Mo* 8 Zaterdag 9 October 11115 30e Jaa^ang HEFFING OF LEENING? Da Groote Oorlog» Feestgave Vrije Universiteit. Uitgave va» de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGG gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes-. LAK *E VORSTSTRAAT 2ÏS» Bureau te Middelburgs IflRSW A F. S®, DHUIJ - L. BUS®, Drukkers: Oosterbaan Le Cointro - Goes» Tot bet in ontvangst nemen van een feestgave voor dezé stichting verklaren zich bereid de heer K. Le Cointre te Goes en de Redactie van dit blad. Wij ont vingen "bereids van F. \V. H. B. te H. f 1; van K. L. C. te G. f 1. R e d. In den eersten tijd zal de vraag „hef fing of leening?" als middel orn de oor logskosten welke geleend zijn terug te betalen, aan de orde komen. De vrijzinnig democratische bond, waar in bekwame iinanciers als dr. Bos en mr. Marchant zitting hebben, heeft de vraag in studie genomen en zijn antwoord in een lijvig stuk, dat, schoon bereids aangekondigd, noch geen publiek eigen dom werd, neergelegd. Mr. Marchant heeft in zijn openbaar optreden reeds een en ander losgelaten, aan de hand waarvan men voorloopig te weten komt hoe deze zaak door de vrij zinnig democratische fractie liefst wordt aangepakt. De V. D. hond zou niet meer dan 300 miljoen uit een heffing in eens willen halen, het overige zou dan langs anderen weg Moeten verkregen worden. Een dier middelen zou clan kunnen zijn een belas ting op oorlogswinsten. Indien het waar js wat men fluistert, dat ongeveer zes milliard oorlogswinst is gemaakt door de gezamenlijke hande laars;, reeclers, landbouwers, fabrikanten en anderen die tot nog toe van den, oor log profiteerden, dan zal een dergelijke belastingheffing zeker niemand onwelkom zijn. Hel, is dan ook een alleszins billijke belasting. Maar dan is de opmerking ook juist dat de quaestie dan ook niet staat: hef fing in eens of leening; want geleend zal er toch moeten worden. Het is slechts de vraag: wat er gedaan worden moet na het leenenmoet men 15 jaar lang 26V2 miljoen elk jaar tqrug betalen of moet men' alles ineens teruggeven? De minister schrikt terug voor dat laat ste; hij acht een zoodanigen grooten hap in de vermogens niet verantwoord. Hij is bevreesd voor het dooden van de „margi nale" bedrijven, dat zijn dezulke, welke er nog maar even met hun bedrijfskapi taal komen kunnen. Mr. Marchant deelt deze vrees niet, dewijl men „zijn schulden mag in min dering brengen van zijn vermogen", en tengevolge hiervan juist die« „landbewo ners" welke „evenveel geld hebben op genomen als hun gansche bedrijfskapi taal, geheel cn al zullen vrij loopen". Mr. Marchant meent dat de heffing-in eens alleen zal nemen van hen die betalen kunnen, terwijl Volgens het leerlingstelsel juist de anderen het meest moteten beta len. f Dit is zeker dat zoowel heffing in eens als leening twee „kwaden" zijn, van wel ke het beste1 moet gekozen worden. Wij weten te weinig van het heffings plan der vrijzinnig democraten, 0111 ons een oordeel te kunnen veroorloven. Wij vestigen alleen er de aandacht op dat dit plan f 5000 en minder vermogen vrij stuit; .en vervolgens een procent op legt, zoödat iemand die f 8000 heeft maar f 30 moet betalen. Deze heffing-injeens treft derhalve niet de „kleyne luyden". Natuurlijk!'werkt deze heffing progres sief, zoodat de groote vermogens zeer zwaar zullen worden getroffen. Wie een millioen bezit zal bijvoorbeeld f59000 (zegge negen en vijftig duizend gulden) moeten betalen. Voorts heeft men 21/2 jaar tijd zegt mr. Marchant zoodat, iemand die een inkomen heeft van f 35000 per jaar, best zijn heele bijdrage kan be talen ,uit dat inkomen, zonder aan zijn kapitaal te komen. Hij heeft dan slechts 21/s jaar te leven van f25000. Iemand die f6000 inkomen heeft, zou gedurende 2i/2 jaar moeten leven van f5700 en hij is quite, zou dat niét gaan? vraagt de heer Marchant. Wjj komen nog wel op de voorstellen va.11 den vrijzinnig democratischen bond terug. Voorzoover wij, ze kennen en be grijpen, lacht het denkbeeld van heïfing- in-eeins ons wel toe. Doch, gelijkgezegd, wij dienen nadere becijferingen af te vrach ten. 