No. 149
Vrijdag 34 Maart 1916
30e Jaargang
Feuilleton.
OVERWINNING.
5I>
De Sroote Oorlog»
Binnenland.
Uit da Provincis.
Uitgave van
de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO
gevestigd to Goes.
Hoofdbureau te Goes:
LANGE VORSTSTRAAT 219.
Bureau te Middelburg:
F1RIWA F. P. DHUIJ - BURG.
Drukkers:
Jtesterbaan Le Cointre - Goes.
Zij, die zich met ingang van 1
April a, s. op „De Zeeuw" abon-
neeren, ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers gratis.
Schi9ff?!onnikcog.
Ontvangen van den heer A. D. L. te
Al. collecte op ide jaarvergadering der
ierefSchoolver. te Middelburg f6.75;
door bemiddeling van firma Dhuij: van.
X. N. te .Abeele fl.75; V. te Veere f 1.
X. te Veere f 1. Door bemiddeling van
1. J. F-anoy fl van V. te A.fl van
X. N. tc A.; fl van C. te W. Door be
zorging van den heer De Cointre f2 van
de dames G. en de R. (f 1 van N. N.
in ons voorlaatste nommer ons eveneens
bezorgd door den lieer Le C.). Voorts
van N. N. te Wcstkapelle f2, door tus-
srhenkomst van firma Dhuij.
Totaal met het vorige f 489,271/2. Harte
lijk donk.
Kiezerslijsten.
Tot 15 April a.s. is een ieder bevoegd
ter secretarie inzage te nemen van de
kiezerslijst en indien hij er niet op staat,
of een ander er op ziet 'staan die er niet
op behoort, bij Burgemeester en Wethou
ders per gewonen brief, dus op met-
geaegeld papier verbetering van de "Kie
zers] ijst. te vragen.
Wie er dus niet op staat 'en meent
er op te kunnen staan, die vrage bij
B. en W. aan om er'alsnog op te mogen.
Wie er iemand op ziet staan, die er
niet op behoort te staan, die vrage aan
B. en W. om den naam van dien per
soon van de lijst te schrappen.
Men rekene er echter op dat de Kiezers
lijst van 't vorige jaar onveranderd is ges-
bleven, wat de oude namen aangaat.
Zoodat wie bedeeld werd, er niet af ge
laten is.
Tot 21 April ligt de Kiezerslijst tesr
inziage voor een ieder. Tot 15 April
kan men bij Burgemeester en Wethouders
rekaht zoeken.
Sen ander mag natuurlijk ook voor u re
clameeren, wan neer u niet op de lijst,
staat, of er van afgevoerd zjjt in strijd
mot de wet.
Een aardige verrassing
Tot voorzitter van de Commissie van
(vijf) rapporteurs over de wetsontwerpen
Betreffende de Grondwetsherziening is bij
het lot gekozen de heer v. 'd. Voort van
Zijp, do voorzitter van de Anti-Revolutio
naire Kamerclub. En dat terwijl de com
missie bestaat uit 3 leden van Links en
slechts 2 van Rechts!
Wij noemen dit een aardige verras,
sing.
Zij is gevolg van de afwezigheid 'van
een der linksche commissieleden den heer
Hugenholtz, die afwezig was gebleven om
dat hij meende dat 't pas heden commissie
vergadering zou zijn.
De antirevolutionaire partij is de klein
ste partij in de Kamer, zij telt van alle
partijen ook het kleinste deel kopstuk
ken.
Dit maakt deze keuze tot een 'hoogst
belangrijke.
Sn zulks te meer omdat nu de anti
revolutionaire partij, door haar voorzitter,
een gewichtige rol te 6pelen krijgt bij de
totstandkoming .van de Grond wets herzie
ning.
Zulk een voorzitter toch is in den ro-
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs
Per 3 maanden fr. p. post.
Losse nummers
„•.05
Prijs der Advertentiën
15 regels ƒ0.50, iedere regel meer 10 ct.
3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend.
Bij abonnement voordeclige voorwaarden.
