wo. Vrijdag 15 September Iff 111 SOe Jaargang De Qroote Oorlog» Bisinsniand. '4%t Frites®. Uitgave van óa JSiaamL Venn. LUCTOR ET EitERGO gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: 1ANQE VORSTSTS AftT Bureau te Middelburg: A F. P. DHUiJ - L. BUR®. Drukkers: •oseerbaan Lo Cointro - Goes. Zif die zich met 1 October op ons blad abonceren, ontvangen het tot aan genoemden datum 6Ü? ATIS. I£en woord van groote waarde. Aan liet openbaar onderwijs gaven wij, zoolang er van gemeen overig met de Kefk sprake was. de voorkeur. Doek. nu dergelijke verstandhouding wegvalt, nu de Staatsschool geheel bui ten Verband tot de Kerk is, nu moet er een gewijteigde, eten omgekeerde verhou ding tusschen openbaar en bijv onder on derwijs zijn. Na moet aan de neutrale school geen voorrang worden verleend. Nu moet bet volk niet in de noodzakelijkheid worden gebracht gebruik te maken van dergie- l'ijk een school. Nu moet concurrentie niet bijkans on mogelijk zijn. Nu moet het financieel en zedelijk overwicht van den Staat niet ter opzet telijke veïSmormig van al wat niet de neutral© school niet homogeen is, worden misbruikt. Nu mag de neutrale school niet zijn het ideaal, het model, waarvoor de Ge meente haar financiën uitput; zij! gmeit in het welbegrepen belang ook van den Staat, door het bijzonder onderwijs, zoo veel doenlijk, overtollig worden gtemaakt. Nlu komt het hulpbetoon van den Staat eerst te pas wanneer telk ander en beter middel te kort schiet. is diergelijk een toestand verkrijgbaar? Eenmaal voorzeker, indien meier dan tot ÖusVer het geweten Idler Christelijke bevolking ontwaakt. Gitoen van Prinsterer. Beknopt overzicht van den toestaat). De overwinning der Ffanschen, gis ter reeds gemeld, beeft groote moreelte beteefaenis. De tneele Duitsche "linie- loopgraven ten N. van de Somme, welke de Draitschers twee jaar hadden, is thans in bun handen. 11e voardeeiea bij Coimbles behaald, zijn ook aanmer kelijk, doch hebben lang niet die be- teekenis. Wel hebben de Duitschers, na een verlies van 2500 hunner krijgers, een tegenaanval begonnen, dech zonder gewetechten uitslag. Hetzelfde geldt van den .aanval der geallieerden aan de Straemia. Daar jheb ben de Bidgaxen niet alleen stand ge houden, doch zelfs zich nog versterkt door de verovering van Kawala. Toch hebben zij het bij het Orsawomeer tegen de Serviërs' moeten afleggen. Wij herhalen onze vraag: zou Sarrail in Macedonië wel zoo voordeelig ope- reeren? Wat beteekent het dat mm spreekt van een plaatsvervanger te Sa- loniki en daartoe als met den vinger Cordoanier of Gouraud aanwijst? In Italië beginn'en da Oostenrijkers1 het kwaad te krijgen. Zouden zij zich hebben moeten verzwakken als1 gevolg van bet Rceinteensch© verraad? Ot wor den de Italianen actiever. Blijkbaar gaat het van de zijde van laafetgenoemrienj cp Triest aan. Capronl-toestellen in de lucht en torpedobooten in de golf werk ten reeds saam aan de voorbereiding. Do Entente vordert, doch iana- zaam. Op da Engelsche scheepswerven. De Engelsche dichter Alfred Noyes gc-eit een levendige beschrijving van den. Engeïschen scheepsbouw. Vandaag hoorde ik ©en eindeloos ge- i ratel, ais dat van machinegeweren, maar geen kogels floten er in het rend en er vielen geen dooden of gewonden. Het was maar het geluid van de pneu- matische klinkhamers, die daverden pp 1 honderden schepen op de' een woud ge- j lijkende werven aan de Clyde. Het sehomw- spel, dat wij van het dek van onze barkas gadesloegen, was van een epische grootheid. Mijl op mijl lagen daar (ie werven als ©en woud van dood© staim- men. Tusschen de