kÉD, No. 179 Zaterdag 99 April 1916 30e Jaargang L KKOE riechts, De Groote Oorlog. I- ndauer. iSkschapen, ns^te koop7 kschaap, aar, met of zonder n tuig, necht gevraagd~1 zonderlAMMERS. et of zonder Lam- nende Springstier, enier'swaren, fvaars, irrieveulen en kalfdeiKoe, VEU L E[NJ een Huis TBODE üishoudster jishoudster, rpleegster. irpleegster. FEUILLETON. De zeven dagen van Robert Hardy. 50QB i I ;M" houtekamer, tOQE ïieuwlandsche Weg* DE VOGEL,;Nieuw- !OO;B i i Jrijpskerke. COOP liskerke. as, oud 17 en 14 maan- ten Varkenshok en f n omgaan bij )OLSE, Serooskerke. svraagd een j 'or Koudekerke. JOOP )rp), Oostkapelle,. OOP ;ekerke. JOQB Zoutelande. Jte [koop een simeststoffen enz. V. MAAS~Pz., Kou- JOOP bij J.WISSE "iSa., JOOP A a g t e k e r k e. 'vosbles VERHULST (*L.Kz.f ur eenjjblok best ief te bevragen Hulp- iw- en St. Joosland. U1J SÉ, Landbouwer, :n metselwerk, an, Serooskerke W.) ndj.een STRAUB, Kloetinge. big D. VOS,1 Land- jaar. Adres brieven ndel BAURDOUX, r<rJ3 '-Jfo e Vlissingen kan met geplaatst^eeni Brieven met vol- a adressen waar deze trden ingewacht door rt, Vlissingen. .:4*U '.it!-1 'M -s v'i "J;€ ''c'l -'I Uitgave van de N&aml. Venn. LUCTOR ET EMERGO gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: LANGE VORSTSTRAAT 219. Bureau te. Middelburg: FIRMA F. P. DHUIJ - L. 3US3, Drukkers: Qosterbaan Le Cointre Goes. Juist beoordeeld. De heer De Muralt, liberaal lid voor Oost burg, is voorstander van Staatssocia lisme en Staatspensioen. De Nederlander, zijn jongste rede beoördeelend, zegt er van: ..Zijn rede kenmerkte zich door een reeks van stellingen, elk waarvan hij mett eenigen ophef aankondigde haar te zullen hewijzten, zonder aan dit bewijs ooit toe te komen. Het was zeer vermakelijk hem te hooren, en vooral hem te zien; de heer De Muralt herinnert in zijn rerame loos paroxysme van woorden vaak aan het type van gladde marktkooplui, die zoowel koopman als goochelaar zijn, maar op wier .handen men meer dan op hun woorden acht geven moet. Handig ech ter, was z ij n verdediging van het ont werp niet. JHij vraagt niet naar gronden, hij vraagt piet naar beginselen, hij vraagt alléén iom de centen. Van theorieën 'trekt -hij zich niet aan, en 't allerminst van ide Treubsche. Die „is de ware broe der niet". Pc ware broeders zijn de soi- ciaal-demokraten. Hun amendementen zal hij dan ook steunen. ÏZij eenig doel is, .zooveel mogelijk halen. Uit de zakken van ,hen, die 't hebben, overhevelen in de zakken van wie 'tniet hebben. '1 Systeem laat hem koud. Je moet voor elke regeling betalen, of je haar armen zorg of staatspensioen of verzekering noemt; 'tis allemaal één pot nat. Des noods mag men dan ook de wet een anderen naam geven, de ware staatspen- sixmeerdei' trekt er zich niets van aan; het komt niet in hem op te meenan, dat de soort van "regeling, de manier, waarop het geld besteed wordt, toch ook voor den betrokkene niet zoo onverschil lig kan zijn als de heer De Muralt meent. i Vermakelijk was zijn gebazel over de beteeiken is van godsdienst en kerk. Als men iemand van het slag des hoe ran De Muralt, die gewoon is met cijfers en Jbeton om te gaan, van „ethisch© belee- JtemV' der verzekering hoort gewagen, dan kijkt hij verwonderd; en denkt aan godsdienst en kerk. Hij, de ware liberaal, vindt die twee goed, noodig zelfs (vooral de -kerkdienst!) maai och, ze hebben im mers dezen oorlog niet eens kunnen voor komen!.'