30e Jaargang
No. 78* Zaterdag 1 Januari 1916
Telegrammen.
TWEEDE BLAD.
Staten-G8neraal
Binnenland.
Uit d@ Provincie
Kerknieuws.
Onderwijs.
Predikbeurten.
Leestafel
Reclames.
Zoo lang gij gezond zijt,
Gemengd Nieuws.
Laatst© Bariehteu
Uitgave van
de Naaml, Venn. LUCTOR ET EMERGO
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes:
LANGE VORSTSTRAAT 219.
Bureau te Middelburg:
FIRMA F. P. DHUIJ L. BURG.
Drukkers:
Oost er baan Le Cointre - Goes.
De Zeeuw
Ir H i I M !»M
Tweede Kamer.
Regeling van werkzaam
heden. Weinig zeggend
antwoord. Verrassend
v slot. Qeen votum van
vertrouwen. Oorlogsbe-
grooting aangenomen.
Geen regeeringssteun aan
de Soldatenkrant'.
D© voorzitter deelde Donderdag mede,
'geen ©hkiel voorstel te doen te hebben.
Met zekerheid kon niet worden medege
deeld. wanneer de Kamer na het reces
weer zal worden bijeengeroepen, vooral
niet in déze buitengewone omstandighe
den. Maar het is zijn plan de Kamer Dins
dag 25 Januari weder Jjijeen te roepen,
indien thans de aanhangige agenda voor
Januari gereed komt. Na terugkomst zal
de voorzitter de Kamer voorstellen eenigö
kleine urgente wetsontwerpen 'te behan
delen. en Voorts de eedswet en de ouder-
domsrentewet. Wat het afdeelingsonder-
zook betreft, raadde hij de leden aan
studie te maken Van de Grondwetsherzie
ning en de belastingontwerpen, omdat het
best mogelijk is, dat op een of anderen
dag zal worden voorgesteld deze jn da
.afdoelingen te onderzoeken.
Het antwoord van minister Rambonnet
ever de Oorlogsbegrooting sloot zioh in
alle cxnderdeelen aan bij de betoogen der
leden en was clan ook niet veel belang
rijker,
'tWas ©en weinig zeggend antwoord pret
een Verrassend slot.
ZEx. voelde natuurlijk wel, dat de on
tevredenheid over zijn beleid bedenkelijke
afmetingen heeft aangenomen.
Daarom gaf hij in eens maar aan de
leden de beschikking over zijn portefeuille.
Fouten kan ik Rebben begaan, zteide
hij; -dat wil ik toegeven; maar als- men
meent, dat deze minister niet voor zijn
zijn taak berekend 'is, dan mag de Kamer
hem geen dag langer op deze plaats laten
f&ittaa. Maar hij wist wel dat de Kamer
wel Vóór de begrooting zou stemmen om
redenen buiten die begrooting gelegen.
En .aldus weet hij ook wel, dat het stil-
zwijgen, dat de Kamer bewaarde, niet
beduidt, dat men hem wel berekend acht.
Niemand, die de discussies heeft gevolgd,
zal zulks willen beweren. Maar de poli
tiek doet veel.
Lohman heeft niet geaarzeld op te mer
ken, dat de minister in een goedkeuren
van de" begrooting niet een bewijs, van
onvoorwaardelijk vertrouwen moet zien.
Trouwens, meerdere sprekers, Van ver-
schillende kleur, betoogden hetzelfde.
In den namiddag zijn nog 'twee moties
-aan d© orde gesteld: een van Mondeis
om de vergoedingen voor kostwinners,
■die als landweer- en militieplichtigen on
der de wapenen zijn van fl.50 op f2
per -dag te brengen (als- maximum), en
-een .ander van Kleerekoper, om de onwen-
schelijkheid uit te spreken van Regeerings
steun aan de „Soldatenkrant". Voor die
-laatste motie (beide zullen spoedig na
het reces in behandeling komen), is na
tuurlijk ialles te peggen.
De „neutrale" Soldatencourant kan niet
het blad van Jan en alleman zijn. Het
rijk steune het daarom niet. Voor een
;z.g, neutraal overheidsblad hopen we ge
spaard te blijven.
Eerste Kamer.
Allerlei. Vlug tempo.
Ontginning goudvelden
in Ben koelen. Een mak
kelijke taak.
