lotten
ische Biggen,
fa BEST UI
No. 93
Woensdag 19 Januari 1916
30e Jaargang
O E B E S,
ZONEN
mis en Erf,
mis en Erf,
mis en Erf,.
luis en Erf,
[or één jaar
AND,
o e
leen Koe,
mde Knecht
terknecM
udster,
lioudster,
De Groote Oorlog
Binnenland.
Uit de Pers.
KOOP bi|
Wagentje.
te TREKHOND,
op Veerem.
het jaar I9J6
Watersnood.
Vrijzinnigheid is nog geen
vrijheidszin.
door
I OM.
ring
verhuurd aan A_
Ir week
|acsde Büé, voor
|z. de Mallié, voor
IWed. vau Boven
puien bi} Notaris
I in te leveren te»
len notaris vitór 2
|OP
te Biggekerke.
ÖB 3 Mi
ibarberpterirteiT
en tevens
W est-Soulburg.
tOR
|>g, met
ITRIJD, Geersdijk.
(ETEN
gelegen te Kattan-
Ischriftelijk. Adres:
Centraal, ®««s.
rietenland
Ier.
GEUZE. Hofetede-
|te Noord-Krsaijert..
OP
baard, een vatte Koe,
lette Stier, aem IfCalf-
il van haar 4e kalf,,
ïn, bij JAN HUIJS-
|erke (Hoogeüande).
>OPi
»rkaut, en eenige
(nken. L. WOU-
>0P
van haar 5e kalf,
fcoutelande.
van haar 2e kalf,
Koudekerke,
Westhoek.
|>f met Mei
DE VISSER,
Ritthem
Mei
paarden kan mgaan,
Zoutelande
ach aan als
istand, ook genegen
ran.
tter A firma F. P.
egen Maart
i stand.
ia F. P. DHUIJ.
Uitgave van
ie Naaasl. Venn. LUCTOR ET EMERGO
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes:
LA Ml GE VORSTSTRAAT 219.
Bureau te Middelburg:
FIRMA F. P. DHUIJ - L. BURG.
Drukkers:
Ocsterbaan Le Cointre Goes.
Be Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs
Per 3 maanden fr. p. post
Losse nummers
ƒ1.50
„O.OS
Prijs der Advertentie»
15 regels ƒ0.50, iedere regel meer 10 ct.
3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend.
Bij abonnement voordeelige voorwaarden.
Familieberichten van 110 regels ƒ1.
iedere regel meer 10 ct.
De oproep tot het verkenen van hulp
aan de bewoners van de door den storm
geteisterde streken, is niet onbeantwoord
gebleteen.
Pin ieder uur van den dag is ons weer
gebleken, dat ook de Zeeuwen zich niet
onbetuigd willen laten, maar dat zij', die
eens in even grooten nood zaten, met
dadetn dankbaarheid willen toonen voor
do bun betoonde weldaden.
Wij zouden echter niet gaarne durven
beweren, dat er reeds genoeg gestori is.
Ziende op de enorme schade, welke is
geleden immers zijn niet ontelbare
huizen vernield, gansche kudden vee om
gekomen en groote voorraden levensmid
delen weggespoeld? zal men voelen,
dat nog grooter geldelijke offers geëischt
zullen worden.
Is bet verlies aan menschenlevens geluk
kig klein, des te erger is het gestold
met de materieel© schade.
Meer dan 12.000 H.A. .land zijn over
stroomd; vele honderden stuks groot en
klein vee zijn verdronkentallooze wonin
gen. zijin onder water gezet en dreigen
geheel of gedeeltelijk vernield te worden.
Het huisraad kon nergens geborgen wor
den. en moet voor het overgroot© deel als
Verloren worden beschouwd.
Tab van welvarende gezinnen zijn in
en'kfele uren geheel geruïneerd en zullen,
wanneer niet ten spoedigste afdoende hulp
woxöt geboden, tot den bedelstaf vervallen.
Ook! in andere provinciën is de storm
en waterschade hier en daar van dien
aard, dat de helpende band zal moeten
worden geboden.
Geeft dus met blijdschap.
He Redactie ontving lieden: van W.
de B. te Goes fl; van M. H. Fzn. to
Goes fl; van N. N. te Wassenaar f5;
van W. C. L. te Wissekerke fl; van
J. V. te Goes f6; van S. T. te Goes f 0.50
van N. N. te fl; van mej. N. N. te
Goes fl; van C. S. te Goes fl; van.C.
l\ S. f 0.50van v. d. L. te Kloetinge
f2.50; van X. te Goes fl; van L. K. te
Kloetinge f 2.50.
