No. 80 Dinsdag 4 Januari 1916 30e Jaargang
De Groote Oorlog.
Binnenland.
Uit de Pers.
Koloniën.
i i i. i
Uitgave van
de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes:
LANGE VQRSTSTRAAT 219.
Bureau te Middelburg:
FIRMA F. P. DHUIJ - L. BURG,
Drukkers:
Oosterbaan Le Cointre - Goes.
Ter vergadering.
Naar het militaire tehuis. Dat wil zeg
gen: Kiesvereenigingen, noteert den da
tum van 1.2 Januari, als wanneer er in
genoemd Tehuis te Middelburg, Nieuw
st raat, de gewone vergadering wordt
gehouden van het Provinciaal Comité.
In die vergadering worden de besturen
der Kiesvereenigingen, zoo plaatselijke als
centrale, uit de heele provincie, verwacht,
om met 't Bestuur de vraag te bespreken,
hoe in den aanstaanden zomer de verkio-
zingsac-tie zal bebooren te worden ge-
Yoerd; en meerdere punten te behandelen
welke de huishouding- onzer partij raken.
Het moet een genot zijn, dat de vrien
den uit alle oorden onzer provincie elkaar
weer eens kunnen ontmoeten, malkander
nog- eens kunnen herinneren dat eenzelfde
doel allen bezielt, dezelfde belangen, hen
aan elkander verbinden.
Zij zijn daarbij in staat elkander zoo
ïioodigi op te beuren, voor te lichten, af
te straffen, zoo 't moet, te bemoedigen
tot den strijd, en te zamen het broeder-
hart. uit te storten voor den Troon dei-
Genade en den zegen af te smeeken over
de voornemens.
Moge straks blijken, dat in het Tehuis
de lokaliteit te klein bleek allen t© be
vatten, zoodat naar een ruimere gelegen
heid moest worden uitgezien.
S
a
Kieskringen.
Wianneer de Grondwetsherziening door
gaat en algemee^ stemrecht in de Grond
wet wordt vastgelegd, zal tegelijk ook
evenredige vertegenwoordiging worden in
gevoerd.
Wianneer het tot algemeen stemrecht
komt, is "afschaffing van de districten-
schaar wenschelijk. De liberalen hebben
van ouds goed de kunst van knippen
verstaan. Telkens wanneer hun meerder
heid in de Tweede Kamer slonk wasten
zij het gevaar van minderheid to worden,
ie bezweren door opnieuw de schaar in
sommige districten te zetten, en een libe
raal deel bij een antirevolutionair deel
te voegen, waardoor een antirevolutionair
district liberaal werd of een liberaal
district met kleine meerderheid een zoo
danig district met groote liberale meer
derheid werd.
Zigo is meer dan een halve eeuw geleden
Sneek, dat drie leden afvaardigde, voor
lange jaren liberaal gemaakt, Zieriikzeo
eveneens een liberaal district geworden,
en Dordrecht vair rechts naar links over
gegaan.
In 1878, bij verandering der kiestabel,
toen zes nieuwe leden bij de 80 moes
ten gekozen worden, ten gevolge van ver
meerderde bevolking, in verband met den
grondwettelijken eisch van een lid op de
45 duizend zielen, waren vijf van de zes
nieuwe leden liberaal.
En zoo zou het weer wel zijn gegaan.
Doch dit wordt nu onmogelijk gemaald
door de evenredige vertegenwoordiging,
Bij dit stelsel wordt, volgens de ont-
werptabel, iedere provincie in kieskrin
gen verdeeld: Noord-Brabant en Gelder-
land worden elk in 2, Zuid-Holland wordt
in 4, Noord-Holland in 3 kieskringen ver
deeld. Zeeland wordt één kieskring,
Utrecht insgelijks, Friesland eveneens,
Groningen ook, Drente item, en Limburg
evenzoo, elk één kieskring.
Enkele kiesdistricten, die nu nog over
meer dan één provincie loopen, vallen
bij deze nieuwe regeling natuurlijk uiteen.
Onder anderen Zierikzee verliest zijn Zuid-
Hollandsch deel, dat nu voortaan tot
Zuid-HolLand zal behooren.
