No. 198 Maandag 33 Mei 1916 30e Jaargang feuilleton. De Groote Oorlog. De zeven dagen van Robert Hardy. Uitgave van de 2feamL Venn. LUCTOR ET EMERGO gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: LANGE VORSTSTRAAT 219. Bureau te Middelburg: FIRM1 A F. P. DHUIJ - L. BURG. Drukkers: Oosterbaan Le Cointre - Goes. VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG, Abonnementsprijs Per 3 maanden fr. p. post Losse nummers flM 0.05 Prijs der Advertentiën 15 regels ƒ0.50, iedere regel meer 10 ct, 3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend. Bij abonnement voordeelige voorwaarden. Familieberichten van 110 regels ƒ1.9 iedere regel meer 10 ct. Is cte heer üe Paauw krijgsman in werke lijken dienst? l)e Goose he Courant heeft naar aanleiding van hel geval-Wolzak (het Renkumsche raadslid, dat volgens 1>. en W. dooi' vrijwillige verbintenis bij den landstorm' ingevolge ait. 33 in verband roet art. 25 Gemeentewet heeft opge houden lid van den Raad te zijn) pro fessor Üppenheims „Het Nederlandse®. Gemeenterecht" geraadpleegt ©n is tot de slotsom gekomen, dat ook do heer De Paauw die reserve-officier hij de landmacht is, op grond daarvan niet meer als lid van den gemeenteraad van Goes kan beschouwd worden. Wij hebben naar aanleiding van deze conclusie het oordeel gevraagd van een. geacht wettenkenner, die ons inzage ver schafte van Elenhaas' „Handboek voor de beoefening van bet Nederlandsche Ad ministratieve Recht". Het komt ons voor dat Elenbaas met Oppenbeim hierin actoord gaat, evenals mr. v. Embden in zijn...Rechtspraak op de Gemeentewet." Volgende aanhalingen bewijzen dit. til de grondwet staan tegenover krijgs lieden in werkelijker) dienst zij die op non-activiteit gesteld zijn, ©en derde 10 e s t-a n d k e n t d e w 1 niet. Zoolang de militiedienst beperkt was tot 5 jaar, terwijl een schutter in tijd yan vrede nimmer als krijgsman be schouwd is, leverde deze uitsluiting wei nig hinder op. Na de reorganisatie onzer levende strijdkrachten is echter reeds meermalen geklaagd over moeilijkheden welke deze uitsluiting thans in 'de prak tijk oplevert. Nu heeft de grondwetgever de uitdruk king „in werkelijken dienst" opgevat als onder het bevel staande van de boven hen gestel den. Uit 'de geschiedenis van de grondwets bepaling blijkt, dat de .grondwetgever in de eerste plaats aan officieren beeft gedacht, en waar het andere militairen, betreft stellig alleen aan de vrijwillig dienenden, aan de krijgslieden van be roep; ®n deze nu kunnen, blijkens dé toelichting van de staatscommissie van 1848 slechts zijn in werkelijken dïensit of op non-activiteit. Moeten nu voor de toepassing van ar tikel 23 der gemeentewet letter k ook zij (die tot de nationale militie behooren als krijgsman van beroep beschouwd worden Zeer zeker, omdat de ingelijfde®, bij de national© militie gedurende den lieelén duur van hun militie-diensttijd deel uit maken van de krijgsmacht, dat is van het leger of van de zeemacht. Immers art. 104 eerste lid. der militiewet 1901 zegt„De uitgeleverde voor de militie te latei 'bestemde manschappen worden bij de korpsen van het leger in gelijfd", terwijl art. 10f> eerste lid dier wét bepaalt, dal de bij do militie to land ingelijfdcn dienen tegelijk met en, op diezelfde wijze als de vrijwilligers bij het leger. Zij maken gedurende hun gebeden diensttijd deel uit van de krijgs macht zij zijn krijgslieden. Zij1 die deel uitmaken van de land- weerafdeelingen, behooren in tijd van vrede niet tot onze krijgsmacht. Alleen in geval van oorlog, oorlogsgevaar of