No. 19 Vrijdag 22 October 1915 30e Jaargang Ot ÖQrlaqvceremie Mogendheden. Oe Qroofe Oorlog, Binnenland. Uitgave van de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGÖ gevestigd te Gees. Hoofdbureau te Goes; LAN '*E VORSTSTRAAT 219, Bureau te Middelburg! fIRMA F. P. BHU1J - L. BUKCfe Drukkers: Oosterbaan Ls Cointre GoeSi jjBB—HMUII, II 11. J Griekenland. III. (Slot.) In de door Griekenland in 1912 ver worven beheerschende positie in de Aegëïsche Zee ligt de profetie oener schoone toekomst. Griekenland heeft dui dend jaar geleden een rol gespeeld op handelsgebied. Dat zal het weer gaan doen. En niet alleen Griekenland, maar het heele Balkan-Schiereiland; docih dan zal eerst het leed van den oorlog moe ten vergeten zijn. .Want vooral Grieken land heeft rust noodig. Immers toen in 1912 de oorlog met Turkije eindigde met den vrede van Lon den en Griekenland zich het bezit ook •o.a. Van Kawalla met zijn rijke achter land zag 'toegewezen, was zijn staats schuld tot 500 miljoen gulden geklommen. En nog gaat b'ijina de helft van 's Rijks inkomsten weg aan rente van nationale schuld. Het volgende jaar, 1913, werd Koning George te Boekarest vermoord; en door zijn zoon Konstantijn opgevolgd. Deze vorst schijnt het er- op toe te leggen zoo lang mogelijk den vrede te bewaren. Tot twee malen toe, in weer wil van den uitslag der verkiezingen voor de Volksvertegenwoordiging, welke Veni- zelos in 't gelijk stelden, verklaarde hij 't met dezen zijn eerste-minister niet eens te zijn op 'tpuat van oorlog. Tot twee malen werd dan ook de oorlogszuchtige Cretenzer door een meer bezadigden te genstander vervangen. Wat Griekenland nü doen zal, nu Bulgarije aan Servië den oorlog verklaard heeft, wachten wij met belangstelling al'; de volksgeest is voor den oorlog en tegen Duitsohland, vooral tegen Oostenrijk gekant. Het trot- sche Oostenrijk heeft 't trouwens daar ook naar gemaakt. Het heeft Griekenland steeds met groote laatdunkendheid be handeld, en met zijn staatkunde van het „status-quo", dat wil zeggen „alles la ten zooals 't is, geen stukje grond, hoe klein ook, er bij" den haat van 'tGriek- sche volk op het kookpunt gebracht. Men zegt dat de Vorst, als zijnde een zwager van den Keizer hij is gehuwd met Sofie- van Pruisen! geen oorlog- met Duitschland zal zoeken. Wij gelooven niet dat dit zwagerschap- hem zal terug houden, wanneer hij zal ingezien heb ben dat een oorlog noodzakelijk is. Trou wens 't verdrag met Servië Venizelos herinnert er onverbiddelijk aan! ver plicht er hem bijna toe. Zoo er ooit een oorlog geweest is, waarbij de voorliefde zwijgt, dan is- 't deze groote oorlog van 1914. Wie gelooft ook maar een oogenblik dat de Bulgaren voorliefde voor de Tur ken zouden hebben, of de Serviërs voor de Italianen Voor de Balkanstaten, en ook voor Griekenland is deze strijd niets anders dan een middel ter bevrediging hunner rechtstreeksche belangen. Het zal ons dan ook niets verwon deren, wanneer straks Koning" Konstantijn aan de zijde der Entente valt. En zulks te eer omdat hij- de opvolger is van een vermoorden vorst, en hij over een volk regeert dat er, zoo 't dit noodig acht, geen been in zou zien, ook den zoon te verwijderen. Want Nieuw-Griekenland telt meer groote schreeuwers dan groote karak ters. Beknopt overzicht van den toestand. Terwijl de Duitschers op het Ooste lijk gevechtsterrein zich voor den win terslaap schijnen voor te bereiden, willen zij in hetnoorden eerst nog een po'- ging .jfagen om Riga en Dunaburg in te palmen. De eene Russische stelling na de an dere is gevallen, zoodat de vijand reeds het dorp Borbowitz aan de Duna (18 K.M. ten Z.