N o. 107
Vrijdag 4 Februari 1016
30e Jaargang
Feuilleton.
De Qroofe Oorlog.
Kruiningen— Hansweerd.
J. K. Ribbens.
Watersnood.
OVERWINNING.
2"kzeeuw
„Dg Zeeuw" blijft bjj de herstemming
voor een lid ran den gemeenteraad (va
cature üondergem) aanbevelen den
cam&daat dei- Anti-,Revolutionaire Kies-
vereesiging
Ilóezers, vergeet niet, dat het hier om
een Zetel gaat, welke sinds vele jaren
reöfctsdh was.
Mtet dankbaarheid kunnen we weer mel
ding maken van een groot aantal inge
komen bijdragen voor de noodlijdende
X oond- Ho 11 an de rszoodat we bijna de
duizend gulden bereikt hebben.
Wij ontvingen heden:
van M. H. H. te Goes f 5van de
Christelijke Zangvereeniging De Lofstem
te KapeÜe f 10ontvangen aan ons bureau
te Middelburg van K. J. tl; van N. N.
te Amemuiden f 1.50van P. J. te K.
f 2van G. P. te Biggekerke f tvan
R. C. te Z. f2.50; van N. N. te G.
f2.50; van V. te Gapinge f5; van een
vriend uit Vrouwepolder f10; van J. P.
te B. fl; van N. P. te B. 250 halve
renten f 1.25; van J. d. H. te B. 0.25
van W. v. S.. te M. f2.50; verder ont
vingen wij door tusschenkoinst van Boek
handel Fanoy van P. W. te D. f 5idem
vac N. N. te Nieuw en St. Joosland fl;
idem van C. te Nieuw en St. Joosland
f2.-50; W. D. te Nieuwdorp (Z.-B.) fl;
J. P. L. Hz. te Wissekerke f2.50; L. C.
K. te Kamperland f2; Cbr. Histori
sche Kiesvereeniging „Eendracht maakt
Macht." te Wblfaartsdijk f5; N. N. te
VI. f10.
Ttataal met inbegrip van de reeds vroe
ger verantwoorde bedragen f991.635.
Schiermonnikoog.
Be stoffelijke ellende in het Noorden
onzöfe lands mag ons de zooveel ernsti
ger geestelijke ellende op de Noordelijkste
punt van ons land niet doen vergeten.
Zoo dacht blijkbaar N. N. te N. er over
en hij (zij) zond ons f 2.50 voor Schier
monnikoog. Voorts ontvingen wij uit Melis-
kerke, gevonden in de collecte der Geref.
kerk. f2. En van J. Sch. te A. f2.50.
Makende dit met het voorgaande
f86.79*. i<(» fit
Middelburg ook oppassen.
Wit} wekten onze vrienden in bet di-
stnot, Vlissmgen op; maar de broederen
in het district Middelburg moeten ook
oppiassen.
Hoe stond het daar in 1.913 bij de
Statenverkiezing
üaïididaten van Rechts waren: de
Rijcke, Struve en Van Voortlruijsen. Er
werden uitgebracht 4871 geldige stemmen.
De meerderheid was dus 2436. Het aan-
ial stemmen bedroeg opde Rijcke 2226
Struve 2331; Van Voorthuijsen 2304'
Be liberalen Den Bouwmeester, Sprem-
ger en .Van Teijlingen bekwamen 2213,
2153 en 2137. Doch de sociaabdemo:-
craat Peerlkamp bekwam er 609. Zoo
Was er herstemming noodig welke tot
uitslag had dat onze candidateu Struve
met 2467, v. Voorthuijsen (aftr.) met 2436
en De Rijcke met'2322 het aflegden tegen
Van Tellingen met 2738, den Bouwmees
ter met 2696 eu Sprenger met 2665, een
verschil van 200 a 300 stemmen.
Nu werd dit verschil weer wel iu een
meerderheid Veranderd, toen eenige maan
den later Struve Den Bouwmeester kwam
vervangen. Doch dit was een tusschen-
tijdsche verkiezing, die niet als maat
staf gelden mag voor een periodieke.
