neerge
legd. Na al die afieelingsarbeid zal de
Grondwetsherziening in openbare dis
cussie komen. („Vaderl.")
Toezicht op de Frui t stent rale.
De Minister van Landbouw heeft in
gesteld een Rijkscommissie van Toe
zicht. op de „Fruit-Centrale" en tot lé
den dier commissie benoemd, de bee
ren de Boer, lid van 'de Eerste Kamer
te Asscndelft; mr. Rutgers, lid van d®
Tweede Kamer te Boskoop; Schaper,
lid van de Tweede Kamer te Rijswijk,
van Lennep, "secretaris van den Ned.
Tuinbouwraad, te 'sGravenhage.
Een verklaring van den heer
Ter Spill.
Mr. dr. Ter Spill verzocht de volgende
verklaring te publiceeren
Bijzondere redenen welke in dit ver
band niets ter zake doen, noopten mij
tot nog toe over het bekende geval te
zwijgen. Thans acht ik het gepast een
opheldering te geven, wijl ik? mieien bij
alle weidenkenden er aanspraak op te
mogen maken, dat de beteekenis dezer
zaak niet buiten haar werkelijke afme
tingen wordt uitgebreid. 'Natuurlijk zal,
tegenover het publiek, dit woord, mijn
laatste woord zijn.
Gp een mooien zomeravond met mij[n
gezin terugkeerende van een wandeling
wordt plotseling in de Rioustraat (niet,
in dat gedeelte, waarin ik zelf woon)
mijn aandacht getrokken doordat op een
gesloten heerenhuis, naast de deur, 'in
reusachtige Duitsche (goithische)' letters
den naam van den bewoner Karl Gosch
staat. Een lachende uitroep: Zou dat een
mol' wezen?!, een greep naar een pot
lood in mijn vestzak, waarmede ik opi
da geverfde pui in kleine letters over
eenkomstig mijn gewone handschrift
„mof" (of mof?) schrijf.
Ziedaar het feit.
Bij betgeen gevolgd is was mijn weige
ring om aan den eisch des hoeren Gosch
tot het bekend maken van mijn naam te
voldoen, een gevolg van diens toon en
houding, niet het minst van zijn bedrei
ging mijn vrouw en kinderen na te loe
pen. Reden waarom ik 'zelf een anderen
weg insloeg. De bemiddeling van een po-
litie-agent teneinde mij van een hinder
lijken vervolger te bevrijden is door mij
ingeroepen; aan dezen dienaar van het
Nederlandsch gezag heb ik natuurlijk zon
der aarzelen ik meen zelfs ongevraagd;
mijn naam en adres kenbaar gemaakt.
Geen oogenblik heb ik bjj mijn opschrift
er aan gedacht iemand wiens naam me
zelfs tot dien tijd onbekend was te be-
leedigen of onaangenaam te bejegenen.
Da.t opschrift of onderschrift was een
plotselinge opwelling als reactie op iets
'wat mij als belachelijk trof.
Het weinig gepaste dezer reactie zal
ik de eerste zijn om te erkennen er*
zelden heb ik 'n ©ogenblikkelijk gemis vair
zelfcontrole zoo scherp betreurd. Ik heb
mij dan ook 'bereid verklaard den (heer
Gosch over het feit mijn volledige ver
ontschuldiging aan te bieden; een bereid
verklaring welke afgestuit is op de wei
gering van den heer Gosch, daarmede
genoegen te nemen, tenzij ik tevens ver
ontschuldiging aanbood voor andere uitin
gen welke ik volgens hem in onze la
tere woordenwisseling zou hebben gedaan,
doch waaraan ik stellig weet mij1 nielt
te hebben schuldig gemaakt.
Bij K. B. isi benoemd bij het re-
servepersoneel der landmacht bij het
wapen der inf., tot reserve 2e luit. de
vaandrig H. D. J. Swaters van het 14e
reg.
Besmettelijke' ziekten. Van
1319 'September zijn de navolgende
besmettelijke ziekten in Zpelalid ter ken
nis van 'den Gentralen Gezondheidsraad'
gekomen
3 gevallen van typhus te Vlissingen,
2 gevallen van roodvonk aldaar, 1 giet-
vaJ van diphteritis te Hulst en 1 geval
van nekkramp te Middelburg.
- Door Ged. Staten is benoemd .tot
dekknecht .bij den Provincialen Stoom
boot,dienst op de 0oster-Schelde, J. Reifa
te Zierikzee.
