No. 140
Dinsdag 14 Maart 1916
30e Jaargang
Uit de Pers.
Uitgave van
de ÏTaaml. Venn. LUCTOR ET EMERG0
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes:
LANGE VORSTSTRAAT 219.
Bureau te Middelburg:
FIRMA F. P. DHUIJ - L. BURG.
Drukkers:
Oosterbaan Le Goïnfre - Goes.
7)e Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Schiermonnikoog.
Ce giften blïjVen steeds vloeien.
Wij oonstateeren hel; met dankbaarheid.
Thans ontvingen wip: Door middel van
firma Dhuij f3 gecollecteerd op biddag
in de Gerei. Kerk C te Middelburg. Dooi*
teschenkomst van dhr. Fanoy fl, van
N. te O. Voorts van. N. N. te. O. fl.
En gevonden in het kerfcezakje Geref.
Kerkte Heinkensxand fl. Totaal f420.125
Is hst volkenrecht waardeloos?
Bet was uitnemend- dat de rede door
Prof. Ra.vin.ck over „Ethiek en Politiek"
voor do Koninklijke Academie gehouden
in ietwat eenvoudiger vorm, plaats vond
in de Februari-afleveiing van „Stemmen
des Tijds". 1
„Do Rotterdammer" komt nog eenmaal
op deze studie terug en Vestigt da taanj-
dadlit op dat gedeelte, waarin do schrij
ver handelt over het volkenrecht.
Hjj gejwaagt van de velerlei inbreuk
gedaan op hetgeen recht geacht werd(
en constateert hoe sommigen miet eenigj
leedvermaak zien, hoe dit papieren recht
bij den tegenwoordige?! oorlogsbrand in
vlammen opgaat.
Allerhande pogingen om dat raciht te
schragen worden beproefd en dan han
delt do schrijver aldus over de vraag
of het volkenrecht niet waardeloos is
I
.Maar al zouden ze geen van alle sla
gen, dan is daarom het volkenrecht nog
niet waardeloos noch krachteloos. Want
ten eerste is het volkenrecht door Gro
ins niet uitgedacht, maar is het lang
vbor hem in de geschiedenis voorbe
reid en gaat het tot de oudheid terug.
De Christelijke gedachte van de een
heid Van het menschelijk geslacht in
oorsprong en wezen, benevens die van
«te katholiciteit van het koninkrijk Gods
aijn de beide zuilen, waarop bet in
ternationale recht stilzwijgend of uit
drukkelijk rost en 'ook rusten moet.
En deze gedachten zijn in den loop
«ter geschiedenis niet ten ©enenmale
ijnVruchtbaar geweest; ze hebben als
een zuurdeesem gewerkt en gaan voort
dut te doen. En voorts maakte Franz
von Liszt onlangs de treffende opmer
king, dat het volkenrecht nog wed ten-
«tege eeoie toekomst heeft, wijl de histo
rie leert, dat het na eiken grooten oor
log met kracht naar voren treedt en
leen stap voorwaarts doet. Dat was zoo
«ia den dertigjarigen oorlog, na de Na
poleontische oorlogen, na den Krim-
oorlog, na den oorlog van '70, en dit
.ml zeker ook na dezen wereldkrijg hel;
Keval zijn. Het valt toch niet te gelooi-
Ven, dat eene clrisis, als de menseh'heid
thians doormaakt, hoe schijnbaar nutte
loos en doelloos ook, goene enkele
vrucht zou afwerpen, en aan de vre-
ifesgedaöhte in geen enkel o-pzicht, ten
goede zou komen. Het is zoo, men-
scjhea en Volken leeren langzaam, uiterst
langzaam; elke les moet taDooizie ma
len worden gerepeteerd. Maar de histo
rie leert toch ook, dat tal van ideeën,
aooals die van de humaniteit, van de
philantropie, van de vrijheid van gods
dienst, van de emancipatie van den
derden en vierden stand, van den con-
stitutioneelen regeeringsvorm enz. lang
zamerhand en door veel strijd heen zich
■«ene plaats in het bewustzijn der volken
lebben veroverd. Natuurlijk, ideeën bie-
Feuiüeton.
OVERWBIMNING.
Ben varhaal uit het kerkelijk leven van
Noord-Amerika.
door v. d. M.