'De Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG Abonnementsprijs Per 3 maanden fr. p. post Losse nummers 1.1® .8.65 Beknopt overzicht var den toestand Om nog eens op het nieuwe Grieksche kabinet terug te komen, dit is een coalitie- ministerie, samengesteld uit verschillende partijleiders, die, hoe verdeeld overigens. Hierin overeenkomen, dat zij anti-Yenize- listen zijn. Toch heet het, dat de Yenizelos-partij dit kabinet zal steunen. Maandag zullen wij er wel mieer van h 00 ren. Wordt inderdaad het kabinet door de Venizelisten gesteund, dan kan men, als zeker aannemen, dat het verdrag tusschen Griekenland en Servië als norm voor de verdere houding van Griekenland ge handhaafd zal blijven. Het is niet onmogelijk, dat dit zijn invloed doet gevoelen op hel optreden der geallieerden tegenover Bulgarije en op de houding van Bulgarije ten opzichte van van Griekenland en Servië. De geallieerden zullen zich van een agressief optreden tegenover Bulgarije ont- -houden, maar dit land tot een actie tegten Servië trachten uit te lokken, terwijl Bul garije zich van een uitdagende houding tegenover Servië onthouden zal. Het be richt dan ook, dat Bulgarije aan Servië een ultimatum gesteld zou hebben is niet bevestigd. Van den anderen kant wordt juist door den Atheenschen correspondent van de „Daily Telegraph" gemeld, dat Duitschland de formeele verzekering aan Griekenland gegeven zou hebben, dat Bulgarije Griekenland niet zal aanvallen en ook Servië niet zal aantasten voor de Duitschers dat land verpletterd hebben. De centrale mogendheden worden daar door beroofd van de voordeelen, die een ingrijpen van Bulgarije in den rug ,van Servië haar ziou kunnen brengen, maar ze bereiken dit, dat Griekenland dan mis schien neutraal blijft. Al is de kans daarop gering. Men vergete niet, dat de Balkan-roman heel wat ongedachte verwikkelingen en nieuwe verrassingen kan brengen. De toestand is nog verward en onzeker. Een vraagteeken blijft y oorshands ook de houding van Runxenië. Het wil blijk baar de kat uit den boom kijken. Eigen aardig is ook de verhouding tusschen Italië en Servië. Het optreden der Italianen in Albanië is den Serviërs lang niet naar de zin; toch reiken ze elkaar de hand. We gelooven echter, dat de vertrouwelijk heid verre to zoeken is. Op het Westerfront is bet, Fransche succes bij Tahure noig 'al van belang ge weest. i Volgens een Parijsch bericht niet zoo zeer om' het groote aantal gevangenen dat gemaakt werd, als wel omdat eruit blijkt, dat. de Fran^chen stelselmatig en zeker Voorwaarts schrijden naar die punten, wel ke van het grootste strategische gewicht zijn. Het Duitsche leg-ferbericht noemt de actie hij Tahure een „poging tot hernieu wing van het offensief"; in werkelijkheid evenwel blijkt, dat bet offensief, dat sinds de overwinningen van den 25en Septem ber onafgebroken werd voortgezet, thans weder tot voldoende kracht is gekomen om het beoogde doel te bereiken. Dit doel bestaat allereerst in het bezetten van den slrategischen spoorweg die van het. Oosten naar het, Westen door Champagne loopt, en welken de Duitschers tot het uiterste Willen verdedigen, Tahure, gelegen aan den weg' SouainCernay is'slechts ruim drie