Mo. 147
Woensdag SS Maart 1916
30e Jaargang
A. L. A8RAHAMSE.
Binnenland.
eE^ICHT.
Feuilleton.
OVERWINNING.
De Groot© Oorlog*
Uitgave van
de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes:
LANGS VOR3TSTRA&T 218.
Bureau te Middelburg:
FIRMA F. P. DHUIJ L. BURG.
Drukkers:
Oosterbaan Lo Coinire - Goes.
Zij, die zich met ingang van 1
April a. s. op ,,De Zeeuw" abon-
neeren, ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers gratis.
De Zeeuw beveelt voor de gemeen
teraadsverkiezing te Wissenkerke op
24 Püaart e. k, aan den heer
Staatspensioen of verplichte verzekering?
(foor 1909 waren de vrijzinnigs kop
stukken nog tegen staatspensioen. Dat is
nu andere.
Ds etaatspensi-oneeringswet in Engeland
en do mislukking van de Belgische ver
zekeringswet hebben ons, dat zijn do
liberalen! - aldus bet Kamerlid Rood-
huijzen in De Vaderland e r, tot voor
standers Van slaatspensioneering gemaakt.
Veel gelooven wij hiervan niet.
Wij vermoeden veeleer dat kiezerst
vangst en partijgeschreeuw hier den
doorslag gegeven hebben.
Laat 't echter zoo wezen.
De Vrijzinnigen beroepen zich op do
wet van Lloyd George in Engeland, die
staatspensioen bracht.
Maar staatspensioneering in Engeland
is armenzorg. Men denke slechts aan de
poor rates (spreek uit poer reets).
En de Belgische verzekeringswet voer
de niet in verplichte verzekering, maar
vrijwillige. Zij liet het aan ''tgoeddun-
kem van den werkman over of hij zich
al dan niet wilde verzekeren
Deze wet imoest derhalve misluk
ken..
Zij had moeien brengen Verplichte ver
zekering, en zij had de Noderlandsiclbsl
liberalen moeten nopen niet om voor
Staatspensioneering te ijveren, maar voor
veraekeringsplicht.
En ook de groote misbruiken in En
geland van de daar gevolgde praktijk
strekken niet om de Staatspensioneering!
op voorbeeld van Engeland te aanvaar
den.
Staatspensioan en armenzorg.
In Engeland bestaat historisch en
zakelijk de nauwste verwan:schap tus-
sfahen die beide.
Minister Haldane voerde in bet Engel-
sche Lagerhuis bij de verdediging van de
Dönsioemwot hot yolgende aan
(Men lette hierbij op de spatieeringen).
„Dit ontwerp bedoelt niet eenig
nieuw beginsel in te voeren.
Het erkent, dat sinds de dagen van Ko
ningin Elizabeth en misschien vroeger
als «algemeen rechtsbeginsel hier heeft
gegolden de verplichting van hen die in
Voorspoed verkeeren om hun deel te heb
ben in de Voorziening voor de
behoeftigen. Dat ij het beginsel
der Brit che ar menwetgevin g. Dat
beginsel is belichaamd in het stelsel,
dat thans bestaat, en dat oude borinsel
wil dit ontwerp handhaven en°aan
hedendaagsche omstandighe
den aanpassen."
jEr kan .geen verzekeringsstelsel ge
volgd worden, omdat het hier geldt een
uitbreiding van het stelsel
der ar me nwet geving."
Spiekende van do inkomensgrens,
Inoeimde deze zelfde minister deze een
retehtstreeksch uitvtoeisel van de grond
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonnementsprijs
Per 3 maanden rr. p. post
Losse nummers
fi.m
••05
Bern verhaal uit het kerkelijk leven van
N oor d-Amerika.
door v. d. M.
Nadruk verboden.
Toen de vergadering vorderde, werd
«en revue gehouden, en namens elke ge-
memte kortelijk gerapporteerd. Gewoonlijk
deed dat de predikant, soms een afge
vaardigde. Toen de kerk van Welling
ton werd afgeroepen, zei Dr. Miller, van
rijn 'recht als voorzitter gebruik '(mis
bruik) makend:
„Ik zie, broeder Older is hier. Hij
zial rapporteeren over de gemeente te
[Wellington".
