No. 84
Zaterdag 8 Januari 1316 30e Jaargang
EERSTE BLAD.
Oe Groot© Oorlog.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
DUURTETOESLAG.
Uitgave van
de Uaaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes:
LANGE VORSTSTRAAT 219.
Bureau te Middelburg:
FIRMA F. P. DHUIJ - L. BURG.
Drukkers:
Oosterbaan Le Cointre - Goes.
In de Zomerzittixig der Provinciale Sta
te» van Zeeland heeft het lid de beer
Dekker (met de heeren GerLach, De Veer,
[Vuvefcot en Van de Putte) een voorstel
ingediend om aan de Provinciale ambte
naren een toeslag te geven op hun jaar
wedde; en wel een gulden per week aan
hen die f 400 tot f 800 's joars verdie
nen (later veranderde de voorsteller dit
laatste getal an 1000) en een verhooging
-van ©en gulden per maand voor ieder
kind! beneden de 18 jaar; en zulks „zoo
lang de buitengewone omstandigheden
zulks naar hét oordeel van Gedeputeerde
Staten noodig doen zijn".
De meerderheid van het Gedeputeerd
College in welks handen bedoeld Voor
stel gesteld was ter consideratie en ad
vies verklaarde zich tegen dit voorstel
ómdat het Rijk niet voorgaat een ar
gument dat de heer Dekker wees er
trecht op nauwelijks meer gelden kan,
omdat de minister van binnenlandsche
zaken in een der jongste Kamerzittingen
verklaard heeft, wanneer de Tweede Ka
mer tot het toestaan vair een toeslag
aan Rijksambtenaren genegen was, tot het
doen van een voorstel in die richting
hereicl te zijn.
Een* ander argument van de meerder
heid in het Gedep. college was dat ©en
particulier werkgever toeslag verleent uit
eigen beurs, terwijl de Staten dit zouden
moeten doen uit de algemeene kas. Dit
argument is juist. De Staten, evenals de
Gemeenteraden en het Rijk, beheeren het
geld mn een ander en behooren der
halve wel ter dege toe te zien wat zij
wet dit geld uitrichten.
Doch die uitgaaf ook hierin had
de heer Dekker gelijk vergt niet zoo
veel van de belastingschuldigen dat men
"daarom tegen den toeslag zou zijn.
Meerdere argumenten tegen het ver-
I oenen van toeslag werden door den
heer Dekker op uitnemende wijze weer
legd. Wij gelooven -niet dat een van de
75, -(tank zij zijn initiatief, bevoorrechten
hem niet dankbaar zal zijn, of niet met
ingenomenheid de namen zal gelezen heb
ben diergenen welke diens voorstel hebben
gesteund.
Deze heele toeslagquaestie is er eene,
waarvoor men niet Ons Program of Stu
diën en Schetsen of een werk van Groen
van Prinsterer behoeft op te slaan om
te weten of het in de antirevolutionaire
lijn ligt. Hef is alleen maar de vraag:
strijdt, 'tniet met onze beginselen En
dit is een vraag die niet rijzen kan bij
iemand die het praktische leven kent.
Het particulier initiatief moet bij nood-
stand ingrijpen, zegt men. Dit is ©en alge
mem bekende waarheid. Helaas dit par
ticulier initiatief is hier: de werkgever.
En nu zijn de Staten de werkgever te
genover deze ambtenaren. Zoo zijn ook
andere werkgevers verplicht op gelijke
wijze voor hunne „ambtenaren" te Zor
gen. Natuurlijk indien zij daartoe in staat
zijn. Wanneer de tijden zoo duur worden,
dat de prijzen der levensmiddelen enz.
meer dan een derde hooger worden, dan
is 't te begrijpen dat er nood heerschen
gaat in de gezinnen der werklieden. En
welk patroon, dat wil zeggen welk vader
lijk werkgever nu is er onder ons die dit
zou weten en niet mee de helpende hand
zou uitsteken.