De Voorzitter deelde mede in de Don
■derdag gehouden vergadering, dat tot voor
zitters der afdeelingen zijn benoemd de
heeren Woltjer, V.an den Biesen, Lueas-
se, Van der Feltz en Reekers en tot
ondervoorzitters de heeren Waterschoot
van der Gracht, Staal, Van Swaaij, Van
der Does de Willebois en Colijn.
De Eerste Kamer heeft zich vlug dooi
-een aantal wetsontwerpen heengewerkt, w.
o. twee hoofdstukken van de staatsbe
groting (I en VII A), benevens de In
dische hegrooting. De laatste ging er we
gens de ongesteldheid van minister Pleiji
te zonder discussie door; de bespreking
Van minister Pleyte's beleid is tot de
behandeling van Hoofdstuk XI (Kolo
iniën) der staatsbegrooting uitgesteld.
Men hoopt, dat ZEx. straks weer de
verdediging op zioh kan nemen.
Aangenomen is verder de wijziging en
verhooging uitgaven Ned.-Indië 1915 ten
behoeve van de ontginning door den lan
de van eenige goudvelden in Renkoeleta
De heer Laan (U. L.) verklaarde zich
tegen deze staatsexploitatie, die hij veel
te risAaat achtte.
De heer Cremer (U. L.) meende, dat
naast arbeid van particulieren ook staats
exploitatie gewenscht is op mijngebied in
Ned.-Indië.
Ook de heer Colijn (a. r.) verdedigdo
het ontwerp, zoodat de minister een ge
makkelijke taak had. Hij maakte het dan
ook kort.
De Kamer komt 11 Jan. 8.30 u- nam.
weer bijeen.
Rijksbetrekkingen in N.-I.
De Staatscourant van 1 Januari 1916
zal bevatten de maandelijkjsche opgaaf van
betrekkingen hij 's lands dienst in Ned.-
Indië, waarin moet worden voorzien door-
uitzending vanwege het Ministerie van
Koloniën.
W éér een brochure!
Naar het Utr. Dbl. verneemt, is van
de hand van prof. dr. 11. Visscher een
brochure over de antirev. partij ter perse.
Verordening.
De Commandant in Zeehuid heeft o.m
bepaald
Het is verboden te bevaren
a. het watergebied ingesloten door do
Kust van Zeeuwsch-Vlaanderen, de lijn
welke de hooge lichten van Nieuwesluis
en Kaapduinen verbindt, en de zuidkant
van de Walvistóhstaart, tenzij het Vaartuig
is een stoomvaartuig! en voorzien Van een
Nederlandsehen loods. Hiervan zijn uitge
zonderd, de vaartuigen bestemd voor, of
vertrekkende van Cadzand, aan welke Ver
gund 'is deze haven binnen te loopen of
te verlaten, waarbij zij zich niet zullen
mogen bevinden beoosten de gebroken
lijn, die gevormd wordt, door de lijn
welkte het badhuis Cadzand met de licht
boei No. 2 van de Wielingen verbindt en
het verlengde der lijn die genoemde licht
boei met de Westzijde van het huizen
complex Wielingensluis verbindt.
b. het Oostgat, de Deurloo, de Galgepul
en de Sardijngteul van 1/2 uur na zons
ondergang, of indien de zon vroeger dan
5.30 u. ondergaat, vanaf' 6 u. 's avonds,
tot 1/2 uur voor zonsopkomst, ot indien
de zon later dan 6.30 uur opkomt, tol
6 uur 's morgens. Ingeval van zeegevaar,
rekening houdende met de grootte van
het vaartuig, een en ander ter beoordee
ling van den met de controle belasten
Zeeofficier, is het vergund, het Oostgat,
de Deurloo en de Galgeput binnen te
loopen, en te ankeren benoorden de lijn
die de spitse ton No. 6a van het Oostgat
met de lichtboei nabij1 den Nollodijk ver
bindt. Vaartuigen, welke in dit geval ver-
koeren, zullen duidelijk de voorgeschreven
lichten toonen, en ingeval van aanroepen,
aanfluiten waaronder wordt verstaan bei
geven van herhaalde korte stooten op de
stoomfluit, beschijning met zoeklicht, of
het hooren van. teen schot onmiddellijk
ten anker'komen.