Die 300 stemmen die achterop gezeild
zijn, moeten weer opgehaald worden. En
dit moet beproefd worden nu, nu, tus-
schen 1 en 15 Februari.
In de dorpen. Maar ook in de stad.
In Arnemuiden met zijn visschersbevol-
king, grootendeels op onze hand, maar ook
in Domburg met zijn veelszins kleurloo-
zen middenstand, en op de overige dorpen
met hun degelijke landbouwers en arbei
ders. ut fin mm
"Wordt er van de andere zijde hard
gewerkt, te krachtiger zij de inspanning,
te taaier de volharding onzerzijds.
Inlichtingen geven gaarne onze redac
tie en de besturen der Kiesvereeniginglen.
Om het belang dèr zaak nemen wij
op deze pilaats onderstaande asterisk uit
De Standaard over
Kom niet te laat.
Keer op keer namen ook wij in onzo
kolommen op, wat van 2 Febr. tot 15
Februari te doen staat, om de kiezerslijst
klaar te krijgen, zóó dat -er niemand die
er onzerzijds op kan staan, ontbreekt.
Toch verluidt, dat men in meer dan
één district ditmaal zeer traag in 't vol
brengen is.
Nu ligt dit aan tweeërlei.
Ten eerste geldt 'tnu niet een verkie
zing voor de Tweede Kamer, doch voor
de Staten. En laat 'tons niet verhelen,
voor die Stateii ging men hoogst zel
den zoo geestdriftig als voor de Kamer,
in 't vuur.
En daar komt nu ditmaal ten andere
nog bij, dat de oorlog en al wat met den
oorlog saamhangt, zoo allengs,. beslag op
de geesten legt, dat er heusoh kiezers
zijn, die te avond 011 te morgen niet
anders dan aan den Balkan en Montene
gro, en aan het Wester- en Oosterfront
denken.
Ze turen op wat de couranten er over
melden, met bril of knijper op den neus,
alsof er bun leven aan hing. Thuis en
in hun eigen zaken voelen ze zich vreemd,
en omgekeerd in Polen en Servië als
thuis. En erkend moet, dat de bladen
nu reeds sinds heel wat maanden do
eigen vaderlandse lie zaken wel wat naar
den achtergrond schoven.
Het is daarom ver van overbodig, dat
onze Pers thans haar tekort poogde in
te halen, en op alle manier 'tden kie
ners op 'thart drukte, om toch nu Vooral
'om de lijst te denken, en te maken dat
de lijsten op orde komen, eer het te
laat is.
Toch mogen onze Kiesvereenigingen dit
hoog belang ditmaal niet aan de Pers
ter behartiging overlaten. Geen bestuur
van een Kiesvereeniging mag ditmaal op
zien komen spelen. Ze moeten de lijsten
gaan nazien, en op haar vingers natellen,
wie er van ons nog opkunnen, die er
niet op staan, en dan geen moeite ont
zien, om te zorgen, dat de verloren kie
zer met naam' en toemiani komt waar
hij op de lijst wezen moet.
Ditmaal vooral zal 'tin meer dan één
district in letterlijken zin aan één, twee
kiezers hangen.
~TU ,^le^ fie 'tnog in uw macht, om
wat door slofheid fout bleef, goed te
maken.
Uitgave van
de -Jaaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes:
LANGE VORSTSTRAAT 210.
Bureau te Middelburg:
FIRMA F. P. DHUIJ - L. BURG,
Drukkers:
Qosterbaan Le Cointre - Goes.
Een verhaal uit het kerkelijk leven van
Noord-Amerika.
door v. d. M.
Nadruk verboden.
10)
foen Rutledge zijn paard wegleidde,
passeerde hij den woedenden paarden-
kooper. Deze had tot vertroosting al to
veel gedronken en stotterde wat:
„Ik wil' het dier tegen eiken prijs- van
je hebben, jou
Ruti'edge werd boos. Maai' hij be-
Heenschte zich en zei kalm tegen een
man, die in de buurt stond:
..Ooh, houd dit paard even vast, als
'tbelieft."
