Woensdag 9 Februari II)IÖ 3öe Jaargang
Ill
Staten-Generaal
Watersnood.
Feuilleton.
OVERWINNING.
De GrooSe Oorlog.
Zeeuw
„God alleen," aldus D e Stand a a r d,
heelt over ons leven, onze vrijheid, ons
goed de vrijmachtige beschikking. Is al-
zoo de Overheid in de Vierschaar van
Godswege met gezag hekleed, dan kan zij,
naar de wet, tot alles gerechtigd zijn,
maar anders nooit, l il zich zelf, of door
wat mèdemenschen gelasten, nimmer.
..Hierin nu ligt de beweegreden, waarom
in alle vierschaar rechte., aangeklaagde
en getuige zich voor Gods aangezicht heb
ben te stellen, en in zijn naam heblien te
spieken en te handelen. Dit nu leidde
tot afeisching van den eed Die eed doet
toch niet anders, dan hem of haar die
ze aflegt, voor he aangelichte Gods roe
pen, om als in zijn heilige tegenwoordig
heid te getuigen.
,,üït kait nu uiteraard- een ongeloovige,
die zich voor God niet wil buigen, per
soonlijk niet doen. Hij mist wat onmis
baar is, om zijn getuigenis met beroep
op den Kenner der harten te bezegelen.
„Nu ware het zeer zeker het natuur
lijkst,, oin zulk een atheïst dan ook niet
tot 't afleggen van een getuigenis toe te
laten. Een v'alsche getuigenis toch zou
tot de veroordeeling van een onschuldige
kunnen leiden.
„Maar omgekeerd kon ontstentenis van
dit, getuigenis een wei-schuldige vrij doen
uitgaan. Vandaar de vraag, of voor het
getuigen van den at.lieïst dan geen enkele
waarborg is te vinden. En dan luidt van
zelf het antwoord: Dien waarborg kan
hij zelf niet geien, en kan de rechter
♦■iet overnemen, w n die k: n' den man
niet persoonlijk.
„Maai- dien waarborg kunt ge wel vra
gen van wie hem ter dege goed kent. en
bereid is zich onder eede hierover uit
te spreken."
Tweede Kamer.
Subsidie aan de Soldaten-
courant een dwaasheid.
Is 't wel een blad voor ieder
een Over onschuldigheid
gesproken. Goedkoope
baby-melk. 's Ministers
houdiüg inzake de bestrij
ding van mond- en klauw
zeer. Moet hij niet de
wet uitvoeren
Wij hadden liever gezien, dal de Sol-
datencourant ten doode gedoemd ware,
dan dat de motie Kleerekoper (dat liet
niet op den weg der regeering ligt om
de Soldatencourant te subsidieeren) werd
verworpen.
Heuseh niet uit concurrentieiiij-1, doch
het wil ons voorkomen, dat de Solda
tencourant om zijn inhoud onmogelijk een
blad voor alle gemobiliseerden kan zijn.
Trouwens, dat krui geen enkel blad.
Zelfs al komt het zich als neutraal" aan
dienen, halen we ongeloovig de schouders
op. We kennen die neutraliteit, ook do
neutraliteit van de Soldatencourant, he
ter vermoedelijk dan de heer Lohman, die
'tding nog niet zoo ongeschikt vindt.
Zonder iets at' te doen van de handig
heid des redacteurs, die steeds voor „pak
kend'" nieuws weet te zorgen, moeten
we echter persisteeren bij onze uitspraak,
dat de 'krant slechts een klein gedeelte
van onze gemobiliseerden bevredigt.
We hebben het meermalen hooren ver
tellen De Soldatencourant is niets \oor
ons!
Bovendien, is de uitgave wel noodig?
De heer Duymaer van Twist beeft zich
terecht zeer sceptisch betoond, en de
heer Juten had vooraf reeds verklaard,
dat de particuliere couranten-nijverheid
voldoende voorzag in de behoefte aan
nieuws, doch dat alleen door de moei
lijkheden, welke deze nijverheid in den
weg gelegd werden, de behoefte geschapen
werd, die door de Soldatenkrant werd
aangevuld'l Ls voor ons echter nog do
vraag, of 't blaadje in ee.nige behoefte
voorziet.
