Donderdag 6 Januari 1916 30e Jaargang' No. 82 De Groote Oorlog. Uitgave van de HMbL- Venn. LUCTOR ET EMEROO gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: LANGE VORSTSTRAAT 219. Bureau te Middelburg: FIRMA F. P. DHUIJ - L. BURG. Drukkers: Oosterbaan Le Cointre - Goes. 0? Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs Per 3 maanden fr. p. post. fi 50 Losse nummers Prijs der Advertentiën 15 regels ƒ0.50, iedere regel meer liet, 3-maal plaatsing wordt 2-maal berekeaiJ. Bij abonnement voordeelige voorwaarde*. Familieberichten van 110 regels ƒ1.-—* iedere regel meer 10 ct. Het Zaid-Bevetandsche Spoor. Uit hel. zeer fcurl. veel te kort verslag van ito in. de pp 10 Doe. jl. gehouden najaarszitting der Prov. Staten gehouden besprekingen over het voorstel van ge deputeerde staten inzake het renteloos voorschot aan de spoorwegmaatschappij Zuid-Beveland, bleek dat o.a. enkele Goescho leden dit voorstel warm hebben verdedigd, onder anderen de hoeren' Eten- baas, Vogelaar, Duvekot en v. Oeveven. Eerstgenoemde, die als lid van gedep. staten ,over verschillende gegevens had te beschikken, bracht oen schier volledig gedocumenteerd advies uit, hetwelk ia ons verslag zoo juist mogelijk is gere leveerd, evenals dat van den, heer Vo gelaar. Doch ook de hoeren Duvekot en v. Oevercn brachten een en ander ter sprake op de resumeering waarvan zij aanspraak hebben De heer Duvekot dan merkte onder meer op dat door het praie-advies van den Hoofdingenieur bij hem do indruk was ge wekt dat de gehoelo 60 kilometer spoor moest dienen om de groote lijn van do Staatsspoor te voeden. Daarbij kwam dat naar Spr. meende, naar het aandoen der havens niet voldoende was gestreefd, het welk hij1 niet in het belang der genieenten achtte. De heer Duvekot kwam echter, na vol ledige inlichting, van deze meening-, door de toelichting gewekt, terug. Immers, zoo gaat hij voort ,,ln de onmiddellijke na- bijhoid van de haven te Hocdekenskerko is op bijna vollo dijk's hoogte een los- en laadplaats ontworpen, terwijl ook te Wolfaartsdijfc een ruime stapelplaats is geteekend en dat deze losplaats binnen dijks is uitgestippeld. Ook mij bleek het dat niét. anders mogelijk is. Verder zal er te Borsselo eveneens een ruime los- en laadplaats worden aangebracht. Dezo kan ook niet anders gemaakt worden dan binnendijksom overwegende redenon is het niet mogelijk daar het spoor over den dijk tè leggen, zooals hot plan Huighebaert aangaf. Voeg ik hieraan toe, dat ons dc offioeuso mededeeling weid gedaan, dat de Staats spoorweg niet ongenegen zal zijn om een overbrenging dergoederen over den dijk' te bevorderen, dan zullen vele leden het met mij eens zijn, dat de Staatsspoor hier niet beschuldigd kan Worden van algeheole eenzijdigheid." Deze spreker herinnerde er ook nog aan dat ingeval de begrooting zou worden overschreden, de Staatsspoor béreid .is (buitengewone omstandigheden voor be houden) de meerdere uitgaaf gehe'el voor hare- rekening te nemen. De heer Van Oever-en, die iets breeder op de zaak inging, wees zeer terecht op -de twijfelachtigheid Van de belangstelling •der oppositie voor de in het plan ge noemde havens welke volgens haar niet worden aangedaan. Natuurlijk geeft Spreker toe dat het niet aandoen van sommige havens een leemte is, maar die is niet zoo groot dat het plan er om zou moeten worden afgewezen. Men redeneert aldus de heer Van Oeveren alsof alle boeren op Zuid- Beveland opeens in den grootsten nood verkeeren, wanneer de lijnen niet tot op de havenplateaux worden gelegd. Maar zoo erg is dat toch nu niet. Te Wemelr dingo althans wenschte men de verbin ding met