Deze regeling moet worden toegejuicht,
in zoover zij voorko-mt dat het onrecht
van de verknipping der distriotenschaar
blijft bestaan. Meerdere districten staan
er zoo voor dat met enkele stemmen
meer een district van partijkleur verandert,
en de stemmen ran de onderliggende par
tij eenvoudig voor niemendal zijn uitge
bracht ,De helft plus een der kiezers
in zoodanig district zendt dan een lid
naar de Kamer, en de helft min een
-etui zijn stemmen verloren gaan.
Dat zulks bij evenredige vertegenwoor
diging niet meer geschieden kan, en zoo
veel mogehjk elke stem tot haai- recht
komt bij zoodanig stelsel, is een stap
m de goede richting.
Doch hierover later.
Bsawaar en geen bezwaar.
Geen bezwaar tegen belasting voor goe
deren in de doode hand mag gelden wan
neer de beheerders dier goederen de op
brengst daarvan geheel of gedeeltelijk zou
den doen strekken om te kapitaliseeren of
weeldeuitgaven te doen.
Doch wèl bezwaar mag gemaakt wor
den wanneer de opbrengst dier goederen
ten goede komt aan armenzorg en allerlei
philantrofjisehen arbeid, of ook wanneer
de kerkelijke gemeenten zoo arm zijn
dat zij de uitgaven voor onderhoud van
armen en weezen en emeriti of voor
weduwen -en weezen van predikanten ter
nauwernood uit de opbrengst dier goede
ren kunnen bekostigen.
Een belasting van 3 of 6 gulden per
1000; dat wil zeggen per f40 rente, -is
toch al hoog; doch voor dergelijke goe
deren veel te hoog.
Beknopt overzicht van den toestand.
We hebben gisteren gezien, welke toon
de nieuwjaarsboodschappen van do
vorsten en landshoofden der oorlogvoe
rende landen beheerscht.
Een toon van onverzettelijkheid, een
toon van onverbiddelijk voortzetten en
volhouden tot het doel, da.t men zich
gesteld heeft, bereikt is.
Een geest van hopelooze verblindheid,
die de innerlijke verzwakking niet ziet,
beheerscht de leiders.
Voor het oog van ons, menscthen, gin
gen wij het oude jaar uit en het nieuws
in met nog hopeloozer vooruitzicht dan
een jaar geleden.
De slachting duurt onafgebroken voort;
het is, gelijk de dichter van de Aya
Sofia het zoo aangrijpend bezingt: daar
vaart door heel de wereld een woeste
doodsorkaan.
In plaats van inperking van het oor-
logsterrein, zagen wij telkens weer uit
breiding ervan.
Steeds verder grijpt de oorlogsvlam om
zich heen.
Al méér landen en volken worden mee
gesleept in den strijd, of storten zich uit
koele -egoïstische berekening- mee in den
afgrond van ellende, waarvan niemand
de gevolgen, noch het einde kan voorzien.
Neen, zooals het er nu voor staat, zal
zelfs de meest optimistische alle hoop op
eeiGspoedigen vrede laten varen. Ofschoon
de oorlogvoerende volken als uit duizend
wonden bloeden en zeker in het diepst
van hun ziel snakken naar den vrede,
wordt aan elke uiting er van, onmiddellijk
het zwijgen opgelegd. Hoeveel millioenien
reeds besteed zijn, het doet er niet toe,
nieuwe worden er-geleend, om den strijd
voort te zetten; en de verliezen aan men-
schenlevens worden aangevuld, al zou ten
slotte ook de laatste man, die de wapens
kan hanteeren, er aan gewaagd worden.
Men zie maar naar Engeland, waar in
deze dagen geschiedt, wat ieder daar voor
onmogelijk heeft gehouden. In Engeland,
hét land van de huurlegers, het land, dat
nooit van gedwongen dienstplicht beeft
willen weten en ook in dat opzicht een
unicum in Europa was, heeft men thans
tot aJgemeenen dienstplicht besloten.
Frankrijk heeft zijn laatste mannen aan
het front gebracht, zoodat het geen re
serves meer heeft om de verliezen aan
te vullen.
Willen de geallieerden op het Wester
front de Duitsehers blijven tegenhouden,
ofnog eens tot een geweldig offen
sief overgaan, dan moeten de Engelschen
met nieuwe legers bijspringen. En deze
kan dit land niet krijgen, dan door zijn
eigen burgers te dwingen.