! En zoo. iemand waagt het jlan iiog-om af te dingen op de logica van een ander!" Wie dezen bekwamen ingenieur wel eens in kiezersvergaderingen hoorde oreer ren, voelt onwillekeurig deze gedachte in zich opkomen: D1 e Nederlander heeft dien spreker juist beoordeeld. Vergeten wij echter niet z'ooals' jhr. JDe Muralt de zaak verdedigt, verdedigen de anderen voor zich in stilte ze ook', en over eenige weken doen z'ij 'tin 't openbaar allemaal zoo. Tweede Kamer. De Staatsbedeeiing aan vaard. De 0.1. doofheid van den voorzitter en de nationale tjjd. Afmaak- systeem. De onderwij zers en de duurtebgslag. Schrale troost. Geduld maar! De amendementen-regen had begrijpelij kerwijs tot gevolg, da,t de replieken uit voeriger waren, dan gewoonlijk. VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG, Abonnementsprijs Per 3 maanden fr. p. post. Losse nummers 1.3# „«-•5 Prijs der Advertentiën 15 regels ƒ0.50, iedere regel meer 10 et. 3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend, Bij abonnement voordeelige voorwaarden, Familieberichten van 110 regels ƒ1. iedere regel meer 10 ct. Naar het Engelsch van Charles M. Sheldon door v. d. M. 10) Hardy voelde zich aanmerkelijk ver licht na [deze bekentenis en ging nu naar z'n kantoor. Het was nu 10 uur tem met beving overdacht hij!, hoe de tijd veel te kort was voor alles wat hij! nog wilde doen. Zijn kantoor binnengaande, vond hij op djeti lessenaar den volgenden brief, geschreven met verdraaide hand: Mijnheer Hardy, „Wij uit de gieteriji, willen u maar zeg gen, 'dat als er - weer een pot gegoten ijzer barst, 'dat heel dicht bij: het kantoor gebeuren zal. Als u soms denkt dat wijl alleen maar lichamen, en geen ziel hebben, dan zult u dat op zekeren morgen wel anders gewaar Worden. Wij zijn niet zulke sukkels als ide heeren soms denken." i Dene dreigbrief was niet onderteekend, hij wemelde van stijl- en taalfouten. Vroe de® had; Hardy ook wel dreigbrieven ont- Immers nu drongen zich zoovele nieu we gedachten aan de leden op, dat zij aan een nadere bespreking van het ont werp niet konden ontkomen Wij zullen echter zoo vrij zijn met den F ranse hen slag ons door de replieken heen te werken. Onze bekwame partijgenoot Rutgers be toogde, dat het amende ment- Snoeck Hen- kemans niet de kwalificatie „onmensche- lijk", van de regeerings tafel geuit, ver dient. Imnjers met de twee pop, die de regeering wil geven, kan niet eens den hongerdood worden voorkomen. Voorts wees hij er op, dat in Dene marken iemand, die in eigen onderhoud door arbeid kan voorzien, uitgesloten is van de uitkeering en hij betoogde ten slotte, dat de conclusies van meneer Puijs over de houding der rechterzijde allen grond missen, daar zij meent, dat voor de ouden van dagen tenminste even goed Snoet worden gezorgd als in het ont werp geschiedt. Inderdaad, de tegenstelling, die gemaakt werd ten aanzien van de zorg en den eerbied der rechterzijde voor de. ouden van dagen is onjuist. Hel losmaken van de ouderdomszorg van de invaliditeitszorg brengt mee, dat de leeftijdsgrens moet worden verlaagd. Maar het ligt niet op den weg van de rechterzijde, om het amenclement-Duys over te nemen. Dat zou niet het minste effect hebben, daar van aanneming toch geen sprake zou zijn. Een vervelende scène gaf weer opont houd. Hooren en zien verging in de zaal. Meneer Goeman Borgesius bleek echter weer aan z'n oude ziekte Oost-Indische doofheid -to lijden. Van 'het gectruisch in de z'aal had hij nota bene niets gehoord. Toen Rutgers even stilhield, werden, er weer een paar collega's gevonden, die wat 'flauwe opmerkingen ten beste gaven. „Maakt u u nu maar eens boos!" treiterde Ketelaar, en Duys maakte zin spelingen- op een „slechten nacht". Zoo wordt door min tactische eu wei nig onpartijdige leiding de nationale, thans zoo zeer kostbare tijd vermorst. Sannes (s.d.a.p.) trachtte tevergeefs del rech'tspbilösophische beschouwingen van onzen grijzen Goeschen afgevaardigde te weerleggen en keerde z'ich. tegen den beei? Rutgers, terwijl de heer Van Vuuren (r.