il Fr. Mn, urg. Zaterdag 26 Augustus 1616 30e Jaargang rvrucltlsR, rkens De Groot® Oorlog, BIETEN. NHUIS, nstbode Uurwerken 20. Oliebonkers, rtten, OliepQpen» Oliestaafcseirc enz. KORTGENE. OOP! OOP: Ifvaars, SnÉaappiiiei, Kalfvaars, s Merrtepaard, Iets over de invoering der Evangelische Gezangen op Walcheren. Uït ds Provincie. il Middettuwg. ANGENk evelend: ing te pacten r 7 jaar LAND en metselwerk, bri elle. ordt te Ylissmge» se Steeaenbeer 7. Mo. leente Veere. briefjes vóór L Sept.. ere, die nadere inlich- jving te tuiuur en boomgaard van Lz. te Misse waar omen zijn. tten in te leveren vóór uizend Kilogram W. J. POLDERMAN elefoonnummer 2. et ERF en GROND 1 weg te Vaar®, tor ren bewoond door en heer F. Stoffels. ctober 1916. rden verstrekt tea ris STRUVE te oor us, bij C. POLDER- OOP i AMSE, St. Laurens. OOP' gevende Zwitser* 3 jonge Geiten, rsclie, bij P. DE kerkscheweg, Arne- UU R en Nagras, ter, bij L. PUIJPE, OOP September, bij dekerke, Westhoek. evraajd akke Ponny, zonder gebreken, z., Westkapelle. OP Meliskerke. OP SE,,, Winkelier, rancier "O Liter melk per SOHIER, aat 10, Tlissingen. Uitgave van de Ntami. Venn. LUCTOR ET EMERGO gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: «.A ft*GE VORSTSTRAAT 219. Bureau te Middelburg: Ft R «ff A F, P. DHUIJ - L. BGfJG. Drukkers: «osdffirbaan La Cosntre - Goes. 'De Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WEKJOAG Abonnementsprijs Per 3 maanden fr. p. post. flM* Losse nummersi.Oc Prijs der AdvertenCiën 15 regels ƒ0.50, iedere regel meer 10 et 3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend Bij abonnement voordeelige voorwaarden. Familieberichten van 110 regels f 1, iedere regel meer 10 ct. Eètt stem. meermalen wezen wij bij ver kiezingen op die waarde van. één stem. Men 'herinnert zich dat met één stem meerderheid in 1897 to Bneekde libe rate eandidaal v. Gilse tot lid der Tweede Kamfer gekozen werd tegenover rar. Tüti. Heemskerk; en dat hierop in 1899 met één stem meerderheid de Leerplichtwet is aangenomen. In 't klein zag men deze week iets dergeïijSds gebeuren te Oud-Beijerland. Daar was de burgemeester met de mindtrbsdd van den gemeenteraad voor de awrichting van een gemeentelijke Hoogenc Burgerschool. De minister had Rijks, iMfeeun toegezegd, mits de gemeente aan met tig gestelde voorwaarden wensch- te to voldoen. Ben daartoe strekkend vooistel werd evenwel door den Raad met één stem meerderheid verworpen. Dit deed in vrijzinnige kringen een storm van m-ontwaardiging opgaan, en ook vele anti-nevotationairen, althans Chris- lelijk-tristorischeri, en Roomsehen die voor de oprichting waren, mopperden. Dientengevolge besloten de gemeente* randsteden hun. mandaat ter beschikking te stelten. 'Dezer dagen hadden nieuwe verkiezingen, plaats met 't gevolg dat bij stemming 6 voorstanders gekozen wer den, namelijk 1 anti-rev. en 5 liberalen. Bij de herstemming daarop volgende werden echter enkel tegenstanders ge kozen, eai onder .deze één met slechts één stam meerderheid zoadat de tegen standers weer een stern meer in den Raad hebben dan die voorstanders. Die ejeme stem, meer bij de stembus beteekent dierhalve verwerping van het plan tpt stichting van een gemeentelijke H. B. S. te Oud-Beijerland. Wij memgen ons natuurlijk niet in den strijd voor of 'tegen een H. R. S. te Owl-Beijieirland. Maar wij houden de moraal vaat uit dezen strijd getrokken erkent de groot© waarde van één stem'. Sefcsopt overzicht van den toestand. Op Siet Westerfmt weten de gealli eerden .toch nog voortgang te maken. Be JUngelscliien