andere buitengewone omstandigheden (kun nen zij (zie art. 6 der landveerwet) bij de korpsen vaal het leger worden. ingedeeld1, of tot afzonderlijke liandweer- 29) Naar het Engelsch van Charles M. Sheldon 1 door v. d. M. Zijn toespraak vervolgiende:, zei Haridy: T e ?r *ets verkeerds gaat in onze stau, iof als onze kinderen zich misdraj pro da® weten wij) spoedig de kerk tei beschuldigen van zwakheid en den pre- jöikaint van lOiigjescliiktheid. Schansen wiil ons, mannen van Barton, ledien van, ChristusKerk, idat Iwïjl zoo dikwerf on ze gebedsuren verzuimden, dat ,o,p een! ledental, van meer dan "400, niet ver. van idle kerk wonende, slechts 60 gere geld opkwamen, en een 200 er zoo nu en dian eens kwame®. Toch noemen wij] ons volgelingen van Christuls! Wijl zog- gén, idiafi wijl in Zij® gezegende leer jge|- loové®; wij zeggen in hielt! gebéd te ge,- looven; maar in het gezicht van dieze en dergelijke belijdenissen keeren wij oins ojii verschillij oin en !wte®den ons af van de geestelijke groeimididelen, dié de Kerk jbdiw nep ons bereik zet. _Als Christus hefden oip .aarde kwam) H® zoa tot ons zeggen„Wee u, leden korpsen worden gevormd, en treden dan desvereischt in vereemging niet de korp sen van het leger op. Zij verkeeren dus in een geheel andere positie, dan de ingelijfden hij de militie die volgens art. 105 der militiewet 1901 van him inlijving af dienen tegelijk ,inei en op dezelfde wijze als de vrijwilligers bij het leger (krijgslieden van beroep). In vredestijd zijn het slechts mannen die voor hun taak bekwaam gemaakt of ge houden worden om in tijd van oorlog deel uit te maken van 'de krijgsmacht, krijgsman (e worden. Nn geven wij toe, dat hetgeen Elen baas zegt niet glashelder is, maar dat is hetgeen Oppenbeim zegt ook niet, tenzij dan voor wat wijlen het Kamer lid van Kerkwijk noemde „advocaten en .andere grijpvogels". Doch ontdoen wij de interpretatie van alle franjes, dan blijft voor ons een- ©envoudigen deze waarheid over, dat de heer .De Paauw, gelijk zoo menig gemeen teraadslid die „in oorlogsgevaar" zich verbonden beeft als reserve-officier bij het leger, 'is krijgsman "in werkelijken dienst in den zin der wet, en derhalve) rechtens heeft opgehouden lid van den. gemeenteraad te zijn. Dieze quaesti© zal in hoogste instan tie dienen beslist te worden. De be trokkene zal derhalve moeten beginnen, altijd verondersteld dat Burgemeester en Wethouders van Goes het met dezo uit legging eens kijn, en hem dit doen be- teekenen, zich op den Raad te beroepen gelijk nu, dank zij de beslissing van Burgemeester en Wethouders van Arnhem, wel door meerderen zal geschieden. Idenburg en de Pers. De groote vrijzinnige pers heeft iden, gouverneur-generaal ook bij! zijn terugkeek in het moederland uitbundig, geprezen. Trouwens, dat kon niet anderszij 'kon den toch moeilijk hun geestverwanten in de Oost tegenspreken, of de waarheid» in het aangezicht slaan, of het Kamer lid Van Kol verloochenen die reeds in) December 1913 een lofrede op Idenburg in Idle Eeerste Kamer had (uitgesproken, De hoofdredacteur van de Indische Gids, een onverdacht vrijzinnige, teekent den oud-gouvemeur-generaal als volgt: „Dit bewindstijdperk van Gouverneur- Generaal Idenburg staat voor ohs als een periode, dat een hoogstaande, recht schapen man, ginds de teugels van het gezag in handen had en zijn groote macht eerlijk heeft aangewend ten ba te van de koloniën. Hiji heeft ze den 21en Maart kunnen overgeven aan zijn opvolger in de vaste overtuiging-, da,t er een tevreden, op wéderzijdsch ver trouwen