en Haag. io. 182, urg, No. 74 Maandag 97 December 1915 30e Jaargang slen; tostwissel. sterdam. sr. IERS, dag 20 Staten-Oeneraal Feuilleton. HAAR BELOONING. De Groote Oorlog. zorgt RALEN ORALEN 5Q. FRANK. sesaaa im»f >ELS. van, en teX erk. aderland en B, uartet iy Trio n Piano mder Orkest lumas I ORBAAD Is nieuw. ieeligen prijs. GITTEN. aan alle gouden jen worden vlug, evoerd bij Uitgave van de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes; 'LANGE VORSTSTRAAT 21», Bureau te Middelburgs FIRMA F. P. DHUIJ L. BURG, Drukkers: Dosterbaan l-e Cointra Goes, VERSCHIJNT ELKEN WERKDAC Abonnementsprijs Per 3 maanden fr. p. post Losse nummers .•JOS Prijs der Advertentiën 15 regels /"0.50, iedere regel meer 18 c4. S maal plaatsing wordt 2-maal berekend. Bij abonnement voordeelige voorwaarden, Familieberichten van 110 regels ƒ1.9 iedere regel meer 10 ct. De belastinBontwerpen. Den minister komt hulde toe voor het grootsch geheel van ontwerpen, die hij heeft 'uitgedacht, om een blijvende hervor ming van ons belastingstelsel voor te bereiden. Zijn reusachtige arbeid is door ken ners, menschen van allerlei richting, als zoodanig geprezen. En dat te meer om dat hij dit alles in zoo korten tijd heeft in elkaar gezet. Ook kan aan de ontwerpen de lof niet onthouden worden dat er rekening in ge houden is met de draagkracht. Een der bladen gewaagde laatst van het thans aanwezige psychologisch mo ment voor belastinghervorming. Zoo is hiet inderdaad. Hoe langer er gewacht wordt, hoe menigvuldiger de moeilijkheden zul len zijn. Vandaar dat een spoedige be handeling ook ons gewenscht voorkomt. Tweede Kamer. Vergadering van Donderdag. Doof aan één oor. Plei ters voor het bijzonder onderwijs. Belangrijke ontwerpen erdoor gejaagd. Komediespel. Waar blijft de ernst? t Was Donderdag weer een rumoerige zitting. Vooral toen rechts aan het woord was, was 'tsoms een vreeselij'ke bende Links schijnt er pleizier in te krijgen, om de rechtsche leden zooveel mogelijk te treiteren. En de voorzitter dan? Zijn zwakheid zij den lezer bekend. Maar o wee, als een der linksche hee- ren gestoord wordt We zouden van deze partijdigheden niet zoo zeker zijn, als „De Maasbode"-over- zichtschrijver het niet verklapt had. Hij .schreef o.m.„Gisteren was er minder Kerststemming dan Woensdag; ofschoon de bezoekers der tribunes toch genoten hebben, zoo lekker rumoerig als het was Er zijn ook eenige linksche sprekers aan het woord geweest, dat scheelt. Dat zijn eersteklasleden en hebben meer recht op .stilte. Zoo denkt de heer Borgesius er ook over. Immers toen er onder de redo van den heer Tydeman eenig hinderlijk geluid was vernomen (een uiterst zwakke imitatie van het rumoer van gisteren on der de rede van. den heer Duymaer van Twist) toen hield hij een boetepreek tot de lawaaimakers. Toevallig waren dal eenige heeren der (groote) perstribune, die door de linkerzijde der Kamer reeds al te zeer in de Kerst-stemming waren gebracht en daardoor hun voetjes niet stil konden houden. 'tWas anders wel knap opgemerkt door den voorzitter, die aldus toonde een uitnemend gehoor te bezitten, als... een linksch spreker hel woord heeft". Het „uitstelwetje" inzake het M.U.L.O. heeft heel wat stof opgejaagd. Het sprak vanzelf, dat de voorstanders van het bij zonder onderwijs dergelijke ongunstige be palingen maar niet zonder boe of bah ontvangen. Minister Cort mag er wel ter dege nu en dan aan herinnerd worden, dat het bijzonder onderwijs er ook nog is, Zeer terecht is er door de Geer, Rutgers en van der Molen op gewezen, dat het uitstel niet