Misschien vindt 't voorbeeld van onze
Staten nog navolging in die particuliere
kringen, waar men zoo ver nog niet had
doorgedacht. Inderdaad, wie wil weten
wat noodstand is, die ga maar eens praten
met onze huismoeders; menschen die moe
zijn van het rekenen, en die er met den
besten wil toch niet meer van komen
kunnen. Het wordt nu uitgezuinigd op
de .eerste levensbehoeften. Straks komen
ziekte en krankheid het gezin benauwen.
„Niemand kan met bezorgd zijn één el
tot zijn lengte toedoen". Heerlijke waar
beid, waaraan de Christen-werkman zicb
gaarne houdt. Maar welke door zijn pa
troon niet gebruikt mag worden als ©en
aanleiding om zich aan den plicht van
tijdeïjjfae hulpbieding te onttrekken.
Tan slotte zjj hier de waarschuwing
nog eens herhaald, dat toch een iedei
wien dit aangaat, zoodra do normale le
vensverhoudingen zullen z ijn wederge
keerd, zich haasten zal om zijn leven
zoodanig in te richten, dat hij iets hebbe
voor den kwaden dag.
Het is de fout van de meesten onzer
geweest, dat zij nog nimmer zich met de
eischen van don kwaden dag hebben be
moeid. Men heeft er slechts op door ge
leefd. Om den ouden dag heeft men nog
wel gedacht, in een ziekenfonds, zelfs
in een begrafenisfonds heeft men nog
wel bijgedragen. Maai- op dagen als
welke wij thans doorleven, rekende nie
mand.
Hopen, ja bidden wij, dat de vrede
spoedig wederkeere, en met dezen de wei
vaart. Maar laten wij 't nu voortaan nooit
weer op een andere wijze van steunbieding
laten aankomen, dan op die van Ilelp-
je-zelven. En dit kan ook, wanneer men
zich gewend maakt wekelijks iets af te
zonderen, of op rente te zetten dat, wan
neer onverhoeds weer eens zulk een treu
rige tijd mocht aanbreken, ons in staat
stelt om op de been te blijven zonder
toeslag.
Dit geldt inzonderheid voor hen, die
tot den middenstand behooren, misschien
wel voor vol aangezien worden, en even
moeilijk er voor zitten als de werk
man, doch op geen toeslag hebben te
rékenen.
De voornanienbelasting.
Gaat het desbetreffend ontwerp door,
dan zal voortaan hij de aangifte voor
den Burgerlijken Stand slechts één voor
naam kunnen opgegeven worden, voor
welken geen betaling vereischt wordt
Voor iederen voornaam daarenboven is
een belasting in eens noodig1 van f2,50.
Die belasting kan echter klimmen tot
f 400 per voornaam.
De minister hoopt op die wijze een
half miljoen jaarlijks in de schatkist to
krijgen. Hij rekent blijkbaar op' de ijdel-
heid van parvenuen en andere excen
trieke menschen die door het geven van
meerdere voornamen aan hunne kinderen
de aandacht op zich willen vestigen.
Ook voor latere bijvoeging of Verande
ring van voornamen zal voortaan belasting
betaald moeten worden, alsmede bij ver
andering van den geslachtsnaam of bij
voeging van een of meer hamen aan den
geslachtsnaam.
Iemand die aangeslagen is op een in
komen van minder dan f 1000 betaalt voor
den tweeden voornaam van zijn kind bij
de aangifte op eenmaal f 2,50. Bij een
aanslag van f 1000 lot f 2000 inkomen be
taalt hij f5; enz. enz. steeds hooger,
(met progressie, zoodat wie aangeslagen
is wegens een inkomen van f64000 of
meer f400 betaalt, met dien verstande
dat Wegens latere bijvoeging of verande
ring van een voornaam de belasting noodt
minder dan f 100 mag zijn.
De belasting wegens verandering van
den geslachtsnaam of bijvoeging van een
óaam aan den geslachtsnaam bedraagt
f250 bij een inkomenbelasting van'f6000,
en f 25 meer voor elke f 1000 inkomen
daarboven. Zij bedraagt echter in geen
geval meer dan f 1000.