schoven huin linies aan beide zijden van den weg Lomgue-val- lers verscheidene honderden yards, vooruit en vereenigdein zich op den rechteroever met de Franschen, die door Mauiepas oprukten. De Framslcbem melden slechts hevige aanvallen vaar de 'Diuitstehers, die na tuurlijk mislukt" zijn. Bij Thigulmiomt moet "het er .heet toe gaan. Op het Oosten-front is nog niet veel van belang gebeurd. Slechts' verdient opmerking, da.t de centralen pogingeir doen am het offensief te hervatten. Zoo bij Tschirin en in de richting ran Kowël. Volgens Betrograd werden bedoelde pogingen verijdeld. Van den JBialkaai melden de Bulgaren tal van bijzonderheden omtrent de suc cessen, die zij behaald hebben. Uit de manier' waarop over1 de beteekènis der successen en de voordeelen die zij op- k-venten, gesproken wordt, spreekt dui- FEOBLLETO H. 't Wiais in den Franschen tijd. In de dagen der Patriotten. De rechtzinnigheid» week1 voor de vrijzinnigheid. In min achting was het oud© Testament. Op geld doëd „het Evangelie". Zelfs voor de nieuw berijmde psalmen begon men dan neus! op te halen. Zingen wou men „Evangelische Gezangen." Dat. de den alle protestantsche kerken huiten 's bands en zeis hier te lande 'de Engelscha en Waalsehe gemeenten. In 1805 kwamen .de Hoeren in den Haag geneed. En gelast werd door de ProvSynodes' aan de kerkeraden otn don nieuwen Bundel te gebruiken in den keridedienst, met de verzekering: Ze zouden zien, dat geen. andere gezangen geplaatst waren dan die met do belij denis overeenkwamen. Vegans Zeeland hadden tot 'tuitgeven van den nieuwen bundel meegewerkt de predikanten Hermanns Adrianiis Bruining uit Veere en. Petras Janssen uit Ber gen op Zoom. De kerkenorde, waaronder men eigen lijk nog stond, verbood het wel', doch de Pmr. Synodes achtten, omdat ze *t «tuk allemaal met elkaar delijk het streven, om er een zoo groot miogelijken indruk "mede tic maken op do „neutrale" Balkan-Statiën, Roemenië voor aan. Wanneer men echter alle bijzon derheden nauwkeurig heeft, nagegaan, blijkt, dat nieuwe vorderingen van eenige betekenis "door de Bulgaren niet ge maakt zijn. Alleen het bezetten van Seres maakt hierop een uitzondering. Over den jong sten Zeppelin-aanval op Londen, wordt uit deze stad nog bet volgende gemeld. „De aanvaller.-! wierpen 30 bommen in de Oostelijke graaf,schappen zonder verliezen of Schade aan te richten. Een andere aanvaller trachtte een zeehavenstad te naderen, doch werd he vig beschoten. Hij werd naar het Oos ten gedreven, na negentien bommen in zee te hebben laten vallen, zonder doel te bereiken. Een ander luchtschip bezocht de Zuid- Oostkust, kwam eveneens onder zwaar vuur en wierp de lading bommen in zee zonder schade voor levens óf ei gendommen. Een andere aanvaller slaagde er in de buitenwijken van London te berei ken en wierp daar ontplofbare en brandbommen. Hier werden "de volgende verliezen geiteden: gedood drie mannen, drie vrouwen en twee- kinderen; erns tig gekwetst drie mannen en vier vrou wen; licht gewond vier mannen, zeven vrouwen en drie kinderen. Bovendien is een soldaat ernstig en veertien licht gewond Snor gebroken glas. Voor zoo ver tot nu toe bekend is werden veer tig bommen geworpen. 