langer kon worden gegeven, omdat de ontwikkeling van het u. 1. o Naar het Engelsch van W. L. George. (Sloft) Langdale keek belangstellend naar hem. Hij was niet gewoon, dat zijn Duitscho bewakers hem eerst groetten, hij 'Inoest eerst eerbied bewijzen. Dus -antwoordde hij vriendelijk: „Goeden morgen, 'tis koud hé? ioen begon de Duitscher tot zijn ver bazing in vloeiend Engelsch over het weer te spreken. spreekt goed Engelsch," zei Lang dale, „hoe komt dat zoo?" 0, aei de Duitscher, „ik ben in Enge land geweest, ik was pasteibakker in Charing Cross." 'k Wou, dat ik er was," zei Lang dale somber. De Duitscher keek even links en rechts en mompelde toen: „Ik ook." Toen lachten ze samen. „Ach zei de Duitscher, „de oorlog is voor niemand prettig." „Bepaald niet," zei Langdale, „je kunt nog niets1 eens bericht van je familie •ftifp- eti m.u.l. niet langer mocht worden stopgezet. Feitelijk zal die stopzetting al •leen het bijz. onderwijs in don verderen groei beletten en dat mag niet. Vooral de heer van der Molen, de a.-r. Rotter, damsche wethouder van onderwijs, heeft, trots het lawijt van links, een krachtig en overtuigend pleidooi geleverd. Het resultaat was bevredigend. Zeker, er is uitstel verleend, doch op voorstel van de Geer slechts tot 1 Juli. De regee ring moet zich dus in ieder geval haasten, om tegen dien tijd met een definitief m. li 1. o.-ontwerp te komen. In den namiddag zijn de Leger-wetten in allen haast afgehandeld: de verhooging van hoofdstuk XI der Slaatsbegrooting (Woensdag pas ingekomen), de wet be treffende het langer in dienst houden der militie (de socialisten tegen), idem land weer en het nieuwe buitengewone oorlog»- crodiet van 50 millioen. Duymaer van Twist en Lobman hebben er op gewezen, dat dit geen manier van zaken doen is, wanneer nten zóu laat dergelijke gewichtige ontwerpen te behan delen krijgt. Deze opmerking was volkomen ad rem, te meer waar de Kamer zoo rumoerig was. Men mag zulk werken inderdaad come- diespel noemen, en zij, die zich voorge nomen hadden daaraan niet meer mee to doen, hebben groot gelijk. Inderdaad moet ernstig geprotesteerd tegen een aframmelen van zoo gewichtige wetsontwerpen door een Kamer, welke voor een groot gedeelte bestaat uit leden met kwajongensmanieren. 't Is een bedenkelijk verschijnsel, dat de ernst bij velen der leden zoo verre te zoeken is. Maar ook, dat de houding der regeering zoo weinig vermag in deze. Die houding was allerminst geschikt om den ernst te verhoogen en het vertrouwen te versterken. Beknopt overzicht van den toestand. Belangrijke gebeurtenissen hebben er op de slagvelden gedurende de laatste dagen niet plaats gehad. Niettemin is in velé kampen en loop graven de Kerstgedachte te loor gegaan in de rustelooze actie, waartoe men ge roepen was. Met diepen weemoed hadden wijl ver nomen, dat van een wapenstilstand geen sprake kan zijn. De heilsboodschap, welke anders zoo zegenrijk had kunnen werken, heeft dus thans op de meeste punten van het front geen geopend oor en geen willige harten gevonden. Op het Westerfront duurde de gewone artillerie-actie voort, vooral bij Yperen. Op het Oosterfront hadden wederzijds kleine ondernemingen met artillerie plaats, om elkander te beletten do verdedigings werken te versterken. Als buit werden in een staf bericht 2, zegge twee machinegeweren genoemd. Op het Zuiderfront ging het Zaterdag' niet veel anders toe. De Oostenrijkers verhalen van onop houdelijk vijandelijk geschutvuur tegen en kele stellingen van het bruggenhoofd van Tolmein. Aan het Dardanellenfront nu en dan artillerie- en