i\' o. 379 Zaterdag 38 Augustus 1915 39e «laargang De Qroote Oorlog. ONZE SLOTSOM. Uitgave van de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes. LAN iE VORSTSTRAAT 210= Bureau te Middelburg; FIR (VIA F. P. DHUIJ - L. BURG. Drukkers: Oosterbaan Lo Cointre Goes. 7)e Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG: Abonnementsprijs Per 3 maanden fr. p. post1.36 Losse nummers0.05 Prijs der Advertentiën 15 regels ƒ0.50, iedere regel meer 10 cL 3 maal plaatsing wordt 2-maal berekend Bij abonnement voordeelige voorwaarden, Familieberichten van 110 regels ƒ1. iedere regel meer 10 ct. Na de resumtie onze eindindruk. Hij is deze dat het gevaar' niet moet gezocht worden in gebleken ontrouw:, aan den leider. Wij gelooven niet dat bij de redactie van De Rotterdammer de bedoeling heeft voorgezeten oan leien po ging tot verzet tegen de partijleiding te steunen, en ook niet in den oud-minister Heemskerk de gedachte heeft geleefd aan een politiek verschil waarvoor hij had te propageeïen, en tegelijk den invloed van den leider onzer partij te ondermij nen. Ook bevat de asterisken-reeks van D e Standaard een enkele vergissing', hier en daar een opmerking die wat breed werd uitgesponnen. Doch over het alge meen juichen wij het zeer toe dat door De Sta ndaard eindelijk eens is uit-, gesproken wat in sommige kringen werd gefluisterd, vooral inzake het optreden van het ondanks zijn velerlei voorbereid en geleverd flink werk ten slotte toch nog tegengevallen ministeiie-Hecauskelijk. Het is de verdienste van dr. Kuyper geweest dat hij steeds gepoogd h-eleft zijn partij te hoeden voor de fouten harer tegenpartijen. Tot de fouten der tegenpartijen behoor de van ouds het individualisme, de hel> helij-kheid van vele liberale staatslieden om het beter te willed weten dan, school te maken tegen den leider. De liberale partij heeft vair ouds groote, hoogst bekwame staatslieden gehad, in alle tijdperken, bij dozijnen; had drie, later vier openbare boogescholen te ha ren dienste en een staf van hoogst ge leerde hooggeleerden, van naam, tactici en practici, in staat en ten allen tijde 'gereed om de partij' -te leiden in h|ejt juiste spoor. Toch is in haar optreden ctezte mach tige, krachtige liberale partiji herhaalde lijk belemmerd gewortlen door dat treu rige individualisme, dat altijd-alles-betet- willen-weten dan een ander; dan die el lendige tweedracht en tweespalt in dia eigen gelederen, waarop ten slotte haar beste staatslieden zicjh terugtrokken, of zij het ook al opzettelijk door de eigen partij gelauwerd, stil ter pooi te werden uitgewezen. Dit is, dank zij hare voortreffelijke or ganisatie, in de antirevolutionaire partij onmogelijk gebleken; al ontkennen wij, ook Wegens de historie, de schaduwzijde van zoodanige organisatie niet. Toch aarzelen wij' geen oogenblik de organisatie der a.-T. partij verte te ver kiezen boven iedere andere, omdat zij; mits men elkander goed versta, $en bes ten waarborg biedt, voor een vruchtbare afdoening van zaken. Alleen maar, er worde gewaakt tegen slaafsch volgen van één man, of het op zij petten van eigen meening uit vreles voor gezaghebbende in de partij. Onbewimpeld spreke zich uit, wie het niet eens is, en lokke wrijving van ge dachten uit, waar de hoogste belangen dit vorderen. Natuurlijk geschiede dit door de besten en de meest bestudeerden in da partij. Niet iedereen achie zich geroepen zijn duit in het zakje te steken. Wij hopen maar dat geen onzer antire volutionaire oud-ministers, al lieten zij' zich bereids in andere ambten inzette»' zich zullen laten inmetselen in pastorie of secretarie of Raad van State; maar dat zij door woord en geschrift