No. m
Zaterdag 18 December 1915
30e Jaargang
EERSTE BLAD.
Staten-Generaal
De Groote öorfiog»
Uit ds Pers.
Dit ntimmer bestaat uit twee bladen
BERICHT.
Uit den Goeschen Raad.
Uitgave van
de NmwlL Venn. LUCTOR ET EMERGO
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes-.
SLAftac VORSTSTRAAT 219.
Bweau te Middelburg:
riRHiA F. P. DHUIJ - >- BUR®.
Drukkers:
Qosterbaan Le Cointre - Goes.
- V» V>V -
Zij, die zich met ingang van 1
Januari 1916 op „De Zeeuw" abon-
neeren, ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers kosteloos.
Tweede Kamer.
Geen Chr. hoogleeraren
begeerd. Onredelijke be
voorrechting der Staats
school. Gevaarlijke wets-
beschermers. Waterstaat
aangenomen.
Het was gisteren een belangrijke zit
ting, waarin do sprekers van rechts weer'
eens goed. uitkwamen voor do goede be
ginselen en voor het recht; en de minister
van binncnlandschc zaken weer voor do
zooveelste maal openbaar werd als de
wijsgeerige verdediger van hoogst gevaar
lijke meeningen.
Wij ontmoeten in do afdeeling Onder
wijs allereerst de- heeren Lohman en
v. d. Molen. De heer Lohman nam 't
voor het Hooger Onderwijs op, de heer
v. d. Molen voor het Middelbaar.
De heer Lohman stelde nog eens vast
de taak der hoogleeraren. Voor dezen
toch geldt niet de eisch der neutraliteit,
die bij het Lager Onderwijs naar voren
komt. Immers ziji voeden niet op, maar
doceeren. Ook hebben zij niet met kin
deren te doen maar met reeds gevormde
jongemannen. De hoogleeraar heeft, over
eenkomstig de beginselen van. het open
baar onderwijs, slechts te doceeren wat
hij voor waar houdt. Daarom kunnen ook,
zegt de heer Lohman, op grond van die
zelfde beginselen, do beginselen der vrij
heid, of wil men, der vrijzinnigheid, aan
de Rijkshoogescholen mannen van aller
lei richting tot hoogleeraar benoemd wor
den. Het is zelfs noodzakelijk dat dit
geschiedt. De regeering mag derhalve niet
letten op de richting. En toch telkens
weer blijkt, dat zij dit wèl doet, zoodra
er maar sprake is van Christelijke hoog
leeraren. Die worden door liberale re
geeringen" steeds geweerd. De vorige
(reehtschc) regeering deed liberaler. Die
benoemde, of droeg voor, zonder acht
te slaan op de richting, en wel vrijzin
nigen en Christelijken, al naardat het
'voorkwam. Zoo kreeg dé hoogeschool te
Utrecht de professoren Noordtzij en Lob
man, en zoo had Leiden ook mr. Aalberse
behooren te krijgen, want alle drie zijn
't hoogste bekwame docenten. Toch werd
onlangs mi'. Aalberse geweerd. Nu zegt
men wel dat geloof privaatzaak is, maar
de corypheeën der wetenschap worden
geweigerd om redenen van geloof.
Deze uitsluiting, zoo gaat Spreker voort,
heeft ten gevolge, dat de hoogleeraren,
die een andore meening zijn toegedaan,
zelfs niet kennen wat zij bestrijden. Om
gekeerd is dat ondenkbaar. Zoo zijn aan
Groen van Prinsterer stellingen toegedicht
welke hij altijd heeft bestreden. Maar men
denke zich iemand, die Thorbecke be
strijdt, zonder ooit iets van hem, te heb
ben gelezen!
Waarom worden toch door de vrijzinni
gen zij, die aan de Goddelijke Openbaring
vasthouden, steeds voor minderwaardig
aangezien? Waarom moet de neutraliteit
der vrijzinnigen zoodanig zijn, dat zij ge
leerden van Christelijke opvatting niet als
geleerden erkennen?
