Maandag 1$ September lf)I© 30e Jaargang No. 29H De Qrooie ö©ri@g8 FEUILLETON. De hyena in Palestina. Het Zuiderzee-ontwerp. 2)eZeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERK2AGL Abonnementsprijs Per 3 maanden fr. p. post. ƒ158 Losse nummers,1 9a Prijs der Advertentiên 1—5 regels ƒ0.50, iedere regel meer 1-9 at. 8-maal plaatsing wordt 2-maal berekend. Bij abonnement voordekige voorwaarde». Familieberichten van 110 regels ƒ1. iedere regel meer 10 ct. verdediging in de toekomst vorderen zal. Poch de minister ~wil ook niet op een maal tot die uitgaaf geraken. Hij stel't zich voor de stichting van een fonds waarin het Rijk gedurende de eerste veer tien jaren na den "aanvang van liet werk ieder jaar twee miljoen zal storten. Po Wieringerpolder, in het noordwesten van do aan te werven twaalfde provincie, zal in het twaalfde jaar droog kunnen zijn en verkaveld worden. Pie brengt derhalve in het dertiende jaar rente op. Spoedig daarop zullen de inkomsten kunnen ver meerderen, dewijl do Hoornsche polder in het vjftiende jaar gereed zal kunnen zijn. Daarna kan begonnen worden aan de droogmaking van de "Noordoostelijke en zuidoostelijke polders, corstgenoemden te gen de kust van Friesland en Overijscl, nabij het Keteldiep, hetwelk 'dan komt te vervallen; en laatstgenoemden tegen de kust van Gelderland, Utrecht en het Gooi, beide respectievelijk 51 duizend en 107 duizend bunders groot. Zoo komen derhalve in den loop der jaren 210 H.A. goeden grond vrij, waarvoor een uitgaaf van 222 miljoen, gevraagd wordt, welke kosten gedekt zullen zijn bij een pacht- opbrengst van 80 gulden per hectare. Een en ander derhalve nog al om te overkomen. fn het ontwerp is ook opgenomen de vorming van een lJselmeer met zoet wa ter tusschen de verschillende bedijkingen in; waarbij het zout water "door gestadi- gen toevoer vair IJselwater, gedurende do jaren dat aan de droogmaking gewerkt zal worden, z'oet moet worden. Poch dit slechts in 't voorbijgaan Beknopt overzicht van dan toestand. „Een dag, zoo niet Van kalmte, dan toch van rust en organisatie en verster king, waaro'p' tegenaanvallen gemakkelijk werden afgeslagen, volgde op de schitte rende verrichtingen der verbondenen". Aldus meldt Havas ons. Het offensief der geallieerden begint derhalve te stokken. GeVolg van den lieftigen tegenstand der Puitscheris, die met den moed der wan hoop strijden en ondanks de minderheid, die ze dikwijls vormen, de frontlinie ge sloten weten te houden. De Franschen moeten rusten, organi- seérten en 'versterken, zegt Havas. De conclusie ligt voor de hand. De gt'ootste kracht Van hun offensief is gebroken. Als straks de herfstbuien een woordje meespreken, aanschouwt men weer den ouden loopgravenoorlog, ofte? wel de gemoedelijkheid van het loopgra- venleven. Tóch hebben de Franschen ïiogl een paar succesteen kunnen behalen. De dorpen Verufandovillers en Berny, tot nu toe ten deele bezet, werden go nomen. Enkele huizen bieden nog1 te genstand. Al het terrein tusschen Ver'- mandovillerte, en Deniéoourt en tusschen Deniécourt .en Berny, verscheidene stel sels Van zwaar versterkte loopgraven vie len na een wanhopige worsteling in hun handen. Het opschuiven der Engelsehen is nog niet onderbroken kunnen worden. Zij knabbelen verder en verder Zaterdagavond' breidden zijl hun terrein winst bij Cohrceletto over .pen front van 1000 yards uit. Ze namen bijl Thiepval een loopgraaf en wat geweren, een sterk verdedigd werk misschien een boom of een loodsje biji de Mcuquet-hoeVe. Het muisje