n- 270 Woensdag 16 Augustus 1010 00e Jaargang is m een liioer. *orseleSns ailleerd, en. akke Hit jut fee KOEIEN, DIENSTBODE, DIENSTBODE öe Groot© Oorlog. per pond.. ffpft EW AARDT. aire, Franklin, n Matraspeluw. Stierkalvers, en een Coropte inspan één Paart, andknecht aankomende ffleid 15 regels ƒ0.50, iedere regel meer 10 et. 3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend. Bij abonnement voordeelige voorwaarde». Familieberichten van 110 regels ƒ1. iedere regel meer 10 ct. FEUILLETON. Ech KOO.E kh. FANOY. Burg 16. KOO.E lOORN, 's-Heer-AbtS- sre week WILLEMSE, Kerspel. n de rekening, bij J. 1 D S E, Serooekerke. CNS VERANDERING: DEGEM, Veerweg, Wol- Wed. P. DE POTTER, Soudekerke, Westhoek. F. KLATTE, Javastraat aagt met 15 Septenitwr mber een net Keuken- eneden 23 jaar. goed en werken. Adres tot e weg, Rilland, ïelken kan. bij A. KODDE, Vlissmgec. 'HUIZEN te Goes vraagt aan wegens buitcnge- heden tegen November werkzaamheden, onver koeien te melken. Er t goede behandeling dan let worden. Brieven met enz. worden ingewacht reauvan dit blad te Goes. AN DER HARST, Dom- November ren 's winters mee naar Villa „De Wael" Dom- Uitgave van Nttami. Venn. LUCTOR ET EMERGO gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: 9, AM®E VORSTSTR&AT 219- Bureau te Middelburg: »8"?A F. P. DHUIJ - L. BUSG. Drukkers: tealarbaan Lo Cointre Goes. 7öe Zeeuw VERSCHIJNT ELKEK WEKJOAGb Abonnementsprijs Per 3 maanden fr. p. post Losse nummers fim Prijs der Advertentiën .gsm BXSBeBEBsaeMKSBKsraeiHBaflKeBaHcaa® OKSGffitRSOMGBHBEBMRiBaKRBSfflBinN Ees1 schaap in wolfslrteeren. liet Volk verhaalt: Door het bestuur der Sociaal-Democratische MobilisatieHub te Amsterdam was besloten in de verschil lende kazernes aldaar een propagandist te ia/éo* spreken. De voorzitter, Schaap is zij» aaam, een naam, waarmee hij zijn partij aeer juist typeert, zou er voor zk>r- gen; h| zelf zou de spreker-propagan dist arj». Het Volk dopt van het .eerste op trede» van den milicien Schaap medcdee- Ling. Diens redo op het Entosterrein in den rasttijd was een groot succes, er worde» 32 leden gewonnen. Schaap pakte het. ifltperalisme flink aan, zette uiteen wat fte Socialistische Partij en. Mobili satiecluhs beoogen, en welk een „levens krachtige en veelbeteekenende macht de organisatie van het proletariaat reeds ge worden was, gezien het feit dat hij als militair tegenover een publiek van enkel militairen op een militair terrein voor de sociaalj democnatie propaganda kon maken". De propaganda-rede werd afgestoken in tegenwoordigheid van den kapitein* instructeur en een der compagnies-comv man danken en de minister van oorlog had telefonisch toestemming verleend. Aldtaa Het Volk. W t betreuren zeer de slapheid van den minister van oorlog tegenover derge* lijko hoogst gevaarlijke praktijken van do socinal-democratische mobilisatieclubs. Rjeecte het bestaan van die clubs had behooren geweigerd te worden, veel meer nog haar openbaar propagandistische actie. Wij beschouwen 'tdan ook als een groote zwakheid van den minister pm deze actie zoo getolereerd en geprote geerd haar gang te laten gaan; en als een baktischo fout van heerert officieren om door hun tegenwoordigheid deze actie te s*a*nctioneeren. Dit komt to meer uit wanneer men weet dat „na het pindigen der vergade ring, toen de officieren zich verwijderd haddon. de toehoorders nog even bijeen bleven om alsnog eenige mededeelingem aan to hooren", en toen de officieren terugkeerden om te weten wat zij nog meer te bepraten hadden, plotseling uit een gingen. Men kan gerust zeggen dat hier ge zag om discipline ondermijnd worden, met goedvinden vair