Toen liep hij op den paardenkoopélr
toe en keek hem strak in de drankbe-
loopien oogen.
„Wat heb je mij te zeggen?"
Bb groote kerel monsterde zijn partner
even en kreeg den indruk, dat hij, be
halve in paardenkoop» ook in ander op
zicht nog wel eens een lesje kon oploo-
pen. En hij antwoordde heel zoet:
„Och niets. Ik zei, dat ui veel betaald
hebt voor uw beestje."
Maar Rutledge zette door:
»»Heb ik dat paard rechtmatig gekocht
of niet?"
„,0ch ja, natuurlijk," was 't laffe ant
woord.
De menschen hadden Johnson alleen
gelaten op z'n troon en trokken nu een
kring om de debaters. En ten aanhooro
van allen deed Rutledge nog een scherp
schot:
„Handel voortaan als een fatsoenlijk
man, als niemand u onrecht heeft aan
gedaan."
De paai'denkooper slóeg weg en de do-
miné nam de teugels van z'n paard. En
een dikke, gemoedelijke boer zei
„Die dominé dat is een kerel, daar
heb je wat aan." En met zekere trots
zei een van Rwtl edge's gemeenteleden
„Dit is onze nieuwe dominé- hij* is
een uitnemend man, kom hem maai- eens
hooren preeken op een Zondag!"
Toen Rutledge met diaken Stanford
huistoe reed, vertelde deze hem opge
togen van de warmte, waarin vele ge
meenteleden op de veiling uiting heb
ben gegeven aan hun ingenomenheid met
den jongen predikant. En met voor hem
ongewone geestdrift voegde hij eraan toe:
Doch verspeel dan ook uw eenig goede
ure niet.
Straks kou het te laat u een wondend
verwijt zijn.
e
Beknopt overzicht van den toestand.
Tusschen de onbeteekenende berichten
van de slagvelden door ontvangen wij
weer een tijding van vredesvoorstellen.
Onnoodig te zeggen, dat ze met liet
allergrootste voorbehoud aanvaard dient.
Commentaar1 leveren we niet. Die is
het bericht niet waard. Toch is hel wel
eens interessant te lezen, op welken grond
slag sommige lieeren zich voorstellen, dat
de vrede gesloten kan worden.
De „Times" verneemt uit New-York,
dat de „Chicago Tribune" een telegram
uit Washington publiceert, waarin „de
laatste Duitsche vredesvoorstellen" aldus
worden geformuleerd (men ziet: het gaat
over heel wat schrijven!):
Duitschland is bereid al zijn eischen
betreffende Krautsjau en de eilanden in
de Stille Zuidzee, welke vroeger dooi
de Duitschers bezet Waxen, te laten varen
en tot een overeenkomst te komen met
Engeland, waarbij Duitschland zal krijgen
een Afrikaansche kolonie, bestaande uit
een gedeelte rail zijn vroeger bezit of
een geheel nieuw gebied.
Duitschland vraagt le erkenning van
het Duitsche protectoraat over Klein-Azië
en Arabië, waaronder begrepen is volle
ontwikkeling van Duitsche handelssferen.
2e. Afstand van Russisch Kurland. aan
Duitschland.
3e. Vorming van een onafhankelijk ko
ninkrijk Polen onder een Duit schen prins,
aan wie 11 dan een gedeelte van Galicië
door Oostenrijk zal worden afgestaan.
4e. Compensaties aan Roemenië door
afstand van Bessarabië door Rusland en
de Boekowina en Transsvlvania door Oos
tenrijk.
Nu, daar kunnen de centralen het mee
doen. Vermoedelijk zullen zie, als 't ernst
wordt met de onderhandelingen nie
mand toch veronderstelt nu reeds ernst?
met heel wat bescheidener eischen
komen.
Een zeer vreemd geval is 'tniet do
„Appam", het J5ngelsohe s.s„ dat door
een Duitsche p rijs bemanning te Norfolk
in Virginië is aangebracht. Deze beman
ning was een afdeelingl Van het Duitscho
opmetingsvaartuig „Möwe", dat door het
cordon Engelsche oorlogsschepen was
heengeglipt en nu aan het vrijbuiteren
■was gegaan.
