No. B9 Woensdag 3 November 1915 30e Jaargang Kortgene en Yeere. De Groote Oorlog. Feuilleton. De „dokferes". Uitgave van de Naaral. Venn. LUCTOR ET EMERGO gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes; LAN 'aE VORSTSTRAAT 21Ö. Bureau te Middelburg: FIRMA F. P. DHUIJ - L. BURG. Drukkers: Oosterbaan Le Cointre - Goes. VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG* Abonnementsprijs Per 3 maanden fr. p. post. f 1,35 Losse nummers0.05 Prijs der Advertentiën 1—6 regels /"0.50, iedere regel meer 10 ct. 3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend. Bij abonnement voordeelige voorwaarden. Familieberichten van 110 regels f 1. iedere regel meer 10 et. f f L - - Wij zoeken voor Kortgene en voor Veere actieve Berichtgevers. Red. „De Zeeuw". Beknopt|overzicht van den toestand. De Duitsche bladen zijn ingenomen met de goed geslaagde operaties der Oentra- len in Servië en in Rusland. Van ge wicht, vooral wordt geacht de inneming van Kragoojewats, daar die plaats het eenige oorlogsarsenaal en de eenige wa penfabriek in Servië is. Het verlies daar van zal de operaties van het Servische leger aanmerkelijk bemoeilijken. De in neming wekt ook daarom voldoening, omdat de naam Kragoejewals in nauw verband staat met alle donkere gebeur tenissen Van de Servische geschiedenis en daar a.m. met medeweten van de hof kringen te Belgrado het moordplan tegen ,het aartshertogelijk echtpaar werd voor bereid. De Servische gezant zit al twee dagen zonder eenig bericht van zijn regeering. Wel een bewijs hoe slecht Servië er voor staat. 'De hulp die de Fransche en Engelsehe troepen tot dusver gebracht hebben, zou zoo meent men veel mfeer uitwerking .gehad hebben, 'indiejtf de geallieerden hun tijd niet met diplo matieke onderhandelingen hadden ver spild. Of de Grieken op hun gemak zijn, schijnt eveneens onzeker, nu alles er op duidt, dat de Franschen en Engelschen ook Kawalla tot operatiebasis voor hun expeditie willen maken. Hun houding te Salonika, waar zij zich meer en meer als heeren en meesters gedragen, heeft de ongerustheid en de ontstemming van de verantwoordelijke kringen te Athene op merkbare wijze doen toenemen. Met uitzondering Van eenige handelaren on dervindt de bevolking, van Saloniki de nadeelen van de duurte, die steeds groo- ter afnemingen begint aan te nemen ten- geovlge van de groote aankoopen voor het, expeditie-corps. Deze economische moeilijkheden, die alleen al voldoende zijn om een ramp te veroorzakten, bepa len zeker niet in het laatste geval de gedragslijn van de Grieksche regeerinjg, terwijl de gedachte, dat men in de cpiae- stie van de voorziening van levensmid delen werkelijk van Engeland afhankelijk is, niet meer in staat is de vrees te onderdrukken, dat de Engelschen en Fran schen zich voor goed te Saloniki wen- schen te vestigen. Macht gaat boven recht. Dat leert Duitschland, dat leert ook de Entente met den dag steeds duidelijker. Nog dient gemeld, dat de. Russen, na de hernieuwde nederlaag bij ïsjarto-risk, het Duitseh-Oostenrijksche front in Oost- Galicië en Wjolhynië op verschillende punten bestoken, om de zwakke punten uit te vinden. Óp die wijze hebben de Russen getracht/een nachtelijken overval uit te voeren bij. de ebek van Ivorim, die echter door de waakzaamheid der Oosten- rijksch-Hongaarsche wachtposten en dooi de dapperheid der aangevallenen op' niets uitgeloopen is. De pogingen der Russen om het Verloren terrein in den boog van de Styr hij' Tsjartorisk terug te winnen, mislukten eveneens. Roemenië zit ook nog altijd tusschen twee