Maandag 19 Juni 1M@ S©e Jaargang
No. 330
W. HEUS Pz.
FEUILLETON.
Die met tranen zaaien
De Qroofe Oorlog,
Middelburg.
Uitgave van
de H*ml. Venn. LUCTOR ET EMERGO
gevestigd te Goes.
(Hoofdbureau te Goes:
LANGE VORSTSTRAAT 210.
Bureau te Middelburg:
FIRMA F. P. DHU1J - L. BURG.
Drukkers:
#osterbaan Le Coirstre - Goes.
Zij, die zich met ingang van 1 Juli
a. s. cp „De Zeeuw" abonneeren,
ontvangen de tot dien datum verschij
nende nummers kosteloos.
Bij de herstemming op Woensdag 28
dezer steiuit De Zeeuw de c-andidat
tuur mn het aftredend antirevolutionaire
lid
De Hervormde Kerk.
De liberalen zijn sinds 1888 beelwat
veranderd. Wij wezen er reeds op. In
1888, toen de eerste stormloop doch
van Rechts1 tegen de Eerste Kamer
doch die was Linksch! gewaagd
werd, lieten zij het heel onnoozel voorko
men alsof het slechts ging om provinciate
belangen.
Wat hebben nu toch zoo merkten
zij kwasi droogjes op de Statenver
kiezingen met de politiek tb maken. Het
gaat er in .die Staten altijd maar alleen
om polders en wegen
Maar nu
Nu is de Eerste Kamer Rechtsch, en
heeït de aanval plaats van Linksche zijde.
Maar hoe men nu anders redeneert.
Nu .gaat 't wel degelijk, zoo redeneeren;
zij', pm de politiek.
Ja zelfs H e t H a n d 1 s b 1 a d, het
liberale blad waarvan o.a. de heer Elout
redacteur is, Üien men van links w.el
lals geestverwant zou willen verloochet
nep, haalt er de Hervormde Kerk bij.
Hetgeen wij voorspeld hebben dat ge
schieden zou.
In Amsterdam VII treedt namelijk af
Jan ter Haar, een christelijk-historisch
man, goed lid van de Ned. Herv. Kerk.
Tegenover hem stelden de liberalen dr.
Gunning, ook oen goed zoon dier Kerk,
maar een die voor de Eerste Kamer
links stemt, en natuurlijk, zoo noodig,
ook zijn stem zal behooren te geven
aan .een pociaal-democraat.
Hetgeen natuurlijk verzwegen wordt.
Terwijl hij in plaats daarvan in strooi
biljet en Handelsblad wordt aanbe
volen als „een trouw zoon der Hervormde
Kerk".
Alsof Jan ter Haar dat niet was!
Hoe diep moet. een partij nipt reeds,
gezonken zijn, die bij een Statenverkie
zing de Hervormde 'Kerk als trekkracht
bezigt.
Vrijzinnig en sociaal.
In Amsterdam gaat 't bijde stemming
vooral tusschen liberaal en sociaal-demo
craat.
Doch in andere plaatsen zijn zij, zooi bij
stemming als bij herstemming, op elkan
ders wederzijdsclren steun aangewezen
In Amsterdam heet het dat vrijzinnig
en socialist niet, elders toonen zij dat
vrijzinnig en socialist ,w o 1 „één pot nat"
zijn.
Dit laatste zal ^lan ook wel meer en
meer uitkomen. Meer -nog: de vrijzinnig
heid Kal steeds oneer in het socialisme
ondergaan. Zij is der verdwijning nabij.
Ms partij steunt rij reeds lang op de
sociaal-democraten. In Haarlem yoor de
Naar het Engelscli van C. S.
id o o r v. d. M.
1)
HOOFDSTUK I.
„Ada, lieve, je zult je oogen nog be
derven als je bij dat haardvuur blijft
lezen".
Het meisje keek even uit haar boek
op, en antwoordde, afwezig:
„Och, mama, dit vuur geeft best licht
en het zit hier zoo gezellig".
,.Dat is ..ook zoo, m'n kind. Maar je
zult zien, als je strraks ide theetafel ge
reed moet maken, dat je niet alles juist
onderscheiden kunt".
