Mo, Maandag 1 November 1915 30e Jaargang *Fft ersknecht, ide Meid Baarland en Veere. Uit de Pers, inderhalfjarige er, Ponny, K6U l'erskerke. IP line. J. CIJVAT, VET VARKEN F. P. DHUIJ, raagd tomende. i., Rilland-Bath. i> bij erke (Batting Uitgave van de Zïaanal. Venn. LUCTOR ET EMERGO gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: Ü.AN3E VORSTSTRAAT 21». Bureau te Middelburg; FfRNfA F. P. DHUIJ - L. BURG. Drukkers: (Dosterbaan Le Coinlre - Goes. De Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG Abonnementsprijs Per 3 maanden fr. p. post. f IJS Losse nummers,0.05 Prijs der Advertentiën 15 regels f 0.50, iedere regel meer 10 ct, 3-maai plaatsing wordt 2-maal berekend. Big abonnement voordeelige voorwaarden. Familieberichten van 110 regels f 1. iedere regel meer 10 ct. u f Wij zoeken! voor Baarland en voor Veere actieve Berichtgevers. Red. „De Zeeuw". D e ni e 11 w e gou v erne u r- generaal. Omtrent diens benoeming, en in yer- band daarmede wat men van den afge treden gouverneur-generaal (en van mi nister Pleyte) denkt liet nagenoeg de heele groote pers zich uit. Wij nemen slechts van enkele organen de beschouwingen over. Allereerst De Standaard: De benoeming tot Gouverneur-Generaal van Graaf Van Limburg Stiruin was ons in 'tweeërlei opzicht een blijde verras sing. •Op den langen duur werd de in zoo hoogen zin verantwoordelijke betrekking' te Buitenzorg voor Idenburg te zwaar. Gemeenlijk acht men, dat een periode van vier jaar de langste moet. zijn, en dan in gewone omstandigheden, waaronder Iden burg thans reeds sinds Augustus 1914 deze zoo gewichtige betrekking waar nam. Het zou, had 'tnog langer moeten duren, boven zijn kracht zijn gegaan. En daarom wenschen we hem geluk, dat hij ma zoo zeldzaam gelukkigen dienst dan nu eindelijk toch aan het vaderland wordt teruggegeven. Maar ook met het oog op de benoe ming van zijn opvolger kunnen we van geluk spreken. Het landsbelang h'ij zoo ernstige gevarèn als ook onze Koloniën door den oorlog bedreigen, verbood dit maal hoofdzakelijk op politieke richting te letten. 7 Wat op Buitenzorg ditmaal vóór alle dingen noodig werd gekeurd, was een impon eerend e figuur, die de internationale verhoudingen ook voor onze Archipel hel der doorzag en zoo noocrig in het juiste spoor leiden kon. Boven een koloniaal man, of een Veld heer Van naam, had daarom een kundig diplomaat van eerste orde ditmaal voor keur, en zulk een man is thans Graaf Van Limburg Stirum benoemd geworden. Dit pleit voorzeker ook voor den Mi nister van Koloniën, die hier de eerst verantwoordelijke persoon is. In 1913 na de stembus zou men zulk een daad niet van hem verwacht hebben. Men ziet nu, hoe 'tambt ook hier de wijsheid schonk. Ook voor de Missie is deze benoeming geruststellend. mm i i Aan Het Handelsblad (lib.) is het volgende ontleend Zonder af te dingen op de groote eigen schappen als staatsman, waarvan minister Idenburg onbetwistbare blijken heeft ge geven, meenen wij dat de goede verwach tingen, welke uit dien hoofde van zijn op treden als gouverneur-generaal werden ge koesterd, zich niet hebben verwezenlijkt. Aan het bestuur gekomen na een tijdperk van krachtig optreden tot bevestiging van ons gezag in verschillende deelen van den archipel, en tevens in een tij!d, waarin zich voornamelijk in de oudere gezags- gebieden een nieuw leven openbaarde, had de nieuwe landvoogd groote moei lijkheden te overwinnen. Voor de verdere consolidatie van ons gezag, voor de leiding eener beweging1 als die zich in Indië overal openbaart, was eonciliantie een eerste vereischte. Maart evens diende de overtuiging wak ker te blijven, dat bij alle zachtheid een krachtig regeerder te