bruine Merrie, Maandag 9 Augustus 1915 29e «laargang kenmeid. RKENS, i\o. 262 ectenkantoor. 3URG, Menwagen OKNECHT ersknecht loTTIER BEUN, ikomende Knecht erancier leisje, |nstbode. ie Meid lienstbode. loudster, e tijd.) l8 20 1 1 lüüffiiy opzegbaar 4 °/0. tOOP: iggekerke. OOP: |J. KOPPEJAN C.Jz., Zoutelande. COOP lelgisch ras, bij |enhof, Oost-Souburg. ÏEVRAAGd iiggekerke htober iEIJNIERSE, Bree- jienstplicht |met October LORIER, Abeelsche [beele). lovember iter Melk per dag. prstraat, Vlissingen. in een net burger- lleeftijd 1824 jaar. iNieuw-Terbregtsche ]en Vrachtrijder, Rotterdam. lOEK te Kloetinge. Ir HARST—Peters It, vraagt tegen 1 |en ÏTERMAN KLzn., in pkerke (W.) DRS, Herv. Pastorie f, vraagt begin Nov. in een gezin van 1. AdresJ. v. d. ersek e. 344 D86 182 1—3 1—3 1—3 U 50 610 746 5 756 5 06 514 5 21 5 29 817 5 37 5 43 828 5 48 5 57 6 03 836 615 16 24 857 6 83 16 42 715 910 835 10 44 H 914 1127 10 27 12 36 17 24 9 42 K19 825 12 40 fe 58 11 37b 10 00Ö 11 35 10 34 12 28 -- Uitgave van de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes; LAN i.E VORSTSTRAAT 2!9- Bureau te Middelburg; FIRMA F. P. DHUU - L. BURG, Drukkers: Oosterbaan Le Cointre - Goes. GOES. Voor de Raadsverkiezing op Maandag 16 dezer beveelt „De Zeeuw" gaarne aan den candidaat der drie Rechtsche partijen, den heer K. BRANTS. Onvoldoende erkenning. De rechtsche partijen te Goes hebben voor de gemeenteraadsverkiezingen, in 7I<* laatste jaren vooral, steeds een mild: standpunt ingenomen. 1 in 1895 telde de Raad van Goes 7 vrij zinnige en 6 Rechtsche leden. Deze laat stee waren Den Boer, De Jonge, Quist, Faberiji de Jonge, Adam en v. Asperen Vervenne. Door het overlijden van laatst genoemde en de periodieke aftreding van drie anderen, verloren de Rechtse hen op eenmaal, met een minderheid van 1 a 3 stemmen, vier zetels aan de liberalen. Twee jaren daarna heroverden zij één dézer zetels en nog twee jaar later weer één, beide in een vrijzinnige vacature. In 1903, toen een der Rechtsche leden een bezoldigde gemeente-betrekking aan vaardde, ging een van deze zetels wteer verloren; sinds bleef het aantal Recht sche Raadsleden staan op drie. Hoe dit kbmt Stilletjes aan werd het gewoonte om de zittende leden niet te bestrijden, ook al tengevolge1 van 't feit. dat de vrijzinnigen bij de verkiezingen steeds in de meer derheid 'waren, en bij, Vacatures nimmer een zetel aan de Rechtschen wilden af staan. Vrijzinnig onrecht en Rechtsche zacht moedigheid wérkten Jiiier derhalve saarnl om dezte (minder gewenschte verhouding) te bestendigen. Eindelijk, in 1913, wérd besloten omi te trachten, hetgeen door de vrijzinnigen jiit zichzelf ons niet werd gegund, door middel van de stembus te veroveren. De poging mislukte volkomen, dank zij de honderd en meer rechtsche stemmen op Temperman, v. d. LeeuW en Von Schmidt uitgebracht. Thans, schoon niet direct gewild, we gens het Bestand, werd de poging her haald, miet 't gevolg dat een zetel van links naar rechts overging. In 't oog ge houden, worde hierbij dat tot dit laatste andere oorzaken hebben medegewerkt. Thans is besloten,, iWederomi in een vrij zinnige 'vacature, een Rechtschen candi daat te stellen..'En hiermee voort te gaan, tot het cijfer in den Raad is bereikt dat krachtens liet stemmencijfer bij de stem bus behaald, in Verband met de even redige vertegenwoordiging, aan de Recht sche partijen toekomt. Daarna hopen deze recht te zullen doen aan de overige: partijen. Een standpunt, waar niemand iets te lgen kan hebben. ITet is toch een feit dat de vrijzinnigen in Goes zich van ouds hebben .schuldig gemaakt aan onvol doende e r k e n n i n g van de rechten der minderheden. Een zonde 'waaraan elders ook de Recht schen zich schijnen schuldig te maken. Althans wij lazen dezer dagen dat het vrijzinnig Comité te Vlaardingen bij het openvallen van'een anti-revolutionairen