Ada keek ongeloovigj maar gaf gehoor
aan moeders wensch. Ze ging bijl de ta
fel zitten, waar een zacht lamplicht een
warmen gloed spreidde over het donker
kleurige tafelkleed.
„Ik vind het zooveel prettiger, te kun
nen doen wat een ander wenscht", her
nam Ada, terwijl ze licht huiverde.
„Ja van tijid tot .tijd", zei mevrouw
Arnndel rustig.
vDe menschen vergeten al tij! 1, dat zij
jong waren, toen zij daarvan hielden"
Mama [gjlimlachte en Ada ging voort
„Ik geloof niet, dat u dat ook doet
Maar de menschen willen ons ineen wij;
hebben, is 't niet, mama
Raads,-, en in Middelburg voor de Staten-,
gelijk in 1913 schier overal voor de Ka
merverkiezing, berust haar lot bij liet
socialisme.
In Rotterdam heeft het liberalisme zoo,
goed als afgedaan. Daar zal hij de her
stemming al wait vrijzinnig- is te 'hoop
loopen om de sociaal-democraten in de
Staten te brengen en de Rechtschen 'te
weren. In ruil hiervoor zullen de socia
listen in Haarlem en Middelburg de libe
ralen helpen om den Rechtsche er uit te
houden.
Deze wetenschap moge de Rechtschen''
aanvuren om' tem plicht te doen.
ff
Maar de overwinning is des Heeren!
Toen wij een week geleden in ons
vaderland stonden vóór den poli treken,
strijd, die weer bij de Statenstembus
moest worden gevoerd, was in de Christe
lijke gelederen„Bidt en werkt" het pa
rool en nadrukkelijk werd er op gewezen,
dat vooral bidden het voornaamste is.
Er is voorzeker hard gewerkt. Dat was
hllerwege zichtbaar. Maar daar zal ook
door de bidders die gelukkig nog vele
zijn in ons goede land in de binnen
kamers gebeden zijn.
En nu de uitslag der eerste stemmin
gen reeds heeft bewezen, dat de meer
derheid van onzen Senaat vooralsnog uit
mannen zal kunnen blijven bestaan, die
ook in de wetgeving des lands .met 's Hee
ren Woord wenschen te rakenen, nu zijn
er voorzeker voor de rechterpartijen rei
denen om met dankbaarheid op deze wor
steling (terug te zien. Dankbaar wordt
dan ook herdacht het vele werk door
de verschillende comité's van actie, en
de vele sprekers verricht, maar wordt
er ook genoeg dank gebracht aan Hem,
die alléén regeert, en de harten der mem
schenkinderen neigt? Aan Hem, die get
zegd heeft een jal-oersch God te zijn op
Zijn eere, die Hij aan geen anderen zal
geven. Moest straks het bidden vóórop;
laat dan thans het danken niet' achteraan
komen, maar laat hoe onbegrijpelijk
dat ook der tegenpartij in de ooren, moge
'toeklijnken alle eere en dank van
dezen uitslag den Heere worden gebracht!
sfc ïjc
Beknopt overzicht van den toestand.
„De aanvallen van den vijand werden
niet. onverminderde hevigheid herhaald."
Ziehier een stuk zin uit een van de
laatste Weensche communiqué's, waaruit
men ziet, dat de kracht der Russen
nog niet gebroken is.
De strijd concentreert zich in hoofdzaak
in Wolhynië, daar de aanvallen der Rus-
sten aan de Strypa en meer zuidelijker
aan den Dn.jester minder talrijk zijn
geworden.
De krachtigste stoot der Russen zou
nog te wachten zijn, daar het legerbestuur
tot dusver nog slechts een derde van het
Russische effectief in het vuur zou heb
ben gebracht.
Dit laatste 'blufbericht neme men na
tuurlijk niet te ernstig op.
De Russen mogen met ongebroken
kracht hun aanvallen voortzetten, het
is ©en niet te. weerspreken feit, dat de
w lieve' ,dat is zoo. *Wïj willen
ile kinderen tal van misgrepen besparen,
waaraan we onszelf hebben schuldig ge
maakt, maar ik Vrees, idat zij ons daar
in wel eens belemmeren".