Buitenzorg zetelde. Wij weten niet o£ gouverneur-generaal Idenburg in het laatste evengoed als in het eerste geslaagd is. Toch hadden wij dezen gouverneur-generaal gaarne zien blijven, tot de rust in Europa en in Azië! was weergekeerd. In verband met den toestand in het verre Oosten, ontkennen wij' niet het groo te nut van een diplomatiek ervaren man op den Buitenzorgschen troon. Maar wij hopen tevens, dat dit niet de alles overheerschende factor kan zijn geweest hij de keuze van den opvolger van den heer Idenburg, aan wien gelijk nog onlangs in de Indische bladen werd uiteen gezet, ook met het oog op de binnen- landsch^toestanden hooge eischen moeten worden gesteld. Zal die nieuwe onderkoning ook aan die eischen voldoen, onbekend als hij is met Indische toestanden? Wij kennen genoeg voorbeelden uit de Engeïsche koloniale geschiedenis, waar uit blijkt, dat niet altijd 'Zij, die 'zich zonder vooraf vergaarde locale kennis om hun karaktereigenschappen met het be stuur van een koloniaal rijk Zagen be last, het minst tot stand brachten. Laat ons hopen, dat de heer Van Lim burg Stirum naast zijne diplomatieke be kwaamheden ook die eigenschappen bezit, welke een koloniaal bestuurder in staat stellen om in het belang yan zijn -land, zoowel :als van de besturende gewesten iets groots te wrochten. Hel Huisgezin- (r.-k.) schrijft: De benoeming, thans, van den nieu wen gouverneur-generaal van Indië heeft minister Pleyte van de onaangename taak, te moeten antwoorden op de onhebbe lijke vragen in het Voorloopig Verslag der Indische begrooting ten aanzien van den heer Idenburg. 1 Dit is het eenig negatief aan gename voor minister Pleyte in de be noeming, waarbij zwaarder het advies van de heeren Cort van der Linden en Lou don dan dat van den heer Pleyte schijnt te hebben gewogen. Of is de Pleyte van nu niet meer de Pleyte uit de verkiezingscampagne „van het jaar 1913 Toen heette het, dat de- plaats van den heer Idenburg hoe eer hoe beter moest worden ontruimd en bezet door een man van onverdacht liberale beginselen, type Pleyte en Fock. Wat de verkiezingspropagandist Pleyte noodzakelijk achtte is onder het minister schap van den heer Pleyte niet geschied. De regeering had verder kunnen gaan en tot den hoogen post den politiekim tegenstander kunnen benoemen, wiens staat van dienst en qualiteiten hem voor het ambt als geknipt maken. Maar zoo iets is van een ministerie, dat, hoezeer tot bevrediging geneigd en genoopt, zijn oorsprong niet kan verge ten, moeilijk te vergen, even moeilijk als van „de (egeering 'te verlangen is, dat zij, in de onderwijskwestie, eenvoudig het artikel 192 van het ministerie-Heeins- kerk zal nadrukken. Door een diplomaat te benoemen, in de politiek zonder verleden en zonder kleur, heeft zij de moeilijkheden op han dige wijze ontzeild. En de omstandigheden zijn haar daarbij gelukkig van dienst geweest. De ontwikkeling en de welvaart van Indië blijft natuurlijk punt één, maar daarnaast staat en dringt het haast be angstigende vraagstuk, hoe Indië als Ne- derlandsche bezitting te handhaven in den geweldigen internationalen strijd van nu en van de naaste toekomst. Een diplomaat te Buitenzorg, mits hij tevens een bekwaam' bestuurder en een practisch man is, is thans geen overtol lige weelde. Den nieuwen landvoogd gaat de roep van een knap diplomaat vooruit. Als hij nu ook aan de andere vereisch- ten beantwoordt, kan zijn bewind Indië en ook het vaderland ten zegen zijn. Db Groote Oorlog. Beknopt overzicht van den toestand. De toestand is over 't algemeen weinig veranderd. In het Zuidelijk front duurt de strijd aan de Isonzo voort. De Italianen brachteln ten laatste ook twee in reserve