rbieten. m- II *1. F LI S telen Bouwland Gemet Nagras iij inschrijving en jongs foxtoden, ;alfvaars3 IV®. 281 Dinsdag 19 Augustus 1916 30e 3 aargang Dienstbode n Meid [e Dienstbode, De Gröote Oorlog» |foeg, Kortmolen Stookplaat, KOOP: tOOGSTE PfilSZOS voor envellen, Geiterevellen, lalfevellen, Beosrngett, rellen wit zijn. ■g morgens 7 irur tot Lange Geere K 307 Middelburg. KOOP Zuidwateimg, groot 187'/i R-) zipde de der veiling Hofstede [gebruik bjj de betaling eljes voor de pereeelen zamen in te leveren s. ten kantore van |FF te Middelburg. KOOP tweejarige Kippen, |JIS, Klaverblad,. Sint li Vlissingschea weg te T. DE RIJCKF. Koutfe- ekerke. Inlichtingen te IKOSTER. Koudekerke, KOOP Uitvaars, t, a. s. bij L. NIEUWEN- pingen. KOOP. rek. 4 Sept. en Speen de een Sprlnsgbeer te 7. VERHAGE Pz. te KOOP likkar op veeren en 3 joo goed als nieuw, bij int Laurens, Noordweg. KOOJ jt lang gebouwd IIS met TUIN, Ruij terlaan te Goes, ,j. en Waterleiding, no. 20 bureau van dit KOOP ksche Melkwagen, leuw, voor paard of hit^ Nieuw- en St. Jooslandj KOOP |N te Grijpskerke Hoogelande. KOOP bij TAAL. Meliskerke. duizend Kilogram Ibij W. J. POLDERMAN v. 'Telefoonnummer 2. KOOP Jjgustus, bij C. POLDER- fke. KOOP éi, toAHAMSE, St. Laurens dvaesfizbacaa kiber wordt te Ylissingen Is, Zietse Steemenbeer 7. IjACOB BEENHAKKER, ÜHELMAN te Ylissingen ïdig mogelijk ar, en v. g. g. t. Uitgave van it 'LaöiL Venn. LUCTOR ET EMERGO gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: '•N8E VORSTSTRAAT 219. Bureau te Middelburg: -iMIA f. P. DHUiJ - 3URG. Drukkers: '^MBrbaUfl Le Cointr© - Goes. :atUKm Baar de getoidalijko vooniitbstaling'zullan d'-1- week de abonné'sjdie gewoonlijk (per P Betaler, hunne quitantlel'ontvangcn.pe ii>" s aan brievengaarder1» cn boekhande- laar», worden dan ook verzonder. Wij ver te- wen dat medegewerkt zal worden tot v iggi» betaling, opdat het eene kwartaal nut to het andere loopr. DE. ADMINISTRATIE. Ds aorlogvoerende mogendheden. R oerneni I. ite ontspanning in den Balkan is oiiir del ijk gekomen. Roemenië deed, wat iedereen verwachtte. Het. koos. na lang loeren en aarzelen, de zijde der Entente en verklaarde den oorlog aan Oostenrijk. filen oorlog aan Duitsohland verklaren, da! ging nog niet, dewijl de betrekkin gen hisschen dat land en Roemenië nog van te zeer vriendschappelijken aard zijn. Toch is dit slechts een quaestie va,a tijd. Italië was ook een weinig met zijn treurige houding verlegen, doch ook dat Land hakte ten slotte den knoop door, en zond zijn ouden vriend en bondger noot te Berlijn de oorlogsverklaring thuis. Dat doet Roemenië natuurlijk binnen kort ook. Wei is de koning door nauwe han den van bloedverwantschap aan den Kei zer ook een Hohenzoller gelijk hij! verbonden; doch wat helpen zulke ban den wanneer de ministers en het volk voor den oorlog zijn. In Roemenië heeft koning Carol lang genoeg den. drang weerstaan, doch ten slotte beeft hij moeien zwichten voor cto dreigingen van zijn eerste-minister Taco lonescu. Gelijk Venizelos in Blieken,land heeft deze staatsman in Roemenië het twist vuur aangeblazen. Wat hem te gemakke lijker gelukte, dewijl Griekenland en Ser vië, Roemenië's oude bondgenooten steeds nauwer zich aan de Entente aansloten of door de Entente op de been gehouden worden, en .Roemenië met. deze beiden! den haat tegen Bulgarije gemeen heeft. Reeds eenmaal, in 1913, lei Bulgarije ,het, tegen dit. driemanschap af. Niet on gaarne zal men het thans den genader slag toebrengen. Natuurlijk met steun