-O. van Riga) bereikte. Trouwens, de Duitschers hadden in deze sectoren belangrijke versterkingen aangebracht. Vandaar het snelle oprukken der Duit schers, die bij Borbowitzi de Duna bereikt hebben en zoodoende den spoorweg van Riga naar Dunaburg kunnen bestrijken. Het gevaar voor Riga is daardoor veel dreigender geworden en het eenige krijgs- feit dat dit gevaar ietwat vermindert, is de hardnekkige tegenstand der Russen bij Mitau en langs de geheele rivier de Aa. De Duitschers doen thans geweldige pogingen om bij Neugat de Aa te for- ceeren, teneinde waarschijnlijk door een omtrekkende beweging den spoorweg Mi tauRiga te nemen en op- die Wijze een flinken buit te maken. De Russen, mees ters in 't terugtrekken, zullen het wel niet zoo ver laten komen en zich voor dien tijd op Riga terugtrekken, dat sinds lang van alle krijgswaarde ontbloot is, zoodat de Duitschers, wanneer zij er eventueel kunnen binnentrekken, er nog minder zul len vinden, dan in Warschau. De strijd in Servië neemt een kwaad aardig karakter aan, blijkens de berich ten, die ons uit de resp. stafkwartieren bereiken. We hebben reeds gemeld, dat bij de verdediging van enkele punten, in het Servische leger vrouwen, meisjes en kna pen aan de zijde der soldaten vochten. De pers weet nog meer kleur aan de nieuwstijdingen te geven. Zoo Wordt ver der verhaald, dat de centralen schier geen krijgsgevangenen konden maken, wat zeg gen: wil, dat de Serviërs zich liever dood vechten dan zich overgeven. Bevestigd wordt, dat de Bulgaren Wran- ja bezet hebben, maar, zoo heet het in een Reuter-bericht, de stad is bijna ge heel ondermijnd, en 10000, z egg El tienduizend Bulgaren werden bij den aan val op de stad gedood. De Serviërs weren zich overal dap per en zullen zich ongetwijfeld géén rust gunnen eer de expeditie van de Entente aan het front is gekomen. 't Schijnt met die expeditie echter op z'n elf-en-dertigst te gaan. En weden ken onwillekéurig terug aan de dagen, toen Engeland België zou redden uit de handen van den Duts; toen de Tommies majestueus Antwerpen binnentrekken, omer zoo gauw mogelijk weer tus- schenuit te knijpen! Nu werkt de haven van Saloniki niet erg mee tot hét snel concentreeren van groote troepenmachten op de Servische grens. Het ontschepen van troepen je Salo niki wordt nog steeds voortgezet, doch dit gaat met groote moeilijkheden ge paard, wijl de haven zoo ongunstig ge legen iS. Langs de kade, de Marina, staat een sterke golfslag. Het water is er bijna voortdurend on rustig en het is niet raadzaam om, zelfs niet op een mooien zomerschen dag, voor een der café's aan de Marina vlak bij het water plaats te nemen. Jlet spreekt vanzelf, dat waar de ex peditie niet een van de snelste is, de vijanden gelegenheid krijgen mooie suc cessen te behalen. Uit een brief van het front. Een soldaat aan het .Belgische front schrijft aan de „VI. St.": 't Is ongeveer 5 weken geleden. Ik kreeg het order; met een sergeant 'nweg te gaan Verkennen, om een ongeveer 800 me ters' lange passerelle te maken op' de overstrooming van den Yzfar, dicht nabij onze geliefde geboortestad, 't Was Voor onzen Zondag I Wij vertrokken om 2 uren 's namiddags, 't Was op den rechter kant onzer stad dat wij moesten beginnen. De sergeant, een joviale kerel, geboortig in Frankrijk Van Belgjsicbe ouders, had veel goesting op zijn werk, juist zoo als ik: ge moet weten, de verkenning moest gedaan worden in 't water. Aangekomen dus