Staten.
z.
delburg,
mooie
erteen
Laken
No. 216
Woensdag 14 Juni 11)16
36e Jaargang
z.
rovinciale
5 Kiesvëi^
met den
n aan de
deze drie
it grootste
v kiezers-
er weegt dan
sel,
teeren
De Groote Oorlog.
ren;
e e i' e
LE, Voorzitter.
Secretaris.
wepolder:
OLF. Vooïzitter.
;EN, Secretaris.
BU1SSING.
JTTNGOURT Ji'.
HENSEL.
KI,
Uitgave van
de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes:
LAK@Evorststraatzw.
Bureau te Middelburg:
?IRMA F. P. DHUIJ - L. BURG.
D r u k'k e r s
Oosterbaan Le Cointre - Goes.
0nz6 candidaten.
In GOES zijn drie Rechtschen aan de
beurt van. aftreling. De heer Ouvekot
tusfechientijds gekozen in de vacature van
wijlen den heer De Jonge, heeft naar
de gavien liein geschonken, iritede gewerkt
in 't belang van onze provinciealle
voorstellen die dit belang raakten ge
steund, en naar Tnoodig bleek, aan
bevolen. Zoo onder anderen voerde hij
'1 woord bij de "behandeling van het
Zuid-Bevelandsche trein plan, welk plan
door hem met warmte werd aanbevolen.
In de Commissie van onderzoek inzake
verbeterde gemeenschap tusschen 'de beide
Bevelanden liad hij een werkzaam aan
deel. Als man uit den handeldrijvenden
middenstand, en als werkgever is de
heer Duvokot de aangewezene om de
belangen van arbeider en middenstand
ook in de 'Staten van ons gewest te
helpen verzorgen. En hij heeft hieraan
dan ook in menigerlei opzicht voldaan.
De heer Van Oeveren kan op
een welbesteed lidmaatschap van zes
jaren terugzien. Hij -is een der weinigen
jn de Staten, die, zoo mondeling als
schriftelijk, zijn gedachten zeggen kan.
en ook bij afwijkend gevoelen, zijn mea
ning krachtig weet te handhaven.
Al van 'teerste ©ogenblik'zijner ver
kiezing aan heeft hij zich geworpen op
de quaestie der slechte verbinding tus
schen. Noord- en Zuid-Beveland. Her
baalde malen trad hij voor Noord-Bevc-
lands belangen in het krijt. In de corn
inisteie voor de gewenschte hetere verbin
ding was hij secretaris en gaf hij den groe
ten stoot om tot de verbeterde com
municatie tussclien de beide Bevielanden
te geraken.
Ivortgene en Kamperland zijn nu aan
vankelijk geholpen. Ook bp het overige
deel van dat eiland blijft zijn aandacht
gevestigd.
Daarbij is' Van Oeveren een praktisch
landbouwer, die de belangen van den
landbouw, die: kurk van Zeeland's wel
vaart, steeds dn het oog vat, terwijl
hem ook de polderzaken hij is o.a.
voorzitter van den Zuidvlietpolder
zeer ter harte gaan.
De heer Vogelaar wordt in Zee
land om zijn vooruitstreven op het
gebied van den landbouw zeer geprezen.
Zee-uwsche boeren die hem kennen zeg
gen: hij is''leen beste boei-, zoo niet de
beste in de provincie.
Hij is èen der eersten in zijn omgeving
geweest, die door verbetering 'der ar-
beidsloonen, itit eigen zak natuurlijk,
de werklieden bij hem in dienst, wist
te 'gerieven.
Waar anderen pleiten voor verbeterin
gen die uit de belastingpenningen, dat
wil zeggen uit de kas van oen ander
betaald moeten worden, daar is hij
voorgegaan met het aanbrengen van ver
beteringen door Jiem zei ven betaald. Hij
.voeide de vlasbewerking in, en stelde
zich aan het hoofd der beweging voor
tiet verkrijgen van een coöperatieve sui
kerfabriek te Zevenbergen, door land
bouwers te beheeren, en maakte zich
ook als' lid van Krabbendijke's gemeen
teraad verdienstelijk door zijn practiscbe
adviezen in het belang der gemeente.