gehouden afdeelingen in het vuur, hetgeen blijkbaar, evenwel een nederlaag voor de aanvallend niet kon beletten. JJe aanval stuitte af op het taaie weerstandsvermogen der Oos tenrijkers. Op sommige puntejn was de terugtred der Italianen in een wilde vlucht ontaard. In Servië blijft voor de Serviërs de toestand kritiek staan. Wel zijn de Duit- stohters en Oostenrijkers niet zoo hard opgeschoten als de Bulgaren, welke laat- sten met onstuimige kracht op de be nauwde Serviërs los trokken, doch lang zaam en zeker' naderen ook zij hun doel, ondanks den buitengewoon hevigen tegen stand van het weer: storm en regen en sneeuwvlagen belemmeren elk voorwaarts rukken. De winter is een maand te vroeg ingetreden. De dalen liggen nu reeds- met teen dikke sneeuwlaag bedekt. Onwille keurig herinnert zich, dit lezenjde, de Bijbellezer 's Heilands Woord: Bidt dat uwe vlucht niet geschiede des winters. Arme bevolking! Van den Bosporus tot de Sawe heerscht op 't oogenblik de wintervorst oppermach tig. Op den Donau was het dagenlang zulk een noodweer, dat alle verkeer te water tusschen de beide oevers was onderbro ken, en de bruggen werden stukgeslagen. Hierdoor kon de zware munitie niet wor den aangevoerd. Toch is er door de Duitschers al heel Wat genomen. De oevers van Donaui ten Sawn zijn in hun, handen, de bergvesting op de Awala is in hun macht en zij beheerschen de spoorlijn. De Bulgaren zijn wakkere strijders, ge hard tegen het weder en voor geen slechte, wiegen terugdeinzend. Op vijf plaateer» slniten zij thans de Serviërs in. In bet Koorden namen zij N ego tien in van waar uit zij -een verbinding zoeken met de Be'ijeren en Hongaren. In het Zuid-Westen bezetten zij Belogradsjik en trekken zij op Nisj aan. Een derde leger trekt Mace donië binnen. Een vierde verdverde Kus- tendiel en- tracht .Macedonië te bezetten. Een vijfde leger is uit het district van Stroemnitsa opgerukt en veroverde Demier Kapoe, waardoor weer een belangrijke spoorwoglijn hun in handen zal vallen. Be vorst en zijn beide zonen zijn in Macedonië aangekomen om zijn dapperen geluk te wenschen met de behaalde over winningen. De operaties in België en Frankrijk waren voor de Duitschers gunstig, in.dien zin, dat zij hij -een bestorming van de Butto de. Tahure na een strijd van een ganschen nacht. 21 officieren en 1215 soldaten gevangen namen. Heftige aanvallen door de Russen op het Oostelijk front, beproefd, zoowel in het Noorden bij Wilna als in het Zuiden aan de. Strypa getuigen van vermeerderde troepen en ammunitie aan dien kant. De Oostenrijkers wisten zich den aanvallen van het lijf te houden. De Duitschers wa ren tot een klein terugtredje gedwongen. Blijkbaar heeeft hier onzichtbaar Japan ingegrepen. En onder al deze bedrijven door hoort men gtewagen van ernstige vredesgeracli- ten. O, mochten zij waarheid blijken I Maar wie zal beginnen, dat is de vraag. Japan zeker niet; het heeft pas een be sluit g'cteekend om geen vrede te sluiten dan gelijktijdig met de Entente-mogend- lieden. Engeland nog minder, na zijn du ren eed van tot. den laatsten man vol te 'hoMen, Rusland misschien;? Een Rus sisch blad vertolkt de gezindheid der regleering aldus: Het is duidelijk dat keizer Wilhelm op nieuw tot dien vrede geneigd is. Zijn opti misme is, in weerwil van alle echecs van het Duiitsche leger, nog niet geschokt. Thans, evenals in het begin van den oor log, hoopt hij op een eervollen vrede en bemerkt niet, dat in geen der verbonden iemand denkt aan den vr ede of aan vredes voorwaarden. Voordat de zegevierende St. George den draak verpletterd heeft, zak de vrede op de wereld niet wederkeeren. Zelfs Amerika zal, indien dit land de rol van