Mo. 17
Woensdag 30 October 1915
30e Jaargang
De Qroote Oorlog.
Uit de Provincie.
Kroonjaarfeest Vrije Universiteit.
Staten-Generaal
Binnenland.
Uitgave van
de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGQ
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes-.
LAN '-5E VQRSTSTRAAT ZW
Bureau te Middelburg;
RA F. F». DHUiJ - L. BURQ.
Drukkers:
Öosterbaan Si Le Cointra
Goes,
Ontvangen: van J. D. te Goes fl.
Morgen sluiten wij de lijst af. Hartelijk
dank aan de gevers. Redactie.
Griekenland.
II. (Vervolg.)
Koning George zocht ook naar het
Noorden uitbreiding. Niet zoo-dra, had
Rusland aan Turkije den .oorlog ver
klaard, of bij trachtte zich van Thes-
salië meester te maken. Dit werd hem
echter door Engeland belet, hetgeen hem
te meer hinderde, dewijl alle BoJkan-
"staten iets van den buit van den Zie
ken Man wegdroegen.
Op het Congres te Berlijln in 1880,
onder voorzitterschap van Von Bismarck
werd evenwel ook Griekenland bedacht.
Daar had (Je deeling plaats. Bismarck,
die sinds dien dag de grootste gemeene
deeler genoemd werd, wist te bewerken
dat Griekenland een stuk van Thessalië
verkreeg.
Zeven jaar later werd Oost-Roemelië
bij Bulgarije gevoegd, tot ergernis van
de Grieken die hiervan onderdrukking van
het Helleensche element duchtten. De be
roering was zelfs zoo groot dat de Mo
gendheden er aan te pas komen moesten,
en door een blokkade der Grieksche kust
de Grieken weer tot rust brachten.
Dan, twaalf jaren later, in 1899, toen
de Kretenzen opnieuw tegen het Turksche
bewind in opstand kwamen, hielp er
geen blokkade meer aan. De Grieken
moesten en zouden de Turken te lijf gaan-.
Zij deden het dan ook; doch eer zij
een maand verder waren, na de neder
laag van Demoskos, waren zijl met de
kous op den kop naar hunne haardste
den teruggekeerd. Kreta bleef Turksoh en
de Grieken waren, meer dan ooit, lam
geslagen.
Het was onder den indruk van dezen
geduchten tegenslag dat Griekenland op
den Balkan bondgenooten ging zoeken.
V an dien tijd 'dagteekent dan ook de
toetreding van Griekenland tot het of
fensief verbond; eerste-minister was toen
Veiiizelos, die zelf geboren Kretenzer,
niets anders verlangde dan spoedige ver
vulling ran. zijn wensch: vereeniging van
Kreta met Griekenland. Zijn schuld was
het dat Griekenland bij het uitbreken
van den grooten oorlog tegen de Turken,
zoo krachtdadig kon optreden,
Griekenland was in die dagen een too-
neel van hopelooze verwarring. De Grie
ken beroemden zich wel op hun afstam
ming van de bewoners van Oud-Hellas.
Doch zij hadden blijkbaar meer van do
ondeugden dan van de deugden dezer
menschen geërfd. Immers wel leefde in
hen der vaderen handelsgeest, doch veel
meer nog w-as hun eigen een zucht naar
oproer en omwenteling, een twistzieke,,
ongedurige -aard, een zin voor valscho
staatkunde en baantjesjacht.
De toestand was zelfs op- eenmaal in
het begin, onzer eeuw zoo ernstig, dat
Britsche oorlogsschepen in den Piraeus
voor anker lagen om; in geval van nood,
■de koninklijke familie aan boord te nemen.
In die kritieke dagen trad Venizelos op;
krachtig' 'en beleidvol ruimde hij geschillen
uit den weg, schoof hij gevaarlijke ele
menten ter zijde, nam Fransohe officieren
in dienst om het Grieksche leger te ver
beteren, liet Engelsche officieren toe op
de vloot om de zeelied-en aan tucht te
gewennen. En, lest niet minst, hij wist
zijn landslieden te overtirigten. van de nood
zakelijkheid om him malle leus: naar
Konstantinopelte laten varen, en aller
eerst een bondgenoot te zoeken in de
1 uigaren. Zoo zou men, menschreef 1912,
tegen den Turk optrekken!
