39e Jaargang Ao. 351 De Groote Oorlog» Feuilleton. Waar de Hemel aan de Aarde raakt. eeuw Uitgave van de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMER&O gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: (LAN 'JE VQRSTSTRAAT 219, Bureau te Middelburg: FIRMA F, P. DHUIJ - L. BURG» Drukkers: Oosterbaan Le Cointre - Goes. Laiufstormontwerp. Tie aanneming van het landstorm ont werp is door de natie over 't geheel1 met futlooze onverschilligheid, zoo niet met tegenzin begroet geworden. Het kan ook haast niet anders. In de Tweede Kamer heeft niemand er met geestdrift voOr gepleit, al is het ont werp ook door de hoeren Lohman en Brummelkamp met warmte verdédigd. Meer nog do meerderheid der Kamer was zelfs onwillig. Bij' monde van den Midd-elburgsohen afgevaardigde v. Kaalte wordenden ministers steeds meerdere con cessies afgedwongen; onder andertén dat de wet slechts tijdelijk werken, met den oorlog verdwijnen, en thans reeds een bepaling bevatten zou dat ziji terstond zal worden ingetrokken zoodra de mo bilisatie overbodig zal zijn geworden. Meer •nog: het contingent moest onveranderd blijven. Hat wil zeggen: de minister kon geen man meer krijgen dan hij nu reeds heeft. Landstorm zal er wezen doc.h zoo veel landstormers er binnen komen, zoo veel landweermannen, zullen er hemen- gaan. Voor den. minister van oorlog een ver nedering die hem niet gemakkelijk zal loslaten. Waar dan nog bijkomt dat hij bijl het mondeling debat zijn eigen memorie van antwoord vierkant tegensprak. Terwijl in bedoelde Memorie stond dat alleen worden opgeroepen zlooveel landstormers als rioo- dig zijn om de landweermannen naar huis te zenden, kwam de Minister als-zijn meening uitspreken dat het aantal land stormers van dertig jaar dat na de af lossing van de Landweer nog niet ge oefend is, kan worden opgeroepen, wan neer dit noodig blijft geacht. De minister heeft verklaard dat er een fout in de Memorie geslopen wa.s, en door een loyale houding aan te nemen tegenover alle hem schier beteedigénde argumenten, zijn positie gered. Doch, de landstormwet is er bekaaid afgekomen. Hier had een bewindsman a la Colijnpach ter de groene tafel moeten staan met het redenaarstalent, van generaal Staal. Die beiden saam hadden allicht iets van hun geestdrift in de Kamermeerderheid en over deze heen. in de Natie kunnen overi storten. Nu hebben wij' een Landstormwet, doch met een onverbeterde Legerorganisatie. Slappe vrucht .van ave'rechtsehe vrij zinnigheid en kiezers Vrees. Koning Demos gehuldigd! De plaats der vrouw. De sociaal' democraten ijveren, voor vrouwenkiesrecht. Natuurlijk, het is de eonsekwentie van het algemeen stemrecht, dat 'het ook aart de vrouw: verleend wordt, Eenige jaren geleden was mr. Troelstra er nog niet Zoo- hard voor, omdat de vrou wen toen nog te veel luisterden haar den pastoor. 01' dit nu anders geworden z:ou zijn? Men ziou het zoo denken, nu de S.D.A.P. er [zoo op eenmaal voor geworden schijnt, ook aan de vrouwen hef kiesrecht te ver- leenen. Dokter Homeijer was: een van de voor naamste geneesheeren, met ee'ne zeer uit gebreide praktijk. In een klein stadje wo nend, Werd hij dikwijls, op het platteland ontboden; en mijlen ver in het rond kénde iedereen dan ook het lichte, voor twee personen ingerichte doklerskoetsje, met den Zvvaargebaarden heer er in. wiens blauwe oogen onder de> borstelige, wenk brauwen u zoo- vriendelijk en zoo scheJm'soh konden toelachen. Somtijds 'zat er een klein meisje met lang, golvend blond haar naast hem; dat was „Marietje van den dokter"'. Als het mooi weer was en de gouvernante over het kind tevreden was geweest, mocht, de kleine meid met haren vader medelijden, en hem vergezellen op zijne verre toch ten in den omtrek. Dat deed zij o zoo gaarne. Met Van blijdschap stralende oogep draaide