Mochten er zijn die er wat op vinden
om door de mazen dezer wet door te
kruipen, door namelijk een langen naam
aan te geven, waarin meer dan één naam
ts vastgelegd, of ©en saamkoppeling van
namen die elk op zichzelf ook een gang
baren naam bevatten, bijvoorbeeld: Ma-
riette of Janekee, dan worden die namen
beschouwd als te -bestaan uit meer na
men, ook een naam van meer dan twaalf
letters wordt als twee namen beschouwd
Ter aanbeveling van deze nieuwe be
lasting wordt onder meer aangevoerd dat
de gemeenten een mooie gelegenheid heb
ben tot het heffen van opcenten op deze
belasting, hetgeen geschieden kan tot een
maximum van f 100.
Aangezien in onze kleinere plaatsen niet
'veel menschen zullen gevonden worden:
die bij het aangeven van meerdere voor
namen voor hunne kinderen belang heb
ben, achten wij ons van den plicht tot
nadere bespreking dezer belasting ont
slagen.
Pleziervaartuigen.
De belasting op de voornamen zal wel
tegenvallen: de menschen zulten de'twee
de en derde voornamen wel afschaffen.
Wie gedwongen wordt f400 te -betalen
voor een tweeden voornaam van zijn
zoontje, spaart die f400 uit of gaat er
eens van reizen.
Zoo zal 't allicht ook gaan met de
belasting op de pleziervaartuigen
Een hoogst aangeslagene heeft 't in
Het Handelsblad al voorspeld. Hij
heeft een motorboot voor zijn plezier;
gaal de belasting op pleziervaartuigen
door, dan moet hij voor dat ding f 1500
'sjaars belasting betalen.
Welnu, zoo redeneert hij, ik schaf mijn
motorboot af en moet mijn schipper maar
elders den kost zien te verdienen voor
zijn vrouw en kindertjes. Ik spaar zoo
doende f2000 per jaar uit:
De minister zal derhalve ondervinden
dat 't moeilijk is de grens der belastbaar
heid ook zelfs voor den hoogst aange
slagene te vinden.
Doch wanneer zelfs de hoogstaan
geslagenen gaan mopperenwat moetoni
de middenstanders en minvermogenden!
dan doen?
Zij die toch al zoo geknepen worden?
9
Het Kiesquotient.
Bij de evenredige vertegenwoordiging
bekleedt het kiesquotient een belangrijke
plaats, omdat het't stemmencijfer is dat
de candidaat minstens hebben moet om
gekozen to zijn. Het is dus hetzelfde
wat men vroeger noemde de volstrekte
meerderheid: de lielft plus een; in te
genstelling met de betrekkelijke meerder
heid: twee derden van de stemmen.
Dat kiesquotient is gemakkelijk te be
rekenen. Men telt het aantal stommen
dat uitgebracht is, en deelt dit getal door
dat hetwelk het aantal te bezetten ze
tels aanduidt. Bij eeu verkiezing voor
de Tweede Kamer betoekent dit derhalve
dat 't aantal uitgebrachte stemmen door
honderd gedeeld moet worden. Zijn er
bijvoorbeeld miljoen stemmen uitgebracht,
en er moeten honderd Kamerleden geko
zen worden (blijkens de jongste volkstel
ling zou dit eigenlijk 120 moeten wo-
zen!) dan deelt men miljoen door hon
derd, en derhalve is'dan het kiesquotient
tienduizend.
Wordt er nu gestemd volgens een partij
lijst, en heeft bijvoorbeeld de liberate of
libero-socialistische lijs' 500 duizend ge
kregen dan zijn er bij een kiesquotient
van 10000 vijftig leden gekozen. De
Roomsche partij, zoo die 300 duizend
stemmen verwierf, krijgt dan 30 leden,
de a.-r. en de o.-h. partij, zoo die dan
elk 100 duizend stemmen uitbrachten,]
krijgen dan ook elk tien leden. Te za-
men 100.
Lijstenstelsei en personenstelsel.
Bij de bespreking van het kiesrechtarti
kel in de Grondwet komt ook ter sprake de
Evenredige Vertegenwoordiging en in ver
band daarmede ook: het lijstenstelsel en
het personenstelsel.