D© minister moet boven dergelijke op
vattingen verheven zijn. En wanneer een
regeering voortgaat de menschen van
christelijke kringen uit te sluiten, dan
moet het rijk dezen in staat stellen, af
zonderlijke, eigen leerstoelen op te richten
m de openbare universiteit of geheel af
zonderlijk, zooals in de vrije universiteit.
roester moet wel te rade gaan met
de faculteit en de curatoren, maar ten
slotte moet hij toch hooger staan dan die
geleerde heeren. Hij moet wel degelijk
zorgen dat de meest strikte onpartijdig
heid heersche bij benoemingen tot hoos-
leeraar en waken tegen elke vooringe
nomenheid of uitsluiting. Steeds denken
aan het audi et alteram partem (hoor
ook de andere partij). Spr. hoopt, dat
als de pacificatie er is, de schooltijd
niet naar het hooger onderwijs zal wor
den overgebracht.
De heer v. d. Molen wees er op, dat
de minister, hangende 't onderzoek: der
bevredigingscommissie, verschillende ge
meentelijke hoogere burgerscholen door
het Rijk laat overnemen, of de stichting
van openbare H. B. S. bevordert. Daardoor
krijgen dergelijke scholen een zeker mo
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKRAte.
Abonnementsprijs
Per 3 maanden fr. p. post
Losse nummers
flM
Prijs der Advertentiën
1—5 regels 0.50, iedere regel meer 10 ct,
3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend.
Bij abonnement voordeelige voorwaarden,
Familieberichten van 110 regels ft.
iedere regel meer 10 ct.
nopolie en wordt de oprichting van Chr.
middelbare scholen bereids bemoeilijkt.
Ook is het Rijkssubsidie voor bijzondere
H. B. S. te gering. Ook is het salaris
aan de openbare H. B. S. veel hooger dan
dat aan de bijzondere. Een leerling der
openbare H. B. S. kost aan 'het Rijk
f239, een van de Chr. H. B. S. slecht^
1' 79. Het salaris van een leeraar aan
de Clir. II. B. S. te Amsterdam, die
12 uur les geeft, bedraagt f3500; en
dat van een leeraar aan oen openbare H.
B. S., die maar 4 uren les geeft, £4500.
De minister antwoordt aan laatstge
noemden spreker dat, zoo hij geen 11. B. S.
opricht, er toch geen Chr. H. B. S. zou
den verrijzen, maar eenvoudig alle middel
baar onderwijs ontbreken zou. Nu, han
gende de (piaestie der bevrediging, kan
hij geen hooger subsidie aan Chr. 11. B. S.
geven. En aan den heer Lohman gaf
hij in wijsgeerige termen te verstaan, dat
het nu eenmaal niet anders kan, wat de
partijdige benoemingen aan de hoogescho-
len aangaat. Dat de meeste hoogleeraren
niet van Chr. richting zijn is geen gevolg
van vooringenomenheid, maar hiervan dat
onze geest langzamerhand een
bepaalde plooi heeft aa. n ge no
men en omdat het een. belang is
voor de wetenschap, dal de hoogleeraren
allen «enigszins dezelfde rich
ting zijn toegedaan; ook is het
„van belang, dat een wetenschappelijk
man tot do verste consequenties gaat van
zijn stelsel, totdat blijkt, dat het slechts
een hypothese was, wat men vroeger als
onomstootelijke waarheid heeft gehouden".
Zoo verdedigt een anders zoo welwil
lend minister op filosofische gronden o n-
recht en e e n z ij d i g o n d c r w ij s
Ook over de quaestio der lijkverbran
ding werden nog belangrijke besprekingen
gehouden.
Do heer Beumei', staande op het stand
punt, dat do wet de lijkverbranding ver
biedt, wraakte het dat de minister van
justitie en binnenlandsche zaken maar
aldoor de wet laten overtreden en zelfs
weigeren de wet te wijzigen; derhalve
de eerbied voor de wet laten ondermijnen.
De minister Cort v. d. Linden, weer
echt stoïcynsch, antwoorddeals ik de
wet wijzig zal het zijn in dezen zoo dat'
lijkverbranding wordt toegestaan, en dat
zou u toch ook niet willen; laten wij.
't dus zoo laten, en geen gemoederen
waim maken.