ze tel aangezocht omi den in deze vacature gestelden Roomschen candidaat niet te bestrijden, geantwoord had „zich ver plicht (te achten) aan iedere tusschentijd- sche verkiezing deel te nemen zoolang aan de Vrijzinnigen het onrecht Wordt aangedaan van o n v o 1 d o e n d e' e r k e n- ning in het stadsbestuur." Welnu, ditzelfde motief drijft de Goe- sche Rechtsche partijen om, ook bij deze tusschentijdsche verkiezing op te komen Inet een eigen candidaat, met den hier reeds voldoende bekenden heer - K. BRANTS. Min-ede!. De M i d d e 1 b. Courant stootte zich aan onze noot onder 't Raadsverslag van Vlissingen in 'zake de benoeming buiten de aanbeveling om, Van, den heer v.. Rossem, tot gemeente-secretaris. Wie inet de voor geschiedenis dezer benoeming bekend is, behoeft zich evenwel heusch niet te erge ren over onze opmerkingen. Het is nu eenmaal een feit dat op de aanbeveling voor gemeente-seeretarisi door het overwegend liberale dagelijksch be stuur van Vlissingen geplaatst was als no. l iemand, naar wiens politieke rich ting bij den betrokkene zeiven was geïn formeerd, waarop, door dezen, naar wijl destijds in De Standaard lazen, eer lijk wasi geantwoord,'dat hij zich met geen politiek bemoeide, doch dat hij, indien Uren hem toch wenscht© in te deelen, het naast stond bij de Christelijk histori sche richting. En het is ook een feit dat op voorste! De Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. van den lieer v. Raalte, die Reform-Jood lis het zal toch 'wel geen beleediging geacht worden, wanneer mien een Jood eea .1 oo d i), en een niet orthodoxen Jood, overeenkomstig eigien opvatting en spraak gebruik der Joden, Reform-Jood noemt! na het bekend worden van deze, naar 't schijnt door liberale raadsleden ontlok te verklaring, de benoeming is aangehou den. Wat is natuurlijker dan dat wij over deze benoeming buiten de aanbeveling om, pa hélt gebeurde, bet onze gezegd, en den' nadruk gelegd hebben op- de tegenstel ling, door de Middelb. Courant ge wraakt. 1 Is het dan niet waar dat de Jood van ouds de grootste vijand van den Christus is, en in beginsel ook van het Christendom1, en hij voorkeur niet aan een Christen 'zijn stern geven kan voor eenige liooge be trekking? i De Middelb. Courant is van ouds de fanatiek© vervolgster geweest van de Christenen op politiek gebied, derhalve be schouwen wij haar'als de minst bevoegde om hetgeen wijl schreven (of schrijven) te „qualificeeren". Maar wij qualificeeren het geen rónder aanvoering vandhï. v. Raaltlei ten opzichte van de aanbevolen candida- ten geschied is als min edel. Is hier vol gens de M i d d e 1 b. Courant een woord te veel, Wtelnu,,fzij hebben dan het laatste, dan houden Wij ons aan het eerste. En wat nu het geval zelve betreft, de M i d d e '1 bCourant moge schrijven ,,De hoofdzaak is echter, zooals ons reed.s d a d e 1 'ij k bij het verschijnen van de voor dracht ter oore kwam, dat verschillende raadsleden bezwaar maakten tegen de Voordracht, omdat daarop geen meester in de rechten voorkwam, hoewel die zieker te krijgen Was",trouwens van ©en v'O'Oir- draeht Was heelemaal geen sprake; daar 'mag een Raadslid niet buiten gaan: het was een aanbeveling wij zoeken da oorzaak dezer beslissing meer dan Iziji (op den achtergrond, en mee non dan. dichter dan zij- bij' de waarheid te zijn. Dat men rechtsgeleerde moet wezen om een knap secretaris' te zijn, zullen althans de vrijzinnige 'leden van den Vlissingschen gemeenteraad wel niet allen geloovfen. Althans wij m'eenen zieker te Weten, in dien niet een hoogst bekwaamt sollicitant naar deze betrekking zich had teruggetrok ken, en bijl diens besluit had gepersis teerd, wat voor de gemeente welke hij dient, een bonheurtje mag geacht Wor den, de Vlissingsche liberale gemeente raadsleden, om dat predicaat meester in de rechten niet zooveel zouden gemaald hebben. Waarom mag men toch in ons goede Zeeland. Waar de naklank van het bijna Verstorven „Goed rond, goed Zeeuwseh" nog een weinig natrilt, niet altijd hef kind bij Izïjm naami noemen De naam Jood beteekent God-lover. Het tooneel en wij. Wat Kvïj omtrent het Tooneel overnamen als 't gevoelen van dr. De Moor heeft vrij algemeen instemming gevonden. Wij zeiven hebben ons altijd gehouden aan (den regtel: haat zelfs den rok die van het vleesch bevlekt js. Daarom stemmen wij; in met het beloog van dr. De Moor, maar niet minder met onderstaande zeer juiste opmerkingen van ds. 