c. Het watergebied der Schelde ingeslo
ten tusschen de lijn Hooge licht Nieuwe-
?JuisHooge licht Kaapduinen en de lijln
Hansweerd-Walsoorden van 91/4 uur 's
avonds tot i/2 uur voor zonsopkomst, of
indien de zon later dan 6.30 uur op
komt, tot 6 uur 's morgens, waarbijl wordt
aangeteekend, dat gedurende den tijd, dat
de vaart op dit gedeelte verboden is,
te ïterneuzen en te- Hansweerd als regel
niet kan worden geschut.
d. bet watergebied der .Schelde beoos
ten de lijn Hansweerd-Walsoorden vanaf
1/2 uur na zonsondergang tot 1/2 uur voor
zonsopkomst.
e. het watergebied der Oostersohelde
bewesten de lijn welkte den lichttoren
West-Schouwen, met den toren van Oost-
kapelle Verbindt.
Verblijf ontzegd.
Door den vice-admiraal', commandant in
Zeeland is het verblijf in of de toegang
tot zijn gezagsgebied ontzegd aan:
Johannes Gijsel, 24 jaar, werkman, ge
boren en wonende te St. Jansteen; Aloys
Reunis, 38 jaar, klompenmaker, geboren
te Clinge (België) en wonende te Clinge
(Nederland) en zijne minderjarige kinde
ren Alice, 16 jaar, Charles, 14 jaar en
Maris, 13tjaar; Louis Dillis, 17 jaar, mos-
eelleurder, geboren e|n wonende te Kiel
drecht, verblijfhoudende te Nieuw-Namen;
Petrus Jozef Moens, 23 jaar, fabrieksar
beider, geboren te Stekene en wonende
te Clinge (Nederland) Petrus Moens, 51
jaar, paardenkoopman, geboren te Steke-
pe en wonende te Clinge (Nederland) en
zijn minderjarige zonen. Alosius, 20 jaar
en Gustaaf, 4 jaar; Maria Selvi Vlegels,
echtgenoote van Levinus Wareens, 32 jaar,
geboren te Meerdonk, wonende te Nieuw-
Namen; Hubrecht Willemseri, 34 jaar,
koopman en winkelier, geboren te Zaarn-
slag, wonende te Kijkuit gemeente Axel;
Gustaaf de Nijs, 38 jaar, klompenmaker,
geboren te Vraöene, wonende te Holst;
Alp bon sus Augustinus Verstraeten, 36
jaar, huisschilder en winkelier, geboren
te Stoppeldijk, wonende te Hulst; Josephus
•Antonius Bauwens, 47 jaar, metselaar en
bierhuishouder, geboren te .Clinge (Bol-
gieë), wonende te Clinge (Nederland);
Theophiel Warens, 28 jaar, geboren to
Kieldrecht, wonende te Nieuw-Namen;
Paul Auguste Chislain Hautain, 22 jaar,
verblijfhoudende te Sas van Gent, na
tionaliteit Belg; Carl Isaac Kopeke, 33
jaar, zeekapitein, geboren en wonende te
Rotterdam; Theophiel Everaert, 37 jaar,
geboren en wonende te Bouchaute doch
verblijfhoudende te Philipine; Petius Ver
meersen, 62 jaar, schipper, geboren te
Kieldrecht; Emile van den Velde, 25 jaar,
geboren te Kieldrecht on Arthur Vries-
acker geboren te Beveren (Waes), 25
jaar, allen wonende te Nieuw-Namen.
Van de werf Hollandia te Spaarn-
dam is te water gelaten de motorboot
„Gideon", metende 100 ton, bestemd voor
den geregelden dienst tusschen Amster-
dam en Breskens.
Bij Kon. besluit is aan dr. II. J.
van Nederveen, te 's-Gravenhage op zijn
verzoek, eervol ontslag verleend als gou-
vernemienbskeurmeester van vee voor VTis-
singen en als plaatsvervanger van den
districtsveearts, wien Breda als stand
plaats is aangewezen, en zijn, tot weder-
opizegging, benoemd tot. plaatsvervanger
van den districts veearts, wien Breda als
Standplaats is aangewezen, de veeartsen
J. Kraamer te Komdekerke, en L. W. do
W-aardt te Middelburg.
