rakel No. Zaterdag II September 1915 29e «Baargaa KneÉ m abriek, OEDE! oe oe acht &id mstbode, nsthode, alleen, De Groot© OoHog. Uit ds Provincie. NA ren sikn®cht_ f 1.25 n 0 05 Binnenland. F? 70 ets. 77 gelde zakken 5 -100 H.L. 2]/j meer 5 cents en half anthra- f voor Uw vul- oor cokesbestel- het Politiebu- ,m. 8.30, n.m. gen, levert £r. alpillen onder iau. De goed- luurzaainheid. -ange Delft, Mid- ,Walstraat,Ylis- Westkapelle, A. NIS.TerNeuzen. Lirg, TE PRIJZEN voor DE KEUZER M. KWEKKE- en een partij T (fort Zoutman), le 17 jaar.'Aan linatarwe voor rdgekeurd door [OOLE, Abeele. er St. Laurens, iet October Middelburg. |eii 3LDERDIJK te er 'SE, St. Laurens, of met October en St. Joosland. nber mgaan. Adres ie Wa.gema.ker, Uitgave van de Naami. Venn. LUCTOR ET EMERGO gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: LAN 'IE VORSTSTSAAT 210* Bureau te Middelburgs FIRMA F. P. DHUIJ - L. BURG, Drukkers: Oosterbaan Le Cointre - Goes. De Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs Per 3 maanden fr. p. post Losse nummers Prijs der Advertentiën 15 regels /"0.50, iedere regel meer 10 et. B-maai plaatsing wordt 2-maai berekend. Bij abonnement voordeelige voorwaarden. Familieberichten van 110 regels f 1. iedere regel meer 10 ct. Krabbendijke 18 jaar. De heer Kakebeeke en de feiten. Naar aanleiding van den brief van Kees van der Meer in ons laatstvorig nommer veroorloven wij ons de volgende feiten onder de aandacht te brengen: lo. De val van wijlen den heer Den Boer bij de stemming voor vier leden van den gemeenteraad: periodieke aftreding van die heeren Den Boer, Adatn en Fa- berij de Jonge (a.-r.) en Mulock Houwer (1.) in 1905, is inderdaad gevolg geweest van het lasterlijk gefluister dat de heer Den Boer als lid der Commissie voor den Hoofdelijken Omslag de burgers Zocht uit te kleeden. In een circulaire der vrijzinnigen, op 27 Juli 1905, geteekend door nu wijlen den heer J. Fransen v. d. Putte, iverdi listig lijk 'deze bewering, die vooral de mindere man zich aantrok, geëxploiteerd. Wij her inneren ons onder meer de uitdrukking in bedoelde circulaire: „bedenkt dat de leden van den Baad te beslis sen hebben, of g ij al o f niet h o o £- de 1 ij,komslag zult betalen en hoeveel." 2o. De verbreking van den godsvrede, aldus de heer Kakebeeke, geschiedde dfocnj de soc.-dem. Hiertegenover zij herinnerd dat de li berale heeren in de Prov. Staten daarin waren voorgegaan, door bij de stemming voor een lid der Eerste Kamer, vacature Hovy, gezamenlijk te stemmen op den liberaal Fokker. De heer Kakebeeke was bij die stemming wegens ziekte afwezig. 3o. En nu de aanklacht van den heer, Ka kebeeke dn de jongste Raadsvergadering tegen de Rechtsche partijen die, waar zij zeiven de meerderheid hebben, volgens henï, altijd andersdenkenden uitsluiten, adres zoo meent hij de Staten van Zeeland, die z'ijln vader uit de Gedeputeer de Staten wierpen, „z! oodra rechts de meerderheid had." Laat ons hiertegenover het volgende mogen opmerken. De liberalen hebben in Zeelands Staten van oude tijden de meerderheid gehad' tot 1895. Toen De Zeeuw1 (1886) voor het eerst verscheen, was de verhouding 29 links, 13 rechts. In 1889 begon die meer derheid af te brokkelen. Het gedeputeerd college was echter tot aan laatstgenoemd jaar uitsluitend liberaal. De liberalen be noemden toen graat' Van Lijnden, die tot geen" dei' partijen behoorde, doch, gelijk uit de partijstemmingen voor leden van Eerste Kamer en Gedep. Staten mag op gemaakt Worden, behoudens één enkele uitzondering steeds met de vrijzinnigen mede ging. Eerst in 1894, toen de ver houding stond 21 rechts, 20 