Het vrijwilligheids-systeem heeft, welk
een ophef er ook van gemaakt is, gefaald 1
De mannen, die men moest hebben, de ou-
gehuwden van 19 tot 40 jaar in de eer
ste plaats, hebh-en in groote meerderheid
geweigerd, als soldaat te teekenen.
De zucht, om op het werel-dtóoneel de
eerste mogendheid te blijven, de hardnek
kigheid waarmee men weigert ook maar
iets van de aloude machtspositie prijs te
geven aan „barbaren" en neutralen, dreef
de Engelsche regeering ertoe den dienst
plicht door te drijven. Of deze Engeland
redden zal
We betwijfelen het.
Ook van dezen maatregel geldt het, wat
een van Engelands eerste ministers, Lloyd
George, onlangs oordeelde over andere
hoogst gewichtige ondernemingen, die iin
dezen oorlog van Engeland uitgingen, dat
hij te laat zal komen.
Te laat; maar dat zal dan eerst blijken,
wanneer nieuwe ontzettende opofferingen
aan menschenlevens en mensc hen geluk te
vergeefs gebracht zijn! Als Europa voor
een groot gedeelte op een kerkhof gelijkt
en uitgestrekte bloeiende landouwen in
•jen woestijn veranderd zijn.
Maar dan en dan eerst zal ook het be
rouw te laat komen. In dezen oorlog
wordt niet gewonnen, maar verloren. Ver
loren door alle volkeren die er aan deel
nemen.
Is de toekomst niet somber, het ver
schiet niet donker?
Daarom wijke de bede niet uit het
hart, dat God zélf de volken van Europa
en hun leidslieden tot bezinning brenge,
opdat, aan het zuchtende menschdom de
'vrede wedergegeven wordt.
Oorlogsellende.
Een oorlogscorrespondent van de „Ber
liner Lokal Anzeigcr" is in Buzcacz ge
weest, een stadje aan de Strypa. 'Nu is
er alles weer ordelijk en vroolijk. Maar
het .plaatsje heeft in den vorigen zomer
kfwado dagen gehad. Bij' den terugtocht
uit de buurt van Lemberg hadden de
Russen honderden en duizenden bewoners
Van de dorpen, vooral Joden, meegesleept,
Waarschijnlijk uit vrees, dat dezé de be
wegingen van het vluchtende leger aan de
vervolgers konden vérraden. In Buezacz
had men ze niet meer Verder mee kunnen
nemen. Zij werden in de stad verzameld
en te zamen gepropt in de huizen. In elk
klein vertrek waren twintig, dertig vluchte
lingen de levensmiddelen Werden
sohaarsch en de hygiënische toestanden
van dag tot -dag troosteloozer. Te midden
van deze massa ongelukkige, halfverhon-
gerde en wanhopige menschen begon de
cholera te woeden. De een na den and-er
werd aangetast en hij honderden vielen
zij er aan ten offer. De 'Russische offi
cieren Van gezondheid, wier goede be
doelingen uit tal van afdoende bewijzen
blijkt, wilden helpen, maar zij konden
niet. Hulpeloos stonden zij! tegenover deze
-ellende en zij mochten al Mij zij-n, als
het hun-gelukte de troepen althans ©enigs
zins voor de epidemie te bewaren. De
doodgraver van Buczacz heeft toen ruim
schoots te doen gehad. Achter de kerk
hofmuren op den heuv-el liggen alleen
bij! de- vijflymderd aan cholera gestorven
Russische soldaten. De burgers, die uit
alle streken van Gallicië afkomstig waren,
heeft echter tot nog toe niemand geteld.
Einde Augustus 'hield de cholera ten
slotte van zelf op, kort voor de Oosten-
rijksch-Hopgaarsche troepen hij 'Buczacz
kwam-en.
Een ontvluchte gevangene.