het gezag zelve. Ons dunkt, allo partijen zullen het eens zijn dat dit niet kan worden toegestaan. Alle partijen, ook de socialistische, zouden liet afkeuren, indien ons land bijvoorbeeld een republiek was, dat de een of andere milicien Schaap in het leger propagandis tische redevoeringen ging afsteken voor de monarchie. Ook Het Volk zal 'tmet ons eens zijn dat het leger 'niet de plaats is vooi politieke- of partij-propaganda. Een paar jaar geleden waren er in het Iransche leger eveneens wolven in schaapskleeren binnengeslopen, die, heel voorzichtig natuurlijk, en besmuikt, pro paganda voerden voor de monarchiede minister van oorlog greep in, strafte de propagandisten en deed hun spionage- systeem ineenstorten. Hot Tolk, dit optreden van den mi nister toejuichende, schreef: „Ion republiek moet, in een land, waar voortdurend pogingen wor den gedaan om haar door de monarchio te vervangen, zorgen, dal het le ger voor haar vertrouwbaar Een bekeerde Hinde, die zich. aan da prediking des Evangelies onder zijn vroe gere. goloofsgenooten wijdt, hield eens een toespraak tot ongeveer 50 peEsonlen. M,id- deii in zijn reide riep- een Mahomedaan toornig uit: „Ik 'wil niets van uwen nieu- wen godsdienst weten. Wat doet gij hier? Wij hebben noch u noch uwen Heer noo- dig; is het recht, dat gij onze harten aam het geloof onzer vaderen ontstelen wilt? Dtoen wij Idan ook moeite u tot een Mahamedaan te maken? Wanneer uw eigen hart zich in den godsdienst van Jezus verloren heeft, hiet zij! zoo, maai] laat oins daarvan verschoond blijven. Gij zegt, dat, wanneer wij iets van uwe leer gehoord hebben en het niet aannemen, ""dj ons liet -ongenoegen en de straffen Gods op- don. hals halen. Dat geloof ik niet, en. indien Hij ons straffen wil, ,wat gaat het u. aan? Moet gij onze schuld dragen ,af wij zeiven Ga h'eiemj en laat ons sterven gelijk onze vaderen leefden en stteifle»". (te ppnedifcer antwoordde„Ontsteek u niet afaoo, «rijta broeder; een toornig is, dat dit 1 ege r is een waar borgen geen gevaar voorhaal' b est aan". I Nu is wij geven 't toe hier geen spionage in 'tspel. Doch in den grond is 'tal even erg. Het is in beide gevallen revolutie drijven tegen het Ge zag, het leger betrekken in partijquaesties en verlagen tot een instrument van het Socialisme. Ons dunkt, Het Volk moest ook dit wraken op dergelijke gronden. Waar het heen snoet. „Bid 'God en houd uw kruit droog". Een behartigingswaardige leuze. Maar wordt in deze dagen het eerste niet vaak vergeten en te veel de nadruk gelegd op het tweede? We vinden het prachtig, dat ons volk er naar streeft z'n kruit droog te hou den, doch we betreuren het, dat er al tijd nog enkelen zijn, zelfs in geestver wante kringen, wien heimelijk de lust bekruipt dat kruit eens te probee-ren. Er zijn er nog die meenen, dat zij daardoor den vrede bespoedigen. Wij zijn niet van die leer. Wij stemmen hartelijk in met wat De Amsterdammer dezer dagen schreef "Wij gelooven en de ontwikke ling der gebeurtenissen sterkt ons ai meer in deze overtuiging dat deze oorlog is een verwoestingsproces, waarin veel meer psychologische dan materieele factoren en politieke be rekening werken en waarin een nieu we stemming en een. nieuwe geestes structuur langzaam groeiende zijn. Zoudt ge den-ken dat deze oorlog, deze mobilisatie van w e rel d be we gen- de krachten nog één dag langer mo gelijk ware, indien niet de machtigste zielsvermogens der volken er achter zaten? Wij aanschouwen thans als nooit te voren de ontplooiing der uiterste zielskrachten, de goede en de kwade, beide zijn in de schaal geworpen en we zien, dat tot dusver "de laatste, de