In de Staten steunde ook hij door
woord en stem elke poging 0111 het ge
west op te heffen uit zijn lastig en scha
delijk isolement. Zoo vond ook bij hem,
gelijk als bij v. Oeveren én 'Duvekot
liet treinplan Voor Zuid-Beveland alge-
heelen steun en instemming.
Het is' ons een oorzaak van genoegen:
deze drie aftredenden ter herkiezing te
mogen voordragen.
De heer Willemsen weid candidaat
gesteld tegenover het pftredend lid den
lieer Kakebeeke. Een noodzakelijkheid
d-oor de_ politiek geboden. Te kwader
ure toch zijn het is genoegzaam be
kend! de Provinciale Staten tot Kies
college van de Eerste Kamer gemaakt.
Daardoor hebben de verkiezingen dan
ook een politiek karakter gekregen. Zoo
kon bet mogelijk zijn dat van vrijzinnige
zijde, tegenover onze af tredenden enkel
vrijzinnigen gesteld weiden. Niemand toch
zal wanen dat- onze candidaten worden
bestreden omdat zij zoo dom zijn, oï
aan de bevordering van goede verkeers
wegen en goed onderwijs' in den weg
staan.
Mannen als Bluni en de Veer, Van
leveren en Vogelaar zouden ook door
«te vrijzinnigen met open armen ontvan
gen woiden, inrlien zij maar niet waren
"tarnien, van Rechts; indien zij maar
•net Rechts stemden voor de Eerste
Kamer,
Uit is dan ook in bet oog der vrij
zinnigheid hun grootste misdrijf, en daar
om mcofc-, z'.j er ui'
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonnementsprijs
Per 3 maanden fr. p. postI
Losse nummersf .Oa
Prijs der Advertentiën
15 regels ƒ0.50, iedere regel meer 10 ci
3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend
Bij abonnement voordeelige voorwaard ei.
Familieberichten van 110 regels ƒ1.—
iedere regel meer 10 ct.
Jammer dal zij en ook wij op dit
standpunt ons plaatsen moeten. En 'lis
dan ook hierom, en hierom alleen, dat
wij niet den heer Kakebeeke mogen aan
bevelen, maar den heer Izaak Willemsen
van wieii wij weten, dat liij rechts
stemt voor de Eerste Kamer en voor
de GedeputeerdeStaten.
Iemand van Re hts mag dan ook nooit
anders stemmen dan rechts.
Daarom reeds is de heer Willemsen
onze man.
Doch, aangezien bij de Statenverkie
zingen ook stoffelijke lielangen in het
spel zijn, ,,ook buiten de politiek om",
hebben wij ons vergewist, hoe de lieer
Willemsen staat tegenover de praktische
vraagstukken van den dag. En het is
ons gebleken, dat hij een voorstander is
van het trein-plan, een flink pleitbezorger
is van den vooruitgang op landbouwge
bied, en aan den bloei van handel en
industrie al zijn aandacht wijdt, dank
zij ook zijn betrekking van groot oester-
kweeker.
Nog nimmer waren 'de kiezers in de
gelegenheid een vertegenwoordiger van
de oestercultuur in de Staten te bren
gen. Die gelegenheid is er nu.
Willemsen is bovendien ©en man die
goed denkt en gemakkelijk spreekt, een
man in de praktijk des Tevens groot ge
worden; opgeklommen uit den arbei
dersstand, en daardoor ook met de noo-
den en belangen van dien stand uit en
door ervaring op de hoogte; en voorts
als werkgever, die tal van menschcn
in zijn dienst heeft niet weinig in staat
de loonregeling' enz. van de provinciale
ambtenaren te beoprdeelen en te helpen
verbeteren.
In den gemeenteraad van ferseke, de
plaats zijner geboorte en inwoning, be
hoort Willemsen tot de beste leden.
Als lid der Staten zou deze candidaat,
naar wij innig gclooven, een flink fi
guur maken.
In THOLEN treden twee wethouders
af: de wethouder van Tholen: Holle-
stelle, on de wethouder van Vlissingen
Tichelman.