kilometer van dezen spoorweg 'ver wijderd. Door de verovering van Tahure konden de Franscben ook de gelijknamige hoogte bezetten, welke in het Fransche legerbe- richt wordt aangeduid als een steunpunt van de tweede vijandelijke verdedigings linie. In het Oosten duurt de strijd voort. Het voornaamste resultaat is, dat partijen elkaar langzaam verzwakken en uitputten. Het groote offensief in Woord-Frankrijk. De „Times" van Donderdag schrijft: Droevige bewijzen van de schatting, door den oorlog gedurende de laatste twee weken geheven van de jonge mannen in ons land, zijn te vinden in de lange lijsten van doodsaankondigingen versche nen onder de hoofden „op het slagvteld gesneuveld" en „aan wormen gestorven" en gedurende de laatste drie dagen op de frontpagina van de Times vermeld: Dinsdag waren het 90 namen, gisteren (de herplaatste niet meegerekend) 47, vandaag (eveneens zonder de herplaatsingen) 49. Onder deze 186 dooden waren er niet minder dan 102 die onder de 30 jaar waren, en van die 102 waren allen op 22 na onder de 26 jaar 5 waren 18 jaar; 10 waren 19 jaar; 13 waren 20 jaar; 15 waren 21 jaar; 9 waren 22 jaar8 waren 23 jaar9 waren 24 jaar en 11 waren 25 jaar. De meestcn van deze jongelieden waren luitenants; twee of drie waren minderen. Onder hen waren zoons van predikanten, advocaten, officieren bij de landmacht, doktoren, zendelingen en van leden van Lager- en van Hoogerhuis. Een-en-dertig namen zijn die van eeni- ge zoons; 'twee van cenige kinderen, drie van eenige nog overlevende zoons. De mededeeling van den dood van ka pitein James Harvey oudsten zoon van den heer James E. Harvey te Liverpool, werd gevolgd door de kennisgeving van het sneuvelen van den tweede luite nant William Harvey, de tweede en eenig- overlevende zoon. De strijd op den gletsjer. Een oorlogscorrespondent van de „Na tional Zeitung" vertelt van den strijd in de Gletsjers (de „N. R. Crt." vertaalt) Hoog tusschen hemel en aarde, in dek kingen die men met dynamiet, in de rots uitgehouwen heeft, ligt het kwartier waar wij sedert weken op post staan, 2200 meter hoven de zee, waai' de thermo meter altijd bij het vriespunt staat. Van sommige zijn reeds handen en voeten bevroren, als de ruwe Noordoios ten wind over den top floot, door kleederen en gebeente sneed jen dei natte jassen in bros ijs veranderde. Daartegen bestaat geen beschutting. Ijsvelden en sneeuw vlakten glinsteren (n het rond. In de gapende afgronden rollen de nevels die omhoog stijgen en alles omhullen. In de spleten schittert de veirsche sneeuw. Be neden hoort men het stroomende Gletsjer- Water. Ons sfcroo knettert van de rijp en de dekens zijn stijf bevroren. Dan weer kreunen daarbuiten storm en liegen. Dat is het oogenblik voor de Italianen. Het gunstige tijdstip voor een aanval onder beschutting van nacht en nevel en met sneeuwvlokken vermengden negen. Onge veer 60 meter naar beneden aan de over zijde van een met sneeu.v gevuld© diept© beweegt zich iets. Hier en daar ©en af gebroken dof geluid, een iichtbliksem va,n een seconde, die vaal door den nevel schemert, dan weer stilte. Nevelflarden verdichten zich tot ondoordringbare mu ren, dan een windstoot en een oogenblik zien wij sterren fonkelen. Nieuwi© wol ken drijven aan en omhullen de witte reuzen, die ons oog een oogenblik heeft gezien. De geluiden daarginds worden levendi ger. Het eentonige eindielooz© grijs be- 'gint zich te verdeelen. Klein© nevelflar den drijven nog door den opstekenden morgenwind voortgezweept naar de achter ons gelegen toppen. De Italianen willen van de ochtendschemering gebruik ma ken. Patroeljes duiken op eerbiedigen af stand op.Verderop glijden