Zijn pog'en slaagde. Een hetere geest
weid over het volk vaardig. Het le^er
v-erduibbeldc in aantaL en in kloeke kracht.
De kroonprins, t hans Koning, K'onstantijn,
stelde zich aan het hoofd, en versloeg de
Turken in meerdere gevechten in het
oude Epirus en rondom Saloniki. Hij, tot
nu toe de onpopulairste man van het
land, werd sinds dien de lieveling van
allen.
Bfe samenwerking van den grooten
Grieksohen staatsman en den dapperen
Kroonprins bezorgde aan het herboben
2)e Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDA&
Abonnementsprijs
Per 3 maanden fr. p. post
Losse nummers
„0.05
Prijs der Advertentiën
15 regels ƒ0.50, iedere regel meer 10 cfc
3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend
Bij abonnement voordeelige voorwaarden.
Familieberichten van 110 regels fl.
iedere regel meer 10 ct.
Griekenland een groot deel van den ge
meenschappelijk met Servië, Montenegro
-en Bulgarije behaalden buit. Behalve de
havenplaats Saloniki verkreeg Grieken
land -een beheerschende positie in de
Aegeïsche Zee, in den Archipel' met zijn
rijke eilandengroepen.
(Slot volgt.)
Beknopt overzicht van den toestand
Het Balkan-avontuur is met veeL bom
barie begonnen, doch de Entente is hei
melijk benauwd, dat het weer op een
echec uitloopt.
De expeditie naar de Dardanellen kwam
van een koude reis thuis; wat zal nu
deze tweede poging opleveren.
Met name de Engelsche Pers is zeer
ongerust geworden naar aanleiding van
wat er in den Balkan voorgevallen is,
en zij maant tot grooten spoed, opdat
niet de zaak verloren, zij'.
Ook de „Times" acht een vlug en door
tastend optreden van de verbondenen een
allereerste noodzakelijkheid. „Iedere ver
loren dag en ieder verloren uur, zoo
zegt het blad, moet in ons nadeel ge
rekend worden. Wij vertrouwen er op,
dat er geen uitstel komen zal in de uit
voering van onze militaire plannen, welke
ze ook zijn"
Deze persstem, die met verschillende
andere te vermeerderen zou zijn, toont
voldoende aan, hoe diep men in Engeland
doordrongen is van den ernst van het
Balkanavontuur, waarin men betrokken
is geworden en van do noodzakelijkheid
van een snelle en doortastende actie,
waardoor de meest dreigende gevaren ten
minste voorkomen zouden kunnen wor
den.
Doch de gebrekkige organisatie zal
blijken een ernstig beletsel te zijn voor de
snelle uitvoerige der waanzinnige- plan
nen.
De beroering in de Engelsche regee-
ringskringen wijst er op, dat er iets niet
in orde is.
Trouwens er zijn eiken dag nieuWa
aanduidingen te over, dat er iets hapert
aan de voorbereiding, de organisatie en de
ontwikkeling van de Balkan-expeditie,
waarvan zoovele teekenen, als het af
treden van Delcassé, het verschil van
meening omtrent de hulp door Rusland
te verleenen en andere de onmiskenbare
uitingen reeds waren.
Lntusschen g-aat op den Balkan het ver
loop der feiten rustig zijn gang.
Zijn er troepen te Enos geland? Het
bericht van gisteren is tot heden nog
niet bevestigd.
Enos is, zooals men weet, aan de Aegeï
sche Zee, bij de monding v-an de Maritza,
gelegen en is bij het jongste verdrag
met Turkije, aan Bulgarije overgegaan.
Omtrent den opm-arsch van de ver-
hondenen van Saloniki uit en het re
sultaat van den strijd, door hen gevoerd,
worden géén nadere bijzonderheden ge
meld. De bezetting van Strumitza is als
een^ „loos gerucht" te beschouwen.