Hoe men de zaak ook beschouwt, sub
sidie blijft een dwaasheid.
Waarom b.v. ook niet „De Nederland
se lie Krijgsman" gesubsidieerd?
Die is vrij wat onschuldiger dan de
.Soldatencourant, over onschuldigheid ge
sproken
Ot heeft ile minister zich enkel laten
leiden dooi' het feit, dat de volkskunst
zoo hoog opgevoerd wordt? Men weet
dat de Soldatencourant dicht en ondicht,
zelfs hel zotste gerijmel van zich verve
lende soldaten pleegt op te nemen.
Dit in .werking! brengen van de- elemen
taire letterkundige talenten der manschap
pen werd niet alleen door den heer Drion
maar ook door den minister bijzonderlijk
als een vo-oivleel geroemd. Met den geest-
drittigen verdediger der soldatencourant
had trouwens de bewindsman veel ge
meen. Hij ook sloeg de deugden van het
persproduct in kwestie bijster hoog aan.
Hij noemde het met een plechtigheid, die
aan het blaadje wel een weinig misplaatst
is, een mengsel van 'kruist wetenschap
en ontspanning-
De motie Kleerekoper werd tenslotte
met 33 tegen 21 stemmen verworpen.
De Soldatencourant is dus gered. Dank
zij ook -enkelen rechtschen leden die
echter door hun tegenstemmen bewezen
hebben de principieel© zijde der zaak niet
goed gesnapt, te hebben.
Vervolgens kregen we een melkwetje.
Bij de interpellatie van Sannes- over
den melkprijs, heeft minister Posthuma
toegezegdeen voorstel te zullen doen,
waarbij' een crediet gevraagd wordt voor
de verstrekking van melk aan zieken en
kinderen tegen verminderde prijzen,-
De schatting' van den minister valt ech
ter niet mee. Voor de eerste helft des jaars
denkt hij niet minder dan een millioen
noodig te hebben.
De socialisten wilden echter nog meer
voor hun arme zuigelingen en baby's,
doch kregen het niet. 't Was al welle
tjes zóó!
's Minister ontwerp kwam er zonder
scheuren af. Wederom zullen de gemeenten
de toepassing der regeling voor haar re
kening moeten nemen
„Er kifti nog meer bij," zullen de ge
meenteambtenaren wel zuchten.
Tot zoover ging het gesmeerd, doch
meer last ondervond de minister met zijn
voorstel inzake de bestrijding van het
mond- en klauwzeer.
Toen even na Kerstmis dit ontwerp
het licht zag, weinige dagen nadat de
bekende motie Teenstra-de Wijkerslooth
was aangenomen, hebben we onze vèr-
bazing uitgesproken over 's ministers hou
ding tegenover het Parlement.
Die was ongehoord.
Want, had de motie de bestrijding door
middel van het afmaaksysteem afgekeurd,
het wetsontwerp vroeg' juist twee millioen
om door te gaan met hef afmaken.
Lohman, de knappe veteraan, heeft het
hem netjes maai- ernstig' aan zijn Ex.
Verstand gebracht, dat deze houding er
niet door kan.
Hij vroeg hem op den man af, of de
Uitgave van
de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau to Goes:
LANGE VORSTSTRAAT 21S.
Bureau te Middelburg:
FIRMA F. P. DHülJ - L. BURG.
Drukkers:
Dosierbaan Le Cointre - Goes.
Met dankbaarheid verantwoorden we
weer enkele ingekomen giften.
Wie kan nog wat, missen voor anne
medemenschen, die zich in enkele uren
van al het hunne beroofd zagen?
Dat. vele kleintjes een groot.e maken,
moge blijken uit het feit, dat we reeds
meer dan een mille aan den heer Sil-
lem konden overdragen
Wij ontvingen heden
Th. F. te Kapel le f 1.50; N. N. te Wol-
Faartsdijk f2.50; N. N. le Woliaartsdijk
f 1door tusschenkomst van Rockte Fa-
noy van S. te Veere fl; N. N. te.Vlis-
singen f2.50; J. d. S. te Colynsplaat
f2.50; van K. W. opbrengst collecte
op de Christelijke School te Biggekerke
f13.58; door tusschenkomst van de firma
F. P. D-huij Van N. N. f 3idem van
L. te N. en St. Joosland f 1idem van
kinderen P. V. te Koudekerks fl.50.