-k.) de kwestie van de uitsluiting der be deelden nader beschouwde. Nadat nog een paar amendementen bij den grooten hoop gevoegd waren en pa- dat een paar pleiters Ivoolen en Lim burg getracht hadden ze aannemelijk te maken, kwamen ze alle in stemming. Het voorstel Bos (opneming van be deelden) is z'. h. s. aangenomen. Verder werd nog aangenomen een re,- dactioneele wijziging van den heer Van Idsinga en eenzelfde soort, wijziging van de heeren Kooien en Rutgers. Overigenis stond de linksche schare gereed om allej wijzigingen op artikel één af te wijzeni met meerderheid v,an stemmen (rechts tegen links). Afgestemd werd het voorstel- Snoeck Henkemans om de uitkeering al leen te geven als men niet in staat is te voorzien in het noodzakelijk le vensonderhoud van zich en zijn gezin. Het bleef aldus eenvoudig„het levens;- onderhoud, enz.". Afgestemd werden de amendementen der heeren Kooien en Rut gers om de leugennamen „recht" en „ouderdomsrenten" te doen Vervangen vangen, maar hiji had er nooit, veel om gegeven. Hijl ging prat op zrjn „stalen zenuwen" en al dergelijk gedoe maakte hem maar wrevelig. Alleen een lafaard zoo stekte hij zich geruist kon zulke anonieme brieven schrijven. Ook dezen morgen was hijl weer verstoord hij; het zien van het pamflet,, Juist de bijzondere omstandigheden van "dezen dag maakten, dat hij zich dit geschrijf zeer aantrok. Maar niettemin kon hij zich toch niet onttrekken aan de zelfbeschuldiging, dat hiji van het ongeluk in de gieterij lartgl niet vrijuit ging. Het was wel niet spe ciaal zij werk, de machines te inspetó- teeren ,maar hij gevoelde scherpi, dat nul de gewone ambtenaar afwezig was' ge- weest, hij diens inspectie had moeten nemen. Een .rechterlijk onderzoek zou hem ongetwijfeld officieel vrijspreken. Maar voor God's aangezicht voelde hij zich terdege moreel schuldig. Terwijl Hardy dit alles overwoog, kwam Burns binnen. JHij) keek gemelijk en spraJk op boozen toon: Mijnheer, zoowat |de helft der- mannen is vanmorgen weggebleven. De dood van Scoville en jde kwetsuren der andere lui hebben een slechte uitwerking gehad. Hardy verkreukelde zenuwachtig den dreigbrief en zei: - t Mijnheer Biujrns, ik wou u meededen, door ware termen. Vervallen is het amen- dement-Lohman om den waren naam van staatsarmenzorg aan dit ontwerp te hech ten. Afgewezen is het jongste amende ment van den heer Kooien omtrent de „ge regelde uitkeering". Alles wat. van rechts kwam behoudens een paar zinsver- betcringen werd zonder consideratie van de baan .geholpen. Na dat slach- terswerk was artikel één dus aangeno men. In de avondvergadering js weer lang en breed gesproken over den duurte- toeslag. Als 'torn positie-verbetering gaat wil len Jan en alleman het woord voeren. In eerste instantie hebben nu dertien leden hun opmerkingen ten beste gege ven. En dat terwijl men wist, welken weg het ontwerp zou opgaan, n.l. deu weg na.ar het Staatsblad. Het lag voor (le hand, dat de ministers niet meer tot ruimere concessies te be wegen waren. JHet eind was dan ook, dat bet wetje 'z. h. s. werd aangenomen. De onderwijzers kregen van onzen pre mier een troostwoord mee, dat we hier Willen herhalen. De heer Gort dan wees er op, dat de duurtetoeslag een zuivere erisisuitgav© is en absoluut niet bedoeld is als een salarisverhooging. Men lean