'De meeste vie len op kleine eigendommen of op open terrein, doch een electrisch krachtstation is licht en een machinefabriek eenigszins beschadigd door vuur. Verscheidene, klei ne branden braken uit, die aanstonds alle werden gebluscht. Het vuur werd geopend op dit lucht schip, dat onmiddellijk van koers ver anderde. Het isl mogelijk, dat dit eerste luchtschip gevolgd werd door een twee den aanvaller, doch 'dit kan op het oogenblik niet worden onderzocht. En kele onzer vliegers .stegen ter vervolging op en slaagden er in op korten afstand op den vijand te vuren. In het geheel zijn, voor zoover be kend, handend bommen door de- aan vallers geworpen." Van een kleinen landbouwer. De „Matin" vertelt van een kleinen jongen v.an dertien jaar, Lóón Marie, te Ouistreham, een klein dorp1, ergens bij de Fransche kust, die alleen de zeven hectaren grond v*an zijn vader bebouwt. De va,dep is in den oorlog zwaar gpkwetst en ongeschikt om te werken uit Düits'ch- land teruggekomen. Een jaar verzorgt het kind nu al de bezitting; het heeft g|e- ploegd, gezaaid en geoogst. Als hij zijn paard, Rouflote, een grijzen appelschim mel, wil inspannen, moet hij ergens op gaan staan, landeds! kan hij het paard niet in het tuig krijgen. De oogst van het kleine boertje is vrij goed uitgevallen, Üe aardappelen waren 'uitstekend, boekweit en anderegewasisen zeer voldoende. Al leen het koren 'had Léon le laat gezaaid en de kraaien hadden list zaad wegge pikt. eens wapen, dat die verouderde( 1) ker kenorde gerust mocht worden overtreden. Maar de invoering der gezangen onder t volk had voeten in de aarde. Laat omsr nu eens ©en en ander me- dedeelen omtrent de invoering dier Ge zangen in de kerken der classis Wal cheren. i In 1.807 kreeg de classicalte preek! een stoot. Zie zou voortaan slechts 2 maal in 't jaar gehouden worden. Ze liep altoos over den Catechismus en diende om te hoeren of de predikant ztuiver waS in de keer. Maar de ketter meesters waren nu uitgestorven. Rn He aandacht der classe spande zich op een gewichtiger p,unt: de invoering der Evan gelische Gezangen. Doch die scheen niet gemakkelijk te zijn. Twee jaar later 1809. De praeses vraagt of er voldaan is aan de Resolutie der Hooge kerkvergadering inzake de invoering der Gezangen. Sommigen antwoorden, dat die b o e k e n wel geplaatst zijn in de banken, doch dat de gezangen nog xriet weiden afgegeven. De gemeente lag en- zoo te gen. Een broeder was broeder was nóg achterlijker. Dis. Rochefort te Aagtekerke. In zijn kerk. was nog geen Gezangboek te vinden. Te Domburg waren ze af gegeven, doch ouderlingen en diakenen zonden een beklag in bij de classis over de ergernis en verzochten dringend', dat 't toch mocht worden nagelaten. Maar België tot aan don Rijn. De in'Engeland vertoevende Belgen zijn slecht te spreken over Le uitsluiting van Duitsche waren van de wereldmarkt na den oorlog. Wat. zal er dan van Antwer pen woïden? vragen zij zich af. Het „Vaderland" dolt nu onder pp- schrift: „België na den Oorlog", mede, 'hoe België op economisch gebied voor de geleden verliezen /al worden scha deloos gesteld. Ten eerste zal Duitschland verplicht worden een bepaald gedeelte yan zijn uitvoer over Antwerpen te leiden. Ten tweede zal België Aken en het land tot aan den Rijn mogen bezetten, om Ant werpen in den overgangstijd te steunen, in de onderstelling, dar na verloop, van jaren het verkeer dezelfde banen zal blijven volgen. Ons komen al deze planum niets an ders dan hersenschimmen voor. Maar bo vendien óf de Duitsche uitvoer wordt door de Geallieerden na den oorlog be perkt en dan is het onzinnig om toch hoop te hebben op uitvoer naar Ant werpen, óf de Duitsche uitvoer is onbe perkt en dan moet Duitschland zelf de wegen kannen kiezen, waarlangs deze uit voer zal plaats hebben. Bevoordeel ing van Antwerpen, ten koste van andere haven steden, bij|v. Rotterdam, zal vele recht matige protesten