Totaal met inbegrip van de reeds vroe
ger verantwoorde bedragen f 1155.82.
Schiermonnikoog.
Met genoegen bespeuren wij dat meer
dere Rechtsche bladen zich het lot onzer
jongste Christelijke school op de noor
delijkste punt van ons land hebben aan
getrokken. Nederlander en H o t -
t e r d a. m m e r .stellen zich beschikbaar.
De Standaard plaatste een aanbeve
lend woord in de rubriek „School";
Luc-tor et Km er go werkt ook mee
naai' vermogen.
De Nederland©r, die vele lezers
lelt onder de meest gegoeden, schrijft»
„Het zal ons niet verbazen indien in
de relazen van stoffelijke ellende de kreet
om hulp voor dezen geestelijken, dezen
pioniers- en zendingsarbeid op' ons hoog
gelegen eiland is te looi' gegaan. Laat
ons het dus kort en goed nog even zeg
gen mogenDe Christelijke school op
Schiermonnikoog dreigt door de vrijzin
nigheid aldaar uiteengeslagen te worden
En zooals bijna iedere geestelijke strijd
ook stoffelijke middelen behoeft ter over
winning, zoo heeft het schoolbestuur van
het eiland f 9000 noodig om dien strijd
tot een goed einde te brengen. Tweedui
zend gulden zijn bijeen".
En om de overige f 7000 te krijgen
roept liet blad de hulp in van de welge-
stelden in den lande.
Laat ons hopen, en zien of dit goede
woord iets uitwerken zal, en hoevelen
hart en hand zullen openen om wèl te
doen aan Schiermonnikoog.
Het blijven bestaan dier vrije Chr.
school op Schiermonnikoog is een quaes-
tie van Christelijk Nationaal belang. Zij
raakt den goeden naam van het Chris
telijk deel onzer n a t i e. Zou dat deel
geen f 7000 kunnen missen voor deze
zaak
tb
Huurkiezscs.
Het blijft derhalve, gelijk het tussohen
ons afgesproken was: de besturen, met
name de Voorzitters en secretarissen onzer
Kiesvereenigingen zorgen dat alle nieuwe
aangiftekiezers vóór 15 dezer op de Kie
zerslijst komen.
Herinneren wij nogmaals, dat Huur-
kiezer is hij, die óp den 31sten Jan.
sedert 1 Aug. van het vorige jaar in
een huis of een deel van een huis heeft
gewoond volgens de huurwaarde, voor
iedere gemeente bepaald. Men mag in
dien tijd toch ook éénmaal verhuisd zrjn
mits dan ieder der woningen den huur
prijs heeft, -door de wet vastgesteld.
Een verhaal uit het kerkelijk leven van
Noord-Amerika,
door v. d. M.
Nadruk verboden
14)
„Dat is juist de last," zei Markley, en
wij konden allen merken, dat hij. boos
werd. „Niemand van ons voelt zich meer
thuis in de kerk. Gij hebt in zes maanden
meer nieuwigheden aangebracht dan Ds.
Aiming in 16 jaar.
„Markley," hervatte de dominé die zich
blijkbaar met moeite bedwong, „ik heb
gezien, dat in uw fabriek eenige mooie
nieuwe draaibariken zijn aangebracht. Gij
gelooft in de practische waarde van die
nieuwigheden, om er uw zaken mee te
dienen. Maar om God te dienen in Zijn
huis, daartoe wilt ge geen dingen v.an
practische waarde hebben."
„Godsdienst en zaken zrjin verschillende
dingen," flapte Markley er yjt. Maar onze
deun in liam hem terstond, rustig en in-
Ook kan mén kiezer worden, wan
neer het huis of het gedeelte van het
huis, dat men bewoont, niet den ge-
eischten huurprijs heeft, doch wanneer
men in zijn woonplaat-s grond in huur
heeft, en samen daarmee het voor de
gemeente geldende bedrag wordt ver
kregen. Natuurlijk moet men dien grond
minstens van 1 Aug. van '1 vorige jaar
af in huur hebben.
