Maandag 4 September IfMMi 30e Jaargang
Uit da Pers,
Bonenland.
886
Uitgave van
,%amL Venn. LUCTOR ET EMERGQ
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes:
>rANGE VORSTSTRAAT 219,
Bureau te Middelburg:
te''KM» A F. P. OHUSJ - L. SURG.
Drukkers:
•as+erbaan Le Cointre - G®es.
Do Wetenschap en het Woord.
In 'het Friese b Dagblad lezen vrij
•de volgende juiste opmerking:
[>e Wetenschap, die zich loePnuakt van
het Woord, kiin even. gevaarlijk worden
als oen dolle hond zonder ketting.
't la 'nog niet zoovele jaren geleden, dat
in okb land, in naam der Wetenschap,
een medicus kwam bepleiten Wet opleggen
der verplichting aan artsen- en vroed
vrouwen, om kinderen die met groo(te
lichaamsgebreken (ter wereld konten, direct
te dooden, opdat het „ras" zoodoende
veredelen zou.
Nu, kort geleden kwam er weer teen
wetenschappelijk man pleiten voor een
noodwet, straks na den Vrede, die tijde
lijk in de oorlogslanden den man ver
oorlovta'zou, meer dan één vrouw te ne
men, teneinde alzoo door sneller „teelt"
de menschen-stoeterij wéér op peil en
aantal te brengen.
Mm haalt de schouders op.
Dat zijn extra-vagantiën.
Zotte buitenissigheden
Welnu, dat geven we toe.
Maar 't merkwaardigste is, dat zulke
dmgjati ons Van w e tens c h a p p e 1 ij k g
zijde worden aangeprezen.
Wij zien er daarom een waarschuwing
'te meer in, dat. de Wetenschap die zich
heeft vrij gemaakt van den teugel len de
correctie des Woords, tot 'alles in
staat is.
En daarom steeds met argwaan moet
worden nagegaan op al hare paden.
De Groote Oorlog*
Mnopt overzicht yan don toestand.
De geallieerden trachten meer en meer
beslag) te leggen en pressie uit te oefenen
op Griekenland.
Fransche en Engelsche oorlogsschepen
met vele troepen bemand, zijn vóór Piraeus
verschenen, om aan bed dralen van een
Zaimis een einde te maken.
Het. heeft de Entente nu zeker lang
genoeg geduurd.
Bovendien mag" men aannemen, dat die
betooging in rechtstreeksch verband staat
met de uitroeping van Macedoniës onaf
hankelijkheid, die natuurlijk door generaal
S&rrail en de zijinen geforceerd was.
Men heeft gedacht, dat een dergelijke
druk de: ïegeering tp Athene wel spoedig
tot Kaden, zou leiden, vooral omdat ook
Roemenië* zich in den wereldbrand! gewor
pen heeft.
Doch, op; het oogenblik waarop wij deze
regelen schrijven, is van een partij kiezen
van Griekenland nog niets bekend.
Doch wij achten den toestand zóó kri
tiek, dat een beslissing niet lang meeï
op zich kan laten wachten.
We gelooven, dat het oogenblik niet
ver meer is, waarop- Koning Konstantifn
en .Zaimis zullen bukken voor de Entente.
Rat. zal een triomf zijn voor Venizelos,
dat spreekt.
Intusschen schieten de Roemëniërs in
Zevenburgen op.
De 'ontruiming, van gebied door de Oos
tenrijkers voor verkorting van 't front en
verhindering van omvattingsgevaar onge-
rivijjfeld gewenscht, gaat nog voort. Nu
zitten 'de Roemieniërs Peedsi in Hermann-
stadt. Voor hun tegenstander isde ont
ruiming Van stellingen bij Orsowa een
kwaad ding. De Cserna valt bij! die stad
in den Dowau en volgt de Hongaarscli-
Roemaeuscke (grens op .Hongaarsch gebied.
Belangrijker is, dat de Italianen be
oosten. Walona de plaats Tepelesi aan d'e
Yojusa hebben bezet.
De stilstand, die ©enigen tijd in liet
Russische offensief was ingetreden, blijkt
werkelijk jn nauw verband geslaan te heb
ben met het (partij kiezen van Roemenië
in den wereldoorlog -en met schikkingen
en maatregelen, die met het intreden van
het nieuwe oorlogsbedrijf getroffen moes*
len worden.