doet nog niet veel kwaad, doch op den duur kan er groot gevaar ontstaan. De Roemieensch-Rusteische legers, die Volgens een bericht uit Berlijn reeds- vol komen vernietigd werden, blijken nog te worden achtervolgd. Zij zijn naar het Noorden teruggetrokken en houden thans de linie Cuzgun-Mangalia bezet. Cuzgun is op ongeveer 49 K.M. ten Oosten van Silistria gelegen; Mangalia is' de Roe- meensche haven aan de Zwarte Zee, Do beteekenis van het Duitsch-Bulgaar- schc succes is dus tweeledig: lo. de Bul garen hebben het deel Van de Do-broeds* ja heroverd, hetwelk hun bij den vrede van Boekarest was ontnomen; 2e. de ver- landing der Roemenen met de Zwarte Zee wordt in gevaar gebracht. In'Zevenburgen is het offensief der Roe menen verslapt. De Italianen maken nog vorderingen, doch ze ervaren, dat de weg naar Triest uiterst moeilijk te betreden is1. Kruistochten in 6en duikboot. Duigi Bai'zini geeft in de „Corrione) delta Sera" bijzonderheden over de kruis tochten ,die hij heeft gedaan aan boord van een Italiaansche duikboot. Een bijzonder intéressante episode is die van de ontmoeting van do boot met oen zeemijn. Buitengewone omstandighe den, schrijft hij, hadden pus g-edwongenj liet grootste deel van tien nacht onder water te'blijven en daardoor onze eliec- tiriciteits-reserves op ongewenschl-a wijze aan te sprek-en. Tegen den morgen, waag den wij het eindelijk den neus dien wij voor de onbescheiden zoeklichten in den nacht zorgvuldig in de diepte verborgen hadden gehouden, boven het oppervlak' uit ,t© steken. Maar spoedig dwong ons een zeer merkwaardige .omstandigheid ten spoedigste weder het beschermende don- kor van do 'dliepto op te zoeken. Wij waren n.l. zelf een lichtgevend li chaam geworden. Aan dear hemel had zich ben onweer samengetrokken en de bliksems .flitsten aan den horizon. PloL- se-ling localiseerden zich ononderbroken clectrische ontladingen over het geheele oppervlak van den commando-toren tot boven op- de uiterste spits van den peris coop, ja zélfs: op de schouders en hoofden lll'l IHIIt—H Uitgave van da SfeamL Venn. LUCTOR ET E&flKCO gevestigd te Goes. Etofdbureau te Goes: LANGE VORSTSTRAAT 2*0. Bureau te Middelburg: FfRMA F. P. DHHIJ - L. BURG. Drukkers: @ostérfeaan Le Cointre Goes. Zij die zich met 1 October op ons blad abonneeren, ontvangen het tot aan genoemden datum GRATIS. Voor do vierde maal komt de regee ring met een wetsvoorstel tot droogma king v.an de Zuiderzee. Het eerste ont werp was van minister Heemskerk den oude in 1877, het volgende van minister Lely in 1891, het derde van minister Kraus in 1907, en eindelijk dit, weer van minister Lely. Particulieren, ingenieurs en volksverte genwoordigers hebben zicli beijverd om in de jaren die tusschen de indiening van het eerste -en het jongste ontwerp in lig gen, de belangstelling voor het Zuiderzee- plan levendig te honden. Wijlen do Friesche Kamerleden Bmna en v. Diggelen veerden wel do krachtigste actie, de Zui- derzeevereeniging, opgericht in 1886, zorg de voor de noodige brochures; wijlen het Eerste-Kamerlid Hovy steunde met. zijn aandrang hij de opvolgende regeeringen; én minister Lely zelve, als "ingénieur en ambteloos burger, wist aan zijn. klavier telkens weer nieuwe tonen te ontlokken in 't belang van zijn lievelingsidea Van de uitvoerbaarheid van het plan is, dank zij de voorlichting van bovenge noemden, onder welke vele deskundigen, thans een ieder, zoover men nagaan kan overtuigd. Natuurlijk ..zal, wanneer het ontwerp aangenomen wordt, het nog wel een