op de plaats waar we beginnen moesten ontlastten wij ons van onze schoenen en trokken elk een paar laarzen aan. Den stok in de hand trokken we vooruit en nota nemlend van de- diepte doorliepen wij de overstroomdng. We wa ren nog net danig ver toen we aan zoo'n lange reké Van die korte boomstruiken kwamen, zoo algemeen bij ons. Tastend met m'n stok peilde ik langs den ander kant 'n ongemeene diepte. Ik onderzocht beter en bemerkte dat .wij 'n gracht over moesten. De sergeant die niet zwemmen kon vroeg mij dat ik eerst over zou gaan. Ik 'kroop dus op een der boomstruiken en sprong over de gracht!... neen te midden er in... tot aan m'en ellebogen en 'k viel omtrent omver van 't, danig lachen. Ja, maar de sergeant moest er ook over en hij was zoo wat min of meer be nauwd Van 't water - omi rechtuit te zeggen geen waterduivel ('tgteen m'en lachlust nog meer opwekte). Hij kroopi dus ook op den struik en wilde altoos springen maar dorst niet. En tot overmaat van ongeluk daar kwam er juist een obus in 't water terecht zoo wat 60 m'. van ons', zoodat 't water over onze hoofden spet terde. De sergeant springt, en valt dobbel op z'n knieën juist tot aan den buik in 't water. We waren er toch over; we verhaastten ons en kwamen zoo wat West van St. J. Al met eens voelde onze sergeant weerom 'n groote dieptezijn stok was niet lang genoeg omgrond te rakenik vaarde niet beter. Wat gedaan? Kom kom! zegde ik tot den sergeant, ik zal mijn kleedren afdoen en er over zwemmen; ik! zal sef fens zien welke breedte en <liepte wij hebben. Zoo gezegd, zoo gedaan 1 Ik deed alles af behalve mijn reeds natte broek en zwom er over. In plaats van schoon water, kwam''het slijk al naar hoven: ik was waarlijk ©en slijk duivel. Het was zoo een vaartje van ongeveer 4 a 5 M. breed .grond had ik niet. Op 't vaste land smeet de sex-geant mij mijn kleedei'en over. Ja maar, nu moest de sergeant er over. Ik had seffens 'n gedacht. Ik ging naar 'n nabijgelegen hoe ve; daar vond ik 'n staldeur en daarmede naar mijn kameraad terug! Ik smeet de staldeur in 't water en zwom er mede naar den seigeant. Ik stelde hernl voor zich te ontkleeden en zich op de deur te zetten, ik'zou zoo met hem overzwem men zoo gezegd zoo gedaanDe jon gen ontkleedde zich en nauwelijks waren z'n klederen naar den overkant gesmeten of daar begonnen de Duitsche shrapnels naar ons te smijten. Zij hadden ons im- miers bemerkt. Alles nioest nu rap gaan want de loode shrapneïhallen vielen langs alle kanten, 't Was 'n aardig tafreelwij alle twee 'half ontkleed in de zoo uitge strekte Yzer-overstroomingen binst dat dé Duitschers ons 'beschoten De sergeant kroop dus seffens op de deur ik .gaf hem ©en stoot en begon over te zwemlmen. Ten halve de gracht gekomen Ikon ik de deur niet meer houden, zij zonk met den sergeant er op. Akelig oogenblik! Ik stekte den sergeant bij zijn arm en zwom al wat ik kon met hem over. Gelukkig^alles liep goed af en we kwa men a bon port. Wat ik dan gelachen heb? De sergeant had „zoo een vierde van 'n emmer van dit vuil water gedronken, hij zag er toch zoo bedrukt uit en had geen centje te vertellen. Nooit heb ik meer plezier ge had maar we hadden niet veel meer te letten, wij kleedden ons aan en kwamen goed te W. aan. Korte Oorlogsberichten. Naar de Daily News meldt, heeft de glasfabrikant Pilkington te St. Helens, nu eerst er kennis van gekregen, dat de schoorsteen van zijn fabriek te Mau- beuge in Maart vernield is door een zep pelin, die er tegen aanvoel-, waarbij de geheele bemanning omkwam. Of het