Familieberichten van 110 regels ƒ1.
iedere regel meer 10 ct.
verhaal uit het kerkeljjk leven van
Noord-Amerika.
door v. d. M.
Nadruk verboden.
,,Wjj moeten er iets op vinden, om
die Commissie van haar taak te ont-
he£8en( nog vóór ze aan 'twerk kan
pan, zei Older angstig. „Die heeren
kannen hoogstens het schandaal weer
doen opleven en ons College daardoor
treffen* juist pu het zich weer goed
gaat herstellen in z'n goede naam."
„Mijnheer, ik kan niets doen," zei Allan
ernstig. „Het is te laat. Ik heb u den
vrede destsjjds geboden, maar u hebt den
strijd verkozen."
Èen week later kwam de commissie
fe Wellington en begon een grondig on
derzoek. De studenten werden onder
vraagd, de professoren evenzoo en zelf3
OMer was verplicht, eenige pertinente
vragen te beantwoorden. De resultaten
van het onderzoek werden niet openbaat
gel het actieve verbindingslid tusschen»
den President-Minister en de Commissie,
tusschen do Regeering en de Partijen.
Zijn invloed is zoor groot. Maar er wordt
ook veel van zoo iemand verwacht.
Wij hopen zeer dat ons Kamerlid uit
Tietjérk tot deze zWare taak bijzonder
zal gesterkt worden.
Beknopt overrent van dan toestand.
Op het Westeifroni zijin de Duitsohers
op het terrein, waar Zij hun nieuwe of
fensief geopend hebben, Malancourt-Avo-
oourt, er in geslaagd de gemaakte winst
door de bezetting van het woud van
Avocourt nog verder uit te breiden.
Toch is er niels, dat wijst op een
spoedig te verwachten doorbraak.
Van den strijld in het Oosten is nog
niet Veel te Zeggen.
De Russische beer is nog maar pas
ontwaakt en isi nog bezig zijn krachten
te ontplooien.
Toch roert, bij zich reeds heftig.
Immers, met een zeer opmerkelijken
nadruk blijft men van Duitsche zdjdo
op de kracht en de beteekmis Van het
Russisch offensief wijlzen. In een Van
de jongste Duitsohe communiqués heet
het weer, dat de „groote aanValsonder-
nomingen der Russen in uitgebreidheid
toenamen," dat ze „talrijker" werder en
elkaar „zonder onderbreking dag en
nacht" opvolgden, dat er „geweldige
massa's" in den strijd werden geworpen,
dat do „geweldigste stormaanval" bij
Postawy plaats had enz. Ondanks 'dat
alles, slaagde de vijand, er echter op
geen enkel punt in ©enig succes te bet
halen, terwijl zijn verliezen een „buiten
gewone hoogte" bereikten en de oi-gep
Verliezen „zeer gering'waren.
't Klinkt niet erg logisch, zou men zoo
zeggen.
De bijzondere klem, die op de ge
weldige kracht ontwikkeling van de Rus
sen gelegd wordt, zou doen veronderstel
len, dat het Duitsohe publiek op een
ecihec van minder of meerdere bebeekenis
moet worden Voorbereid. j
Ook het Wecinsohe stafbericht maakt
weer molding van het toenemen in in
tensiteit van het Russische offensief. Rus
sisch© infanterie-aanvallen b.v. Verden
gemeld aan de Slrypa en in het Kormin-
gebied, die overal echter teruggeworpen
heeten.
In Engeland heersoht groote verontwaar
diging onder de gehuwde jongemannon,
die Voor den dienst worden opgeroepen.
Ze zijn dan ook schandelijk bedrogen.
Toen in het vorig© najaar de reerntee-
ringscampagne van Lord Derby aan
den gang was, hebben meer dan een
millioen getrouwde mannen zich laten
inschrijven voor het leger onder voor
waarde, dat zij niet bij hun vrouw weg
gehaald zouden worden, zoolang nog niet
alle vrijgezellen onder de wapenen ston
den.