Wat de naaste toekomst zal brengen
is met geen mogelijkheid te zeggen.
We hebben te doen met een schaak
spel, waarvan de eerste zetten worden
gedaan; maar niemand weet hoe de ont
wikkeling zal zijn, omdat men over de
sterkte die de spelers zullen kunnen, ont
wikkelen, in 't duister rondtast.
Noch de grootte van de legers, die
Oostenrijk en Duitschland kunnen ont
trekken aan hunne strijdmachten op de
fronten in Frankrijk en Rusland, noch
de sterkte van het leger door de geal
lieerden naar Servië gezonden, is bekend.
En wat 'zullen Griekenland en Roeme
nië doen?
Dat is 'ook nog de vraag!
Soldaten-ervaringen.
Uit een brief van een Belgischen fcara-
binier.
„....Voor eenige nachten werden we
uit onzen slaap gewekt door een helle
en bange stem, die riepDebo-ut les
hommes, deboutWij springen recht en
bemerk-en met schrik, dat de strooi- en
pachthoeve, waarin we eene slaapstee
vonden in vollen brand schiet. Aangebla
zen door den Zuidenwind jagen de vlami
men machtig schuins omhoog. Wat een
toorts Indrukwekkend vuurwerk En hon
derden achtergelaten kardoezen ontplof
fen en zaaien vrees. Een wonder mag
het heeten, dat niemand in de vlammen
is gebleven noch werd gekwetst.
...Verleden Maandag lagen wij te....
getwaalven te slapen, of liever te rusten
in een gewelf den kelder, waar wij ons
veilig achtten tijdens het vreeselijk ar
tillerie-duel, dat toen plaats greep. Vele
hommen waren reeds dichtsaan gevallen,
en wij lachten met den Duitscher. Plots
komt er eeri te recht viak hoven den
kelder: ze ontploft en slaat een groot
gat in den muur, wel hónderd kilogram
steen en binnen werpend. Drie mannen wer
den gekwetst. .Of wc er toen uit te krij
gen waren, behoeft ge niet te vragen.
Ik kwam- er af met wat schrik, Goddank!"
Korte Oorlogsberichten.
De Duitschers 'geven in Warschau
voor de bevolking een krant uit, in drie
talen afgedrukt, n.l. in het Poolsch,
Duitsch en Jiddisch.
Uit Saloniki wordt gemeld, dat de
Bulgaren hij' 'Strumitza een bataljon ver
loren.
Men meldt uit Athene, dat de En
gelsche en Russische gezanten aan Zal-
mis te kennen gaven, dat hunne regee
ringen niet accoord gaan met de uit
legging der Grieksche regeering betref
fende hare verplichlingen 'Ten opzichte
van Servië.
De Zoon van den koning van Grie
kenland, prins Alexander, is aan het hoofd
van zijn batterij, toen hij op manoeuvre
ging, van 'zijn paard gevallen, bij' Pi
raeus, en heeft zijn dijbeen gebroken.
De koningin en de troonopvolger zijn on
middellijk naar Piraeus vertrokken en heb
ben prins Alexander in een ambulance-
wagen naar Athene getransporteerd.
.De B' a 1 k a n-o o r 1 o g. Uit Berlijn
Bij de legergroep-Von Mackensen werd
door het leger van generaal Von Kövess
door Oostenrijk-Hongaarsche troepen de
stad Obrenovac genomen.
Ten Zuiden van Belgrado bereikten
Duitsche en Oostenrijk-Hongaarsche troe
pen in samenwerking, na gevechten de
hoogten ten Oosten van Vranio, ten Zui
den van Ripanj en ten Zuiden van Grooka
aan den Donau.
Het leger van Von Gallwitz veroverde
met den rechtervleugel de streek ten Wes
ten van Scone, alsmede de plaats Vo-
danj en Mola Krsna. Het hoogte-terrrein
bij Lucica, alsmede ten Zuiden en ten
Oosten van Biozevac tot Nisljenovao is
den vijanjd ontnomen.
Het leger van generaal B-ojadjeff drong
verder door in de richting van ZajeCar
en Knjazevao over de Inowo en tegen
het ravijn van Pirot.
