Dinsdag 2 Mei 1016
30e Jaargang
'&o. 181
De Qroote Oorlog.
i
in Lentetijd.
De zeven dagen van
Robert Hardy.
W -J I.
A Bt
]e Zeeuw
tisme, en intusschen zelf kalmweg een,
om met De 'j\Ted. te spreken, aan allo'
recht gespeend despotisme uit te oefenen.
Weer spreidt Natuur haar pracht ten toon
Weer prijken boom en heester
Het kunstwerk van den Meester;
0, God! wat is Uw Schepping schoon,
Wat verven kan zij malen,
Hoe heerlijk kan zij pralen!
Van welk een weelde .zwelt de borst,
Die door de gure vlagen
Van som'bre winterdagen
Vermoeid, naar lentegeuren dorst;
Wat banden zien wij slaken,
Natuur, bij uw ontwaken!
Mijn ziel ontwaakt nu ook, tot lof
Van Hem, Die 't rijke leven
Zijn scheps'len heeft gegeven,
Maar vindt geen woorden voor de stof
Die- ze in zich op voelt rijzen
Om haren God te prijzen.
(Gheïll. Volksbl.)
ANONYMUS.
Beknopt overzicht van der. toestand.
Koet-el-Amara, de tot dusver zoo goed
ials onbekende Bedoeïnen-nederzetting aan
den Tigris in Irak Arabi, is nu een veel
besproken stad geworden.
Haar naam is nu wel aan de vergetel
heid onttrokken.
En den verdediger Townshend wordt
de noodige lof niet onthouden.
Deze kranige generaal heeft sedert 5
December, toen 'het belèg begon, tevergeefs
op 'hulp .gewacht.
Zijn hoop op bijstand werd echter niet
verwezenlijkt, ondanks alle moeiten, die
de Engelscben daartoe in het werk stel
den. i
Townshend hield het 143 dagen uit,
doch -toen kon hij het niet langer uit
houden.
Toen moest hij den tol betalen voor
de onvoorzichtigheid en overijling, waar
mede de expeditie naar Bagdad was on
dernomen.
De mannen van Townshènd hebben het
langer uitgehouden, dan de Oostenrijker^
indertijd in Przemysl.
Het gebrek a,an levensmiddelen was ech
ter de meest besfïssende factor, die zich
in beide gevallen deed gelden.
Koel-el-Amara nu verkeerde in veel
gunstiger conditie dan Ptzemysl. De eerste
plaats was een groote stapelplaats van
granen, waar in de open lucht het voe
dingsmiddel bij uitstek in groote hoepen
wordt opgeslagen om naar Basrak rivier
afwaarts te worden gevoerd.
Edoch, aan alles komt een eind, en
,,vele varkens maikien de spoeling dun".
Tegen den honger is tenslotte niemand
bestand.
De val van Koet zal voor da Engdï-
schen wel een opgeven van de expeditie
naar Bagdad beteekenen. De Turken heb
ben zich op den weg naar die stad on
wrikbaar vastgezet.
De Dnitsche Pers is natuurlijk opge
togen over den val van Koet-el-Amara.
De bladen brengen hoogen lof aan de
dapperheid van het Turksche leger en
wijzen op de verdiensten van generaal-
veïdmaarschalk Von der Goltz, die deze
zegepraal onder zijn oogen voorbereid
heeft, doch helaas, niet meer beleven
mocht.
Vooral wordt gewezen op het morcele
resultaat der Engelsche nederlaag, vooral
op de Mohummedaansche wereld.
De „Voss. Zeitung" schrijft:
De zegepraal van Koet-el-Amara is de
zwaarste slag, die Engeland ooit getrof
fen heeft en zal zich spoedig in de ver
meerdering van het Turksche prestige in
Arabië, Perzië, alsmede van de Moham-
medaansche bevolking van Indië onaange
naam voor de Engelschen doen gelden.
Het „Bei!. Tageblatt" zegt:
Welke terugwerking de zware slag, die
de Engelsche Tigristexpeditie geleden
heeft, in militair opzicht hebben zal, zal
vermoedelijk spoedig blijken. Engeland
moet de nederlaag vanKoet-el-Amara met
een sterk verlies aan prestige betalen.