Doch nu zijn reeds eenigje Weken ge
leden 8 lichtingen van gehuwde man
nen onder de wapenen geroepen en de
Volgende week zullen weer 8 lichtingen
moeten opkomen, mannen van 27 tot en
met 34 jaar.
De regeering heeft ze dus bedrogen.
Dat de verontwaardiging groot is, laat
zich denken. Maar wat zullen de pro
test-vergaderingen helpen.
De geallieerden zuchten ondea*een
groot tekort aan kanonnenvleesdh.
gemaakt, doch de commissie bracht ze
voor een voltallige vergadering van de
leden der Vereeniging waarvan het Col
lege uitging. Tal van jaren was zulk een
vergadering niet gehouden. Zooals het
meer gaat, de groot© meerderheid leefde
in goed vertrouwen, en toen het schan
daal van de speelclub losbrak, waren ze
onaangenaam wakker geschud en aan hun
plicht herinnerd. En nu ontbrak bijna
geen der leden op de vergadering, ter
wijl bij allen het doel voorzat, om nu
maar eens terdege schoon schip te maken
Older en degenen die met hem het toe
zicht hadden gehouden of liever niet had
den gehouden, deden wanhopige pogingen
om het College van den blaam te zuive
ren en alle gehuld op Rutledge te wer
pen. Maar tevergeefs. De meerderheid
dei leden had. Allan in Des Moines ge
hoord, toen hij zijn pleidooi voor de ker
kelijke vergadering hield, en hen had hij
thans op zijn hand. De commissie legde
dan aan de vergadering het resultaat van
haar onderzoek over, een ontstellende
lijst van feiten. Er werd onomstooteljjfk
bewezen, dat de samenleving binnen de
muren van het College allesbehalve de
gelijk was geworden; een geregelde speel
club had langen tjjd kunnen gehouden
Klachten helpen niel. Het legerbestuur
zegt de mannen nootlig te hebben.
De politieke toestand in DuitsChland
blijft gespannen en onzieker. De voorzitter
van den Rijksdag heelt, na overleg met
<Le vertrouwensmannen der fractie beslo
ten de duikbootenkvvestie niet Lij de
eerste lezing te behandelen en al te wach
ten tot er nader besluit is genomen.
Het vtaagistuk zal in de begrootings-
cominissie, die de volgende week verga
dert, behandeld worden. Wellicht zullen
dan ook de moties der drie parlijen in
bespreking komen.
In tusschen is er nog een motie bijge
komen en Wel Van de sociaal-democra
tisch© partij. Zij is zeer verzoenend.
Korte Ooriigsbarichteo.
De Daily Chronicle deelt mee, dat
de Engel'sche luitenant Price in een lucht
gevecht met een Du-itschen vliegenier op
een hoogte van 8000 voet gedood werd.
Dit noodlottige gerecht was het 16e van
den Engelse-ben vliegenier.
De Parijsche bladen melden dat Ver
leden week wederom 20 granaten op
Reims neerkwamen. Een trof een groot
magazijn.
Te Rijssel hebben de Duitsohers
Voor de Duitsche otappetroep-en en voor
de troepen aan het front een groote Duit
sche bibliotheek ingericht.
Sedert December 1914 zijn niet min
der dan 48 Fransche loopgraafcouranten
verschenerr. Verschillende bladen zijn ge
ïllustreerd met kleine penteekeningen en
enketo hebben zelfs muziekbijlagen.
Gezonken d© Engel'sche stoomboot
Sea Serpent (371 ton); de Noorsche stoom
boot Kannik (1557 ton); de Noorsche
bark LindfieM (2142 ton) en de Fransche
bark Baugainvil'le (1981 ton).
Het Galloper-vuurschip is toch door
de Engelsche autoriteiten van zijn station
weggehaald, dus het is r iet getorpedeerd.
De leeftijdgrens v< >r vrijwilligers zal
in Engeland uitgebreid worden tot. 45
jaar.
Uit Engel'sche bron wordt gemeld,
dat bij de Duiitsche raid van Zondag over
Dover tjwee Duitsche watervliegmachines
neergeschoten zijn.