den band met ons volk zullen aanhouden. En ten slotte, zijn daar verbeteringen noodig in onze organisatie, men stelle die niet uit. Men stelt daardoor den lei der jure suo in staat zijn meening er over te zeggen, zijn zegel' eir aan te hech ten, en mede de lijnen te trekken, waar langs zijn opvolger zij 't spade de-n machtigen bouw der antirevolutionaire partij heeft voort te zetten. Het is 'onze hairtewensch dat elk lid der antirevolutionaire partij zich voorts zal beijveren om in handel en wandel steeds meer te beantwoorden aan de zui vere leer waarbij hij is groot gewonden. Spreekt alzöo en doet alzoo. Den Heeale uwen God dienen, dienen in alles, ook op electoraal gebied, dienen en niet Hem gebruiken, om uit te voeren onzen wil. Eu voorts de een den ander uitnemen,- der achten dan zichzelven. Zoo kan er van de antirevolutionaire partij kracht Wij ven uitgaan. Beknopt overzicht van den toestand. „De Russische stoomwals is een zuig- pomp geworden". Wel een mooie troostformule voor. den Russischen Generaten Staf, telkens als deze constateert, dat z'n legermachten niet tegen den vijand zijn opgewassen, doch men ziaJ toch eindelijk moeten inzien, dat het dwaasheid is zich blind te sta ren op een telkens weer uitgesteld© „be slissende overwinning,". We hebben reeds op de groote strate gische be teekenis van de ontruiming van BrestLitOi'wsk gewezen. De scheiding tussehen de Russisch© le gers is hiermede een voldongen feit ge worden. Het Russische zuiderleger heeft nu geen gelegenheid meier om door het terrein westelijk van de groote Pripet- moerassen zich met het middenleger te vereenigen. Weliswaar is deze toestand minder ern stig voor de legeïs van vadertje, dan wanneer het front doorgebroken zoui zijn door de Duitseh-0os tenrijksohe troepen, immers bij de voortgezette vervolging is dit moerassig gebied eveneens ©efn be lemmering voor de centralen, doch roos kleurig ziet het er voor de Russische strijdkrachten niet uit. t Slechts mag men aan die zijde tevre den zijn o-ver het feit, dat de centrum- groep in veiligheid is gebracht. De terugtocht duurt inmiddels nog voort. Bialystok is ontruimd én de Russen zijn ten Noorden van Olita reeds de Nje- men overgetrokken. Waarheen zal nu de terugtocht gaan? Naar de gouveiinemanten Witebsk en SanoL lensk, d.i. achter de Duna en de Dnjepr; althans wanneer de Russen „gelukkig" zijn, Want de terugtocht op deze pun ten zal zeer groote moeilijkheden ople veren. i Het is nu de vraag, wanneer de laat ste bolwerken van de Russische vesting linie zullen vallen. Grodno, Wilna, Dunabprg en Riga zijn nu aan de beurt. Vooral Wilna en Dnnaburg zijn belang rijke kruispunten van spoorwegen. De bezetting van deze plaatsen 'zou den Russen aan de Duna groote moeilijk heden bezorgen en de verovering van Riga van de achterzijde kunnen beteeke^ nen. Enkele dagen geleden Werd uit St. Pe tersburg gemeld, dat een Duitsche kruiser in de Oostzee door een Britsche duikboot in den grond geboolrd was. Van Duitsche zijde werd dit met be slistheid tegengesproken, doch „Het Va derland" wijst er op, dat het niet vooit de eerste maal Zou zijn, dat bij de ver dediging van Riga tegen de Duitsehers de Russische oorlogsschepen door andere gesteund werden. Waar ongetwijfeld velen meer,-en aan den Vooravond van den val van Riga te staan, willen we deze geschiedkundige herinnering onzlen lezers niet onthouden. In 1812 hadden de Pruisen, die op hevel van Napoleon naar Koerland moes ten oprukken en na de verovering van Mitau ook Riga nemen Wilden, zich tegen Russische en Engelsch© oorlogsschepen te Verdedigen. Toenmaals Jiezaten "de Duit se,hers geen vloot en het ingrijpen der ma