Totaal' met inbegrip van het gisteren
verantwoorde bedrag f36.
Dit gevleugeld woord van wijlen onzen
Groen van Prinsterer komt ons voor den
geest, telkens wanneer wij vernemien van
pogingen ais nu weer op Sohiermcnlnik-
oog openbaar werden, om de vrijheid van
onderwijs aan banden te leggen, erger
nog de Christenen te smaden of te dreigen,
zelfs in hun brood te treffen, wanneer
zij hun kinderen, gelijk te Saaksumhuizén,
naar een Christelijke school durven te
zenden.
Dat dorpsfanatisme der van liberaal
tot liberalisme verkleurde vrijzinnigheid
herinnert niet alleen aan boven aange
haald woord van Groen, maar ook aan
de feiten die in de vorige eeuw hem
tot deze uitspraak leidden schreiende fei
ten, waarvan tot in geslachten, met name
in. de kringen der Afgescheidenen en der
voorstanders van Christelijk onderwijs, de
heugenis zal bewaard blijven.
Er zijn donkere bladzijden in de ge
schiedenis van ons vaderland der voor
gaande eeuw, de eeuw der opkomende
en bloeiende vrijzinnigheid.
Rationalisme en modernisme in the
ologie en kerk gingen, als ééns geestes,
hand aan hand met de tot heerschappij
gekomen vrijzinnigheid in de politiek.
Men kent de voorgeschiedenis der Af
scheiding. Koning Willem I, niet als Prins
Willem I en Maurits met de gereformeer
den. opgegroeid en lotgemeen in gevoe
len, maar door zijn veiblijf in Engeland
voor een Staatskerk geporteerd, en door
zijn verblijf in Pruisen voor een op zijn
Pruisisch gedachte kerkorganisatie ge
stemd, legde met behulp zijner toenmalige
conservatieve raads- en staatslieden om
de gereformeerde kerken een genootschap
pelijke n band, geheel in strijd met den
aard dier kerken, en gaf aan dit aldus
gevormde Nederlandsch Hervormde kerk
genootschap een van boven opgelegd be
stuur dat den naam Synode verkreeg,
eveneens in strijd met de geschiedenis
der gereformeerde kerkregeering.
De geestelijke vaders van het libera
lisme. juichten deze Pruisische instelling,
die de vrijheid der kerken aantastte, toe,
nog wel in naam van vrijheid en ver
draagzaamheid en die 't waagde met hen
van meening te verschillen haatten of be
dreigden zij." Ds. Molenaar en Da Costa
hebben dit' ondervonden. Ja, duizenden
eenvoudigen in don lande de zoo ver
volgde Afgescheidenen hebben aan den
lijve gevoeld dal vrijzinnigheid nog geen
vrijheidszin is.
Niemand minder zelfs dan Thorbecke
keurde de vervolging dezer menschen
goed. wier eenige ,,fout" toch slechts hier
in bestond dat zij den Heere hunnen God
naar de inspraak van hunne consciëntie
wenschten te dienen. Hij, de geestelijk*)
vader der liberalen, dorst in ,,Lc Jour
nal de la Haye" (het Dagblad van "sGra-
venhage) de legeeringsmaatregclen tegen
de Afgescheidenen verdedigen.
En dan welke maatregelen?
Zoodra de scheiding'doorbrak, waarvan
Groen van Prinsterer zeide: „Het kerkge
nootschap lieeft zich feitelijk afgescheiden,
van de Gereformeerde Kerk; zij daaren
tegen die men afgescheidenen noemt, heb
ben, dewijl zij deze feiten mijns in
ziens zeer ten onrechte - on herroepe
lijk achten, zich buiten het genootschap
begeven om te kunnen blijven in do
Kerk"; is dc vrijzinnigheid tegen dio
afgescheidenen opgetreden, met behulp
van wet en justitie, politie en soldaten,
boeten en gevangenissen, mishandeling en
afdreiging, execulorialen verkoop en in
kwartiering, smaad en hoonBurge
meesters en veldwachters dreven elke
godsdienstoefening uiteen, waaraan meer
dan twintig personen deelnamen, zelfs
van schepen werden zij verjaagd, en van
weilanden weggeslagen.. Gevolg van deze
vogelvrijheid was dal het gepeupel zich
aan de zijde der vervolgers schaarde
eu deze „geuskens der negentiende eeuw"
met slijk en steenen gooide, hetgeen him
den scheldnaam „slijkgeuzen" bezorgde.