Juist had mevrouw Arundel dit gezegd
toen oen flink meisje van ongeveer 20
jaar binnenkwam, gevolgd door twee klei
ne meisjes van 7 en 8 jaar'.
„Ah! Daar zijn ze!"' riep Ada, terwijl
ze snel opstond.
„Ik heb zoo naar jelui verlangd, maar
dit laatste uur was ik jelui Weer heele-
maal vergeten, doordat ik zoo druk aan
't lezen was".
„Ja, ijtaar zijn we weer", zei Nelly,
terwijl ze haar stiefmoeder" kuste. „Wij
hebben een heerlijken tijd gehad. En hoe
is het hier met. allemaal?"
„0, heel .goed, lieve. Wei hebben ja
'genoeg gemist".
Nelly schudde lachend het hoofd; in
to sschen hadden de kleintjes hun man
teltjes afgeworpen en trokken ze stoe
len bijl het haardVuur, maar Nelly riep
ze terug:
„Neen, kinderen, we moeten onze klete-
ren boven brengen. ITet is niet behoor
lijk zoo maar even neer te vallen; we
moeten ons eerst voor -de thee kleeden.
Kom mee!"
„Netta en Kitty palden vlug htm man
tels en mutsen op en snelden hun zus
ter achter na, om zoo spoedig mogelijk
weer terug te keepen naar mama en het
hoekje van den haard.
Oostenrijkers denopmarsch gestuit hebben
en door een Krachtig defensief den vij
and beletten zijn successen verder uit
te breiden.
De strijd heeft nu bet karakter aange
nomen van een wederkeapag rukken en
stooten op verschillende punten van het
front, een phase, zooals die telkens in
treedt, als de «ogenblikken van verrassing
ivoorbij !zijn ftfn. het evenwicht zich tusschien
de partijen langzaam weer herstelt.
Dit rukken en stooten zal nog wel
een poosje voortduren en de aandacht
gaande houden.
Op 't Westerfront is zoo goed als niets,
gebeurd, dat de bijzondere aandacht
waard is.
Op het Mesopotamische front hebben de
Timen enkele successen weten te behalen,
waardoor zij de gevaarlijke bedreiging op
dit front wecter ©enigermate hebben afge
wend. s'
De Russen, die nu op een ander punt
de Perzische grens waren overgetrokken
en Sulci manije, ten Noorden van Kasri-
Schirin bedreigden, werden door de Tur
ken teruggeworpen en naar Dane op Per
zisch gebied teruggedreven, waar de
Turken hen nog verder vervolgden.
In 'Duitsch-Oost-AI'rika "Begint eindelijk
het langdurige en wanhopige verzet der
Duitschers af te brokkelen en beginnen.'
de van alle "kanten oprukkende Entente
troepen, in den meest uitgebreiden zin
van het woord, nu 'belangrijk' terrein 'te
winnen. Het einde van de laatste Duitsche
kolonie nadert met rassche schreden.
De kabinetscrisis in 'Italië is voorbij.
Er is een nieuw ministerie gevormd,
waarvan Salandra geen deel uitmaakt.
De oorlogsminister bij uitnemendheid
isi dus van 'het politieke tooneel ver
dwenen, zond-er ook maar één van al
zijn bel often, te hebben vervuld.
Zijn politiek 'heette te zwak en dus
heeft men hem maar naar huis gestuurd.
Of het nieuwe kabinet Italië nu de
overwinning zal brengen
Men rekent er in bet vaderland, stel
lig op.
Daarbuiten blijft men zeer sceptisch.
Gevecht tusschen duikboot en vliegtuig.
Een bericht uit Kopenhagen, maakt
melding van een hevig gevecht tusschön
een vliegtuig en een onderzeeër, dat zich
in de nabijheid der Zweedsche kust,
niet ver van Ystad, heeft afgespeeld.
Het vliegtuig bestookte den onderzeeër
met een waren hagel van bommen.
De Onderzeeër van 'zijn kant antwoord
de met geschutvuur. Nadat dit 10 mi
nuten geduurd had, verdween de onder
zeeër plotseling, waarschijnlijk tengevolge
van ernstige beschadiging.
De nationaliteit yan beide partijen was:
niet te onderscheiden, doch vermoedelijk
was het vliegtuig van Duitsche, de on
derzeeër van Engel sch-e of Russische
nationaliteit.