links en den heer v. Lijnden, schonken de liberalen een zetel aan Rechts; wel wat laat, mag men zleggen. En Wat deed Rechts toen het in 1895 meerderheid werd Rechts nam voor Zich 4 van de 6 zetels, en Stemde voor de beide overige op den liberaal De Casem- broot en graaf Van Lijnden, hetwelk fei telijk neerkwam op 4 Rechts en 3 Links, want ook de Commissaris mr. Roest was liberaal. Den buitengewonen zetel lietRechts aan den heer J. M. Kakebeeke. Doch nui werd de heer v. Waesbcrgho JansSens ziekelijk, zoodat het in het ge deputeerd college herhaaldelijk stond 3 tegen 3 (de Commissaris met de beieren De Casembroot en Van Lijnden) tegen de Rechtsche heeren Lucasse, v. Rompu en Siegers. De beier Kakebeeke (lib.) moest dan Opgeroepen worden om door zijn stem de beslissing te geven, wtelke beslissing dan natuurlijk meestal uitviel in liberalen geest. Om hieraan een leind te maken, brachten eerst daarna, let- wel, NIET zoo dra Rechts meerderheid werd, doch pas jn 1901, dus zes jaar na dat tijdstip, de rechtsche partijen niet meer op den heer Kakebeeke hun stem uit, maar op een man van rechts. Zarji deden dit met gtrootea s'pijt, met het .oog op den respectahei'Jen persoon van den heer K. Enkelen vroegen hem dan ook tevoren om zich niet herkies baar te stellen voor dat buitengewone lidmaatschap der Staten; doch de heer Kakebeeke, ridderlijk als altijd, verklaar de liever met eer© te willen vallen. Rechts telde tot voor kort geleden 26, links 16 leden in onze Staten. Ons dunkt, een Vrijgevigheid die gunstig afsteekt, jb'ij de inhaligheid der Zeeuw se he liberalen die nog in 1913 alle open gevallen izetels in het gedeputeerd col lege naar zich toe haalden. En hoe stond het vroeger in de overige provincies toen de liberalen er de meer derheid hadden? In Zuid-Holland stond het tot voor en kele jaren 42 links, 36 rechts; hoeveel Rechtsche gedeputeerden? Geen enkele. In Friesland vóór 1905 27 links, 21 rechte. Hoeveel Rechtsche gedeputeerden Geena. In Overijteel maakten lange jaren de Rechtschen de grootst mogelijke minder heid uit. Hoeveel Rechtsche gedeputeer den? Niet één. Zoo was 't ook in Utrecht en Gelder- Land. Alleen Noord-Holland telde één Rechtsch lid in 't gedeputeerd college. En hoe staat het nu in Zeeland, dat 21 rechtsche en 20 linksche Provinciale- tStatenleden telt? Het wierp in 1913 alle Rechtsche af tredenden, ook het buitengewone lid De Veer, dat door W. Kakebeeke vervangen werd, uit. De eenige twee, die niet aan de beurt van aftreding waren, lieten do vrijzinnigen zitten, omdat zij er niet aan konden. Men herinnert 't zich immers nog welDieleman, Fraytier, Gerlach, Lucasse, De Veer, zij moesten er allen op eenmaal uit. Hieraan deed mee W. Kakebeeke, dezelfde die in de jongste vergadering van den Goeschen gemeente raad uitriepIk hoop niet dat rechts ooit de meerderheid haalt; wee ons, wat zal ons dan boven het hoofd hangen! En hoe staat het nu met de verhouding del' .partijen in de gedeputeerd© staten der verschillende provinciën waar Rechts de meerderheid heeft? In Gelderland 4 rechts, 2 links. In Zuid-Holland 5 rechts, 1 links. In Utrecht 4 rechts, '2 links. In Overijsel 3 rechts, 3 links. Tegenover deze feiten maakt d© heer Kakebeeke met zijn Wee ons! een wel wat mal figuur. Beknopt overzicht van den toestand. 