zij dan haar aardige hoofdje nu eens rechts en dan Weer links, om zich toch maar niets van de duizend© heerlijk heden dier veelkleurige wereld te laten ontgaan, en geen enkel' trippelend kwikstaartje, geen enkel', al was bet ook nog zoo licht hazenspoor op den akker, en jgeen katje boven in het opstaande luik van den hooizolder of zij merkte het op. De Wereld was toch zoo onbeschrijflijk mooi, vooral wanneer men er zoo vroolijk •aan vaders zijde doorheen kon. vliegen. Wij voor ons begeeren o!' verdedigen het vrouwenkiesrecht niet. Wij zijn er evenwel' niet bang voor. Zelfs in Frankrijk laat de vrouw zich het moeilijkst winnen voor de ongeloofs- en rev olutie-theorieën Daar valt bij vele vrouwen nog een ernstig gevoel .voor godsdienst le consta- téeren. Dit Was reeds voor den oorlog zoo. Het Christendom beeft de vrouw wij- gemaakt, en ook de Fransche vrouw er kent dit, terwijl' zij beseft dat de Revolu tie haar zou terugvoeren in den knellenden band der slavernij. De vrouw hoort in het gezin, is de groot© waarheid, die wij hebben vast te houden; ook al verklaart de S.D.A.P. deze waarheid tot ©en leugen. Immers in Het V o 1 k schreef indertijd (6 Sept. 1909): „Dat de vrouw in het gezin hoort, en niet op de marktpleinen van het openbare leven, bet is een leu gen die voor den arbeider behalve de kfachl 'der eeuwenlange herhaling ook den aantrektelijken schijn heeft van een pro test te z:ij;n tegen tegen bet naaml'oozie leed door het kapitalisme over zijn' 'klasse gebracht met de wreede vernietiging van het gezin". Een 'nieuw staaltje van omkeering; der begrippen. De Revolutie! TV Een jaar oorlog. Het zal morgen een jaar zijn dat als een donderslag hij, helderen hemel die mare ons trof: Oostenrijk verklaart Servië den oorlog, Belgrado' wordt beschoten. Op 28 Juli luidde 'tbericht: Rusland mobiliseert; 21) Juli Frankrijk mobili seert; 30 Juli België, mobiliseert; 31 Juli Nederland mobiliseert. Rusland en Oos tenrijk mofoiliseeten allei'wegen; 1 Augus tus Duitschland mobiliseert. Duitschland verklaart Rusland den oorlog; 3 Aug. Duitschland Verklaart Frankrijk den oor log; 4 Aug. ffngeland verklaart Duitsch land den oorlog; 5 Aug. Duitschland ver klaart' België den oorlog; 6 Aug. Oosten rijk verklaart Rusland den oorlog7 Ang, Montenegro verklaart Oostenrijk den ooi- log; 11 Aug. Servië verklaart Duitsch land den oorlog; 13 Aug. Engeland en Frankrijk verklaren Duitschland den oor lóg; 23 Aug. Japan verklaart Duitsch land den oorlog. En sedert wisselen alle mogelijke Jobs tijdingen zich af. De vlammen van den oorlogsbrand zijn naai- alle zijden uitge slagen. En nog is bet einde niet te voor spellen. Het radeloos, redeloos, reddeloos" van 1672. Arm België, arm Polen, arm Galicië, arm I rente Zal er dan nimmer een einde komen aan dezen verwoestenden krijg. Wachter, wat is er van den nacht? De morgenstond is gekomen, en het is nog nacht Eén geluk slechts: dat Nederland vrijliep. Laat. ons hiervoor dankbaar zijn. En laat "er, meer nog dan op vorige, meer dan op andere dagen, op den len en Marietje had dan ook eigenlijk wel zonder ophouden, al' maar door, al maar door, zoo willen voortvliegen in het zon nige l'and. „Papa, we moesten toch eens op ©en keer altijd altijd maar doorrijden, tot daar heel' in de verte, waar de hemiel aan de aarde raakt!" riep zij dan somis op vleiend smeekenden toon in hare groot© verrukking'. En haar vader beloofde dan, heel' goedhartig en geruststellend, dat z;ij dat foch eens. op een keer doen zlouden, maar vandaag"hall hij er den tijd niet toe. En aangezien hij, op zijn© tochten altijd zieken te bezoeken had, 'die op hem i'agen te wachten, trof het zoo, dat hij nooit tijd voor den beloofden verren tocht scheen te kunnen vinden. Niettemin blééf het meisje met vertrouwend geloof aan de vaderlijke