Het vliegtuig vloog over de Oostzee
«ogenschijnlijk onbeschadigd verder.
Dubbel gehuwd.
In het Duitsche plaatsje Iuippcrsteg
heeft zich het volgende merkwaardige
voorwal voor gedaan.
In October 1914 ontving de aldaar
wonepde echtgenoot© van een aan het
front strijdend militair de officieel© me-
De Arundels vormden een talrijk gezin;
zij' woonden in een park midden in Lon
den; de vader was dokter en hij had er
een uitgebreide praktijk. Velen kenden dr.
Arunidel niet alleen als een bekwaam ge
neesheer, maar ook als een hartelijk
vriend, die in de uren van donkerheid
hén wees. op- den hemelschen Vader als
dé toevlucht in hun smarten, en zorgen.
D-r. Arundel had negen kinderen; Wal
ter en Nelly van zijn eerste vrouw, en
zeven van zijn. tweede, waarvan de twee
jongsten, een. ventje van twee jaar en
een meisje van vier, op (dezen kouden
Januaridag zich in de kinderkamer ver
maakten.
Al spoedig waren Nelly en haar stief-
zusjes weer in Ide gezellige huiskamer
terug, keurig gekleed en gekapt voor het
theeuurtje.
„En vertel nu eens gauw, wat jelui
hebt uitgevoerd", vroeg Ada.
„Hoe heb' jelui Christina aangetroffen?"
vroeg mevrouw Arunidel1.
„Zij- was heel wel, en heel blij ook"
antwoordde Nelly. „Wij hebben zoo druk
met haar gbpraat en zij had het zoo druk
tnet den Kerstboom, dat de tijd. voorbij
vloog".
„Hadden zij dan een Kerstboom?" Vroeg
A-da -een beetje- sp-ijtig,
„Ja zeke-r, maar een heel eenvoudige.
0, we hebben zoo naar je verlangd, Ada,'
maar papa had zoo uitdrukkelijk gezegd!
dat je thuis noodig was, dat Christina'
niet durfde aandringen".
dedeeling, dat liaar man gesneuveld was.
De- „weduwe" liet een requiemmis voor
hem lez-en en de vrouw ontving het ge
bruikelijke pensioengeld, als-mede- het her
inneringsalbum voor de nagelaten betrek
kingen van gesneuvelden.
In den winter van 1915 ging de
vrouw een ni-e-uw huwelijk aan.
Dezer dag-en ontving echter de niemv-
gehuwde een "briefkaart uit Siberië,
waarin haar doodgewaande wederhelft
haar meedeelde, -dat hij zich gezond
-en w-el in Russische gevangenschap be
vond.
Gasaanval.
In de „Vossiscbe Zeitung" beschrijft lui
tenant Eugen .Szatmari -als volgt een gas?,
aanval aan de Resarabische grens:
Een heldere onrustige sterrennacht. De
bliksemflitsen (der Vuurraketten scheu
ren telkens weer het donkerblauwe lucht
gordijn uiteengeweren knetteren en
in het Oosten bulderen de kanonnen. Tak
ken vallen langzaam krakend naar bene
den. Geweerkogels komen aanglesuisd. Mijn
tien telefoontoestellen brommen en aoe-
taen -en lijken wel gek. Maar mijn bat
terijten zwijigten.
Weer stijgt een Vuurpijl- op-. Hoog', heel
hoog we£pt hij zijh kleurige sterren uit.
Dan nog -een.-en nog eenen hiet
geschut (dondert nog heftiger, aan alle kan
ten gillen |de shrapnels, fluiten de kogels.
En wij, wij kennen het teeken dat zoo.
.juist, gegeven weid, en bovendijen meldt
de telefoon korter sissend „Gasaanval!!"
De giftgolf komtwij zijn gewapend.