naakte bogen bewo- gen zich menschen alsof het mieren waren. Donkere gedaanten, slagschepen, I in eimbryotoestand. groeiden en namen vorm aan onder hun handen, tusschen die «ertsachtige houten ribben. De ha- I mes® ratelden en donderden met een, verdpovend crescendo, dat een gesprek onmogelijk maakte. Zij klonken en tril de® en dreunden tezamen, ran Zionis- op- tot -ondergang en ook den .géheelenj nacht door, van zonsondergang tot idem dagajaad, bij liet schijnsel der ovens. He kracht, die al die betekende ba- sneas .dn draaiende wielen en. Zwaaiend!» mmm iwagiig irtrngt, if £z De Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WEttL' 4®, Abonnementsprijs Per 3 maanden fr. p. post Losse nummers flM 3.0S Prijs der Arfvertentiën 15 regels f 0.50, iedere regel meer 10 ck, 3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend, Bij abonnement voordeelige voorwaarde». Familieberichten van 110 regels f 1,—? iedere regel meer 10 ct. heel© verzamelde kracht ran het En gtelseh© rijk van Indië tot Afrika ear van Canada tot Nieuw-Zeeland en strekt tot de altijd voortgaande versterking der Britseh» vloot. Indrukken uit Duitschland. Men schrijft ons: Naar wïjj vernemen had een onzer geest verwanten te 's-Gravenhage dezer klagen gelegenheid; een rondreis door Duitsch- land te maken, ten einde persoonlijk zich een indruk te vormen over den toestand aldaar. Wijl wendden ons in verband met die reis tot iden betrokkene, die echter zelf journalist is en dus vermoedelijk zijn bevindingen zelf wel in de pets publi- ceelren zal, maar dien wij: niettemin be reid vonden, ons met een enkel woord mede te doelen, hoe over het algemeten zijn indruk was. In de eerste plaats deel de hij ons mede, dat, voor zoover hij de zaak thans beoordeelen kan, de Duit schers zich wel ontberingen moeten ge troosten, maar den uithongetingstoorlogj uitnemend kunnen en zullen volhouden,, zoodat die economische oorlog in. geen enkel opzicht op den militairen oorlog in dien zin invloed zal uitoefenen, dat Duitschland liet zou moeten opgeven. In de tweede plaats meent hij', dat Duitsch land nog over zoo enorme reserves aan manschappen beschikt en zoo overvloe dig van oorlogsmateriaal voorzien is, dat ook uit dien hoofde van opgeven geen sprake behoeft te wezen. En voor 't ovterige merkte hij! op, dat de geest van het Duitsche volk in alle opzichten be wonderenswaardig goed is, wat z. i. Ver band houdt mtet de uiterst krachtige wij ze, waarop in Duitschland Idte arbeid wordt voortgezet, vooral ook met het oog op den steaks komenden vrede. Onze colle ga deelde ons nog mede, dat hij' bet voornemen heeft, over eenigten tijd een geschrift te puliliceeren, waarin cle be vindingen van zijn reis zullen zijn samen gevat en waarin vooral de economische quaes ties zullen worden besproken. Dit geschrift z,al viersfchïjinen hij den uitge ver J. Bootsma te 's-Gravenhage. Fransche verliezen. De Franschrn publiceeren, naar bekend is, geen verlieslijsten.. Slechts hier en daar vindt men uit een enkel gegeven, hoe schrikkelijk groot de oogst is, dien de) dood hier inzamelt. Het eerst laat aan Frankrijk gekomen S.avoyo schijnt bijzonder zwaar getroffen te zijn, paar men opmaken kan uit een artikel van de -„Temps" van 5 Septem ber: „Roem en droefheid in de dalen van Savoye": „De bataljons 'Alpenjagers uit 'Savoye hebben overal gevochten, waar het krijgs geluk ons, Fmnschen, gunstig was. Zij streden in den slag aan de Marne en "aan den Yser, stonden vooraan bij het of fensief in Champagne, waren bij Sa lonika -en aan de Somme, verdedigden de Vogezen en Verdun. In lederen