De heer Hollestelie neemt op zijn
hoogen leeftijd nog gaarne deze betrek
king waar, en neemt daarbij nog altijd
een go-ede plaats in in Zeeland's Staten.
Dit geldt ook van den heer Tichel
man zijn mede afgevaardigde.
Deze heeft in de twaalf jaren die
hij in de Stalen zitting had zich het
vertrouwen der Tholenaars waardig ge
maakt.
Hij heeft waar 't landbouwzaken be
treft, herhaaldelijk steun verleend, of
waar de landbouwbelangen in diet gedrang
kwamen, zich voor deze in de bres-
gesteld. Hinderlijke bepalingen inzake het
rijden met voertuigen op den publieken
weg heeft hij getracht af te weren.
Het onderwijs heeft hij naar vermogen
gesteund. Van zijn adviezen wordt in
de Staten goede nota genomen.
In het kiesdistrict ZIERIKZEE gaat
liet om twee nieuwezetelsdie van
wijlen burgemeester Van der Vliet, en
van den lieor de Bruijne, twee Zierik-
zeeënaars, in wier plaats weer twee
Zierikzeeënaars de hoeren Mulder en
Timmerman worden aanbevolen. Mul
der is ©en onderwijs-specialiteit, die,
schoon dicht aan zijn eervol emeritaat
toe, nog krachtig genoeg is om met
lust en ijver voor onderwijszaken, ook
konien°°d- m Staten-college op le
^'teteerman is het gemeente-raads-
zoodanig en jn meerder©
lunchen zoo in als buil,en den Raad
getoond heeft de praktische en taktiscbe
werker te zijn, de stuwkracht in zoo
mem gen kring, die verbetering en voor
ziening in den goeden zin beoogt.
Naast hem wordt de Burgemeester
van Bruinisse, de heer Slmon Hage
aanbevolen, een jonge man, met energie
voor zijn gemeente bezield. Opgekomen
uit den landbouwstand, en met meerdere
landbouwers geparenteerd, is hij de ge
knipte man voor onze landbouwers; ter
wijl hij als voorzitter van het waterschap
Bruinisse en in andere betrekkingen op
poldergebied pok de aangewezen pleit
bezorger in polder- en waterschapsaange
legenheden mag' geacht worden.
Hij is als zoodanig dan ook reeds
vroeg getraind geworden. Bij de storm
ramp die ©enige 'jaren geleden Bruinisse
trof, was hij burgemeester en had hij
de ambtelijke leiding. En wat dit zegt,
kunnen zij 'tbest beoordeelen, die deze
ramp van dichtbij in al haar omvang
en gevolgen hebben overzien.
In HULST waar vier candidaten onzer
bondgenooten aan bet bod zijn, bevelen
wij deze alle vier met warmte aan.
"i|r den bckwairm ge lepnteerde
Van Rompu maar ook den landbouwer
Puylaert, den notaris Dumouleijn en
den bekwamen financier Van Waes-
berghe.
Deze laatste vooral Zal oen flinke
aanwinst zijn. De inam van Waesleijghi
heeft onder ons, anti revolutionairen, een
aaagenamien klank.
De broeder van dezen candidaat, helaas
te vroeg ontslapen, was de bekwame
leider der Katholieken en kampioen voor
de Coalitie, terwijl de vader van dezen
candidaat, "de burgemeester van Hulst,
de principiëele bestrijder der Revolutie-
beginselen, 'do 'Perste is geweest die, in
zijn district, toen niemand nog aan co
alitie - dacht, het voor een samengaan
van Roomsehen en gcloovige Protestan
ten bij de Statenverkiezingen beeft op
genomen, en in die richting, gedurende
zijn gansfcbe leren, is werkzaam geweest.
Stemt rechts.
De Middelburgschc Courant
begint een harer propaganda-artikelen met
de ontkenning dat door links niet zou
beweerd zijn „dat het bij de Statenver
kiezingen gaat om het thans op de' been
houden of ten val brengen van het ka
binet".
Zoo letterlijk als 't daar staat heeft
misschien niemand 't gezegdmaar
een oproep om steun voor het kabinet
is .schering en inslag in alle linlasche
verkiezings-speeches en verkiezings-
geschriften.