de haven volstrekt niet, naar men mij beeft Verzekerd. In de afdeel ing, waarin ik de eer had sitting te hebben, wees ik er reeds op, dat indien de praktijk moeilijkheden zou opleveren, omdat de spoorlijnen niet tot op de havenplateaux zijn doorgetrokken, men wel spoedig een eenvoudiger weg zou weten te vinden om aan die bezwa ren te ontkomen. Men zij in dezen maar niet al te ongerust ïn het lot der boeren, men brenge maar eerst de bieten onder aan den zeedijk bij de haVen en als het dan -zal blijken te moeten, zal de praktijk de regeling spoedig gevonden hebben. I Nu weet ik wel, dat in het plan van den heer Huyghebaert zoo iets van ha vens aandoen wel voorkwam, maar wij zijn sinds een paar jaar ouder gewor den en kunnen nu weten, dat de Wester- Schelde in de strategische wereld een ding van beteekenis is. Het vermoede^ is daarom gewettigd, dat andere autoritei ten, dan deze hooge vergadering, een spoor- of tramlijn daar boven op den zeedijk niet gaarne zouden zien. Bovendien had ik dezer dagen het ge noegen een onderhoud te hebben met ür. Weijennan en den heer Ankersmit. Deze heeren hebben mij gemachtigd hier te zeggen, dat in deze zaak door de Maatsch. tót E. S.S. nooit een non. possu- mua zal gesproken worden, maar dat zij integendeel bereid zal gevonden worden mede te werken om een eenvoudige maar degeïiflk» verbinding met de havens, voor overlossen en laden van goederen, tot stand te brengen. Maar daar is nog meer. Het gebeurt wel eens, dat in het najaar bij storm vloeden veel schade wordt geleden, om dat er van de op de havenplateaux aan gevoerde bieten een belangrijk doel door de golven wordt weggeslagen. Wanneer men nu in 't vervolg dc bieten op de opslagplaatsen aan de binnenzijde van den zeedijk zal bijeen brengen, kan men da gelijks met de te maken hulpVerbindi-njg zooveel 'naar de havenplateaux opvoeren als door de schepen zal kunnen worden verladen en zal schade, te dezen op zichte, door hooge vloeden zoo goed als buitengesloten zijn, althans tot zeer mi- nime bedragen worden beperkt". Deze spreker eindigde zijn rede met een warm pleidooi om nu eindelijk, na twee vergeefsche besprekingen, door aan neming van dit plan, aan het veeljarig isolement van Zuid- en Noord-Beveland een eind te maken. „Zuid- en Noord-B-evelaad heb- b e n d r i n ge n dbehoefte aandezo verbinding met het groote we reldverkeer". Gelijk men weet, is het plan met groote meerderheid doorgegaan. Aan de genoemde verdedigers van het plan komt een woord van dank toe vooi- de verdediging. De evenredigheid en de gemeenten. Dok voor de gemeenteraadsverkiezin gen zal het evenredigheidsstelsel geiden. Dit zal den partijstrijd nog yneer in vuur brengen, vooral wanneer volgens het las tenstelsel zal gestemd worden, gelijk de regeering voorstelt. Overigens is het een goede bepaling- dat do gemeenten niet in kieskringen wor den verdeeld; en dat in gemeenten waar de gemeenteraad uit 15 en minder leden bestaat, do gemeenteraadsleden allen tege lijk zullen aftreden. In de grootere gemeenten wordt de af treding bij derde gedeelten behouden. To vreezen is dat hij handhaving van liet lastenstelsel de politiek zal blijven den toon aangeven; trouwens hoc zou men hierin, in de '20e eeuw verandering kun nen brengen? Evenredige vertegenwoordiging waar borgt evenwel ook aan de minderheden zooveel zetels als haar naar recht toe komen; en dat. is de goede kant er van Beknopt overzicht van den toestand. De lezer heeft zich ongetwijfeld reeds afgevraagd, welke beteekenis aan de ont ruiming van Czemowitz, de hoofdstad van de Boekowina (Oostelijk front das) moet wprden toegekend. Ofschoon