Door den Commissaris der Konin
gin is benoemd tot ztetter voor 's Rijks
directe belastingen in de gemeente Bres
kens dhr. W. Woittiez, ter vervanging
van den heer H. Weijjkman, die ontslag
genomen heeft.
Dat Walcheren 7. eland's tuin ge
noemd wordt, komt zeker ook door het
vele houtgtewas; dat er groeit. Jammer,
dat vele hoornen in den laatsten tijd zijn
gerooid of reeds ten doode zijn opgeschre
ven. Menigte boerderij; welke vroeger tus
schen 't ho-ut verscholen was, ligt nu
naakt en kaal. Gelukkig ite tegenover dat
vele verlies in natuurschoon eenige winst
te boeken.
Naar we vernemen, zal namelijk de
dijk en het jaagpad langis het Kanaal door
Walcheren beplant worden. Dit zal de
omgeving zeker veel verfraaien en de ve
le wandelaars ten wielrijders zullen er
in den zomer ook dankbaar voor zijn.
Middelburg. Op de R.-K. Begraafplaats
alhier had hedenmiddag de begrafenis
met militaire eer plaats van den 24-jari-
gen milicien-soldaat W, de Weerd, alhier
in garnizoen en afkomstig uit Hees. Aan
het graf werd niet gesproken.
Men verzoekt ons er op te wijzen,
dat thans de heer J. R. Domenie de
eenige persoon hier is, bevoegd om op
te treden als tusscbenpersoon bij de aan
vragen om ouderdomsrente.
Goes. Benoemd bij. Kon. Besluit van 29
dezer tot surnumerair der registratie en
domeinen, onze vroegere stadgenoot, de
heer N. F. Viets te Maastricht.
Morgen, Zaterdag, zullen er twee
postbestellingen plaats vinden, n.l. te 9 u.
voorm. en te 1 of 2 u. nam.; Zondag
als gewoonlijk één postbestelling, 10 u.
voorm.
lerseke. Werden in deze week bij een
ingezetene door baldadigen ruiten inge
worpen, plus ander kattekwaad (vernie
ling aan plakkeborden) uitgevoerd, de da
ders zijn niet onbekend gebleven, maar
door de politie opgespoord. Het zijn twee
18-jarige jongelingen.
Westkapelle. Alhier is door het on
bevoegd meerijden met den stoomtram
„Walcheren" een twist ontstaan tusschen
den stationschef en een paar jongelui,
welke zoo hoog liep, dat van messen
gebruik werd gemaakt, waarbij' den stati
onschef de sporen in 't aangezicht en aan
den arm niet ontbreken.
Oostkapelle. De heer J. de Pagter, hoofd
der openbare school alhier, hoopt tegen
1 Juni a.s. zijn ontslag aan te vragen
Ruim 40 jaren is hij alhier als hoofd
der school in 't belang der jeugd werk
zaam geweest. Zijn laatste levensjaren
zal hij in de gemeente doorbrengen.
Ned. Herv. Kerk.
Bedankt voor Dirksland, door S. v.
Dorp te Bodegraven.
Kloetinge. In de gisteren gehouden ver
gadering van kerkvoogden werd herbe
noemd tot voorzitter de heer C. Dekker.
Ds. Jonker ontving f5000 voor de
12e predikantsplaats te Utrecht.
Geref. Kerken.
Bedankt voor 't Zandt, door N. G. Kcrs-
sies te Den Ham.
Naar wij uit goede bron vernemen
is het bericht van de beroeping van ds.
P. Warmenhove te Aarlanderveen naar
Serooskerke (W.) voorbarig geweest.
Geslaagd te 'sGravenhage voor de
acte M.O. (huisacte) Staatsinrichting, de
beer L. C. Wessels te Voorburg.
1 en 2 Jan.
's-Heerenhoek, Zat. 9u. en Zond. 9 u.
ds. Buinink.
Nieuwdorp, Zond. 2 p.. ds. Buinink.
Grijpiskerke, Zond. vm. en nm. ds. v.
Selins, vm. voorber. H. A., bev. kerke-
raad-sTeden.