Alle gegevens zijn nog niet binnenge
komen over dit zonderlinge avontuur. In-
tusschen doen romantische verhalen de
ronde.
De „Appam" ligt nog steeds onder be
reik van de kanonnen van het fort Mon
roe en zal daar blijven' liggen tot het
ministerie van buitenlandsche zaken over
haar lot heeft beslist.
De douane-autoriteiten hoopten Woens
dag een schip naar Norfolk of Newport
News te kunnen zenden en de burger
passagiers te kunnen veroorloven aan Wal
te gaan.
Hoewel op het schip gebrek aan le
vensmiddelen heerschit, zag men toch de
passagiers oogenschijulijk welgemoed op
het dek wandelen.
De geschiedenis, die Harrison, de ka
pitein van de „Appam" den loods, die
Dominé, het gaat kostelijk te Wel
lington, er komt een algem-eene opleving,
en u is er Gods verkoren instrument
voor." 1
„Ik tracht mijn plicht te doen," was
het sobere antwoord. „Ik dank u voor
uw bemoedigende waardeering van mijn
werk. In de blijde boodschap van Chris
tus' verlossingswerk heb ik alle vertrou
wen, dat Met mij sterken zal tot de lei
ding van een herlevend geestelijk wel
varen."
V.
,„Ween nu niet, juffrouw Antol. U hebt
rrank toch nog, en hij zal', als alles
wel gaat, nog dit jaar de school met lof
verlaten. Hij is de jongste van do hoog
ste klas, en zijn onderwijzers zeggen,
ook de knapste."
„Och kind. mijn hart is gebroken,
Sinds Viola's -dood voel ik ïrjjj zoo
vreemd, ik ken mezelf haast niet meer.
En de arme Antol tsi ook dezelfde niet
meer."
Het gelaat van juffrouw Antol, waar
over de tranen haar vrijen loop hadden,
was Hoor smart diep gegroefd. Zij was
een Boheemsche van goede vormen en
sprak al zeer correct Engelsch. Het was
ofp- een winterschen vooravond, dat dit
het schip naar de Ihaven brachR mede
deelde, klinkt als een verdichtsel. „Het
was helderlichte dag", zoo yertclde de
kapitein, „toen wij een schip in het ge
zicht kregen, dat er uitzag als een gewone
vrachtboot, die langzamerhand naderde.
Wij vreesden geen gevaar en maakten
geen toebereidselen om tegenstand Te bie
den, daar wij volstrekt niet verdacht wa
ren op een aanval. Plotseling vuurde het
schip voor onzen boeg als sein voor
ons om bij te draaien en tegelijkertijd
verdween de valsche verschansing, die
blijkbaar van zeildoek was vervaardigd
en wij zagen een batterij groote kanon
nen aan boord en ontwapende de man
ning, die in verschillende hutten werd
opgesloten. Twintig Duitsche gevangenen,
die aan boord waren, werden bevrijd en
hielpen de aanvallers.
Een groot aantal gevangenen, herkom
stig van de schepen, die de aanvaller
in den grond had geboord, werden over
gebracht naar de _,,Appam".
Toen de reis naar de reede van Hamp
ton werd aanvaard, werd een Duitscheï
aan het toestel voor draadloozo telegra
phic geplaatst om telegrammen op te ne
men met het bevel er geen te verzenden,
wijl daardoor ontdekt zou kunnen wor
den, wiaar zich de Engelsche kruisers
bevonden, die luitenant Berg, de comman
dant van de prijsbemanning, natuurlijk
trachtte te vermijden.
De bemanning en de passagiers mochten
dagelijks in kleine groepjes te gelijk een
luchtje scheppen. Dp deze wijze konden
de weinige Duitschers gemakkelijk toe
zicht houden op de honderden gevange
nen
De loods deelde ook nog mede, dat
de passagiers zich niet hadden beklaagd
over de behandeling-
Deze en dergelijke mooie verhalen zijn
natuurlijk niet zeer geschikt om de op
lossing dezer kwestie naderbij te bren
gen.