vuren, van waaruit hij met argus- oogen wordt bespied. Dit blijkt weer uit een bericht dat er Russische oorlogs schepen op den Donau liggen en de re geering aan den Duitschan gezant ver- III. (Slot.) Spoedig heeft zij wat frambozenazijn met water tot een verkoelenden drank gemaakt. Het fleschje gaat zij netjes kurken en met. een goud kapsuletje van papier bedekken. Haastig schrijft zij nu op een papiertje„Elk half uur een lepel", en geeft het den man .mee. „God heeft mij dien man kennelijk gezonden", zegt zij, „welnu, de Heere is de machtige, om even goed door dit middel te helpen, als door een an der". „Hoeveel ben ik u schuldig?" vraagt de hoer. Een. oogenblik staat zij! bedremmeld, miaar fluks ontwaakt zij' en antwoordt: „Twaalf stuivers", welke de man met een verlicht hart betaalt. Dankend zonk zij voor haar God neer, aoodra de boer vertrokken was, en klaard heeft deze „vloot" precies volgens de internationale voorschriften te zullen behandelen. „Eenzame dood" Zoo heet het roerend gedicht, dat de Vlaam Henri Veuskens gemaakt heeft op den dood van den eenzame, die op 't slag veld omkwam. „Vrij België" gaf 'teerst den tekst: Hij lag daar naast een wilgenboom, Vergat zijn leed in blijden droom. Zijn leven vloeide traagzaam weg Een merel in een verre heg Zong luide van veiganen dag, Zijn lied van vreugd eu zonnelach. Hij dacht aan 'tlang verlaten huis; Hij hoorde weer het zacht geruisch, Dat 's avonds door de linde ging' Dit wa.s een blijd' herinnering ri il' Als moeder daar- zoo naast hem zat En stille haar gebeden bad, En sprak van 't vruchtbaar zomerweer, Dan had hij geen verlangen meer. Zijn lippen beefden hij 't gedacht. Zijn blik werd vochtig nog en zacht, Hij tuurde droomend in de lucht, En wendde dan met droeven zucht Zijn bloedend, lichaam moeizaam om -En keek waar ver het zonvuur glom. Nog peinzend zag hij 't bloedend rood, En schreed dan in ten grooten dood... ...En stille zong de avondwind Gebeden voor dood menschenkind. De slanke wilg had fluistrend mee, Dit was zijn schoone stervensbëe. Hij lag daar naast een wilgeboom, 't Gelaat verstard in dooden-droom.... N Strijdmanieren. Dr. Max Osborn schrijft uit het Westen volgens de „N. R. Crt.": Nu liggen zé weer in hun loopgraven tegenover elkaar. Van Aliddelkerk© tot aan de slip van Zwitserland. In Vlaanderen en in Artois, in Champagne en in Lo tharingen, langs de heele, ontzaglijk© li nie leven ze wepr onder het toeken van wachten, loeren, staren. Het is echter an ders geworden dan het van den zomer Was. De wilde strijd uit de eerste dagen van den herfst heeft nieuwe opwinding gebracht in den stellingsoorlog. Grimmi ger, verbitterder, wreeder nog is deze wor steling dan te voren. De verbittering!, Waar mede het groote offensief ondernomen en afgeslagen werd, trilt nog na. Totnogtoe was het toppunt van den loopgravenstrijld in woede en meedoogenloos in de Argon- nen. Het zoogenaamde Argonne-type, het beeld van den verwilderden, in lompen gekleeden, vuilen krijlgsman, die uit een sprookjeswoud, uit gevechten met kani- balen en dieren scheen te komen, was langs het geheele front een bekende fi guur. Hij ging door voor de ergste fi guur in dezen nieuwerwetschen oorlog. Nu vormt hij geen uitzondering meer. Het type is algemeen verschijnsel gewor den. Over de geheele linie heeft de worste ling de gruwelijke methode van den strijd in de Argonnen aangenomen. De ontwik keling van de methode van oorlogvoeren is in een cirkel gegiaan. Nu ligt de be slissing weer in den strijd van man te gen man. Met de moderne techniek van