onstuimige driften, de trotsch© waan van het ik, de do-rst naar wraak en ook domheid, verblinding en bedrog zegevieren en de volken voortdrijven in den brandvloed. En hiermee zijn we gekomen aan de beantwoording der vraagZijn er voorteekenen van den vrede? Neen, ze zijn er niet. Als het waar is dat deze oorlog een tuchtiging Gods is, dan zal dez e tuchtiging pas ophouden, als de geslagenen hun hoofden huigen en zich vernederen. Hier geeft de Bijbel ons het antwoord„De offeranden Gods zijn een gebroken geest; een gebroken en verslagen hart zult gij, o- Godl niet verachten". Er worden massa-offers gebracht op de slagvelden als op reusachtige brand altaren, maar het is een onheilig vuur, dat daar brandt, en de rook der of feranden stijgt niet o-p. Want God be geert geen offers van cloioden, maar van levenden. En de levenden knarsen hun tan den en verharden den nek. Zij ver smoren de stem, die hen roept tot boetedoening en inkeer, in hun over- winningskreten. Instede van hun gro-o-te dwaling te erkennen, betichten ziji el kander van schuld en meenen vrij te zijn van het bloed der gevallenen. In- mensch verliest slechts zijnen adem en spreekt dwaasheid. Gij schijnt Zeer boos dpi.mij te zijn, omdat ik Jezus Christus predik en u wil aantoonen hoeveel be ter Zijne leer is dan elke andere. En waarom doe ik dit?" „Omdat Padre Sahib u, geld geleft". „Ja, bijl geeft mij geld, doch waarom? Hij is van oordeel, dat Hindoos en Ma- bomedanen in groot gevaar verkeeren en w-enscht hen daarvoor te waarschuwen. Ik denk als hij, maar ik ben öen arm man, en als ik aan mijn arbeid blijf, heb ik geen tijd om te prediken. Hier om li-eeft Padre- Sahibtot mij: g|ezegd „Mandari, verkondig gij; dagelijks onza heilige toer en ik zal u maandelijks eeni ge Kopijs gevjén, om u rijst, vischi en te kunnen koöpen". Doch gij zult beter verstaan, waarom- ik hlet pre diken tot mijn bezigheid gemaakt heb, wanneer gij eieine geschiedenis' hoort, dia ik van eenen tijger verhalen wil". „Van -eenen tijger, o vertel ons!" rie pen thans verscbeidlert stemmen. De inlandsche prediker begon: „Een gezelschap kooplieden trok door een groot bosch, aan welks andere zijde de markt lag, die zij wilden bezoeken Daar zagen zijl, halverwege gevorderd, een grooten tijger hu hier, dan daar'1 rond sluipen om dezen of gtehen van hen te plaats van te vragen naar Gods wil, spreken zijwij willen, ofschoon el- ken dag hun streven te schande ge maakt wordt. Eerst moet hun trots gebroken en hun wil ver nederd worden, voordat er sprake kan zijn van voorteekenen van vrede, van een vallen, blij Venden vrede. El ke andere vrede is een valsche vrede, een gewapende vrede, die het voor spel zou zijn van nieuwe uitbarsting van nog helscher machten. En niet alleen do oorlogvoerende vorsten en veldheeren, ook wij, neutra len, moeten tot God gedreven worden. Ook zij, die van een kloppartij voor ons vaderland nog eenig heil verwachten. Hun trots moet gebroken, hun wil ver nederd worden. Beknopt overzioht van den toestand. De Russische opmarseh 'duurt nog voort. 't Gaat niet zoo snel meer als ©en paar dagen geleden, doch ze vorderen toch nog. Eindelijk wordt duidelijk wat de een* tralen willen. Gelijk men weet, waren twee mogelijk heden bij de verdere' ontwikkeling dier gebeurtenissen in Galicië gegeven. Of de centralen zouden, met behoud zooveel mogelijk van de minder bedreigde stellingen, die. zij nu innemen, hun ach- terwaartsche beweging alleen kunnen be perken tot die doelen van het front, waar zij het grootste gevaar liepen, oin dan opnieuw te pogen aan den vijandelijken opmarseh weerstand te bieden, of zij zou den geleidelijk