Men begrijpt, dat het de vraag is of
de „Appam" als oorlogsschip moet wor
den beschouwd en dus worden geïnter
neerd, dan wel of men het als een prijs-
gemaakt schip zal beschouwen, zoodat
het vertrekken moet óf aan de eige
naars moet worden teruggegeven.
Nadat het bovenstaande geschreven Was
vernamen We, dat Lansing besloot de „Ap
pam" als een prijs te beschouwen.
Dat prijsje gaat dus den neus van Al
bion voorbij
We hebben «Ai langen tijd niets van
het Ivaukasusfront gemeld.
Wat speelt zich daar af?
Niet veel bijzonders, doch ook op dit
front staat een nieuwe actie ingeluid to
worden.
De Russen zijn nu bezig om op hun
rechtervleugel hun positie te verbeteren,
in verband met het succes, dat zij in
het centrum, waar zij nog steeds voor
Erzerum staan, en op hun linkervleugel
behaald hebben.
Die successen in het centrum en op
hun linkervleugel schijnen zij niet verder
uit te willen buiten, voordat zij ze door
een vooruitbrengen van hun rechtervleu
gel bevestigd en verzekerd hebben. In de
laatste dagen maken de Russische oommu-
niqué's dan ook melding van grootere
actie op den Russischen rechtervleugel en
het laatste rapport van grootvorst Nico-
laas maakt melding van een succes op
dien vleugel behaald en van een terug
trekken der Turken uit de streek van
het Tortum-meer, tot aan de Tschoroch.
gesprek plaats had; ongeveer acht maan
den geleden was de vreeselijke gebeur
tenis' voorgevallen. De bezoekster was
Marie Markley.
Het was niet Maria's eerste bezoek;
sedert den dood van Viola had ze vaak
de beproefde ouders bezocht en troost
vol toegesproken. En meer dan dat: van
haar maandgeld had ze menigen stillen
nood gelenigd, terwijl haar broeder het
zijne in uitspattingen doorbracht. Ook
haar werk was het, dat Frank zijn cursus
nu kon afloopen; dit werd temeer op
prijs gesteld, omdat gewoonlijk op dien
leeftijd dé jongens van vreemdelingen van
school' werden afgenomen, om wat té
verdienen in een of ander ambacht.
Het doel van dit bezoek was m:eei'
bijzonder, om juffrouw Antol op te wek
ken, om den komenden Zondag naai- dé
kerk te gaan, omdat Ds. Rutlëdge dan
een speciale reeks preeken begon, dio
de arme wouw tot nut zouden kunnen
zijn. Dat was ook al iets nieuws in de
Wellingtonsohe gemeente, maai- de jonge
dominé was ganscli niet bang voor nieu
wigheden, als ze maar konden meewerken
tot herleving van den geestelijken wel
stand zijner gemeente.
Ook juffrouw Antol was- sedert Viola's
dood niet ter kerk geweest, en daar- I
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs
Per 3 maanden fr. p. post1.50
Losse nummersi.05
Prijs der Advertentiën
15 regels f 0.50, iedere regel meer 10 et.
3-maal plaatsing wordt 2-maal berekesd.
Bij abonnement voordeelige voorwaarden.
Familieberichten van 110 regels fl.
iedere regel meer 10 ct.
Slagen de Russen er hier in hun op-
marsch voort te zetten, dan is te ver
wachten, dat de strijd van Erzerum weer
met kracht wordt aangevat.
Eénarmige spoorwegconducteurs.
Uit Müllhausen in den Elzas wordt aa»
de „Vorwaits" geschreven:
Kort geleden wekte het op het statioa
te Müllhausen algemecne verbazing, dat
twee éénarmigen aan de controle al#
conducteurs aan het werk waren gezet.