'Rullmann in F r i e s c h Weekblad, Waar hij inog een istap verder gaat dam eerstgenoemde. 1 Of er dan in 'n onnoozele samenspraak niet óók al gevaar steekt? Ongetwijfeld; want ze voert ons zoo licht op den weg naai' het tooneel. Dat is nu wel' duidelijk gebleken. En al kan men nu; met een beroep op Calvijin beweren, dat ook het tooneel in /zichzelf nog, niet verkeerd is,, lateri we toch (bedenken ,dat wé geen heilige, maar zondige memschen zijin. Waren we heilige meinschen, dan zouden [we, zelfs uit de meest zondige omgeving, pog, weer even onbezoedeld te voorschijn komen als ea- rarisch marmer pit het slijk. Maai- nu we zondige menschein zijin en de zonde óns lichtelijk omringt, zullen we ook den rok haten die van het vleesch besmet is, en zullen we toezien, dat we de Christelijke vrijheid (niet. misbruiken tot een dekmantel voor het vleesch. t Dat ons hedendaagsch Christendom ciaar groot gevaar voor loopt is buiten kijf. Laat men maar eens onderzoeken hoeveel vol wassen, .belijdende leden der Gereformeer de ,Kerk al gteen kwaad meer zien in' schouwburgbezoek. Inderdaad, de wereld- gleljfcvorrnigheid |neemt in onze gerefor-, meerde kringen (schrikbarend ,toe. Vooral' bij feestelijke gelegenheden voert men met zekere voorliefde allerlei weréld- sche usantïes in. Getrouwde mannen vee wisselefti dan hup vrouwen. Heereh pre- senteeren dan aan dames cigaretten. Ook ontbreekt haast ,op geen partïjijtje meer een tooneelstukje. L En terwijl men voor al zulke pretjes1 tijd noch geld noch moeite ontziet, is men in godsdienstige aangelegenheden zeer laksch. At men vroeger 's Zondags bij!- tijids, omdat men 's avonds nog naar de Kerk wou, tegenwoordig kan men niet in ere avondbeurt komen, omdat men laat dineert. Bovendien acht men het veel1 te vermoeiend 'is Zondags tweemaal ter Kerk te gaan. Ook .raakt de huiselijke gods dienstoefening op Zondag al meer in on bruik. Men bidt dan 's morgens niet ipper aan (tafel, tomdat tóen op( Zondag in de kelik toch al zoo dikwijls bidt. En als er een jong .paartje in 't huiwelijjk treedt is er voor de trouwpartij! zoovéél noodigl, dat er bij de (kerkelijke huwelijksbevestiging voor Ide collecte ten hoogste nog een rijks daalder overschiet. Wijst dit alles niet op een afnemen van de godsvrucht en pen zinken v'an hei) geestelijk leven tot pen lager peil? 't Hoeft ons dan '(ook heusch niet te verwonderen, dat er in onze gereformeerde kringen pu en idain dingen aan het licht komen, Waarover zelfs de wereld schande spreekt, omdat ze .nog heel wat erger zijn dan een tooneelvoorstelling' als de leerlin gen Van het Gereformeerd Gymnasium be sloten te géven. s Deze Was slechts één symptoom van de ziekte der Wereldgelijkvormigheid, '.die door heel het lichaam van onze gereformeerde samenleving' woelt. Want het gansche hoofd is krank, en liet gansdhe hart is piat van de voetzool af tot het hoofd toe ip er niets geheel' aan. En radicale glenezing kan er niet komen tanzlijl wij eindelijk eens ophouden te roe men in onze eigen voortreffelijkheid, om de waarheid onder (de oqgen.te zien dat wé ernstig krank zijn'. N Dan zullen we ook gaan breken met al die wereldsche gewoonten, die we onszelf hoe langer hoe oneer hebben aangewend, en zóó onder (Gods zegen het kwaad in ■zijln beginsel aantasten. Kermiskwaad. Uit