Gasmaskers voor! In -een oogenblik tijids
hebben wijl ons als movers vermomd en
wachten nieuwsgierig op- den strijd met
het onbekende wapen tegen den onzioht-
baren sluipenden en ons tot dusver ook
onbekenden vijand. Hoe zou het zijn, dat
gas. En niet een g'ev'o-el van verlangen
wachten wij Ide golf af
Zij komt, Mijn -oogen steken en ik -doe
het masker Voor. Dat is dus de sluipende
Vijand, de giftgolf, -die niet -om te brengen
is, Ide tegenstander met do tarnkap. Zij
stroomt thans over ons heen, wij zijn
in haar macht en ons leven hangt af van
de kalipatroon die ons lucht schenkt, mid
den in haar verpesten adem staan wij
die onze kleeren doordringt.
Wiat -een vreeselijke, maar ook wat
een armzalige .vijand. In zijn bankring
knetteren de geweren verder en het te
OerriOerribrullen van den aanstormen
den vijand wordt verstikt door het razende
knetteren der machinegeweren. Die heb
ben geen masker noodig, en de kanonnen
-ook niet die thans uit de verborgen diep
te van het woud hun honderdvoudigen
dood spuwen, brullend en huilend als
eeuwig trouwe honden. Zij zijn gewapend
tegen het gas want zij hebben geen
lucht noodig. Wat -een armzalig wapen,
wat ©en armzalig© vijand die onzichtbare
tegenstander, het gasIk voel een
eigenaardige .pijn in d-e borst. -Die lucht
die ik a-d-em- is zwaar en hard. Bij eiken
ademtocht moet ik haar inslikken. Het
masker drukt als een looden last op
mijn gezicht, de groote glazen veroor
zaken een "ontzettende pijn aan de oogen.
Ik heb een .gevoel alsof ik .in ©en
duikerpak op den bodem van de zee
sta -e-n heel den Oceaan op. mij voel
drukken. Lucht moet ik- hebben, lucht.
Ada keek minder vroolijk nu; zij bleef
zwijigten 'en haar oogen stonden vol tra
nen van spijt als zij' zich 'te binnen bracht
(de genoegens, die zjj nu gemist had, en
zich voorstelde, hoe heerlijk zij had kun-
hen genieten. Zij wist -echter, dat het niet
haar „beurt" was om uit te gaan en be
rustte in het billijke daarvan.
Nelly wist idat wel, en had aangebo
den naar huis te komen, ten -einde Ada
in haar plaats te (doen gaan.
Maar Christina Arbuthout, die te Hamp-
ste|da woonde waar de jongelui vertoefd
hadden, kende de wijze bedoelingen van
dr. Arundel en zijn vrouw en stond daar
om Nelly niet toe het voorstel te doen.
„En ging het g'o-ed met 'den Kerstboom'?"
vroeg mevrouw Arunidel nu.
„0, heerlijk!" zei Kitty. „PrachtigI En
zooveel kaarsen, u ha|dt ze niet kunnen
tellen, ma, toen ze allemaal aangestoken
waren".
Ada veegde steelsgewijs haar tranen wieg
en zei, zonder op te zien
„Hadden ze mooie geschenken bij' den
boom?"
„Ja pen stapel!" riep Netta geestdrif
tig uit. 0, van alles: vrruchten en bon
bons, en doosjes speelgoed en zakjes mét
lekkers en
„En wie had dat allemaal klaarge
maakt?"
„Heel veel ervan wijzelf," antwoordde
Kitty, en schilderde vervolgens in leven
dige tinten de heerlijkheden aan h!e-t in
pakken en - arrangeere-n van den Kerst-
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonnementsprijs
Per 3 maanden fr. p. post1
Losse nummersO.OS
Prijs der Advertentiën
15 regels ƒ0.50, iedere regel meer 18 ct
8-maal plaatsing wordt 2-maal bereken
Bij abonnement voordeelige voorwaarden
Familieberichten van 110 regels ƒ1.-
iedere regel meer 10 ct.
Ik maak de riemen ran mijn matA-er
lok, maar vreeselijke steken voel ik ia
d-e slapen -en instinctmatig 'haal ik d*
riemen weer aan.
De telefoon in de hand met de lood©*
zwaarte van hef masker voor 't gezicht
geef ik half onbewust mijn commando's.
De groote glazen oogen waardoor ik
thans moet zien, boren rich stoor ia
den brullenden, "knetterenden door blik
semflitsen verscheurden, nacht, den pacht
die een uur geleden nog een stil Miauw
fluweelen gordijn was.