Nauw zijn de Roemeensche troepen hun
opmlarsch in het KaPpathen- en Alpen-
bied begonnen en is de nieuwe oorloos-
pihase daarmedte ingeluid, of de Russen
hernemen met vernieuwde kracht hun of
fensief ,en gaan met sterke troepenmachten
him hardnekkige aanvallen hervatten. En
op enkele punten reeds met een vrij be
langrijk succes.
Het uit Duitsche en Oostenrijksch-Ilon-
gaarsche .troepen bestaande leger van
Tersztwanszky stond bij Swiniuchi aan
aanvallen bloot. Zelfs wist de vijand in
Kritnica j'binnen te dringen, doch hij moest
voor 'een toegebrachten omvattingsstoot in
wanorde wijken.
D® Russen lieten 10 officieren, 1100
man 'en grooten buit in handen der bond-
genooten.
In bel". Westen wordt met afwisselend
succes gestreden
Parijs weet echter geen belangrijker din
gen te vertellen dan deze:
„Op- het Somme-front groote activiteit
der - wcderzijidsche artillerie, vooral in den
sector van Maurepas en onmiddellijk ten
Zuiden der rivier. De Duitschers richtten
herhaalde hevige aanvallen op elementen
van fop denSlsten Augustus door de Fran-
schen ten Zuiden Van Esfrées veroverde
loopgraven. De Duitschers slaagden er in
eenige gedeelten opnieuw te bezetten.
In Champagne werden ten Westen van
Aubérivei ien ten Zuiden van Tahure Duit
sche vorkenningspatrouilles met granaten
uiteengeslagen.
Ten Noord-Westen van Aubérive joeg
een Russische patrouille na een hevig
gevecht een Duitsche afdeeling op do
vlucht.
Op den Westelijken oever irau de. Maas
was de nacht onrustig tengevolge van. de
zenuwachtigheid Red. Z.) der Duit
schers, die de Fransche posities op den
rand' van het Thiaumont-wePk hevig bom-
bardeepdeni'en herhaaldelijk zonder eenigie
reden (Sic! Red. Z.) een spervuur af
schoten.
FenDuit sche aanval op het dorp Fleury
werd door het, Fransche vuur totaal tot
staan gebracht.
Ten Westen van Pont-a-Mousson poog
den de Duitschers pa artillerie-Voorberei
ding uit hun loopgraven bij' Feijenhayo
te komen. Hei Fransche spervuur deled
deze poging mislukken."
Zeppelin-aanval op Engeland.
De luchtraid, welke Zaterdagavond
met 13 luchtschepen op Engeland werd
ondernomen, vormde „den geweldigsten
aanval, die tot nu toe op dit land
werd gedaan."
Aldus bericht uit Londen.
De actie moet dus wel een verbijste*
renden indruk hebben gemaakt.
Het tooneel van de Zeppelin-operaties
vormden de oostelijke graafschappen,
het doel was Londen en de industri-
eele centra van de Midlands.
De nieuwe regelingen betreffende ver
lichting waren zeer do-eltrel'fend. Do
Zeppelins vlogen in de duisternis en
poogden ongehinderd te naderen.
Drie Zeppelins alleen naderden Lon
den. Een verscheen in de Noordelijke
districten om- kwart over 2 en werd
onmiddellijk (door de zoeklichten be
schenen en hevig door kanonnen en
vliegtuigen bestookt.
Weldra was het luchtschip in vlam
men gehuld en stortte als een volko
men wrak naar beneden nabij Enfield-
De geheele bemanning werd gedood.
De andere twee gevaarten werden door
kanonnen op do vlucht gedreven, en
waren niet in staat het centrum van
de stad t-e naderen. Een groot aantal
bommen ward in bet wilde weg ge
worpen op de Oostelijke en Zuid-Oos
telijke graafschappen.
Het persbureau meldde gisteravond om
G uur: Uit zorgvuldige onderzoekingen
blijkt, dat de schade, den afgeloopen
nacht door den luchtaanval veroorzaakt,
geenszins 5n evenredigheid is met het
aantal luchtschepen, dat gebruikt werd.