toezegging vasthouden. „Papa rijdt vandaag naar Lena Moos dorf; je moet haar vooral' de hartelijke groeten van m'ij doen, en haar dit glasje gelëi brengen!" Zeide har© moeder op zekéren middag, in 't najaar; en Marietje nam vol blijdschap het kleine glas met den rooden inhoud mgde. Het was eeu heerlijke Septemberdag, een van 'die prachtig; mooie: dagen, waarop de 'Zon tusschen goud en purperkleurig ge bladerte doorschijnt, en het zadh'tkens af waaiende en neerdwarrelende loof, te mid den van al' die glans en luister, aan ster ven en vergaan herinnert. „Je kent. Lena Moosdorf toch nog Wel?" vroeg dokter Homeijer aan zijn kind. „O ja, dat is die vroeger heel' dik wijls bij ons aan huis kwam; zij heeft toen ook nog dat blauwe matrozenpakje Voor nïij1 gemaakt. Maar nu heb ik haar Augustus a,s. eeu algemeen gebed zijn om uitkomst en om vrede. Maar met de ootmoedige erkentenis er bij dat 't is niet om den Heere te ge bruiken maar om Hem te dienen. Beknopt overzicht van (Jen toestano De militaire medewerker van een En gelsch blad komt met de volgende be schouwing zijn Russisohen vriend in het gevlei „Hoe ver de Duitsch-üostenrijksche ver volging zich zal voortzetten, is noig onrno'- gelijk te zeggen, maar het is de moeite waard, er op te wijzen, dat de Russi sche legers, uitgezonderd de troepen diie in Oost-Pruisen vielen en daarna teruggin gen^), zich thans hoven in precies dezelf de positie bevinden als 'z'ij 11 maanden geleden innamen. In den tijd van hard marcheeren en hard vechten hebben de oentralen geen werkelijke vordering gemaakt, trots de geweldige verliezen, (welke hun legers door strijd en ziekte leden". Nu heeft men altijd te doen met ver schil van inzicht, doch hier treft ona toch verregaand optimisme. Ongetwijfeld zijn de resultaten van elf, twaalf maanden strijd miniem te noemen, onnoemelijk klein in verhouding tot het aantal slachtoffers, dat viel, doch der gelijke optimistische uitspraken zou nien tliians niet verwachten, nu de centraten bijna voor de poorten van Warschau staan en nu Riga op de nominatie staat, om in Duitsche handen over te- gaan. Met een enkelen ruk schijnen de Duit- sche'rs bet krijgsbedrijf 'tegen. Wlarschau le willen afspelen, zonder dat zij zich een nieuwe onderbreking willen gunnen. Terwijl op de overige punten van het Oostelijk oorlogsterrein -een korte pauze is ingetreden, hebben d.e krijgsverrichtin gen oim Warschau een vooruitgang geno men, die in min of meerdere mate als van beslissende befcekien is beschouwd kan worden. De Bug biedt nu voor de Duitsohers nog een lastige, zij het lang niet zoo sterke natuurlijke hinderpaal als de Na- ref. Typisch is het wel, dat dei Diuitscbettjs bij de monding Van de Bug op; den Oosté- lijken oever van de rivier staan en do Russen op den Westelijken Oever, ter wijl hooger op de situatie aan die rivier precies omgekeetad is. Met het nemen van de versterkingen Serozk en Seg'roh, wiaarop de Duitschers nu blijkbaar huu krachten ooncentreeren, zalTet forceeren van de Bug en die daar opvolgende kleinere rivieren ten Wiesten van Warschau aanmerkelijk nog verge makkelijkt worden. Het eerste doel van de Duitschers zal wel het afsnijden zijn van de groote spoorwegverbinding die het hart van Polen met het hart van Rhsland verbond. -k De berichten van het Westelijk front hoe eentonig kan de strijd worden!' al lang niet meer bij ons gezien. Is zij reeds zioo lang ziek?" Haar vader knikte haar ernstig, toe. „Ik geloof, dat zij geen pakjes meer voor je zal' naaien!" Het rijtuig hield voor een laag huisje stil1. Achter de ruiten van het raara aan den linkerkant bloeiden vuurrood© gera niums en fuchsia's. In deze kamer l'ag Helena Moosdorf, de 'naaister, mager en uitgeteerd, op liet ziekbed; maar legen haar overigens Zioo doodsbleek© gelaat sta ken