bemiddelaar op zich neeemt, volledig tot de overtuiging geraken, dat zijne po- Igingien zonjder resultaat zullen blijven, Het spreekt vanzelf, dat keizer Wiihelml de vredesvoorwaarden der Entente-mo- giendheden slechts zal aanvaarden, indien zijn leger absoluut niet in staat is te strijden. Hare verlangens en hare mee ning laten hem' koud- Niet alleen de, Oostenrijksche soldaten zullen worden op gewekt door het geschut, doch ook de Duitsche soldaten zullen moediger zijn, Wanneer het achter hen projectielen zal regenen. Ook dergelijke .uitlatingen wijzen niet op teen verlangen naar den vrede. Elders in ons blad kan men lezen, dat het nieuwe Fransche ïpinisterie is geïn stalleerd. Briand, de ex-socialist is voor zitter. Viviani, de bekende sterrenblus- scber, is derhalve geen voorzitter meer. Hij beheert Justitie, in plaats van Briand. Zij raaiden dus. De ministers zonder porte feuille zijn vogels van diyerse pluimage: de getmatigde radicaal De Freycinet zit er- naast d en revolutionairen socialist Gu- êsd>e en den radico-socialist Combes. Na tionaal, zoo men wil, doch ook krachtig? De tijd zal' 't leeren. De duurte in Duitschland. De Duitsche Bondsraad heeft krachtige maatregelen genomen om de toenemende duurte in Duitschland te bestrijdeeri;. Allereerst zijn de aardappelprijzen vast gesteld, zoowel van den groothandel als dien kleinhandel. In den kleinhandel is d'e maxiumprijs op 4.35 M. de centenaar Vastgesteld, hetgeen het Berl. Tagebl. nog „altijd buitengewoon hoog" noe'mt. 1 Omtrent vleesch- en vetverbruik werden de volgtende bepalingen gemaakt. Van af 1 November mogen Dinsdags en Vrijdags gteen vleesch, vleeschwaren en vleesch- spijzten aan consumenten verstrekt Worden. Maandag' en Donderdag mogen in de restaurants vleesch, wild, pluimveee, visch ten andere spijzen, die in vet of spek ge braden, gebakken of gestoofd worden, niet verstrekt worden. Zaterdag- mag geen! varkensvleesch geleverd worden. Deze bepalingen gelden niet voor de afzonderlijke gezinnen, doch men hoopt, dat het inzicht in den staat van zaken, in de huisjgezdnnen tot Vrijwillige vleesch-. en vetonthouding zal nopen. Om te beletten, dat de onthouding van vleesch tot prijsstijging van wild en visch zou leiden, is de rijkskanselier gemach tigd voor de laatstgenoemden maximum prijzen vast te stellen. Maximmnprijaen voor boter en gïoentep werden reeds eerder bépaald. Beantwoorden deze maatregelen aan de verwachtingten, dan zal vermoedelijk het instellen van een vleeschkaart niet noodig zijn. Ook hoopt men, dat de maatregelen, een tijdelijk karakter' hebben, daar de vee teelt op 1 October een verblijdende toe neming aantoonde. De strijd in Kamereen. Door den val van Garua, Noord-Ka meroen, dat. na zich meer dan zes maan den lang, heldhaftig te hebben verde digd in de macht der Engelschen en Fransehen is geraakt, zijn een aantal dap pere Duitsche soldaten krijgsgevangenen geworden. Door hun brieven uit de ge vangenkampen verneemt men eindelijk ook weer eens iets-uit Duitschen mond over den loop der gebeurtenissen in Kame roen. Wat den val van Garua zelf aangaat, deze is alleen en uitsluitend daaraan te wijten, dat tegen het einde van de vijfde maand van het beleg door den in aantal veel sterkeren vijand, behalve moderne veldartillerie, ook nog ,2 tien c.M. bele geringskanonnen, een 7,5 c.M. scheeps- kanon in stelling konden worden gebracht. De moreele weerstandskracht der inland- sche soldaten, die tot op dat oogenblik dapper hadden gevochten, schijnt niet be stand te zijn geweest tegen de vernietigen de uitwerking van dit geschut en helt kleine hoopje Duitschers, dat Ten deele nog door malaria en dysenterie lichame lijk sterk