Hadruk verboden.
42)
„ft geloof, dat ik er de reden van
weet", hervatte Stanford, verlangend naar
hst dispuut waarvoor hij gekomen was.
„Da geschiedenis van Antoine is do ge
schiedenis van menigeen uwer arbeiders
geworden, sedert Ds. Rutledge hier ge
komen is".
Markley zweeg, en Stanford ging voort:
„li kwam u even opzoeken om te spie
ken over de moeilijkheden, die Older en
enkele anderen onzen predikant in den
weg leggen. Vindt u niet, dat het hoog
tijd. wordt die actie te staken?"
Nog zweeg Markley. En de ander hen
nam.:
„Ik heb zelfs gehoord, dat de ker
kelijke vergadering ervoor gespannen is,
«aDs. Rutledge hier weg te krijgen'
u daar iets- van vernomen?"
den geen afdioienden waarborg tegen
staatsabsolutisme en despotisme aan de
■eene, tegen revolutie en anarchism©
aan de andere zijde, en haar macht
is dikwerf overschat. Maai' daarom zijn
ze toch niet van alle waarde ontbloot;
Want, al hebben zij geen dwingende)
macht tot hare beschikking, zij wortelen
'toch in de Wet der natuur, welke op
de wereldorde is gegrond en op d©
eeuwige wet terugwijst, en zij liggen
in de lijn der ontwikkeling. In die ze
delijke orde ligt ook het international©
recht gefundeerd. Het ligt er niet kant
'en Maar, en voor het grijpen gereed;
het is zelfs ieder oogenblik voor schen
ding Vatbaar. Maar het bestaat claarom
toch wel; wij allen oordeelen er naar
en toetsen er de handelingen der mo
gendheden aan. En het zal voortgang
maken en. sterker worden, naarmate
het indringt in de consciëntie van
Vorsten en volken en op ethische
te rusten komt.
De Qrööte Oorlog,
Bsktepï overzicht van den toestand.
De geallieerden jubelen over het feit,
dat de Duitschers verflauwen in hun ac
tie rondom Verdun, en met veel ophef
bazuinen ze rond, dat do Duitschers zóó
uitgeput zijn en dat de rijen zóódanig
gedund zijn, dat rast en aanvulling noodig
zijn, voor een vernieuwd offensief kan
worden aangevangen.
Leest men alleen de Ilavas-berichten,
dan zou men den indruk krijgen, dat
het de Franschen waren, die in de afga-
loopen week zoo groote voordeel-en be
haald hebben, terwijl de Duitschers toch
nog steeds aan het langste eind trekken,
ad mag niet verheeld, dat ook hunner
zijds de verliezën enorm zijn.
Mochten wij niet terecht spreken van
den gruwel van Verdun?
De strijd is intussehen nog lang niet
[Volstreden en zal hetzij bij Verdun of
op een ander punt met groote ontvou
wing Van macht worden voortgezet, totdat
een beslissing wordt bereikt, of totdat de
aanvallende partij op- besliste wijze be
speurt, dat een beslissing niet doorgezet
kan worden, bet geen dan eerst een étihjac
Voor haar be toekent.
Tot dusver echter hebben de Duitschers
nog steeds vorderingen weten te maken
en, zij het misschien langzamer dan eersl
gedacht werd, den tegenstander weten
terug te dringen. De Franse hen daaren
tegen zijn niet tot een krachtig tegen
offensief in staan geweest, waardoor zij
een belangrijk deel van het verloren© kon
den herwinnen, en waardoor zij op de
zekerste wijze een dam zouden opwerpen
tegen het langzaam voortdringm van de
Duitschers.
Dat ook de Duitsche verliezen niet ta
benaderen zijn, hebben we reeds meerma
len toegegeven.
Een Fronsch ooggetuige geeft een re
laas van de gewelddaden bij bet fort
Vaux, dat ons hart doet sidderen.
Al halveert men de verlies-getallen, dan
is 'tnog even schrikkelijk.