Hooge boeten werden opgelegd aan al
len die aan godsdienstoefeningen van meer
dan twintig personen deelnamen. Van wie
ten slotte niet meer betalen konden, werd
de inboedel verkocht, en zulks bij voor
keur op Zondag, teneinde den getroffe
nen te beletten de goederen terug te
koopen. Vele familiën werden geruïneerd.
Alleen de familie Do Cock leed een schade
van meer dan een halve ton.
Velen werd het dan ook in dit land
der klassieke vrijheid onder het liberale
bestuur zoo benauwd dat zij de wijk na
men naar Amerika.
De toestand was zoo bedenkelijk dat
in Frankrijk en Zwitserland, dank zij den
invloed van Séerétan, Merle d'Aubigné
en anderen, bidstonden werden georgani
seerd om van den Heere der Heirscharen
stuiting van de vervolgingen der Neder-
landscbe afgescheidenen af te gmeeken.
En nog jaren daarna verloochenden de
liberalen derwijs hun schoonen naam,
door vervolging en achterstelling van an
dersdenkenden, da,t, niet ten onrechte,
Groen van Prinsterer aan de liberale partij
in de Tweede Kamer de vi-aag kon voor
leggen: „Wat kan toch de definitie van
uwe verdraagzaamheid zijn? Wellicht
deze: verdraagzaam zoolang ik niets, mij
onverdragelijk, ontmoet?"
Dit geschiedde neg in 1851.
En nog in 1852 was de Synode het
met de Ovei-heid van eenige jaren geleden
zoodanig eens in de onverdraagzaamheid,
dat Wormser, Groens vriend, in een zijner
brieven aan Groen kon schrijven: „Eerst
sedert twee jaren hebben de woelingen
van de zijde der regeering opgehouden.
Maar deze staking der vervolging ge
schiedde niet op nader verzoek
Van de Synode; neen het verzoek
om te vervolgen bestaat nog in volle
kracht".
Zoo bestond de vrijzinnigheid in het
midden der negentiende eeuw. Dat zij
in de twintigste eeuw niet meer tot zulke
groote gruwelen komt, moge worden toe
gegeven. De vervolging der afgescheide
nen wordt aan dié zijde niet meer ver
dedigd. Maar dat nog lang niet alle vrij
zinnigen de vrijheid aandurven die zij
zelve .bezitten, bewijzen ook nu nog de
feiten.
Schiermonnikoog levert het bewijs dat
nog altijd Groens waarschuwing gelden
moet: Neem u in acht voor de vrijzinnig
heid, want vrijzinnigheid is nog geen
vrijheidszin.
Schiermonnikoog.
Terwijl wij ons beijveren, om den nood
tengevolge van den watervloed te leni
gen, mogen wij de plannen tot den bouw
van een Christelijke School op Schier
monnikoog niet vergeten.
Die plannen moeten doorgezet worden.
De vijandige Menwerking schepte een
noodstand, welke dringend voorziening
eischt.
Wie kan en wil nog wat missen voor
deze Chr. School
De Redactie ontving nog: van N. N.
te Baarland fl, van J. V. te Goes f2.50.
Beknopt overzicht va» dar» tonsxaini.
Montenegro heeft dus toch bel bijltje
er bij neergelegd.
De' berichten, welke na het schrijven
van ons vorig overzicht binnenkwamen,
'bevestigden de tfijding,' die aanvankelijk
niet dan met eenig voorbehoud aanvaard
was.
Ko-ning Nikita toonde, dat hij het ver
trouwen in het eind-succes der entente
verloren heeft. Op genade ,of ongenade
heeft hij zich aan den vijand overgege
ven, met, in het gunstigste geval, het
vooruitzicht als min of meer afhankelijk
vorst te kunnen blijven heerschen over
een grondgebied, dat minstens met den
Lovcen veikleind, maar misschien met
een deel van Noord-Albanië ear Skoetari
vergroot zal worden.
Alen wachte zich er voor, het succes
der Oostenrijkers teoverschatten. Het
opgeven van den strijd van oen volkje
van 300000 zielen met. een legertje van
40000 uitgeputte soldaten bet eekent in
deze reuzeworsteling van strategisch
standpunt bezien, maar zeer winig. Do
Oostenrijksche overwinning is dan ook
Van veel' grooter moreele dan van stra
tegische waarde.