't Gaat er warm toe op dat deel van het Oostelijk front, dat Z. van het moe rassengebied gelegen is, in Wolynien en in het laatste deel van Galicië, nog door de Russen bezet. Althans, heide partijlen melden hier groote successen, de centralen in Woly nien en de Russen in Galicië. De Duitsch-Oostenrïjksche troepen na men Duhno en ten N. daarvan werd het Russische front doorgebroken biji Olyka. Roiwno is hier de laatste versterking, waarop de Russen kunnen steunen. Het allerhevigste artillerievuur der Oostenrij kers zal hen echter spoedig ook uit deze stad verdrijven. De Russische tegen-aanvalszet in Ga licië is daarentegen met' succes bekroond geworden. Aan de Sereth-linie hadden de Russen reeds bijtijds sterke oeverwlexken aange legd, om den overgang te kunnen verde digen. Met het opdringen van de Oosten- rijksche troepen begön de strijd om het laatste kleine gedeelte van Galicië, dat de Russen nog bezet houden. Het is duidi©- lïjk, dat zij zich hier met alle kracht willen handhaven. De Sereth is een linker zijstroom van den Dnjester en loopt Noord naar Zuid. Ze stroomt in dezelfde richting' als de Oostenrijk-Russische grens, en ligt onge veer dertig kilometer yan de gifeMs1. Slechts in het Noordelijk gedeelte van haar loop, waar zij een weinig naar liet Westten afwijkt, bedraagt deze afstand ongeveer veertig kilometer. Door den Vorm van haar bedding vormt de Sereth op dit gedeelte van het oorlogsterrein e'en goede, natuurlijke verdedig!ugsstel 1 ingDe laatste voor de Oosteniijksch-Russische grens. Weliswaar, loopen er nog kleine rivier tjes tusschen den Dnester ©n de girens, zij hebben echter, noch door hun grootte, noch door den vorm van hun loop de be- teekenis van sterke, natuurlijk© verdedi gingsposities. in vredestijd was de Sereth-lijn niet bevestigd. De Russen hebben hier echter volgens hun gewoonte, een groot aantal sterk bevestigde bruggenhoofden aan gelegd, g De eenige plaats van beteeklenis aan de Sereth-linie is Tarnopol, dat ongeveer halverwege den loop van de rivier ligt. De Russen hadden hier een bestuur ge vestigd, dat thans weer de stad verlaten moet hebben. Van groot belang is ook de strijd, die gevoerd wordt in het Noorden, in Koer land, om Riga te bereiken. Het ontbreekt niet aan pogingen, om de Duna-linje te foroeeren, doch deze rivier schijnt een tweede Ysfer te worden voor de Duitschers*. In het Centrum wordt de terugtocht van de Russische legérs voortgezet I In de geheel© streek tusschen Njieimen cn Pnpet rukken de Centralen vooruit, zonder echter in staat te zijin geweest de Russen tot meer dan achterhoede-gévtech- ten te noodzaken. Het gerucht gaat, dat de Entente de Dardanellen-actie heeft opgjogevten. Een bericht uit Duitsche bron, zich zeer voorzichtig uitdrukkende, zegt, dat te Sofia binnengekomen berichten de con clusie wettigen, dat de Entente met de mogelijkheid van een staking der Darda- nellen-actie rekent. Zoo zouden alle te Dedeagatsj gedane levensmiddelenaankoopen voor de gealli eerden met den levjertermijn van einde September .afgesloten zijln en alle1 aan biedingen voor latere leveringen afge wezen. En Italië zou bedankt hebben voor de eer mede echec te lijden voor de gevaarlijke Dardanellen. Let wel, 't zijn slechts geruchten Uit een brief van een Duitschen soldaat. Ds. Bouma ontleent in de Z e e u W- sche Kerkbode aan de O.-Fries- landsche Diensbode het volgende schrij ven van een Duitsch soldaat aan het 0. front: Ik kon den Heere niet genoeg 'danken voor Zijn vriendelijkheid en goedheid, wel ke Hij aan mij bewezen heeft, want ik mocht weder zoo heerlijk ervaren, dat wie op God vertrouwt, op geen zand gebouwd heeft. En dit ondervond ik on der de volgende omstandigheden: Het was pp den avond van den dat we het hevel kregen om ons in een tarweveld te verbergen. Terwijl we nog aan den arbeid waren, werd reeds onze eerste afdeeling gérjoepen en weldra de tweede om den vijand nog meer te na deren. -Wij bleven' dien