hal ven menschenleeftijd duren, eer het ten finale zal zijn uitgevoerd. Be volledige uitvoering van het oorspronkelijke Zuiden zeeplan zou volgens opgaaf der Zuiderz'ee- v«reeniging, 32 jaren vorderen. De meeste onzer lezers, en wij sluiten ousz'elf daar bij in, zullen dan ook de Zuiderz'ee wel nimmer droog zien. En zulks te meer, ofnrdat bet Zuiderzeeplan der Zuiderztee- vereeniging niet o-p eenmaal zal worden verwezenlijkt. D-cf minister 'bepaalt zich slechts tal; teen deel van het plan, zij liet ook het voornaamste deel. Hij stelt namelijk voor: de afsluiting der Zuiderzee door een dijk van iWieringen naar Piaam in Friesland; 'en drooglegging van twee der vier groo- te polders die volgens het ontwex-p der Zuiderzee-vereeniging in de aldus afge sloten Zuiderzee aangewonnen kunnen worden, en wel de Wieringermeerpolder, groot 19.500 II.A., en de Hoornsche pol der, groot 31.520 H.A,. (d.i. totaal onge veer vijf zestiende van de grootte der provincie Zeeland, die 160 duizend 'H.A. oppervL heeft). Het wetsontwerp verdient aller toe juiching, evenals zijn voorgangers. En er ü_l_i ■iimiUAftAP.wmqM Er leven in. het Heilige Land zeer vele hyena's. JDe hyena loert niet op léven de -prooi, maai" gaat bij voorkeur deS nachts uit ,om dood aas te zoeken, hij graaft zelfs lijken op. Do hyena in Palestina is in vijf ver schillende bastaardsoorten vertegenwoor digd. waarvan |de ©ene leeft tusstehen den K-armel en -den Libanon, de andere) tusschen laatstgenoemden berg en den, anti-Libanon, de derde tusschen den. Kannel en de Zuidgrens, de viercle in 'het .afwateringsgehied yan het meer van Genezareth en de vijfde soort in het gebied „der Dood© Zee en van den Jordaan. - Hoe talrijk de hyena's- voorkomen in de -nabijheid van Jeruzalem zelfs1, de xneest. bevolkte stad van Palestina, blijkt 'S in i minder dan vier jaren (1998—1912) meer dan twintig hyena's aan het St. Paulus-museiun te koop wer den aangeboden, welke alle uit den omtrek [afkomstig waren. Hoe dicht hij de -stad deze roofdieren zich ophouden, ovei rv elke kracht zij beschikken en welke Eigenaardigheden zij hebben, kan ik gevoeglijk' verhalen met de woorden weer ,te geven, welke een bevriend land genoot, desgevraagd zijnde, hieromtrent oprdA „Eenige „maanden geloden stond ik des avonds, tez-wijl 't volte m-aan was in -de veranda van ons huis, dat slechts tien minuten van Jeruzalem af gelegen; is'. Daar hoorde ik eensklaps bij den tuinmuur het geluid ©amar hyena. H-et kï-oadkbiet kort en gedempt, zooaLfge- esx is nog meer aanleiding om het met beido handen aan te grijpen nu in de laatste tientallen jaren landbouw en veeteelt een zoodanige vlucht hebben genomen dat er steeds een groot tekort blijft aan houw en grasland. Hot land wordt tegenwoordig met ieder jaar duurder. Reeds meermalen is er land verpacht geworden tot denzelfden prijs waarvoor het een kwarteeuw of iets lan ger geleden was gekocht geworden. Far zelfs nu, terwijl de mobilisatie alles heet te drukken blijven de landprrjzen buiten gewoon stijgen. En dat niettegenstaando de heide'-ontginningen gestadig voortgaan. Het Vaderland herinnerde er nog dezer dagen aan dat de koopprijzen per If-ectare grond op de klei van 1909 tot nu toe zijn gestegen met 49 tot 85 pCt. en op zandgrond met 33 tot 150 pCt. per H.A., en dat de ontginningen van heide tot bouw- en grasland sedert 1901 stegen van 8.71 tot 7.939 H.A. per jaar. Het staat derhalve vast dat ons land niet voldoende bouw- en welgrond bevat voor de behoefte. Wij begroeten derhalve met