De Spiegel (uitgave Kirchner, Am
sterdam) bevat velerlei wat betrekking
heeft op Nieuwjaar; o.a. een reproductie
van de schilderij van Köper: „Heere, geef
vrede"; en tal van reproducties van
nieuwejaarszegenwenschen uit vroegeren
tijd. Voorts treffende photo's in betrekking
tot den oorlog. Wat zegt de lezer o.a.
van de photo: de heidenen in Voor-Indië
bezig ammunitie te maken, op last van
het Christelijk Engeland, om er straks
de Christenen mee te dooden?
overwerkt gij u allicht.
Overwerk en zorgen leiden tot niets
goeds. Niemand kan de natuurwetten on
gestraft overtreden.
Wij allen hebben ruist van onzen gteest
en ons lichaam, lichaamsoefening! in de
buitenlucht en acht uren slaa,pi noodig om
gezond te blijven. Wij moeten' niet te veel
eten of drinken. Alleen melk en water
kunnen in ruime mate genuttigd worden.
Verkeerde gewoonten overladen het
bloed met urinezuur-vergiften. De nieren
werken als veiligheidskleppen, filtreeren
bet bloed en verwijderen de vergiften,
maar zijn gleneigd om te verzwakken bij
langdurige inspanning en zoodra, zij falen,
voelt gij u dof, vermoeid en zenuwachtig.
Uw rug doet pijn, gij verliest aaü gewicht,
gij krijgt last van hoofdpijn, duizeligheid
en urine-stoornissen.
Om beterschap te kunnen. Verkrijgen
moiet gij1 vooreerst weder eenvoudige, ver
standige gewoonten aannemen. Maar gij
dient ook de nieren te hulp te komen. Wat
dat betreft kuint gij staat maken op Fos
ter's Rugpijn Nieren Pillen.
Dit geneesmiddel zal van groot nut blij
ken om de werkzaamheid der nieren te
herstellen en haar te helpen; omi het over
tollig urinezuur en de vloeibare, afge
werkte stoffen af te voeren. Foster's
Pillen zijn gegarandeerd vrij van schade
lijke bestanddeelen. Zij werken alleen op
d© nieren en urinewegen.
Te Goes verkrijgb. bij de hh. de Paauw
Co. en te Middelburg bij Joh. de Roos,
Vlasmarkt K 157. Toezending geschiedt
franco na ontvangst van postwissel
a f 1.75 voor één, of
f 10.voor zes doo
zen. Eischt de eclite
Foster's Rugpijn Nie
ren Pillen, weigert
elke doos, die niet
voorzien is van neven
staand handelsmerk.
De „Ellewoutsdijk" op een
mijn geloopen. Ruim halfacht gister-
avond meerde te Rotterdam het stoom
schip „Batavier III", komende van Lon
den, met de geredde bemanning van het
stoomschip „Ellewoutsdijk" van van Sol-
leveld, Van der Meer en T. H. van Hat-
turns Stoomvaartmaatschappij!, aan boord.
Kapitein R. Teensma van de „Ellewouts-
dijk" deelde mede, dat dit stoomschip
Woensdagavond van hier in ballast ver
trok naar Portland Maine om een lading
graan te halen voor de Commission for
Relief in Belgium. De bemanning in haar
geheel bestond uit 23 koppen, mede ge
rekend de kapitein, twee stuurlieden en
drie machinisten.
Gistermorgen ruim kwart na tienen, zoo
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs
Per 3 maanden fr. p. post. ƒ1.50
Losse nummers0.05
Prijs der Advertentiën:
15 regels ƒ0.50, iedere regel meer 10 ct.
3-maal plaatsing wordt 2-maaI berekend.
Bij abonnement voordeelige voorwaarden.
Familieberichten van 110 regels 1.
iedere regel meer 10 ct.
vertelde kapitein Teensma verder, op on
geveer een halve mijl .afstand Van het
lichtschip Galloper, liep de „Ellewouts-
dijk" op een drijvende mijn. Op dat oogert-
blik) waren in zicht de stoomschepen „Ka-
wi" van de Rotterdamsche Lloyd, „Bata
vier III en V", een stoomschip van de
maatschappij „Zeeland" een stoomschip
van de Reliefcommissie, en zoo groot
was de uitwerking van de ontploffing, dat
de „Ellewoutsdijk" een oogenblik geheel
door de woest opslaande golven aan het
oog dezer schepen onttrokken werd, zoo
vertelde men later aan boord van de
„Batavier III," welk stoomschip met de
andere stoomschepen dadelijk na de ont
ploffing tot hulpverleen opstoomde.