een naamlooz© briefkaart, heden door ons ontvangen, blijkt dat. Zaterdag de uitgiaanspPet wegens gemis van de Middelburgsch© kermis o.a. is bezocht door kinderen van „kerkelijke mensehen" van de Walchersche dorpen, en dat die daar „vreeselijk te keer hebben gegaan". Indien dit Waar is de schrijver sehijht den moed te missen' zijn klacht met zijn naam te dekken dan kunnen wij; niet anders dan dit ten Zeerste betreuren en afkeuren. Het is best mogelijk dat de schrijver gelijk heeft. In dit geval is dit een ern stige aanklacht tegen de ouders, en tegen de Christelijke opvoeding der „kerkelijk© menschep"; 'en een niet minder ernstige waarschuwing tot zelfbeproeving waar de schuld ligt van deze uit den-band-springing der Christelijk opgevoede jeugd. Genade is geen erfgoed, maar fatsoen en zelf respect mogen van iedereen, ook van vie genade nog niet kennen, verwacht worden. De Middelbupgscihe Overheid, die dit) jaar .ge'en kekmisviering toestond, 'heeft aan deze 'dingen geen schuld. Zij maakt een goed figuur tegenoveïl meerdere plaatselijke besturen elders in puzfe provincie. Wij verklaren het niet te kunnen be grijpen, hoe nog ééne plaatselijke over heid in ons land, in deze benauwde en benauwende tijden, het voor haar ver antwoording durft te nemen de kermis te faten doorgaan; en hoe nog één jong- mensch dat er nog zoo iets als een cons ciëntie op na houdt, hij zij den „kerkelijk" „pagamstisch" opgevoed, het durft on dernemen aan dergelijke' „feesten" deel te nemen. Wanneer Uwe gerichten op de aarde zijn, zoo leeren de inwoners der inwo ners der wereld gerechtigheid, zegt de Profeet (Jesaja 26:9). Helaas, dat het daar nog zoo ver van daan is! De wetenschap en de oorlog. Dr. J. H. V. schreef dezer dagen onder bovenstaand opschrift het volgende in de „Standaard"i (Het is bekend, hoe in gkootetre, Staten bijna alle takken ,van wetenschap zijin dienstbaar gemaakt aan de nationale idea len, doch de vraag rijst, hoe het verder gaan zal met de internationale gedachten- wisseling, congressen eft studentenveri 'Mij dunkt, de gedachtenwisseling op papier zal wel spoedig, na den oorfogl zijn hersteld, want zij' grijpt in aller be langen izlonder dat persoonlijke tempera menten bij ontmoetingen tot wantoestan den aanleiding behoeven te géven. De internationale congressen zulten daaren tegen voorloopig wel tot het Verleden be- hooren, de animo zal niet spoedig terug komen, nu men allerwegen elkander als mogelijke spionnen zal gaan beschouwen. Vooral geldt dit vooir de internationale congressen vwa,araa.n excursies zijn ver bonden. Voorloopig zullen dus de nationale con gressen v,an grooter belang worden, doch zbo'n toestand is natuurlijk het nadee- ligst voor die staten, waar het weten schappelijk leyen minder ontwikkeld is. Minder bekend is, dat, behalve in het kleine Zwitserland, geen land ter wereld aan zóóveel vreemdelingen wetenschap pelijke gastvrijheid verleent als Duitsch'- land en 'Oostenrijk, en na den oorlog kal hierin een groote verandering kun nen plaats vinden. In het Duitsehe Kei zerrijk en in de Dubbelmonarchie stu- deeren, zoowel aan 'de, Hoogesciholen als laan de .academies en middelbaar tech nische scholen, een groot aantal vreem delingen, voor wie het onderwijs even goed wordt gegeven als voor eigen lands lieden, terwijl de studiekosten voor de vreemdelingen slechts voor een klein deei grootel' zijn dooir 'de hoogere collegegel den. 1 Evenals overal eldérs zijn de college gelden bij lange na niet voldoende voor het dekken der studiekosten, die uit de Staatskas moeten vloeien. Alleen bij de Zoogenaamde particuliere technicums of academies, zijn de collegegelden op mieën fecononiisciben jgrbudslag berekend. Een grooter :aantal studenten brengt na tuurlijk wel meer vertier ©n bandel, doch dit kan moeilijk voordeelig zijin, wanneeïl de vreemdelingen (paet een zéér gëring