grooté ingenomenheid do aanwinst van il-e-ze 51 duizend hectaren grond, waar van ruim 44 duizend hectaren door den minister -als zeer vruchtbaar worden aan gediend. Inmiddels hopen wij dat de pogingen tot beide-ontginning steeds zullen verme* nigvuldigen. En dat ook de regeering deze pogingen krachtig zal steunen. Geen mooier gelegenheid om de buitengewone oorlogswinst vruchtdragend te beleggen dan zijn geld in dergelijke onderneming to steken. -Wij hebben reeds eenige ma len op de beide-ontginningen op kleiner schjaal in Noord-Brabants westelijk deel de aandacht gevestigd. Sinds deze onder neming van den heer Arnoldi is geslaagd, hebben meerderen, ook elders in Noord Brabant, zich aan 'twerk gezét, zoo-dat steeds meerdere vrachten van dezen ar beid geplukt werden. Maar het Zuiderzee-plan blijft niettemin in al zijn noodzakelijkheid en belangrijk heid zich hij ons aandringen. Ook nog om een andere reden. Reeds enkele malen, en vooral in den jongsten winter hebben stormvloeden aan tie Zuiderzeekust veel kwaad gesticht Gelderland, Utrecht, vooral Noord-Holland zijn op vreeselijke wijze geteisterd ge worden. Het arme Marken wordt reeds weer bedreigd. Ook dit is een argument om den mi nister in zijn plan krachtig .te steunen. 'tls waar het is geen peulschilletje: 66 miljoen voor de afsluiting en 44 mil joen voor de droogmaking, zes miljoen voor de Zuiderzeevisschers daarbij inbe- - grepen, behalve de kosten die de lands- woonlijk, maar had veel overeenkomst met een boosaardigen lach, waaruit een satanische vreugde spreekt. Ik werd er zóó door aangegrepen, dat ik het nooit vergeten zal. .Wanneer en bjj welke gelegenheden 'hyena's een dergelijk con cert geven, kan ik niet met zekerheid! zeggen. Toen ik dan dat helsteh gehuil hoordé, kwam he-t van ©én plak, waar op ik -daags te voren -een cadaver had laten neerleggen. Bij die gelegenheid maakte ik he-t vaste voornemen, om tot eiken prijs -een hyena te schieten pi le vend te vangen. Dit dier te s'ehieten bleek mij weldra onmogelijk, daar het, zooals! boven gezegd, zeer schuw is. Ik .schafte mij daarom ©an splintemieu- wen voetangel aan en liet dien op m-ijn erf, dat door een nauwelijks één me ter hoogen muur omgeven is, opstellen. Tevens maakte jfc van stapels doornen een kring, welke op één plaats! "open gelaten was, zoodat naar binnen gegaan kon worden, 's Avonds wierp ik over blijfselen van ons middagmaal voorna melijk beenderen, binnen -in den kring, henevens het „cadaver van een kalf. De klom - weird, evenals teen tien meter lange ketting met het aan dezen bevestigd viortandig .anker, met een dun laagje zand overdekt. Al jde genoemde toebe reidselen geschiedden bij zonsondergang- In den volgenden en daarop volgenden nacht gebeurde echter niets bijzonders de hyena's lieten zich niet zien. Doch toen ik den morgen na den der den nacht mijn val nakeek, aanschouw de ik een vreeselijke verwoesting. De doornen ringmuur was totaal geslecht en de ijzeren voetangel verdwenen. Een klein eindje kén het. spoor, hetwelk he-t aan -den voetangel bevestigde „anker in den bodem- gemaakt had, gevolgd worden. Spoedig was het echter uitge- wischt en het kon in den met rots blokken bezaaiden grond niet inteer te ruggevonden worden. Toen kwam) mij ter oore dat Fellah's, die bezig waren met het oogsten, op den een kwartier van -mij verwijderden weg naar Bethlehem een hyena geschoten hadden. Ik begaf mij 'naar ben toe; zij vertelden mij!, dat tegen zonsopgang eon hyena met een ijzeren klem' aan den linkerpoot bun