rine-strijdkrachten droeg er toe bijl, dat z!ij Riga niet konden bezetten. Vooral de Engelschen maakten het den Pruisen moei lijk. Voor de haven kruiste een Britschia vloot onder admiraal Martins, die een aantal kanonneerbooten met zhvaar ge schut, Waaronder 24-ponders en mortieren, in de Duna en de Aa gezonden had. De Russen hadden him vloot en eenige booten uit Sweaborg naar Riga gestuurd. Deze zoowel met zeilen als riemen uitge ruste vaartuigen werden gecommandeerd door den Britscben kapitein Stuart. Deze strijdmacht bedreigde niet slechts den rechtervleugel der Pruisen, maar kon hen zelfs in den rag aantasten. Den 5en Augustus 1812 werden dan ook de Pruisi sche troepen door het garnizoen van Riga en de schepen aangevallen en terugge dreven. Den 7©n Augustus kwam het tot nieuw© gevechten, waarin de Pruisen ge lukkiger waren, maar tegen de schepen konden "zij niets uitrichten. Daar Riga nog van den zle-akant aanzienlijke verster kingen ontving, en. ook de vloot uitgebreid Werd, moesten de 'Pruisen ten slotte de onderneming, opgaven. De Dujüsohers zijln ook nu nog1 niet gereed met hun taak. Hun vooruitzichten zijln echter gjunstig Niet allen is dja positie van het vijandelijke leger slecht, doch ook de politieke toe stand in Rusland is verre van rooskleurig'. Zelfs de Timea-correspondent te Pretro- grad geeft zyfe toe. „D© Russische natie heeft zich, zoo meldt hij, met buitenge wone snelheid georganiseerd om' munitie te maken en bet leger van al het noodige te voorzien len de Doema is het er over eens igteworden, dat zij vast aaneenge sloten de rageering moet steunen, maar de reorganisatie van hlet Russisch ministerie is nog steeds niet geschied. Het initiatief en de energie van het publiek zijn kolos saal en met groote bezorgheid ziet men uit naar een krachtige leidende hand. Er is geen hoofd der regeering, het welk voor de Doema kan verschijnen om een duidelijk en vast afgtelijlnd politiek programma aan het land te gpven. Inderdaad een kwade factor voor den Rus, ook voor den Rus ten slagVelde, die zich nu tevreden mag' stellen met voor „zuigpomp" te spelen. Quitschlaml en de Vereen. Staten. Uit Washington wordt gemeld: Berns- torff gaf Lansing kennis, dat de verkla ring van eerstgenoemde van Dinsdag de bedoeling had stilzwijgend io doen begrij pen, dat de commandanten van ondei-zee- ers niet meer zonder waarschuwing koop vaardijschepen zullen aanvallen. Gerard (de gezant cler Vercenigde- Staten te Berlijn. Red.) meldde den Inhoud van een gesprek met Von Jagow. Deze zeide, dat Duitschland voor het zinken van ,de „Arabic" een politiek aanvaardde, bestórmd ami het vraagstuk op te lossen. Officieel© personen zijn nog al optimis tisch betreffende een schikking Van den toestand. Wilson en Lansing wachten op oen be slissende verklaring van Berlijn. Verno men wordt, dat Duitschland een schorsing der oorlogvoering tegen schepen, die pas- 'sagiers vervoeren, aankondigt. Een nader bericht meldt: Op instructies van Berlijn ,gaf Bernstorfl: aan JLansing kennis, dat volkomen voldoening zóu Worden gegeven voor het doen ziinken van de „Arabic". Bernstorfl zet uiteer -dat Duitschland meer zal doen dan alleen een afkeuring uit te spreken, indien de „Arabic" zonder waarschuwing tot zinken is gebracht. Een afzonderlijke vrede met Rusland aanstaande? De Keulschl© correspondent van de Tijd meldt De toestand van heit Russische 'fegier wordt niet meier uitsluitend door Duitsche militaire autoriteiten onhoudbaar geacht. Het gebrek aan munitie, de ontreddering in sommige takken van dienst, militaire oneeni-ghieden ein moeilijke bininenlandsclhel politieke verwikkelingen Muiten niet enkel een offensief