Wie links stemt, steunt het kabinet,
Wij vragen uw- stem om daarmee het
kabinet t e steunen. 'Zoo kan men lezten
in alle verkiezingsstukjes, in bladen en
circulaires.
Oud-minister Fock is er mee begonnen.
En de mindere goden hebben den „cri"
overgenomen.
Wij lozen o.a. van een district waar
op breede. schaal verspreid was. een strooi
biljet eindigend met dén oproep: „Als
één man dus naar de Provin
ciale .Stembus om te steunen
li t Kabinet C-ort van der Li n-
de n".
In diezelfde circulaire staat ook nog
dit: „Die Eerste Kamer heeft zich zelfs
niet ontzien maatregelen die door den
oorlogstoestand noodzakelijk
w a r en ge w o r d e n en die door de
Regeering werden voorgesteld af te stem
men".
D e M iddelburgsche Courant
echter, zij -het ook in een ander ver
band, merkt terecht op„dat de Staten
verkiezingen niets te maken hebben met
dien oorlogstoestand".
Bovendien sprak bedoelde circulaire in
bovenstaande nog een onjuistheid uit.
Immers de wijziging der wet op de Ver
mogensbelasting door de Eerste 'Kamer
afgestemd bracht slechts 6 ton in de
schatkist, terwijl even later een andere
dergelijke wijziging die 3 miljoen voor
deel bracht door haar werd aangenomen.
Die eerste .afstemming geschiedde om
technische redenen, ook de heer Fok
ker, vrijzinnig Eerste-Kamerlid voor Zee
land, deed er aan mee. Wat trouwens
niets erg is, want het betrof slechts een
technische quaestie. Dit erkende minister
Treub zelf.Maar die circulaire, en ook
meerdere vrijzinnige verkiezingsredenaars
in onze omgeving heeft 't opgeblazen tot
een politieke, kapitalistische quaestie of
welke quaestie ook.
Hetwelk in strijd is met de waarheid.
Hst Linksche doel.
„Aan links is het nu cle taak om te
trachten de samenstelling der Eerste Ka
mer in overeenstemming te brengen met
die der Tweede Kamer", schrijft ue M i d-
d e 1 b u r g s c h e >C' r t.
Dit is kort en duidelijk.
Eerste en Tweede Kamer moeten
linksch zijn, overwegend linksch.
Al wat verder ter overzijde over deze
Statcn-stcmbus geschreven wordt, kan
slechts dienen, om dien opzet te onder
steunen.
Eerst wanneer de Linkerzijde beide
stijgbeugels te harer beschikking heeft,
zit zij stevig in den parlementairen zadel.
En zij stuurt dan het ros, waarheen zij
(Centrum.)
wil.
Zij durvsnl
Bij de Statenverkiezingen sleepen de
vrijzinnigen er altijd de Hervormde
Kterk ]>ij.
Dit deden zij in 1913 bijzonder on
in 1910 lieten zij bij deze ook nog de
Borromeo-encycliek dienst doen.
Wij hebben gezegd: 'tzal ons benieu
wen of zij er ditmaal de Hervormde
Kerk .weer bij ha,len zullen.
In staat, zoo voegden wij er bij, zijn
er wel toe.
En inderdaad -L, gij hebben 'tal ge
daan, in Ommen.
Daar lieten zij zwart op wit afdruk
ken: Alleen door de liberale candidaten
te steunen, kunt gij meelielpen,de
Ned. 'jk'i'v. Kerk haar macht "te, doen
behoudenf
Nu zuilten wij afwachten of Borro-
nieus er ook nog aan te pas moet
komen.
Rome en Dordt heeft zijn beurt al
beet.
Kot beloofde land
De Nieuwe Rotte rdamsche
Courant, de kiezers uitnoodigend links
1e stemmen, vraagt: „zult gij, voor het
beloofde land in (het zicht komt, het
ook willen bereiken?" i
Terecht vraagt De Nederlander:-
Welk 'land bedoelt u? De vernietiging
der rechtsche partijen of de opperheer
schappij der sociaal-democraten?
Wij zouden er aan toe willen voegen:
hetgeen ,u beloofd is in 1913 hebt gij
niet gekregen, o liberale kiezertjes.