De bepalingen voor de huurkiezers
gelden ook voor de schipper s, zij
moeten alleen den vastgestelden tijd
een schip in eigendom of huur hebben
gehad van 24 kub. inhoud, of 25.000
K.G. laadvermogen.
Loonkiezer is hij, die van 1 Ja
nuari van het voorgaande jaar tot 31
Januari van het nieuw begonnen jaar
achtereenvolgens bij niet meer dan
twee personen, ondernemingen, open
bare of bijzondere instellingen in dienst
betrekking is geweest: en daar een
loon heeft genoten, dat óók voor iedere
gemeente in de wet voor het venverven
der kiesbevoegdheid is vastgesteld.
Het loon, in vaste dienstbetrekking
door de vrouw genoten, kan worden ge
teld bij dat van den manen evenzeer
het halve looii van minderjarige, inwo
nende kinderen.
Men behoeft niet het gc-heele bedrag
van loon of inkomen op te geven, doch
Iran volstaan met de verklaring dat het
loon het door de wet gevorderde- bedrag
bereikt.
Als loon wordt' ook gerekend het. pen
sioen of de lijfrente, door openbare in
stellingen verleend en ook dat, door
ondernemingen of bijzondere instellin
gen uitbetaald. Ongevallenrente wordt
ook als loon beschouwd.
Staat ook in een of ander bedrijf in
den regel het werk gedurende een ge
deelte van het jaar stil dan wordt, de
tijd, waarin niet gewerkt wordt, als
diensttijd beschouwd. Is men ten hoog
ste twee maanden ziek, dan wordt toch
het loon gerekend ontvangen te zijn.
Ook de kost en de inwoning worden
als loon gerekend, naar een daarvoor bij
de wet, voor iedere gemeente vastgesteld
bedrag. Wie op Zon- en Christelijke
feestdagen den kost echter niet geniet,
behoeft voor deze dagen niets- af te trek
ken. Hij wordt toch gerekend volle kost.
en inwoning te genieten.
De Eedsquaestie.
Nu het debat ovei; het tweede Eeds-
wetje in de Tweede Kamer welhaast be
ginnen zal, is 't niet ondienstig de princi
pieeïe zijde van het Eedsvraagstuk nog
eens te doen zien, gelijk die clooi D e
Standaard nog eens 'naar voren ge
bracht wordt, in verband met het reeds
een kwarteeuw en langer geleden door
haar en anderen aanbevolen stelsel van
eelshetfers ingeval van gevorderde afleg
ging van den getuigenled in strafzaken,
waarbij de opgeroepen getuige blijkt God
loochenaar te zijn -en hij daarom, in
plaats van den eed af to leggen, met
oen verklaring volstaan kan, mits een
tóemnis van hem voor de betrouwbaar
heid van zijn verklaring instaat.
D e S t a n d a a r d herinnert er aan, dat
geen meusch -feenig recht om over leven,
vrijheid, bezit, enz. van een ander mcinscl)
te beschikken kan doen gelden, tenzij hem
dat recht van Godswege toekomt. Of een
rechter door een vorst of dooi' kiezers
is aangesteld, doof er niet toe; zoodra
hij zijn functie vervult doel hij dit krach
tens Goddelijke roeping.
drukwekkend, op die woorden:
„Ik ken eenige menschen die er zoo over
denken. Ik geloof echter, dat de wereld
meer vertrouwen in hem zou stellen, wan
neer zij wat meer godsdienst in hun za
ken, en wat meer zaakkennis in hun
godsdienst mengden."
„Daar hebt ui gelijk in!" viel Dr. Lucas
in. Die is, zooals je weet, een warm
vriend van dominé. En voordat Markl'ey
daarop kon ingaan, zei Ds. Ruüedge
„Wij zijn allen dienaren der kerk. Broe
der Markley heeft ons zijtn meen ing 'nu
'kenbaar gemaakt. Wat denken de anderen
er over?"