Een Engelsche vlieger welke in Frank
rijk verkenningstochten deed, zag de raid
en ondernam onmiddellijk een aanval op
de Duitschers. Hij verklaarde, dat hij hier
bij1 succes had, want hij slaagde er in een
Duitsche vliegmachine in zee neer ta
schieten.
Onze scheepvaart.
Het ss. „Nieuw-Amsterdam" is gister
middag 12 uur Galloper gepasseerd,
begeleid door de sleepbooten „Roode
Zee" en „Thames".
De „Thames'' is teruggekeerd met het
ss. „Rotterdam" van de N. A. S. ML
Hei ss. „Rijndam" van dezelfde maat
schappij zal ook door sleepbooten wor
den vergezeld.
De gemonsterde bemanningen van de
te Rotterdam liggende stoomschepen „Ca
ledonia" en „Otis Tarda", zijn gisteren
morgen aan boord gegaan om te Varen.
Zij waren hiertoe besloten, indien de
schepen bij idvag zouden vertrekken en
elkander 'Oonvoyeeren. op de reisi naar
de Oostkust van Engeland. Toen zij ech
ter op den vast ges bekten tijd aan boord
worden, totdat de inval' van Rutledge er
een opzienbarend einde aan maakte. Ook
de dansavonden, die Frederik Markley er
eens per maand had belegd, kwamen aan
den dag, en fel gegispt als een oorzaak
van de religieuze en moreele inzinking
waartoe d© instelling gekomen was. De
oommissie adviseerde, dat het beheer van
het College volkomen zou gereorganiseerd
worden; deze verandering werd onafwijs
baar geacht, zou het Wellington College
blijvend staat kunnen maken op den
naam van een Christelijke instelling.
Het rapport had een snelle en ingrij
pende uitwerking. Prof. Gilman werd on
middellijk afgezet, zijnde onbekwaam om
voorganger te wezen in een Christelijk
onderwijs-instituut. Aan Older en drie an
dere professoren werd in overweging ge
geven hun ontslag te nemen. Tevergeefs
pleitte Dr. Miller voor hem. Tevergeefs
poogden enkele leden, die zich weinig
met het College hadden bemoeid en een
afkeer hadden van het forscbe Christen
dom van Rutledge, de leiders te redden.
De overgroote meerderheid was nu een
maal volstrekt besloten, de zaken radi
caal te herstellen.
Older trad af, en een nieuwe voorzitter.
Prof. Richard Stephard werd gekozen,,
verschenen, waren ct© officieren van Ale zo
stoomschepen niet aanwezig, zoodat van
een Vertrek niets gekomen is.
Do mailboot „Prins Hendrik" is te
Vlissingem op Lijfd binnengekomen met
78 passagiers, onder wie de Belgische
minister Poullet. Er 'waren 458 naai Lak
ken aan boord.
De „PalembangCI
De „Rotterdam" van de Holland-Ame-
rika-Lijn, dat gisterenavond van zijn
thuisreis aan den wal gemeerd lag,
bracht de equipage mede van de gezon
ken „Palembang." .Een menigte familie
leden en vrienden verbeidden de aan
komst Van do geredden mei begrijpelijke
blijdschap.
Kapitein Visser, gezagvoerder van het
verongelukte schip, weigerde, in overeen
stemming met de directie van den Rot-
terdamsChen Lloyd, om ook. maai' een
Woord over de scheepsramp mede te
cfeelen aan de hem wacfltende verslag
gevers 'der dagbladen. En op den stei
ger herhaalde hij nog eens tegenover de
leden der bemanning: „geen woord,
Voor je voor den Raad van de Scheep
vaart komt. Toont je mannen!"
D e „Utr ech t".
De Levensverzekering-Mij. Utrecht zal'
voor een millioen op de nieuwe staats-
leening inschrijven.
Suiker
en suikerhoudende goederen worden tij
delijk niet ten uitvoer toegelaten. Een
onderzoek betreffende de binnenlauid-
sche suikervoorziening wordt ingesteld.