Andere Bulgaarsche troepen
namen Vranja in het Boven-Morawa-
dal en overschreden meer naar het Zui
den reeds de linie Egri PalankaIschtip.
S p i o n n a g e. Te Londen zijn twee
personen den 30en September wegens
spiönnage door den krijgsraad veroordeeld,
en wel de een. to-t vijf jaar dwangarbeid;
de ander tor dood, welk vonnis ten uitvoer
is gebracht.
Uit Australië. De minister van
landsverdediging, sprekende o-p- een mee
ting voor do recrute-ering, zeide, dat in
dien het noodig was meer te doen om
den nieuwen toestand in den Balkan met
6ucces te bestrijden, Australië aan den
oproep zou beantwoorden, ook al zou bri
gade na brigade gezonden moeten worden.
De gez ondheidstoestand in
Duitsichland. De chef van den ge
zondheidsdienst te Kopenhagen verklaarde
in den loop van ee-n interview:
Niet alleen te Kiel, maar ook te' Berlijn
zijn er talrijke gevallen van cholera. Men
zou 500 gevallen van typhus hebben ge-
constateerd. D-e gezondheidstoestand van
Duitschland zou aanleiding geven tot ern
stige bezorgdheid.
De Handelsoorlog. Lloyds
deelt uit Grimsb mee, dat de eigenaars
van -het s. s. „Upas" dit als verloren be
schouwen.
Men veronderstelt, dat de stoomtrawler
„Devonian" (bruto 128 ton), die 6 Septem
ber van Grimsby vertrok, op- 8 September
in de Noordzee op een mijn is geloop-en.
Er wordt verondersteld, .dat de bemanning
van negen personen verdronken is.
De Hamburger stoomschepen „Per-
nambuco" en „Soederhamn" zijn 's nachts
door Engelsche onderzeebooten in de na
bijheid van Hiifringe bij Oxelösund ge
torpedeerd.
De Orde van St. George vierde klasse
is verleend aan grootvorstin Olga (doch
ter van den tsaar), voor moed en toe
wijding bij het verbinden der gewonden
onder het artillerievuur van den vijand.
Een Duitsch officier, die in Duitsch
Zuidwest-Afrika heeft meegevochten, zegt
dat de Engelschen in het Zuiden van die
Duitsche kolonie nogal zware tegensla
gen hebben geleden. Voorts zegt hij, dat
Engelsche officieren (wij veronderstellen
Engelsche officieren, die. gevangen geno
men zijn) de verliezen nan Ti mine zijde
op 9000 man schatten, hetgeen overigens
meer dan tweemaal zooveel is als het
heele Duitsche contingent, dat in de ko
lonie aanwezig is. De bóeren, die hij
de Unie-troepen zijn ingelijfd, krijgen nog
al eens verschil met de Engelsehen, dat
gewoonlijk daarmee afloopt, dat de boeren
volgens de krijgswet doodgeschoten wor
den. 1
Tweede Kamer.
De uitgevers uit den
brand. -— Ons goudmijn
tje in Indië.
Over de gisteren gehouden Kamerzit
ting kunnen wij kort zijn, nadat de Ka
mer de Auteurswet-wijziging zonder veel
omhaal heeft willen goedkeuren.
Voor hen, die niet meer weten wat
de wijziging beoogt, deelen wij nog eens
mede, dat in het voorjaar van 1914 de
Kamer den termijn gedurende welke art.
50 der Auteurswet van kracht zou blij
ven, verlengd heeft tot drie- jaar na 1912.
Thans was conform hét ontwerp eener
Staatscommissie een wetswijziging inge
diend, waarbij de rechtsuitoefening na
der wordt geregeld, met inachtneming van
de rechten der auteurs.
Straks neemt de Eerste Kamer de wij
ziging aan en kunnen vele angstige Ne
derlanders weer verlicht adem halen.