U is beloofd staatspensioen, en uhebt
nog niets gekregen dan de f 2 die reeds
in de „wet-Talma" u waren toegekend,
en overeenkomstig die wet u wordt uit
betaald en zal blijven uitbetaald
worden.
U is beloofd de yal van Idenburg en
diens Christelijk bewind; en zie, beiden
werden bestendigd door den liberalen mi
nister die mede eerst, ,om zijn vervan
ging geschreeuwd had, en vrijzinnigen
en socialisten juichten ,als om strijd den
veel gesmade toe.
De school- en zendingspolitiek in Indië
bleef zooals zij was en werd door dien
zelfden liberalen minister krachtig ver
dedigd.
De wig werd opnieuw tusschen Rome
en Dordt geslagen en het uit Rome drei
gend gevaar op de gewone wijze uit
gemeten. Het kabinet Cort v. d. Linden
heeft, mteer dan eenig Rechtsch kabinet
zich in hoogst gunstigen zin meermalen
over Rome uitgelaten, het tijdelijke ge
zantschap bij den Paus was Gort van
der Lindens werk, en meer dan één be
kwame Katholiek w'erd door port van
der Linden begunstigd.
Ook 'de Hervormde Kerk waarmee zoo
geschermd werdwerd er de laatste drie
jaren heelemaal niet beter op.
De grondwetsvoorstellen van Heems
kerk inzake de school gingen van de
baan; doch nieuwe kwamen in welke
ook een oplossing brengen, die, .volgens
vele vrijzinnigen, eveneens een aanran
ding is van de rechten der openbare
school. [ti
Zoo .verklaart zich wel eenigszins dat
hunkeren naai' der vrijzinnigen „.beloofde
land".
Beknopt overzicht van den toestand.
De Russen, zetten hun zegetocht schier
onafgebroken voort.
Toch is.de strijd nog in zijn beslis
sende phase en valt nog niet te voorzien,
of de Russen er al dan niet in zullen
slagen, om een overwinning te behalen
iu den vollen zin van het woord en de
Oostenrijkers tot den terugtocht over de
gelieele linie te dwingen.
Zeker, Dubno en Buczacz zijn in han
den der Russen en de bezetting van
Czernowitz 'zal niet lang meer op zich
laten wachten.
Zeker, aan de Styr hebben zij hun
vorderingen weten door te zetten en
Mlynow en Dubno heroverd.
Doch willen de Russen den evenaar
der beslissing niiar hun kant doen" over
slaan, dan zullen zij spoedig nieuwe
successen bij de reeds behaalde moeten
voegen, want met eiken dag winnen de
tegenstandei's natuurlijk aan kracht en
tegenstand.
Intusschen is het succes der Russen
enorm. Het zal hoofdzakelijk zijn te
wijten of te danken, zoo ge wilt
aan hun overmacht aan artillerie en gra
naten.
Alle berichten komen daarin overeen,
dat zij hun opinarsch voorbereiden 'door
een stortvloed van granaten over hun
vijanden uit te storten, die verschrik
kelijk is'.
Op ©enige punten was iedere vier
kante ineter van de Oostenrijksche stel
lingen door minstens twee of drie pro
jectielen omgewoeld, schrijft een corres
pondent.
Sommige batterijen werden met j;oo
groote snelheid bediend, dat de afge
vuurde projectielen als het ware een
onafgebroken stroom van vuur vormden.
Daardoor wordt ook verklaard hoe zul
ke enorme troependeelen gevangen ge
in 'iakt knnn«n worden. Zii worde" door
het ontzettend shrapnelvuur afgesneden
van het gros, kunnen zich onmogelijk
terugtrekken, omdat voor, achter en be
zijden hen een hel woedt en hebben
slechts te [kiezen tusschen overgave bjj
massa of de dood.
Men begrijpt, dat onder deze omstan
digheden de 'O.-H. actie tegen de Italianen
verslapt, waarvan de laafsten profileer.'ii
door zelf aan te vallen.
Veel kracht weten zij echter, niet te
ontwikkelen.
Van het Westerfront weinig nieuws,
ook al tengevolge van der Russen reu-
zenoffensief.