we dit bericht in den beginne nog niet zonder eenig voorbehoud aan vaardden, mogen we toch aannemen, dat de Oostenrijkers hier echec geleden heb ben, a,l^ hebben zij dit tot heden nog niet volmondig erkend. Inderdaad moeten de Russen een be langrijk succes hebben behaald, ook al is het waar, dat zij de stad zélf nog met bezet hebben, doch slechts de hoog ten m den omtrek, die de stad beheer- schen, in hun bezit brachten. Czernowitz is een gewichtig spoorweg- knooppunt, en werd door de centralen van zooveel belang geacht, dat zij er een belangrijk deel van het leger dat in Ser vië was, heenzonden, om stad en om geving Je verdedigen. De Temps, gelijk trouwens de geheelq Entente-pers, is zeer opgetogen over het Russische succes. Het actief der centralen in Servië, al- dus het Fransche blad, zal nu moeten worden verminderd. En daarop bouwt het de hoop, dat generaal Sarrail van de gelegenheid zal gebruik maken, om weder uit Sakmiki naar het noorden op te rukken. Het 'is onmogelijk, zegt het blad, dat de troepen te Saloniki aan Von Mac-ken- sen's leger gelegenheid zullen geven naai de Boekowina te gaan, zonder tusschen- beiden te treden. Zij zullen willen weten, wat er gebeurt achter het Bulgaarsche gordijn te Gevgheli en Doiran. Zij weten wel, dat zij daar geen Turksch leger zul len vinden, zooals in sommige berichten worden gemeld. De „Temps" verwacht, dat een Turksohe interventie te Saloniki niet te verwachten! is, wijl de Grieken nooit zullen toestaan, dat Turken op hun gebied doordringen, ondanks alle diplomatieke kunststukken en fictieve neutralitoits-betuigingien. En juist daarom acht het da Russische offensieve beweging in Oost-GalicLë van zoo groote beteekenis. een beweging die het jaar 1916 voor de geallieerden goed doet beginnen. Nu nog een en ander over vredes voorstellen, niet van oorlogvoerende mogendheden zoover zijn we helaas nog niet - maar van particulieren. Veel waarde hebben ze dns uiteraard niet. Wat zou de enkeling vermogenDoch anderzijds kan het zijn nut hebben met de vredesgemchten en -ideeën op de hoogte te blijven. Hier hebben we eerst een ernstig idee: Uit do groote menigte beschouwingen, ter gelegenheid van het nieuwe jaar, in de Duitscho pers, moet als origineel ge kenmerkt worden het voorstel van den vroegeren staats-secretaris Dernburg, om toekomstigen arbitragevèrdragen ter ver hindering van oorlogen, daardoor kracht bij te zetten, dat tegen die mogendheden welke zich tegen deze verdragen zou den verzetten, door alle overige mogend heden een handels- en verkeersboycot zou geproclameerd worden. Zonder eenigen militairen dwang zou een dergelijke boy cot iederen tegenstand breken, en allo verderfelijke oorlogen onmogelijk maken, aldus werd het voorgesteld. Het dunkt ons wel een zeer optimis tische beschouwing, doch ze is in ieder geval de overweging waard. Wat nu volgt, behoeft men niet au sérieux te nemen. Zekere meneer Stewart de naam zegt reeds, dat gij met een Engelschman te doen hebt had vredesvoorwaarden ontworpen, die nog al schappelijk waren voor den vijand. Daarover was Aflalo groot-reiziger en bekend schrijver over zeevisschen, enz. zeer ontsticht. Welwillendheid is een schoone 'deugd, zegt hij, maar verkeerd toegepast is zij erger zelfs dan wreedheid. Een heelmees ter mag niet zachthaniig zijn, wanneer hij een hachelijke operatie moet doen, en de ontente-bondgenooten moeten op Europa een hachelijke operatie verrich ten voor liet weer gezond kan worden. Het is jammer, vervolgt hij, dat artikelen als die van den heer Stewart den vijand een geheel verkeerden indruk geven van de meening onder Engelsch'eii en hun bondgenooten. Indien er een plebisciet werd gehouden, durf ik onderstellen, dat de tien voorwaarden van den heer Ste wart ongeveer aldus zouden worden ge wijzigd: 1. Onmiddellijke afstand van den troon van den Kaiser en de verbanning Van hem en zijn zoons van Duitsch gebied. 