Wat de slachtoffers betreft wordt ge
meld, dat één mail en één. vrouw ge
dood zijn en 11 mannen gn vrouwen
en 3 kinderen gewond zijn. In de> hoofd
stad zijn geen slachtoffers.
Uit de jongste politierapporten uit
het district blijkt, 'dat in de hoofdstad
25 huizen en eenige andere gehouwen
licht zijn beschadigd, dat twee hoofd
huizen der waterleiding zijn vernield en
drie paarden zijn gedood. Elders1 'is do
schade zeer gering. Een zeker aantal
landhuizen zijn beschadigd en ook een
kerk, terwijl in sommige gasfabrieken
brand uitbrak. Er werd hoegenaamd
geen militaire schade aangericht.
Uit Bei"lijn wordt over het geval
bericht: In den nacht van 2 op 3
dezer hebben meerdere marine-lucht-
schepeneskaders de vesting Londen en
de versterkte plaatsen Yarmouth en Har
wich alsmede de fabrieken van mili
taire heteekenis "in de Zuid-Oostelijk©
graafschappen en aan de H,umber over
vloedig met bommen bestookt. H|et goede
resultaat der aanvallen kon overal aan
de zware branden en ontploffingen waar
genomen worden.
Alle marine-luchtschepen zijn ondanks
de sterke beschieting onbeschadigd te
ruggekeerd.
1 «gelijkertijd heeft een aanval door
legorluchtschepen op Zuid-Engeland
plaats gehad.
Korta Oorlogsberichten.
De Russische minister van oorlog
meent, dat de successen der geallieer
den en de tusschenkomst der Roemeniërs
het einde van den oorlog zullen verhaas
ten, doch dat niettemin een winterveld
tocht noodzakelijk zal zijn.
Het Engelsche departement van oor
log heeft een dienst ingericht voor het
vernieuwen van uniformen, die gehavend
of verkleurd zijn. Door het sluiten van
overeenkomsten met- firma's die zich mot
het uitstoomen en verven van kleeren
bezig houden, rekent men per week 10.000
gedragen uniformen te kunnen vernieu
wen.
Gogan, een Ier, kortgeleden benoemd
tot assistent-curator van het Nationaal
Museum van Ierland, is op bevel dei
militaire overheid in hechtenis genomen,
De aanleiding daartoe is niet bekend.
De koning van Montenegro gaat naaf
het Italiaansche front, waar hij zijn
schoonzoon, den koning van Italië, zal
ontmoeten. Vervolgens zal hij ook het En
gelsche en het Belgische front bezoeken.
De beide pestgev,allen te Hull hebben
zich voorgedaan bij jongens van 16 en
17 jaar, woonachtig daar ter plaatse. Do
jongens hadden gewerkt op het stoom
schip „Kenech", dat op 18 Juli te Hull
aankwam om er herstellingen te onder
gaan. Sedert 22 Augustus toen de ziekto
uitbrak heeft zich geen nieuw geval voor
gedaan. Het schip wordt ontsmet en er
worden alle mogelijke voorzorgen geno
men, vooral op 't, gebied der ontratting.
Wegens de vele ontvluchtingen van
krijgsgevangenen langs de Groningsche en
Dxentsche grenzen uit Duitschland naai'
ons land, is 'in Duitschland de grensbe
waking verscherpt.
De grens van de Dobroedsja is tus
schen den Donau en de Zwarte Zee dooï
Duitsche en Bulgoarsche troepen over
schreden. De Roemeensehio grensbewaking
is onder verliezen voor de Roemenen
teruggeworpen.
De .Engelsche schepen „Duart", Strath
Allan, Kelvinia, en Mascotte, reap1. 2008
2831, 3140 en 624 ton, zijn gezonken.
Het s. s. Farmatry (890 ton) van
Kopenhagen is gezonken.
Het s.s. .Dronning Maud" uit Chris-
tiania, op weg van Londen naar Grimsby,
is tusschen Southwold en Lowestoft op
een mijn geloopten en om kwart voor 6
uur 's mopgems gezonken. Dte kapitein len
fcweeifmlan zijn Verdronken. De o veilig© der
tien man der equipage alsmede de loods
zijn gered.