Het enkele feit, dat van de vele vijan
den van Duitschland een zich onderwerpt,
zal onder de centralen meer vreugde ver
wekken en den mo>ed doen herleven dan
een overwinning op de Russen bijna of de
verplettering van Servië; immers' hot zal
de hoop wakker roepen, dat „van Mon
tenegro begint de victorie".
Welk een indruk moet het besluit van
koning Nikita maken op- Italië. Zal dit
niet te vreezen hebben, dat Oostenrijk
blijvenden invloed uitoefent op Montene
gro en Noord-Albanië?
Welk een indruk moet 's konings han
delwijze ook maken op- de twee ne'v
trale Balkanstaten. Ongetwijfeld zal diens
practiscb oordeel voor hen van beslis
sende beteekenis zijn.
Daarom is Montenegro's nederlaag voor
de entente een Teelijke strop; om een
volksterm te gebnuiken.
Vooral op Griekenland zal de overga
ve van Montenegro een diepen indruk
maken, en bij de beslissing, waarvoor
'dit land telkens krachtiger en telkens be
slister door de houding van de entente
gesteld wordt, een invloed van doorslaan
de beteekenis uitoefenen.
Ook de gisteren besproken landingen
schijnen Griek-en]and weer nader tot den
onvermijdelijkien tweesprong te brengen,
dio het met alle geweld vermijden wil,
doch dien het toch niet zal kunnen ont
gaan.
Men meldt uit authentieke bron over de
onderhandelingen tuisschen Oostenrijk en
Montenegro
Den 13den verschenenbij de Oostenrijk
sche voor-posten twee Montengrijnsche mi
nisters, en gaven den wensch. te kennen
in onderhandelingen over de capitulatie
te treden. Do wensch werd ter bevoeg-
der plaatse overgebracht, en onmiddel
lijk werd geantwoord. De eerste voor
waarde om de onderhandelingen verder
le voeren was de onvoorwaardelijke neer
legging van de wapenen door het Monte-
negrijnsehe leger. De beide afgezanten ble
ven te Cettinje. Het verkeer met hen
had plaats door tusschenpersoncn.
Onder de wapenen, welke Montenegro
moest neerleggen, woi-den verstaan alle
moderne vuurwapenen in den zin van de
jJuropeesche legertechniek en ook die wa
penen en erfstukken, die elke mannelijke
Montenegrijn draagt. De dienstplichtige
Montemeigiïjnen zullen in groote troepen
bijeenkomen en de wapenen letterlijk
neerleggen.
De controle over het neerleggen der
wapenen bestaat daarin, dat onze troe
pen op strategische wijze alles door woud-
patrouilles doorkruisen, zoodat geheel
Montenegro als. een groot bosch be
schouwd wordt en over zijn geheel©
breedte dooi'kruist wordt, opdat zich ner
gens benden vormen, die den guerilla-
oorlog op eigen hand zullen voortzetten.
Daarna zal de mannelijke bevolking,
die de wapenen kan dragen naar bepaal
de streken verwezen worden, wat waar
schijnlijk voor personen tot hoögen ou
derdom toe noodig zijn zal. De Montenp-
grijnsche vrouwen hebben, zoowel' ais
combattanten als in den etappendienst
aan den oorlog deelgenomen. Wel hield
koning Nikita reeds sedert langen tijd
uitbetalingen en loonen in, waarop vele
vrouwen naar het vaderland terugkeerden,
waarheen bij' het van tijd tot tijd voor
komend verlof de huisvaders haar volg
den,, om hun familie voor het vaderland
tenminste eenigen tijd in veiligheid te
brengen. De vrouwen zullen zonder uitzon
dering in enkele plaatsen ondergebracht
worden.
Tot het onvoorwaardelijke neerleggen
van de wapenen behoort ook de overgave
van de gezamenlijke steden en plaatsen
en de overgave van alle verkeersmidde
len, vooral de spoorwegen.
De feiten betreffende den joestand in
Montenegro waren aan goed-ingelichte
personen te Rome sedert twee maanden
bekend.
De voorwaarden der overeenkomst zijn,
dat Montenegro den Lovcen afstaat tegen
een plaats aan de Adjiatische Zee en de
onafhankelijkheid
Popovitch, Montenegrijnsch Consul te
Rome, meldt, dat koning Nikita een pro
clamatie aan zijn volk uitvaardigde, wa:rr-
in hij verklaarde, dat tuisschen overgave
of ondergang moest worden gekozen.