slag sa mengesmolten, zijn zij na iedere nieuwe vorming toch steeds weer met denzelf den geest bezield geweest. Om de grootte van de door hen geleden verliezen te kunnen 'nagaan, moet men naar <ie dor pen van Savoye gaan. Er zijn daar zwaar getroffen dorpen welker vreugde en hoop voor altijd gedoofd zijn. Het schilderachtig gelegen Thuiie, dat van zijn 592 inwoners er 95 in den oor log- zond, betreurt 65 dooden. In het kleine Faucigny met slechts 325 inwo ners werden er 49 opgeroepen, waarvan 35 op het slagveld gebleven zijn. Ook van de vier afgevaardigden van Savoye zijn er reeds twee gevallen". Dreigende revolutie in Busiand. Moet men de berichten uit Zwitserland geloof schenken, dan dreigt er binnen kort een revolutie in Rusland uit te breken. En deze berichten kannen niet uit den koker der Centralen, maar van onvervaischt-pro-gmUiëerden kant. De correspondent van het „Handels blad" tie Lausanne geeft hieromtrent 'zeer merkwaardige details, welikie hij op zijn beurt weder gehoord heeft; vanliberale Russen, die in vrijwillige ballingschap in Zwitserland leven. Daaruit blijkt, dat ge durende Jdien wereldoorlog een sitrijd op leven en dood gevoerd wordt binnenl het Russische rijk, tusschen de twiee groote partijen: de bureaucraten en de liberalen. Hindenburg, die niet alleen een groot strateeg maar ook een _groot staatsman is, heeft met scherpen blik den wanke lenden evenwichtstoestand zijner vijanden in het Oosten doorzien, ®n wist den Keizer te overtuigen, dat het zwaarte punt van den weneldsfchok in Rusland moest gezocht ,worden en niet in het (Western.. Allo fceachtwn «panning der Centrato*» zal dan ook voortaan tegea* HtsdfevJi wteflto*. FraoMÜ* journalisten, zooals b.v. Albert Bonnard, in het „Journal de Guide" hopen daar van een verkorting van het front in Frankrijk. Of deze hooi) zich verwezen lijken zal. is 'tenminste twijfelachtig. Ze ker is het, dat Rusland na het mislukken van het offensief van Uroessilol, zich nu tegen vier Vijanden te verdedigen heeft: D'iiitscbers, Oostenrijkers, Turkten en Bulgaren, en dat het halv© millioen, Roonrenen (als er zooveel zijn) tegen dezen giezamenlijken aanval slechts lut tel gewicht 'in de schaal werpt. Daarbij komt, dat door Roamenië's verraad, de kring om Rusland in het Westen gesloten wordt. Daar blijft geen uitweg meer over dan door het neu trale Zweden, dat echter allesbehalve geneigd is aan die Geallieerden hand en spandiensten te bewjjzen. De haven van Archangel zal weldra toevriezen. De Siberische spoorweg is te zeer in be slag genomen door militaire transporten. De economische toestanden in het Rus sische rijk moeten dus wteldra verschrik kelijk worden. Dat dit altijd een wel kome aanleiding is voor een revolutie leert ons de geschiedenis van alle vol ken. Arm Rusland Gebrek aan discipline fcij do Canadeezen. De hulptroepen, die de Britsche kolo nies naar het moederland zenden, staan in -een kwaden rauk, wat betreft hun ge voel voor discipline, al wordt hun moed door niemand in twijfel getrokken. Vooral de Australische troepen hebben zich door hun liederlijkheid in Egypte berucht ge maakt. Van de Fransche Canadeezen wil de men hetzelfde gaan beweren. Maar nu komt bet Fransche dagblad' van Mon treal „Le Nationaliste", daa.rtegten op en om eigen landgenooten schoon te' wasl- schen, gaat het eens de doopceel der Enigelscbe Canadeezen lichten. Wie hebben er te, Calgary een restau rant en een hotel geplunderd'? Waren dat soms Fransche Canada.1 zen Wie heb ben e!r in de stad Berlijln (Ontario) thans Kitchener geheeten, een Protestantsch|efn geestelijke mishandeld? Wat voor taal spraken de vier regimenten te Borden: (Ontario), die aan liet muiten geslagen zijln en zelfs de woning van den comman dant (geplunderd hebben? Dat waren al le Engelsche Canadeezen. In het kamp te Borden krijgen iederen Zondag twee derde van de manschappen vertol, om ze bijl goed humeur te houden. Een derde ti-1. 