infanterie-geveclhten met bom men. Enkele Turksche batterijen in de zée- engte beschoten bij' Sed-ul-Bahr de lan- „Nu, zei de Duitscher nadenkend, ,,'t is vervelend. Brieven zijn v het is ver boden. Terwijl hij dat zei, flitste er een idee door Landale's brein. Het viel hem in, dat nu hij niet naar zijn vrouw kon stehrij' ven, zij alle hoop moest opgegeven heb ben, en hem dood wanen. Want toen kon een Engelsch krijgsgevangene niet schrij- ven, via den Amerikaansehen gezant. Deze man scheen aangename herinneringen van Engeland te hebben. Wie weet? Hij be sloot hem te polsen. „Het is zeker onmogelijk om een brief naar Holland te krijgen, en hem daar te posten, hé? Ziet u, mijh vrouw denkt, dat ik dood ben, en zijn stem stokte. De Duitscher dacht na. ,,'t Is lastig," zei hij. „Maar niet onmogelijk!?" zei Lang- dele weifelend. „Misschien niet," zei de Duitscher en lachte. Meer werd er niet gezegd, maar den zelfden dag ging er ongemerkt een dikke brief in de handen van 'den Duit scher over. Den volgenden dag gebeurde er iets zonderlings. Langdale had niet gelet op de uitdrukking yan het gezicht van den Duitscher, toen hij hém den brief gaf. De man had den naam op den brief gele zen en hij wist genoeg yan Engeland, om te weten, dat Langdale geen alledaag- scha naam was. De geschiedenis die Grace hem verteld had, schoot hem 'te binnen. dingsplaats van Teké Boeroe en de booten len huizen in de nabijheid. Zij verhinder den daardoor het troepenvervoer, ver woestten zeven loodsen en brachten tweo geladen booten tot zinken. Het aantal der bij Anaforta en Ariboe- roe aan den vijand ontnomen, kanonnen nam toe tot tien, waarbij acht zware kanonnen en twee stukken veldgeschut. De geallieerden .komen hier blijkbaar meer en meer in het nauw. Lloyd George heeft op den eersten Kerstdag over oorlog en munitie gespro kén en een beroep gedaan op de arbeiders, om het land aan schietvoorraad te helpen. .Een scherpe tegenstelling met deze oor- logsVergaderingen, waar de arbeiders in het geweer geroepen werden, vormt het feit, dat gedurende de beide Kerstdagen in Duitschland alle werk in do wapen- en munitie-fabrieken van den staat volkomen stil hebben gelegen. Terwijl het vorige jaar gedurende de Kerstdagen en het Nieuwjaarfeest in deze fabrieken moest W-orden doorgewerkt, om in de behoeften van het leger te voorzien, had het leger bestuur dit jaar besloten, de staatsfabrie ken gedurende de feestdagen stop- te zet ten. Dit stopzetten der Duitsdie fabrieken, dat het vorige jaar niet kon, maar thans wel, ofschoon het munitie-verbruik zoo enorm is toegenomen, levert het bewijs dat Duitschland dik in de voorraad zit en spreekt een sterk getuigenis voor do kracht der Duitsche oorlogsindustrie. De geallieerden zijn nog bezig met het versterken van Saloniki. Ze richten zich blijkbaar 'in voor een langdurig verblijf. Onderwijl is de Grieksche regeering be zig pogingen aan te wenden om het allo oorlogvoerenden zoomogelijk naar denzin te ma,ken en Vooral zelf niet in het gedrang t© geraken. De .uitslag der verkiezingen beeft aan de regeeringspartijen, een belang rijke meerderheid verstrekt. Het gevolg van deze verkiezing zal dus zijn, dat Soouloudis, die -zich evenals Goenaris voorstander der neutraliteit heeft getoond, aan de regeering zal blijfvén. Een eventueel optreden der Centrale legetfs in Griekenland hangt mede ten nauwste samen met de pogingen van Italië eiT" Rusland om hun bóndgenooten op den Balkan te hulp te komen. Omtrent de in de afgeloopon Week gemelde landing Van Italiaahscho troepen in Albanië werd