kamp voorbijgekomen, -en door hen met een paar geweerschoten neergelegd was. De mensehen lieten nog do huid van het beest len lxet verbogen ijzer zien. Zoo beproefde ik weer een hyena te vangen, en ik bond de val met nieuw staaldraad stevig ygist; een paar dagen later biteek' dezelfde verwoesting weer aangelicht; en waren hyena en voet angel voor goed verdwenen. Later hechtte ik de klem aan een tien meter langen ketting en nu ge lukte het -mlij ©en hyena in de klem te krijgen, liet liefst had ik 'heimi lévend behouden, en aan een ketting gelegd. Echter alle pogingen tot dat laatste werden met. een onheilspellend gebrom afgewezen, waarom ik, d© kracht dier dieren door ervaring geleerd, hebbende, den hyena met ©en schot neerlegde. Niet lang daarna werden nabij Betha- nië wear twee exemplaren geschoten. Een nog zeer jonge hyena werd in de nabijheid van Jaffa gevangen en mij in een groot© kooi toegezonden. Het gelukte, bet dier een strik om den hate te werpen en het uit de kooi te laten. Wij waren nu in de gelegenheid, Ré lafheid van de hyena en de groote vrees, welke ©en hond voor haar heeft, vast te stellen. Het jonge dier, dat door nie mand leed gedaan werd, rukte onophou delijk aan den halsband, en wel in die richting, waar een donkere plek ge legenheid bood zich te verschuilen. Daar Werd een waakhond geroepen, welke wel1 achtmaal zoo groot was ,als de jonge hyena. Vroolijk kwam het dier met groote sprongen naderbij. Toen het de hyena gewaar werd, bleef het plots angs tig istaan, stiet een zacht klagend jan kon uit en beefde als een riet. Evenals iir het Zuiden van Palestina is de hyena ook algemeen bekend in het Noorden sen Oosten van dat laiyd. In den loop van 1912 werden er op den Thabor alleen nog vier geschoten. Na- overvloedigen regenval; wanneer het laagland drassig is, schijnen zji in gyooten getale voor te komen. Eigenaardig zijn do maatregelen, welke mén treft om hyena's te vangen. Is het bekend, dat in ©en of ander hol zulk een verscheurend dier zich op houdt, dan dringt een ontkleede man met ©en lantaarn of fakkel in de lin ker- en ©en groot mes in de rechter hand er binnen. D© laffe-, hyena is> zeer beangst en vlucht naar den uit gang yan de -spelonk. Hier hebben ech ter twee met gewerengewapende man nen post gevat, die het heest neerschie ten. Terwijl de Christenen hyenavleesch versmaden en de Israëlieten het als on rein beschouwen, zijn er veel Mohamme danen, die h-et voortreffelijk vinden. Weer andere Mohammedanen merken |de linkerhelft ©ener hyena Als' onrein aan, de rechterhelft is echter, volgens hen, „rein" en te gebruiken. Wie over Palest ina-hyena's schrijft, kan niet nalaten aan de dapperedaad te herinneren, welke door een Zuster van Barmhartigheid, Zuster Cleméhs', te dei- wachten en van den commanjdanf dansten electrische vlammetjes. Zulke ont ladingen doen zich voor in da gedaante van violette lichtkogels, die tien tot der tien centimeter lengte bereiken en dew schedel tot basis hebben. Zoo zwotamen wij dan weder zwijgend in -een diepte van ongeveer 15 Meter, toen een zacht metaalgeklepper ter rech terzijde van de boot onze aandacht trola. Op hetzelfde oogenblik riep de wacht op den uitkijk van den commandotalen„Een. mijn aan stuurboord!" Het was de stalen, kern yvan de ketting der mijn, die do boot had aangeroerd. Om hot bc-b'eigdé sfcheepsdoel in veiligheid te brengen, be val de (commandant'.'Stuur $cherp naar bakboord ,mct vollte kracht voorwaartsd" Toon, op een nieuwe waarschuwing van de wacht, het bevel: „Motoren afsluiten!" Do ketting van de mijn had zich in het diepte-stuur verwikkeld. Daar was nietg aan te doen. 