„Ik ben tegen elke verandering van
wat nu al jaren lang goed is gegaan,"
opperde de oude Daniëls. Dit was de
eerste gemeentevergadering, die hij sinds
jaren had bijgewoond. DaniëlLs is een goeje
man, en hij doet altoos meer gedwee
wat Markley zegt. Toen stond ik op en
zei:
,Ik ben van harte voor zulke bijeen
komsten als onze dominé voorstelt." Je
had Markley's nijdige oogen eens moeten
zien. 'tWas trouwens ook de eerste maal
dat ik in een openbare samenkomst vier
kant tegenover hem stond. Ds. Aiming
was altijd zoo beangst voor den vrede
en de harmonie in dc gemeente, dat ik
dikwijls mij in moest houden, om hem
niet met forschheid wakker te schudden.
Maar ik voelde dan nu ook te sterker,
dat ik recht tot spreken had en ik sprak
met volle overtuiging'. „Zeker," vervolgde
ik, ,„wij- hebben zulke bijeenkomsten noo
dig. Vooral ook onze jonge menschen. De
tijd is er nu rijp voor. En ik ben er
zeker van: ze zullen vrucht afwerpen."
Allengs volgden er meer, die het met
mij toestemden, en het was meer dan
duidelijk, dat alleen Markley en zijn scha
duw Daniëls de oppositie vormden. Mar
kley zelf keek rond met ijzig-nijdigen blik.
„Iemand uwer stelle een motie voor,"
sprak nu Ds. Rutledge. Ik deed dat, en
Dr. Lucas ondersteunde die onmiddellijk.
„Allen, die er voor zijln, verzoek ik, dat
met „ja" te beamen". Een koor van
ja's steeg pp.
„Wie er tegen zijn, verzoek ik dat door
„neen", duidelijk te maken." Markley en
Daniëls keken elkaar eens aan, maar zij
begrepen wel, het zou; toch hopeloos zijn
hier tegenin te gaan. En dies' zwegen zij.
„Ik kon zien, vrouw, dat het ouder
ling Markley hard viel, maar wij hebben
nu in geen 20 jaren een zoo uitnemende
gemeentevergader ing gehad. Ik geloof, dat
Wellingtan spoedig veel voor liet Evan
gelie zal vnogen doen."
- g j
De oppositie der Markley's kwam al
spoedig aan den dag: junior weigerde
den zang in de Evangelie-meetings te
leiden, en een oude vriend van Rutledge,
Prof. Tilley van Chicago, kwam over om
zijn plaats in te nemen.
Allan besloot, gedurende de twee we
ken dezer bijzondere diensten zelf te pree-
ken. Hij deed een groot aantal strooibil
jetten verspreiden, van dezen inhoud:
„Een strijd
zal aanvangen tegen ongeloof, godde
loosheid en eiken vorm van kwaad in
de Wellingtohkerk, a.-s-. Zaterdagavond
en verder gedurende twee weken eiken
avond.
Ds. Allan Rutledge za.l iederen avond
spreken.
Prof. Tilley en een koor van 50
stemmen zullen den zang begeleiden
en liederen zingen."
De strooibiljetten weiden in wijden
kring verspreid, en ook op de fabriek
van Markley werden ze rondgedeeld, dank
zij de hulp van Greg-or en den tooï-
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs
Per 3 maanden fr. p. post1.50
Losse nummerst.05
0
Prijs der Advertentiën
15 regels ƒ0.50, iedere regel meer l#ct.
3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend.
Bij abonnement voordeelige voorwaarden.
Familieberichten van 110 regels ƒ1.
iedere regel meer 10 ct.
minister geroepen is de wet na te leven,
dan wel het mond- en klauwzeer uit te
roeien.
Immers, men Vergete niet, dal de Net
alleen als bijzonder geval het afmaken
toestaat.
Ten overvloede zou men kunnen aan
voelen, dat een systeem van afmaken
in strijd met de wet is, wanneer, zooais
met dë uitspraak over de motie-Teenstra
het geval is, de Kamer de wet heeft aan
gevuld.
De heer Lohman heeft goed gedaan
met er ook op te wijzen, dat de eisch,
dien de minister stelt bij de isoleering, on
uitvoerbaar is.