Immers dreigde voor onderscheidene
uitgevers en anderen, die een groot deel
van hun bedrijfskapitaal gestoken heb
ben in cliché's, modellen, platen en der
gelijke vermenigvuldigingsmiddelen, het
gevaar, dat dit deel van hun kapitaa}
waardeloos zou worden gemaakt door de
wettelijke erkenning. Deze terugjwerkende
kracht was door den wetgever niet be
doeld en de belanghebbenden vonden dan
ook bij de t taatscommissie een welwil
lend oor en het regeeringsontwerp was
jegens hen even billijk.
De Kamer was vrijwel eenstemmig in
haar gunstig oordeel omtrent de wijziging,
een paar sceptisch-gezinden niet meege
rekend.
Onder de laatsten was Visser van IJzen-
doorn, wiens wapenen hem echter uit
de handen werden geslagen, resp. wiens
amendement werd afgestemd.
Het wetsontwerp betreffende de ont
ginning der goudvelden in Benkoeleii is
vervolgens z. h. s. aangenomen.
Ja, we schijnen heusch goudmijnen in
Indië te hebben.
De Multatuli's zullen wel met veel op
hef gewag maken van Neerlands goud
mijntje en ze zullen de Droogstoppels
nog wel meer over den hekel halen.
Tenzij ze meer nuchter geworden zijn.
De particuliere exploraties leverden
niet veel op, doch, nu zal de Staat zich
ermee bemoeien.
Moge de poging met succes bekroond
worden.
Indië in de eerste plaats kan er wel
bij varen.
Vervoer militaire r ij w i e l e n.
Met 1 Nov. a.s. is het militair-tarief
voor oningepakte twcewielers met één zit
plaats, ongeacht het gewicht en den af
stand, vastgesteld op Ï0.15 per stuk!.
„Avondp1."
De u i t v o er
van alle verduurzaamde groenten is ver
boden.
V oor Polen.
Het Ned. Comité Voor Phil, steun aan
Polen vraagt weer geld en kleeren voor
Polen. Plaatsgebrek verbiedt ons den vol-
ledigen oproep op te nemen.
Zendingen van kleeren (schoenen iin-
kluis) zijn te adresseeren aan de firma
C. W. II. van Dam Co>., Loods 22, Stiel
tjesstraat, Rotterdam. Gitten in geid zijn
evenals tot nog toe te zenden aan den
Penningmeester, den heer F. Th. Everard,
Singel 397, Amsterdam.
M i n i s t e r^j? reub's ontwerpen
zullen nog vóór het einde dezer week'
de Tweede Kamer bereiken.
Een ad mi raai staf te koop.
Gister werd in het Venduhuis der Nota
rissen te 's Gravenhage, de admiraalstaf
van admiraal De Winter verkocht. Deze
staf ontving de admiraal van Bodewijk
Napoleon. De opdracht luidt: Aan den
maarschalk van Holland I. W. De Winter,
Lodewijfc Napoleon, le Koning; van Hol
land, den 5den April 1807.
Naar „Het Vad." verneemt, zal bij den
admiraal staf .een, door den notaris Bim-
berge afgegeven, op authentieke beschei
den gegronde Verklaring van herkotast
den kooper worden uitgereikt.
(Jan Willem de Winter werd in 1761
te Kampen geboren, was een heftig pa
triot; hij moest dan ook in het bekende
jaar 1787 om die reden het land verlaten.
Hij trad in Frans'ehen krijgsdienst, en
keerde als Fransch generaal in 1795 met
Pichegru in ons land terug. Toen werd hij
benoemd tot admiraal en opperbevelheb
ber over de Rataafsche vloot; in 1797
leverde hij de Engelschen, onder bevel
van admiraal Duncan, 11 October, slag
bij Kampardium, doch verloor den slag
en werd zelf gevangen genomende eem-
ge maal dat een Nederlandsch admiraal
krijgsgevangen werd gemaakt. Van 1799
1802 voerde hij weer het opperbevel over
onze zeemacht. Lodewijfc Napoleon schonk
hem den titel maarschalk en benoemde
hem tot graaf van Huissen. Tijdens den
tocht der Engelschen (1809) naar Zeeland
nam De Winter maatregelen tot verdedi
ging der Zeeuwsclie stroomen. Daarna
ging hij weer in Franschea dienst oVer,
en stierf te Parijs in 1812, waar hij met
groote pracht WerdhegraVen. In de Boven
kerk te Kampen wordt in een urn het hart
van den admiraal bewaard. Red.)