Een tc Pilsen verschijnend blad bevat
een verhaal over avonturen van een jong
Czechiseh soldaat, die na maandenlange
afwezigheid in de ouderlijke woning is
teruggekeerd, waar men hem reeds dood
waande. Deze soldaat, Wenzel Kral ge-
heeten, vertelde, dat hij- 19 Augustus 1914
na een verbitterd gevecht bij Valjevo- ge
vangen werd gen-omen. Hij- klaagde ontzet
tend over do zeer slechte behandeling,
die hij als krijgsgevangene van de zijde
der Serviërs moest ondervinden. Zij noem
den hem een verrader van Het Slaven
dom, en zeiden, dat zij van Duitsehers
en Ma-gyaren het wel begrepen dat zij
tegen de Serviërs vochten, maar van de
Czechen niet. Geen vertegenwoordiger
van de andere volksstammen, die in Oos-
tenrijk-Hongarije wonen, werd zóó slecht
behandeld als juist hij, om 'zijn Czechi-
sche afkomst. En ofschoon hij erop wees,
dat de Czechen in den vorige Balkan
oorlog den Serviërs alle mogelijke diensten
hebben bewezen, kon hem dit niets ha
ten en werd hij eerst uit zijn ergste,
lijden verlost door een Amerikaanschen
arts, die hem behulpzaam was.
Korts Oorlogsberichten.
DeDuitsche oud kapitein-ter-zee Lier-
semann geeft in de „Frankfurter Zeitung"
een statistiek van de schepen, die- de
vloten -der entente tot het eind van. 1915
in den oorlog hebben verloren, Hij komt
tot deze slotsom
Engeland 8 linieschepen, 7 gepantserde
kruisers (met de pas gezonken Natal 8),
7 kleine kruisers, 13 kanonneerbooten, 23
torpedojagers en torpedobooten, 15 duik-
booten en 10 hulpkruisers; tezamen 83
(84) gevechtseenheden.
Frankrijk 1 linieschip, 1 gepantserde
kruiser, 1 kanonneerboot, 1 mijnschip, 7
torpedojagers en torpedobooten, 6 duik-
booten en 1 hulpkruiser; tezamen 18 ge
v echtseenheden
Rusland 1 gepantserde kruiser, 1 kleine
kruiser, 3 kanonneerbooten, 3 mijnsche-
pen 2 torpedojagers en torpedobooten, 1
duikboot en 1 hulpsohip tezamen 12 ge
vechtseenheden.
JaPan 1 kleine kruiser en 2 torpedo
jagers en torpedobooten; tezamen 3 ge
vechtseenheden
Italië 1 linieschip, 2 gepantserde krui
sers, 1 kleine kruiser, 5 torpedojagers' en
torpedobooten, 3 duikbo-oten; tezamen 12
gevechtseenheden
Alles bijeen 128 (129) gevechtseenhie-
den.
Van een aantal schepen weet de schrij
ver niet den naam op te geven, maar ver
meldt hij alleen, dat op een bepaalden
datum een bodemi van het aangeduide
type verloren is gegaan.
Van de verliezen der Duitsehers, Oos
tenrijkers en Turken doet de schrijver
geen opgave. Hij zegt alleen, dat zie aan
merkelijk kleiner zjjn.
BedoodvanYperen. Uit Havre
wordt gemeld, dat in den te Parijs gehou
den oorlogsraad besloten is om Yperen, oan
strategische beweegredenen, met den
grond gelijk te maken en den frontsector
zoodanig uit te houwen, dat de verdedi
gers een betere bescherming legen het
Duitsche vuur zullen kunnen vinden, dan
tot nu toe het geval was. Wat nog aan
kunstschatten te Yperen aanwezig is, zal
naar het Petit Palais te Parijs worden
overgebracht. De stelling krijgt een En-
gelsch-Belgische bezetting.
Nog een oorlogsverkla
ring? Het Parijsche „Journal" meldt,
dat de Albaneesche vorst Essad Pasja,
die 20.000 man ter beschikking heeft,
aan Oostenrijk-Hongarije en B-ulgarije den
oorlog verklaard heeft.
De expedi tie v an Ford. Ford,
die te New-York teruggekeerd is., beves
tigt de berichten, dat zijn terugkeer door
ziekte verhaast is.
Hij verklaart ook, dat zijne inzichten
omtrent den oorlog een verandering heb
ben ondergaan. Toen hij zijne vrede szën-
ding op zich nam, was hij van meening,
dat de bankiers en de fabrikanten van
munitie verantwoordelijk waren, doch hij-
keerde terug met de meening, dat op de
volkeren zelve de schuld ligt.
De toekomstplannen der expeditie zijn
onzeker.