skilooperê over de witte vlakte. Ze willen ons van ter zijde aanpakken. Onze flankdekking zal hen te woord staan. Handig' komt de af- deeling in het front vooruit. In de diepte, \waar zij doiorheen moeten, ligt nog een ondoorzichtbare schemering. Slechts lyt en dan zien wij een aansluitende linie van donkere punten. Daar zijn ze. In dunne rij komen ze, op den buik krui pend, voorwaarts. Wij zien het aan hun sneeuwmutsen, die nog afsteken tegen het schitterend jwit van den pas gevallen sneeuw. Vooraan hebben ze sappeurs met draadscharen en handgranaten. Van hun laatste bezoek weten ze dat wij' ©enige rijen draadversperringen voor onze stel lingen hebben. I11 ademlooze spanning zien 'vrij de richting van hun oprukken. Tusschen de rotsblokken liggen de mijnen, veel Italianen dringen zich daar' tezamen, omdat zij daar goede dekking vinden. 'Een schok gaat door onze gelederen. Ieder houdt den adem in. Nu zijn zij boven op de mijn en halen adem voor nieuwe inspanningen. Plotseling een bliksemen. Een gedonder, minutenlang klinkt de echo tusschen de rotsen. De neeirdwalondie sneeuwstof verhindert ons de uitwerking te zien, maar wij hooren smartkreten en gejam'mer. Minuten duurt het, voor de kolkende Sneeuw zich neerlegt. Wat wij dan zien, stemt ook de meest geharde soldaat ernstig. Over meer dan 59 meter breedte ontstaat er een donkere opening. De sneeuw Is verdwenen. De Italianen zijn door ontzetting bevangen. De tijd voor dan aanval is nu voolï de Italianen voorbij. Maar met bewonde renswaardige dapperheid geven zij "hief nu niet meer op. Zij' dringen voorwaarts en openen nu het vuur. Dit heeft weinig succes, want reeds- ■sicfiijnt de zon in de kloven, de sneeuw schittert als teen zee van iedelgesteenten en verblindt. Z© onderschatten den afstand. Bij ons wer ken de machinegeweren. Eenige sappeurs zijn de eerste draadversperringen gena derd en beginnen nu vlijtig aan hun ge vaarlijk werk. De frontgroep is intusschen zeer dichtbij gekomen. Wij' nemen z|fe stuk voor stuk onder vuur en velen vallen. Verscheidenen zoeken dekking achter de steilte waarop onze steenbatterijen staan. Nu is het oogenblik gekomen voor de steenlawine. .De wachtposten maken do kabels los, steken hefboomen eronder en maken de laatste verbindingen dicht. De scheeve sneeuwvlakte begint te schokken en te glijden, dan volgt een gedonder. Eerst eenige blokken, dan de heele massa. Kleine steenhrokken rollen achterna, springend en suisend gaat de zware massa naar beneden, steeds harder ien hardei'. Zij verplettert wat haar ia den weg komt. De dichte troep, die hier zooevlan nog naar boven klauterde, maakt de reis mefö tot hij beneden door een hegroiedden rots wand wordt opgevangen. Nu beginnen ook in het dal de kanonnen te donderen. Bij ons loopt het reeds ten einde. Die Ita lianen hebben den lust verloren, den aan val voort te zetten. Voorzichtig gaan ze terug. Wij hebben eenige gewonden ver loren, maai- voor ons ligt een lijkenveld, dat aan de bloedige dagen in het Noor den herinnert. Wat zij?! 12 milliard mark? Toen den 24en Steplember bekend werd dat de inschrijvingen op de derde Duit sche oorlogsleening mteer clan 12 milliard mark bedroegen, zal deze uitkomst zegt de Kölnische Ztg. wel door telken Duit- scber met voldoening vernomen zijn. Do moesten zullen zich echter geen duidelijke voorstelling er van gevormd hebben, wat een som van 12.1 milliard mark in baar geld of in papiergeld eigenlijk beteekent. in verband daarmede 'zij! Vermeld, dat! do totaio aanmunting van goud in Duitsch land tot nu toe (sedert December 1871) ongeveer 5.15 milliard mark bedroeg, waarvan zich tegenwoordig in het bezit