2. De ontruiming van Frankrijk (Elzas* Lotharingen inbegrepen), Trentino, België, Servië en Polen. 3. De Duitsche vloot wordt buiten op zee in den grond geboord of aan de bondgenooten verbeurd verklaard. 4. Al de overzeesche bezittingen van Duitschla'nd worden verbeurd verklaard. 5. De persoon of personen verantwoor delijk voor den dood van mej. Cav'ell en voor het torpedeeren van de Lusitania en de Ancona, worden in het openbaar opgehangen. 0. Een oorlogsschatting van twee dui zend millioen pond sterling, waarvan de eene helft wordt bestemd voor het her stel van België en Servië en do andere helft onder de bondgenooten wordt ver deeld. 7. Blijvende industrieele en commer- cieelo uitsluiting van Duitse hers van de markten en steden van .de bondgenooten, 8. Een internationaal politietoezicht op de zeeën, uitgeoefend door de Verbonden vloten, en een blijvend, toezicht op1 de Duitscho koopvaardij als waarborg voor de betaling jjun. de oorlogsschatting en voor goed gedrag in de toekomst. 9. Turkije houdt op een Europeesche staat te zijn. Ra' -^Sa-rije wordt verdeeld onder de Ualkanstaten en in de verhouding, die bondgenooten aanwijzen. De schrijver ziet in deze voorwaarden een veel beteren waarborg voor een blij- venden vrede dan in de voorwaarden van den heer fetewart. Stellig, zegt hij verder, zullen er onder de tezere zijn die de voorwaarden nog te genadig vinden, mee?, de verteederende invloed van het seizoen het stuk is gedagteekend 4 December móet dan voor die genadig- heid aansprakelijk worden gesteld. „De Zeeuw"-lezer voelt natuurlijk, dat men dezen schrijver niet au sérieux kan nemen. De positie der geallieerden is er lang niet naar, om zulke hooge verwachtingen te doen koesteren. Op de regeeringsbureaux zingt men dan ook een toontje lager, hetgeen beter klopt met de werkelijkheid, die voor de Entente even hand is als de. toekomst donker. Wat het nieuwe jaar zal brengen. De Matin" heeft eenige vooraanstaande personen gevraagd wat het nieuwe jaar volgens hun meening zou opleveren. Sasonof, ue Russische minister van Bin- nenlandsehe Zaken, antwoordde o.a.: „De wereld zal een dageraad aanschou wen, die ons de onschendbaarheid Van ons grondgebied zal brengen, do Veiligheid van huis en hof, do vrije ontplooiing Van onze moreele en economische krachten en de eindzegepraal van recht over macht en van beschaving over wetenschappelijk barbarisme." Carton de Wiart, de Belgische minis ter van justitie: s „Ikf zie in de toekomst slechts één ding: Het is de voortzetting tot liet eind, met taaie en onverminderde volharding." Lord -Derby: „Onze geallieerden kun nen er van verzekerd zijn, dat opze inspan ning niet zal verminderen. Onze regeering en onze volkeren stellen wantrouwen in elkander en onze soldaten en zeelieden! Vechten met leeuwenmoed. Wij zullen niet alleen voor het oogenblik, maar ook voor do toekomst een overwinning behalen." Een luisterpost. Een Belgisch officier heeft aan een re dacteur van de „Croix" een zonderling verhaal gedaan. Niet lang geleden slaag de in de omstreken van Dixmuiden een Belgische troepen afdeeling er in, de Duit' schers uit een vooruitgeschoven loopgraal te verdrijven. Zijl ontdekten daarin tot hu|n groote verwondering 3 cementen puttenl, die op gelijken afstand onderling warerï aangelegd en die alle eindigden in een onderaardsehe