De Handels oorl o g. De volgen
de schepen zijn gezonken:
lo. Het Engelsche s.s. „Glengyle" (5996
ton).
2o. Het Jiapansche s.s. „Kenkoku Maru"
(2109 ton). Geheel de bemanning is ge
red.
De „Glengyle" was een mailboot van
9000 ton, bestemd van Engeland naar
Wladiwostock. Het schip had ongeveer
120 passagiers en leden der bemanning
aan boord.
Naar gemeend wordt, is het schip tus-
schen Port S-a'id en Malta tot zinken
gebracht. Alte passagiers en de beman
ning zijn geland, behalve drie Europeanen
en zeven Chineezén.
3o. Het Engelsche s.s. „St. Oswald"
(2411 ton).
Het geval „Persia". Het tor-
pedeeren van de „Persia", juist op het
oogenbiik, dat de „Ancona"-zaak scheen
te worden geschikt, miaaikte een slechten
indruk in Amerikaansche regeringskrin
gen.
Men meent, dat genoeg, tijd is voorbij
gegaan sedert de laatste onderhandelingen
om aan "Oostenrijk gelegenheid te geven,
passagiersschepen niet te torpédeeren, al
vorens de niet-combattanten in veilig
heid te hebben gebracht.
Wilson zal zijn huwelijksreis afbreken,
en naar Washington vertrekken, in ver
band met de nieuwe verwikkelingen in
den internationalen toestand, die uit het
zinken van de „Persia" voortvloeien.
Droogmaking Zuiderzee.
Het ontwerp- desbetreffende de droog
legging van de Zuiderzee is nog bij! den
Raad van State in behandeling.
De redactie van „Het Volks
blad" ontslagen.
In het gisteren verschenen nummer van.
;,H-et Volksblad" komt onderstaand bericht
je voor:
„De Nederlandsehe Persvereeniging
trapt de redactie van „Het Volksblad"
de keien op.
Hedenmorgen werd de redactie van
„Het Volksblad", hij wijze van nieuwjaars-
wensch, verrast met een schrijven van de
Nederlandsche Persvereeniging, de werk
geefster van genoemde redactie, dat haar
met ingang van 1 Februari a.p. ko-lleo
tief ontslag werd verleend. Wij "komen
morgen op dit feit, in de geschiedenis
der journalistiek ongehoord, nader terug."
Zelden is intusschen d-e geschiedenis
van een jong blad zoo vol van ergerlijke
gebeurtenissen geweest, als die van dit
anarchistisch orgaan, Zegt het soe. dem.
„Het Volk."
In verband met het aan de redactie
verleende ontslag heeft, naar wij verne
men, de directie ook' ontslag aangevraagd.
De werkloozenverzekering.
Naar het „Hdbl." verneemt, zal de werk-
loozenuitkeering, zooals. die thans ge
schiedt, 30 April a.s. ophouden. Binnen
kort zullen eenige overgangsmaatregelen
worden vastgesteld. Waarschijnlijk zal met
ingang van '1 Mei het Deensche stelsel
Worden ingevoerd, d.w.z. 'dat de werk-
loozenkassen niet meer als tot dusver
Van het Rijk een bijslag ontvangen op de
uitkeeringen, doch op de contributies, die
geheven worden.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs
Per 3 maanden fr. p. post. 1.50
Losse nummers0.05
Prijs der Advertentiën:
15 regels f 0.50, iedere regel meer 10 ct.
3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend.
Bij abonnement voordeelige voorwaarde*.
Familieberichten van 110 regels ft.
iedere regel meer 10 ct.
Tegenwerking.
Dr. S. de B.. schrijtt in „De Voorzorg"
dit stukske
„In „Patrimonium" klaagt de Zeeuwsc-Ii»
briefschrijver weder over hetgeen wij on
langs uitvoeriger bespraken: de tegenwer
king van kerken en schoten tegen den
opbloei der sociale beweging.
Zoowel kérken als sbholen worden ge
weigerd voor de samenkomsten van de
Christelijke bonden en de Christelijke Vak
organisaties. E.n de vergaderingen worden
dan belegd in een .kroeg.
Wij herhalen, wat wij destijds schrevten.
Niet aan onwil, maar aan onkunde den
ken wij hier in de eerste plaats.