2000 man, zijn voortdurend zonder verlof afwezig. Hoeveel manschappen er dan eigenlijk des Zondags in net kamp overblij'ven, zegt het blad niet. Maar het zou wijselijk liandelen te denken aan het oude Fransche spreekwoord „II faut laver son linge safe en familie". (Wij moeten ons linnengoed binnenshuis wasschen). Da moord op Skeffington. De Ierscbe dagbladen zijn gebelgd over een nieuwe handigheid der Engelsche militaire autoriteiten, om de waarheid omtrent den moord op hun landgenoot Skeffington gepleegd te bedekken. Kapitein Colthurst die deze misdaad cp zijn geweten heeft werd .krankzinnig verklaard, en daarmede achtte de mi litaire rechtbank de zaak afgedaan. Maar de tersche nationalisten wisten gedaan te krijgen, dat er een commissie uit, het Parlement benoemd werd met de opdracht, licht in deze kwestie te ont steken. Zij troknaar Ierland en hield daar zittingen. Haar bevoegdheid gaat echter niet verder dan het hooien van getuigen ïii Ierland. Wat deed nu generaal Maxwell? i De hoofdgetuige, de moordenaar Colt hurst werd overgebracht naar Engeland! Een tweede zeer belangrijke getuige, de officier van gezondheid, dr. Balcli, werd plotseling overgeplaatst naar Sierre Leoue De „Cork Free Press" noem! dan ook 'het gebeeie onderzoek, een paskwil. En i'zij spoort de tersche nationalisten! aan het er niet bij te laten, waar het ©ein misdaad betreft, afgrijselijker dan ©enig© ,zaak, waarvan zelfs de Diuitsehers door hun ergste vijanden zijn beticht! Korts Öorlogsüeriohtari. Wanneer Hindenburg ze- nuwachtig wordt. Zooals bekend isl, wijdt generaal Hindenburg iederen avond na den maaltijd eenig© oogenblikken aan. een igtezelligen kout met zijn officieren. Onlangs kwam het gesipüek op de ze nuwachtigheid en hoe verschillend de menschen zich in zenuwachtigen toestand gedragen. De een knipt met zijn oogen, de anjdeir trekt met zijln mond, de diende loopt in de kamer op en neer „En ik", zeide Hindenburg1, „heb al tijd de gewoonte te gaan fluiten". „Maalt ik heb u nog noodt hooren fluiten, gene is aal," merkte een der aanwezige® op. Dat spreekt ran ■-'f", atitwoorcBdl» Hin denburg. „In vredestijd word ik zenuw achtig, als men met deuren gooit, of mijn oppasser de kachel niet kan aankrijgen. Maar in den oorlog dan wordt men toch niet zenuwachtig?" Op de v 1 uch t ge dood. Aan de Kölnischhe Zeitung wordt uit Sofia ge meld, dat de Roemeenschle corps-com mandant, Bessaïabescu in Tutrakan na den val van de laatste versterking de eerste was, die zich in een bootje wilde bed den naar anderen Donau-over. Htet bootje werd echter door de Bulgaarschie artillerie getroffen en generaal Bessara- bescu vond den dood in de golven van den Don,au. C e n ten ges p a ar d en mill i- arden verspild. In het J our nal 0£- ciel van 15 Augustus staat een afrekening Ovel" de representatiegelden van den Gouverneur-Generaal van Algiers. Daar uit blijkt, dat de rekening sluit met een overschot van 4 centimes', welke aan den Franschen staat terug valt. Zoo geeft ook de onkosten-tekening van de Algerijfnsche gendarmerie een overschot van 1 cen time! Het is wol de moeite waard, dat in dezen tijd, waar met milliarden gegoo cheld wordt, en alle volkeren ratel schrik het oogenblik verheiden, 'dal ze ook be taald