niets naders meer vernomen. De Rulgaar- sche legers staan op korten afstand ,van Durazzo, terwijl in deze streek tevens Italiaansche troepen zijp geconcentreerd. Ook zouden 4000 opstandige Albaneezen te Struga in Servië zijn aangekomen, waar zij zich hij het Bulgaarsché leger zouden - hebben gevoegd. De berichten over een Russische fan- ding' te Varna aan de Bulgaarsché kust blijken intussehen niet weinig overdreven te zijn. De Russische berichten verdienen geen onvoorwaardelijk vertrouwen Een aanslag op Koning Albert. Een dezer dagen, zoo meldt men uit Le Havre aan Belg. Dagbl., hebben zes Duitsche vliegeniers getracht de konink lijke villa in de Panne te treffen. De vijj andelijke vliegeniers1 hebben verscheide ne bommen laten vallen die talrijke bur gers hebben gedood. Men spreekt van 100. Zoodra de koning gewaarschuwd werd van de nadering der vliegtuigen deed hij M Opeens zei hij tot den Engelschman„Ze denken dat je dood bent, hè?" „Ja," zei Langdale,„waarschijnlijk wel." De blauwe oogén van den Duitscher schitterden. „En is je vrouw vroeger ver pleegster geweest?" Langdale keek hem verrast aan. „Hoe weet u dat?" Zijn bewakèr lachte. „Ik zal je. een ver haal vertellen," zei hij. Nu Vertelde hij hem kort, wat er gebeurd was: Grace's plotselinge verschijning op het slagveld, haar bedoeling en de barm hartigheid, die zij hem bewezen had. Langdale zweeg een oogenblik; toen zei hij met heesohe stemDat is net iets voor haar, ze probeert om hard te zijp, maar zijl k!an 't nooit volhouden." Hij glim lachte. „Ik ben blij, dat ze u niet door stak toen. Hoe zag1 ze er uit, goed of slecht?" Do Duitscher trok de wenkbrauwen op. „Ja, zei hijl, „er lag een Ëanon op mijn beenen; ik heb er werkelijk niet op gelet. Maar ik heb haar niet vergeten. En ik zal mij haar altijd herinneren." Stilzwijgend gingen de mannen Van el kaar. Eenige dagen zagen zij elkaar niet. Toen liet de Duitscher op een morgen een pakje chocolaad voor Langdale's voe ten vallen. Daarna verdween hij weer. December werd al kouder en donker der. Langdale had rust noch duur; Grace was niet in Camberwell, maar aan het het volk uiteengaan, maar dit ging' niet snel genoeg en (Onschuldige slachtoffers zijn gevallen. Er wordt verzekerd dat een bom slechts op enkele meters van den koning is ont ploft. De koningin liep ook gevaar, daar de tauben de hospitalen en lazaretten van Adinkerke bedreigden, waar onze gewon den en zieken worden verpleegd. Koningin Elisabeth heeft de gewoonte die gasthui- zon te bezoeken, alsmede de gestichten voor verlaten kinderen. Uit het Oosten. In „Vorwarts" vertelt Duwell van het ontkiemen van nieuw leven in het Oosten Hij vertelt daarbij o.a. Van groote beteekenis is, dat de rechts pleging weer in gang is gekomen. Hier zijn zoogenaamde vredesrechters aange steld, die ten taak hebben, de particuliere rechtstoestanden te regelen. De oorlog, die alle banden van ontzag verbrak, heeft ook de rechtsopvattingen in de war ge bracht. Velen beschouwden het bezitsrecht en civiel-rechtolijke verplichtingen als op geheven. Ieder datiht deze dingen naar zijn eigen wenschen te kunnen regelen. Een geestelijke vertelde mij, dat hij nooit zoo kras tegen zijn geloovigen heeft moeten optreden als na het binnentrekken der Duitschers. Het begrip van mijn en dijn scheen hij het volk volkomen verdwenen. Zonder zich in het minst te geneeren, sprak men gemeenschappelijke expedities af, om te „koopen" zonder te betalen. Het was alsof de lieden dit als hun hei ligste recht beschouwden. Troepsgewijze, met wagens en paarden zelfs, was