Boeren zijn conservatief en schrikken
van al dat nieuwe.
Welmeenende Christenen weten yan de
sociale beweging niets.
Als nu het bestuur van kerk of school
in hunne handen is ca zij! moeten een
dienst bewijzen aan iets, waar het woord
„sociaal" bij te pas komt, dan huiveren
zij. Sociaal is socialist, socialist is onge-
loovig: de ,zaak is uitgemaakt. Wie met
deze begrippen het woord christelijk"
verbindt, wil water en vuur verbinden:
de zaak is nog! eens uitgemaakt.
Wat moet men nu doen bij zulk een
stand van zaken? Voorlichten; eerst die
domme dwaasheden wegwerken.
Dat moeten de dominé's en de onder
wijzers doen.
Maar dan moeten zij er zelf tvat van
weten; dat is'ook weêr waar".
Gevecht met een koning.s-
tijger. De oude Mateier Radja Bagam
po was met een kind, een zlijher klein
kinderen, op- weg van Moeara Laboeli naai
Soengi Aboe in het district Al'ahan Pand-
jang, vertelt de „Suim. Rode". -
De kleine droeg een bo-enkoesan (pok}
waarin eenig eten en eein pdsau siraoet
(mal'eisch -dolkmes). Toen de avond Wa*
gevallen waren beide gekomJefn tot in de
rimba (woestenij) Lolo, waai' het zeer
eenzaam is. Omdat de ouide daar geen
kennissen had, waar hij zou|de kunnen
overnachten, besloot hij den tocht voort
te zetten. v
Bij' een kromming' van den weg geko
men, waar aan den eenen kant bamboe
stoelen staan en aan de andere zijde vaa
den weg eenige rijstvelden zijn aangelegd»
Zagen ide heide reizigers eensklaps ee-d
grooten koningstijger ,uit de bamboestoe
len te voorschijn, treden, die dadelijk zijn
sprong nam op Radja .Bagampo, die aid
oud vechtersbaas echter het roofdier ge-
schikt wist te ontwijken. In het nu vol
gende gevecht vluchtte zijn. kleinkind naai
een op* 100 meter afstand gelegen inland
Sche woning om hulp le halen. De bewo
ners waren echter te hang om mede te
gaan.
Twee-, driemaal' herhaalde de tijger in
tusschen zijn sprong en telkens wist da
oude man behendig te ontwijken. Toen
'het monster hem naderde, sprong hij op
den ru/g van het dier en hield zich daar
alls opt een paard gezeten krampachtig
yast. De tijger wentelde zich vervolgena
om zijn prooi van zich af te schudden,
over den grond en daarbij kwamen beida
in de natte sawah terecht.
Daar kreeg Radja Bergampo een knuip
pel' te pakken en daarmede sloeg hiji Ver
woed op den kop van zijn belager, totdal
het beest onthutst retireerde en In het
woud verdween. Nat van het bad in da
sawah kwam Radja Begampo bij even-
genoemde woning bij' zijin klëinkind, nam
uit het bundel zijn dolkmes en begaf ziob
aldus gewapend op zoek naar den' tijger,
dien hij echter niet heeft gevonden. Gej-
wond aan een bovenbeen en aan een
hand ging -de oude nu terug naar dies
woning, reinigde en «verbond zijne wolnj
den en bleef met zijn kleinkind daar ven
der den nacht doorbrengen.
's Morgens vond men op- de plaats vaq
het gevecht vier nagels, welke de dappe
re Radja Begampo -uit de klauwen van deiï
woudkoning geslagen had.
Inlanders brachten den gewonde en zijn
kleinkind eerst naar Lo-lo en van daaj
naar Soengi Aboe.
Men meldt ons nog, dat Radja Begam-,
po vroeger reeds zonder vuurwapen een
tijger heeft gedood, toen hij in het boscJi
bij Soengai Aboe door zujk een gevaar
lijk roofdier aangevallen werd.
B-edreigd met den dood. Het
onderstaande vernam het „Soer. Nwbl."
van betrouwbare zijde; de politie weet
van het gebeurde blijkbaar niets af, en
dat is geen wonder, wijl van het geval
in het geheel geen aangifte is gedaan;
Op een nacht werd mevrouw R., eige
naresse van de melkerij op Rramat Gan-