moeten worden, te wetendat daar ergens aan de Noordkust Van Afrika nog een plaats te vinden is', waar een halve stuiver reserve voor de Franschte Repu bliek ige'reed ligt. Ve 1 d post vo o r ge v angenen- Het postverkeer van krijlgsgevanglenen, dat plaats vindt door bemiddeling der Rijks- p-ost, uitgezonderd Beieren en Wurte'ml- berg, omVat volgens een onlang® .gedanle belling maandelijks bijna 7 millioen in het rijkspostgebieid opgehaalde ten meer dan 10 millioen van buiten ingekomen, dus in totaal 17 millioen p o si t z e n- di.ii.gen. Daarvan hebben de Russische krijgs- en burgergevangenen Ier 65 milli oen voör hun rekening, de Fransche lefn Belgen 9.1 millioen en de blanke en ge kleurde Engeïschen 1.4 millioen. Ee n vurig vaderlander. De Bulgaarsche minister van bi n nan land sc he zaken. Christin Popow, vuoog ontslag omi weder in hat leger ditenst te nemen, waar hij den rang van liiitenant-koloniel be- kleadt. De Koning legde zich daari*j nieter en schonk den minister het Grootkruis van de orde voor burgerlijke verdienste). De minister-president nelemt de portefeuil le van binnenlandsche zaken over. De nieuw© Grieksche minister-pre sident, DimitrakopuloS' is thans 45 jaar. Hij: is ©en der 'eerste advokaten van Grie kenland, een gezien staatsman, een nauw gezet koningsgezind man. Vroeger was hij een medestander van Vjenizelos' en lid van diens partij, later beeft hij zich van hem afgescheiden en leen eigen partij! ge sticht, de vooruitstrevende, welke, betrek kelijk weinig leden telt. Volgens het Ta- geblatt is DimitrakopuloS' in geen geval als een werktuig der entente te beschou wen. Bij de luchtaanvallen op Boekarest zijn 'n 50-tal menschen door bommen ge troffen, van wie er 8 zijln gedood en 30 zwaar gewond. Alleen particulier cigten;- dom is geschonden. Parijscbe bladen vernemen uit Lisi- sabon dat viel" scheepvaartmaatschappij en aan de regeeinng hebben voorgesteld om de in Portugal in beslaggenomen Duit sche ischepen te gebruikten voor de in richting van een rechtstreeks cho lijn Por tugalBrazilië. De regeering heleft over weging toegezegd. Wegens de straatbetoogingen, die op 21 Juli, den Belgischen nationalen fetefst- dag, hebben plaatsgevonden bij het ver trek van kardinaal Mefcier uit de St. Gndule-kerk te' Brussel, is, naar men weet, aan de stad een boete Van 1 milliOen Mark opgelegd. Dte 16 gemieleinten van, Gpoot-Brusslel hebben elk haar aandete!' in de boete betaald, het laatst dte ge meente Ukkel, die uitstel had gekregen wegens haaT ongunstigen financieel'en toe stand. Het barbiersgild© te VVetehen onder- wijlst Vrouwen in de edele kunst van haard- schrappen. Het gebrek aan jongens is zoo groot dat de vrouwen moeten lielptem Twee maal in da wreek kan zich nu ieder als proefkonijntje gratis: laten scheren. De Belgische minister van financi ën. protesteert tegen de beslaglegging, door de Duits cheTs, op de fondsen van de Ban- que Nationale. Die ophooping van kapi taal bij deze bank verklaart de minister, uit de beletselen, die de Duitscheps aan liet zaken doen: in den weg hpbbBn ap- legd. Djes nota ratoowleelt ife Masndelwffee »«o rtott» atoi oolichfcug. Rum or. „Peifide" noemt Het Vaderland ie Iieoordeeling van de ministers in De T ij d ran eenigen tijd geledenen de Middelhui'gsche noemt ze „baker praatjes van gering allooi, zooals mem ze zelfs in de herberg maar zelden Sal hooren". Dit zal wel een weinig euphe- mistisch uitgedrukt, zijn. Het Volk hïeeW uitgebracht dat schrijver van deze „per fide" minder-dan-herberg-praatjes schqjnlf te zijn het Kamerlid Van Vuuren, sinds kiort ook