Middelburg. Tentoonstelling ra*
verbeterde kleeding. Die vertseni-
ging, die zich de verbetering van vrou
wen- en kinderiileedirig ten doel stelt, zal
in de volgende week van Dinsdag tot Don,
derdag op' nader bekend te maken uren
een tentoonstelling van hare modellen hon
den te Middelburg in de zaal van St.-Jo
ris. Alle vrouwen en meisjes, die den last
ondervinden van te nauw schoeisel en
te hoog© hakken, van nauwe halsboor
den en knellende handen, kunnen daa!«l
zien hoe ze op practisclie manier hare 1
kleeding veranderen kunnen. Zij krijgen
daar eenvoudig®, doch smaakvolle japon
nen te zien, Vervaardigd van inlaiidschei
grondstoffen, welker bruikbaarheid e|w
kleurechtheid in de volksk 1 eederdrachtetu
gebleken is en pTachtisiche kleeding voor
v®tr*pleagsters, gymnastiek- en sportklee-
ding voor meisjes, geschikte modellen.
Voor huisvrouwen uit alle kringen en zeer
veel verschillende modellen van omder-
kleeding. Goedkoop® boekjes met model
len en raadgevingen zijn er ook te krijgen
en voorts knippatronen van de tenteon-
Igestelde modellen.
Aan ieder, die belang stelt in de kleef
ding, is dus1 een bezoek aan deze ten
toonstelling ten z®eïlste aangeraden.
De firma F. B. den Boer etaleert
in haar magazijn op den h-oek van de Lam,-
gcdelft en de Burg een collectie speel
goed van inlandsch fabrikaat, en wel van
'de N. V. Speelgocderenfabriek „Olanda"
te Amsterdam. Dit speelgoed, waarop H.
M. de Koningin geeds een groote bestel
ling deed en dat ook reeds met succes
te Londen Werd geëxposeerd, munt uit
door soliede afwerking en beschildering
en is een schitterende propaganda voor
de NedeHandsphe industrie.
Goes. De Oeconomlische SpijsuitdeelingJ
hoopt 25 November haar 100-jarig bestaan
te herdenken. Deze inrichting, door dein
nood der tijden geboren, heeft heel wat
leed verzacht, en vele hongerigen gjevoedl
in de afgeloopen eeuw. Nog zien we haait
gebouw als gaarkeuken ingericht, na de
vlucht der Belgen in Oct. 1914.
Kloetinge. Hedenochtend vergaderde de
gemeenteraad van Kloetinge. Tegenwoor
dig alle leden. Be notulen der vorige
vergadering werden gelezen en goedge
keurd.
Ingekomen was een verzoek van den
heer A. Blok, onderwijzer, waarin hij ver
zoekt leen fealarisverhiooging van f 100 daag
hij in het bezit is van de acte land- en
tuinbouwkunde. Dit verzoek Werd in han
den van B. en W. gesteld.
Op voorstel van B. en (Wi. wordt aam
jhr. Lewe van Nijenstein met ingang van
1 December eervol ontslag verleend aJ.=s
secretaris der gemeente onder danfcbe
tuiging voor de bewezen diensten.
Dhr. Lenshoek verzoekt dhr. Lewe vau
Nijenstein terug te komen op zijn be
sluit om af te treden als ambtenaar van
den Burg. Stand, en dit te blijven buiten
bezwaar der gemeentekas.
Dhr. jhr. Lewe verklaart zich daartoe
bereid.
De nieuw© ambtenaar van den Burg,
Stand zal het honorarium genieten.
De voorzitter leest het rapport voor
van de „Gascoinmissie". De pommissie
adviseert nu het vroeger opgestelde con
cept-contract te aanvaarden, mits de ga
rantie het eerste jaar 45000 M3. en de
volgende jaren 50000 M3. zij.
Deskundigen meenen, dat samenwerking
met Ivapcllo niet goed uitvoerbaar is. De
commissie noemt de voorwaarden alles
zins aannemelijk.
Dhr. Eversdijk wil nog billijker voor
waarden voorstellen (vroeger ingaand® re
ductie), doch de voorzitter ontraadt die
en spoort aan niet al te krenterig het
zijn, daar dit een slechten indruk Za'l
maken in Goes. Ook dhr. Lenshoek dringt
op aanneming aan. Dhr. Trimpe vee-
klaart wethouder Eversdijk niet te be
grijpen. Immers "hij heeft vroeger vóór
het ontwerp-contract gestemd. Spr. ge
looft, dat van Goes niet meer te krijgen
is dan vermindering van de garantie met
10000 M3. Dit is echter voor ons van
groot belang, ook met het oog op een!
ev. Prov. Electrische Centrale. Spr. toont
de nadeelen aan, welke verbonden zijiru
aan samenwerking met Kapelle. Wordt
't concept thans niet aanvaardt dan zal Ke,-
pélle bovendien Kloetinge 'alleen late»
staan. Spr. meent wel, dat Goes nog
}[i cent te veel verdient, doch wil de»
vraagprijs toch maar betalen, omdat Goesj
onwrikbaar vasthoudt.
Ook wethouder Van Liere wilde nog
billijker voorwaarden vragen, doch wer#
bestreden door raadslid Van Liere e»
den voorzitter.
De wethouders willen de ingezetenen: