No. 339 39 Juni 1916 30e Jaargang FEUILLETON. Die met tranen zaaien De Groote Oorlog. Uitgave van de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: LANGE VORSTSTRAAT 219. Bureau te Middelburg: FS RfflA F. P. DHUIJ - L. BURG. Drukkers: wslerbaan La Cointro - Goes. VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG Abonnementsprijs Per 3 maanden fr. p. post. Losse nummers firn Prijs der Advertentiën 15 regels ƒ0.50, iedere regel meer 1# ct, 3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend. Bij abonnement voordeelige voorwaarde*. Familieberichten van 110 regels ƒ1. iedere regel meer 10 ct. Middelburg behouden. 'De zetel van Melis in Middelburg voor Zeeïands Staten is niet verloren gegaaai. Zij 't ook met een meerderheid van slechts dne stemmen is Melis herkozen. Rjjze uit aller hart een toon van diep ootmoedigen dank aan den Eeere bij deze onverdiend behaalde, ja. verbeurde zege. Spreke het meerderbeidscijfer in zijn aangrijpende geringheid tot de consciëntie, dat van nu af onze leiders in ,het district het, hesluit nemen tot ernstig aanpakten, tot een getrouw voeren van. de actie op het terrein der beginselen, tot het onderhouden op elk gebied van een le venspraktijk die de weifelaars, de politiek - onversohilligen, de zoogenaamd-neutralen dringt zich hij ipns aan te sluiten! Aan allen die tot het behalen van het verhoogde stemmencijfer hebben meege1- werkfc onzen harte]ijken dank. Roomschen en Christelijk-Historischen. Wanneer 't aankomt op trouw bij het stemmen op candidaten van een der an dere rechtsche partijen dan staan de Roomschen bovenaan; daarna volgen de Anti-Revolutionairen, en achteraan komen de Christelijfc-Historischen Hadden deze laatsten in. Ommen even trouw op Van Haeringen als op Berends gesteund, Overijsel ware niet „om" ge gaan; het 11.-K. Eerste Kamerlid v. d. Lande en het iChr.-Hist. Gedeputeerd lid A. van Dedem waren Straks herkozen ge worden. Natuurlijk indien over 't algemeen door de onzen even hard gewerkt was bij eerst» stemming als bij de herstemming, wars deze teleurstelling in Overijsel ons eveneens bespaard gebleven. Maar de fout blijft bestaan, dat de stemmencijfers der candidaten uit de drie Rechtsche partijen overal' en steeds nog maar al te veel uit elkaar loopen. Natuurlijk trekken wij hieruit geen vaste conclusies ten voor- of ten nadeele. Dat gaat eenvoudig niet. Immers in Amsterdam VI werd "Hen- drix (r.-k.) met 1869 stemmen herkozen, en viel 0. F. .Schoch (c.'-h.) met 1794 stem men uit; terwijl in Amsterdam VII Ter Haar (c.-h.) met 1654 gekozen werd, en mr. v. d. Bogaert (aftr. r,-k.) met 1598 stemmen in de minderheid bleef. Zoo zagen wij dn Bedum den r.'-k. candidaat 150 stemmen meer behalen dan den antirey., en in Zuidhom den antirev. candidaat 70 stemmen meer dan den Christel.-hist. Er is derhalve op de cijfers geen peil te trekken. J 5 Wat echter niet zeggen wil dat er niet op behoort te worden aangedrongen dat de kiezers uit de drie Rechtsche p|ar- tijen met steeds meerdere getrouwheid en betrouwbaarheid voor elkanders cair- -didaten hebben in het vuur te gaan.' Da vrijzinnigen in Amsterdam zijn niet Irest er over te spreken dat de socialis ten geweigerd hebben, gelijk overal el ders, bij de hei-stemmingen met hen sa men te doen. Dit is te begrijpen, waait door deze takitiek' der socialisten ver speelden de liberalen, immers nu allejem op eigen kracht aangewezen, eenig© ziek tels, en kwamen i'de socialisten, wat hun Naar het Engelsch van C. S. ld oor v. d. M. 10) Re weg voerde nu door een dier be koorlijke lanen, die Devonshire kenmer ken. Het wias nog Vroegde zon .was nog niet hoven den heuveltop gerezen en het was dus heerlijk koel onder het lom- .?or kinderen was het een ver- riilvkélijke tocht, wtat huu liefde1 voor allerlei m 't wild groeiende bloemen en planten werd rijk beloond, zoodat ze wel dra. hun mandjes overvol hadden. Nellie deed hieraan niet mee; somber peinzend, liep ze in zich zelf gekeerd. Zij Voelde zich niet. ongelukkig, want hi de oogen blikken als deze Verhief ze haar hart tot haai' hemtelschen Vader; zij' pleit te op Zjjh belofte, dat Hij de treurende troosten wil, en bad Hem in stilte, dit °°k aan Mjevrouw Elliot waar te maten. lotuöschen haid mevrouw Elliot een mand met gebakjes geopend en dus werd even gepauzeerd; van die gelegenheid maakte de poney oen dankbaar gebruik aoor zich aan het maïsolie gras te goed to (doen. Willem noodig(de Nellie uit, om mteit Iieui een der schoonste natuurtafree* re» té {/aan bezien; 't was een ideaal getalsterkte in Noorcf-Hollands Staten aan gaat, hen meer dan hun lief is nabij. De voorzitter van „Vooruitgang", mr. J. Ka.ppey.ive van de Coppello, die de Êeestverga,dering der liberalen (na afloop dier herstemming leidde, vertolkte alter leedwezen over deze spelbrekerij der so cialisten en wenschte "hun beterschap. Nu kunnen wij hier verder het .zwij gen toe doen. Doch bij een andere uit lating van dien voorzitter dient even de vinger gehouden. De man besloot namelijk zijn klacht met de aansporing „er kracht tig toe mee te werken dat hot pr a c h- tig v r ij zinnig beginsel niet wordt doodgedrukt tusschen uiterst rechts en uiterst links". i De vrijzinnig-democraten die eveneens een vergadering belegd hadden zongen' uit denzelfden toonaard. Een hunner leiders, de zoo juist gevallen grootheid Klaas de Vries betreurde de nederlaag om „de vrijzinni g-d emoe r a t i- s c h e beginselen"; en hij prees de jonge democraten met wier hulp (zij) „do v r ij z i n n i g-d e m o c r a t i s c h e b ©- ginselen zulten handhaven". In beide vergaderingen derhalve een verwijzing naar de „prachtige" vrijzin nige en vrijzinnig-democratische begin selen! Het is wel gemakkelijk om in de eigen vergaderingen naar die „prachtige" vrij zinnige beginselen te verwijzen. Maar Ihet schijnt niet gemakkelijk die vrijzinnig,Cj beginselen in. vrijzinnige vergaderingen met tegenstanders o£ in de vrijzinnige pers tot uiting te brongen. Niemand on der ons heeft dan ook van een bloot legging dier vrijzinnige beginselen ook maar iets gemerkt, nu niet, en in 1913 niet, en in meerdere jaren vóór 1313 ook al ritet. Immers liet staat al sinds jaren ori- der ons vast dat de vrijzinnigheid niet meer met haar beginsel naar voren komt. Deed zij het, zij zou nog vlugger van de sokken geslagen zijn, dan reeds nu, 'het, geval bleek. Het liberalisme en beginselen zijn twee. Nadere toelichting. Van de „Nadere toelichting op het Program der Anti-revolutionaire partij, door dr. A. Kuyper" is bij Kok te Kampen de 10e aflevering verschenen straks is met de verschijning der 11e afl. het eerste deel „De Beginselen" compleet. Dit deel wordt met klimmende belangstelling gelezen naarmate men het einde er van tegemoet ziet. Het bevat een schat van historische herinnerin gen, waarmede de politieke1 en andere geschillen onder de Christenen in hun wording <en doorwerking worden belicht. Wat di'. Kuyper schrijft over: De pers, Onze achterlijkheid, Het fractio- naire in onze partijvorming, De Reveil, en zooveel meer, isi alles even belang rijk. Een bladzijde uit dit deel drukken wij hieronder af. Zij bevat een persoonlijke herinnering uit 't voor den leider onzer partij en voor onze partij zelve zoo bange jaar 1876. E,en curio- Sum. Toch overkwam mij-zelf een curiosum, waaruit blijkt, 'hoever zelfs hij nog af was van het Amerikaanse he voorbeeld plekjeeen rotsachtige omgeving; Waar- tusschen prachtige varens opschoten en een helder beekje murmelde, en d'.uu'- Jiovén luifelde het zondoorzeefde lommer als een levend gewelf van (groen en blauw en goudfonkeling. Nellie stond Verrukt en Willem zei: „Is het niet overheerlijkHet schijnt de ziel tot rust SJe brengen; je Voelt je zoo Ver weg van het drukte teven". Nellie stemde er mee in en Willem ver volgde: „Ik zou haast wenschen, hier altoos te mogen blijven. Maar da;n herinner ik mij weer, dat het zoo toch maar een arfcn leVen zijn zou, juffrouw Arundel". „Ja", zei Nellie; „en ik geloof, dat al die mooie wenschen uit ontevreden heid opkomen". „Ik geloof het ook wel; en inplaats van iets onmogelijks te wenschen, moeten vvij liever verheugd zijn, dat de groote Schepper alter dingen deze bekoorlijke plekjes geeft, om ons te Verkwikken". „Is dit goed water"?" vroeg Nellie, met haar hand in het beekje scheppend. ,,0 zeker. Ik heb dit glas meegeno men om het ook Voor de andoren Ie vul len. Wilt u ©eest wat drinken?" Terwijl Nellie dronk, riep George Elliot vanaf den heuvel „Hallo, waai* zitten jullie Kom je nog ooit met water?" „Alles komt, terecht!" gaf Willem terug; Toen ik in het voorjaar van 1876, waarin Groen van Prins,terer ten grave werd uitgedragen, in diepe neuralgische inzinking, geheel terneder geslagen in Zwitserland omdoolde, ontmoette ik bij verrassing te Aigle den heer .Walkert Ameshoff. Zoodra deze me zeg, liep hij op roe toe en zei„Heb je 't al gehoordGroen',a testament is ge lezen, en aan U ia een miillioen ver maakt; zoo ik hoor, voor publieke aangelegenhedenVooral ook voor de Pers." Wie toen, gelijk de heer Walkert Ameshoff doorzag met wat blik dei- wanhoop ik juist toen de toekomst te- genzag, begreep aanstonds hoe dit zoo verrassende gerucht mij1 allicht uit mijn volslagen zenuw-depressie kon doen opleven. .Als 'teens waar was! Onze Beren was dan althans verzekerdMaar natuurlijk, ik hoorde èr verder niets' van, liet was 'niets dan een loos verzinsel geweest, en wat ik uit Groen's nalaten schap ontving, bestond in 't bronzen beeldje van. het paard met de slang, door enkele vrienden aan Groen ver eerd op zijn 70sten geboortedag. Na tuurlijk had ik niets, verwacht. Alteen deed het mij leed, dat ik destijds zoo vele vragers' voor allerlei belangen, die op het valséh© gerucht afgingen, moest teleurstelten. Het looze gerucht ging toch in hreeden kring uit, dat ik door dit legaat ©en rijk man geworden was en dus Groen in mildheid wel even aren zou, terwijl, omgekeerd, niet al leen voor „De Standaard", maar ook als particulier de strijd Omi de existentie mij bang te over bleef. Predikant was ik niet meer. Mijn Kamerlidmaatschap moest ik opgeven. Een katheder had ik nog niet. Ik stond letterlijk enkel met mijn blad op de publiek© markt. En nu droomde men mij een tijdlang millionair bij erfenis, terwijl ik omge keerd met mijn blad voor dreigende tekorten stond. Men gevoelt, hoe zulk een curiositeit, im._hgt 'even van onze Pers, ook al wist de wereld er niet van, voor mij teekeinend bleef. Dö massale advertentiën kon de antirevolu tionaire Pers niet veroveren, omdat ze een partij van „kleine luyden" was en bleef, en ook al ontbrak' het niet aan million airs1 in haar midden, voor lien gold de Pers niet als de magneet, die 'tgoud aantrok. Onze Pers kon uit dien hoofde niet anders1 dan op kleinen voet zich handhaven, en juist met het oog hierop kan ik' er mij niet genoteg over verbazen, dat haar invloed op den publieten gang van zaken toch zóó in 'toog loopend merkbaar werd, dat ten slotte zelfs de groote liberale Pers haar machtigen politieten invloed over troefd zag. Met het oog hierop vervulde dan ook dank mijn hart, toen op 1 April 1912 „De Standaard" haar veertigjarig jubileum mocht vieren. Hoe hoog ik toch ook al de hulpe waardeer, door zeer enteten steeds ook aan de Pers geboden, bij1 het indenken van het aanmerkelijke politieke resultaat met mijn kleine blad verkregen, voel ik toch steeds', dat hier een mystieke factor in 't spel was, en dat de diep ste toon van mijn dank naar Hooger moest opgaan. „ik wou juffrouw Arundel wat laten zien van onze schoone natuur". Nellie liep-terug, en Wilde nu bij den rotsachtigen kant opklauteren, maar Wil lem ried haar even te wachten. Hij' kwam naar haar toe en wees h;iar, waar ze den voet 't best kon zetten, sprong dan lenig naar boven en reikte haai" de hel pende hand, zoodat ze spoedig weer bij de anderen wiaren, die juist hun maaltijd hadden beëindigd- Vervolgens gingen de anderen opi hun beukt van het frisschei water drinken, ter wijl Nellie aanbood bij' de poney te blij ven. Mevrouw Elliot had in geen drie (jaren het plekje gezien en stond opnieuw verbluft door zoo groote schoonheid bin- lien zoo kleine grenzen. Nellie ging intusschen in 't rijtuigje zitten, nam de leidsels in .haar handen ten zat rustig achterover geleund te sta ren naar den smetteloos-blauWen hemel koepel. 't Speet haar bijna, dat haar be spiegelingen Werden afgebroken door den terugkeer der tochtgenootenze stonden al om het rjjtuigje geschaard, toen zij geheel uit haar droomerij was bijgekomen. „Je ziet ©r zoo gelukkig uit", zei Ma,- ry hartelijk. „Het is hier zoo Vredig, Mart,'". „0", zei Mary bitter droef, „ik zou er wat Voor geven alsZijl brak plotseling af. Nellie giste; wat zij1 had willen zeggen. Beknopt overzicht van den toestand. Troostelooze herinneringsdag. 28 Juni. Gisteren was het juist twee jaar geleden, dat het drama te Serajewo zich afspeelde en het Oostenrijksche U'oon- opvolgerspaar door moordenaarshand viel. Deze moord was het signaal tot den lang-gevreesden wereldkrijg. Twee jaren zijn sinds dien verloopen. Is de brand nu uitgewoed? Nog steeds vloeien over de velden van Europa strooanen bloed en tranen en het ziet er niet naar uit, dat aan. de jammer en ellende spoedig een eind zal komen. Gisteren, was de strijd verschrikkelij ker dan ooit. Op bijna alle fronten wordt met ver nieuwden moed aangevallen. Alle teekenen wijzen er op, dat het hoogtepunt van den kamp nog moet komen. De druk van den Russischen wals doet zich nog steeds gevoelen. Tusschen Luzk en Kowel wordt ver woed gevochten. De Duitschers spannen er alle krachten in, om het terrein te behouden. De Russen zijn er numeriek in Üe minderheid. Met belangstelling wordt het verloop van de worsteling op dit punt gade geslagen. De Russen ontwikkelen nog altijd hun grootste actie beneden den Dnjester. In een hunner stafcoromuniqué's wordt gemeld, dat ,zij den vijand over de Dudouetz geworpen hebben, een zijrivier van