Vooral in Egypte en Arabië zal de tijding
van den triomf van het, naar beweerd
Wordt, naar een afzonderlijken vrede
smachtende Turksche rijk, groot opzien
baren.
De genomen buit js nog niet geheel
vastgesteld.
Onder de gevangenen bevinden zich 4
generaals, bijna 160 Engelsche en 270
Indische officieren.
De Turksche opperbevelhebber liet gene
raal Townshend in het bezit van zijn
degen.
Van de andere slagvelden bereikte ons
geen nieuws van belang. Er wordt welis
waar .onafgebroken gestreden, doch met
weinig succes.
Het gerucht gaat, dat ook Japan troepeir
naar .Frankrijk zal zenden.
Bij wijze van demonstratie, moet u we
ten.
In .het (Japansche parlement zou de
afgevaardigde Jamagu opheldering ge
vraagd hebben over het gerucht, dat Oku-
ma in Londen beloofd zou hebben, dat
met het genoemde oogmerk eenige troe
pen naar Frankrijk zouden worden over
gebracht.
De vertegenwoordiger van de regeerim;
antwoordde toen, dat omtrent de loopen-
de onderhandelingen met de Fransche en
Engelsche regeeringen thans geen ophel
dering kon worden gegeven.
Met andere woorden: hij liet de hee-
ren zoo wijs als ze waren.
Het denkbeeld van „Japanners naar het
Fransche front" schijnt intusschen wel
bij de autoriteiten te zijn opgekomen.
We zullen nadere berichten in deze
hebben af te wachten.
Het drama van Dublin zou ten einde
loo'pen.
Uit Londen .wordt tenminste gemold,
dat Zaterdagavond .een zucht van ver
lichting geslaakt werd, toen Dublin be
vrijd was van de nachtmerrie der ten
einde loopende weëk.
Het begin van het einde'kwam met de
verwonding van Pearce, den aanvoerder,
die eerst trachtte over voorwaarden te
onderhandelen. Het laatste bolwerk dei-
opstandelingen was het Coliseum, een va-
Uitgave van
de Naam!. Venn. LÜCTOR ET EMERGO
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes:
LANGE VORSTSTÜ6AT 219.
Bureau te Middelburg:
FIRMA F. P. DHUÏJ - L. BURG.
Drukkers:
Dosterbaan Le Cointre - Goes.
Kras en juist
Wij maakten reeds melding van een
nieuw staaltje van Engelsch volkenrecht
bestaande in het voornemen om de hun
kerkolen die onze scheepvaart behoeft,
voorzoo ver ze van Duitse hen oorsprong
zijn, als contrabande te beschouwen en
zoo onze schepen te dwingen in" Enge
land Engelsche kolen in te nemen met
dien verstande dat zij die alleen kunnen
krijgen wanneer zij 30 procent van hun
scheepsruim te aan Engeland afstaan.
De Nederlander maakt reeds de
juiste opmerking dat „er is een broeken
stof die in de kleermakerij „Engelsch
leer" heet maar toeft leer niets van'
doen heeft, en zóó ook 'in de toekomst
ook gesproken zal worden van „Engelsch
i-echt" wanneer men gewaagt van op
vattingen die alleen den naam van recht
doch overigens alle kenmerken van ge
weldenarij dragen".
En 'de Roomse lie hoogleeraar Slruijcken
komt tol deze eonclusie;
üfj'SJ i£|%i
.'Al is dus de Londensche Conventie,
niet door de Mogendheden bekrachtigd
en veroorloven zij zich diens volgens,
met betrekking tot hare bepalingen al
lerlei zeer ver gaande vrijheden ten
kost© der neutralen, het wegnemen van
de brandstof van een neutraal schip
zou niet anders zijn dan spoliatie, die
op geen wijze kan worden verontschul
digd.
Wanneer inderdaad Engeland daartoe
zónde hebben besloten, dan zou na
tuurlijk daarbij niet de bedoeling voor
zitten, zich ten onzen koste met die
brandstof te verrijken daarvoor is
de waarde van te geringe befceekenis
- maar Zoude de maatregel geen an
dere strekking kunnen hebben, 'dan onze
schepen te dwingen in Engelsche har
vens ,te bunkeren, om hun dan de bo
vengenoemde voorwaarde op te leggen.