Het geheele schip dreunde ..men hoordo
het kraken over ai. Het door den mijn
getroffen achterschip werd grootendeels
vernield, de s'chroef en een gedeelte van
het roer verbrijzeld, in de kajuit van den
'kapitein, in de hutten van de officieren,
in de pentry sloeg alles kort en klein en
in het voorschip ontstond brand in het
volkslogies, waar door den schok do
brandende kachel en de lamp omvielen.
De tunnel naar de machinekamer liep
dadelijk vol water en in bet uit elkander
geslagen achterschip stroomde bet zee
water binnen. Gelukkig was dp zee vrij
kalm en ging er niet veel deining.
Kapitein Teensma, die, toen de ont
ploffing plaats had, op de brug stond, gaf
onmiddellijk bevel een bak- en een stuur
boordboot uit te zetten en te bemannen.
Twee andere sloepen zijn ledig weggedre
ven. Dadelijk begon de „Ellewoutsdijk"
te zinken en wel zoo snel, dat niemand
Van de opvarenden iets kon redden.
Scheepspapieren, instrumenten, proviand
en kleeding, alles is met dit stoomschip
ruim een half jmr na de ontploffing in de
diepte Verdwenen.
Nadat men ongeveer een 'half uur in
de booten gezeten had, roeiende in de
richting van de „Batavier III," die tot
hulpverleening naar hen toestoomde, werd
men aan noord van dit stoomschip opge
nomen. Niemand had eenig letsel beko
men.
Met hun familieleden togen de gered
den, verheugd aan een groot gevaar ont
komen te zijn, uit de Boompjes huis
waarts. „N. R. C."
LONDEN, 31 Dec. De „Times" meldt
uit SalonikiDe consuls van Duitschland,
Oostenrijk, Turkije en Bulgarije met hun
personeel en families zijn gisteravond aan
gehouden op bevel van generaal Sarrail
en werden vervoerd aan boord van een
Fransch schip. De consulaten worden door
de troepen der geallieerden bewaakt.
ROME, 31 Dec. De „Corriere del Po-
lesina" maakt melding van een uitvinding
Van den pastoor van Ariano, welke be
staat uit een ondoordringbaar weefsel.
Rij een proefneming heeft men talrijke
revolver- en geweerkogels op het weefeel
afgeschoten, die er niet doordrongen en
er zelfs geen merk op achterlieten. De
pastoor zal zijn uitvinding aan de re
geering aanbieden.
LONDEN, 31 Dec. De Engelsche pant
serkruiser „NataJ" is voor Havre gezon
ken, tengevolge van een inwendige ont
ploffing. Er zijn 400 overlevenden.
WEENEN, 31 Dec. Het antwoord van
Oostenrijk is ingekomen op de tweede
Amerikaansche Ancona-nota. Daarin
wordt gezegd, dat de officier van de
duikboot wegens overtreding van zijn in
structies werd gestraft en dat Oostenrijk
bereid is schadeloosstelling te verleenen.
LONDEN, 31 Dec. Volgens een bericht
uit Saloniki hebben alle consuls de stad
verlaten, en worden de consulaatsgebou
wen gebruikt voor inkwartiering van troe
pen.
WEMELDINGE. Heden vergaderde
de Raad. Op voorstel van Burge
meester en ,\Vethouders wordt aan W.
Kole ontheffing verleend voor 1 hond over
1/2 jaar. Aan H. M. van Poelje, helpster
aan de bewaarschool, wordt op voorstel
vian B. en Wl met ingang van 1 Jan.
1916 £25 verhooging van jaarwedde toe
gestaan. Een bericht van C. van Oosten
Pz„ dat bij de benoeming tot lid van
het Burgerlijk Armbestuur aanneemt en
een dankbetuiging van Jan Kole voor
verhooging zijner jaarwedde worden Voor
kennisgeving aangenomen. Van P. V. d.
Werff, J. H. Bartelse, E. Brinkhuis en
F. Dominicus is bericht ingekomen, dat
zij hunne benoeming tot lid van de com
missie tot wering van schoolverzuim aan
nemen; deze worden voor kennisgeving
aangenomen. Van P. Lindenbergh een der-