men de soldaten nagetrokken. Uit de verla ten bezittingen had men weggehaald wat men meende' te kunnen gebruiken. Men nam het den geestelijke kwalijk, dat hij tegen dezen eigenaardigen handel op kwam. Vaak kwam het voor, dat vreemde menschen zich op verlaten landgoederen nestelden en geheel als eigen aars daarin optraden. Zij namen arbeiders aan, lieten oogsten, verkochten wat binnenkwam en betaalden hun lieden dan niet eens hun arbeidsloon. Daar er voor deze menschen geen middel was, onr hun recht le zoeken, keken zij liever uit naar een zekerde# broodwinning. Menigeen „kocht" bij af wezigheid van den eigenaar, omdat er met eerlijken arbeid niet, te verdienen was. Rekeningen werden niet betaald, huur-, pacht- en andere contracten nief vervuld. In vele gevallen was dit laatste ook onmogelijk, omdat de schuldeisoher öf de schuldenaar gevlucht of door do Russen verdreven was. Op deze wijze verstikte lalle ondernemingslust, konden handel en nijverheid, nuttige werkzaam heid, niet tot ontwikkeling komen. Al deze moeilijkheden en stoornissen zijn nu tot zekere hoogte overwonnen. Griekenlands positie. Griekenland wordt door cle Entente deer lijk in den knel gehouden; de Franscho generaal de Castelnau is daar geweest, ook bij koning (Jonsta.ntijn en heeft dezen en zijn ministers en Volk heel vriendelijk de duimschroeven aangedaan, of liever aangezet. Hij heeft te Saloniki een bezoek gebracht aan de Fransche en Engelscihe troepen, met generaal Mahon het plan* van actie voor de bondgenooten vastgesteld, aan de Fransche regeering verzekerd, dat de door generaal Sarrail getroffen schik- front, moe, overspannen, ziek misschien. En verpleegsters loopen zooveel gevaar. Toen kwam in zijn brein de gedachte op aan ontvluchting. Ja, hij moest ont vluchten. En het scheen al wonder gemakkelijk te gaan. Den volgenden avond was 't Kerst avond. Er waren twee gevangenen gestor ven. Langdale stal hun .dekens, scheurde ze in stukken en maakte er met de zijde een koord van. 's Avonds verliet hij on opgemerkt zijn hut, kroop over den grond tot in de schaduw van den steenen muur. Hij luisterde: geen geluid. Vlug maakte hij twee losse steenen aan 't uiteinde van het koord vast en wierp het over den muur in de scheur tusschen twee losse steenen in. Een kort gebed, even klimmen, een sprong op den modderigen grond en nu naar Holland. Maar op dat oogen blik dreef een wolk van voor de maan en Langdale deinsde terug; 'een halve me ter Voor hem glinsterde een bajonet. Zijn hoop zonk1 weg. Gevangen! Alles voorbij! Niet ontvluchten en den eersten tijld op brood en water. Toen bemerkte hijl iets vreemds in die figuur, want ze "bewoog niet. Hij kon de trekken niet onderschei den, want de persoon stond met zijin rug naar de maan gekeerd. Die onbeweeglijkheid ergerde hem, hij trachtte hem te hoonen. „Schiet maar," zei hij uitnoodigend. Plotseling zette de Duitscher zijn geweer kingen de veiligheid van het expeditiecorps! geheel waarborgen, en isi daarop naar Athene vertrokken, om een onderhoud to hebben met Koning Konstantijn, Later ontmoette Castelnau leden Van den Grieksehen generalon staf aan een lunch met de diplomaten van de entente- mogenclheden in de Fransche legatie. Dus alles pays en vree met de fel gé- knepen kleine mogendheid. De laatste gasaanval in Frankrijk. De „Daily News" Verneemt ©enige bijL zonderheden over den gasaanval Zondag j.l. op het Britsehe front in Frankrijk. Dei dichte wolken stikgas hadden blijkbaai een andere samenstelling dan gewoonlijk en waxen bijna groen van kleur. De uit werking werft evenwel