Het doel van het evenredig kiesrecht
is de verschillend© partijen (of groepen)
die aan de verkiezing deelnemen, in Ka
mer, Staten of Raden zooveel vertegen
woordigers te geven als waarop zij recht
hebben.
Nu is 't al sinds lang gewoonte onder
ons dat de kiezers hun stem uitbrengen,
in gelijken geest zooveel mogelijk als de
partij waarvan zij lid zijn, of tot welke
zij 'net meest aangetrokken worden. Er
zijn ook kiezers die eenvoudig' stemmen
naar hun eigen ingeving, .zonder een%
verband met partij of groep, doch dezo
op zichzelf staande menschen vormen d©
kleinste groep in de gemeenten.
Doch juist het feit nu dat de kiezers
zicfcl als partij of groep op eenzelfden can
didaat of op dezelfde candidate» vereeni-
gen maakt dat bij het evenredig stelsel
de partijlijst het beste figuur maakt.
De grondgedachte van het personen
stelsel is dat de 'kiezer zich bij het uit
brengen van zijn stem door zijn eigen
kijk op den persoon of 'de personen van
zijn candidaten heeft te' laten leiden.
Heeft nu de candidaat A zooveel stemmen
verkregen als het kiesquotient aangeeft,
dan is luji verkozen, en dan gorden de
overige op hem uitgebrachte stemmen
overgeschreven op den candidaat R, tot
ook deze de stemmen die noodig 'zijn -
n.l. het kiesquotient bereikt heeft. De
overige stemmen gaan dau pp G over;
enz. enz. Van daar dat de kiezer op zjjin
stembiljet zooveel namen invult als hij
wil, opdat bij de overdracht van stemmen
daarmee gerekend kan worden,
lijst^ stemmen op de persoons-
Zulk stemmen heeft echter zijtn be
zwaren. Gevolg hiervan dat ieder kiezer
op de lijst alle namen, desnoods plaatst
die hem voor den geest komen.
Dit gaat bij het stemmen naar partij
lijst beter. De leiders der partgen geVen
namen op, en het meerendeel "dier kiezers
houdt Zich hieraan. Alleen bij dat Stelsel
is evenredige vertegenwoordiging moge
lijk.
E39
Beknopt overzicht van den toestand.
Men heeft nu gezien, welk ©en ophef
de Russen maken van het vernieuwde of
fensief op 4iet Z.O. front.
We hebben _den lezer niet ten onrechte
geleerd met de Russische humbugberich-
ten Voorzichtig te zijp en steeds de noodigje
reserves bij de hand te houden.
Zeer terecht.
Want wat blijkt nu weer? Dat Russische
militaire critici, mannen met een geweten,
nu zelf komen waarschuwen tegen over
schatting van het offensief ten Zuiden
van de Pripet.
Een Times-correspondent verklapt het
ons: „Met het oog op de enorme sterke
van de vijandelijke posities in het. Zuiden,
zoo seiut deze correspondent o. m., waar
schuwen de militaire schrijvers bet publiek
om de verwachtingen niet te hoog te stel
len en geen snelle en sensationeel© ont
wikkeling te verwachten van het Russische
offensief, dat ontelbare moeilijkheden
heeft te overwinnen om op het offen
sieve pad te vorderen. Al!e berichten ge
tuigen Van de voorbeeldelooze Woestheid
en onbuigzaamheid van de Ilongaarsche
Ilonved-regimenten, waardoor ook het be
trekkelijk kleine aantal gevangenen, door
de Russen genomen verklaard wordt."
Zoo ziet men al weeral is de leugen
nog zoo sne l
De waarheid is p.m., dat de Russen met
onbuigzame Hongaren te doen hebben.
t-
Indertijd is Europa wel ,pens bang ge
maakt met het gerucht, dat eeu Japans'ch
leger hier aan den strijd zou deelnemen.
Dit bericht verdient echter geen geloof,
'tls uit duimen gezogen.
Het Japansche blad „Kokumiii", blijk
baar door oordeelkundige en nuchtere
mannen geredigeerd, komt het ons ver
zekeren.
Het vertelt nog meer dingen, die het
lezen waard zijn, al moet men niet Verge
ten, dat de dingen vanuit het Entenite-
standpunt gezien zijtn.