Afschaffing van tollen op
Walcheren. In de vergadering, wel
ke gisteren te Middelburg werd gehou
den op initiatief van het bestuur der Verl
een iging tot bevordering van het Vreem
delingenverkeer in Walcheren, waren aan
wezig, de heeren Blum, van Niftrik en
Sprenger, leden van Ged. Staten en ver
der een groot aantal' burgemeesters, secre
tarissen, raadsleden en leden van het pol
derbestuur van Walcheren en enkele an
dere genoodig!de heeren.
De vergadering werd voorgezeten door
den heet H. J. G. Hartman, voorzitter
van Vreemdelingenverkeer, die betoogde
dat de afschaffing van tollen beschouwd
wordt als een der zaken, die het Vreemde
lingenverkeer bevorderen. Deze kwestie
is meermallen in den boezem van het
bestuur besproken, maar er kwam wei
nig van naar buiten. Thans bleek echter
het gevoelen algemeen dat een belemme
ring van het verkeer als die, welke de
tollen opleveren niet mag blijven voort
bestaan en wat tot nu toe ondervonden
is, heeft getoond, dat het thans het goe
de moment is en de omstandigheden rijp
zijn voor een actie in dezen. De ver
schillende colleges van B. en W. op Wal
cheren verleenden hun medewerking en
uit de talrijke opkomst blijkt het groote
gewicht van deze zaak en de belang
stelling welke zij inboezemt.
Spr. stelde voor de volgende drie pun
ten aan de orde te stellen:
le. het principe der afschaffing van
de tollen; *2e. de schadeloosstelling aan
de thans tot heffing gerechtigden en 3e.
de wijlze, waarop de middelen moeten
worden verkregen, om tot die schade
loosstelling te geraken.
Uit de verkregen opg'aven blijkt, dat
alle tollen in Walcheren over 1913, 1914
die Rutledge had vervangen, toen deze
zijn studiën in Europa voltooide. Ook
Allan zelf werd in het Dagelijksch Be
stuur gekozen, in de plaats van Dr.
Miller, die ook gedwongen was, heen te
gaan. De breuk tusschen Kerk en College
"werd hiermee ten volle hersteld, en een
nieuwe wetenschap lichtte aan over het
wetenschappelijke centrum van Christelijk
lowa.
Terwijl deze dingen plaats grepen,
hield Allan zich bezig met huisbezoek.
Hij bracht een bezoek aan de kinderloos©
"weduwe uit Duitschland, wier dochter
eenigen tijd geleden overleden was; en
ontmoette er Marie Markley, met wie hij
vervolgens naar huis wandelde. Rutledge
die haar ;in langen tijd niet gezien had,
vroeg haar, waar haar broeder Frederik
vertoefde.
„Hij- is naar Texas voor een verzetje",
zei ze treurig. „Fred is lang niet gezond,
en er is iets wat hem verschrikkelijk
hindert".
„Ik geloof, dat uw broeder bezig is
zich voor te bereiden op een algeheele
verandering van 2ijn leven", zei Allan,
en vertelde haar van zijn laatste ont
moeting met Frederik.
„Ik hoop ook, dat hij spoedig zal' in
en 1915 gemiddeld per jaar f 16.118,17
hebben opgebracht. De berekeningen in
de verspreide brochure, die berekend zjjn
op een opbrengst van f 16.500, zijn dua
nog aan den ruimen kant.
Bij acclamatie beantwoordden de aan
wezigen de eerste vraag bevestigend. Do
tweede vraag wil de voorzitter beantwoor
den met het plan om de lichamen, dia
thans tol heffen een kapitaal te verstrek
ken waarvan de rente gelijk staat met
de tolopbrengst van thans.
De heer Bluim vraagt of er 'wel reke
ning is gehouden met de vermindering
der opbrengst in de laatste jaren; waar
mede- het dikwijls minder goede onder
houd verband houdt.
De heer van Niftrik acht het wensche-
lijk, het onderhoud in een hand te bren
gen van een centraal lichaam.
De heer van Rerlekom wees op- do
moeilijkheid om de kosten door de ver
pachters op goede wijze op de pachters
te doen verhalen.