van Russische zijlde voor afzienbaren tijd uit, maar maken ook het defensief tot een gevaarlijke operatie. In deze omstandigheden is het begrijk pelijk, dat de Russische wil om te over winnen de mogelijkheid overweegt om in een 'Wil tot behoud van het vóór den oorlog bezetene over te gaan. Tot zulk een omkeer dragen ernstig bij de tegeW- slag aan de Dardanellen, die Ruslalnid afgósloten houdt op een'wijze, waarvan men zich in het overige E,ujropa niet vol doende rekenschap góeft, de opeenhoo- ping van voorraden en de verstopping van voor het geregelde leven noodzakelijke verkeer, de stilstand der krijgsverrich tingen in het Westen, bet geringe uitzicht van den toestand op den Balkan en moei lijkheden, die met de Entente-machten zijln gerezen. Man den anderen kant zou er Duitsch land alles aan gelegeai zijn, de overwinnin gen in (het Oosten te kunnen uithuiten voor den algemeen-en toestand en tevens om het gevaar te ontgaan van ©en avontuur lijke overwintering in de sneeuwvelden. De centrale mogendheden zouden op- het oogenblik edelmoedig jegens- den terugge drongen tegenstander kunnen zdj|n. E,en en -ander heeft er toe- g|eleid, dat men elkaar niet in onwetendheid beeft gelaten over hetgeen wenSchelijk zou h-ee- ten. In verband daarmede is ook nog' geen beslissing bekend gemaakt omtrent het geen met het toekomstige Polen zal ge beuren. Daar echter reeds van Russische zijlde een zekere zelfstandigheid aan de' .thans door de centrale mogendheden be zette PoolsChe streken was toegjezegd, en voor Duitschland en Oostenrijk-Ho-n- garije een zelfstandig Polenrijk onder ze kere voorwaaiden niet geheel ongelegen zou komen, is op dit punt dus een over eenstemming; zeer wel mogelijk. Voor Rus land zop tihans een vrede niet bepaald vernederend behoeven te z'ijin, indien het aan Oostenrijk een zeker controle-recht tover Servië zou toekennen, terwijl -dan aan Turkije de vrije hand in Azië zou worden gelaten. Berlijin is op het oogenblik del plaats van jgedacihteuwisiseling oveir ©en 'e|n ander, en ofschoon de Duitsche pers stellig}© wenken heeft gekregen. ,om op het punt van vredesonderhandelingen niet voorbarig te zijn, zou deaf kondiging van een wapenstilstand in de komende dagen geen-sz ins een volkomen verrassing zijn. Of die spoedig ge volgd wordt door een afzonderlijken vrede met het Tsarenrijk en of deze weer bet uitgangspunt van onderhandelingen ook met de Entente' zal worden, zoui natuurlijk niet geheel zijn uitgesloten. Een brief van het front. aan een brief van een Belgischen zie kenverpleger aan het front, die in ons land is gó wriest -en die nu naar Vlaanderen is gegaan, ontleenen wijl het volgende: Zie, mijnheer Jean, ik ga gaarne met de soldaten om, omdat mien aldus van al les hoort en ziet. En over wat er zooal gezegd wordt zijln heele boeken te schrij ven; daar niet allen delzelfde gedachten en gevoelens hebben en er zooveel ver schillende karakters van menschen zijln, is het moeilijk om juist luit te drukken wat zij verlangen. Die oorlog duurt te lang dat is bijlna het algemeen gevoelen, doch dit is niet het geval hij anderen; de lange maanden hebben in hun harten een wraakgevoel' doen ontstaan. Dat wij eens vooruitgaan, roepen z|e, dan zult gijl won deren zijeai Wij denken aan ons land, aan onzle ouders, aan onze nabestaanden, enfin aan alles wat wij liefhebben. Anderen wachten met geduld den loop der omstandigheden af en houden zich miet alle soorten van leerzaam fen belangwekkend tijdverdrijf bezig, b.v. verzien te maken, het schil deren van landschappen, t-eekeningen vol gens de natuur, photographic, voorts het maken van broches-b-reloque- voor kettin gen enz. uit