lucht schip vernield werd, meldt het bericht niet! De Secoio te Milaan verneemt uit Rome, dat volgens inlichtingen uit di plomatieke bron voorloopig 300,000 man van' dé Entente naar Macedonië gezonden zullen worden, namelijk 100,000 Fran- schen en 200,000 Engelschen. Dit sluit niet uit, .dat Rusland en Italië spoedig op de een of andere manier aan de expeditie deel zullen nemen, zoodra de militaire toestand een deelneming op groote schaal toelaat. De voornaamste Engelsche contingenten zullen niet van Gallipoli gehaald worden. Het Fransch-Engelsche leger daar zal op volle sterkte blijven. Het Boekarester blad Dreptatea meldt, dat, volgens betrouwbare berichten, in de buurt van Odessa 250,000 Russen sa mengetrokken zijn. Sedert Maandag is men begonnen hen te Odessa, Cherson en Jalta in te schepen. Bij dit expeditiecorps moe ten zich tal van Bulgaarsche officieren bevinden. Duitsche nederlaag. Uit Ber lijn wordt gemeld: Legergroep Von Linsingen. Aan de Styr, in de streek van Tschartorüs'k namen de plaatselijke gevechten grooteren om vang aan. Voor een groote overmacht ïuoest een daar strijdende Duitsche di visie in een achterwaarts gelegen stel ling teruggaan, waarbij enkele kanonnen, die tot het laatste oogenblik in de stel lingen bleven, verloren gingen. Een te genaanval is begonnen. Uit PetrogradEen communiqué van den grooten generalen staf meldt: Gistei'en naiuen onze (de Russische) troepen, na een onstuimigen aanval, de Duitsche stellingen in de streek ten Zui- Oosten van Baranowitschi bij de dorpen Ekimowitsohi, Odokhovstehina, Noviki en Nagorma. In den loop van den dag namen wij 85 Duitsche en Oostenrijksche officieren en 3552 soldaten gevangen. Wijl verover den ook 10 machinegeweren en één kanon. De Paus en België. De „Os- serratore Romano" spreekt het bericht tegen, dat de Paus aan den Koning van België zou geschreven hebben, hem ver zoekende de vredesonderhandelingen te beginnen. Van het Zuideljjk oorloge- to one el. Het Italiaansche communiqué meldt Wij behaalden verdere successen in Ti- rol en Trentino. Wij namen bij bestorming een sterke stelling op Monte Melino en bezetten Monte Setole in de Sugana-va.1- lei. De vijandelijke troepen trekken in de Fontebbana-vallei terug. Onze vliegers bombardeerden wederom schitterend het vliegerskamp te Aisovizza, het station en de viaduct Duine en andere plaatsen. Griekenland. Aan de „Voss. Ztg." wordt uit Konstantinopel gemeld, dat de betrekkingen tusschen Grieken land en B- u 1 g a r ij e beloven, tot groote ergernis van de Entente, een zeer har telijke afmeting aan te nemen. Tusschen Sofia en Athene hebben be langrijke politieke onderhandelingen plaats overde toekomstige grensbepalingen de zer beide staten op Macedonisclx gebied. Bulgarije toont daarbij1 een oprechte te gemoetkoming, die den Grieken niet al leen het tegenwoordige bezit waarborgt, maar tevens een "belangrijke toeneming van gebied in uitzicht stelt. Tengevolge van de vijandige houding van de En tente tegenover Griekenland is de overeen stemming tusschen Griekenland, Bulga rije en Roemenië betreffende de voorzie ning van levensmiddelen opmerkelijk. Bul garije verleent, aan Griekenland de meest vérstrekkende faciliteiten. Eerst wanneer zekere Sectoren van den Macedonischen spoorweg in het bézit van Bulgarije zijn, kan de voorziening van Griekenland vlot geschieden. Censorleed. Men moge het op tieden van de oorlogscensors miet recht dikwijls critiseeren, soms komen deze ambtenaren ook voor moeilijke gevallen te staan. Een Nederlandsch