De heer Dumon Tak vraagt of de heel)
van Niftrik bedoeld h-eeft (ook de tol-,
vrije wegen.
De heer van Niftrik zegt, dat hij al
thans de intercommunale wegen bedoelde.
De heer Paap vreest, dat er gevaar is,
dat bijv. de ambachtsheer van Koudekerk»
bij persoonverwisseling zijn onderhouds
plicht niet zal kunnen blijven vervullen;
en dat bijv. de commissie van den weg
SerooskerkeVrouwepolder hare ver
plichting niet zal nakomen.
De heer F. J. Sprenger meent, dat
daarvoor geen gevaar bestaat.
De heer Adriaanse, houdt een pleidooi
voor het brengen van het onderhoud on
der het beheer der Provincie en meent,
dat steeds meer gedaan is voor andere
deelen der provincie, dan voor Walche
ren.
De voorzitter beantwoordt de verschil
lende sprekers. De vermindering in do
opbrengst is niet van beteekenis, de kwes
tie aangeroerd door den heer van Nif
trik betreft meer het onderhoud ©n dit
heeft het bestuur niet besproken. De on
derhoudsplichtigen kunnen toch zeker ver
plicht worden tot goed onderhoud.
De heer van Niftrik zet nog nader zijn
bedoelingen -uiteen.
De heer jlir. mr. A. A. van Doorn;
van Koudekerk© zegt, dat hij de tol' niet
heft ate ambachtsheer van Koudekerk©,
maar krachtens een octtooi, dat in 1841
aan zijn grootvader weid verleend.
De voorzitter is niet ongeneigd, indien
de vergadering daartoe den wensch uit
spreekt, te trachten het daarheen te stu
ren, dat de Provincie het onderhoud op
zich neemt.
De heer Blujn zegt, dat hij! bedoekte
een vergelijking met drie jaren, bijv. 10
of 20 jaar geleden.
De heer van Gelderen zeg1, dat voor
den Polder de opbrengst juist is toege
nomen, deze spreker betwijfelt of de
lollen wel- zoo nadeelig op het Verkeer
wei-ken als wordt voorgegeven.
De heer Blum wijst erop, dat in 1911
de Staten een verzoek om de wegen in
onderhoud te nemen hebben afge
wezen en hij denkt dat het weer
zoo zal gaan, een andere weg is dus
verkieselijker.
De heer van Niftrik zegt, dat het
zijn bedoeling niet is, dat de afkoopsom
men niet worden verdeeld over ver
schillende corporaties, maar te samen
aan de provincie die dan wellicht iets
moet bijleggen.
De heer Allaart zlogt, dat de raad Van
Ritthem de voorwaarde stelde, dat het
zien, hoe hij bezig is zijn leven te ver
woesten. Ik heb veel en ernstig voor
Frederik gebeden. Hij was toch een goe
de jongen. Maar in gezelschap als van
James White en zulke jongens is hjj on
der verkeerde invloeden gekomen. O, ik
heb zoo vaak gewenscht, dat u een paar
jaar eerder -in Wellington waart gekomen.
Dat zou Frederik's redding zijn geweest".
„Ik geloof, dat God bezig is uw giet
beden te verhooren", hernam Allan aan
moedigend. „Ik heb altoos hoop voor de
dwalenden als zij' inzien, klat zij" dwa
len, en ik geloof inderdaad, dat uw broe
der nu ziet, op hoe dwazen weg hij was.
Als hij uit Texas terug is, wil ik nog
eens ernstig met hem spreken".
„Hij zal nog wel een maand of zoo weg
blijven. Toch geloof ik niet, dat het ver
blijf in Texas hem veel baten zal. Wat
hij noodig heeft is geen verandering van
klimaat, doch een verandering van hart".
„Ik verheug mij erin", zei Allan na
een pauze, „dat uw vader weer ter kerk
gaat. Stanford heeft jnjj- verteld, dat hij
niet meer zoo bitter is".
(Wordt vervolgd.)
■i
i i