Duitsche kogels, bewerkt met onvoldoende gereedschap. Men vindt ook verschillende modellen van IJzerringskens, gemaakt van Duitsche obuskopplem; die worden gesmolten, dan in vormen gego ten en voorts miet eón versleten vijl of bot pennemés wordt bet juweel' Voltooid, een aandenken dat waarde heeft, want het wordt vervaardigd van Duitsche obus sen, die dole! gemist hebben. Zoo zijn er veel Men vindt ook miannen, ditet maar te- VTeden zijn als bun Óen brief of kaart gebracht wordt. De leerste vraag isKomt hij uit Holland? Gij weet misschijein, mijn heer J©an, dat meest alle soldaten van ons leger gevluchte, uitgeweken of geïnter neerd© familieleden in Holland hebben; daar hebben zijl allen voldoende- hulp en bijlstand gevonden, (allien ispreken er met lof over in hun brieven naar het front. Zoowel lichamelijk als zted-ejijk wordt alles gedaan óm hun Bestaan aangenaam en dragelijk te maken. Zonder uitzondering voelen alle Belgische soldaten hun hart gloeien van eerbied en genegenheid voor fide HollandsChe bevolking;. Ik zelf moet' bekennen dat mijn onthaal t© Amersfoort ongelooflijk was. En wat mijn vrouw en beide kinderen betreft, die te Amsterdam geholpen en geherbergd waren, niet® mocht er hun ontbreken; het medelijden was tot het toppunt gestegen. Om alles wel te begWijipen moet men in dezen traui- rigen toestand verkeerd of er aan deei- glenomen hebben. Al' dez© daden verdienen bekend >en geprezen te worden, daarom in naam mijner medegezellen duizend maal dank! Van Holland ben ik vertrokken, ik heb eenige dagen in Engeland en Frankrijk v-eribleven, tot jijc eindelijk bij mijn leger als ziekenverpleger aankwam. Ik gevoelde mijl oprecht 'gelukkig, mijl iweer aan het Belgi sche front te bevinden om mïjjn vaderland te dienen en met mijn makkers te strij den tot het einde. Ontvang, mijnheer Jean, de beleefde groeten voor »w ge.achte moeder, zuster en broeder' van. Zeer dicht tegen den IJzer, Daar worden de Duitsehers wijzer. Noord-Oost-Zuid-West T'huis- is het altijd 'tbest. Handelsb'. Korte Oorlogsberichten. - De correspondent van de- „Morning Post" te Stockholm deelt mede, da,t 200 aldaar wonende Duitsehers tussehen de 35 eu 40 jaar, behoorende tot den onge'- oef-enden landstorm1, naar Duitschland zijln vertrokkien. Bij -de gevechten in Vlaanderen kreeg een kompagnie soldaten bevel een brug te bestormen, verhaalt de „Tagl. Rund schau". Toen de kompagnie de brag tot op betrekkelijk korten afstand was gena derd, riep een soldaat „Hoera". Nauwe lijks was het geluid bestorven of een honderdvoudige echo herhaalde dien kreet. Op hetzelfde oogenblik' vloog met -een ontzettenden knal de brug in de lucht. De vijand was- door het ontijdig hoera geroep in de war gebracht en had de brug eenige seconden te vroeg laten sprin gen. D-oor dit gelukkig „toeval" werd d-e geheel© kompagnie gered. In! een /Duitsch blad komt een adver tentie voor, waarin de generaal Albert von Alt-Stutterheim acht van zijn op het slagveld gedurende dezen oorlog gevallen familieleden herdenkt. In Yemen.'Begin Juli is een Turk- sche troepenafdeeling bet gebied van dm sultan van Sahadj binnengedrongen. Eau Engelsch detachement trok de Turken te gemoet. D© Engelschen hadden lievig te lijden van de hitte; een munitie-comvooi vergiste zich in den koers, met het gevolg, dat de Engelschen op Aden mioesten terug trekken. Het schiereiland werd in staat van verdediging gebracht en de landtong beziet. De Turken waren 3000 man sterk en beschikten over tien bergka nonnen en, eenige mitrailleurs, terwijl vele Arabie ren hun hulp verleenden. De Turken be zetten Othman, op zes mijlen afstand van Aden, waar de watertoevoer voor de