van de Geallieerden, die op T oogenblik in Oost-Europa aan ide winnende hand zijn. Roemenië heeft lang geaarzeld, aau wel ke zijde zich te voegen. Het begreep dat, Nzoo Bulgarije met Turksche hulp won, het met Roemenië s toekomst wel eens kon gedaan zijn; zoodat het 't beste zou zijn, zich aan Bulgarije's zijde te scharen. Doch nu Bulgarije, dank zij Oosten rijks verzwakking en Duitschlands „han denvol", in de naaste toekomst op eigenj kracht schijnt aangewezen, trekt Roeme nië het. zwaard om Bulgarije 'te bevech ten en hem te beletten zijn verliezen, van 1913 op de overwinnaars van toen te verhalen. Een minne politiek. Doch waarbij 'Oostenrijk zijn weg op zijn kop krijgt. 'Wij behoeven maar de na men Bosnië en Herzegowina 'te noemen en men verstaat onze bedoeling'. Iritusscben, Roemenië behoort thans tot de oorlogvoerenden, wij hebben daarom tot taak een bespreking ook over di|t land .bij onze lezers in te leiden. Bet koninkrijk Roemenië, aan den Be- neden-Bonau, bestaat uit de vroegere Bona,u-vorstendommen Walachije, Molda vië en de Dobroedsjia. het is ten noor den begrensd door Zevenburgen en de Roekowina, ten oosten door Rusland en de Zwarte Zee, ten zuiden door Bulga rije en ten westen door Servië en Honga rije. Het Land is rijk aan steenzout en pe troletim, voorts vindt men er veel mar mer, kalk, gips. barnsteen en vele mine rale bronnen. De landbouw wordt alge meen beoefend, waartoe de vruchtbare bodem zich gemakkelijk leent. Ook de veeteelt bloeit, benevens de bijenteelt De geschiedenis der Roemenen, die van alle grootere Balkanvolken wel het langst den Turk weerstand hebben geboden, Nader vernemen wij dat Duitschland den oorlog aan Roemenië verklaard heeft. De Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WEKX^AO, Abonnementsprijs Per 3 maanden fr. p. post. Losse nummers ƒ1.S$ „•-05 Prijs der Advertentiên 15 regels ƒ0.50, iedere regel meer 10 cfe, 3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend. Bij abonnement voordeelige voorwaarden Familieberichten van 110 regels fl.v iedere regel meer 10 ct. loopt terug tot do eerste eeuwen onzer jaartelling. Roemenië was eerst een deel van Da- cië. De invallen der Daciërs in het Ro- meinsche Rijk brachten Keizer Trajanus er toe dit land in te lijven in den jare 101. Hij plaatste erRomeinsche volks plantingen, die den grond legde voor het Ro em een sc he volk, dat van de (la- tijnsche) taal dier oude Romeinen nog zeer veel bewaard beeft. Toen in 270 do GiOthen het land binnentrokken, viel dit Dacië 'dezen woesten horden ten buit. Barbaren van allerlei slag Hunnen, Bulgaren, Slaven hielden er achter eenvolgens huis. Laatstgenoemden en de Finnen vermengden zich met de Daciërs en de Romeinen, en zoo ontstond het Roemeensc'he volk. ook wel Walachen (spreek uit Walakken) genoemd. In de twaalfde eeuw drongen eenige dezer Walakken Bulgarije binnen eu( vermengden zich met de bewoners van dat land tot het Walakken—Rulgaarscba Rijk. Dit Rijk verloor allengs in be- teekenis u egen.s de opdringing der Ser vische overweldigers, en werd in de vijftiende eeuw, na, de nederlaag der Serviërs bij Kossovo, een Turksche be zetting. Het andere deel dezer Walakken bleet achter, verdeeld in verschillende banaten of hertogdommen, die zicli in de der tiende eetuw, in het land ten Noorden' van Bulgarije veneenigden tot twee groo- tere vorstendommen: Wallachije en Mol davië, het gebied van het tegenwoordige Roemenië, ook wel de Donau-vorsten- donknen genoemd. Die Roemeniërs nu, aldus schreef