de gloeiend© wangen ©ven rood af als de bloemen voor het venster. „Vooral de hartelijke groeten van matna, ik moest u dit van haar brengen," zeide Marietje bedeesd, terwijl zij bet glas met gel'ei op het beddetafeltje neerzette. „Wel bedankt," antwoordde het zieke meisje; en met een strakfcea blik vestig de zij hare glinsterende o-ogen op het kind. „Nu, hoe staat het er Vandaag mede, juffrouw Moosje?" vroeg de dokter, met eene maar half gelukt© poging om een schertsenden toon aan te1 slaan, terwijl hij zich langzaam op: den stoel voor het bed nederzette. „Hoe langer hoe beter, dokter, hoa langer hoe beter!" fluisterde da ziek©met een van zalige blijdschap stralend gelaat. „Eiken dag gevoel ik mliji iets lichter; en nu kan het niet lang meer duren, - spoe dig, héél spoedig mag ik nu huiswaarts vliegen. 0, hoe verheug ik mij in het vooruitzicht, mijin Heer en Heiland te- mo gen aanschouwen, die mij hier reeds in al mijne smarten troost eu mij met. Zij'ne ontferming draagt en steunt." In de aangrenzende kéuken hoorde men zachtjes de. haard ringen rammelen. zijn weinig beteekenenid. Een Fransch legerbericht van een dier laatste dagen zeide: „Er valt niets belangrijks te berich ten". Wel vinden telkens kleine schermutse lingen plaats, doch tot een beslissende actie komt het niet. 'Het groote offensief der geallieerden moet nóg komen. Nu de oorlog ongeveer een jaar aan den gang is, koimt mien er vanzelf toe om te zien en zich af te vragen wat ons die twaalf maanden van strijd ge leerd hebben. We doen het ook. 'Geven we voorloopig slechts antwoord o.p de vraag, wat de 12 maanden van den zee-oorlog ons toeren. Een geheel jaar is voorbijgegaan, zonder dat 't tot ©en beslissenden zeeslag is geko men, ja zelfs zonder dat de groote zwaar gewapende en gepantserde linieschepen van de heide partijen elkander hébben ontmoet. De groote dreadnoughts vertoo- nen zich niet in de open zee, doch ble ven op hun veilige ankerplaatsen. Waarom? Om de actie van het goedkoopste, of schoon moderne wiapen: de onderzeeboot. Behalve als vernietiger van die vjjancLeljjfcg oorlogsschepen, toonde de onderzeeboot zich -ook geschikt als een wapen tegen do vijandelijke handelsvloot. De onderzeesche oorlog tegen koop vaardijschepen is een der merkwaardigste gebeurtenissen, ©enerzijds omdat wel wei nigen hem nog slechts een jaar geleden Voor mogelijk zonden hebben gehouden, anderzijds, omdat de inzichten van alle marine strategen er te ©enenmale door worden gelogenstraft. Het beginsel dezier strategen toch luidde aldusde vernie tiging van den vijandelijken handel mag altijd maar een geheel ondergeschikt© taak van de vloot zijn, want zulk) een actie kan nooit eenigen heslissenden invloed op het eindresultaat van den oorlog oefe nen. Thans mag men veilig aannemen, dat de vroeger als vaststaande beschouwde regeLs, in. de toekomst een. belangrijke wijziging 'zullen ondergaan. De program ma's voor aanbouw van oorlogsschepen zullen in de toekomst belangrijke wijzi gingen ondergaan. Ja, ze zijn reeds belangrijk gewijzigd. Ook ie ons land zullen weer onde'f- zeebouten op stapel gezet warden. Amerika en Zweden sturen in dezelfde richting. Een lander© gïioote les, die de teg(enwoor- dige zeeoorlog heeft geleerd, is deze, dat behalve aan de torpedo., de beslissing in den strijd wordt gebracht door het ver schil in zwiare artillerie van de béide partijen, die elkander ter ziee ontmoeten. Verschillende gevechten hebben gl&leettid hoezeer de meerderheid in technisch ma terieel beslissend is voor den uitslag. De Duitsche vloot heeft in de af'gelooi- pen 12 maanden hare voornaamste taak, den vijand van de Duitsche kusten te houden, vervuld eu dit gelukte haar niet „Alleen ben ik .nu nog miaar bezorgd over mijne arme moeder," begon Lena weder met doffe stem. „Zij kan