stad kon wórden afgesneden. Den 21en Juli werden zij echter verdreven. Deze neder laag ontmoedigde de Arabieren, die zich terugtrokken. Andere stammen vielen nu de Turken in den rag. Een hevige slag Werd geleverd bij Bir-Ahmed, halverwege Aden en Sahadj, Waarin de Turken ver slagen werden; zij moesten terugtrekken tot Usamir en het geheele protectoraat ont ruimen: Haïta aan den vooravond Van annexatie. Dej regeering der Ver. Staten heeft die van Haïti tot 17 Septem ber tijd gegeven out het voorgestelde ver drag te aanvaarden, volgens hetwelk de Ver. Staten him financieel protectoraat ook1 over Haïti uitstrekken. In tussehen zullen Amerikaan sche zee soldaten de voornaamste) steden van Haïti bezetten, oimi onlusten te voorkomen. De financiën der Entente. Langs een oimWeg wordt uit Petrogjad aan de „Vosb. Ztg." gemeld, dat de Rus sische minister Van Financiën, Bark, ver gezeld door eenige hoogere ambtenaren van het ministerie, 27 Augustus, -over Stockholm naar Londen en Parijs is ver trokken. j De houding der Balkan- Staten. De „Balkanska Po-schta" schrijft, betreffende de miededeeling over de mo tie der Skoeptsjina: i i Uit de motie kan mm niet zien, of de Skoeptsjina de voorstellen der Entente- mogmdheden aanneemt of verwerpt. Doch wij vernemen daaruit tenminste de mieening der Skoeptsjina over de Mace donische kwestie. D© Skoeptsjina zóu bereid zijn aan Bulgarije zekere conces sies te doen, doch eerst wanneer Servië het Serbo-Croatisch-Slovenische volk 'be vrijd zóu hebben. Dit komt overeen miet een afwijking van de voorstellen der Entente-mogendheden en is in overeen stemming met de mieening der Servische pers. en de tot nu toe gevolgde, politiek' van den minister-president Pasjits. „En morgen, zoo zegt de Matin, zal de vogtei, die ©en oogenblik gekooid is 'geweest, zïjln vlucht oVer de slagvelden hernemen". Mlen begrijpt al, dat dit zin netje geschreven is in verband met de ontvluchting: van den Franschen vlieger Gilbert. Gilbert, men zal hlet zich herin neren, is de man |g|ewe|est, die alleen stout moedig een vlucht naar Friedrichshafen gedaan heeft. Door leen defect aan zijin motor werd hij! toen gedwongen op Z-wit- stersch grondgebied t|e landen. Hij werd' te Hospenthal, niet vter van Andermatt ge ïnterneerd len, zooal-s gjemeld, is hij ,van daar gevlucht en te Parijis teruggekeerd. Aan een vertegenwoordiger van de Ma- tin heeft -Gilbert gezegd, dat hïjl gereed is! zïjln post van militair vlieger wleer ia- te góan nemlen -en hiji herinnerde er in het gesprek, dat hij miet den journalist had; aan, dat hij vóór zijn intemeering negela luchtgevechten geleverd heeft, waarin hij vijf Duitschè vliegituigten, vier aviatiks en één taube naar beneden heeft gescho ten. N. R. C. Gelijk men weet heeft de Duitsche duik boot, die de geheel© post op het Noorsche stoomschip „Haakon Y1I" in beslag nam, de paketipost over boord laten werpen. Slechte vier pakketten mochten blijven, meldt Morgenb'lad|et©en paket bestemd voor Amsterdam, eten lijkkrans voor Parijs, een paket naar ©en vrouiw in Canada en een paktet naar Bueno-s-Aires. Van het Oostelijk Oorlogs terrein. BERLIJN, 27 Aug. Bijl de legergroep van Von Hindenburg duren die gevechten bij Bauske en Schonberg ten Zuid-Oosten van Mitau en iu de streek Jeu Oosten van Kowno voort. Er werden 2450 Rus sen gtevanglem genomen; vier kanonnen en drie machinegeweren buitgemaakt. Ten Zuid-Oosten van Kowno is de vijlaJnd terug geslagen. Die vesting Olita is door de Rus sen ontruimd en door ons bezet. Meer naar het Zuiden rukken de Duitsche troepen op in die streek ran den Njemen.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1915 | | pagina 1