indertijd De Standaard, zijn liet, die ook na de onderwerping van den Bal kan "den strijd tegen de iVlohamedanen' volhielden. Een hunner wasi de dappere ridder Johann Hunyaidy, die als Hon- gaarsch veldheer den Turken grootei nederlagen toebracht, welistwaar in 1444 bij Varna verslagen werd, maar de eer der Christenheid schitterend wreekte door zijn roemrijke overwinning bij Belgrado, in 1456. Het Rumeensehe Mol davië weerde zich met dapperheid te gen den aandringenlden Islam, vooral1 tij dens "den helklenkoning Slephanus den Groote, die als waardige evenknie van Johann Hunyady en van, den Albanien- vorst Scanderbarg, „den Athleet van Christus", tot aan zijn dood een woe denden worstélkamp voerde om dd vrijheid van zijn land. Eerst in het laatst der 16e eeuw onderwierpen de Roemenen zich aan de Souveieiniteit van den Sultan, en toen was de geheelc Balkan, ook benoorden den Don.au, in de macht van de Halve Maan. Na de onderwerping van Roemenië aan Turkije volgt een tijdperk van twee eeuwen 'dal voor den geschiedschrijver van geen belang is. Eerst met den Vrede van Parijs begint Roemenië's belang rijkste stuk geschiedenis, 30 Augustus 1856, juist zestig jaren voor de oor- logs-verklaring vau Roemenië aan Oos tenrijk. Toen werd, het was na afloop van den Krimioorlog tusschan Frankrijk, Sar dinië en Turkije ©enerzijds en Rusland anderzijds, het Russisch protectoraat (be schermheerschap) over dei beide vorsten dommen opgeheven, en werden zij als! neutraal gebied onder de bescherming; der vijf groote mogendheden, Engeland, Pruisen, Rusland. Oostenrijk en Frankrijk, gesteld. Over de inwendige organisatie, met name over den nieuwen regeeringsvorm van het land, mochten de inwoners zei- ven beslissen. Dienvolgens werd op volksvergaderingen te Jassy en te Boeka rest in beginsel besloten tot de viereeniging van Wallachije en Moldavië tot één Staat Roemenië, en tol. de verkiezing van een erfelijk vorst, behoudens de de erkenning van Turkije's suzereiniteit (opperhoogheid). Een conferentie der groote mogendheden omderteekend© hier op den 19 Augustus 1858 te Parijs een overeenkomst, volgens welke de vorsten dommen schatting aan de Porte moesten betalen ion ieder een hospodar (vorst) zou kiezen, die dan door den sultan moest worden bevestigd. De beilde lan den kozen 'echter ctenz elfden vorst, na melijk Alexander >Cusa. en met goed vinden van de Porte waren zij alzoo door een personeele unie verbonden; Alexander Cusa besteeg als "Alexander' 1 den troon, met de- verplichting om weder af te treden ten gunste van een, buitenlandsch vorst, zoodra de beide vorstendommen in werkelijkheid zouden zijn .samengesmolten. Dat het nu tot deze saamsmelting komen moest, werd al spoedig duidelijk; want er waren tusschen de beide vol ken, dank zij Alexanders dubbele func tie, telkens haken en ,©ogen. De sultan, gaf Idan ook eindelijk aan diens aandrang toe en zoo had op 8 December 1861 de w r li e 1 ij k e vereeniging der beide vorstendommen plaats, en werd de stich ting van den Staat Roemenië afgekon digd. Den 5 Februari 1862 kwam de eerste nationale vergadering te Boe karest bijeen. 