volkomen ta niet gedaan, door de voortreffelijke maatreges len der Britten, terwijl de Britsehe artil lerie door haar hevig vuur een onover- komelijken slagboom voor de Duitschers schiep en alduis hun aanval verhinderde. Het overweldigend karakler van dit ar tillerievuur kan blijken uit het feit, dal binnen een half uur 40.000 granaten, in de Duitsche stellingen werden geslingerd'. Waarnemende officieren merkten op, dat dat vele Duitschers van het terugwaai- en der gassen veel hinder ondervonden. Het bericht voegt er aan toe, dat de Fransche artillerie de laatste dagen dd tweede Duitscihe verdedigingslinie in hel gebied van St. Mihiel ernstig heeft ver zwakt; dit betreft den moeit vooruit springenden hoek der Duitschers op het Westelijk front. Een tweede Walcheren. De Engellsche pers is over het alge meen slecht te spreken over dein terugtocht op Gallipoli. De Globe" vergelijkt del heele expeditie bij' den tocht naar Wal cheren. Nimmer, pegt het blad, hebben Engellsichen eeln plan zoo slecht opgevat en uitgevoerd, isinds de [noodlottige ex peditie naar Walcheren. Het blad zet dit nader uiteen en geeft zelfs aan, hoe een bet|er resultaat bereikt had kurtnen wor den. „In plaats van leen schitterend spjcces, hebben wij (voor de dapperheid van on ze mannen niets anders te boeken dan bijfna 200000 slachtoffers". De „Globe" voorziet, dat de dag zal1 komen, waarop de natie hen, die voor deze tweede ex peditie naar Walcheren aansprakelijk zijn. zonder terughouding zal' laken1. De tocht naar Walcheren is welbekend uit maze Vadertandsche Geschiedenis. De jEngelischlen landden in 1809 op het eiland Walcheren, namen Vlissingen, Middelburg en Veere, doch werden in hun eigenlijk voornemen, om Antwerpen te veroveren, verhinderd door den Franschen generaal Bernadotte. Korte Oorlogsberichten. Ford, do leider der vredesexpe ditie, vertrok met de „Bergensfjord" van Bergen naai- Amerika. Ford heeft, vóór hij' ujt Kristiania ver trok om naar de Vereenigde Staten teruig te keeren, een millioen dollars1 ter be schikking van die deelnemers der vredes expeditie gesteld, om het werk voort te zetten. De leiding is nu opgedragen aan een commissie van vijf mannep; de in vloed der vrouwen is geheel uitgeschakeld. Onder de Amerikaansche, journalisten!, die de zending vergezellen, zijin opnieuw oneenigheden gerezen, die zoo hoog lie pen dat er klappen vielen en zelfs re- neer, en toen hij bewoog, herkende Lang dale ,hem. Het was zijn vriendelijke be waker. Langen tijd keken zij elkaar aan Zonder een woord te zeggen, en niets werd gehoord dan de koud© nachtwind, die door het bevroren grasi floot. Eindelijk zacht: „Waar ga je heen?" „Naar flolland," mompelde Langdale. „Daar kan ik tenminste schrijven naar haar en zij naar mij." Weer een lange stilte. „Het zal lastig zijn," zei de Duitscher. „Als je ontsnapt, zullen zij mij misschien straffen. Maar we kunnen het koord wegstoppenhoven- dien," en zijn stem trilde een weinig, „ik heb niet Vergeten." Weer aarzelde kiji en ondei'tussohea sloeg het heel ver weg twaalf uur, en opeens begonnen de klokken van Gel- dewoert zacht te luiden. Er werd gezon gen en de wind droeg de klanken over van het kerstlied: „Stille nacht, heilige nacht, Davids zoon, lang verwacht, Die millioenen eens zaligen zal De Kerstklokken barstten uit in jubel geschal. De Duitscher stak de hand uit en toen Langdale er de zijne in legde, mompelde hij1: „Ga dan. Vrede op aarde, in mensicherv een welbehagen." 1 J I l i i i 1 l i 1 y

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1915 | | pagina 1