Terecht kwam de heer Lohman tegen
het antwoord op. Hij herinnerde er aan,
dat de llooge Raad de lijkverbranding
ongeoorloofd heeft verklaard, zoodat wat
nu geschiedt in strijd is met een bestaande
wet. Hiertegen moet de minister een van
beide doen: een wet geven die 't verbiedt
of een die het toelaat. Do heer Loeff
viel den heer Lohman bij met de herin
nering aan Thorbecke's woord, dat een
wet, aan welke men. ontwassen is, een
gevaar is. Er is een wet, zij moet worden
gehandhaafd, ook al is er geen strafbe
paling!.
De minister en de heer v. Hamel ble
ven echter weigeren; laatstgenoemde, ook
een hoogleeraar, vond dat men eerbied
moest hebben voor menschen, die na hun
dood niet wilden begraven worden.
Welnu, hernam hierop de heer Lohman,
dan constateer ik, dat de minister en de
linkerzijde niet durven met een wetsvoor
stel te komen.
Kom er dan zelf mee (riep een sociaal
democraat.
Waarop de heer Lohman terecht ant
woordde dat niet hij, maar de m i n i s t e r
voor de richtige naleving der wetten heeft
te zorgen. Zich achter de rechtsche Eerste
Kamer verschuilen, en nu maar zeggen
die verwerpt Jhet toch, en dus zal ik maar
doen of er geen Kamer is, dat mag niet.
Dat is revolutionair, voegen wij er bij.
In de avondvergadering werd de be
grooting van Waterstaat aangenomen. De
posterijen zullen afzonderlijk behandeld
worden.
't Was Donderdagavond een min of
meer belangrijke Raadszitting. De kwan
titeit van helt debat overtrof de kwa
liteit wel eens, doch dat zijn we gewoon,
We constateeren ter kalmeering van de
hiet ,smart gewacht hebbende eoht- of
huisgenooten der vroede vaderen gaar
ne, dat in de drie- en-een-half urige open
bare vergadering vele. goede dingen ge
daan en gezegd zïjh.
Wat na half twaalf gebeurd is, we
ten we natuurlijk niet. Doch we ver
moeden, dat onder gezelligen kout de
na elven opgestoken sigaartjes opgerookt
zijn.
Toen we onze talrijke bullen de raads
zaal uitsleepten, heerschte er een vertrou
welijke en collegiale stemming, welke
moeilijk meer te verbannen geweest zal
zijn.
De gespannen atmospheer, die er aan
vankelijk heerschte, was reeds lang op
getrokken en zelfs onze rechtsche leden,
die in den beginne nog al eens geprik
keld werden, zoodal zij soms de puntjes
op de i's hebben moeten zetten, toon
den makkelijk te kunnen vergeten.
tntusschen is 't te betreuren, dat er
handschoenen op te rapen waren, want
met wat groeier verdraagzaamheid en
meer openhartigheid bij de linkerzijde wa
ren conflicten zeker verre gebleven.
Nu liep het. helaas anders. Helaas??
:Ocih, 't staat nog te bezien of het te
betreuren is, want nu werd er althans
gelegenheid gegeven de lucht te zuiveren.
En wat rechts betreft, de tijd, dat de
menschen uit onze kringen voor onmon
dig gehouden werden, is al lang voorbij.
Ja, die toestand dateert al uit den tijd
van „den weg van Jacatra", om met
een uit het debat opgevangen woord te
spreken. We willen maar zeggen, dat onze
mannen niet voor een klein geruchtje
vervaard zijn.
Dank zij de uitspraak der kiezers zijn
er de laatste maanden mannen in dop
Raad gekomen, die een sieraad van het
college zijn en wakers voor de belange.it
der gemeente, en bovendien aanwinsten
voor de zoo langen lijd misdeelde rech
terzijde.
Des heeren Plazier's stom hebben wo
reeds eerder mogen hooren in den Raad.
En thans is ook voor den hoer Brants
het oogenhlik aangebroken, dat hij; zijn
talenten meer in 't bijzonder mjag besteden
in den dienst der gemeente.
Dit nieuwe lid, dat dank zij do
bureaucratie in Den Haag, zoovele ma
len de deuren der raadszaal voor zich
gesloten zag, heeft thans gesproken en....
we persisteeren bij1 onze gelukwenschen
van weleer aan het adres der gemeente,
die ee.n eminent vertegenwoordiger, en
der rechterzijde, die een kranigen plei
ter voor haar beginselen is rijker gewor
den.