autO'graphen-liefheb- ber ontbood dezer dagen van een hande laar te Berlijn een langen eigeirihandigen latijnsehen 'brief van „Viglius ab Aytta van Zwichem", den voorzitter vau den Hoogen Raad te Brussel en bijzonderen vriend van Karei V, gedagteekend 8 Juni 1540. De brief werd uit Berlijn verzonden, maar bleef veertien dagen uit. Wat bleek later? D-e censor had het document, dat zoowel door het schrift als wegens de taal moeilijk'verstaanbaar was, blijkbaar voor een verdacht stuk aan gezien. Zoo'n President van den Brussel- schen Hoogen Raad zou wel eens gevaar lijke mfededeelingen kunnen doen, en dat jaartal kon wel verdicht zijn! Verschil lende geleerden werden er ovter geraad pleegd; maar zekerheid over den inhoud konden ze niet verschaffen; het stuk was niet te vertrouwen. Dan maar gauw den brief aan de hoogste autoriteit te Berlijn gezonden, die den inval had, een archiva ris te raadplegen, waardoor spoedig de gewenscht© opheldering verkregen werd. De brief van Viglius, aan Antom Fugger gericht, werd voor absoluut gevaarloos Verklaard en mocht naar Nederland wor den dooi-gezonden. Men valle den censor dus niet te hard. „Hand." Het bombardement van Biel- f o r t. Over de beschietingvan Belfort door Duitsche vliegeniers, waarvan in het Duitsche legerbericht van 18 Octo ber sprake was, verneemt de Progrès de Lyon, dat Zondagmorgen 9 uur van den 17en October aan de bewoners de na dering van Duitsche vliegtuigen door klok kengelui werd bekend gémaakt. Ofschoon de batterijen van de vesting 'een moord dadig vuur openden, kwamen de vliegtui gen met groote snelheid aan én vlogen snel over de stad, waarop ziji ontelbare bommen lieten vallen. Toen hun taak was afgeloopen, verwijderden zij zich, waarop andere vliegtuigen verschenen, die de beschieting herhaalden. Op deze wijze wisselden vliegtuig-eskaders af tot 3 uur in den middag. De bommen vielen in de vesting, in de stad en in de omliggende parken. Verscheidene militairen en bur gers werden gedood of gewond. Een Grieksch oordeel. Uit Athene wordt aan de „Voss. Ztg." geseind, dat de militaire correspondent van de Athinae in dat blad een uitvoerige be- schoixwing geeft, dat de tegenstand der Serviërs hopeloos is en zij; niet in staat zullen zijn het plan der Duitschers te ver ijdelen om een doortocht naar Turkije tot stand te brengen. De Servische generale staf heeft zich een verkeerde voorstelling ge-maakt van de versterkingen, die de Quadruple Entente kunnen zenden. Voor de Serviëi's blijft nog alleen over zich naar het Westen terug te trekken. In Albanië zouden de Serviërs nog eerder kans hebben om met succes tegenstand to bieden aan de Bulgaren, waar de Duit schers na de forceering van hun opmarsch slechts offensief-defensief te werk zullen VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG Abonnementsprijs Per 3 maanden fr. p. post. flM Losse nummers§.05 Prijs der Advertentiën 15 regels ƒ0.50, iedere regel meer 10 ct B-maal plaatsing wordt 2-maal berekend1 Bij abonnement voordeelige voorwaarde» Familieberichten van 110 regels 1.