nacht in reserve, maar geheel strijdvaardig. Dubbelposten werden geplaatst en we lagen geheel toegerust met het geweer in den arm. Er gebeur de echter dien nacht niets. Aan den volgenden morgen moesten wij oni negen uur met 5 meter afstand omstuwd van' vijandelijke kogels, uitzwer men tot op een afstand van 500 meter van de vijandelijke loopgraven. Daar we nu pver een open veld moesten, waren we genoodzaakt ons weder in een lupinen- Veld in te graven en konden voorloopig onmogelijk verder. Eerst moest onze ar tillerie de vijandelijke stellingen storm- rijp schieten. Daar lagen we vijf uren in onze stellingen; onze artillerie schooit pver ons heen en voor ons sloegen de Russische airtillerieschoten in. In die oogenhlikk-en heli ik ondervonden wat ik aan mijn God heb. Hoe heeft mij1 toen Pb. 46, 90 en 91 getroost. En hoe ern stig klioni mijn gebed op-. Ach, ware het altijd maar zoo. Ik kon mij geheel aan den Heere overgeven. Hoewel ik een bang vermoeden had, dat mij in den eersten storm iets kwaads wedervaren zou, toch kon ik mij zoo ge-heel den Heere in de armen werpenen hoven alles werd de ■waarheid mij dierbaar: Indien wij leven, we leven den Heere, indien wij sterven, zoo sterven wij den Heere, daarom hetzij dat wij leven, hetzij dat wij sterven, wij zijn des Heeren. £n -als later het bevel tot de hestpj^_ rning kwam, daar gaf de Heere mij kracht, en wanneer er nog meer kogels gevallen ■waren, alle Vrees was van mij geweken en de Heere gaf mij moed. Nadat de briefschrijver dan verder ge schilderd heeft, hoe zij de Russische loop graven namen en een veel g'rooter aan tal gevangenen maakten, dan zij zelf wa ren, waarbij hij licht gewond raakte, vaart hij voert: Ik heb de ondervinding opgedaan, dat wie den Heere vertrouwt, rustig den vij and kan tegengaan, en wanneer hij "valt, zoo valt hij den Heere. Dit is echter geen verlies, maar winst, want het is een verlaten van het jammerdal en ©en ingang tot de eeuwige vreugde. Wel di'en, die ook in den tegen woordigen tijd den Heere tot troost heeft. Mechelen. Uit een correspondentie in de ,,N. Ct.": Toen ik vanuit de trant in de verte reeds den toren van Mieclieten in het land zag staan in dezelfde stoerheid van weleer, kwam er een groote voldoening over mij en toen ik een halfuur later onder den toren zelf stond en merkte, dat hij nagenoeg niet geschonden was, drong het nogmaals, tijdens dezen oorlog, tot mijn bewustzijn door, dat er toch veel en sterk overdreven wordt. Indien ook de schade .aan de kerk zelf toegebracht groot is, veel te groot (de kleinst© bescha diging zelfs zou te betreuren ge'wieest zijn) indien ook de glasruiten verbrijteeld zijn en groote gaten hier -en daar in de zij gevels en in 'het dak geslagen Wérden, zoodat de micld-enbeiik van den tempel met houten wanden werd afgeschut, waar- tusschen de godsdienstplechtigheden nu gehouden worden, toch kreeg ik volstrekt niet den indruk, dat het gebouw redde loos verloren is, wiel integendeel, dat hef nog zeer goed kan worden hersteld. Dat was een nieuwe reden tot groote vol doening. En misschien was het wel, ten gevolge van die beide waarnemingen en ook door de omstandigheid, dat He puinen nu Waren opgeruimd, dat de ergste schade, die de stad zelf geleden beeft, ji.l. die vernieling van de straat, die de „IJzeren Leen" heet, nu niet meer zóó erg voor kwam. De minste vernieling is natuurlijk al erg genoeg, maar in vergelijking met wat ik verwacht had, vond ik toch over het algemeen nog Mechelen met zijin archaïstisch karakter terug. Korte Oorlogsberichten. De Londensche Star rekent uit, dat er 8 Sept. in het geheel 19 Zeppje!