dat Ixhreu ren, doch het is nu eenmaal zoo. Het zou de vraag kunnen zijn, of de onderwijzers in deze regeling thuis be- hooren, omdat zij niet in dienst van den staat zijn. Nu zij echter zijn opgenomen in de regeling, staan zij met alle anderen ge lijk en er is geen reden voor eenige uit zondering. Waren zij er buiten gelaten, dan hadden zij gelijk gestaan met alle andere .staatsburgers. De onderwijzers zien dit over het hoofd. Dat wil niet izeggen, flat de salarisregeling voor de onderwijzers voldoende is. Integendeel)! De .minister wilde dit openlijk erken nen, dochwaar haait hij de oeiv- ten. Met. collega Van jGrijn samen weel, hij niet meer los te krijgen. De .troost blijft schraal; maar toch blijft er ,nog een schoone zaak voor de onder wijzers .over. Geduld Beknopt overzicht van den toestand. Uit verschillende deelen van Europa en ook uit andere werelddeelen berei ken ons nieuwstijdingen, welke waard zijn aan een korte beschouwing onder worpen te worden. Het zij ons vergund den lezer in den geest eerst naar den Balkan te voeren. Griekenland komt meer en meer in het nauw en als er geen gunstig© wen ding komt, wordt het zeker hei kind van de rekening. Griekenland had pertinent geweigerd om den Serviërs1 toe te staan van de Grieksche spoorwegen gebruik te maken. Dit was een verstandige daad, die echter op de Servische regeering een pijnlijken indruk heeft gemaakt en bij Engelschen en Franschen kwaad bloed heeft gezet. De aanmatiging der geallieerden wordt flat ik mijl schuldig gevoel aan het ver- Waaiioozen der gewonde werklieden. Wie zijn het ,en hoe staat het, met hun ver wondingen? Burns keek verrast op, doch hijl gaf terstond het verlangde antwoord. Met ge bogen hoofd luisterde Hardy toe. Einde lijk zei hij kortaf: Ga met mij naar de gieterij. Zij Verlieten het! kantoor en liepen langs de herstellingswerkp'laatsen naar de gie terijen. Zelfs op diezen helderen winter morgen was !dje atmosfeer er benauwd en dof. Die vuren der smederij gloeiden als dofrood© wolken achter den ver- stikkenlden rook, en als schimmen uit liet hellerij'k bewogen zich de halfnaak te stokers voor de, helroode vuren. Har dy huiverde als hij! eraan dacht, dat men een gansche week in zu,lk een omgeë ving moest arbeiden. Hiji herinnerde zich, hoe men hem twee maanden gelleden ver zocht had', toch Ventilators te doen aan brengen, Idie reeds in andere gieterijen met succes waren gebruikt, en die de zware, met gas bezwangerde lucht door teen frisschen wisselstroom; dragelijk maak ten. Maar de Maatschappij had het ver zoek van de hand gewezen. Hardy en zijn ingenieur toefden even aan den ingang der gieterij, waar den vorigen dag hetj droeve ongteluk had plaats nu met den dag grooter, zoodat van een ernstig streven, om de rechten van het „neutrale" Griekenland te eerbiedi gen niets te bespeuren valt. De Engel sche hebben nu ook het Grieksche telegraafkantoor op Chios, be zet. JDe prefect van het eiland wilde eerst tegenstand bieden, doch ontving van de regeering de opdracht slechts te protes teeren. Minister-president Skoeloedis heeft aan een vertegenwoordiger van ©en buiten- landsch blad verklaard dat, zoo de entente vast blijft houden aan haar eisch om de Servische troepen over de "Griek sche spoorwegen te vervoeren, Grieken land deze spoorwegen zal opblazen. Op verlangen van Coenaiïs', den mi nister van hiiinenlandsehe zaken is er een ministerraad gehouden om de vraag te behandelen of te Athene de staat van beleg zal worden afgekondigd. Alle ministers waren het er over eens, dat- deze maatregel noodzakelijk was. De zitting