De heer Brants moge m g een hopeloos
gezicht trekken achter Oen stapel ver
ordeningen, hij' bleek er toch reeds aar
dig in thuis te zïjh. Zoo aardig, dat
hij' B.. en W. en raad incluis reeds aan
't versland kon brengen, dat mot de be
noeming van een lid in do toezicht-comL
missie op hot M. 0. tegen de verorde
ning gezondigd werd. Die had n.l. in
Januari moeten plaats hebben, t Was met
de verordening gegaan als met de Zon
dagswet: stilzwijgend verjaard.
D'odher zijn nog rechters in Goes!
Een ernstig geval was 't natuurlijk niet.
Wèl moet het bedenkelijk geacht worden,
dat men nog moest nagaan, of na 't
„wetje" van 1865, nog een ander gemaakt
was.
Het voorstel tot reorganisatie van de
comjmissie van toezicht op het L. O.
legt eveneens getuigenis af van 's heeren
Brants' kennis en ervaring op onderwijsgel-
bied. Het klopte als een bus, Zoodat links,
(jtat de zaak blijkbaar „nog eens na wil
kijken", niets beters wist te doen, dan1
den voorzitter te laten verklaren, dat het
denkbeeld in overweging genomen zal
worden.
'tls billijk en rechtvaardig. En prac-
tisch zeer juist. Ook de vrouw zal in
deze commissie een goed figuur maken.
Als de nieuwe vroede vader maar niet
te veel hooi op z'n vork genomen heeft,
met de aanneming van het baantje in
de fin. commissie! Doch er zat niet an
ders op. Want niemand van links pro
testeerde tegen het ongemotiveerde
baantjes-afschuiven van den heer Kake-
beeke.
Deze heer zit een blauwen Maandag
in de fin. commissie en dacht niet han
diger van het veel werk eischende lid
maatschap af te kunnen komen, dan door
het er onverhoeds een overbuurman mee
op te knapipen, omdat aan dien kant
wel eens geklaagd was over negeeren
van rechts.
Maar dat was geen manier van doen.
De heer Dekker protesteerde dan ook
ernstig tegen een dergelijke handelwijze
van „,wij" jegens „zullie". Te sterker
stond hij, waar uitbreiding van werk
zaamheden niet strookte met medisch ad
vies. Bovendien was hetgeen de heer Ka-
kebeeke zich veroorloofde, gespeend aan
a,lle collegialiteit. Waarom van tevoren
niet eens gepolst? Is dat niet gebruike
lijk?
Nu ging 't als oiïder jongens: „Zeg.
jongens! niks zeggen allemaal op hem!"
Het was ook niet aardig, om over ver
meende weigerachtigheid bij rechts te spre
ken, want de heer K. wist heel goed,
dat dhr. Donner niet bedankt had voor
de strafverordeningen, om zichzelf en zijn
partijgenooten te ontlasten.
Behalve in deze kwestie heeft ook in
de vergunningenzaak de politiek een rol
gespeeld. Immers met 7 tegen 4 stemmen
(links tegen rechts) is het voorstel tot
vermindering van het aantal vergunningen
afgeketst.
En mag men de tegenstanders gelooven,
dan zijn ze 'tin principe geheel eens met
ons. iWel aardig, doch, zouden 'we wil
len opmerken, dan is het wel heel „toe
vallig", dat alle liberale heeren één en
dezelfde practische oplossing voor oogen
hebben, welke g]eheel verschilt van de
meening van ieder practisch drankbestrij
der.
Trouwens wat Brants, Dekker en Pla-
zier in 't midden gebracht hebben, was
meer dan genoeg, om het dwaze van de
houding van links in 't oog te doen
springen.
Alleen onze jongste Wethouder kwam
er eerlijk voor uit, dat hij de voorstellen
te hardvochtig vond, gelijk de Drank
wet z.i. ook te wreed is. Dat is ook
een standpunt, maar dan moet zijln col
lega v. d. JBout niet praten van een
principe, waarover men het eens zou zijn.
Met het publiek, dat naar bed verlangde,
moet ook de politiek de zaal verlaten
hebben, want 't bleef verder pais en vree
en de stemmingen herinnerden aan geen
links en rechts. En zelfs de heer Ra-
kebeeke viel rechts een paar beer bij.