„Twee divisies Duitschers, zegt hij, de
den onder een trommelvuur een aanval
fort. De Franschen, die in en
bij het fort Vaux massa's geschut in
stelling hadden gebracht, openden een
verwoed vuur op den vijand. Geheel©
regimenten warden door het vernietigend
vuur weggemaaid. Duizenden lijken liggen
opgestapeld voor het in elkaar geschoten
fort Vaux. Het gelukte slechts een 500-tal
Duitsche soldaten het dorp Vaux bin-
Markley stond op. De oude, bittere
WTok kwam in zijn oogeu. Zijn oude haat
begon te herleven, en hij antwoordde:
„Ik geloof niet, dat iemand aan Older
kan kwalijk nemen, dat hij in oppositie
is met Rutledge".
„Het geduld kan ook ten einde loo-
pen, mijnheer Markley Het gedrag van
Older in deze zaak begint mij uitermate
te mishagen. Heeft Ds. Rutledge dan geesn
nieuw leven en niet een nieuwen geest
in onze gemeente gebracht? Iedereen kan
dat zien. Zie naar de bijeenkomst van
hedenmiddag. Zou zooiets een jaar ge
leden ook maar gedroomd zijn gewor
den?"
Weer zweeg Markley en Stanford, wien
de verontwaardiging te machtig werd, voer
met stemverheffing voort:
„Daar zijn tientallen van ouders, wier
tónderen in gevaar waren, en die nu
innig verheugd zijn, dat wij een predi
kant hebben die eerlijk opkomt voor
Gods recht en even eerlijk d© zonden
bekanipt. Uitgenomen uw zoon, is ©r nau
welijks een jongen meer in de gemeente,
die zich niet gekeerd heeft op zijn weg
tot groote vreugde zijnor ouders. Indien
gij, mijnheer Markley, onzen dominé an
ders bejegend had, ik ben er zeker van,
nen te dringen, doch deze moesten ten
Motto voor het Fransche vuur vluchten.
Van de '500 bereikten slechts 200 hunne
stellingen".
Uit den Ralkan komen enkel© niet zeer
betrouwbare berichten over onlusten in
Bulgarije, waar voortdurend betoogingen
tegen de Duitschers zouden plaats vin
den.
Ook zou er een samenzwering van of
ficieren tegen den koning zijn ontdekt
en bestraft.
Het js wel bevreemdend, dat alle ac
tie van het Rulgaarsche leger plotseling)
zoo volmaakt is gestremd.
Een Duitsch blad verneemt uit Lugano,
dat de oorlogscorrespondenten van en
kele Italiaansche bladen een binnenkort
te verwachten groot Italiaansch offensief
aankondigen.
Italië zou ondanks het slechte- jaarge
tijde geen stilstand in het offensief kun
nen dulden, daar men van plan is het
heldhaftige Fransche leger bij Verdun te
hulp te komen.
De „Möwe".
Een der leden van de bemanning van
het. stoomschip „Flamenco" Van de Pa
cific- Stoomvaartmaatschappij, welk schip
door de „Möwe" tot zinken werd ge
bracht, heeft eenigte bijzonderheden aan
gaande do „Möwe" medegedeeld, dia
nog niet bekend zijn.
White way, zoo heet de man, Stertel-
de-, dat de „Möwe" oen stehip is Van on
geveer 8000 ton. Hij' was verwonderd te
ontdekken, dat vrijwel alle leden van de
ongeveer 300 man sterke bemanning En-
gelsch kon spreken. Zeer vete van hen
waren kapiteins', stuurlieden en ingenieurs
geweest, die handel hadden gedreven op
Engel-sche havens en op Engelsche sche
pen. De eerste ingenieur van de prijs-
bemanning, die aan boord van do „West-
burn" werd gezet, diende op de Anso-
nialijin en Whiteway had vroeger kennis
met hem gemaakt. Andere zeelieden her
kenden ook led-en Van de bemanning der
„Möwe".
Haar snelheid was 17 knoopen, hetgeen
Whiteway wist te schatten door baar
snelheid tijdens baar vergeefsche jacht)
op een mailboot van de Fransche Zuid-
Amerikalijn. Zij lost© twee schoten op
dit stóhip, maar kon het niet bijhouden
en moest spoedig haar jacht staken.
Enkel© leden Van cle bemanning ver
telden, dat zij1 op den tweeden Kerst
avond in een sneeuwstorm ze» kozen.