- linaanvallen op Engeland waren gedaan, waardoor meer dan 300 menschen gedood of gewond waren. In den nacht van Woensdag op Donderdag is daar nu, de 20ste bijgekomen. De aanVallen hebben den Duitschers tio-tdusver twiee luchtschepen gekost. Op 9 Augustus werd een der grootste Zep pelins zoo- ernstig door een Engelseh ka non beschadigd, dat zij op zee moest da len en naar Ostende gesleept moest woe den, waar zij door vliegtuigen uit Duin kerken vernield werd, en "in den nacht van 6 Juni had de vliegerluitenant Warne- tord een Zeppelin vernield, die naar Bel gië terugkeerde. 'De bekende sterrenkundige pater Al- fani, directeur van het observatorium to Florence moet een werktuig ter beschie ting v,an vliegtuigen hebben uitgevonden. De kogels moeten met mathematische ze kerheid het doel treffen bij elk© wille keurige hoogte en bij elke snelheid van beweging. Misleidend? De Zuid-AMkaan- sbbe bladen hebben groote advertenties, waarin vrijwilligers gevraagd worden voor den dienst (buiten Zuid-Afrika, denken wij). Een zoo'n advertentie vangt aldus aan: „Walt zou er van Zuid-Afrika geworden zijn, indien V-o-n Spee, met zijn Duitsche vloot, niet vernietigd was geworden door admiraal Sturdee en zijn dappere man schappen? Kaapstad zou een ruïne zijn! Uwe- woningenplatgeschoten. Uwe dier baren: dood! Weet gij wel dat het de dappere en onverschrokken mannen van de Engelsch-e marine zijn, die heden uw© huizen en levens bewaken? Zijt gij te vreden uw plicht, uw heerlijk voorrecht over te laten aan „iemand anders"?" (N. R. Cnt.) - Volgens berichten in de N-owojo Wxemjia is het nu bekend geworden, dat in' Rusland zoo goed als geen voorraad meer is van jodium. De hospitalen zijn ten ^gevolge van volslagen gebrek aan jodium, jodofo-rm en andere joodprepara ten, in ongelegenheid geraakt, vooral bij de behandeling van wonden. De Duitschers hebben op het Oos terfront Olszanka genomen. De „A rah i c"-kw e s t ie. De vol gende Duitsche uanteekening is den Amerikaanschen gezant te Berlijn nog overhandigd Volgens zijn instructies mocht de com mandant de „Arabic" zónder waarschu wing en zonder redding van de menschen- Levens aanvallen, Wanneer het schip óf een poging tot vluchten deed óf tegen stand bood. Uit de bij omstandigheden moest hij echter opmaken, dat de „Arabic" een gew-elddadigen aanval op de duikboot van plan was. Dat door het optreden van den com mandant menschenlevens verloren Zijin ge gaan, betreurt de Duitsche Regeering ten zeerste. In Uet bijzonder betuigt zij dit leedwezen aan de regeering der V. S. wegens dien do-od van Amerikaansche burgers. De verplichting hiervoor schadever goeding te geven kan zij echter niet er kennen, zelfs niet voor het geval, dat de commandant zich inzake het aanvals plan van de „Arabic" vergist mocht hebben. Moc-ht over dit punt tusschen de Duit sche en Amerikaansche regeering geen overeenstemmende opvatting te verkrij gen zijn, dan is de Duitsche- regeerinjg bereid, krachtens art. 38 Van de Haag- sclie Overeenkomst dezie quaestie aan het Haag'sehe Hof op' te dragen. Een Engelseh matroos verhaalt in leen brief een eigenaardig gteyal, dat zicb op dfe 'Noordzee voordeed. „Ons schip wordt altijd gevolgd dooi' feen groot aantal meeuwen, die de gewoon te hebben na den maaltijd te dommelen. Ik bevond mijl na het middagmaal bij een onzer stukken van „i2 pond". Tot mijne groote Verbazing zag ik de meeu wen, die z'ooeven nog zaten 'te rusten, plotseling om een voorwerp vliegen, dat de periscoop van een Duitschen onder zeeër bleek te zijn. Zonder het waar schuwend rondvliegen der meeuwten zou den wij verloken geweest zijn". De heer