de Pruth, die bij Zablotow in laatst genoemden stroom uitmondt. Langs beid© oevers van de Pruth gaat het dus voorwaarts, naar Kolomea, het belangrijk© kruispunt van spoorwegen, hetwelk de Russen moeten nemen om de positie van generaal Lesjrtsky in de Botekowina te verzekeren. Volgens de laatste berichten waren zij de stad tot op ongeveer 20 kilo meter genaderd, en ,van twee kanten be dreigd, zal deze hoogst belangrijke plaats zich wel moeilijk kunnen houden. Ook op het Zuidei'front is de actie nog in vollen gang. Zij, die vermoedden, dat de strijd na de Oostenrijksche overwinningen op het dood© punt zou blijven, zijn ten zeerste verrast geworden door het plotseling verwisselen der rollen. De Italianen stormen weer Noord waarts en weten nog eiken dag nieuw© vorderingen te behalen. Op 't Westelijk front wordt alle aan dacht geconcentieerd rond Verdun. De Engelsch© bladen ,verwachten daar een verschrikte!ijken strijd De vijand slaat harder dan hij ooit heeft gedaan," zegt de Parijsche corres pondent van do „Times" en thans gaat de strijd om bet laatste bolwerk der uiterste verdedigingslinie, de Cöte de Froide Terre en het plateau van Sou- villë, beginnen. Het is! ©en nu of nooit voor de Duit schers, di© bij Verdun nog over vol doende troepen schijnen te beschikken. Bij den aanval op het Thiaumiont- werk b.v. waren ongeveer 100.000 man in actie; op een front van een kleine Men zette nu den tocht voort en be reikte zonder verder oponthoud Orston Cliff, Waar met algemeen© stemmen be sloten Werd, om eerst te gaan eten. De manden en pakken werden geopend en aldra zat men aan een allergezelligsten picnic onder schaduwrijke boomen, van waar men een prachtig uitzicht op de zee had. Heel in de verte was vaag de rots van Orston Cliff te zien, waar omheen de zee bijna rimpieloos tel blinken scheen onder de brandende zon. Onder aangename kout, waarbij voord Vle wederzijdsche proeten van kook- en bak-, inmaak- en opmaakkunst werden (geprezen, ging de lunch voorbij. Waarna Willem vroeg, wat men nu feens zou gaan doen. Wat hem betreft was dat al beant woord: hij legde zich languit in 't gras en zijn hoecl oVer zijn gezicht. Nellie ver onderstelde zijn bedoeling, waarop' hij ant woordde: „Ik ben tot alles bereid, maar aan gezien ik toch niet helpen mag bij 't opruimen, omdat jullie bang zijn, dat ik den boel bleken zal, zal ik maar in stilte afwachten de dingen die komen zulten". Mevroujw Elliot prefereerde in den om trek te blijten en een vrouw te bezoe ken, die daar alleen woonde Mary wilde gaarne naaf, het strand Mei vrouw Elliot vond het best en waarschuw de vooral goed op de kleintjes passen. „Maar zult u zich niet Verreten mama?" vijf kilometer bestormden zij 20 tua* dik het vernielde werk Neen, er is in die 2 jaren nog! niet veel gebeurd. De wereld zal nog andere dinge*. aanschouwen alvorens de vredesklokkea gaan luiden. Een Christen-soldaat. Een Duitsch soldaat, die blijkt ©Sin ge loovig man te zijn, vertelt in oein brief 'zijn slagveld-ervaringen. Hij schrijft: „Wat een verschrikkelijk iets, die oorlog! Gij kimt u niet voor- Stellen, wat ik in vier maanden gozie* heb, wat een afschuwelijkheden Van aller lei aard. Lichamelijke afschuwelijkheden bloederige wonden, gapende gaten in heli vleesch, gekorven ledematen. Materiëele afschuwelijkheden: brandende doiptón, af gebroken muren, verwoeste akkejrts, vlak ten doorzeefd met kogels len granaten. Moreele afschuwelijkheden: door schrik bevangen mejisch.cn, die, naar alltó ka» ten heenvluchten, ontredderde afdeelingen, gewonden, die huilen, meer van ontzet ting dan van smart. En die laatste el lende maakt nog den pijnlijksten indruk. „Het oogenblik, waarop ik mij in deo, kogelregen zal bevinden, nadert. Ik vraag aan God, Zich voortdurend bij mij f.