Toen Older opstond was er een mat
applausje van de intriganten en de voor
zitter toonde daarover quasie-gebelgd zijn
{misnoegen. En Older begon
„Broeders, wij hebben t© Wellington1
een moeilijk jaar achter den rug. De ge
meente nam wel toe met eenige nieuwe
leden, meest armen; maar geljjk gij weet,
i» ons College getroffen geworden, door
gedachte dat het pensioen wordt gegeven
als onderstand aan behoeftig en.
Waartegen Grady van de Arbeiders
partij1 opkwam /door te zeggen dat „dit
het groote beginsel van liet ontwerp is,
dat het pensioen niet is een liefdadige
gift, maai- een recht gegeven aan allen
die het willen vragen, op grond van den
arbeid, dien zij; voor de gemeenschap
hebben verricht."
De Pensioenwet in Engeland moest ko
men. Zij is slechts aanvulling en correc
tie v an de overlang bestaan d e
staatsarmenzorg.
Prof. Diepenhorst schrijft hieromtrent
in D e Rotterdammer: Door een
complex van allerlei oorzaken werd in
Elngeland reeds eeuwen terug door het
heffen van armenbelastingen in het on
derhoud der armen voorzien. De merk
waardigste uiting 'is Tiet in 1796 uitge
Vaardigde a 11 o w a n e e - s y s t e m, waar
bij met ihet oog op de hoogte der koren-
prijizón en 'de grootte der familie een
lo onstandaard werd "vastgesteld en aan
ieder arbeider, die dit loon niet verdie
nen kon, een toeslag, een allowance
ter aanvulling werd toegekend. Groote el
lende is daardoor over Engeland gebracht,
onrustbarende belastingverhooging trad
in, werkeloosheid en zorgeloosheid bij do
lagere klassen werden schrikwekkend.
ALs reactie 'daartegen ontwikkelde zich
de bevolkingsleer van Malthus, de ijzeren
loonwet van Iticardo. Wel werd dat toe
slag stelsel opgeheven, maar het verkeerde;
principe bleef behouden en door do
zuigkracht van 'dit begin-.el Werd" menige
schoon© tragedie verloochend. Zoo wreekt
zich in de pensioenregeling de zonde dier
Vaderen
Da milliarden.
De oorlog heeft aan Duitschland en
zijn bondgenoolen reeds meer dan 50
miljard mark gekost.
De oorlogsuitgaven voor de Centralen
bedragen per dag ruim 100 miljoen mark
voor de Geallieerden ruim 2-tO miljoen
tnark, of volgens den tegenwoordigen,
stand der mar-ken 80 en 140 miljoeq
gulden per dag.
En dit geldt nog maar alleen de oor
logvoerende partijen; de neutrale mogend
heden hebben ook hun verhoogde uit
gaven; Nederland niet het minst.
Welk ©en prachtige sociale maatrege
len zouden tot dien prijs kunnen gieno-
men zijn!
Wanneer 'tzoo Voortgaat, loopt 'tuit
op een wereldbankroet.'
Satencpt overzicht vas dar. toestand.
De Duitsche offensieve beweging bij
Verdun is niet geslaagd.
Dit mag nu wel gezegd worden.
Noch het doorbreken door het Franse ha
front, noch de verovering van Ven-dun
konden worden volvoerd.
De Franschen hebben de pogingen daar
toe verijdeld, zij het ook met prfjsigeving
Van een gedeelte hunner stellingen.
Dje hoofdstelling is ongeschokt.
Het jongste Duitsche offensief op de
plaats, waar de Duitschers tot dusver
nog geen bijzonder krachtige actie tegen
het 1- ransche front ondernomen hadden,
n.l. tusschen Avocourt en Malanoourt, op
den W. oever dus van de Maas, schijnt
op niets uitgeloopén te 'zjjri.