een geheel nieuwe basis tot hergroepeering van de troepen kunnen innemen, met een tol al opgeven dus van do stellingen, die zij tot dusver nog innamen. De jongste bijzonderheden schijnen er op te wijzen, dat de centralen hun terug trekkende beweging binnen zoo plaatselijk mogelijke grenzen beperkt willen houden, zoodat de eerst aangegeven mogelijkheid zich zou verwezenlijken. Maar de Russen zetten alles op haren en snaren. De Duitschers blijven melding maken van afgeslagen aanvallen, op het front van aartshertog Karei, zoowel als op dat van Von Hindenburg, en de Russen ha meren er al harder op. Men begrijpt, dat een versterkte actie op dit frontdeel onder de huidige omstan digheden van grooten invloed kan zijn op het verloop der krijgsverrichtingen. Bij de entente is er opnieuw hoop op een afzonderlijken vrede met Oos tenrijk. In Russische kringen redeneert men zóó „In hoeverre raakt het opperbevel van Hindenburg over de Duitsche en Oosten- rijksch© strijdkrachten aan het Oostelijke front Oostenrijk's souvereine onafhan kelijkheid? Geen twijfel of men is er in Oostenrijk, hoezeer militaire redenen ter toe drongen', allerminst mee ingenomen. De Hongaren en het oudere geslacht der Oostenrijksche bureaucraten moeten niets van „Middel-Europa" hebben. Zou Oos tenrijk nu, aan den eenen kant voor bespringen. Aan de gjewapenden waagde hij! zich niet; van de -ongewapienrien ver' dween echter nu de een dan de ander, en hij was met hen in hlet bosch ver dwenen, eler een der overigen tijd had op: hem te schieten. Aan het einde van het bosch maakten zij halt en zagen el kander treurig 'aan. „Ach", sprak een van hen, „wanneer Wijl alten geweren gehad hadden, -geen onzler reisgenooten zou'om gekomen zijn. Wellicht is d!e tijger reeds eenmaal gewond geweest, want het is duidelijk dat hij Vreest voor een geweer". „Maar," zeide elan tweede „wio had er ook op 'gerekend ,dat wij hier een tijger zouden ontmoeten?" -Een derde sprak: „Nu, hij is er nu eenmaal en zal er blijtven; klaglein haat niet, wij moeten iets zien te doen om hem te beletten, dat hij ook nog anderen ver scheurt". „Wat kunnen wij doen?" vroeg een vierde, „ieder, onzer heeft zijn w"erk en mag Ide zorg v-oor zijh gezin niet nalaten". Eindelijk stond een hunner op en zei- de: „Broeders, mijn hart bloedt over de- zen jammer; Wat is mij het gewin van geld, wanneer ik Van zulk een ellende hoor? Dioch ik Weet raad en gij moet mij hierin, helpen. Gaat gijlieden nu uws Weegs, maar laat Voor mij zooveel van WWen leeftocht achter, dat ik genoeg' heb, een militaire ineenzinking en aan 'den anderen voor opslorping in het Duitsche militaire en ekonomische stelsel vreezen- de, niet een afzonderlijken vrede willen sluiten? De voordeden zijn (voor de en tente) duidelijk. Duitschland zou nu mi litair afgezonderd komen te staan en na den vrede politiek. Maar zou Oostenrijk kunnen, als het wilde? Kan het zonder Berlijn iets doen? Misschien wel, met den moed der wan hoop. Daarentegen, als Ruslands program de ontleding van Oostenrijk-Hongarije in houdt, zal dit aau Duitschland blijven hangen. Het is hetzelfde geval als met Turkijezoolang Rusland Konslantinopel wil hebben, is voor de Turken een af zonderlijke vrede niets gedaan. Maar geen van de entente-bondgenooten verlangt Oostenrijksch gebied te hebben. De monar chie behoude hare grenzen, maar worde genoopt het vraagstuk der nationaliteiten op te lossen door een federale grond wet in te voeren. Op die voorwaarde zou zij een afzonderlijken vrede moge slui ten". „Dit is een vruchtbaar denkbeeld, meent de N a t i o n, dat den oorlog met maanden of zelfs jaren zou kunnen