De onderwerping van Montenegro- wekte
te Berlijn een algemeene, blijde genoeg
doening ien de huizen, die vlaggen als
voor een groote zegepraal, drukken daar
mede het juiste gevoelten ,uit.
De geiheele pers geeft uiting aan de
zelfde bevrediging.
Palestina in oorlogstijd.
De „Ernil'. Ztg." publiceert een brief
van een kloosterzuster d.d. ,24 Novem
ber 1915, die sinds jaren in Haita (Pa
lestina) verblijft. Wij ontleenen er het
volgende aan:
Door de Verbazingwekkende vruchtbaar
heid van den bodem ,zijn de verwoes
tingen door de sprinkhanen aangericht,
tamelijk Wel hersteld. De meeste hoo
rnen en struiken zelfs eenige bloemsoor
ten, staan weer in volle groenheid. Ook
de groenten zijn in betrekkelijk korten
tijd weer opgekomen, zoodat wiji onSlaan
deze niet te ontberen levensmiddelen te
goed kunnen doen.
De edele boomsoorten, zooals cvpres-
sen ©n edeldennen, waarvan de sprink
hanen zelfs den bast afgeweten hebben,,
zullen wel afsterven, evenals de prach
tige waaierpalinen, welke vaak even groot
en dik worden als eiken en linden.
Het graan is gelukkig behouden; ware
dit niet reeds geoogst, toen de sprinha-
nen-plaag ons land overviel, dan zouden
wij allen aan den hongerdood jsrijggege-
ven zijin. De Voorzienigheid heeft ons
hiervoor echter behoed, en wijl moeten
de onvermijdelijke kleine ontberingen clan
ook maar met geduid verdragen.
Korte Oorlogsberichten.
Eenge ld smokkelaar. De Boe-
dapester advokaat en vroegere afgevaar
digde dr. Julius Markbreit is in gezel-
s'chajp van een dame aan de Nederland-
sche grens aangehouden en in Hannover
geïnterneerd. Markbreit had getracht
400.000 kronen goudgeld naar Holland
over te brengen, om daar dit bedrag te
vérkoopen en zoodoende tengevolge vau
het velschil in wisselkoers, een groote
winst te behalen.
De Serviërs op Korfu. De le
den der Servische regeering en aquitli,
de gezant van Italië bij' Servië, vertrokken
naar "Korfu.
Het blad „Athinai" verneemt, dat de
Italiaansche regeering aan de verbondenen
verklaarde, dat zij het verblijf van koning
Peter en de overblijfselenvan het Ser
vische leger in Italië niet kon toestaan,
omdat de indruk der Servische nederiaag
op het Italiaansche volk ongunstig zou
wierken. Daarom werd besloten de Ser
viërs naar Korfu te brengen.
De eerste Balkantrein is eergister
avond te Konstantinopel aangekomen.
De - houding van Grieken
land. De Oostenrijk-Hongaarsche regee
ring heeft bij de Grieksöhe geprotesteerd
tegen de arrestatie van 'den Oostenrijk-
Hongaarschen consul van 'Korfu.
De Grieksche pers wijst er in ant
woord op het protest der Centrale mogend
heden tegen de bezetting van Korfu op,
dat de Centrale mogendheden deze be
zetting noodzakelijk maakten, daar ziij de
neutraliteit volgens het verdrag van 1864
schonden door aan het eiland een basis
voor de ravitailleering hunner onderzeeërs
te maken.
Naar de Neu© Freie Presse uit So
fia verneemt zou Griekenland de ontrui
ming van het door ententetroepen bezet
te deel van zijn gebied eischen.
Voor den krijgsraad te Parijs dient
een geding inzake bedrog. Verscheidene
soldaten, die verlof hadden, deden moei
te om in het militair hospitaal te Parijs
te worden opgenomen. Allen leden aan
kniekneuzingen, ontstaan door een Val',
en ondanks de geneeskundige behandeling,
werden deze kneuzingen steeds erger. De
volkomen op elkander gelijkende verwon
dingen wekten achterdocht. Er werd een
grondig onderzoek ingesteld en daarbij
bleek dat zekere Cantor door petroleum
inspuitingen, ontstekingen had doen ont
staan, die langdurige behandeling vereisch-
ten en de soldaten aldus bevrijdden van
den dieiïst aan het front. Cantor wist over
de grens te komen. Een zijiner assistenten
en tien van zijp klanten zijn gevangen
en worden vervolgd.