van den ministerraad is daarna onderbroken, waarna Skoeloedis zich tot den koning begaf, die zijn toestemming tot deze maatregel gaf. Men begrijpt 'dat deze krasse houding de gemoederen der Grieken, die tot nog toe sjpchts lafhartigheid bij de regee ring gevonden hebben, in beweging ge bracht heeft. Om in de huurt te blijven, vertellen we nu iets .van den strijd bij het Suez- kanaal. Ten oosten van dit kanaal zijn in de laatste dagen enkele meer belangrijke oasen-gevechten geleverd, die er op wij zen, dat de Turken daar sterkere troe penmachten hebben samengetrokken. Hierdoor wordt het feit verklaard, dat het Suez-kanaal alleen hij hooge uit zondering door koopvaardijschepen be varen wordt. Dezer dagen is er nog een Hollandsch stoomschip doorgekomen, doch de op varenden .kregen den indruk, dal op le vendige actie in de buurt gerekend wordt. De Engelschen concentreeren er groo te troepenmassa's en duchten zeer de macht der Turken. Op het Verdun-front heersc'ht betrekke lijke rust. Zijn die plannen der Duitschers mis lukt'? We gelooven liet niet. Z-elfs' al beteefcenl de stilte hel einde van den Verduuslag, dan kunnen de Duit schers altijd nog met recht zeggen, dat het hun gelukt is het groote Fransche offensief te beletten. De toestand in Engeland is uiterst kritiek. 1 Den opstand in Dublin is nog mietj voor goed de kop ingedrukt. 1 Voor Engeland brengt het oproer de noodzakelijkheid mee van het zenden van krachtige troepen machten. Aspuith deelde wel mede, dat de reeds gezondene troepen voldoende waren, maar sir John. Maxwell, die nu de macht in Ierland 'in handen heeft, zal waarschijn lijk wel 0111 nieuw® versterkingen moe ten vragen, wanneer de beweging oogen- blikkelijk nog ernstiger omvang zou aan nemen dan Asquith reeds toegaf. Maar juist de kwestie van troepen- toevoer is een van de meest kritieke vraagstukken, die den toestand in En geland op 't oogenblik bebeerschen gehad. Slechts Weinige arbeiders waren aanwezig. Har'dy beval den ingenieur de manneu bijeen te roepen aan het andere eind der jgieterij'i hij wilde hen totespreken. De mannen zetten hun werktuigen t|er zijlde en kwamen om Hardy heen staan, 't. Waren meest Noren en Duitschers, teen enkele Ier of Amerikaan was er onidteit Even keek Hardy hen aan; dan sprak hiji langzaam1 en met heldere stem: Gij' kunt allen den arbeid laten lig gen tot na Scoville's begrafenis. De ma chinehal moet geheel geïnspecteerd wor den. De arbeiders stonden een oogenblik Ver steld. Eindelijk trad een groote Deen vooruit en zei: Wij vinden het niet aangenaam; in deze dagen zonder werk te zijin. Wij kun nen de verdiensten niet missen. Geef ons dan. werk in een andere afdeeling. Hardy keek den man even doordrin gend aan en hernam kalm: Het lojon zal1 u ook voor deze dagen ten volle worden uitbetaald. De mannen stonden opnieuw versteld. Ze keken verward, geloofden het niet. En Hardy keek hen met rustigen blik aan. Weer trad de Deen nader en zei nu, maar meer bescheiden Mijnheer, wij vermoeden dat u| het gezin Van den doode, en de gewonden Een stervend volk. Aan een Servisch blad is ontleend hek volgende van den Serviër Pesjitsj-Gos- toesjki". „Wij Serviërs", schrijft deze, „hebben bijl een zielental van 2.9 milli- oen in het .jaar 1912 402.000 soldaten te velde gebracht. Dit aantal is door wij1 len den minister Lazar Patsjoe op grond van de verzorgingslijsten van het legjei' vastgesteld1. Sedert hielden verdere op roepingen niet op. Door vijanden omringd, streden we tot den laatsten druppel bloed, streden we naai' alle zijden, ter wijl ons volk van honger stierf. Servië