had geleden, moest zich over geven na een heftige beschieting, die elf dagen lang duurde en waardoor de zwakke veldversterkingen volkomen waren ver nield, terwijl de drie Duitsche veldka nonnen niets konden uitrichten. Korte Oorlogsberichten. - Reeds 43600 ambtenaren bij de Pos terijen in Engeland hebben dienst geno men. Niettemin hield de minister van posterijen, de hoer Samuel, een toespraak, waarin hij verklaarde, dat maatregelen zijn genomen, door welke elke beambte die wil, naar het front vertrekken kan. Het is, TSeide' hij, op het oogenblik van meer belang, dat de Duitschers versla gen worden, dan dat er nu en dan eensl een brief 'te laat bezorgd wordt. - De Kölniscbe Zcit. verneemt uit Sofia, dat de Rulgaarsche generaal Rad- k© Dimitrief op het oogenblik in Roe menië vertoeft, waar hij verbinding zou zoeken -met ontevreden R.ulgaren, tien) einde een beweging tegen het huidig be stuur van Bulgarije op touw te zetten. De Frankïunterr Zeit. vertelt, dat de rijkskanselier dagelijks particuliere brie ven inzake het sluiten van vrede ontvangt. Miss Cavell's moeder verzet zich "tegen het denkbeeld, dat een monument zou opgericht worden. Zij wil liever, dat het geld besteed ivoi'dt voor slachtoffers Van ïlen oorlog. Koningin Alexandra heeft den wensch te kennen gegeven, dat het naar haar te noemen nieuwe Zusterhuis bij het Londen Hospital Edith Cavell Home zal gedoopt worden. Het nieuwe Fransche ministerie werd als volgt samengesteld Briand, Minister-president, Minister van Buitenlands'che Zaken. Freycinet, Combes, Bourgeois, Guesde, Denys Cochin, Ministers van Staat zonder portefeuille. Viviani, Justitie. Ribot, Fi- nanCiën, Malvy, Bininenl. Zaken, Gene raal Galliéni, Oorlog, Admiraal Lacaze, Marine, PainleVé, Onderwijs en Uitvin dingen, Méline, Landbouw, Clémente!, Handel, enz. De houding' van Roemenië. De „Morning Post" Verneemt dat Duitsch land tracht Roemenië tot bondgenoot te verkrijgen. Het heeft Roemenië een lee ning aangeboden op voorwaarde, dat het tegen Bessarabië zou optreden en het waarborgt Roemenië het bezit van deze provincie indien het er in slaagt haar te veroveren. Hetzelfde blad verneemt uit Athene, dat volgens mededeeling van uit nemende diplomatieke zijde de entenjte Woensdag aan Roemenië nieuwe voor stellen deed. Deze voorstellen komen vrij wel tegemoet aan alle Roemeensohe wen schen. Zelfs Bessarabië zou zijn beloofd. Hoewel de Roemeensche regeering zich nog het antwoord op de voorstellen voor behield, zou zij geneigd zijn ze te aan vaarden. De beslissing zou spoedig worden genomen, zoodat de Russische strijdmacht aan de Roemeensche grens geconcentreerd tot hulp van Servië zou kunnen opruk ken. Bloedige ongeregeldheden t e W i 1 n a. De autoriteiten te Wilna heb ben last gegeven alle metaal op te com- mandeeren en ten gevolge daarvan heb ben de troepen alles tot den laatsten spjjker ingezameld. De bevolking bood geen verzet, maai toen de Duitschers be gonnen het metaal weg te halen van de orthodoxe en katholieke kerken, verza melde zich des nachts een geweldige me nigte, die met handgranaten en bómmen was gewapend, 's Morgens begon de me nigte den strijd met de soldaten, die Voort wilden gaan het metaal uit de kerken weg te halen. Twee dagen lang waren de straten van Wilna, het tooneel van vreeselijke, bloedige ongeregeldheden, waarbij tal van soldaten en burgers zijn gedood. Van hel Servisch gevechts terrein. De Duitsche troepen van het leger van Koevess hebben den Gra Mila- nowats genomen.' Ten N.O. daarvan is de vijand aan den weg SatornjaKragoeje- wats uit zijn stellingen ten zuiden van de Srebrnitsa geworpen. Het leger van generaal von Gallwitz heeft aan beide kanten van de Morawa den vijand verder teruggedreven en 600 gevangenen gemaakt. Van het Westfront. De Duit schers hebben het bombardement in Champagne met de grootste hevigheid voortgezet op een front van ongeveer 8 K.M. breedte, loopende over heuvel 193, den heuvel van Tahure, het dorp Tahure en de loopgraven ten zuiden daarvan tot en met het verdedigingswerk La Courtine. Op het geheel© front is de Duitscher na deze voorbereiding door zijn artillerie met zeer sterke strijdkrachten infanterie, voor. 