gebaseerde geest heerscht, dat er een deugdelijke grondslag is ge legd, waarop' kan worden voortgebouwd. Deze hoogstaanide man, die in politieke beginselen zoover van ons afstaat, heeft bewezen, |dat verschil van politieke over tuiging geen beletsel hoeft te zijn om 'iop hetzelfde doel: opheffing der kolo niën aan te sturen. Dit stemt tot bij zondere tevredenheid, want er blijkt uiit, Idat, hoe ook de stembus in 1917 zal beslissen, de koloniale politiek in de hoofdtrekken langs dezelfde beproefde) banen zal worden geleid. „Of 'de heer Idenburg werkelijk een van. Mijln gemeente, huichelaars!" Hij zou tot ju zeggen: „Wee u, (jonge naam-Chris- nen, die beloofd hebt Mij te dienen en lief te hebben en toen, (uit vrees voor de mens'chen, uw belofte gebroken |en) uw gleb'eld Veronachtzaamd hebt, terwijl!) giji bespot, die hu® belofte heilig hebben, gphoudenl" Hij 7011 zeggen tot ons man nen, die geld verdiend hébben en helj 111 eigen belang aangewend: „Wee W gij rijken, die weelderig eet en drinkt, en u| 'wjarm kleedt, en woont in paleizen, ter* wijt !d;e armen roepen om pw bijstand! en d'e arbeider in het zweet zijns aan- schijlüs luiw] weeldebtood verdient! We© iui, Idie u in alles richt naar vleesch eii Moéd, en alleen hem uw broeder noemt, (die in een even mtooi jhjujs woont als' gijl en evenveel geld op' de blank heeft alsl g'iji- Hoeveel te zwiaarjcLer zal uw oordeel zijlui" O eigen ik'. God der wereld van de zen dagi! Twee duizenld jaren nadat dé zone Gadis Zijn naam! schreef in het we reldgericht, weerklinken nog de kre]ten; dergenen, die omkomen van honger, wiei) zielen in nood is, die de kracht missen! pm mloédig te zij®, en den moéd, om! krachtig te zij®. Gij eigen' ik, gij zijiti thans koning, en niet Jezus! O, welk een iO®tzaglijka schande! Was het, niet dooi' mijn geloof in de vergeving dér zonden, ik zou .hier de* zen avond! staan zonder hope ooit hét welverdiende rust zal gaan nemen, of wel dat wij hem nog verder op het politieke tooneel in het moederland een rol zullen zien vervullen, weten ,w<t niet; wel weten we dat hij ten bate van zijn land meer dan genoeg heeft ge daan om rust te nemen". Wat moeten de vrijzinnige critricasten van 1913 een beschaamd gevoel over zich krijgen, wanneer zij dergelijke taal! lezen, na hun eigen lasterlijke bewerin gen, die zelfs een toekomstig minister van koloniën deden spreken van een be zem in den mast! Aan Idenburg is intusschen het Schrift woord bevestigd: indien iemands wegen den Heere behagen zal hij ten laatst^ zelfs zijn vijanden met zich bevrediging Beknopt overzicht van den toestand. Hoe meer de verjaardag van de Ua- aansche oorlogsverklaring nadert —4 wanneer we ons niet vergissen dateert; ze van 23 Mei 1915 hoe meer zich 'de onweerswolken samenpakken, die h|eÜ Vreugdebetoon in Italië op dien dag on,1 aangenaam zullen Verstoren. Ook al' slagen de Oostenrijkers er niet in hun vorderingen vooral tusschen de Astico en de Leno, waar zij tot dusver 't verste nog gevorderd zijn, voort te zet ten, dan is de toestand voor de Italianen nog kritiek. Immers volgens d'e jongste berichte®] hebben de Oostenrijkers tot dusver reeds 257 officieren en 12900 manschappen ge vangen genomen en twaalf 28 c.M. hou witsers en 68 machinegeweren buit get- maakt. Elke stap, dien de Oostenrijkers nu in de richting van den Venetiaansche vlakte kunnen zetten, vergroot het gevaar voor een bedreiging-in-den-rug van de overige Italiaansche legermachten. En bij voortzetting Van den opmarsch, zou dat gevaar zulke afmetingen kunnen aanna7 men, (dat in