verkorten. Neig de 'Oostenrijk 'tot die oplossing, dan zou natuurlijk het onmiddellijk gevolg kunnen zijn, dat Duitschland een vredesvoorstel 4eed". MaarOostenrijk neigt nog niet tot die oplossing en Duitschland vraagt nog geen vrede! Verontrusteüd hoog. Bij de critiek in het Engelsohe Lager huis op den financiëelen toestand van het rijfk zeide o.a. Sir Frederic Banbu ry, dat mien in de City een hangende schuld Van 850 millioen 'pond sterling een groot gevaar achtte. De afgevaardigde Faber zeide „Wij staan voor de verschrikkelijkste ca tastrophe van de wereld'~g>eschiedtenis. Nie mand had vermoed, dat zulke ongehoor de financieel© kwesLies qplossing zouden behoeven. Vijf millioen pond aan dage» lijkschie oorlogskosten en wie weet, wan neer dat zal ophouden? Wanneer de kan selier van de schatkist deze ontwikkeling van begin af vooruit gezien had, zou een andere politiek hebben gevolgd'. Het bedrag van aanwijzingen op de schatkist moet een verontrustende hoogte hebben bereikt Een modern Babel. De Times van 7 Augustus 1.1. be helst. een bericht, volgens hetWelk de steeds toenemende onredelijkheid te Lon den, dat als centrum van de werving en van d en munitie-aanmaak een „eldorado" voor geldverkwisters is geworden, ein delijk de aandacht der autoriteiten hfeleft getrokken. De bisschop van Londen heeft zich aan het hoofd gesteld! van de beweging, die den strijd aanbindt, tegen liederlijke aan plakbiljetten, onzedelijke vrouwspersonen, boekenwinkels inet prikkel-literatuur, bi oscopen met schandaalfilms en wat died meer zij. Erger is het echter, dat ook in sommige particuliere woningen van het West End en in hotels en restaurants aldaar, die tot heden een fatsoenlijken naam droegen, de gelegenheid wordt ge geven tot de meest verfoeilijke samen komsten. De verwildering die den oor log piedebrcngt, schijnt aan all'e zijden •toe te nemen. i totdat gij wederkeert. D!an zal ik hiet blijven en eiken reiziger voor den ver scheurenden tijger waarschuwen, die in het bosch woont". Zijne metgezellen vonden den voorslag goed, elk hunner gaf henr iets Van. zijn voorraad, erf daar na gingen ziji voider. De andere bleet aldaar en waarschuwde eiken dag één of meer reizigers voor het dreigende ge vaar. Tot de gewapenden sprak hij; „Vriend is uw geweer geladen? Zoo niet. laad het dan dadelijk, want in hef bosch sluipt een wreedaardige tijger rond, en 'menigmaal ligt hij reeds aan den ingang op de loer". De ongewapende'n daar entegen ried hij enistig om toch om te keeren en zich een geweer te koopen opdat ziji den bloeddorstigen tijger niet ten roof wierden. Eenigen hunner dankten hem voor zijne vermaning, keerden terug en kochten zich een geweer; anderen echter lachten met hem, noemden hem een dwaas en lafaard, gingen het bosch in enkeerden niet weer". „Nu broeders, zegt mij, wie de wijzen waren, ziji die zich een geweer kochten of zij die hunnen vriend een dwaas noemden en hun verderf tegemoet snel den". Al de hoorders waren het eens, dat degenen, die den goeden raad' aannamen, verstandig hadden gehandeld. „Goed", Zonderlinge bondgenooten. Over de bij de "Sommie gevangen ge nomen Senegalcezen schrijft een Dtaitseli oorlogs-correspondent De kennis der Fransche taal gi*g bet allernoodzakelijkste, n.l. het verstaan, ram eenige commando's, niet te boven. Ou» hen uit te hooren moesten kenners, der negertalen van de universiteiten en d» kantoren van overzeesche handelshui zm naar de Somme gebracht worden. Velen beweerden, dat de Frattsich» officieren hun, als prijs voor de over winning, een blanke vrouw hadden be loofd, terwijl er bij was verteld, dat zich vlak achterde loopgraven vele