van de Rijksbank 2.42 milliard of onge veer 47 percent bevinden. Waren echter tot nu toe 12.1 milliard mark aangemunt, clanzouden deze ©en gewicht (een 20 Mark-stuk weegt 7.96495 gr.) van onge veer 4.480.000 K.G. of 96.8000 centenaars hebben. I11 zilver beantwoordt de reuizen- som van 12.1 milliard (een markstuk in zilver bedraagt 5.5555 gr.) 1.364.800 cen tenaars. Werd de geheel© som in papiergeld betaald, dan zou het gewicht der rijks- banknoten van 29 mark (tegen 1 gr. pier stuk) ongeveer 1.2.109 Centenaars, of in rijkshanknoten van 1000 mark (tegen 3 gr.) ongeveer 730 centenaars bedragen. Wanneer dus de grootste betalingsmid delen gebruikt werden, zouden zelfs ver scheidene krachtige mannen nauwelijks in staat zijn, deze ineens van de eene plaats naai' de andere te brengen. Voor het ver voer van de geheele som in Duitsche gouden munt zou een volgeladen goede rentrein van 50 wagens noodig zijn, en voor het vervoer in zilvermunt 40 vol geladen goederentreinlen Om zich een voorstelling ervan te vor men, welke ruimte 12.1 milliard mark in Duitsche 20 mark-stukken zouden, in nemen, zij .gemeld, dat de geheele vloer van den Keulschen Dom (6166 vierk. Meter) als de 20 mark-stukken (die een middellijn van 2.2 c.M. hebben) dicht naast elkaar gelegd werden, op 'verre na niet toereikend zijn. Er moesten 87 van die geldstukken op elkaar gelegd worden, 0111 de som in den Keulschen Dom on der dak 'te brengen. Daar de torens van het westelijk portaal van den Keulschen Dom een hoogte van 157 meter boven den vloer hebben, zou het reuzenbedrag van 12.1 millioen mark in 20 mark-stukken 6000 maal de hoogte van den domtoren bereiken, wanneör man ze alle op elkaar legde, of ongeveer 940 kilometer, wat ongeveer twintig maal Ima ger is dan de Mont Blanc. De totale goudopbrengst der wereld be droeg tot nu toe (sedert het jaar 1493) omtrent 70 milliard mark, waarvan zich tegenwoordig alleen in 't bezit der voor naamste Europeesche en Noord-Ameri- kaansche banken ongeveer 16 milliard be rinden. Het bedrag van ongeveer 26 mil liard mark, waarvoor het Duitsche volk nauwelijks in één jaar op de eerste drie oorlogsleeningen tezamen teekende, zou in Duitsche gouden munten een gewicht van 215.000 centenaars bezitten en in Duitsche zilvermunt van 2.866.000. Ter vergelijking zij ten slotte nog ver meld, dat de staatsschuld der oorlogvoe rende landen voor het begin van den oor log ongeveer 140 milliard mark, die der neutrale staten omtrent 36 milliard be droeg, terwijl tegen het einde van dit jaar alleen de zuivere staatsschulden van alle landen wel minstens 250 milliard mark bedragen zullen. Korte Ooriogsoarishte». E tl a v 0 111 u u r vin de 11 K 0- n i n g van Saksen. Koning Friedricli August van Saksen beeft dezer dagen twee gevangenen gemaakt. B'iji een wandel tochtje naar Altenberg in het ertsgebergte zag de koning twee personen in Russi- Prijs der Advertentiën I5 regels ƒ0.50, iedere regel meer 10 c4, 3 maal plaatsing wordt 2-maal berekend, Bij abonnement voordeelige voorwaarden. Familieberichten van 110 regels ƒ1.j, iedere regel meer 10 ct. eche uniformen zich in een boschje lang» den weg verschuilen. Hiji sprak hen in het Russisch aan en zijl verklaarden, dat zij uit het gevangenkamp ontsnapt waren. Beiden werden weder gevangen genomen en naar het kamp teruggebracht. De Engelsche generaal-majoor Wing van Littlehainpton is gesneuveld. Rij dien de in Zuid-Afrika waar hij! rijf male» eervol werd vernield. Een record. Een Engelsche artil lerist uit Jarrow heeft in den slag bij Loos een record geslagen. Zijin batterij vuurde 25 schoten in 5 minuten en had 20 treffers op een Duitsche