Eerst, toen de heer Dekker in het contract
met juffrouw Govers een voor de ge
meente zeer wenschelijke en voor do
paidhtster volstrekt geen verontrustende
bepaling inlaschte; later, toen Brants en
Dekker op nader onderhandelen met pach
ter N. de Jonge aandrongen.
In het laatste gev'al had hij zijn aan
vankelijke meening prijs gegeven.
Laat in den avond werd een boom
opgezet over boomen. En er Werd net
zoo lang geboomd, tot in plaats Van één,
vijf boomen op de nominatie gezet wer
den, om gekapt te worden.
De heer Fransen van de Putte, die
't onbescheiden vond van de Kok, om. onder
die mooie boomen te gaan bouwen, en
die zeker al eens getroffen werd door
hun s'choone kruinen, was er vierkant
tegen.
Gelukkig zijn te noemen voorstel en
besluit inzake de Verleening van credie-
ten aan op zwart zaad zittende midden
standers. Hulde aan „de Hanze"!
G'fsfehoon ook vele punten onder den
hamer door gegaan zijn, is 't nog vrij
laat geworden. De agenda was dan ook
veel te lang. Van dergelijke St. Nïco-
laas-opruimingen hopen we voortaan ver
schoond 'le blijlvten. De heer I lekker was
ook onze tolk, toen hij op' kortere agen
da's aandrong. We hebben zelden zooveel
copie opgedaan op één avond.
Het reserve-bataljon, waartoe de lieer
de Paauw behoort, verstaat aardig de
kunst om de Goesche burgerij te vleien.
Tegen dat de manschappen weer eens
komen Iogfeeren, wordt hem opgedragen
de gemeente heg eens hartelijk té bedan
ken voor het vriendelijk onthaal in No
vember.
Nu, beter zoo dan anders. Ondank is
reeds vaak genoeg ons loon.
Beknopt overzicht van den toestand.
Weinig nieuws onder de zon.
lloe het met Griekenland zal gaan, is
nog niet te zeggen.
Nog hebben de expeditie-troepen ge
legenheid om zich te herstellen van de
vermoeienissen van den geforoeerden te-
tugtocht en om de „militaire positie vau
Saloniki te regelen." Tot dusver blijken
de Bulgaren of de Duitschers immers do
Giïeksche grens nog niet overschreden tw
hebben.
Volgens een Bulgaarsch communiqué
zou dat ook niet dadelijk te verwachten
zijn. In dat communiqué wordt, immers
gemeld, dat nu de RulgaarsChe troepen
de Grieksche grens bereikt hebben, do
Vervolging van den vijand „voorloopig"
gestaakt wordt. Echter kan men dit ids
alleen op de Bulgaarsche troepen als van
kracht beschouwen, en valt nog af to
wachten, wat de Duitsehe troepen zullen
zullen doen.
Ligt inderdaad een achtervolging van
de geallieerden op Grieksoh gebied in
de strategische plannen der centralen
en het Bulgaarsche „voorloopig" schijnt
dit te bevestigen, dan valt zulk een
voortzetting van de opératies spoedig to
verwachten, daar elke dag vertraging en
uitstel de posities van de geallieerden
versterkt
Een nieuw gevaar dreigt er voor do
Entente, in 't bijzonder voor Engeland,
in den Vorm van een hernieuwden aanval
op het Suez-kanaal en Egypte, ditmaal
onder Duitsehe leiding. De geruchten over
zulk een expeditie, die voorbereid wordt
in Turkije en waaraan een groot Turkscb
leger zou deelnemen, nemen toe en het
is mogelijk, dat de maatregel Van do
Nederlandsche Stoomvaartmaatschappijen
't,Nederland" en „Rotterd. Lloyd," ombaar
schepen den veel Lange ren koers om de
Kaap naar ïndië te laten nemen, niet
slechts toegeschreven moet worden aan
do moeilijkheden van de kolonvoorzie-
ning, doch verband houden met de geva
ren, die 'de vaart door hot SuezJoana-ai
bedreigen Van de zijde der Turken.
Do Wet in de tronk.