1 i "'J' Beknopt overzicht van den toestand „Een gewoon mensch zou de tel kwijt raken piet de iporlogsverklaringen, waar mede de mogendheden elkander bekoge len", zegt, „Het .Vaderland", en het blad noemt het cijfer £4 Doch, pis w ij (o n s niet vergis sen, is deze telling glad mis cn heb ben we minstens .29 oorlogsverklaringen to boeken, nu Roemenië zich in den we reldbrand geworpen heeft en Italië aan Duitschland den oorlog verklaarde. Wij komen n.l. tot dit lijstje: 1. OostenrijkServië 2. DuitsohlandRusland 3. DuitschlandFrankrijk 4. BelgiëDuitschland 5. EngelandDuitschland 6. MontenegroOostenrijk 7. DuitschlandServië 8. OostenrijkRusland 9. Duitschl.Montenegro 10. FrankrijkOostenrijk 11. EngelandOoistenrijk 12. JapanDuitschland 13. OostenrijkJapan 14. OostenrijkBelgië 15. TurkijeRusland 16. TurkijeFrankrijk 17. TurkijeEngeland 18. Turkije—België 19. TurkijeServië 20. Italië—Oostenrijk 21. TurkijeItalië 22. BulgarijeServië 23. Frankrijk—Bulgarije 24. Engeland—Bulgarije 25. ItaliëBulgarije 26. RuslandBulgarije 27. DuitschlandPortugal 28. ItaliëDuitschland 29. RoemeniëOostenrijk 29 Juli 1914 1 Aug. 3 3 P V r 6 6 12 13 23 "25 28 2 Nov. 6 R >9 7 24 Mei 1915 22 Aug. 14 Oct. 16 16 17 2"2 9 Mrt. 1916 27 Aug. 27 Het aantal neutrale volkeren, dat in beladenheid de ontwikkeling van de oor- logsverdwazing gadeslaat, wordt dus al kleiner en kleiner. Laat ons (hopen, dat 't hierbij blijft, en dat de omvang van de catastrophe, die de gansche wereld schier treft, niet nog grooter wordt. Oostenrijk krijgt thans nog meer de handen vol. Immers nu is Roemenië voor Rusland geen beletsel meer om Oostenrijk van andere zijde als de Karpathen aan te tasten. Samen met het Roemeense he leger zul len de Russen nu Zevenburgen kunnen binnenvallen en misschien wel oprukken naar de Hoingaarsche vlakLe. Doch dit is nog toekomstmuziek. Laat ons eerst vragenWie volgt? Helaas, het einde is nog niet nabij. Zelfs is het niet onmogelijk, da.t nog meer landen aan het krijgsbedrijf gaan deelnemen. Met 'bezorgdheid denken wij in de eer ste plaats aan Griekenland. Zal dit land buiten het strijdgewoel kunnen blijven? Op 't oogenblik wijst nog niets op een oorlogsverklaring. De Grieken laten de Bulgaren maar voortrukken op hun ge bied en daar de mooiste successen beha len. Ook Kawala is nu door de Bub gareu bezet. En de vloot der entente heeft daarin aanleiding gevonden om de Bulgaarsch-Grieksche stad onder vuur te nemen. Oostelijk vaai de Struma zijn de Bul garen nu bijna geheel meester van het Grie'ksche gebied. We zinspeelden hierboven reeds op wat Roemenië kan doen. Zeker, het kan een geduchte macht tegenover Oostenrijk-Hongarije stellen, welke waarschijnlijk spoedig Hongarije vanuit het Oosten zal binnenvallen. Maar het moet dan eerst een machtige bergketen passeeren, een reusachtige hal ve bergcirkel, welke in het W. 'beginjt op de Donau-vlakte bij Pressburg, de Wes telijke Karpathen. Vervolgens komt. men aan 't Transsylvanisch hoogland, als een vierhoek gelegen binnen den balven cir kel en reikende tot aan de Donau. Waar de Oostelijke Karpathen eindigen, split sen de Transsylvanische bergen, bij de Strolpas, de wateren van do Sisso en de Gouden Bistritza, en zenden vertakkingen naar het Westen en Zuiden. Hier zullen de Roemeniërs stuiten op groote terreinbezwaren. En daarbij moet gevoegd worden, dat generaal Von Mackensen met 800.000 man gereed staat den slag van Roemenië af te weren, want de Cenlralen waren natuurlijk voorbereid op dezen loop van zaken. Italië's oorlogsverklaring staat natuur lijk in verband met do omstandigheid, dat eet'Lang Italiaansche troepen op het Balkanschiereiland met Duitsche zullen slaags raken. Het lijdt geen twijfel, of al die nieuwe plannen en wijzigingen in den strategi- schen toestand zijn er op berekend den ;oorlog te verlengen, in stede van te bekor ten. Immers de worsteling zal al bitterder en wanhopiger worden. Eén troost is er, n.l. de wetenschap, dat niet alles in "handen der menschein, doch in handen van God is. Hij zal het wél maken met Zijn volk. Niet ridderlijk van dé ..Temps". 