Ik jyil naai" den kijker en trap op
iets weeksik hut«en doode
m-uis. Di-e "had geen masker(Wat
een vreeselijke tegenstander, die sluipend*
onzichtbare, niet te dooden vijand
Ik houd het niet meer uit; in mijn sla
pen 'hamert h-et als bezeten; ik roef
hoe het bloed met razende snelheid door
mijn aderen stroomen. Ik scheur de neme»
van het masker uiteenen adem
reine, frissche lucht. Een zachte bries
komt uit- het zuiden, zij heeft de gift-
golf weggevaagdHet gevecht ver
flauwt; steeds doffer wordt hét gedonder'.
De- flikkerende lichten die de nacht ver
scheurden, dooven uit. Het wordt kal
mer, ik adem diep, heel diep, terwijl
boven mij, het donkerblauw fluweelen.
naohtgordijn zich langzaam qn zacht je*
sluit
Korte Oorlogsberichten.
In het niet bezette gedeelte va»
België te 'de- zomertijd ingevoerd.
Het Engelsche s.s. „Gafsa" (2501
ton) is tot zinken gebracht.
Uit 'Wee-nenZaterdag moest de be
zetting van het bruggenhoofd van Czer
in w i t z voor het geconcentreerd geschut
vuur van. 'den veel sterkeren vijand te
ruggetrokken worden. Hl den. nacht for
ceerde de vijand o pverschillen.de punten
een .overgang over de Pruth en drong
Czernowitz binnen. Onze t r o p e i*
ontruimden d-e stad.
Generaal-oversfe Von Moltkte, chef'
van. den plaatsver vangenden generalan jstat
van het Duitsche leger overleed gister-
namiddag 1.30 uur, tijdens de in den.
Rijksdag plaats hebbende herdenking voor
wijlen veldmaarschalk Von der Goltz, aa»
hartverlamming.
Zaterdag hebben op het Engelsch-
Duitsche- front wel dertig luchtgevechten
plaats ge-had, zonder beslissende resulta
ten.
De gasfabrieken te Saloniki hebben
tengevolge van gebrek aan 'kolen de*
arbeid moeten neerleggen, waardoor Sa
loniki thans- zonder verlichting is.
D-e Russische aartsbisschop Iwan
keert weer naar Riga terug, wat be
wijst, dat men. in Rusland geen vrees
meer heeft "Riga te zullen verlieten.
De „Times" deelt mede, dat voor
de Theems-politierechtbank een jonge ko
lensjouwer verklaarde, dat hij kans eag
van 12 tot 18 gulden per dag te ver
dienen.
In Rusland worden vier vleesChlooz©
dagen per week ingevoerd.
De scheepvaart in de Witte fes-
is officieel geopend verklaard.
B !=!S
boom verbonden. Zóó leefde Ada eria
mee, Idat ze tenslotte ook deelde in de«
gullen lach der opgetogen kinderen.
„En wat kreeg Arend?" vroeg' ze.
„Een -paard en kar."
„Was ie blij?"
„Nou en of! Hij ging er dadelijk mee
spelen en voor iedereen, dié bij hem kwam
kijken, tilde hij! het op- en riep verrukt:
„Dat is nu heelemaal voor mij alleen".
„Anne kleineman", zei mevrouw Arun
del-
„Mama is altijd vol medelijden", merk
te Ada op; „maar ik zie niet in waarom
Arend zoo arm' is".
Mevrouw Arundel antwoordde niet,
maar streek Netta zorgvol over het pirach-
tige- haar. Het meisje voelde dit; met
teerheid in haar stem zei ze, zich tot
A|da wendende:
„Ik-weet wel. waarom mama Arend arm
noemt; -omidat hij geen moeder meer
heeft".
„Maar Christina maakt hem zoo ge
lukkig als zij kan in haar Weeshuis", zei
Ada.
„Ja", zei mevrouw Arundel, „en het
is ook veel beter, dan dat hij in 't wil
de op de boerderij opgroeide. En toch
Ada keek ide kamer rond; een plotselinge
gedachte do-orflitste haar, maar zij drong
di-e snel en bijna toornig terug. Later,
dacht zij: nu niet, tot geen prijs,
v
((Wordt vervolgd.)