Rrocock. directeur Van den Londenschen dierentuin, geeft de volgiende verklaring van het geval: „Het is' een ingewortelde gewoonte van de jneeuwen om rondom elk voorwerp te vliegen, -dat zij aan de oppervlakte van de zee bemerken. Steeds zijn zij .op zoek naar voedsel en hoogstwaarschijn lijk hebben zij de periscoop Voor het ge raamte yan een walvisch of iets van dien aard aangezien. Naar alles wat die vogels ziern en waarvan zij veronderstel len, dat het voedsel zou kunnen zijn, vliegen zij toe, vooral daar zij in dit jaargetijde minder gemakkelijk aan voed sel komen". Uit Weenan, 10 September: De in het terrein ten Westen van Rowno strij dende Russische troepen zijn over het Stubel-dal teruggeworpen. Onze van Salozce oprukkende troepen dreven den vijand terug in de richting Zbaraz. Bij Tarnopol sloegen Oostenrijk-Hongaar- sche en Duitsche bataljons verscheidene Russische aanvallen af. Onze bondgenoo- ten namen het dorp BocnioW. Ten Westen van de midden- Sereth kwamen opnieuw Vijan delijke versterkingen in den strijd. Daar wordt hevig ge streden. Ten Oosten. Van de monding van de Sereth en aan de Bessarabische grens heerscht rust. De keizerlijke en koninklijke troepen in Lithauen trokken geheel over het breed-e moerassengebied van de Jassjolda en de Orla en wannen strijdend terrein ten Zuid-Oosten van Boshany. Het En-gelsche s.s. „Mora" (1965 ton) is gezonken, de bemanning gered. Een Duitsch luchtschip bo ven Baltischport. In den nacht van 9 op 10 September wierp een onzer marine-luchtschepen op de Russische vlootbasis Baltischport en de spoorweg- inrichtingen aldaar met goed succes een aantal bommen. Het luchtschip werd door den vijand verscheidene 'malen zonder succes be schoten en keerde onbeschadigd 'terug. Een Duitsch vliegtuig heeft te Cba- Vanne sur l'Etany een krans naar hene den geworpen niet het opschrift: „Aa.n Pégoud, als held gesneuveld. Zijn tegen stander." Als voedsel voor paarden Wordt ter gedeeltelijke vervanging van haver bloed- en vleeschafval aanbevolen. Hollanders in België. Aan de Diuitsche pascentrales in Bel gië worden, blijkens de „Msb.", aan Hol landers geen passen meer afgegeven, diel recht ;op terugkeer in België geven. U i t v |0 e 'r. ■De Duitsche regeering verbiedt den uit voer van mijnookes. Belastingen. 'De Regeering heeft niet minder dan 21 belastingontwerpen hij den Raad van State ingediend. Middelburg in 1914. Aan het gemeenteverslag van Middel burg over 1914 is nog het Volgende ont leend Betreffende het gasthuis, waarvan in het raadsverslag van 5 Mei reeds in het kort iets opmerkten, wordt in het ver slag van de Godshuizen, o-pgénomen in het gemeenteverslag o-.a. het volgende mede gedeeld. i Op 31 December waren in het gasthuis 23 Vrouwen en 23 mannen, te samen 46 patiënten, gedurende 1914 werden (be halve vreemde militairen) opgenomen 323 mannen en 305 vrouwen, te samen 628 patiënten. Er vertrokken 274 mannen en 260 vrouwen, te samen 5344, terwijl 27 mannen en 37 vrouwen of totaal 64 patiënten stierven, zoodat er op 31 Dec. 1914 45 mannen en 31 vrouwten of totaal 76 verpleegden in het gesticht Waren. Onder het aantal Verpleegden zijin hei grepen 228 voor rekening van het Bur gerlijk Armbestuur met 8961 verpleeg- dagen, d. i. 3127 verpleegdagen minder dan in 1913. Voorts 239 voor eigen reke ning of v.oor die van particulieren, 15 voor rekening van diaconiën en philantrophi- sche inrichtingen te Middelburg, 34 voor burgelijke armbesturen of diaconiën van andere gemeenten, 25 voor rekening der Rijksverzekeringsbank, 33 voor die van

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1915 | | pagina 1