Het blad zegt dan, dat een duurzame
vrede in het verre Oosten slechts moge
lijk is door een Verstandig samengaan van
Rusland en Japan in het Noorden en
van Japan en Engeland in het Zuiden.
Het zegt verder, dat hoewel Rusland
moeilijke tijden doorleeft, het toch de hoop
blijft koesteren, dat het in de toekomst
zal zegevieren en spreekt de verwachting
uit, dat derelaties tusschen Japan en
Rusland zullen verbeteren en de tegen
woordige ontstemming van vele Japanners
wegens het invoeren van nieuwe Russi
sche invoerrechten, op zekere Japansche
waren, die vroeger vrij waren, Spoedig
voor een definitief accoord moge plaats
maken.
Omtrent het deelnemen van Japan aan
den Europeeschen oorlog, zegt "het blad,
dat d© volksstemming hiertegen zeer ge
kant is en dat het ook niet onmogelijk is,
dat Engeland er weinig voor voelt. Even
wel hebben de Japanners steeds munitie
en andere oorlogsbehoeften aan Rusland
geleverd. Honderdduizend Japansche- werk
lieden en 1200 Japansche staatsfabrieken
werken dag en nacht om munitie aan de
Russen te verschaffen. De geruchten, dat
een Japansch leger naar Europa zou
worden gezonden, verdienen geen geldof.
Van de slagvelden weinig nieuws.
Alleen Weenen vergast ons op oorlogs
berichten, waarin het aan enorme cijfers
niet ontbreekt.
Slechts aan de Styr hadden tijdelijk
gevechten plaats, zegt het stafbericht.
De vijand, bezette het kerkhof ten Noor
den van Tschartorüsk, werd echter door
Oostenrijksche landweer spoedig Verdre
ven. I.
Gistermorgen begonnen de Russen we
derom aanvallen in Oost-Galicië. Schut
ters uit Turkestan vielen vóór bet aanbre
ken van den dag de Oostenrijksche linie
ten Noord-Oosten .van Buczacz aan en
drongen op een smal gedeelte Van het
front in hun loopgraven. De Honved-inj
fanterie-regimeinten nr. 16 en 24 deze
behooren tot de bovengenoemde onhuig-
zamen wierpen echter den vijand in
een snellen tegenaanval weder terug. Er
werden talrijkie gevangenenen drie itia-
chine-geweren "binnengebracht.
Naar uit 'overeenstemmende verklarin
gen Van gevangenen blijkt, is Vóór de
laatste aanvallen tegen bet leger-Planzer
Baltin aan de Russische manschappen
overal medegedeeld, dat een groote door-
braakslag komen ging, die het Russische
leger weder in de Karpathen Zou leiden.
Volgens ^betrouwbare schatting bedra
gen de verliezen van de Russen in *3©
Nieuwjaarsgevechten aan de grens van
Ressarabië en de Strvpa minstens 50.000
man.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs
Per 3 maanden fr. p. post1.50
Losse nummers0.05
Prijs der Advertentiën
15 regels 0.50, iedere regel meer 10 ct.
3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend.
Bij abonnement voordeelige voorwaarde».
Familieberichten van 110 regels ƒ1.
iedere regel meer 10 ct.
Het heeft er echter wel iets Van, dat
ook ban Oostenrijksche zijde met do nul-
fetjes gescharreld wordt.
Hoe het zij, het bericht bevestigt toch
in ieder geval, dat het groote Russische
offensief, de doorbraakpoging, nog begin
non moet.
0e Tsaar aan het front.
De tsaar is ,van zijn reis naar bel
front op het Tsarskoje Solo teruggekeerd.
Hij: bezocht het front over de geheele
lengte dn maakte het leven mee, het
welk zijn troepen1 op de vooruitgescho
ven posities ledden. Z. M. zag de moei
lijkheden, di© zij moeten overwinnen en
was getuige van dei volharding van den
Russischen soldaat.