galerij; die naar de Bel gische linies leidde en daar in oen groote kamer eindigde. Ln deze kamer bevond zich een telefoonpost. Het bleek, dat men alle geluiden, zelfs die van een K.M. af stand, duidelijk in de kamer verstaan kom Het marcheeren van troepen, do stemmer» der soldaten, in de Belgische loopgraaf, zelfs wanneer zijl met gedempte stem spra ken, resonneerden er luid. Het was een „luisterpost" in den waren zin des woords. Koning Peter te Saloniki. Dc lijfarts van koning Poter van Servië heeft aan den correspondent van de „Se coio" een verhaal gedaan over do reis van don koning van Prizrend naar Sa loniki. Van Liurna, in Albanië, waarheen zij uit Prizrend per auto waren gekomen, vertrok de koning incognito-, vergezeld van drie officieren en soldaten, door de berg achtige streek, bewoond door Albanees oho Katholieke stammen. De koning deed do reis, die vier dagen' duurde, ten deelo te paard, ten deele op een muilezel. Op den avond van den tweeden dag verdwaal den zij en eerst na geruimen tijd von den zij den weg terug. Na veertien uren rust te SkoetarL werd de reis voortgezet over San Giovanni di Medua, Durazzo en Valona. Van Valona stak het gezel schap over naar Brindisi, waar koning Pe ter zes dagen incognito als generaal To- pola vertoefde. Na een reis van' 36 uur kwam men te Saloniki aan. In en om Saloniki. Fransche vliegers hebben, naar uit Salo niki wordt gemeld, in de laatste paar dagen talrijke vluchten gedaan over de vijandelijke linies en bommen laten vallen op Petritsj, Stroemnitza en andere ste den en dorpen, waar troepenbewegingen werden waargenomen. Ofschoon de Duit- schers de Fransche vliegers met bommen beschoten, leed geen van hen eenig na deel. Daarentegen gelooft men, dat de bommen een zeer groot aantal slacht offers maakten. Te Petritsj zag een vlieger een bom midden in de stad vallen, waar op huizen ineenstortten en branden uit braken. Verder hadden er op het front geen ge beurtenissen plaats. Ofschoon een Grieksch pro-Duitscli blad zegt, dat de aanval over een veertien dagen zal be ginnen, gaan de Geallieerden voort met de organisatie hunner verdedigingslinies Do Engeteolie artillerie is begonnen zich in te schieten. De inwoners van Saloniki werden gewaarschuwd niet beangst te zijn, wanneer zij Zouden hooren vuren, omdat er 's ochtends vuuroefeningen worden ge houden. Korte Oorlogsberichten. Keizer Wilhelm zou tegen 27 Ja nuari, zijin verjaardag, een grooten krijgs raad hebben bijeengeroepen waarin voo Hindenburg, von Mackensen, Sanders, graaf Zeppelin e. a. deel zouden nemen, Tegelijk zou er een marineraad worden gehouden. Hoe gewichtig de functie van den tolk in het leger is, heeft deze oorlog bewezen. Tolken zijp. onmisbaar en alle oorlogvoerenden beschikken dan ook over een heel legertjeDe Fransche militairs tolken dragen een aparte (uniform, de Duit sche (die van de troepenafdeoling, waar toe ze behooren. Ze hebben niet alter» denzelfden rang, ook niet dezelfde func tie De -z.g. veidtolk moet, soms tijdens het gevecht, de gevangenen en overlooper* ondervragen, 's Nachts zit hij bij eer» spaarzaam lichtje in do loopgraaf en loost de vijandelijke dagboeken door. Dezo veid tolk heeft maar heel weinig rust. Zijhi collega, de etappelolk, is er veel beter aan toe. Wanneer döor zijn leger eer» gebied bezet is, neemt hij zijn iutxek iri een hem waardig huis, en moot daar mei de bewoners van hot gebied onderhande len. De tolk in een krijgsgevangenenkamp staat nog een trapje hooger. Zijn werk is, de duizenden brieven, die van en na at het kamp gezonden worden, grondig te onderzoeken, zonder dit te laten