Benoemd tot gezworene van den
Van Wuyokhuisepolder, J. D. die Feyfcer,
te H oek
tot voorzitter van het bestuur der wa-
terkeering van de calamiteuze polders
Mai'garetha, Kleine Huissens en Eendragt,
A. de Kraker, te 'Zaamslag;
tot voorzitter van den polder Walche
ren, A. W. Berdenis van Berlekoim', te
Middelburg
tot lid Van het bestuur dei* waterkeering
Van den calamiteuzen Zimmermanpolder
C. Burijn, te Rilland-Bath
tot plaatsvervangend dijkgraaf van den
Kleine Molenpolder, P. A. Schillemians,
te Graauw.
De minister van landbouw hoeft:
lo. ingetrokken zijne beschikking van
2 dezer, waarbij werd verboden het ver
voeren of doen vervoeren van herkau
wende dieren en varkens uit, naar of
binnen een kring in de gemeenten. Kat-
tendijke en Wemeldinge;
2oi. A. het vervoeren of doen vervoeren
van herkauwende dieren en varkens ver
boden uit, naar of binnen een kring in
de gemeente Wemeldinge, omvattende het
gedeelte begrensd door den Zeedijk van
af de Nieuwe sluis tot aan het. kanaal,
het kanaal tot aan den Bonzijweg' en de
grens der gemeente tot aan het punt
van uitgang aan de Nieuwe sluis;
B. bepaald ,dat wanneer bijzondere
redenen afwijking van het sub A bedoel
de verbod noodzakelijk maken, zoodanige
afwijking kan worden toegestaan door den
burgemeester van Wemeldinge, onder de
door den districtsveearts te Breda aan
te geven voorwaarden. „St.ct."
-Bij de firma R. M. Smits te Mid
delburg is' Verschenen de „Winterdienst"1
van den Walcherschen Zafcgids. Wij per-
sisteeren hij de vroegere gunstige uitspra
ken omtrent dit boekske. Om z'n rijken
en goed-bewerkten inhoud is; het een
veel-gezochte gids, dien men nooit ver
geefs raadpleegt.
De 1ste luitenant G. P. van Hecking
Colenbrander wordt gedetacheerd bij de
luchtvaartafdeeling ter opleiding tot offi
cier-waarnemer.
Middelburg. De politie hield gisteren
zekeren P. C. R. aan, verdacht van dief
stal van eenig geld.
Goes. Gisterochtend is een algemieene
vergadering gehouden van de Zuid-Beve-
landsche Onderlinge Verzekeringsmaat
schappij tegen Hagelschade, onder voor
zitterschap van den heer I. G. J. Kake-
beéke.
Behandeld werd het voorstel tot ver
goeding der Hagelschade aan de H.HI.
leden J. Koert, Cs. Zuijdweg en de N.V.,
Hofstede „Schenge" onder de gemeente
Wolfertsdijfc, in afwijking van het be
paalde bij 'Artikel 48.
Het totaalbedrag der uitkeering werd,
blijkens de „M. Ct.", vastgesteld op
f306.23. r i
Het reglement schrijft voor, dat de
taxatiekosten worden gedragen door de
vereeniging, wanneer de schade 10 pl't.
of meer bedraagt, en door den getrof
fene, waneer zij minder dan 10 pCt. is.
Daar het moeilijk bleek, het percen
tage Van de door de leden ondervonden
schade juist vast te stellen, werd beslo
ten de kosten door de maatschappij to
doen betalen. Een voorstel tot wijziging
van het desbetreffende artikel zal in een
Volgende vergadering ter tafel worden
gebracht.
De voorzitter, de heer I. G. J. Kake-
beebe, deelde mede, dat hij wegens ver
trek naar elders, genoodzaakt was, zijn
ontslag te nemen; hij; verklaarde steeds
met genoegen in het belang der vereeni
ging werkzaam' te zijn geweest ©n sprak