Het bezoek van den tsaar veroorzaak
te een onbeschrijfelijk enthousiasme on
der de troepen, die met machtige hoera's
de woorden van Z. M. begroetten. De tsaar
dankte de troepen voor hun diensten voï
toewijding en zelfverloochening. Hij ^prak
de verzekering uit, dat zij den Vijand zou
den slaan en dat d© jonge soldaten: d«
oude glorie van hun regimenten, zulle*
weten te handhaven.
De tsaar bezocht d© schuilplaatsen der
soldaten, welke een geheele ondergrond-
sche stad vormen. Hij woonde in een der
gelijke schuilplaats leen godsdienstplech
tigheid bij.
De tsaar besteeg ook een hoogte, van
waar de Russische waarnemers, Zicht
baar voor den vijand, de juistheid van
het schieten der zware kanonnen con
stateerden.
De tsaar was slechts vergezeld van
een opperbevelhebber van het frent, den
legercommandant generaal Racoza en den
korpscommandant generaal Koeropatkine.
In enkele veldkeukens at de tsaar het
gewone soldaten-eten. Hij bezocht de Roo-
de-Kruisafdeelingen en de barakken voor
de gewonden, hij' wie hij1 naar hun gezond
heidstoestand vroeg en informeerde op
welke wij'z© zij gewond waren. De tsaar
doelde tal van medailles van St. Geor
ge nit.
Wanneer vrede?
De militaire deskundige medewerker
van de Times heeft op grond van mil-
lioenenstudies uitgemaakt, wanneer de
oorlog gedaan kan zijn. Hij| schat het
aantal Diuitschers, die zijin gedood, zwair
gewond, gevangen genomen of ziek zjjin,
op 3.500.000. De verliezen der Duitscbers
schat hij op1 200.000 per maand. „Do
bloem van het Duitsche volk is tot op
groote hoogte reeds vernietigd in 17 maan
den oorlog".
Een eenvoudige rekensom geeft dezen
militairen medeweirker de zekerheid, dat
tusschen Mei en October de Duitschers
geen menschen genoeg meer zullen heb
ben om naar twèe fronten te vechten.
Dat zoul dan voor hen het eind© zijin.
Met zijn voorspellingen is deze des
kundige tot dusver er veelal naast ge
weest, merkt die N. R. C. echter op.
Ook thans ziet zijin berekening er niet
aannemelijk uit.
Wie is de gevangene?
Nadat, aldus ©en brief van het Fransch©
front in de Figaro, een Duitsche loop
graaf was venneesterd, bevonden zich
twee Franschen in een verbindingsgang,
toen een Duitscher naderde, de revolve»"
in de hand. Hij verklaart, het wapen op
hen richtend, hen gevangen, maar daar
komen de Franschen. tegen op. „Wij zijn
met zijn beiden, jij bent alleen, dus ben jij
onze gevangene". Voor die redeneeiring
bezwijkt de vijand en de Fransch© militai
ren ontnemen hem zijn revolver.
Op hetzelfde oogenblik naderen echter
zeven of5acht Duitschers. Toen waren de
hekken verhangen! Degene, die zijn wapen
had uitgeleverd, past dezelfde logica toe,
als de Franschen zoo even deden hoo
ien, en nu is het de beurt van de Fran
schen, om zich te ontwapenen.
Intusschen woedt de strijd voort. Daar
door dagen in de buurt der gevangenen
opeens ongeveer even veel Franschen op
als er Duitschers waren. Toen wist men
niet meer, wie zich gevangen moesten
geven. En daar het regende, besloten de
vjjanden af te dalen in een der schaar-
sche ondergrondsche schuilplaatsen, die
de bommen hadden gespaard. Na eenig
over en weer gepraat, wenschten, volgens
de Fransche voorstelling van feiten, de
Duitschers niet naar hun linies terug] te
keeren en stonden zij er op, in Fransche
gevangenschap te geraken. Daar zich nog
twintig Duitschers bij de tien aansloten,
werden den volgenden dag op dez© vreed
zame wijze dertig vijanden aan de Fran
sche bevelvoering overgedragen.
Korte Oorlogsberichten.
Duitsche vredesvoorstel
len? De consul-generaal van Montenegro»
te Rome verklaart, dat vredesvoorstellen,;
door Duitechland aan Montenegro z$i ge
daan.