is nu, als België, door vijianden veroverd, het heeft echter tevens haast geen man nelijke bevolking meer. Een deel is ge dood, een ander deel gevangeneen fleel vluchtte naai' Albanië, waar hel te gronde ging; 38.000 jongelingen, wier op roeping aanstaande was, werden door on ze vluchtend© troepen naar Albanië ge voerd. Weet gij, hoeveel daarvan naar Korfoe kwamen? Nog geen 10.000. De overigen kwamen om in de sneeuwvelden van Albanië, aan de grens van het ver sterkte kamp .yan Valona, waar men de Senders niet binnen liet uit vrees, dat 'ze de cholera in het kamp zouden bren gen. Zoo ginig yle bloesem van de Ser vische jeugd te gronde, te zamen met de veteranen van drie oorlogen! Slechts overblijfselen werden ten slotte naar Kor foe en Biserta gebracht „In de bewering, dat het Servische volk sterft, is geen overdrijving. Toen wij in 1912 den oorlog tegen Turkije be gonnen, tel'de men in Servië. 2.9 milli- oen menschen van beiderlei kunne. 1* het verloop van vier jaren heeft dat klei ne volk vier oorlogen doorgemaakt. Wie kan tellen, hoeveel wij in den strijd tegen Ide Turken, d© Bulgaren, de Oostenrijkers, Üe Duitschers en wederom de Bulgaren hebben verloren? Vele honderdduizenden zijd het! Hoe Velen gingen te gronde aan cholera en typhus? Vele honderdduizen den! En hoevtelen gingen te gronde tij dens het offensief van Duitschers, Oosten rijkers en Bulgaren Hoe yelen kwamen om in d« sneeuwvelden van Albanië, toen het ge heel© volk vluchtte? Men weet dat dui zenden hierbij: het leven lieten. Men voled- de zich met schoenleder, dat in stuk ken gesneden en gekookt werd. Moeilijk, is het onze offers te tellen „Zij, Idie eindelijk Korfoe af Tunis be reikten, leefden nauwelijks en velen stier ven in deze plaatsen van herstel ten gevolge van uitputting „Mocht ook een Groot-Servië ontstaan, dan zal het alleen uit vrouwen, kinderen ten onbebouwde akkers bestaan. Wij, de overlevenden, vragen ons afhoe, op welke wijze zal ide wedergeboorte wan liet Servische volk plaats hebben? Waar toe is een Groot-Servië noodig, als eu geen Serviërs meer zijn!" Korte Oorlogsberichten. De „Times" meldt, dat een Itali- aansch officier van gezondheid, die aan. het Italiaansche front dienst 'doel, een brief heeft gezonden, waarin hij zlegt, dat in blikken verduurzaamd vleesch uit Amerika kleine stalen haakjesi, ran microscopische afmeting, zijn ontdekt. De Italianen, die meenen dat de Duitschers in Amerika daarbij de hand in het speè hebben gehad, hebben natuurlijk het. ge bruik van het gevaarlijke vleesch on middellijk verhinderd. helpen wilt. Ik ben aangewezen om' geld1 in te zamelen voor de arme gewonde makkers. i' Hardy bemerkte, dat hij te doen had met een gevoelig man; den Dieen- ston den de tranen in de oogen toen hij eraan toevoegde: I Mijn broeder heeft z'n beide oogten verloren. Hardy onderdrukte een snik; dan tast te hij in z'n Jbenrs ©n gaf al het aan wezige gelid aan den Deen. Doch toen hij: zag, dat het maar 10 of 12 gulden was, trok (hij ook z'n portefeuille en over handigde alles, wat er aan plapiergeldl in was. Allen waren ten hoogste Verrast. Men wilde hem bedanken, de hand drukke^ maar Hardy weerde het af: Neen, neen, geen dank. Ik zal nog tneer doen. Haridy ging heen; het Was hem, of de grond onder hem deinde. Wat Jbetoe kende al zijin geld, vergeleken bij die metl gas overladen spelonk! Hiji kon maar niet terugdringen dien vreemd-starenden blik 'van den doode, toen hij hem den hoofd doek had afgenomen. (Wordt vervolgd.) Li!! .1 I i ïh

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1916 | | pagina 1