verband daarmede de noodige voorzorgsmaatregelen noodig zouden zijn. Nu vormen de versterkingen, die de Italianen aangelegd hebben om den toe-» gang tot de laagvlakte te beschermen, een slechts uiterst moeilijk té forceeren- barrière. |Mtaa,r de artitleristische over macht, waarover de Oostenrijkers blijk baar nog beschikken en de energie, waar méde zijl hun opmarsch doorzetten, kan tot nieuwe verrassingen leiden en dleni Oostenrijkers id© gelegenheid bieden zoo niet dadelijk door de laatste barrier© heen te treken, dan toch haar zoo dicht te na deren, dat een aanval er op georgani seerd en voorbereid kan worden. Inderdaad, de Italianen zullen morgen weinig lust gevoelen tot juichen en ju belen. Voor dankbare herinnering is 't voor hen nu niet Ide tijd. Stel, dat de Oostenrijkers hun succes thans niet verder uitbuiten, dan zal het nog lang duren, eer de Italianen van den forscton klap hersteld zij®. Misschien ko.men zij het échec nimmer te boven. Ze kunnen vooreerst niet meer mee doen met de geallieerden, als diezen een groot offensief in het Westen willen be ginnen. Op dit niet onbelangrijke resultaat kun- Paradijls Gods te zien. Maar rustende in die verwachting, wil ik zéggen tot u, die mijn, voorbeeld hebt aanschouwd, lio© ik idat leven ganschelijk heb verworpen. In die wereld ging ik voor een fatsoenlijk burger en een flink zakenman door; in dé saamleving werd mijn gezelschap ge zocht, om mij® welstand en positie; in de kerk was ik vooraanzittenlde, omdat ik haar mét mijln gelid steunde, maar vooij het aangezicht van h-et Lam God's htejbl ik de twee grootste geboden geschonden, die Hij ooit gaf. Ik hen een groot zon daar geweest, ik ben alles geweest, be halve een discipel van Jezus. Ik heb ge beden lorni genade. Ik geloof, dat mijn gebéd is verhoord. Ik veronderstel, dat sommigen uwer Idenken, dat, wat ik gezegd heb, niett vleiend was; dat het beleedigend was Voor ideze vergadering en onaangenaam! voor hen, idie deze meeting belegden. Opdat gij allen weten zult, dat ik in oprechtheid' gesproken heb, deel ik u me idie, dat ik 25.000 gulden ter beschikking van het Comité stel, om er mee te han delen naar goedvinden ten bate van de opvoeding der van hun tehuis beroofd© kinderen, of om ook anderen te helpen^ die het op eenigerlei wijze noodig hebL ben. DM gelid is van God- Ik heb Hemi en mijn broeders al 'deze jaren ervan) beroofd. Wat ik nog in de komende da lgen kam goédmaken, zal ik doen. nen de Oostenrijkers dankbaar wijzen. Op bet Westerfront gaat het initiatief nog altijd van de Dtuitschers uit. Veel nieuws komjt er echter niet los. In üen nacht van den 19den op den 20sten heeft een eskader Diuitsche ma- rinevliegtuigen, vertrekkend van de Vlaamsche kust, talrijke bommen gewor pen op de havens en versterkingen van Dover, Deal, Ramsgate, Broadstairs eni Margate. Daarbij werden op talrijke pun ten goede brand- en ontploffingsresultaten waargenomen. Be vliegtuigen werden door de vijan delijke batterijen en bewakingsvaartuigenl hevig beschoten, doch keerden alle on gedeerd terug. Londen geeft de volgende lezing van deze actie in de lucht: 1 „Een Duitsch watervliegtuig wierp een 12-tal hommen op het -eiland Thanet, waar door jgi'een ongelukken of schade werd veroorzaakt. Twee andere watervliegtui gen wierpen ongeveer 25 bommen in het Zuid-Oostelijk gedeelte van Kent en dood den daarbij een soldaat. Een vrouw ©11 een zeeman werden gewond. Verscheidene) huizen werden beschadigd. Een Diuitsch watervliegtuig werd desl morgens door patrouille-vaartuigen teri hoogte van de