Zijn ze al „lichtelijk" vooruitgescho-
een onber stelbar en slag. Het getvolg isi
geweest dat eenige onzer welgestelde
leden hebben gedreigd de kerk 'te Ver
laten, en op allerlei wijze is onz© gemeeay-
te in opspraak gekomen. Om. kort te gaan,
onze toestand is verre van rooskleurig en',
wij bobben den steun dezer Convfentie
noodig. ik hoop dat alsnog door krachtige
actie zal kunnen hersteld worden, wat nu
droevig verstoord is de goede harmonie
tusschen kerk en College en dat hot einde
zal zijn: do terugkeer van allen, die in
onze gemeente thuisbehooren.".
Dit rapport verwekte groote ontstel
tenis; iedereen 'toch wist, dat de kerk
van Wellington zeer in ledental was voor
uitgegaan en dat de religieuze opwekking
haar (inwending had versterkt. Maar Dr.
Mdler, gebruik makend van de stilte na
Older s rapport, noemde haastig den naam
der volgende gemeente, hopende dusdoen
de elk debat over Wellington te smoren.
Maar hij had buiten den waard, in dit
geval Stanford, gerekend. Met stentorstem
riep deze, plotseling overeindspringend
„Halt!"i
Stanford zat als mede-afgevaardigde
vooraan, en iedereen kon zijn emotie zien.
Zijn lichaam trilde van al te lang inge
houden toorn, en hij smeet z'n gloeiende
ven, dan toch niet zonder zware ver
liezen.
We hebben gelezen, dat aan het Russi-
sjebe front de Oostenrijkers een positie
ontruimen moesten.
Het wlas het bruggehoofd van Us-
cieszko iaan den Din jester (in Galicië).
Dien lOden Februari maakten de Russen
zich van deze plaats meester en wisten
toen ook op den W-. oever der rivier
door te dringen. Van den W. Dlnjester-
oever werden zij teruggedrongen, maar
in Uscieszko wisten zij zich steeds te
-handhaven, hoewel de Oostenrijkers tegen
spraken, dat die plaats in hun macht
was.
De Oostenrijkers erkennen nu het verlies
van d-e bruggenhoofd-stelling, maar geven
tegelijk uitvoerig© bijizonderheden over de
heldhaftige wijze, waarop de bezetting
zich Wist te redden en over den toe
stand van totale verwoesting, waarin de
Verschansing gebracht was.
Een opgeruimd gezicht dus bij kwaad
spel
In -een legerorder zeide generaal Pfian,-
'zer Baltin o.m. het volgende:
„De schans aan den Dnjester bestaat
niet, meer.
De Russen hebben haar in de lucht
doen vliegen.
Sedert maanden trachtte de vijand haar
aan te vallen, maar het is hem niet
gelukt. Hij moest haar eerst vernietigen,
vóór de eerste "Russen den bodem kon
den betreden, die door den heldenmoed
van onze troepen geheiligd is".
Hoevel-en er van de bezetting der scihans
overbleven, om de mededeeling van de
nederlaag en de ontruiming te komen
brengen, meldt de geschiedenis niie-t.
De Oostenrijkers n'oemen de gevechten,
die thans weer aan de Isenzo zijn be
gonnen, „den vijfden slag aan de lsonzo".
De eerste duurde van 29 Juni.5 Juli
1915; de tweede begon 18 Juli en be
reikte "21 Juli zijn hoogtepunt; de derde
slag aan de Isonzo begon 16 October1
en duurde twee weken; de. vierde begon
den 9en November en bereikt© zijn hoogte
punt in de verbitterde gevechten Van 23
len 27 November, toen 't hachelijk werd
voor de Oostenrijkers.
Na drie maanden zou nummer 5 be
gonnen zijn.
Het gewurm aan de Isonzo blijft in-
tusschen van zeer ondergeschikt belang.
Sterven in de loopgraaf.
Het is een tragische episode, een aan
grijpende schildering van het loven en
sterven in de loopgraven van Fnuik rijk,
die de Fransche bladen geven.