Oini'echt zou op onrecht worden ge
stapeld, en de beide maatregelen zónden
in vereeniging geen anderen naam ver
dienen dan afpersing, een volken
rechtelijk misdrijf van de ergste soort.
■Ons volk is zich ervan bewust, dat
het niet mag verwachten, al is heft
neutraal, zijn handel en scheepvaart
te voeren, als ware de wereldoorlog,
waarin de strijdende volken de zwaar
ste offers voor hunne idealen, niet daar.
Het kan en behoort daarom, zij liet
onder protest, veel te verdragen. O!rt-
recht en misdaad zijn evenwel
twee, en dat zou Engeland hebben voor
bijgezien, ware het bovengenoemde ge
rucht juist.
Hopen wij maar dat Engeland alsnog
dez'em maatregel intrekt, immers hand
having er van zóu beteekenen dat óf onze
schepen niet meer uitvaren, óf 'wel zich
onderwerpen, maar om dan temmeer een
gezocht mikpunt te worden voor Dnit
sche duikboot-aanvallen.
In beide gevallenvan Scylla 'op Cha-
ribydis. En op Engeland de lak dat het
de kleine naties beschermen wil, doch
in den grond niets anders doet dan ze,
't zij 't ook al onder de vriendelijkste ver
zekeringen van het tegendeel, .negeeren
en negeren; dat het zegt de wereld te
willen beschermen tegen Duitsch despö-
FEUILLETQM.
Naar het Engelsch van
Charles M. Sheldon
door v. d. M.
12)
Hardy ivond den man, die z'n beide
oogen (verloren had, opzitten in bed, bezig
met het betast-en van bouwdoosblokjes,
idie een van z'n kleintjes vóór hem had
opgestapeld. -Het Was teen groote, krach
tige man, 'die hier nu hulpeloos neerzat.
Zijn broeder was ook in de kamer; (lij
maakte |den. lijder attent op Hardy's komst
ten Zei
(Olaf, meneer -Hardy is Ier om ie
te bezoeken.
Hardy? Hardy? Wat ben ik voor
hem waard
'Het is de Directeur Hardy, Olaf,
die je telkens geld laat zenden, om te
helptem.
'0! Dat is jdus de man, die mij
op' {fondag liet werken. Die mij mijn
heidie oogen heeft doen verliezen. Een
slechte man, SvenIk wil niets met 'm
te doen hebben.
Db blinde keerde zich naai- den wand,
en maakte niet de minste beweging, om
ziin bezoeker te erkennen. Z-jjrL broeder
wist er niets anders op, dan zijn gedrag
bij Hardy te verontschuldigen. Deze zei
met bewogen stem
Tracht het niet te vergoelijken. Ik
verdien, wat uiw broeder miji thans aan
doet. Alleen, ik zou zoo ziélsgaarne zien
(dat Olaf miji kan vergeven.
Hardy trad nu wat nader en sprak zeer
ernstig ten zoo alsof Ihj den man per
soonlijk 'gekend had
Ik heb zeer verkeerd gedaan met
je iop Zondag te laten wierken, en in
}iet verzaken van mijn plicht, om de
machines te inspecfaeeren. Ik ben hier
gekomen öm je dat te zeggen en om
je vergeving te vragen. Ik zal je nooit
weer terugzien. Kunt gij tot mij zeggen:
Broeder, ik vergeef het |u?
Een ioogenblik was het angstig stil in
(de kamer; dan stak de blinde zijn groote
bruine hand toe en zei:
Ja, ik vergeef. Dat hebben wij ge-
jeer'd in den ouden bijbel, te Svendorf.
Iiardy legde zijn hand in die des werk-
Snans, ten zijh lippen bewogen zich in
geheid en dankzegging. Dat was pui de
trotsche man, die een idag geleden nog'
zoo van zelfzucht vervuld was, dat hij
feijh o-uden predikant met een hard oor
deel verweet, dat d© menschen m!eer
'Christelijk behoorden te leven! Maar deze
trotsche man hafd in het gelaat van den
Lpuwige gestaard en nu onderkende hij,
•wat het leven werkelijk beteekent en wat
een ziel werkelijk waard is.