Na iedere ontmoeting met een BritsCh
Schip werd 'de „Möw©" van de waterlijn
tot de toppen der masten met een ge
heel andere kleur geverfd en ook andere
veranderingen weiden aangebracht ter
misleiding. De Duitsch© bemanning trad
menschl levend op. Toen zij gewaar werd,
dat de boot van de „Flamenco" kap
seisde, ijlde zij naar de plaats en stelde
alles in het werk om de inzittenden te
redden.
Korte Oorlogsberichten.
Onder de landen die veel geld aan
den oorlóg verdienen, kan men ook Ar
gentinië rekenen, zegt de „Tagï. Rund
schau". Van begin November 1914 tot
October 1915 werden huiden uitgevoerd
ter waarde van 120 millioen kronen en
voor 9 millioen vleesch in blik.
Hoe verbitterd de gevechten van
Verdun zijn blijkt uit het feit, zegt de
„Frankf. Ztg." dat den achtsten Maart
op het stuk van het front dat van Dou
aumont tot Vaux reikt, niet minder dan
102 afzonder! ij ke gevechten
werden gemeld.
dan had Ds. Rutledge ook op Frederik
invloed ten geede gehad. Helaas, het is
vtan kwaad tot erger gegaan, en gij, zijn
Vader, hebt niet alles gedaan om hem
tegen te houden".
Stanford wist niet, dat hij een verscho
wonde in het vaderhart openscheurde.
Markley, met een van smart verwrongen
gelaat, antwoordde hem:
„Diaken Stanford, ik wist niet, dat gij
de man waart, om een vader te kastijden,
die de gebreken van zijn zoon kent en
ze bitter beweent".
De aandoening overmeesterde den
ouden man, hij zeeg neer en barstte in
tranen uit. Dit brak ook den geweldigen
diaken, en zijn hand op Markley's schou
der leggend, zei hij:
„Maar wat nu, vriend Markley?"
De geslagen vader kreunde:
„Mijn jongen! Mijn jongenI"
En toen Stanford aanhield op een na
dere verklaring van deze wilde smart,
vertelde Markley hem van do breuk tus-
schen vader en zoon als gevolg van Fre-
derik's schandelijk en lichtzinnig levens
gedrag. En hij eindigde weeMagend:
„Ik weet niet meer, wat ik doen moet.
Hij is geheel buiten mijn gezichtskring
gekomen. Nooit heb ik gedacht, een, zoon
Abonnementsprijs
Per 3 maanden fr. p. post
Losse nummers
ƒ1.80
„0.05
Prijs der Advertentiën
15 regels ƒ0.50, iedere regel meer 10 ct.
3-maal plaatsing wordt 2-maat berekend.
Bij abonnement voordeelige voorwaarden.
Familieberichten van 110 regels ƒ1.
iedere regel meer 10 ct.
De „Frankf. Ztg.." verneemt uit Stock
holm, dat de invalidenuitwisseling over
Zweden 3 April zal beginnen. Voorloo-
pig zal een trein wekeljjks in beid© richtin
gen vertrekken. Vanaf 1 Mei hoopt men
4 treinen per week te laten ioopen.
Het grensverkeer te Putt© (N. Br.)
is weer geopend.
Te Luxemburg passeerden eergiste
ren 81 lange treinen met zwaar ge-
Wonde Duitsche soldaten, die bij' Verdun
gewond waren.
De Duitsch© verliezen bij de ge
vechten tusschen Douaumont en Vaux
worden. Volgens een Parijseh bericht, op
14000 man gesichat. Het verlies aan of
ficieren moet enorm zijn.
De betrekkingen met Ame
rika. Bij de langzamerhand beginnende
voorbereidingen tot de verkiezingen in vle
Vereenigde Staten speelt ook de verhou
ding tof Mexico een groote rol. Men
vindt Wilson's politiek tegenover Mexi
co zwak.
De invloed van Carranza, Wilson's uit
verkorene, daalt met den dag. Hij zit
op het -oogenblik met een hoogst twijfel-
aohtigen hofstaat in Queretaro, daan hij
het niet waagt, naar de hoofdstad op te
rokken,, waar generaal Pablo Gonzales op
permachtig heerscht.