Een door een verkecrs-inspecteur uitglad-
dacht toestel vervangt de ontbrekend»
hand, die noodig is om do kniptang t.»
hanteeren. Dit toestel1 wordt in plaat»
van met de hand door de kracht, va a
den voet in beweging gebracht. Ook oiw
dubbele kaartjes door te breken en on*
coupons uit boekjes te scheuren, waai
voor anders stellig twee handen noodig
zijn, heeft de eenarmige conducteur aan
zijn. voet nog een bijzondere inrichting.
Er is een uit twee platen bestaande!
klemmachine aan verbonden, waarin de
kaartjes en couponboekjes door een druk
met den voet worden vastgehouden. Te
gelijkertijd komt ook de tang in beweging,
zoodat de coupons uitgescheurd en ge-
knipt weer uit het toestel genomen kun
nen worden.
De toepassing van dit Mies vormt voor-
loopig nog een proefneming, die men
echter reeds als gelukt kan beschouwen.
Daar deze inrichting spoedig in het ge-
heele rijk in gebruik zal worden genomen,
kan men op deze wijze vele spoorweg
ambtenaren, die in den oorlog een arm
of hand verloren hebben, weer aan het
werk zetten.
Welk een vooruitgang, in vergelijking
met den tijd na 1870 ,toen invaliden zich
als orgeldraaiers en venters door het le-
Ven moesten slaan. Bij de zorg voor in
validen in vroegere tijden was de groote
fout, het ontzenuwende medelijden en de
werkloosheid, waarmede men de invali
den tegemoet kwam, die bij hen zelf een
nerveerend gevoel van ongelukkig zijn
wekte en hun de laatste rest vair hun
zelfvertrouwen ontnam. Nu heeft men in
gezien, dat men de wilskracht en het
verantwoordelijkheidsgevoel van invaliden
moet zien te stalen, waardoor zij weer
zelfvertrouwen en het vermogen om voor
zich zelf te zorgen terugkrijgen.
Korte Oorlogsberichten.
De Russische Doerna zal 18 Fe
bruari bijeenkomen.
Het Engjelsche s.s. Belle of France
(2469 ton) is gezonken. Negentien Lias-
caren worden vermist.
Een trawler rapporteerde te Lon
den in de Noordzee een Zeppelin gezien
te hebben, welke in zinkenden toestand-
verkeerde. Nader wordt gemeld, dat een
te Grimsby aangekomen trawler meedeel
de, dat in de vroegte van Woensdagmor
gen, een Zeppelin gezien werd, in dei
Noordzee met de gondels en een gedeelte
van het omhulsel onder water. De be
manning, ten getale van zeventien tot
twintig man, hadden zich vereenigd op
het bovendek van het omhulsel, en vroe
gen er van afgehaald te worden. Daar
de bemanning van de Zeppelin die va*),
den trawler in aantal overtrof, moest de
kapitein -van den trawler het verzoek wei
geren. Hij keerde aanstonds naar Grimsby,
terug en deelde de zaak aan de marine-
autoriteiten mee.
Te Sofia is een samenzwering tegen
den minister van oorlog ontdekt. Van
om was Marie allereerst naar haar huis
gegaan; toen het gesprek dus daarop
kwam, was de arme moeder weer in
tranen uitgebarsten. Maar ten slotte zei
Marie Markley flink:
„Juffrouw Antol', het is niet goed van
u zoo onophoudelijk in smart te zitten.
U moet uw man en Frank wat moed
inspreken. Tranen zullen Viola niet te
rugbrengen. Bereid er u op voor, haas
in een betere wereld weer te zien, en
veronachtzaam de levenden niet ter wil
le van de doode".
Deze woorden s'chienen de bedroefde
moeder te treffen. Somber antwoordde ze:
„Ik geloof niet, dat ik Antol en Frank
erg heb bemoedigd, dat is' wel zoo..."
Marie zag dat ze veld won en hield
voet bij stuk.
„Maar kom dan Zondag eens en breng
dan Antol! en Frank mee. Ik weet ze
ker, dat Ds'. Rutledge u raad wil geven".
„Ja, Antol vertelt altijd zooveel goeds
van hem. Hij raakt niet uitgepraat oreï'
die fabrieksbijeenkomst en het zingen ran
die jongedame".
(Wordt vervolgd.)