In een hevig gevecht aan de Sonne
sneuvelde een jong Fransch luitenant,
Lugnaud genaamdHij' was 24 jaar en
liet een testament na, dat hij even voor
zijn dood had geschreven in een zak
boekje. Hij diende bij een bataljon, dat
een Duitsche loopgraaf had genomen en
zich daarin twee dagen had staande ge
houden. Gedurende die twee dagen sneu
velden 120 van de 800 man; en van do
vijftien officieren werden el- zes gedood
en vijf buiten gevecht gesteld.
Ten slotte waren nog slechts twee on
gekwetste officieren over, onder wie
Lugnaud. Ten laatste werd ook hij ge
troffen. Een granaatscherf nam het g!e-
heel'e benedengedeelte van zijn gelaat
weg, slechts voorhoofd en oogen bleven
ongekwetst. Toen hij viel nam een ser
geant verhand windsel, wikkelde dat om
het hoofd van den gewonde en bracht
hem wat naar achteren.
Terwijl do luitenant lag te sterevn
bleek uit zijn oogbewegingen dat hij iets
■verontwaardiging eruit:
„Halt! Ik toeken protest aan tegen het
rapport over (Wellington. Ik bekleed in
die kerk een ambt; de beweringen van
den kerkvoogd Older zijn valsch en mis
leidend."
„Ik roep u tot de orde", schreeuwde
Miller.
„Ik ben in de orde. Ik hen bevoegd,
■een rapport over de gemeente van Wel
lington op te maken, en ik zal het op
maken."
Een niet te onderdrukken applaus ver
ried terstond, dat Stanford in het fort
der intriganten oen onherstelbare bres ge
schoten had. Older sprong, open schreeuw
de:
„Ik wenseh dat men tot de erde Van
den dag overgaat!"
„Zitten! Zitten!"
Older ging zitten, bleek 'van woede.
Dr. Miller zag wel in, dat verder tegen
houden onmogelijk was en Stanford ver
kreeg het woord. Hij wees op den geze-
genden arbeid van Ds. Rutledge, hij sprak
over de Evangelisatiet-bijieenkamsten, de
bijbelklassen, de gebedsmeetings, het werk
onder de dronkaards en van socialen ar
beid. De vergadering luisterde gespannen
toe. Bij het einde deed Stanford, die wel
verlangde. De sergeant begreep hem en
gaf hem een zakboekje met potlood.
Zoo'n zwart gekafd boekje hebben alle
manschappen. Er staan de namen in van
de naaste bloedverwanten, opdat met
dezen zal' kunnen worden gecorrespon
deerd indien er iets gebeurt met den
houder van het boekje.
De luitenant schreef nu op de nog
open bladzijde: „Dank aan allen, die
samen met mij hebben gestreden". Daar
onder krabbelde bij„Zeg aan mijn va
der en moeder, dat ik mijn plicht heb
gedaan. Mijn familie is Lugnaud Belle
vue bij Sommières".
Verder is het schrift onduidelijk en de
bladzijde met bloed bevlekt. Toch had
de luitenant nog leesbaar kunnen schrij
ven: „Ik sterf tevreden". Daarna worjdt
het schrift onleesbaar en zou zelfs door
de overlevenden niet hebben kunnen
worden begrepen, hadden de omstanders
niet, terwijl hij .sichreef, elke letter af
zonderlijk afgelezen en er een afschrift
van gemaakt. Op een van de laatste!
bladzijden stond geschreven: „Brengt mij
niet weg". Toen slaagde de stervende er
nog in het blaadje om te slaan en te
schrijven: „Want de Duitschers zullen de
loopgraaf nemen".
De laatste regels die hij schreef moes
ten beteekenen: „500 fres van mijn geld
voor Poupard (de sergeant die hem weg
droeg) en nog 500 voor armen uiit mijn
dorp". Toen stierf hij.
Het verdwenen Galloper-vuurschip.
De kapitein van een Maandagavond bin
nengekomen motorschip rapporteert ,dat
het Galloper-vuurschip niet gezonken is,
maar de Theems is binnengesleept.
Op- de plaats is nu een boei geleed.