Na nog even met de familie gespro
ken te hebben, ging Hardy heen en be
zocht al dé andere gewonden. Toen deze
bezoeken waren beëindigd, was de1 avond
gevallen en met groot verlangen begaf
hij: zich nn naar huis, vermoeid door
de ervaringen van dezen dag, maar toch
ook verkwikt, alsof hij in een nieuwe we
reld had geleefd. Met zekere verheuging-
zag hij den avó-nd tegemoet, welken hij
nn in den kring van zijn gezin zou door
brengen. Zijn vrouw begroette hem reteids
aan fde deurAlie, Clara en Be die omhels
den hem onstuimig, toen hij nauwelijks
zijn loverjas had uitgetrokken. In de huis
kamer brandde een gezéllig haardvuur,
en toen Hardy temidden der zijn'en geze
ten was, kwam ook Willem beneden om
te luisteren, naar wat zijh vader ver
tellen zou van Iden eersten dag.
Met önsteltenis hoorden allen, dat Sco-
ville al was overleden, terwijl Hardy miet
een een plan opperde, om het gezin af
doende te helpen. Bettie bood haar halve
kamer aan, om er een der kinderen te
huisvesten, 'en Alie gaf een denkbeeld aan
Üe Rand, dat haar vader terstond prac
tised Voorkwam en ook spoedig vervuld
kon worden. Toen men hierover aan 't
onderhandelen Was, was de middagmaal
tijd gereed gekomen en ging men .aan
tafel.
Waar is George? vroeg Hardy.
Gewoonlijk zette hij zich aan tafel zon
der ook maai' zich in 't minst te be
kommeren over iden jongen, omdat hij
zoo vaak afwezig was. Maar dezen avond
wilde hij al z'n kinderen dicht om zich
riété-theater, van waar de vlag werd neer
gehaald.
Toen het geratel .van het geweer- en
machinegeweervuur ophield, kwamen de
menschen allengs uit de huizen en wor
den de dooden, die op straat lagen, ges
teld. Hoeveel er gevallen zijn zal wel
nooit békend worden, maar stellig is hun
aantal groot.
De „Daily Mail" vertelt een nog onbe
kende bijzonderheid van de verdediging
van het Kasteel. - Die rebellen maakten
zich zonder moeite van de aangelegen
Markt meester en trachtten toen het Kas
teel te overrompelen, maar Ze hadden
buiten den waard gerekend, n.l. buiten
Sir Matthèw Nathan. Hij liet de poorten
sluiten en doorstond het beleg tot 'Maan
dagmiddag laat, toen de troepen uit Cur-
ragh aankwamen.
Pijnlijke verhalen worden gedaan van
den dood van kinderen. Vele zijn er op
speelplaatsen gevonden, waar 'zij vielen
als slachtoffer van de schutters. Een
groote speelgoedwinkel in Sackville Street
werd geplunderd. Kinderen stroomden er
binnen en vulden het gebouw. Toen werd
het huis in brand gestoken. Die weg langs
de trappen was afgesneden. De kinderen
sprongen uit de ramen. Tien vielen er te
pletter.
Een later bericht meldt, dat alle re-
bellen zich overgegeven hebben, en de
opstand geëindigd is.
De overgave in Dublin moet een dra
matisch tooneel geweest zijn.
Toen de opstandelingen uit het bran
dende postkantoor waren verdreven, Maak
ten de troepen, die de omgeving van de
Sackville-street bezet hadden, het vuur.
De leiders der rebellen naderden met
de witte vlag en een wapenstilstand werd
gesloten.
Daarna werd -een onvoorwaardelijke
overgave geteek-end door Pear se, den zoo-
genaamden president van de voorloopige
republikeinsche regeering. Bearse gaf aan
alle commandanten der rebellen-troepen
bevel de wapens neer te leggen. Copieën,
van de overgave zijn door het geheele
land verzonden.
Gordijnvuur, Spervuur, enz.