maakte zich nu gereed een pond vleesch te gaan halen. Maar ziet, nauwelijks is zij' bij de voor deur, toen er al weer geheld Werd. Het was de vrouw van den herbergier. „Juffrouw", zegt ze, „uw broer heeft bij! zijh komst mijn kind zoo goed ge holpen. Nooit ben ik hem daarvoor nog mijn dank komen betuigen, maar wij hebben heden geslacht en nu ben ik heden hier met den knecht, om u een vierde van onze koe te brengen. Ik hoop, dat u het mij niet iterug zult zenden; Ik geef het u met mijto. g!an- sche hart". Marie kon geen woorden vinden, en het was maar goed, dat de herbergiers vrouw dadelijk weer naar huis terug moest, want Marie's hart. was overvol. Op hgar knieën dankte zij haar God, Die haar zoo trouw geholpen had. Nu kon zij haar broeder een heerlijk© soep bereiden, die hem na zulk ©en moeilijken tocht zeker zou smaken. Zoo doet zij1-en nauwelijks is zij daar mede gereed, of haar broer komt terug. Zijh voorhoofd is van zorg vervuld eu ombrengen en vernietigen zijn de oudste manieren van bewapening verbonden. De ijzeren pijion en de brandpijlen van de vliegers herinneren onmiddellijk aan de oudheid en de middeleeuwen. De slinger machines van de werpmijnen aan de prin cipieel ternauwernood daarvan, afwijkende constructies der Romeinen. De vlammen werpers iaan de brandende pekfakkels uit vervlogen tijden. De Franschen en Russen hebben weer stalen.helmen en slalen schil den ingevoerd. De handgranaat speelt weer als in de zeventiende eeuw een groote rol. Anderhalve eeuw is zij verdwenen geweest, maar heeft nu. weer een onver wachte beteekenis gekregen. Ook het oude vizier is weer opgedoken. Weliswaar niet lot Irescherming tegen zwaardhouwen, maai- tegen de gas- en rookwolken, die men tegenwoordig den vijand tegemoet zendt. Alen heeft maskers van fantastisch uiterlijk uitgevonden, waarin de menschen er als dieren met een snuit uitzien. Of als de spookachtige figuren, die men in de heksenkeuken en verzoekingen van den heiligën Antonius van Teniers of Hiero- nimus Bosch ziet. Niet alleen de men schen, maar zelfs ook de paarden krij gen hij gelegenheid dergelijke maskers, bij voorbeeld, als een ordonnans zich in het vergiftigde gebied moet wagen. Onder zul ke omstandigheden golft de hartstochte lijke strijd om de loopgraven, de strijd van het loeren en van plaatselijke aan vallen op en neer. Met de toomelooze verschrikkingen, die in bloedige droomen kunnen opduiken, wordt hij gevoerd. Niet steken en Worstelen, worgen en bijten, met messen en bajonetten, kolven en spaden. Zoo gaat het iederen dag. Front op front. Onophoudelijk borst tegen horst, vuist te gen vuist, strot tegen strot. Zoo is het ook, als de generale staf uit het Westen meldt: Niets nieuws, geen bijzondere ge beurtenissen.... De beschieting ven Dedeagatsj. Dappere Franschen én Engelschen heb ben in Bulgarije eenige open steden plat geschoten zonder voorafgaande waarschu wing, uit weerwraak voor den Duitsch- Bulgaarschen aanval op Servië. Een oog getuige, die een b©zo©k bracht aan het gebombardeerde Dedeagatsj, vertelt daar van o.a. .Voorbij de rookende puinhoopen van het station komen wij in de stad zelf. Een breede straat, di© parallel loopt met de zee, verdeelt Dedeagatsj in twee helften. Alles links van ons, alle gebou wen en magazijnen van waarde, die aan de zee lagen, zijn één groote smeulende puinhoop. Een kilometer ver ga ik langs de straat der verwoesting. Het ergste heb ben de Engelschen en Franschen huis gehouden op den eersten dag van het bombardement. Juist toen de menschen aan het middagmaal zaten, zijn zij