'De „Temps" van 19 Augustus bevat een artikel onder den titel „Le Coupable", dat weder jle schuld van den wereld oorlog van de verwoestingen van al het onrecht, dat daarin geschiedt den Duit- schen Keizer toedicht. Het is "begrijpelijk, dat een Fransch blad alle mogelijke pogingen doet, om de schuld voor het ontzaglijk drama van de Fiiansche schouders af te wentelen, maar men moet toch wel een zeer be krompen blik daarop, hebben, wanneer men meent, dat één persoon de bewer ker van al het gebeuren zijn kan. En na al wat omtrent de oorzaken van den wereldoorlog aan het licht gekomen en in het licht gesteld is, loan bij die bei- wering zelfs niet aari goede trouw ger dacht worden. Tslfcfoo-iaanleggsrs onder vuur. De „Daily Mail" geeft de volgende be schrijving van het werk der mannen, die de telefoon-verbindingen langs de ge vechtslinie in stand houden. „De zon is juist ondergegaan achter de brokkelige silhouet van een massa door granaten in puin geschoten metsel werk, dat. eens een bloeiende fabriek was. In het halfduister steken de Duitsche loop graven eerst sterk af, om dan geleidelijk, in de duisternis te vervagen, die ze lang zaam maar zeker omhult. Als om de somberheid der omgeving te verlichten laten de' Duitse hers lichlG fakkels op, in zoo groot aantal, dat zij blijkbaar door een hevigen aanval van! scnrikachtigheid bevangen zijn. In de Engelsehe loopgraven hebben de Tommies pas gehoord, dat zij in den vroegen ochtend „over de borstwering" zullen gaan. Het nieuws heeft opwekkfend gewerkt, want nu is eindelijk de tijd voor een goed gevecht met de Duitschers aan gebroken. De 'Engelsehe kanonnen, die volgens gewoonte, waren gaan zwijgen toen de zon onderging, hervatten plotseling bet vuur op de Duitsche linies, dat zij den geheelen dag hadden voortgezet. Bijna onmiddellijk na deze uitdaging be>- gonn.en de Duitsche kanonnen ons hun antwoord toe te brommen. Dian ,„komt er leven 'in de brouwerij" in de Engelsehe loopgraven. De mannen zoeken zoo goed mogelijk dekking. De eenige bomvrije schuilplaats in de geheele loopgraaf wordt door do telefonisten gebruikt. Binnen in die met een kaars verlichte, kelderachtige ruimte vermaken de drie operateurs zich met een vriendschappelijk spelletje „nap". Telkens als een dei' spelers „gegeven" heeft, neemt een ander de hoorn aau het oor en roept den operateur aan het andere, einde op, om zich te overtuigen, diajt de lijn intact ,is. Telkens en telkens weer vallen dikke klodders klei, die door in de buurt ont-' ploffende granaten omhoog geslingerd zijn, met doffe slagen op het met zandzakken bedekte dak neer. 'De handen waarin de spelers hunne kaarten vasthouden, schud den mee met den grond waarop zij ge hurkt zitten, als een 23 c.'M. granaat bijna noodlottig dichtbij ontploft. „Die zit dichtbij!" mérkt ey een op. „Dan zal de volgende verder af zitten", verzekert een ander optimistisch. Het kansspel gaat zoowel binnen en buiten de gedekte schuilplaats onafgebroi- km voort; tot er een tijd komt waarop, de telefoon weigert en er geen antwoord meer komt. „Draad kapot", roept de operateur niet het hoor toestel in de hand. Zonder een woord te zeggen nemen de beide anderen hunne geweren en gereed schappen en gaan naar buiten in het ver blindend licht der lichtfakkéls. Als zij over de rugwering klimmen en voort sukkelen, steeds den draad volgend, val len veel gevaarlijker granaten met een'toi nige regelmatigheid links en rechts van: hen neer. 