redoute vol met machinegeweren en mijinen. Dit is een record van snel' en accuraat vuren. Thans staat definitief vast, zegt de Frankf. Zeitung, dat de Italianen niet in Macedonië maar in Albanië aan den Bal kanoorlog zullen deelnemen. De Regeering zal aan de Fransche Kamer voorstellen tegen 15 October de lichting 1917 op te roepen. Te Lyon is een .Toffre-school voor verminkten. Van het O o s t e 1 ij k o 0 r 1 o g s- t er re in. Het Duitsche hoofdkwartier meldt Legergroep Von Hindenburg. Russische aanvallen ten Noorden van Kosjany en ten Zuiden van het Wischnew-meer werden afgeslagen. Legergroep Von Linsingen. Bij Newel en Omyt ten Zuid-Westen van Pinsk zijn Russische posten door ons verdreven. Onze aanval in de streek' fen Noord westen van Tschartorüsk maakt vorde ringen. De Duitsche v repen van het leger van Ton Bothmer sloegen verscheidene Rus sische aanvallen af. De U-booten 111 de .Middel- 1 andsche zee. De bladen melden over het succes der U-booten in de Middelland- sclie Zee: Tot midden September werden minstens twaalf groote Engelsche en Fran sche stoombooten, waarvan verscheidene troepentransporten, tot zinken gebracht. Genoemd worden buiten de „Arabia" van acht duizend ton en achttien zeemijlen snelheid, nog vier Engelsche en vijf Fran sche stoomschepen. De lijst wordt on volledig genoemid. Het Bulgaarsche Telegraaf-agentsohap meldt: De koning heeft als 'opperbevel hebber van alle troepen den Minister van Oorlog, generaal Jekow, met het opper bevel over het leger te velde belast. In de omgeving van Aken (Erkelenz) werd een veteraan van 7071, die zich van het begin van, den oorlog in den ouder dom van 67 jaren als Vrijwilliger opgaf en tot nu toe den geheelen veldtocht meemaakte, tot officier in een dragonder- regiment benoemd. i Bulgarije en de entente. Het Bulgaarsche telegraaf-agentschap meldt d.d. eergisteren het volgende: De diplomatieke vertegenwoordigers van Engeland, Frankrijk, Rusland en Italië zijn '.s avonds petr extra-trein vertrokken, roet het personeel van de gezantschappen. De Russen reisden over Roestsjoek, alle anderen over Dedeagatsj. Uit naam ran de regeering was de secretaris-generaal van bet departement van buitenlandsche zaken aan het station aanwezig om hen Uitgeleide te doen; namens den Koning waren de chef van diens politieke kabinet, Dobrowitsj, en de adjudant des Konings, generaal Sawof, aan het station gekomen. Twee ambtenaren van het departement van buitenlandsche zaken maken de reis roee tot de grensstations Roestsjoek of Dedeagatsj. Wel protest! Uit AtheneHet gierucht, volgens hetwelk het nieuwe ka binet de bedoeling zou hebben om op nieuw tegen het ontschepen v.an inter nationale troepen te Saloniki te protestee- ren, is van iederen grond ontbloot. Uit Sofia verneemt het blad „Yilag": Radoslavof verklaarde aan den Gnek- schen gezant Naoem, dat de gebeurtenis sen te Saloniki niet in overeenstemming schenen met de verklaringen, die de Grieksche regeering door den gezant te Sofia liet geven. Indien de Grieksche regeering niet van houding veranderde, zou het Bulgaarsche kabinet de jegens Griekenland vriend schappelijk gezinde houding der Bulgaar sche openbare meening als niet gerecht vaardigd beschouwen en geen verantwoor delijkheid op zich kunnen nemen voor 'een verandering van gezindheid. De kabel speelt in dezen oorlogs tijd een belangrijke rol. V.ooral in den strijd op zee bewijst hij groote diensten en maakt een voortdurende verbinding van het land met de vloot mogelijk. Bo vendien kan een Staat van elk punt, waar zijn kabels uitkomen, ingelicht wor

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1915 | | pagina 1