inkomien anoeten uitkomen, zooials bet meestal ,met de vele duizenden Russen, die in jDuitschland studeeren, bet geval is. Deze wonen dikwijls z'elfs als Ooster lingen in groepjes bij elkander en verté ren een minimum voor hun levensonder houd. Slechts hier en daar maakt men da toelatingsvoorwaai'clen zoo, zwaar, dat het aantal vreemdelingen, vooral Russen, daardoor kunstmatig w'ordt beperkt. Niet alleen komen de vreemde jonge lieden in Duitschland de klassen vergroe- ten, de laboratoria en praktica bezetten, doch zelfs leerz'ame assistentsplaatsen wórden aan vreemdelingen gegund, en er ontstaan voortdurend eischen van uit breiding der instituten,terwijl bet aan tal geschikte docenten wél niet 'altijd, even snel kan vermeerderen, waardoor het gé- halte van het onderwijs moet Verminde ren. Zoodna ,nu die honderden hunne dege lijke Oipleiding. hebben gienoten, vestigenj Zij' zic'h overal in de wereld, doch zij treden daarna dikwijls op' als concurren ten van hunne vroegere gastheeren. Aan gezien Duitschland en Oostenrijk in den laatst en tijd (bij' de verdeeling (verove ring) van niet EUropeesche landen tame lijk achteraf werden gehouden en de we reldmarkt daardoor voor een belangrijk ,deel onder controle van concurrenten kwam, werd de toestand voor de Duitsehe 'handel en nijverheid nadeelig. Datgepn wat de leeraren aan dei onderwijsinrich tingen niet inziagen, kwam langzamerhand de nationale politiek verontrusten. In sterke mate was dit het geval met de Russische en Japansc'he industrie én techniek. Daar Werden Europeesche (ook veelal Duitsiche) methoden toegepast bij' arbeids toestanden onder een personeel, da.t veel minder ontwikkelde behoeften had dan' de West-Europeesche arbeidershetgeen van belang ié bij. onzle tegenwoordig so ciale beweging der onverzadigbare! (mate rieel© eischen ©ener zich zelf souverein beschouwende massa, als wrange vrucht der vervreemding van de Christelijke plichten van het meer gezegende deel der burgerij', wien dit aangaat. De honderden Russen, Italianen en de' tientallen Japanneezen, die jaarlijks de Duitsehe onderwijsinrichtingen bezoeken, zullen denkelijk voorloopig wel thuis Moe ten blijven of verderweg eenc gelegenheid opzoeken, en zooVer politieke redenen, kosten of plaatsgebrek hen van de studie afhouden, zullen zij; zich met minder vak kennis moeten tevreden stellen. Ik ver- Woed, dat in de naaste toekomst Rusland jaarlijks eenige honderden Duitsch opge leide technici en medici 'zal missen en cTat niet spoedig een Hata bij! een Ehrlich tot belangrijke resultaten zal komen. Wij krijgen nu misschien een tijd, dat de wetenschap op het katheder wel inter nationaal blijft, doch dat de wetenschap der praktijk,die de eigenlijke factor der Abonnementsprijs Per 3 maanden fr. p. post Losse nummers 125 0.05 Prijs der Advertentiën 15 regels ƒ0.50, iedere regel meer 10 ct. S maal plaatsing wordt 2-maal berekend» Bij abonnement voordeelige voorwaarden. Familieberichten van 110 regels 1. iedere regel meer 10 ct. welvaart uitmaakt, weer zal worden gena tionaliseerd, ook in de andere landen. Het internationalisme in het voortbrengen der nijverheidsproducten zal vermoedelijk Weer voor een tijd verbrokkelen tot typisch nationale 'industrieën. Het. volk. dat de beste eigenschappen in karakter en op voeding ontwikkelt, zal zich dan ook het snelst in welvaart en economische macht van andere volkeren onderscheiden. In dezen oorlog komen de medische Wetenschappen zeer sterk op den voor grond, daarna volgen de materiaal- en Wapentechnisobe kennis alsmede de staat huishoudkunde en financieel© politiek'. Voor den Tweeboncl is ook de landbouw kunde en de kennis der voedingsmiddelen) van waarde, terwijl tenslotte zelfs die geo logie en mijnbouwkunde een rol vervullen kunnen bij den aanleg van springmijnen en vestingwerken, of bij/ 'het maken van Waterputten en het