'Het is meer dan nutteloos daar op te letten. Maar het geluk dient hefó en ten slotte komeL zij ongedeeld uit de gevaarlijke zöne in betrekkelijke veiligheid Tenslotte bereiken zij een granaattrechter, die de oorzaak 'hunner ongewensclite wan deling is. Spoedig zijn de gebroken einden van den draad met elkander verbonden. Dan keeren zij op hunne schreden te rug naar de gedekte schuilplaats en do gevaarzóne. Gelukkig was dit de eenige breuk, die dien nacht voorkwam. Korte Oorlogsberichten. In. Frankrijk' is opgericht een bond die zich noemt „Voor het leven." Hij, stelt zich ten doel1 den achteruitgang]' van de geboorte te bestrijden; vooraf door het aankweeken van verantwoorde lijkheidsbesef ten aanzien van de ho stendiging van het Franscbe ras. Prof. Paul Bureau is1 er d© voorzitter van. Door den gisteravond binnengeko men logger VL 25 zijn te Hoek van Holland geland 19 man van het Noor- sc.he stoomschip „Renteria", van Kris- tiania naar Bilbao .bestemd, dat, in de Noordzee op ieen rndjn Is geloopen en. gezonken. Het Grieksche s.s. „Leandros" is op 25 dezer in 'de Micldellandsche1 Zfiet in den grond geboordDe bemanning is gered. In 'Roemenië zijn 470 groote mu nitiefabrieken opgericht, die met volte kracht arbeiden. Na het schrijven, van o-ns „Beknopt overzicht" veraiamlein we van j.)uitsch- land's oorlogsverklaring aan Roemenië. Berlijn pieMt officieel dl. '28 Aug.: Nadat wij reeds medegedeeld hebben, dat Roemenië met smadelijke verbreking der met Oostenrijk-Hongarije en Duitsch land gesloten verdragen aau onzen bond - genoot gisteren den oorlog verklaard heeft, heeft die Duitsche gezant jn Roemenië opdracht gekregen zijn passen aan de Roemieensche regeering te vragen en te verklaren, dat Duitschland zich nu even eens in oorlogstoestand met Roemenië! beschouwt. Overal in Duitschland is weer petroleum verkrijgbaar. Er zal van den, winter (Duim voldoende aanwezig zijn. De Turken zouden Bitlis (Azië) hebben ontruimd. Londensche bladegi beweren, dat de per „Deutschland" aangekomen verf stoffen in Amerika geen koopiers "vin den, daar buitensporige prijzen gevraagd worden. 'Gelooft gij het? Dte Servische troepen in Grieken land hebben alle nieuwe grijze uniformen gekregen, en zijn voorzien van een me talen helm, met het Servische wapen er opi. Te Weenen' is een hospitaal geopend met lusttuinen Voor gewonde Turksche officieren van het front in Galicië. Naai' ik uit betrouwbare bront ver neemt schrijft een corresp. is te Saloniki een Albaneesch troepenöon- tingent aan land gezet onder commando van overste Ali Riza Bei- De troepen zijn op Corfu door Franscbe officieren afgericht. De troep bestaat uit ongeveer 3000 man. In Hongarije is zoo'n groot gebrek aan papier, dat de kranten slechts één maal per dag met 2 pagina's druk mo gen verschijnen. Een vrouwelijke spion, Louis© Plaadt genaamd, is te Marseille gefusil leerd. i Do Franscbe vloot is vermeerderd met vijif nieuwe dreadnoughts. Volgens bericht uit Berlijn, heeft Liebknecht revisie aangevraagd van het tegen hem' gewezen Vonnis. De provinciale pers gewroken. Naai' laanleiding van den Eysink-wisl- selbefcerwedstrijjd schrijft het plaatselijk blad van Apeldoorn: De heer H. J. Gorter had een mooie mop, een kostelijke grap bedacht, die prachtig is geslaafd. Er «tond op d© eon-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1916 | | pagina 1