Wat beteekénen uitdrukkingen als: Gor
dijnvuur, Trommelvuur, Sper,vuur en Rof-
felvluur
Trommelvuur is een andere wellicht
minder gelukkige uitdrukking voor Rof-
felruur. Onder Roffelvuux verstaat men
eenvoudig- geschutvuur, dat zeer góed ge
voed is.
Wij aneenen, zegt de N. R. C.„ dat even
als Trommelvuur en Roffelvuur, ook
Spervuur en Gordijnvuur twéé verschil
lende .aanduidingen voor dezelfde zaak
zijn.
De iEngelschen spreken van Curtainfire
(Goixlijlnvuiur), de Duitschers van Spierr-
feu-er -(Yerspérringsvuur) en de Franschen
van iTir de Barrage (Verspjèrringsvuur)
Onder versperrings- of afsluiitingsvuur
verstaat -men een heftige beschieting van
een strook gronds om te Verhinderen, dat
de vijand zich over die strook verplaatst.
Bit versperringsvujiu' kan dus in toepassing
gebracht .worden om bij gen voorberei
ding van een aanval door de tegenpartij,
de ivijandelijke infanterie te verhinderen
uit de loopgraven te konten, het kan wor
den gericht op de strook achter storm-
heen hebben. Clara gaf hel antwoord:
Hij heeft gezegd, klat hij bij de
Bramlojjls ten eten was gevraagd.
Handy zweeg; hij voelde scherp de bit-
derheid van de onverschilligheid, waar
mee zijn oujdste zoon hem hierin beje
gende-. Hoe zoo- overlegde hiji als
hiji weet, dat ik nog zoo korten tijd te
leven heb, kan hij dan niet eens thuis
zijn? Maar terstond voelde hij ook het
zelfverwijt, sterker nog dan zijn afkeu
ring over den jongen, en hij vroeg' zich
met schaamte af: Hoeveel heb ik in cleze
laatste tien jaren gedaan, om zijn -liefde
te- winnen, en hem voor het kwade te
behoedeni
Na het eten zat Hardy bij. z'n vrouw
en voelde het schaamrood op de wan
gen, als hij eraan dacht, zich niet eens
te kunnen herinneren, wanneer hij- zóó
een -avond had doorgebracht. Hij keek
haar ernstig aan en vroeg haar vriende
lijk: i' -
Marie, wat wil je graag, diat ik
doen zal? Zal ik voorlezen, zooals wij
deden in vroeger dagen?
Neen, antwoordde mevrouw Hardy,
'dapper haar tranen terugdringende,
laten we liever eens samen spréken. Ik
kan mij! nog maar niet helder voor oogen
stellen, wat dit alles toch beteekent. jk
heb Idezen dag .zoo vaak reeds gebeden.
Heb je nog even sterk de indrukken, die
je idezen morgen had
Marie, het is mij, alsof ik er nog
sterker van overtuigd ben, dat God tot
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonnementsprijs
Per 3 maanden fr. p. post. f lM
Losse nummers9.03
Prijs der Advertentiën
15 regels 0.50, iedere regel meer 1® ct
3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend
Bij abonnement voordeelige voorwaarden,
Familieberichten van 110 regels ƒ1.
iedere regel meer 10 ct.
loopende -troenén, om te verhinderen dat
zij versterkingen krijgen, of, in andere,
omstandigheden, om den terugtocht van
infanterieafdeelingen te verhinderen.
Os volkerenstrijd in Mesopotamia.
liet maakt een zonderlingen indruk, te
bedenken, dat thans- een deel van den
grooten wereldstrijd D.uitschlandEnge
land (want het behoeft wel geen betoog,
dat de Turken en Arabieren er niet veel
meer dan de rol van figuranten vervul
len) gevoerd wordt in dat oude cultuur
land aan de boorden van Tigris en.
Euphraat, waar eens de wieg der bescha
ving stond en waarschijnlijk ook de wieg
van de- menschheid.