« bevinden en mij wel te beschermen tegen den dood zelf. Lk onderwerp mij; aan den wil des Vaders. Als liet. Hem behaagt mij opi aarde te laten, 'goed'; als heit niet zoo was, zal het ook goed zijn. Ik ga Vertrekken, gewapend mtót mijn geloof e*. overtuigd, dat de Heere mij nooit zal' verlaten. Ik bid veel. Sointjjds zeg ik .tot mij1 zelf, dat* ook zij, die gestorven zijn, gebeden hebben, dat mien voor hen ge beden heeft, en toch is biet gebed niet verhoord geworden. In den oorlog heeft mten veel tijd om tot zichzelf in te koe ren en om te bidden. In den slag' bij Thionville, waar wij van 8 uur 's motl gens tot 6 uur 's avonds zonder dekking zijn gebleten onder elen waren orkaan van kogels en granaten, met dein neus op den grond, zonder ons te kunnein ter koeren, heb ik langer gebeden, dan ik ooit gedaan heb. Ik bevond mij aan het hoofd van de afdeeling blootgesteld aa» ben flank- en een frontvuur, tón innig overtuigd, dat mijn laatste uur gekomen was. Na gebeden te hebben, voelde ik een groote kalmte over mij konten, niet alleen moreel, maar ook lichamelijk, zoo dat ik niet meer met schrik opsprong, als een granaat vlak bij mij ontplofte, of als een kogel op eenige centimeters Van mijn képl in den grond sloeg. Ik ben ten laatste zelfs ingeslapletn". Dat is de rust die Gold geeft, dengenen, die op Hem betrouwen. Waar kan de kracht Van het geloof zich beter toornen dan op het slagveld, in het aangezicht van den dóód? Het werk der „soixante quinze." in een artikel in de „Daily Chronicle" beschrijft de Engelsche auteur Conan Boy- Ie, die eenigen tijd aam het front heeft doorgebracht' de uitwerking der Fransohm 775 c.M. kanonnen. „Van den waarnemingspost uit zage* wij, hoe een Duitsche loopgraaf Vernie tigd weid. Er was Waargenomen, dat e§ daarin iets bijzonders gebeurde, goodat (men besloot haar dicht tel schieten. Hel» was een duidelijk zichtbare bruinle strooi» op ongeveer duizend yards afstands. „O nee kind; ik heb m'n handwerk meegenomen en er is ook nog een boel' in het Wagentje". Toen Mevrouw Elliot langen tijd d« jeugd had nagestaard, totdat ae dooi' ce*. bocht in |rl|en weg aan haar oog onttrok ken was, gaf ze zich over aan mijmerin gen over wat dezen morgen gepasstóekd was, over het gesprek met Nellie en ovcj haar eigen lteVen. Wat was het leVen voor haar geweest? 't Was één lange strijd omi het bestaan; met een groot gezin ©n wel geringe mid delen, een strijd, 'die niet gjezegend Was door de troostende zekerheid van Stem voorzienig zorgend Vader. £aj had g« Werkt en gezorgd en gesloofd vooi" haas man en haar kinderen, omdat zij moesl, omdat het léven, met z'n tredmolen va* plichten, haar er toe gedwongen had. Zij had niet geweten, dat er een sterke krarhl was om haar te helpen dragen noch ken de zij den troost van hooger motieven, die haai" wérk zouden verinooid hebben. Zeker, haar lasten zouden dam evfea FWaar zijd geweest, maar in het hart dat ze te dragen had, zou het licht zijd geweest. Helaas! Zij kende dien wtóg' niet. Zij sloot haar oogem Voor den zegen, di» zoo dicht nabij was eu ging in do duis ternis met. vermoeiden tred. '|Wordt Torvolgd.)

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1916 | | pagina 1