De generaals schijnen zoo hun invloeds
sferen in het ongelukkige land te hebben
vastgesteld. Zapate heerscht nog in het
Zuiden; Villa heeft zich met de rest van
zijn aanhangers in de Sierra van Chiuha-
huha teruggetrokken; aan de grens voert
Al vara Obregon heerschappij; in het Wes
ten Diegez; in Vera Cruz Aguiïai: en in
het midden-oosten Treviuo!
Onder deze omstandigheden kan het na
tuurlijk niemand verbazen, dat de finan-
cieele toestanden in Mexico allertreurigst
geworden zijn. De Mexicaansche peso is
ongeveer 414 tot 41/2 cent waard, dus on
geveer 14 ct. (vroeger fl.23). Zij is nog
lager geweest. Door de hooge prijzen op
dq wereldmarkt houden zich niettemin uit
en invoer nog zoo'n beetje op de been.
Met de gezondheidstoestanden js het
bee-1 droevig gesteld. De vlektyphus woedt
in stad en dorp schrikbarend. Het aan
bod van het Rockfeller-institnut om hulp
te bieden, zooals het met zoo'n goeden
uitslag in Servië deed, werd door Car
ranza van de hand gewezen met de op
merking, dat er in Mexico genoeg ge-
neesheeren zijn, om d© epidemie onder
de knie te krijgen.
Dezer dagen scheen het, dat Wilson
eindelijk eens flink wilde optreden tegen
de benden van Villa, die eenige Ame
rikanen vermoord hebben. Volgens de
laatste berichten riep Wilson echter de
reeds afgezonden troepen weer terug en
wil hij voorloopig afzien van een krach
tige interventie, die het geheel© land tot
rust moet brengen.
Een oorrespondent van de Times
in Egypte seint onder dagteekening van
8 Maart, dat Egypte en het Suez-kanaaJ
thans volmaakt beveiligd zijn tegein oen:
vijandelijken aanval. Zonder in bizonder-
heden de verdedigingswerken te beschrij
ven, waaraan nu 13 maanden is ge
werkt, duidt hjj aan, dat er ten Oosten
van het kanaal, tot ver de woestijn in, ge
duchte versterkingen zijn gemaakt, door
lichte spoorwegen en pijpleidingen met
bet bewoonde land verbonden. Hij maakt
zich sterk, dat een léger van een kwart
millioen man thans geen kans meer zou-
hebben met goed gevolg Egypte aan te
vallen. Het beefce seizoen treedt nu trou
wens weer in, en in de komende maan-
te zullen hebben die een wrak is, zoo
als hij het is geworden".
„Markley", hernam Stanford ernstig,
„ge hebt uw zoon geen goede kans ge
laten. Ik herinner mij nog, hoe iik Fre-
derik Markley beschouwde als een der
meestbelovande jongens van Wellington.
Gij zijt te laksch met hem geweest en
ge hebt hem door weelde verslapt. Maar
Frederik kon nog wel gered worden".
„Ik stem toe", zei de bedroefde var
djer, „dat ik veel te gemakkelijk helm
gjeld heb afgestaan om het door te brem
gen, maar dat daargelaten, heb ik hem
opgevoed en gestaald voor een respecta
bel leven".
De diaken schudde het hoofd, maar
antwoordde niet. Hij wilde de smart van
den ouden Markley niet vergrooten, maar
hij was ervan overtuigd, dat ouderling
Markley voor een zeer groot deel schuld
had aan het wangedrag van zijn zoon.
Toen hij zou vertrekken, vroeg hij nog:
„U giaat dus niet naar Des Modnes?"
„Neen. Ik heb nergens meer lust in
op 't oogenblik. Misschien is Rutledge ten
©lotte toch wel de goed© man op de
goede plaats hier, hoewel ik tot dusver
Weinig nut heb gehad van ham noch
van zijn preeken. Ala hjj Frederik maar
den is een aanval' onuitvoerbaar. Tot de
verdedigers behooien vele veteranen van
de Dardanellen.
Biiniestod.
Prijsvraag.
Waar do prijsvraag om passende woor
den te verkrijgen op den marscli van
de brigade grenadiers en jagers Turf-ih-
je-ransel' onder het personeel van de bri
gade geen gunstig resultaat heeft gehad,
is een nieuwe prijsvraag uitgeschreven,
waaraan een ieder kan deelnemen, al
dus de N. R. C.