uitlokken. En wat de zetting van de Rijnprovincie betreft, men kan over zulke zaken eerst gaan denken, wanneer werkelijk België zelf zijfn vrijheid heeft teruggekregen. Korts Oorlugsbanohtan. De aanval van de Engefechen ten N. U. van de hoeve Monquet bij Pozièies is uitgevoerd door de Australiërs. De bekende porseleinfabriek, van Sèvres is sinds het begin van den oorlog voor de vervaardiging van ont plofbare stoffen in beslag, genomen. Op de Decnsrh-i Faröe eilandejn wordt een reusachtig station voor draad- looze telegrafie gebouwd. In het begin van 1917 zal het in gebruik gesteld worden. In Duitschland zijn tot dusver 7627 leeraars gesneuveld. Dit jaar- zijn nog -1000 gallons Duitsche wijnen in Engeland geïmpor teerd. Dien wijn schijnt men nog te lusten. j De Deutschland is gistermiddag om T2 uuï de vrije traven te Bremen bin- nengeloopen. Op 'n Berlijnsch station heeft 'n twee-en-twintigjarig| .student zijn Vadeil doodgeschoten, omdat hij van meening was, dat (die laatste, die in plboces. nopens echtscheiding Was', de familie-eer had ge schonden. D!e dader was' zoo even voor! den militairen dienst geschikt' bevondén. Dit feit had hem in opgewonden toestand gebracht, daar hij meende, dat zijn va der zich daarover zou verheugen, wijl diens vrouw in het geding nu haai' steun zou verliezen. Gedurende dezen oorlog zijn reeds 430000 ijzeren kruisen Verleend, tot een gewicht Van 7740rK.(i. Den 22an Augustus had de Duit sche aanval precies even lang geduurd als de Fransch-Duitsohe oorlog van 1871. Ter kenmerking van de hevigheid van dat ging niet 1 De H o o g e kerkvergadering had bevolen: zingen en daarom moes ten die domme Domburgers er maar aan wennen, 't Request werd aange nomen voor notificatie. En 't Gezangboek won veld. Op 6 Sept. 1810 rapporteerden de kerkeraden van Grijpskerke, Oost.-Kapelle, Meliskerke en 'West-Souburg, dat de Ge zangen waren ingevoerd Maar nog bleek Aagltekelke weerspannig. Die kerkieraad zeineen En liet bleef neen. Doch dat zou de classis eens probeeoren. De Aagtekerkter ouderlingen en diake nen worden voor de classis geciteerd. Ze verschijnen. 'Praeses Drijfhout ver maant hen vriendelijk. Doch ze blijven „onbuigzaam persisteeren, verklarende niet te willen zingen, tenzij de ge meente hen daarin voorginge." De classis besluit om 14 dagen ge duld met hen te oefenen, maai' als ze dan nog weigeren om den mond open t® Jd'Oen en de gezangen voor te ringen, al zwijgt ook de geheele Geheele, dan zulten ze van hun dienst worden) gesuspendeerd De weerspamnigen echter blijven ob stinaat. En op 1 October worden ze door gecommitteerden der Walchersche Classis voor 6 weken geschorst! Nu vergaderden in extra-oidienaire clas sis alle Walchersche Kierkem op; 1 Nov. 1810 den modernen oorlog herinnert de Matin er nari, dat de Duitschers in den oorlog van 187071 28.271 aan dooden en 88.484 aan gewonden verloren, totaal 116.755 man. Van de 183 dagen van den veldtocht weid. op hoogstens 63 dagjen feitelijk gevochten -— De bekende Roemeense he diohteresl Hel ene Vacaïlesco heeft in gloedvolle be woordingen haai' liefde voor Frankrijk uit gesproken. Naar men verneemt is te Sofia het officicuse blad „La Bulgarie", hetwelk in het Erajisch verschijnt, geschorst om dat het de ontscheping van Russische contingenten te Saloniki had gemeld. De waarde der bestellingen aan oorlogsmateriaal, door de Entente aan de Amerikaanse!)