Generaal De Wet. Het schijnt
dat genei-aal De Wet de voorwaarden zij
ner invrijheidstelling niet zóó opvat, dat
hij zich van elke publieke redevoering
te onthouden heeft. De pers weet ten
minste telkens verslagen van De Wiet
toespraken te geven.
In de aanstaande maand is een groote
bijeenkomst te Vrede georganiseerd. De
aanhangers van dein generaal willen hem
en andere vrijgelaten rebellen aldaar hun
hulde brengen.
Naar aanleiding hiervan liet, volgens de
Volkstem, de Regeering aan den generaal
weten, dat hij wel aan de vergadering mag
deelnemen, doch dat hij de gevolgen zal
hebben te dragen, indien hij zich tot
spreken zou laten verlokken.
Op een mijn geloopen?
Reuter meldt uit Londen dat bet Ne-
derlandsche stoomschip „Rijndam" van
de Ho 11 an d - A me rika lijn naar Gravesend
opstoomde met de boegen naar beneden.
Sleepbooten verleenden assistentie. Alle
passagiers zijn ongedeerd. Drie stokers zijn
gedood, Vier gewond. Het schip is buiten
gevaar.
Prins Hendrik.
Hedenochtend begaf Z. K. H. de Prins,
zich in qpdi-acht van II. M. de Koningin,
per auto naar Rotterdam, tot het bezoeken
van eenige door den watersnood getroffen,
Zuidelijk van dpze stad gelegen plaatsen.
Een tweede Washington.
In Je „Nieuwe Haagsche Courant"
schrijft dr. A. B.:
Een groot man is in Amerika ter ruste
gegaan. Een man wiens naam in de ge
schiedenis zal piïjken naast dien van Iin-
coln, omdat hij meer dan iemand gedaan
heeft om het arme verdrukte negerras; na
de vrijverklaring,, den weg te wijzen om
op een goede manier door edgen vrijen
arbeid zijn brood te verdienen.
Bookter T. Washington was zelf een ge
boren slavenkind, die het levenslicht had
gezien in een hut zonder venster of deur
en wiens ouders niet eens het jaar van
zijn geboorte wisten. Tot op zijn veertien
de jaar in harden mijnarbeid bezig,
kwam hij voor zijn eigen spaarpenningen
op de school van generaal Armstrong in
Virginia en kroeg d'aar een opleiding tot
in 1875. Zes jaar bleef hij,1 nog als einder-
wijzer en toen begon zijn eigenlijke le
venstaak.
In Tuskegee in den Staat Alabama be
gon hij', in een afgedankt kerkgebouw tje,
een kleine School voor kleurlingen. En hij
deed dat op een- zeer verstandige wijze.
Niet dezelfde opvoeding als van de blan
ken, althans niet terstond, begeerde hij
voor hen, maai- de gelegenheid om te
loeren tuinieren, timmei-en, smeden, aller
lei handwerk'; en zijn inrichting heette
dan óofc Industrial School. Honderden en
duizenden jonge menschen van het zwarte
raszijn daar onder zijn leiding ontwik
keld tot mannen en vrouwen, die door
eigen arbeid in de behoeften hunner ge
zinnen voorzien. Er zijn onderwijzers,
handelslieden, vakkundigen onder en som
migen hebben zelfs in de wetenschap
pelijke wereld naam gemaakt.
Al spoedig' won de arbeid van Was
hington het hart der Amerikanen, einde
lijk zelfs van de vroegere slavenhouders
in het Zuiden. Van alle kanten begon
nen de gaven tot steun van zijn inrich
ting te vloeien, zoodat zij thans een com
plex van honderd getouwen telt met een
grondbezit van 3500 acres land.
Zijn geheele leven en al zijn kracht
heeft Washington aan dezen nobelen ar
beid besteed. Geboren redenaar en schrij
ver, reisde hij rond, hield lezingen, en
werd zelfs een beroemd man. De Uni
versiteit van Harvard vereerde hem den
titel van doctor in de letteren, en Dart-
month College die in de rechten.
Zijn arbeid is niet onbeloond gebleven,
al is hij betrekkelijk jong, op nog geen
zestigjarigen leeftijd, gestorven.
Grooter eer dan hem bij zijn leven is
te beurt gevallen, zal zijn de dankbare