De eischen, waaraan moet worden vol
daan, zijn o. a.Het gedicht moet zich
geheel' aanpassen aan de melodie, ter
wij!' de woorden Turf-in-je-ïansel bij den
aanhef moeten gebruikt worden. Het ge
dicht moet geheel' op den marsch slui
ten, van opwekkenden aard, populair en
niet gezwollen zijin.
De inzending moet geschieden vóór l
Mei, 12 uur 's middags in gestoten cou
vert aan den secretaris der commissie,
'adres hotel van den Abeelen, Gevers Dey-
ftootweg, Scheveninglen.
De vervaardiger, die bekroond zal' wor
den, geeft het recht van verspreiding aan
de commissie en verliest dus daardoor
het auteursrecht.
Er zullen (twee prijzen worden uitge
loofd, een eerste van f 100 en een twee
de van f25, jjer keuze in geld of in
een kunstvoorwerp tetr waarde dier geld
sommen. De Commissie bestaat uit de
beeren R. B. A. N. De Quay, majoor
der grenadiers; M. E. Grefo, kapitein der
grenadiers, N. A. Bouwman, kapitein-di
recteur der Kon. mil. kapel; R. 0. van.
Gennep, eerste luit.-adjudant der jagers
en L. A. C. de Rock, idem der grena,-
diers, secretaris.
(De Zeeland-booten.
Men schrijft uit VTissingen:
Naar aanleiding Van de vrees, die hier
bestaat, dat het varen met de radCrboo-
ten der maatschappij „Zeeland", die van
af 13 dezer den dienst op Engeland zul
len onderhouden, meer gevaar op zou
leveren, dan met de schroefbouten, die
tot nu toe voeren, hebben wij ons ge
wend tot een ter zake kundige, die. als
zijne overtuiging uitte, dat de vrees over
dreven is. De raderen der booten liggen
niet diep in het water, en schepen die
zoo diep liggen zijn tot heden nog niet
met mijnen in aanraking gekomen.
Ook vroegen wij' onzen zegsman naar
de doelmatigheid van het voorzien der
booten met ledige vaten. Hij' achtte dit
een zeer goede maatregel', vooral, waaïs,
de vaten alle door persing met stoom op
soliditeit zijn onderzocht. Wordt nu on
verhoopt een der booten door een mijn
of torpedo getroffen, dan zullen wel de
vaten op de plaats van treffen worden
vernield, maar zullen de overige als zij
niet het schip drijvende kunnen houden,
toch zeker het zinken langzamer doen'
gaan, hetgeen meer zekerheid geeft, dat
alle opvarenden worden gered.
Naar wij vernemen gaat de Koningin
Wilhelmina, die op 25 dezer in de vaart;
komt, Donderdag naar Rotterdam om! te
dokken.
Voor overtocht bij de hervatting va*
den dienst hebben zich reeds ongeveer 50
passagiers doen inschrijven.
Meerdere leden van de bemanning der
Zeeland-booten hebben tijdelijk een plaats
gekregen op de booten van andere maat
schappijen, o. a. zijn enkele geplaatst op
de Tubantia, het schip dat de bemanning
van de Mecklenburg te Amsterdam bracht.
eens helpen kon
En weer boog de diep vernederde va
der het hoofd
„Waarde vriend Markley", zei de trouw
hartige diaken aangedaan, „vertrouw op
God. Ik ben er zeikier van dat Ds. Rut
ledge Frederik nog wel zal kunnen be
reiken, als gij opgehouden hebt hern te
gen te werken. Een jongen, die een zus
ter als Marie Markley heeft, kan nog
wel verteederd worden".
„Dank je Stanford, je hebt mijn hart
goed gedaan.- Marie is een biest kind.
Nooit heb ik haar zoo gewaardeerd als
nu. Als ik in eenig opzicht me© kan wer
ken, om van Frederik weer een respecta
bel man te maken, ik zal het doen mpl
al wat in mij is".
Met een warmen handdruk namen de
mannen afscheid, en diaken Stanford ver
liet het kantoor in de heerlijke zeker
heid, dat hij nu eiken aanval van Older
met succes zou kunnen afslaan. 'tStaaiï
nu even anders, overlegd© hij; ik moet
mij al vergissen, als niet Rutledge, maar
Older Wellington verlaten moet.
1 I tl I
(Wordt Vervolgd.)