Duitse lie vrouwen bevonden, waar de' Senegalee- zen een keuzo uit zouden mogen doe». De officieren en onderofficieren had den de zwarten 'gewaarschuwd, dat zij toch vooral moesten zorgen niet i» handen dea- Diuitschers te vallen, data»' dezen alle gevangen kleurlingen am het leven brachten. Bij het offensief aan de Somimiei ko» men do wilden, niet meer zooate' vroe ger alleen doen aanvallen; men moest blanke Franschen onder hen verspreiden» anders' waren zij niet uit de loopgravm te krijgen. Bij de gevangenneming gedroegen de Senegaleezen zich zeer laf. Zij huilde» als geslagen handen uit vrees, dat me» hun de keel zou afsnijden. Zoodra 'zij echter bemerkten dat hun vreesl onge grond was', werden zij des te brutaler. Vredesgeruchten. De Berlijnsche correspondent va* de de „New-York Times" seinde Maandag: Sharp, de Amerikaansche gezant in Frank rijk, heeft met toonaangevende politici te Berlijn gesproken. Ofschoon daarvoor geen enkele reden is, loopen hier ge ruchten, dat de gezant van Wilson i* opdracht heeft om in alle oorlogvoerende landen te onderzoeken of er kansen op vrede bestaan. De correspondent van dc „Daily Telegraph" heeft echter in Was hington de verklaring gekregen, dat Shaip enkel in Duitschland vertoeft op zijn door reis naar de Ver. Staten, waar hij zijn verlof gaat doorbrengen. De betvering, dat hij met een zending is belast is dus onjuist. Korte Oorlogsberichten. Door een besluit van de central® voor drukpapier zullen de dagbladen m Hongarije voortaan met ten hoogste 8 pagina's verschijnsen. De Raliaansche stoomboot „Teti" (1818 ton) is 4 Augustus door een Buil- scben onderzeeër in de Middellandsche Zee tot zinken gebracht. Een gedeelte der bemanning ïs te Genua geland. De Italiaansche stoomboot „Sa* Giovanne Battista" en het Italiaansche zeilschip „Rosaria" (358 ton) zijn gezoti ken. In Juli 'zijn 74 handelsschepen der geallieerden met ongeveer 103.000 bruto registerton door onderzeeërs der centrale mogendheden tot zinken gebracht of door mijnen verloren gegaan. Den 13den vielen verschillende Duit sche eskaders watervliegtuigen opnieuw de vijandelijke vliegerstations Papenhalm en Lebara bij Oesel aan. Goede resultate» werden waargenomen. Het Engelsche offensief heeft den Prins van Wales een, eigenaardige collecfcLa wandelstokken en rijzweepen doen aan ging de spreker thans voort. „Zoo hoort nu de verklaring dezer gelijkenis. De! tij ger is de duivel. Afgoderij, onreinheid, leugen, bedrog, zelfgenoegzaamheid en hjet Vertrouwen op een valschen godsdienst zijn de bosschen, waarin de duivel rond sluipt. De reizigers,- die het gevaar ont kwamen, zijtn zij, die met heit wapen des christelijken geloofs al' deze dingien over winnen. De man, die op den weg terug bleef, om de zorgelooze reizigers voor' het dreigend geVaar te waarschuwen, is degene, die zijn Wereldsch gewin laat va ren om Hindoos en Mahomedanen aan het verderf, dat zij tegemoet gaan, t© ont rukken. Zulik een man is Padre Sahib, zulk een ben ik ook. Broeders, ik zag geen geweer in uw hand, daarom raadde ik u aan er ieen te koopen; maar i» plaats van dankbaar te zijln en mijn raad op te volgen, zijt gij boos geworden. Gij hebt g|edaan gelijk degenen, die; hunnen vriend voor gek en dwaas scholden en zorgeloos het bosch ingingen. Wanneet' de tijger u verscheurt, dan zijn deze mannen hier getuigen, dat ik u gewaar schuwd heb. Broeders, mijne woor den zijn geëindigd; ik ga". Lezer, lezeres, hoe staat gij tegenover deze geschiedenis? Hebt gij óók HET GELOOF IN DEN DEERE JEZUS? Want dat moet ook uw geweer zjjpt.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1916 | | pagina 1