Niemand toch kan beloven, dat geen
muis of rat zelfs Van zijn erf zal wegslui
pen naar dat van zijn buurman. Zelfs bij
het afmaaksysteem zijn de hygiënische
maatregelen niet zoo secuur als de beer
Posthuma bij- het isoleeringsstelsel eischt.
De heeien Duymaer en de Wijkerslooth
hebben het hunne gedaan, om het afmaak
systeem te wraken en den minister z'n
geringschatting voor de Kamer te ver
wijten.
Het voorstel heeft dan ook weinig kan*
van slagen.
Saknoot overzicht van den toestand.
Wederom weinig stof tot overzichtelijke
beschouwingen
Men inoge zich voorbereiden op groot -
sche daden, tot nog toe valt er niets te
boeken, dat op een ernstige actie van
belang gelijkt.
De .strijd bepaalt zich tot artillerie-
gevechten, tot schermutselingen in de
lucht, en tot hardnekkige worstelingen om
kraterranden, mijngaten en prikkeldraad
versperringen.
Als een merkwaardigheid maken we
melding van het feit, dat de strijd in
Klein-Azië dien op het Westerfront in
karakter zoozeer nabijkomt.
De regen heeft opgehouden en de Ti
gris is gedaald, waarna de wind de mod
der opgedroogd heeft, meldt een Britecis
journalist.
„Onze colonne, die langs de Tigris
marcheert, verkeert in goeden toestand
en is op 25 mijlen van de strijdkrach
ten van generaal Townsliend te Koet-El
Amara gekampeerd.
De toestanden op het Westerfront wor
den hier nagenoeg herhaald.
Bij Sheik Sand maakten de Turken,
door de loopgraven op huju linkerflank
rechthoekig achterwaarts om te buigen,
dat onze omvattende beweging een front-
aanval werd en bij Oem Al Hannak wa
ven wij op 21 Januari genoodzaakt tol
een frontaanval door het Suwaicha-moe-
ras, waartegen de Turksche linkervleu
gel was aangeleund".
De Turksche loopgraven te Sheik Saad
waren uitstekend ingericht en de troe
pen konden zich er snel doorheen be
geven, zonder zich bloot te geven. Som
mige waren bezet door Arabische on
geregelde troepen en andere door gan
gen verbonden met reserve-afdeelingpn
Aan weerszijden der rivier was de stel
ling op dezelfde wijze ingericht. Er Zijn
drie omstandigheden, die omvattende be
wegingen in dit land verhinderen. In de
eerste plaats het gebrek aan water in
het binnenland, verder de aanwezigheid
van onbegaanbare moerassige terreinen,
die zich tot (iwee mijlen van de Tigris
uitstrekken, ten slotte het volkomen vlak
terrein, hetwelk den aanvaller nergens
dekking biedt. Daarbij komt, dat de Turk-
beeldigen ijver van den Ier Pat Ginnis.
Hij was' er zóó vervuld van, dat hij op
een avond, na weer talrijke billetten t.e
hebben rondgebracht, met geestdrift lot
zijn vrouw zei, toen deze hem een paar
stevige boterhammen had voorgezet:
„Sara, ik heb vanavond onze dominé
stevig handje geholpen
„Den dominé geholpen?" vroeg zijn
gade.
„Ja, onze baas zei vanmiddag: Pat, jij
moest deze billetten eens gaan ronddee-
len. Dominé Rutledge wou graag, dat
iedere kameraad er een kreeg. Ik tem
de billetten en ging er dadelijk mee op
weg. Ik zag wel zoowat, wat er opstond,
en de hoofdzaak was: een strijd, en Ds.
Rutledge zou 14 dagen lang eiken avond
preeken. Terwijl' ik zoo met uitdeel au
bezig ben, kom ik ónzen patroon, den
ouden Markley tegen."
„Wat voer je uit, 'Pat? Wat zijn dat
voor billetten??" vroeg-ie.
„Dat is een strijd," zei ik.
„Een strijd? Wat, moét jij biljetten
ronddeelen voor een gevecht, jou- heiden
(Wordt vervolgd