De twee masten, die aldaar boven water
uitsteken, moeten toebehooren aan een
gezonken stoomschip.
Ook de kapitein va.n een ander binnen
gekomen stoomschip verklaart, dat het
Galloper-vuiursohip de Theems is opge
sleept.
Volgens zijn verklaringen zou het
vuurschip- daar reeds eenige dagen lig
gen.
Wel' heeft de kapitein een boei op de
ligplaats van het vuurschip aangetroffen,
doch heeft niets bemerkt van de boven
het water uitstekende masten.
Korts Oorlofjsöaricuten.
Een Duitsche fabriek bood met veel
ophef een nieuw botersurrogaat aan, dat
aan „het nijpend gebrek aan boter met
een slag een einde kon maken." Een on
derzoek wees uit, dat bet surrogaat be
stond uit 260 gram water, 50 grami Vet,
180 gram meel, 30 gram caseïne en 20
gram zout met wat kleurstof. Daarvoor
moesten de verbruikers mik. betal
ten.
„M in der eten maar go-ed."
Eten Duitsfeh geneesheer publiceerde on
langs een artikel onder bovengenoemd
opschrift, waarin hij: er op aandrong, min
der te eten maar op de juist© wijze.
Het middel daartoe is „fletschern", en
ge-vonden door den Amerikaans-o/ien arts
Fleischer. „Fletschern" wil zeggen: kauw
het voedsel zoolang, dat het gekauwde
langzamerhand en bijna onbemerkt zon
der Willekeurig of merkbaar slikken ver-
el wijht.
Daar Duitsche mijhen gelegd zijn
ten Zuiden van het Falsterbo-rif en het
Zweedsche stoomschip „Knippl'a" door
ontploffing van een dezer rigynen gezon
ken is, brieft de Zweedsche regeering
haar gezant te Berlijn opgedragen bij de
zag, dat de gansche vergadering' mdt sym
pathieke belangstelling luisterde, een be
roep op haar rechtvaardigheidszin, met
tranen in de oogen en trillende stem zei hij
„(Broeders, is Ds. Rutledge in deze
vergadering billijk bejegend? Is het
een misdaad voor een man, als hij het
Evangelie predikt met kracht? Waarom
honen deze mannen den heider, die door
de gansche Wellingtonscho gemeente be
mind wordt?"
Het was in een uiterst gespannen stil'.©,
dat Stanford ging zitten. Toen gingen
Stemmen op:
„Rutledge! RutledgeP
Allan rees op, en wilde achter in de
kerk spreken. Maar enthousiast werd ge
roepen
„Op 't platform! Op 't platform!"
De jonge held liep naar het podium.
Toen hij zijn gehoor aanzag, dat verte
genwoordigde de geestelijke leiding in de
kerken van Iowa, en toeui hij onbedaar
lijk applaus boorde opsohallen, wist bij,
dat zijn broeders-collega's voor zijn zaak
wiaren gewonnen en bleven gewonnen.
De tranen kwamen hem in de oogen,
toen bij die hartelijke, spontane uitingen
Van 6iympathie hoorde, en hij gevoelde
diep, hoe deze mannen het complot te-
Prijs der Advertentiën
15 regels ƒ0.50, iedere regel meer 10 ct.
3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend.
Bij abonnement voordeelige voorwaarden.
Familieberichten van 110 regels ƒ1.
iedere regel meer 10 ct.
Duitsche regeering hiertegen te protestee
ren.
Duitsch succes. De Duitsche
generale staf meldt
Ten Westen van de Maas bestormden
Beiersche regimenten en Wurtombergfeche
landweerbataljons na zorgvuldige voorbe
reiding de sterk uitgebouwde Fransche
stellingen bij en in het woud van Avo
court. Behalve zware bloedige verliezen
verloor de vijand tot (dusverre 32 offi
cieren, o. w. twee regimentscomman
danten en meer dan 2500 man aan niet
gewonde gevangenen, alsmede voel nog
niet geteld oorlogsmateriaal. Tegenaanval
len, welke de vijand ondernam, bezorg
den hem geen vooiideeten, wel echter
nieuwe zware verliezen.