misleider» door onschuldig schijnende familiebericht jes. Verder zijn nog naast de militaire) de burgerlijke tolken, die zich reeds ir< grooten getale vrijwillig tor beschikking van de ministeries van oorlog stellen. In de Westm. Gaz. schreef C. Thie- me een artikel over de onafhankelijkheid van Nederland, waarin schrijver verklaart, dat Nederland geen nauwere relaties met een oppermachtig Duitscldand wil, maat wenscht te Onderhouden en dat het daarom! eenzelfde vriendschap met alle naties 'voelt voor decentralisatie en zelfstandig bestaan der volken en volkjes. Nederland gelooft, dat Engeland ook voor dit ideaal strijdt. Essad Pacha en Oostcnr ijk. Naar de „Franklf. Zeitg." uit Weeuen ver neemt, is daar van een oorlogsverklaring van Essad Pacha aan Oos t enrijlk-Hongarije of aan een andere mogendheid niets be kend. Het gerucht berust blijkbaar op een misverstand. De slag bij Loos. In het Engel sclie Lagerhuis werd in antwoord op een interpellatie omtrent de verliezen in dei» slag bij Loos door den secrataris Van het Departement van Oorlog medegedeeld dat "3© totale verliezen aan het West front tusschen 25 September en 8 Octo ber bedroegen 773 officieren gedood, 1288 gewond en 317 vermist. Aan man schappen gedood 10.345, gewond 38.095 en vermist 8848. Duitsche aanval. Gisternacht ondernamen de Duitschers 'een hevige» aanval tegen de Fransche loopgraven tus schen hoogte 193 en de Butte de Tahure. Deze aanval werd, volgens bericht uit Parijs, afgeslagen. In de nota van de Grieksche regee ring aan de vertegenwoordigers van Enge land en Frankrijk betreffende de arresta tie der consuls wordt volgens de „Neua Freie Pr esse" nog gezegd: „De Koninklijke regeering steunend op hare souvereinibeit, verlangt niettegen staande zij tegenover een sterkere macht staat, dat onverwijld de noodige bevelen, worden gegeven voor de veiligheid der ge noemde personen tot den tijd, dat zij weder onder de hoede der Grieksche auto riteiten worden gesteld. Bovendien is de koninklijke regeering gerechtigd te eischen, dat bevel wordt gegeven oan de door de geallieerde personen uit te leverei» aan de Grieksche regeering, die ze onder haar hoede en bescherming zal nemen, en te Verlangen, dat maatregelen worden genomen, dat de wapens van de con sulaten worden geeerbiedigd. De houding Van Grieken land. De Grieksche bladen publiceeren het onderhoud van koning Konstantijul met den correspondent van de „Dailv Chronicle": De koning zei nog: „Als da Bulgaren onze grenzen overschrijden, ben ikj er van overtuigd, dat zij zich Veder vreedzaam zullen terugtrekken, zoodra de expeditie geëindigd is. De betrekkingen tusschen Griekenland en Bulgarije zijn uitstekend. Aan verschil lende incidenten, die aan de praatjes van oude vrouwen doen denken, schenk ik in het geheel geen aandacht." Helden. Te Boedapest is aange komen het stoomschip „Bosnia" met twee officieren en vijftien man van de gezonken Fransche onderzeeboot „Monge". Een journalist had een onderhoud met den Franschen marine-luitenat die over, den schitterend volbrachten aanval van de Oostenrijk-Hongaarsche vloot bij Du razzo zich met zeer veel lof uitliet. In het bijzonder "bewonderingswaardig ,was de terugtocht geweest, daar hot de kleine, heldhaftige schaar, die geheel omsingeld was, onmogelijk scheen om te ontkomen. Een telegram uit Peking meldt, dat te Nanking op "groote schaal terechtstel lingen aan soldaten voltrokken zijn; eni dat vele anderen als onbetrouwbaar ont wapend zijn. In Duitsche bladen vindt men thans Versdie Bulgaarsche eieren geadverteerd

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1916 | | pagina 1