De hoop dat het lot der gevangen Boe
renleiders uit den joiigsten opstand na
de verkiezingen in Zuid-Afrika zou ver
beteren, is niet verwezenlijkt. Er bestaat
nog niet het minste uitzicht, dat zij am
nestie zullen ontvangen. Volgens een cor
respondent van het „Hbl." te Pretoria
zien allen er gezond en frisch uit en zijn
opgewekt. Generaal' De Wet geeft het voor
beeld van manhaftig; dragen van zijn
lot. Hij is opgeruimd en zijn onverander
lijk woord aan zijn vrienden is: „Bekom-
nier u (maar niet. om mij, doe jelui plicht
Den 7den October vierde generaal' Dej
Wet in do gevangenis zijn Gisten ver
jaardag. Eenige honderden telegrammen
zijn hem1 dien dag toegezonden, beneven*
vele dozijnen koeken. De koeken zijjn alle
opengesneden door de gevangenisover-
beidspersonen, omdat men zich ervan wil
de overtuigen, dat er geen verboden din
gen in waren gebakken, zooals nog niet
zoo heel lang geleden was gebeurd, toen
miön een jamtaart had gebruikt om gene
raal' De Wet een briefje toe te, zenden'
waarin dingen stonden, die men hom niet.
had kunnen vertelUen in tegenwoordigheid
van den bewaker.
Generaal De Wet heeft zich een zeer
bekwaam schrijnwerker getoond, die bijna
al een volledig zitkamer-ameublement heeft
vervaardigd, dat. de tronkautoriteiten, vooJd
hem bewaren tot hiji weer vrij! komt, „dan
ziet ik dit ïn mijn zitkamer", heeft hijj
gezegd.
Korte Oorlogsberichten.
Veenmos tegen wondén. Dat
veenmos een uitstekend middel is om
wonden te desinfecteeren en te heeleïi.
Werd eenige jaren geleden toevallig ont
dekt door een visscher, die met een la
ding daarvan onderweg was naar Kiel.
Door een ongeluk werd hij zwaar gewond
en legde op goed geluk het mos op- de
groote kwetsuur. De genees heeren. te Kiel
vonden later tot hun groote verbazing,
dat de wenden geheel schoon waren en
reeds bezig te lieelen.
Men gaat thans de toevallige ontdek
king op groote schaal toepassen. De
„Dispatch" van Edinb-urg deelt mede, dat
aldaar einde dezer week een groote in
richting in bedrijf zal worden genomen,
waar op groote schaal veenmos voor ge
neeskundige doeleinden zal worden toe
bereid.
Eén nieuw offensief bij Du-
nabuirg? Volgens een telegram uit Pe-
trogad aan do „Times" maken de Dtuit-
sche.rs alle voorbereidingen voor een groe
ten slag in de streek van Dumaburg. Een
groot aantal zware kanonnen zijn daar
heen vervoerd, terwijl ook dagelijks niéuw®
regimenten aankomen.
De begrafenis der slachtoffers van
de ontploffing in de Belgische kruitfa
briek te Havre heeft Dinsdag met groote
plechtigheid plaats gehad. Honderd-en-een
lijkkisten zijln, na een pleditigen dienst
in de kerk, in een eindeloozen
stoet van lijkwagens naar het kerkhof
vervoerd. De Koning der Belgen was! bij
de plechtigheid vertegenwoordigd.
Aan bet Belgisch Dagblad wordt
uit Havre gemeld, dat het getal dooden
140 bedraagt. Ook drie werklieden van
Schneider hebben bij de ontploffing het
léven verloren. Het is, bijna onmogelijk
de slachtoffers te herkennen.
Haat.
„Friesch Dadblad" schrijft:
't Geval van de „Baralong", al is 't nog
niet tot den einde toe onderzocht,' toont
weer opnieuw, hoe de haat, de duivel -
sehe baat, steeds meer de harten inneemt
en alle mensohelijk gevoel tot zwjjgeri
brengt.
Vijf Amerikaansche burgers hebben voor
bun consul verklaard, boe zij er oog
getuigen van zijn geweest, dat Engelsche
schepelingen de bemanning van een Duit
sehe duikboot, die Zicb wilde overgeven,
in koelen bloede desondanks neerschie
ten bleef, tot de laatste was omgeko
men.
Het moet nog nader onderzocht.
Blijkt het zoo, en de beschuldiging lijkt
helaas! maar al te sterk gegrond, dan
is 'teen bewijs te meer, dat de oorlog
ons christelijk, laten we zeggen ons ge-
dóópt Europa, hoe langer hoe meer in
elk opzicht in den afgrond sleept.