hun vernietigingswerk begonnen. Onheilspellend vloog om één uur 's mid dags een vliegmachine over de stad. Van Thasoso uit waait een bruine, lange rook wolk over den s tralend helderen hemel. Plotseling, als uit de zee opgedoken, lig gen twintig Fransche en Engelsehe oor logsschepen voor de stad. Duidelijk zijlu alle bewegingen der menschen op de sche pen te onderscheiden. Als jagers om het wild op een drijfjacht groepeeren zij' zich in een grooten boog om hun slachtof fer. Honderd verwoede vuurrood© hon den springen plotseling over de blauwe zee op het weerlooze wild. Te midden van het gebulder Van het geschut hoort men het gekraak van de instortende huizen. Met groot geraas valt de reusachtige Griek sche molen aan den oever in elkaar. Uit de gevulde maismagazijnen slaan huis- hooge gele vlammen in de heete met rook gefronst. Wel heeft hij geholpen, maar het was daar zoo arm, dat hij van de ongelukkige vrouw, wier man het onge luk overkomen was, niets heeft gevraagd. Maar ook stond hij verwonderd, toen hij de dampende soep op1 tafel zag en vernam, hoe Marie aan dat vleesch gekomen was. Toen hij, na zich verzadigd te hebben, den Bijbel nam, om daaruit, als naar gewoonte, een hoofdstuk te lezen, rolden daar twaalf stuivers aan zilver geld uit. Verbaasd zag1 hij zijn zuster; aan. „Ja, kijk maar verwonderd", riep zij lachend Uit, „dit geld heb ik nu eeus als dokteres verdiend". En nu ver telde zij van haar nood en gebed en van den boer, dien zij: voor zijn kind zoo'n lekker drankje had klaargemaakt. Maar, o wee, inplaats van zich in dit alles te verblijden, was Henry in zijn doktorale eer gekrenkt. Een storm barstte er los over het hoofd van de arme Ma rie. „Wiat zijt ge begonnen, meisje. Als het kind nu eens kwam te sterven?" En opstaande, maakte hij zich gereed om dadelijk op weg te gaan. bezwangerde lucht. Twee wagens met de post naar Griekenland staan brandend op de kade. Door drie granaten getroffen valt een gedeelte van de steenen pier in zee. De heele kade is een vurige rookende massa. En slechts de witte vuurtoren, die met Fransch geld is gebouwd, stijgt onbeschadigd, ongedeerd, dik en zelge- noegzaam, hoven de ongelukkige stad omhoog. Een waanzinnige paniek maakt zich van de bevolking meester. Schreeuwend in wilden angst, trachten de overrompelde burgers de open plaats ter verlatent Tienduizend kinderen en ouden, meisjes en vrouwen golven door het groene land naar de hoogten van Badoma. Meedoo genloos vuren de kanonnen van Engel schen en Franschen de vluchtelingen ach terna. Met een verwoed afsperringsvuur sluiten zij1 den weg naar de hoogten af. De ongelukkigen moeten zich in het heu velland verspreiden. Kinderen blijven hul peloos aan clen weg liggen. Een paar vrouwen worden gewond. Twee grijsaards bezwijken van angst en ontzetting. Met vollen stoom tracht een juist gereed staan de trein van de Levantlij'n de stad in de richting naar Feredzjik te verlaten. Ver woed jagen hem de vurige honden van Franschen en Engelschen achterna. Rechts en links springen de granaten. Donde rend stort de brug, die over het moeras sige land bij Dedeagatsj ligt, juist ach ter den trein, inéén. Vijf uren lang hebben de zeemonsters tegen de open stad ge woed. Sedert dien wordt de ver-woeste plaats dagelijks ten minste met eenige granaten beschoten of van uit vliegma chines met- bommen bestookt. Ofschoon er niets meer te verwoesten is. Ook het tweede station, waar de spoor naar het westen gaat, ligt in puin. Op den geheelen weg van Dedengatsj naar Konstantinopel wonen thans de vluchtelingen