Belgische kust naai' be neden gehaald". Zouden deze acties de gemoederen wel meer ontvankelijk maken voor vre;l nage dachten? Heldhaftig gedrag van een chauffeur. De „Westminster Gazette" 'beva.t het volgende verbaal Een soldaat van de Northumberland Fusiliers, die onlangs 111 de gevechten bij St. Eloi gewond werd, vertelt van het merkwaardig en heldhaftig 'gedrag van een Engelschen ambulance-chauffeur 'aan het front. De gewonde schrijft uit hef hospitaal waar hij thans verpleegd wordt: „Nadat ze mij uit de loopgraaf gedra gen en in een ambulance-auto getild had den, dacht ik "dat alle moeilijkheden nu voorbij waren, maar ik had mij vergist. Wij moesten nog vijf mijlen afleggen om naar het hospitaal te komen en vóór wij een halve mijl ver waren, sprong een shrapnell vlak boven ons uiteen. Ik wil hiermede niet zeggen, diat de Duitschei's met voordacht een Roodé Kruis auto beschoten, want er waren op dat oogenblik nog een massa andere wagens op den weg. De shrapnellkogelsi scheurden het zeildoek van den wagen- kap geheel weg, maar merkwaardig ge noeg liep geen van ons wij waren met ons zessen ook slechts een schram op. t De chauffeur stopte en vroeg of wij piet getroffen waxen. Wij' zieiden hem 'dat wij allen wel waren en hij reed! voort alsof er niets gebeurd was. Toen wij echter aan 'het eerstvolgende veldhois- pitaal gekomen waren, 'viel hij bijna van zijn zitplaats af de arme kerel had twee shrapnell-kogels in zijn been gekre gen. Later hoorde ik, dat een der been deren in een van zijn bennen volkomen verpletterd was. En toch had hij onis, gewonden, daar geen letter van gezégd". Korto Oorlogsberichten. Aan het front bij Riga is een nieuw, groot, zwart geschilderd Duitsch vlieg tuig verschenen van nog onbekend model. Het ontwikkelt een ontzaglijke snelheid, Maar de groote vraag voor ons al len, mjij® Vrienden, is'ten sloitte niet de ze spoorwegramp!. In (dfe'n loop der tijl- den zal ook die voorbijgaan, als do dui- zfend dingen in den kringloop der jaren, Die groote Vraag van het menschelijk be staan richt zich niet top dén dood, doch op het leven. De groote wereldquaiestild is niet de gopdmarkt of het' arbeidsvraag stuk -of iets dergelijks. De groote vraag voor alle stervelingen is, of de z'elfzucht het bijl hen winnen Zal of niet. Het groo te gebod is: Zoek eerst het Koninkrijk Gods. Als wijl dat in deze stad gedaan had den, ik geloof, dat een ramp, als ons nn trof, niet zou hebben plaats gehad. Als w'iji straks van hier gaan, vast) besloten om- onze zelfzucht te do-ode® in -eiken voïm, waarin ze Góde mis haagt, en als wij morgen beginnen, dal) besluit in woord en daad uit te werken, dan zullen wij' deze staid kunnen oh» zetten in handel en nijverheid, in haaij regeering, haar kerk, haal' scholen, haar huizen. Gokl verlangt een volledige tori schepping van ons volk. Dat, en, dat al leen kan oris Va'n dén ondergang reddem Zelfzuchtig gewénnen gelid, zelfzuchtig ge geven opvoeding, zelfzuchtig uitgevoerd beheer, zelfzuchtig geboden kunst, dat al les zal ons neertrekken in een poel van verderf. Diaar is geen andere behoudenip voor ons dan in Jezus Christus. Laaf ons in Hem- gelooven, pit Hem levert! gemiddeld 112 mijlen per uur. Bij alle weer en wind beweegt het zich in da lucht. Met Paschen heeft men het 'teerst! gezien. Toen nam het deel aan het bom bardement van een dorp bij Riga. Men Zag het pog niet lager vliegen dart op on geveer 11,000 voet. Wilson moet in een rede gezegd hebben, dat Amerika onzijdig moet blij ven, daar slechts van neutrale zijde een vergelijK