'D© duikboot, drukte onder het voortloopen óp den stalen tros van den mijnkoker, deed die nu eens naar bov-en komen, dan weder onderduiken en nuon kon ieder oogenblik de ontploffing van den aansteker verwachten. Het wasl ©fen doodsstrijd, die ons naa# de lengte van hot touw werd toegemeten. Alleen 'twee miens'chen volgden het Op windende schouwspel als toeschouwers de matroos1 ia dexi toren en de gezag voerder aan den periscoop. Die heide man nen zagen tie .stalen kern in jan stroom op en neer dansen; zij was- wit van de korsten van allerlei zeegewas, die haar bedekten en zij moest reeds maandenlang in het water hebben gelegen. De bemanning wachtte stom en mei een 'dof besef van het doodelijk verderf, dat van .terzijde op haar loerde. Hoe lang wij wachten, niemand kan het zeggen,. Reeds Was de mijn tot do duikboot toe gekomen, reeds1 had het handvat van den ketting den rand van de boot aangeroerd. Op dit kritiek© oog-enblik bi'ak-de stalen ketting, de mijn raakte los en verdween in de diepte. Men hoordé de stem van den comman dant: „Voorwaarts, 600 Ampère!" en ;ee» stille glimlach „gleed over de gezichten van alle mannen; de moede: glimlach van don worstelaar, die jcLen tegenstander ini den uitersten nood gelukkig onder hééft gekregen. x Be verwondbare plek. De „Basler A'nzeiger" schrijft, dat hel een geluk v-ooi' Nederland is, dat Antwer pen door de Duitschers is veroverd. Ware dit niet zoo, dan zou de Entente reeds lang een aanslag op onze neutraliteit ge pleegd en de doorvaart van do Schelde hebben geforceerd. Maar nu zou, indient Holland zijn neutraliteit om de een ofj andere reden opgaf, Duitsehland eeos vrijen weg naar zee krijgen, en daardoor het pistool op de borst van Engeland,- zooals Napoleon Antwerpen noemde, nu vanzelf afgaan. Er is echter een andere verwondbare plek, n.l. 'de Nederlandsche koloniën. Het Haifa gesteld is. Deze thans ho,og be jaarde en doove zuster was Vroeger be last mét de zorg voor de hoenders^ welk© gehouden werden in het op eéni dor Karmeltopp'en gelegen Sanatorium „Eliasruh." Hier waren de hyena's talrijk, ter wijl daarenboven vossen, jakhalzen en andere roofdieren den zusters veel last veroorzaakten. Telkenmale .werden kippen of and-es? gevogelte vermist en de overblijfselen in de nabijheid gevonden. Tot op een, keer weder groot angstgeschreeuw van het hoenderhok weerklonk. IJüngs schoot men toe en meii zag een dier,- dat op het eerst© gezicht een groolen hond leek, heen en weer „in het hokloopan. Ook aan zuster Clemens kwam tes oore, wat gaande was. Al-et een knup pel gewapend, sncld© zij naar haar bei" dreigde hoenders, "vloog het hok binnen, waarvan zij de deur achter zich sloot, en gaf den vermeenden, honld die, ajiga- stig Om haar sluipend, een uitweg, zocht, zulk een slag op zijn kop. dat hij dood neerviel. Naderhand bleek het dier een hyena geweest; te zijn. De ©en zegt: de hyena is in het H. Land s'chadclijk, de andere- is de meening toegedaan, dat zij nuttig is. Ook wij hellén tot d© laatste opvatting over. De duizenden cadavers- van kameelén, paarden en ©zeis, liggend op, de plaat sen, waar de®e dieren stervend neer zonken, zouden oorzaak kunnen zijn va» verschrikkelijke rampen, indien er geen gezondheids-commissie bestond, welke haar bedrijf uitoefent onder den firma naam: j-,Hyena, Gier en Co." (Centrum),

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1916 | | pagina 1