© groot-industriëelen gedaanj wordt, o'p üuim 7 milliard gulden geschat. De Zwitsebsche vlieger Théopliile Ingold is in Franschen dienst gesneu veld. Bi) een verkenning boven die Duit sche linies1 is hij door een granaatsplin ter aan het. hoofd getroffen, zoo meldt de „Echo de Palis". Hij had nog de kracht naar de Fransche linies terug te koeren, doch verloor onmiddellijk daar na hel/bewustzijn. De gewonde wérd1 naar een ambulance overgebracht, waar hij 24 uur later overleed. Ingold verwierf on langs de legeronde en was voorgedragen voor de militaire medaille. De Italiaansche zeilschepen Maria Brizzolari (123' 'ton) en Canara (1411 ton) zijn gezonken. De geneeskundig^ faculteit dér uni versiteit van Halle heeft aan den gezag voerder van de „Deutschland", kapitein König, den (doctorstitel honoris causa ver leend, daar hij de vijlandelijlke blokkade heeft doorbroken en de wetenschappen en artsenijkundige chemische industrie weer haar wereldplaats in dezen ernstigen tijd heeft helpen veroveren. Aan de Vogusa (Albanië) hadden hier en daar schermutselingen plaats. SiwniHiianri. N a e v e v r a a g. Men heelt zich tol den ministea- van binnenlandscho zaken gewend met de vraag of er uit 'n oogpunt van neutraliteit bezwaar kon bestaan tegen het verstrek ken van voedsel aan Duitsche kinde ren gedurende eenige maanden door particulieren hier te lande. Op deze vraag heeft de minister ont kennend geantwoord. Zeppelin boven Amsterdam. Naar de „Tel." meldt vertoonde zich gisternacht omstreeks half vier, kof- mende van Z.W:. richting, een Zeppelin, koersende naar het Z.-O. Hoewel zich op vrij geringe hoogte boven Amsterdam bewegende, was door dei nevelige lücht het nummer niet waar te nemen. Op verscheidene punten van de stad is1 het luchtschip "gezien en werd Zijn verschijnen gesignaleerd- Voor 'zoover be kend is het luchtschip niet beschoten. Nederlander in D u i t s c h 1 a n d gevangen gehouden. In de „N. R. C." lezeu wij: Wij hebben kort geleden gewag ge De drijver Drijfhout is weer praeses, Ds. Van Hoek, assessor, Ds. P. Hon- dius, scriba. Na rijpe deliberatie wordt besloten de leden van den kerkeraad van Aagte kerke bijvolhardinge in ongehoorzaam heid uit 'tambt te zetten en. "de broe deren als lidmaten te stellen onder cen suur. Dit schandelijk stuk geschiedt. Op de Sinterklaas-ctassis (van 1810.) verhalen de „Moderatoren" der classis, dat op 1 November de onboetvaardige Aagte- kerkers finaal gedeporteerd en gecensu reerd geworden zijn. Voorts zal d© classis doem, wat des kerfceraads isDs. de Rochefort krijgt zijn Ibeid© naaste collega's tot consu lenten De ontzette en gecensureerde Aagte kerkers beroepen zich op de Prov. Sy node. Hier komen ze echter bij den duivel te biecht. De geweldige Drijfhout verhaalde aan de classis vau 4 April' 1811, dat het geschil met Aagtekerke gebracht was voor den Prefect. Zullen nu de con sulenten een nieuwen kerkieraad aan stellen Ik heb niet kunnen uitvinden, wat de Prefect met zijn sterken arm te Aagtekerke heeft uitgevoerd. De tegen stand schijnt bezweken te zijn tegenover wereldsch en kerkelijk geweld. Doch ook in andere gemeenten bleef maakt van het geval van den heer I L. van Gelder uit Arnhem, die in lief, Gefangenen Lager te Ha vel berg, schoon in hoogste-instantie vrijgesproken ram de tegen hem ingebrachte aanklacht, niettemin wordt gevangen gehouden. Die zei- dagen heeft de familie van iiezea onschuldig gevangen gehouden vader van, 9 kinderen een briefkaart van heiujmt- vangen, meldende, dat hij in hechtenis werd gehouden te midden van Kust sische krijgsgevangenen. De kaart was 7 Augustus geschrevendoch eetrst. 