Ten Oosten van de Maas bleef het ge
vechtsbeeld onveranderd
Aan boord van de Deensche mail
boot Frederik -VIII die van Amerika ge
komen te Kirkwall haar paketpost moest
achterlaten, reisde een Duitsche dame
eerste klas. Zij had een grooten koffer
bij zich in de hut- Daarin bleek haar
echtgenoot .een blinde Duitscher, de reis
te maken. Hij werd te Kirkwall ontdekt
en gevangen genomen.
Volgens Atheensche bladen heeft
een Grieksch ingenieujr een uitvinding' ge
daan, waardoor het aanzienlijk gemak
kelijker wordt het evenwicht van vlieg
tuigen te bewaren. Hij heeft een ver
handeling over zijn uitvinding op- het mi
nisterie van verkeerswezen gedeponeerd.
Het aantal' ingeschreven leerliugen
aan de universiteit te Warschau heeft
de 2000 overschreden.
HetgevechtbijdeBelgjiaqhe
kust. De Engelsche admiraliteit meldt:
Maandagmorgen kregen vier Engelsche
torpedovernielers ter hoogte van de Bel
gische kust drie Duitsche torpedojagers
in het zicht. Die vijand stoomde flLreot
naai- Zeebrugge, achternagezet door onze
torpedojagers. Er werden scholen gewis
seld. Bij het gevecht werden twee vijiande-
lijke booten getroffen. Onze verbezen be
dragen vier man gtewond.
Een Griek, genaamd Konstantijn
Kondoyannis', is te Parijs wegens verspie
ding ter (dood veroordeeld. Bij het uit
breken van den oorlog bevond hij zich te
Berlijh. Hij' zou toen een groote som
gelds van den Duitsohen generalen staf
hebben ontvangen, iwaarmee hij zich naar
Parijs begaf. Daar had hij kamers, en
hij gaf zich uit voor reiziger in sponzen.
Voortdurend was hij in 't binnenland op
reis. Tot 9 December j.l. moet hij ge
regeld berichten aan de Duitschers heb
ben geieVterd over de bewegingen vhsf
Fransche en Engelsche troepen, 3e aan
komst van transporten en omtrent ver
sterkingen.
De zeevaart.
De directies van de Kon. Ned. Stoom
bootmaatschappij en van den Kon. West-
Ind. maildienst zullen voorloopdg haai'
schepen in de vaart houden.
Naar wij vernemen, zal hot s.s. „Wie-
ringen", van de firma Ruys en Co., op
reis van Amerika naai- Rotterdam, even
als Cio „Texel" van de Stoomvaartmaat
schappij „Triton", de route om Schotland
nemen.
Naar wij vernemen zou de „Nieuw-
Amsterdam" gisteren naar New-York Ver
gen heui hadden doorzien. En in hun
verontwaardiging met hem één, zagen
zij in hem hun leider als de kampioen
Voor waarheid en waarachtig teven in
Christus' gemeente.
„Toen tik," zoo begon Rutledge onder
odemlooze stilte, „naar Wellington kwam,
heb ik mij de zware en verantwoorde
lijke taak van mijn ambt niet ontveinsd,
en openhartig wil ik erkennen, dat mijn
tekortkomingen vete waren. Maar God
Reeft mij gezegend en mij gesterkt tot
fnijn arbeid. Hier voor u staande, wil
ik Hem bovenal lof en dank brengen.
En dan broeders, welke de beslissing de
zer Vergadering ook zal zijin over de po
gingen door mijn, vijanden gedaan (om
mij Wellington te doen verlaten, ik zal
Voortgaan mijn teven te richten zooals
God het mij te zien geeft. Broeders, ik
zoek geen eer van monschon. Ik leef
vóór hen, die mjj vertrouwen, voor de
dingen die boven zijn, waar wij efens
hopen te komen; voor d© lijdenden die
steun behoeven, voor de goed willenden,
die verdienen voortgjeholpen te worden,
en Voor de toekomst van Christus' ge
meente.'-'' s
(Wordt vervolgd.)