Zaterdagavond G uur hebben vlieg
tuigen een aanval gedaan op het artil
lerie-depot te Hoboken (Antwerpen) waar
drie dooden en verscheidene gfewonden
zijn. De vliegtuigen zijn door een Zieip
pelin verdreven.
«Verscheidene Duitschers zijn tte Athe
ne gearresteerd. V'ele houden zich nog'
verborgen. I De Duitsche gezant, baron Von
Schenk, is ontsnapt.
Een nota, bevattende de leind-eischen
der entente, is gistermiddag aa.n Zaimis
oVerhandigd. Van den inhoud is niets
bekend. Er heterscht een zenuwachtige
stemming.
Zaterdagavond is er een Engelscli-
Fransche ,nota aan de Griekse lie regteeiing
overhandigd, waarin de controle geëischt
wordt oVer den Griekschen post- en tele
graafdienst, waaronder de draadlooze tele
grafie^ Vooï'ts wordt geëischt de uitzetting
uit Griekenland van vijandelijke agenten,
die schuldig rijn aan spionnage en cor
ruptie. Ten slotte eischt dte nota, dat de
noodzakelijke (maatregele n tegen Griekse he
onderdanen zullen genomen worden, die
schuldigiof medeplichtig zijn aan corruptie
en spionnagte.
Te Dresden is de prijs van het brood
verminderd. De bakkers leveren nu vier
pond roggebrood voor 64 pfennige en
1% pond wittebrood voor 40 pfennige.
Op bevel van het ministerie van
oorlog is in Pruisen een algemeene in
beslagneming van platina afgekondigd.
Elke twee maanden moeten de bezitters
hun voorraad opgeven.
Vijandelijke vliegtuigen hebben Vrij
dag op Port Said 25 bommen geworpen.
Er zijn enkele persoonlijke verliezen voor
gekomen. Geen schade.
Do firma Krupp te Essen heeft op
de 5e Duitsche oorlogsleening voor 40
millioen Mark geteekend.
De onderhandelingen tusschen
Duitschland en Zwitserland zijn zoo goed
als beklonken Die Duitsche experts zijn
reeds afgereisd.
Italiaansche bladen vernemen, dat
m verschillende Grieksche plaatsen oproei'
is uitgebroken. Het zou er tot botsingen
tusschen de aanhangers der regeerings-
partij en de Wenezilisten zijn gekomen.
De „Wireless Press" verneemt, dat
de gezanten der entente door koning Kou-
stantijn in gehoor zijn ontvangen en dal
de hartelijke betrekkingen tusschen de di
plomatieke vertegenwoordigers der entente
en den koning zijn hervat. De mogelijk
heid van een Duitsch-Bulgaarschen op-
marseh in Macedonië vormt, het hoofd
onderwerp der besprekingen.
De Engelsch-Fransche vloot, die
voor 'Sen Piraeus is verschenen, kwam
van Saloniki. Ze wordt door een Fransch
admiraal gecommandeerd.
Verjaarsgeschenk aan H.M.
H. M. tie Koningin-Moeder heeft aan
haar dochter op haar verjaardag ten
geschenke gegeven een beddesprei, waar
van de geefster zelf een gedeelte heeft
bewerkt. Het ontwerp is afkomstig uit
hot atelier voor Holland ach .Kunslnaald-
werk van Margaret ha. Vcrweij. „N. v. d. D."
De „Zeearend" vergaan.
Nadat de maatschappij Zeeland ten
zware ramp heeft getroffen en de mail
booten nog slechts 14 dagen weder aan
het varen zijn, heeft de Koningin-Re-i
gentes" reeds wieder neutrale slachtof
fers van (3,011 oorlog te Vlissingen aan
gebracht. Toen de mailboot Zaterdag
middag het lichtschip „Schouwenbank"
passeerde werd kennis gegeven, dat er
zich aan boord van dat schip schip
breukelingen bevonden. Deze weiden na
tuurlijk aan boord van de „Zeeland"-
boot genomen. Het bleken te zijn do
leden de bemanning van bet 600 ton
groote motorvrachtschip „Zeearend' 'van
de reederij van der Meer en van den
Arend t© Rotterdam. Zooals reeds her
haaldelijk was het schip ook Donderdag
nacht weder van Rotterdam ver trokken
met stukgoederen naar Londen.