18 Augustus doorgezonden. Dat rooi den heer van Gelder, die volgens me disch advies versterkende middelen ge bruiken moet, de voeding geheel onvol doende is, spreekt vanzelf, 't Is schandelijk Met intrekking der benoeming van den ontvanger der directe belastingën en accijnzen J. jL. V. d. Plas te St.-Maar tensdijk tot ontvanger te Ravestedn, is deze als zoodanig benoemd te Bödicum En is benoemd (tot ontvanger te llaaltö B. ten Kate, ontvanger te Hontenissie. Voorts, is belast met de waarneming der betrek king van ontvanger Van genoemde be lasting te Balk L. Pekelde!*, Rijkslkleifc le klas ten kantore dei directe belas tingen, invoerrechten en accijnzen te Hansweeït. Naar de N. R. C. verneemt is de leening Goöpi. Beetivortelsuikerfabriek Ro- sendaal eenige malen volteekend, zoodat de toezegging slechts een gering' percen tage bedraagt. Door den minister van waterstaat zijn benoemd tot buitengewoon opzich ter P. C. Koopman te Tholen, bij de veü- betering der Rijkswerken in Zuid-Hal land, en M. Zwambom te Strijem bij de werken ter verbetering van den Rijke weg op Zuid-Beveland. Middelburg. Het dreigende weder was gisteren oorzaak, dat het eerste abonne mentsconcert van het Middel burgsch mu ziekkorps in -het Schuttershof werd af gelast. Het eerste concert zal nu a. Donderdag 31 Augustus plaats hebben. Goes. Van 28 Aug. tot en met 1 Sept. zal een gedeelte Van den Oostsingel (tus- schen Heernisseweg ten Voorstad) voor het rij wiel verkeer afgesloten zijn. Vlissingen. Gister-en zouden met dn*, trein van 6.29 hiei* 150 Fransche on derdanen aankomen, afkomstig uit het bezette deel van Frankrijk. Bij aankomst van den trein bleek, dat het hier gold! een 150 vrouwen en kinderen en eea piaar mannen, alle van Fransche natio naliteit, maar die thans uit Brussel kwa men, welke stad zij gistermorgen te 9 u. 50 m*. verlaten hadden. Slechts een deel van hen woonde vóór den oorlog in Noord-Frankrijk, de meesten woonden reeds langen tijd in Bïlussel of in andere plaatsen Van België en zij, die in1 Noord- Frankrijk gewoond hebben, waren toch reeds minstens een jaar in Brussel, som migen zelfs reeds twee jaar. Over den tegenwoordigjen toestand in het bezette gedeelte van Frankrijk konden zij dus gpen inlichtingjen geven. Het doel van de reis wlajs om zich bij hun mannen of andere familie in Frankrijk te voegen. Ve- de tegenstand taai. Op Mo classicale vergadering te Veere (loco Gapinge) klaagde Gilles vaa Maldegem, dat té Wissenkerke, dat toen met de classis Walcheren vergaderde, de gezangen niimmeo- weerklonken. Ds. de Koe, „op deze classis present zijnde", wordt Ziulks afgevraagd. Hij staat ver slagen en erkent Buiten gestaan hebbende, wordt hij ernstig vermaand door praeses Hurgronje en hij belooft betorstehap. In Aagtekerke kon ds. Rochefort het blijkbaar- niet meer houden. Hij ver huisde naai' West-Kapelie. Maar daar was 't armoede troef. Hoe bitter klaagde de z wakke broeder op 5 December 1811, dat hij in geen jaar- eemig tractement bekomen hadToch sloop er ook kwaadwilligheid onder. Althanseir was een tegenldacht 'Van de „Armmeeeters" over den predikant Merkwaardig is een "Imededeeüing, die op, de claissis van 1 Juli 1812 gedaan weid Ds. Borsboom te Serooskerfce klaagde, dat eenige leden zijner gemeente dreig den om voortaan te kerken waar de gezangen niet gezongen werden, als b. v. te Grijpskerke en te Amemuiden Daar stonden die twee nalatige classe* broeders met beschaamde kaken en angstige blikken. Doch de classis was nog al lankmoedig. „Dezen predikanten wordt gelast om binnen 6 weken be-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1916 | | pagina 1