— iedere regel meer 10 ct. 111 1 ilüUiggg gaan. Een terugtocht over Monastir zou tot een volkomen ramp voor de Serviërs leiden. Waarschijnlijk zal de Servische hoofdstad naai' Üurazzo of Cettinje ver legd worden, aangezien de approviandee ring van daaruit gemakkelijker zou zijn. De verkiezingen in Zuid- Af r i k a. De verkiezingen waren in het geheele land zeer druk. De toestand om middernacht was, dat 30 unionisten, 14 leden van de Zuid- Af rikaansche partij, vier „labours" en één nationalist gekozen waren. Te Potchef- stroom, waar de opstand was ontstaan, werd de oandidaat van Botha herkozen, met vijftig percent meerderheid. De bekende „Iabour"-lefder C res well is geslagen. Generaal Botha is te Losbeug geko zen bij de algemeen© verkiezing in Zuid- Afrika. Porto's in Bielgi In België is het porto der brieven als volgt verandexd voor de hriefwisselinjg met Nederland: tot 20 gram 30 Centimes, van 20 tot 200 gram! 60 centimes en van 200 tot 240 grant, zijnde het maximum ge^ Wicht 90 centimes. „Mjsb," K a n t o o r-g i d s. Bij de firma E. de Bont Zoon, te Rotterdam!, is versohenen no. 1 van „De Kantoorguls", Maandblad voor de 'Ned. kantoren. Het wordt gratis verspreid. Mr. L. H. W'. Re gout, tijdelijk gezant bij het Vatieaan, isi ern stig ongesteld. Nikkelen e xx bronzen pasmunt. De uitvoer van nikkelen en bronzen pasmunt van het Koninkrijk der Nederlan den is vex-hodexx. Uitvoer van kj a a s. Met ingang van 24 October a.s. zullen vergunningen tot uitvoer van kaas Voor loopig niet mieer worden verleend. Met ingang van dienzelfden datum! zal op be- reeds verleende vergunningen tot uitvoer van kaas geen uitvoer mogen geschieden. Militaire tehuizen en v rijd o:ra van p art. Over deze beide zaken had de heer Duymaer van Twist vragen tot den minis ter gericht. De minister Van oorlog ant woordde nu, dat door hem in het begin Van September j.l. een opgave gevraagd is van de bestaande nxilitaii'e tehuizen, Pro- testantsche en Roomsch-Katholieke, zoo mede Van het bedrag, hetwelk als bijdrage voor de instandhouding voor elk tehuis noodzakelijk moet worden geacht. Zoodra door hem over de noodige gegevens wordt beschikt, zal nader worden overwogen wat ten deze kan worden gedaan. Wat de bewering omtrent ongenoeg zaamheid van de geestelijke verzorging der gemobiliseerde troepen betreft, deze werd door ds. A. S. Talraa ongegrond ver klaard. Tenslotte deelde de minister mede, dat hij op grond van te verwachten mis bruiken uitbreiding van het verleenen van vrijdom van port niet kan bevorderen. Dr. Kuyper en E.u dok-i a. Ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van „Eudokia" weid door dr. A. Kuyper, gisteravond in de groote Doelezaal een feestrede uitgesproken. De reusachtige zaal was tot iu d,e hoe ken toe stampvol met genoodigden bezet, onder wie ook burgemeester Zimmerman en verscheidene wethouders met hun dames. Dr. Bavinck directeur van het, bestuur van „Eudokia" opende deze bijeenkomst met gebed en heette alle aanwezigen hax-- telijk welkom, in het bijzonder den spre ker van dien avond. Muisstil was het in de overvolle zaal, toen dr. Kuyper opstond, tot het houden zijner feestrede. Spr. ging na waaraan Eudokia haar stichting te danken had, hoe het groot is geworden en dankbaar bekend in het ge heel© land. Voorts bespi'aR de feestrede naar uitvoerig de moeilijkheid bij1 die keu ze van den nxtedicijnmeestei-, in verband met het godsdienstig kaï'akter der stich ting, om hierna een breedvoerig betoog te houden over de verdiensten van de christelijke religie, ten opzichte van de ^medische wetenschap en nog meer de ki-ankzinnigtenverpleging. In vergelijking met de landen Van Azië en Afrika is er in het christenland van Europa etn Amerika sprak© van hoogere wetenschap en rijker resultaten op dit gebied. Heeft Eudokia uit geestelijk motief nooit afgezien van het dingen naar de rijkste medisch© krachten, ook heeft het steeds uitgezien naar wat technisch het beste;

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1915 | | pagina 1