bouwen en drooghou- den van loopgraven in of nabij' daartoe geschikte aardlagen. Niet het minst belang rijk Wordt de laatstgenoemde kennis bij het gebrek aan metaal in de midden-Euro- peescbe Staten of aan koten in Frankrijk en Italië. In vredestijd bleven wet de jaren vele Europeesch© mijnen dooi' voor- deeliger huitenlandsch aanbod verlaten, of werden de bedrijven sterk ingekrompen. In oorlogstijd vervallen evenwel de nor male omstandigheden, zoodat nieuwe Vondsten kunnen worden benut of oude mijnen weer kunnen worden geopend. Het sterkste staaltje treffen wij in de alom bekendgemaakte aanstaanden koper- nood voor den Tweebond. Degenen die bij deze berichten belang hebben, weten blijk baar niet dat hun hoop- ijldel is, omdat er in Duitschland en Oostenrijk, bij1 de tegenwoordig© prijsstijging, nog! enorm veel kopererts, kan worden ontgonnen. Hetzelf de zial' mogelijk gelden voor de benzine- surrogaten, die de techniek nu tot in yoldoende hoeveelheden tracht te pror duceeren. In de andere, niet geblokkeerd© landen, zijn de toestanden niet zoo nij pend als in midden-Europa, doch de zleer lastige steenkoolnood in Rusland. Frank rijk en Italië werd, deels door gebrek aan vervoermiddelen', nog niet verholpen, ter wijl al het andere materiaal door de En tente-partij' voor geld kan Worden ver kregen. i Het onverwacht groote belang der geo logie met da kennis, der ertsen ligt dn de oorzaak van vele oorlogen en de eco nomische en taktische doorzetting van den krijg, terwijl zelfs bij het sluiten van denj Vrede ;uet deze kennis somtijds wordt rekening gehouden. Wij1 kennen uit de geschiedenis de oorlo gen door het goud, door het zout (in Zwitserland bijv.) en oorlogsgeruchten door de algemieene mijnbouwbelangen (Marokko). Nu zien wij duidelijk hoe de midden- .Europeesche machten te land op vijtande- lij(k gebied staan tot over de belangrijkste' steemkoolproduceerende igewesten en ik vermoeid, dat zijl in Rusland zich niet de finitief tot het defensief zullen bepalen,', voor zijl de Zuid-Russisch© graan- en steenkooiigebieden hebben bezet, tenzij te voren de vrede komt. De ooiiogjsstaktjek gaat nu gedeeltelijlk om de steenkool' jm aardolie, want uit sluitend deze producten bezorgen den dwensch de natuurlijke energie, die tot dei hooglste materieele welvaart aanleiding g'af. Mogelijk zal de mensch later de stroo- mende energ|i© der wateren, winden, zon en danïpkring'-electricileit beter kunnen benutten, doch nu hangt onze materieele w"©lv,aart aan de steenkool en de aardolie als; fossile energie ujit de schepping Gods aan dit geslacht toebedeeld. Zonder dit zwart© (goud, geen miRioenen paardekraoh- ten en geen grootbedrijven met klein pro ducten, geen kleine machines met "groote arbeidsmachten. Terwijl vroeger landbe zit, slavenbezit, goudbezit, transportmid- delenbezit of het bezit van kennis tot schier provinciale economische ontwik» keldngleji staatsmacht aanleiding gaf, daar zien wijl nu de fossile energiebronnen! als' voornaamste welvaartfactor verseiiiij'r nen Welke dus in den krijlg, en de oorlogs tactiek een rol vervullen. L De zegepraal gloort niet meer voorname lijk over lijken, noch over een uitgehon gerd volk, doch over een economisch on- houdbaren toestand: De oorlog tussehen Groot-Brittannië en. Klein Zuid-Afrika valt natuurlijk buiten beschouwing. Ook onze natie bezit rijke ertsen in het moederland en de koloniën. En al schuwt de m'ijhbouwpolitiek der regeering sinds ©enige jaren de ontginning dezer onderaardsch© bronnen van welvaart, daarom blijft de aanwezigheid ervan niet verborgen voor de deskundigen en voor de overheid onzer buren in Oost en West Achter Welke theorie onze regeering zich ook moge verschuilen, ter motïvee- ring van haaf gedragslijn ten deze., zoo kon een waarschuwing .toch haar nut

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1915 | | pagina 1