van Dedeagatsj in oude, tij dens den Balkanoorlog verwoeste huizen of onder den bloot en hemel. Bulgaren, Turken, Spanjolen door elkaar. Bijna al leen meisjes, vrouwen, kinderen en grijs aards, daar de jongere mannen allen te velde zijn. Hun ellende is groot, ofschoon de Bulgaarsche overheid alles doet om die te lenigen. Rusland en Bulgarije. Als men de Russische regeering geloo- ven mag heelt Bulgarije trouweloos gehan deld jegens de Slavische zaak, door in plaats van. de Entente, de Gentralen hij te vallen. Maar hoor nu den Bulgaarschen gezant te Berlijn Rizof even. Na den dood van Alexander II <1883), zoo verklaart Rizof, is de Russisch© po litiek tegenover Bulgarije op een heel anderen weg geraakt dan zij tot dien tijd volgde. Rusland had er berouw van, dat het bij het tractaat van San Stefano naai de stichting van een groot Bulgarije had gestreefd. Toen in 1885 de vereenigiug van d© twee Bulgarijes afgekondigd werd, aarzelde Rusland niet, van Turkije op nieuw de bezetting van Bulgarije door Turksclie troepen te verlangen. Gelukkig voor Bulgarije heeft Sultan Abd ul Hamid, op raad van anti-Russi sche diplomaten, met den Engelschen ge zant aan het hoofd, zich tot dit Russi sch© spel niet willen leenen. Zelfs ge beurde er jets, dat nog gelukkiger was. Op aanraden van Bismarck haalde Rus land uit Bulgarije zijne officieren terug, die bevel hadden gevoerd over het 'Bul gaarsche leger. Dit belangrijk feit, dat een einde maakte aan Bulgarije's vazal- sehap tegenover Rusland en dat Bulgarije aan het genie van prins Bismarck te danken luid, is' onder het groote publiek in Europa maar heel Weinig bekend. Toen de tegenwoordige Czaar aan de Ilij zag echter, dat het buiten zoo sneeuwde, dat hij niet zonder levens gevaar zich door het gebergte naar het dorp van den rijken boer kon begeven. Marie zweeg en bleef rustig. Zijl wist in "VVien zij geloofde en dat de Heer© haar gebed had verhoord en op haar ge bed dien man haar gezonden had. Ook wist zij wel' zooveel, dat haar frambozen azijn dat kind geen kwaad kon doen en bovendien, dat de Heere de macht had, haar middel ter genezing van dat kind te zegenen. En waarlijk. De dokter kon dien avond niet meer uitgaan. Wel pruttelde hij' nQg wat, maar spoedig bedaarde die kwade bui ©n begon hij zijn zuster voor te lezen, totdat het tijd Werd zich ter ruste te be geven Den vol'g'enden morgen, juist toen de dokter zijn waterlaarzen aantrok, om' dooïj den sneeuwberg zich naai- dat zieke kind te begeven, trad de vader er van met een blij gelaat binnen. „Dokter", zei hij, „wees zoo goed mij een tweede fleschje van die medicijn te gieven". regeering kwam1, leidde hij een beslist anti-Bulgaarsche staatkunde in. Zijn doel was: stichting van een groot Servië, te» koste' van een groot Bulgarije. Bij een militaire overeenkomst tusschen Rusland en Bulgarije; waarbij het Bul gaarsche leger ter beschikking werd ge steld (1902) verplichtte Rusland zich de onschendbaarheid van het Bulgaarsche gebied tegen eiken aanval te verdedigen. Doch in 1912, toen Rusland inzag dat zijn politiek tot vergrooting van Servië ten koste van Bulgarije op een misluk king zou uitloopen, trachtte Sasonof bo vengenoemde overeenkomst niet meer gel dig te verklaren. Toen de Bulgaarsche re geering protesteerde, liet hij. die opvat ting weer varen. Toen echter in 1913 de oorlog met Servië uitbrak!, zegde Saso nof de overeenkomst willekeurig op, om? dat hij' Roemenië in de gelegenheid wilde stellen, Bulgarije aan te vallen. En dat terwijl de overeenkomst Rusland ver plichtte Bulgarije