Tegen een deel van de nieuwe Duil-
sche stellingen op de hoogten ten Z.uid-
Oosten van Yperen zijn sedert gistermor
gen plaatselijke aanvallen der Engelschm
begonnen.
Op den reehter-Maasoever aan beide
zijden van den van het fort Douaumont
naar het Zuid-Westen 'loopenden bergrug
schoven de Duitschers hun linies verder
naar het Oosten.
Korte Oorlogsberichten.
Men verwacht, dal Hindenburg nog
deze maand een poging zal doem om
door een groot offensief zich van Riga
meester te maken, om zoo de in bet
nauw gedreven Oostenrijkers te hulp te
komen.
Hindenburg en Mackensen zouden,
te Wieenen zijn om een Duitse li-Oosten
rijkschén krijgsraad 'bij te wonen.
Aan boord van de „Hampshire" vra»
ook een Nederlander, n.l. de adelborst
Kanaar.
Beweerd wordt, dat de Russische
generaal Broesilof voor zijn offensief oyer
IT/2 millioen man beschikt.
Opperrechter Rippei't in Cincinnati
heeft bij de Duitschers in de V. Staten
5.000.000 M. voor den opbouw van öost-
Pruisen verzameld en ö:f v'°drag 'maar
Berlijn overgemaakt.
Kapitein Polthurst, die bij hot op
roer te Dublin den journalist en gijzelaar
Skeffington, die niets m'et het verzet had
uit te staan, liet fusileeren, is wegens
geestesziekte vrijgesproken va,n de aan
klacht wegens moord.
Volgens officieele berichten wordt
in Duitschland al h.et biljartlaken in be
slag genomen ten behoeve van het leger.
Een Nederlander, ..die 16 jaar ia
Duitschland had gewerkt als gewoon
arbeider, 'is in Nederland teruggekeerd,
door den honger verdreven, zooa,l6 hij
zegt. Werk was er volop, tegen hoog loon,
n.l. f6 per dag. Maar toch honger. Meer
malen Toch is men er drie dagen aaneen
zonder brood of vet, zeide hij. Meel is in
het geheel niet, vleesch zeer weinig te
krijgen.
De inwoners van de Russische stad
Loetsk hebben met geestdrift de Russi
sche troepen, die de stad met slaand©
trom en vliegende vaandels binnentrok
ken, ontvangen. Mannen, vrouwen en
kinderen omhelsden de soldaten en kus
ten hun handen en geweren.
Wegens het' nijpende gebrek aan
arbeidskrachten voor den landbouw zul
len de Duitsche Staatsspoorwegen van
de daarbij werkzaam zijnde 5200 krijgs
gevangenen er 1700 tijdelijk afstaan ten
behoeve van den aanstaanden oogsi.
'Ook Portugal zal nu den zemeitijd
invoeren. Den 17en dezer 's avonds om
elf uur zullen er de klokken een uur
vooruit gezet worden.
Het Italiaansche ministerie heift
zijn ontslag aangeboden.
D© Bulgaarsch-Roeineensche g; ns
is tot nader order gesloten.
Op TweedenPinksterdag is te
Stokholm 'het Skandinavische vredes -om-
gres geopend. Nederland is ook ver
tegenwoordigd.
Stukken voor de Provinciale Staten
van Zeeland.
(Slot.)
Ged. Staten stellen voor onder de
zelfde voorwaarden als in 1911 woder
voor 5 jaar een subsidie van f0.25 pet
lesuur te verstrekken voor land- en tuin-
houwcursussen, waarvoor het Rijk f 1 bij
draagt.
Verder wordt voorgesteld wteider voor
twee jaar aan de Z. L. M. een crediet
te openen van ten hoogste f 4O00. tea
behoeve van 'de 'paardenfokkerij
Ged. Staten stellen voor wel hel ge
vraagde subsidie van f 159 te vejleene*
over 1916 aan de Provinciale commissi»
vooi' de verbetering van het Varken -ra*
in Zeeland.
Het komt Ged. voor, dat ©en gelde
lijke steun, aan deze commissie rerieend,
inderdaad voor de verbetlering van het
Vaidmnsra? ie Zeeland goede resu!laten