't grootste gedeelte samengesteld uit on langs aan het Russische front onttrokken troepen, tot den aanval overgegaan. On danks de kracht en de buitengewone hard nekkigheid van den. aanval zijn de Duit schers op bijna het geheele aanvalsfront dooi' ons vuur teruggedreven. Zij Zijn er slechts in geslaagd den top van den. heuvel van Tahure te bezetten. Overal elders zijn zij in hun loopgraven terug geworpen en zij hebben dip het geheele gevechtsterrein een groot aantal dooden laten liggen. De Koning van Engeland. De koning gaat langzaam vooruit; de pijn neemt af, maar de koning is nog' zwak. Pols en temperatuur zijn normaal. V a n h e t Z u i d e 1 ij k gevechts terrein. Officieel bericht uit het groote hoofdkwartier der Oostenrijkers: Ook gisteren hebben de Italianen hun aanvallen tegten de punten, waarom het hardst gevochten wordt, herhaald, nl. te gen de braggehoofden van Tolmein en Görz, tal van plaatsen op het Karstpla- teau en de hoogvlakte van Doberdo. Her haaldelijk zijn weer verbitterde gevechten Van man tegen inan geleverd, die veelal ook 's nachts zijn Voortgezetoveral zijn onzte troepen in het bezit van hun stel lingen gebleven. Op het front in Tirol hebben wij nog- inaals de aanvallen der Italianen in .het Tonale-gebied bloedig, afgeslagen. Op hoi terrein voor onze stellingen op den Col di Lana is een toestand van rust ingetreden. Overal is .ook daar de hoofd stelling vast in onze handen gebleven. Uit Gent. Het aantal werkloozen te Gent vermeerdert nog. steeds. Het co mité voor de voeding weet niet, hoe al deze personen te ondersteunen. Groot is Vooral het aantal jongens en meisjes van 14 tot 18 jaar, die niet werken en heele dagen langs de straten slenteren. Sedert ieenige dagen heeft het comité nu be sloten allerlei leergangen in te richten Voor deze categorie. Zij', die niet aan de leergangen deelnomen, krijgen geen onder stand meer. De lessen worden in de offi cieel© en "vrije scholen gehouden. Reeds meer dan tienduizend jongens en meis jes lieten zich inschrijven. Voor de ou dere werkloozen wordt een groote ten toonstelling Van voorwerpen yan huis vlijt gehouden, door de behoeftige werk loozen vervaardigd. De expositie zal ge houden worden in^d© troonzaal Van het raadhuis. De werkloozen kunnen hier hun ne voorwerpen uitstallen en te koop aan bieden. v Van de Duitschers heeft men te Gent weinig last. De censuur werkt er streng. Bergen brieven worden op het censuur bureau aan den Nederkauter naar de pa piermand verwezen. Als Nederlander kan Men sommige tijden gemakkelijk brieven verzenden door bemiddeling van den con sul, de heer Kuijfc. (Maasb.) De Engeïsche bladen maken mel ding Van een stoutmoedige daad, bedre ven door kapitein John W„ Greany, aan het front in Gallipoli. Deze waagde zich met een troepje soldaten, die zich daartoe vrijwillig aanboden, in een terrein, dat door het vuur der Turksche scherpschut ters bestreken werd. Niettegenstaande het hevige, óp hen gericht© vuur, slaagde de patrouille erin, rijf nog' levende mannen binnen te brengen, die 14 dagen gelegen hadden te 'midden van stervenden en

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1915 | | pagina 1