Toen het Vrijdag op ongeveer '19 mijl
van het luchtschip „Maas" was werd
het aangeroepen door den Duitschen pn-
deczeeër 30 die last gaf de papierejn
te toonen, en na inzage daarvan beval
het schip binnen 10 minuten te ver
laten en in de booten te gaan, waar
op liet schip tot zinken gebracht en in
vijf 'minuten in "de diepte verdwenen was.
üe booten werden door de duikboot
op sleeptouw genomen naar het licht
schip „Schouwenbank" de reis duuido
in do open booten bij ruw weder en
overslaande zeeën niet minder dan zies
.uur en de mannen vroegen .zich af,
waarom de Duitschers hen niet aan
boord hadden genomen, want in de boo
ten was het verre van aangenaam. De
Duitsche commandant had beloofd te
seinen naar Nederland om de- mannen
van het lichtschip te doen afhalen, maar
deed ,-dit niet en daarom wachtte men
geduldig op do komst van de „Koningin-
Regentes". De bemanning van do
„Schouwenbank" zorgde weder uitstekend1
voor de onverwachte gaston, en deze
waren daarover vol lof. Slechts! een
half uurtje bleven de schipbreukelingen
hier aan het station, zij waren te kwart
over zeven met de boot aangekomen
en vertrokken te 7.40 naar Rotterdam.
D1 e m a i 1 b' o o t.
De mailboot heeft Vrijdag op haai'
heenreis naar Engeland weder bezoek
gehad van twee Duitsche vliegeniers',
die evenals kort geleden van de.„Prins
Hendrik" nu ook van de „Koningin-
Regentes" photo's kwamen nemen. Do
vliegtuigen kwamen ook nu tot vlak
bij het dek.
Vlieg m a c h i n e s'.
Veel belangstelling trokken Zaterdag
middag een groot aantal vliegtuigen, er
werden er tot 15 geteld, die op groote
hoogte te Vlissingen goed zichtbaar wa
ren; één had al langen tijd boven! zee
gezworven. Ook werd weder tegelijker
tijd 'hevig schieten gehoord. Men zal hier
weer te doen hebben gehad met een
vliegeraanval op de "Belgische kust.
Gebrek aan suiker.
Bij enkele winkeliers te Delft is do
aanwezig© voorraad suiker in beslag ge-
nouien, omdat zij met hebben voldaan1
aan het verzoek hun voorraad opte
geven.
Hjet bestuur van de afdeeling Am
sterdam van "3e Neder]Banketbakkers-
vereeniging 'heeft aan den Minister van
Landbouw het navolgende telegram ver
zonden
„Het banketbakkersbedrijf te Amster
dam staat nagenoeg stil wegens suiker-
gebrek. Verzoeke dringend spoedig uit
komst.."
De „V li est room" met bommen
beworpen.
Het Nederlandse he stoomschip „Vlie-
stroom", gisterennacht, van Londen te
IJimuiden gearriveerd, rapporteert, onder
VERSCHIJNT ELKEN WEKIC?A«
Abonnementsprijs
Per 3 maanden fr. p. postf LM®
Losse nummers„f.öfs
Prijs der Advertentiën
15 regels f 0.50, iedere regel meer 10 et,
3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend.
Bij abonnement voordeelïge voorwaarde®
Familieberichten van 110 regels ft.
iedere regel meer 10 ct.
de Engelsche kust. voor anker liggend,
door een Zeppelin met vier bommen,
te zijn beworpen. Deze misten evenweï
hun doel en ontploften in het water,
echter zoo dicht hij het schip, dat
verschillende metaaldeelen op het dek
van de „Vliestroom" terecht kwamen
De onlusten op. Djarnbi.