tusschen de oorlogvoerenden kan worden bewerkt. Keizer Wilhelm is Zaterdag te Ber lijn aangekomen. De koning van Bulgarije moet zich ook voor een spoedig einde van den oor log verklaard hebben. Duitse Wand zal 15000 ton klem-stof fen, ter waarde van 12 mill, dollar, aan Amerika .verkoopen, op voorwaarde dat de stoffen in het land Zelf gebruikt wor den. Een Engelsch student had gewetens bezwaren tegen den krijgsdienst. Als straf daarvoor werd hem een beurs, die hij (van de universiteit had, en ook eea beurs, die de gemeenteraad van Man chestér hem had verleend, ontnomen. Wilhelm Reic'h te Berlijn, die zich op het platform .van een tram met af keuring over den .oorlog uitliet, is wegenis „grober Unfug" tot zes weken gevangenis straf veroordeeld. De Duitsch» rijkskanselier is Zater dagavond door den Keizer in langdurig gehoor ontvangen. Berlijn heeft geen worst meer, en er is ,geen kijk op, dat deze worstnood een einde zal nemen. Twee vijandelijke vliegtuigen tobben 16 bommen op Cairo geworpen. Üe, meeste waren op de Arabische wijk ge richt. Twee burgers zijn gedood, dertien gewond, vijf soldaten gewond. De vliegers maakten van zoeklichten gebruik alvo rens hun bommen te werpen. Afweer geschut heeft hen spoedig verdreven. Generaal Smuts door leeu wen belegerd. De „Daily Mail" ver neemt uit Kaapstad, dat generaal Smuts en zijn staf, onlangs bij den JKiili- mandzjaro opgehouden werden door leeu wen en den geheelen nac'ht, zittend» in) hun .auto's, op de dieren moesten blijven schieten. Het Duitsche hoofdkwartier meldt: Op de Zuid- en Zuidwestelijke tollingen van den Mort Homme werden na Zorg vuldige voorbereiding door de artillerie on,zé linies vooruitgeschoven. Een en der tig officieren en 1315 manschappen wer den als gevangenen meegevoerd; 10 ma chinegeweren en 8 kanonnen zijn behalve ander materiaal buit gemaakt. Zwakkere vijandelijke tegenaanvallen bleven vruchte loos. [Ter rechterzijde vaai de Maas is, zoo als later gemeld werd, in den nacht van 19 op 20 Mei in tot bosoh van Caillette een Franscto aanval met handgranaten! afgeslagen. Kleine ondernemingen, o.a, ten Western van Beaumont en ten Zuiden vanl Gondrescon hiadden succes. Bij Ostendé stortte een vijandelijk vliegtuig door tof vuur v,a,n ons verdedigingsgeschut in zee. Verder werden vier vijandelijke vliegtuigen in een luchtgevechtnaai' beneden gescho ten; twee van .deze vielen in onze linies Ik heb ui mijln boodschap gebracht. Ik vertrouw, dat gijl haar doel gegrepen; tobt. Ik zon niet anders gesproken hebben, als ik, dit platform verlatende, had moeten) Verschijnen voor Christus' Rechterstoel^ Giod help© ons allen, ons leven Hem te wijlden! Dé tijd is kort, de eeuwigheid] is lang. Diood is niets; levén is alles! Vijf jaren na deze toespraak van Har;- dy beschreef iemand, 'die er gew1 eest was, den eigenlijk onbeschrijflij'ken indruk, in de vergadering gewekt. Het was, als- tof pllen met machteloosheid geslagen wa ren en alsof zij van hun zetels niet kon den opstaan. Minuten lang had de Geest beslag op allen geleg|d!; dan stond men) op en door onzichtbare macht gedreven, hieven ide tot hun ziel pntroerdan spon taan het lied aan: Jezus .neemt de zondaars aan! Roep dit troostwoord toe aan allen! Toen Hafdy buiten kwam stond George op hem te wachten. Hardy kon zioh nau welijks meer op' de been houden, zoo hadl alles hem aangegrepen. En gesteund door zdjto zoon, keerde hij zwijgend naar huig terug. Zoo eindigde Hardy's vierde dag. (Wordt vervolgd.;

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1916 | | pagina 1