Het stof, dat daar door de granaten
en bommen wordt omgewoeld, omvat
de geraamten en overblijfselen van onze
voorvaderen van voor vel© eeuwen. Daar
stond eenmaal te midden van het aardsch
paradijs de boom des levens. Daar ver
sloeg reeds Kaïn zijnen broeder Abel
Daar verrees in de eerste jaren reeds
der menschelijke samenleving aan. den
oever van den Euphraat de eerste stad,
die tientallen van eeuwen ook de groot
ste en rijkste zou zijn: het machtige Ba
byion met zijn geweldigen, 200 meters
hoogen toren en zijn prachtigon aan
Bel (d.i. de aarde) gewijd-en tempel.
Herodotus beschrijft ons Babylon als
een vierkante stad, aan beide oever*
van den Euphraat gelegen, omgeven door
een 200 meters hoogen, 50 meters dik
ken en aan elk zijner vier zijden 22
kilometers' langen .vestingmuur, voorzien
van 250 torens en 100 koperen poorten.
Vele eeuwen lang was zij de hoofdstad
der wereld; vele malen streed zij met'
Ninive om de opperheerschappij, met af
wisselend geluk.
Daar zaten gedurende lange jaren de
Israëliet-en, ha de verovering en verwoes
ting van hun land in ballingschap aan
de oevers van den "Euphraat.
Te Babylon werd de profeet Daniël
in den leeuwenkuil geworpen en wonder
lijk bewaard.
Te Babylon was liet, dat te midden
van Nabuchodonosor's feestmaal- een ge
heimzinnige hand kan den want de on
heilspellende woord-en schreef „Mene
Thekel. Phares, toen de overmoedige ko
ning ,Gods tempelvaten voor zijn bras
partij had ontheiligd. Korten tijd daarna
werd de stad door Cvrus ingenomen,
maar niet verwoest, doch tot derde hoofd
stad van het Medisch-Perzisebe rijk ver
heven.
Eerst geleidelijk en successievelijk' is
de stad verdwenen. Na een opstand wer
den door de Perzen de muren geslecht
voor en na werden de schatten geroofd.
Alexander van Macedonië, die de stad
in haar vroegeren luister had willen
herstellen, vond er een ontijdigen dood
na een braspartij in het paleis van
Nabuchodonosor (Beltsazar).
Dan verdwijnt het groote .Babyion on
gemerkt en roemloos uit d-e historie. S:e-
leucia verrijst en verdwijnt op zijn beurt
Onder de ovei'heersching der Arabieren
verdwijnen zelfs de ruïnes, die ten deele
zijn geroofd en gebruikt voor den bouw
van latere woonplaatsen. Van de groot
ste en machtigste stad dei wereld is zoo
totaal niets -overgebleven, dat vóór en
kele tientallen van jaren de geleerde».
mij gesproken heeft. Den ganschen' dag
verlaat |die indruk mij- niet. Toen ik in
Scoville's gelaat staarde, overweldigde mij
het (vreeselijke van mijn zelfzuchtig ver
leiden. O, Waarom heb ik toch zoo ou-
ophoujdelijk Gods goedheid veronacht
zaamd?
Het was even heel stil in de kamer.
Toen werd Hardy kalmer en bestprak,
wat -hij den tweeden dag zou, doen. En
hij Vertelde zijn vrouiw, wat hij dezen
eersten Idag had gedaan. Dan trok hij
Clara tot zich en sprak over haar moeiten
en Verdriet op zoo teer© wijtzé,' dat het
■zoo wilskrachtige kind in tranen uitbarst-
te én hem alles vertelde, wat zij den vo-
rigen avond haar moeder verteld had.
Iiardy beloofde haar, dat hij James den
volgentden dag zou bezoeken. Het was
wel w-aar, -dat James Caxton ongeveer
een wéék geledén aan Iiardy zijn liefde
vóór zijn dochter hekend had, maar Har-
|dy had het beschouwd als kinderspel,
gelijk hij meestal üe belangen van zijn
kinderen beschoinwide. Dioch nu zag -hij,
'dat de zaak ernstig gemeend was, drong
zijn -trots en zijn haat tegen de familie
Caxton terug en beloofde Clara, haar be
langen te zullen bevorderen. Hoé geluk
kig was zij nu; zij- viel haai- vader om
den hals en kuste hem dankbaar voor
zijn, haar nog zoo wonder schijnende,
deelneming in haar lief en leéd.
(Wordt vervolgd.)