tegen zulk een aanval te verdedigen. Hier komt nog bij dat de openlijke er kenning' van Rusland, dat het vecht ter verovering van Konstantinopel en oml de. Zwarte Zee tot een Russische binnenzee te maken, een pijnlijken indruk in Bul garije heeft gemaakt. Want als Rusland eens in Konstantinopel en aan de Dar- danellen de baas is, moet het op de ver dediging daarvan''bedacht zijn en het kan ze te land alleen verdedigen als het den grooten Bulgaarschen Balkan, militair ©n moreel bezit, d. w. z. door dit gebied militair te bezetten óf in Bulgarije een nieuwe dynastie op den troon te zetten, Welke aan Rusland blindelings verknocht is. In beide gevallen zou Bulgarije een vazalstaat van Rusland worden. Of eigen lijk nog' erger: want daar Bulgarije door zijn godsdienst, zijn taal en zijn verleden het' land is, 'twelk .Rusland het naast staat, zou het Rusland na twee of drie geslachten stellig gelukken het Bulgaar sche volk te assimileeren (op te lossen), 't geen voor Bulgarije gelijk zou staan met politieleen en nationalen zelfmoord- Onder die omstandigheden had Bul garije geen keus. Het kon zijn lot slechts met dat van de middenrijken en van Turkije Verhinden. Want het Bulgaarsche vraagstuk werd steeds ingewikkelder en kon óp geen andere wijze tot oplossing worden gebracht, namelijk de nationale en politiek© "eenheid van het Bulgaarsche volk tot stand te brengen; te voorkomen dat SerVië grooter wordt dan Bulgarije; en te verhinderen, dat Rusland Konstan tinopel verovert en de Zwarte Zee tot een Russische binnenzee maakt. Natuurlijk heeft Bulgarije ook er over gedacht of het de Entente zou bijvallen. Doch toen bleek dat het op geen erken ning van zijn rechten op Macedonië re kenen kon en de Fransche minister Vi- viani openlijk had verklaard dat de ex peditie naar Saloniki werd ondernomen om Servië hulp te bieden en „ten gunste van Servië, Griekenland en Roemlenië de handhaving van het verdrag van Boeka rest, 't welk de entente heeft gewaarborgd, te verzekeren", was: Bulgarije's houding voor goed bepaald. Korte Oorlogsberichten. De Keizer houthakker. In Opper-Silezië woedde dezer dagen een ernstige overstrooming. Een kleine afdee- ling van een regiment huzaren moest meehelpen om op een kritiek punt een doorbraak te Voorko'm'en. Door het in slaan Van palen moest de dijk, die reeds begon aftebrokkelen, gesteund worden. Een huzaar uit Ratibor, die daarvan ge tuig© was, meldt nu in een brief het vol gende „Heeft het dan goed geholpen?" vroeg de dokter. „Wel1, lieve menschen, toen mijn kind d© eerste l'epel op had, is het dadelijk rustig geworden. Spoedig is- het in slaap gévallen, heeft den ganslchen nacht ge zweet en zit nu kalm en rustig in haar bedje en drinkt ook Weer haar kroes melk. Ja, moeder de vrouw is zoo blij; dat zij haar hesten haan geslacht heeft. Hier is hij, de juffrouw moet daarvan maar eensi 'n lékkere soep voor ui koken". De mare van de wonderkUiur Was spoe dig alom Verbreid. De naam van, den dok ter was: gevestigd onder de hoeren van| de naburige dorpen. Een jaar later had dokter Bols een praktijk, zoo druk. dat het hein van alle zorg bevrijdde. Door 'een paar lepels frambozen-azijnj had God dit huisgezin geholpen. Mariei erkende dat en dankte God nogmaals voor Zijn tijdig verleende hulp op haar gebed. En toen later een ander jong geneesheer haar hand vroeg, antwoordde haar broer: „Neem haar gerust; als zij met u in uw dorp is, zijn daar twee geneesheeren in plaats van één. (Friesch Dagblad.)

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1915 | | pagina 1