Uit Weltevreden Svordt aan de „Tel."
geseind
Officieel wordt thans bevestigd, dat
de insurgenten leden zijn van de Sari
kat Islam. Zij hebben, behalve hetgeen
leeds gemeld waü, ook het gevangenis-
gebouw en directie-keeten in brand ge
stoken, telegraafdraden doorgesneden ent
loopgraven gemaakt aan heide zijden yan
de rivier. De opstandelingen beschiklde*
over vier-en-twintig geweren en 66pO
patronen. i
De resident is de rivier opgevaren
niet drie geblindeerde schepen en drie
brigades. Hij heeft versterking gevraagd
te 'Palembang.
i De controleur is de Bautang Harisi
afgegaan, waar alles rustig was.
Een later telegram meldder
Een gedeelte der oproerlingen te
Djambi viel do brigade aan, die te
Toerai landde. Twee ider onzen werden,
gedood, een gewond.
De resident schat het aantal opren*
rigen op tweeduizend.
Verdediging van Indië.
De „Tel." verneemt uit Weltevreden:
Die meeting te Semarang tegen die tem
gunste der Indische defensie, waar de
S. D. A. P.'ers, de heer Sneevliet, het;
woord voerde, was door drieduizieimd
personen bezocht.
De autoriteiten hadden verboden een
nieuwe motie voor te lezen, waarin
gewaagd werd van ide rechlcloosibeni
der bevolking.
De eerste motiewerd aangenomen.
De correspondent van de „N. R. Ct."
te Soerabaja seint
In verband met de betoogingen voor
het weerbaai- maken van Indië, zal er
een deputatie uit Indië naar Nederland!
vertrekken. x
UI! d© Provincie.
De commandant van de stelling van
de monden der Maas en dei- Schelde
(commando Zeeland) heeft het verblijf in
zijn ambtsgebied ontzegd aan Johanae»
Stegers, gebeten te Watervoort 9 Febr
1875, kapitein van de sleepboot VVuta
wonende te Dordrecht, wegiens verboden
uitvoer. Verder heeft hij! eraan herinnerd,
dat door zijn voorganger op 31 Juli i i
Uitgewezen Antoine Dubois, alias Joseph
Benoit, geboren 15 April 1889 te Pon;
toise, die thans zonder bekende woon.,
plaats is, en aan wiein de uitzetting) nog
niet is Jcumien beteekend worden. De zo
laatste wordt, yerdacht van verspieding.
Middelburg. Zaterdagavond ondervond
de politie vrij hevig verzet, bij cle arre
statie van een militair. Drie soldaten ver-
'oorzaaktem doop hun luidruchtig gedrag
oploopen in de Langedelft en voldeden
iiietjaan een herhaald bevel van een agent!
om door te loopen. Door den inspecteur
word toen last gegeven twee dep mannen
te arpesteeren, die onder drank-invloed
Verkeerden. Een ging kalm met den in
specteur mede, doch die ande'Pe verzette
zichTegen den anderen inspecteur en den
agent, welk verzet hij voortzette, toen
meerdere agenten er op de Markt bij
kwamen, ook voldeed hij niet aan hei
bevel van een zeeofficier om kalm medej
te gaan. Andere militairen drongen zeer
opi, waarop' Ge inspecteur last gaf da
sabels te trekken, maar het was niet
noodigi van deze wapens igebiuik te maken.
Eindelijk (gelukte ook den verzetplegeï!
op. de politiepost op het Stadhuis! te krij
gen. (De eerste man wérd des' avonds nog
door een patrouille afgehaald, maar do
andere (werd Zondagmorgen eerst naar het
politiebureau gebPacht om te wonden ge
hoord, twaapna ook hij door een patrouille
naar die kazepn© werd gebracht.
Het concert, 'dat de VePeenigde werfi
heiden van den houthandel „Walcheren"
Zaterdagavond ojpi d'e Mapkt gaven, viei
zeer in den smaaJc van de hondiepdena
die het bijwoonden.
Het is' alhier heden de (dag van
de gewestelijke uitvoering van het ge
west Zeeland van het NederiOndsch
Gymnastiekverbond, welk© gegeven wordt'
ter ©ere- van bet 25-jaiig bestaan van
de Gymnastiek en Schermvereeniging
„Mediohurgum."
Den geheelen morgen viel er regen,
slechts door klein© oogenblikken van
droogte afgewisseld. Juist toen de trein
van 8.57 de turnsters en turners uit
Bergen op Zoom en Zuid-Beveland