wethouder van Den Haag. E« De Nieuwe Courant, die had doem doorschemeren dit al lang te weten, krijgt van haar liberalen geestverwant Het V a- d e r 1 ia n d weer een mep omdat de re dactie dezen „perfiden" schrijver inder tijd zoo had opgehemeld als iemand die waard was wethouder van Den Haag to zijn. Nu zal De Nieuwe Couranf zich dit standje wel niet behoeven aaa te trekken, want haar ophemeling bei- trof niet 't „perfide" stuk, dat toen nog niet bestond, maar den persoon van Van Vuuren. Doch uit onze Persoverrichten! weet men "tal dat het tusschen deSet beide Haagse he organen niet. bijzonder bo tert. Dat wij in ons Persoverzicht he(6 „perfide" stuk opnamen, wordt ons doog de 'M i d d e 1 b u r g s c. h e ook al verwet ten. Ten onrechte evenwel. Wij nemen meermalen in genoemde rubriek Persoon» beschouwingen over. vooral wanneer zij komen van betrouwbare zijde, gelijk Van Politicus in de Opr. H a a r 1 e m c o n te, of van den Haagschen schrijver vi Da Tijd. Men zal zich toch nog wel her inneren dat deze laatste zijn goeden naam wist te vestigen in 1913 toen hij, hangend® ■de ministries te crisis, toen niemand nog aan de namen der tegenwoordige minisr- ters dacht, voorspelde dat zij', en geeri anderen, minister zouden worden. Het geen bewees dat deze heer zich in. be trouwbare liberale kringen bewoog ew geen praatjesverkooper is. Trouwens voor opneming in een Persoverzicht behoeft een blad niet ter verantwoording te wor den geroepen, en zulks te minder wam.- neer het in 't overgenomen artikel niet» vindt diat naar „nog-beneden-de-herbergi" riekt. „De Standaard" In een S tand aard-driestar lezen we; „Diusver was de „Standaard" eigen dom van dr. Kuyper, doch deze heefe hiervan gratis afstand gedaan. Ook inlel het oog op de toekomst moest aan ons» blad een eigen bestaan verzekerd wor den, zoodat het geen stoornis teweeg bracht, zoo de tegenwoordige bezitter, met de jaren of door overlijden uitviel". Voor dit doel is>r.;; leeas een zee» aanmerkelijk, kapitaal bijeengebracht, Kopt- dat aan het oude tobben voor goed. eeni einde is gekomen. Eerlang verhuizen) we naar onze nieuwe woning." Militaire hospitalen. Naar „De Tijd" verneemt, is als eerste gevolg van 'het onderzoek ttaav den toestand der militaire hospitalteR door het Ministerie van Oorlog gelast, een vervanging der bestaande bevloering door vloeren van houtgraniet. Hiervoor komen al dadelijk in aanmerking die hospitalen te -Amsterdam, Muiden, Kam pen, Breda, Vlissingen en Bergen of» Zoom. A pothek en. Zondag zal te Goes geopend zijn dm apotheek van dihr. G. v. d. Hoek. Te Midde burg dile van dhr. J. Mt, van de Garde. Het verstrekken va,n zaai granen. 'Door het dagelijksch bestuur van d« vereeniging vtan handelaren in granen, zaden en peulvruchten in Zeeland, i» aan den Minister van Landbouw, Nijver heid en Handel een adres verzonden, waarin het bestuur te kennen geeft: dajfi het met verwondering heeft kennis ge nomen, dat bij de regeling van den Zaai- granenverkoop de handelaars geheel zijn uitgeschakelddat het eerbiedig onder d« 'aandacht van den minister wenscht te brengen, dat in Zeeland firma's bestaan,, die voor een groot deel' hun bedrijf ma ken van den handel in zaaigranen; dat het derhalve den minister beleefd ver zoekt, die regeling zoodanig te wgaige», dat niet door de thans bepaalde maat regelen de zaken ten grande worden ga- richt en een opbouw van jaren ar beid» wordt vernietigd, aangezien bei be vreesd iw dal, waar die handelaar» <han« k«M* cÉMtffö* niet kw»a«* IhnUmmw),

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1916 | | pagina 1