er nog miaar in 't geheel' niet in berusten, wan neer ik van mijn heengaan spreek. Wat zal' 'ziji het hier stil en eenziaami hebben, en misschien zal' zij ook wel gebrek moe ten lijden, wanneer de begrafenis miijine spaarduitjes verslindt, en er niemand meer is, die wat voor moeder verdienen kan. Maaru mag mij: waarlijk wed beknor ren over mijn klein geloof, doctorOnzie trouw© God zal' ook Wel voor mioeder we ten te zorgen, nietwaar?" „Ja, en de 'menschen misschien' ook. Ik 'heb er reeds l'ang over gedacht, dat met October de huismoeder van ons zie kenhuis aftreedt; mij dunkt, zulk een werkkring zou juist iets voor uw© moeder zijn." „O dokter zoudt u dat wilden doen? Dank! dank! duizendmaal' dank! En in het door u bestuurde ziekenhuis zal' zij altijd troost en steun vinden." Een paar heete tranen druppelden op des. dokters hand, die zij in de hare had genomen. „Nu ben ik vrij;! geheel' vrij!" juich te de zieke', terwijjl' zijl hare magere han den vast samenvouwde en met een bl'ik van verrukking als in een ver, een zali gend verschiet staarde. „Kom nu, o Heer en Heiland! zoodra Gij wilt! Ik wacht op UHaal' mij naar huis, om daar Uw© blijd schap te smaken, in Uwen hemel, - aan Uwe voeten0, ik sta op den drempel der ZaligheidHeer, mlijn God! ik kan het niet bevatten, welk een genot en heer lijkheid dat zijn zal!" 't Was niet alleen de avondzlonneschijm, die haar smalte gelaat met een rooskleu riger) gloed verheerlijkte, er straalde ook VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG, Abonnementsprijs Per 3 maanden fr. p. post1.25 Losse nummers0.05 Prijs der Advertentiën 15 regels ƒ0.50, iedere regel meer 10 ct, 3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend, Bij abonnement voordeelige voorwaarden. Familieberichten van 110 regels ƒ1. iedere regel meer 10 ct. in die laatste plaats door den steun hater onderzeebooten Als Neptunus de winden, die tegen zijn wil gestormd hadden, wilde bestraffen, riep hij ze dreigend toe: Quos ego! Ik zal je. Welnu, als een dreigend „quos ego" heeft Amerika zijn nota veirgezield doen gaan van de bijzonderheden omtrent de uitbreiding van leger en vloot. Het wordt van groote beteekenis ge acht, dat de mededeel ng; van president Wilson in het belang der landsverdediging, den dag na de aanbieding1 van de nota te Berlijn, is versterkt. Wat bereidt Amerika voor? De plannen van het ministerie van Om!- log beoogen de vorming van een reserve- lege r van een half millioen man, hehalvq de militie. Het departement van marine zal 30 schepen aanvragen; waarschijn lijk 5 duikbooten, verscheiden liniekrui- sers, 4 dreadnoughts en veto hulpkruï- sers. Het departement, neemt al proeven mot vliegtuigen en onderzeeërs en besteedt 100.000 dollars voor het vinden van mid'- delen, die het. aan linieschepen mogelijk moet maken tegen duikbooten op te tre den. Men gelooft, dat het departement van marine een crediet vart D. 250.000.000, het departement van oor: log I>. 200.000.000 zal aanvragen. Beide bedragen zijn het dubbele van het vorige jaar. Wie rept daar van vredesgecuchten? Een vroegere onderzeeër. Met het oog op het belangrijk aandeel, dat de onderzeeër in den zeeoorlog heeft -in ons oorl'ogsoverZicht hebben wijl er reeds l'ang bij stilgestaan dient vernield, dat 56 jaren geleden (14 Jan. 1859) in het Amerikaansche Journal' of the Royai Society of Arts: een bericht voorkwam', Waarin verklaard werd dat door een nieuwe uitvinding „een groote verande ring in de wijze vau oorlogvoeren ter zee zou ontstaan, daar de oorlogsschepen geen diensten meer zouden kunnen doe® en zelfs de geduchte forten van Krönstadt of Cherbourg geen nut mieer zlouden op leveren. Het is niets minder dan een on derzeeboot, slechts gemaakt om onder zee te fwerken. Zij komt wat vorm betreft vee! overeen met een bruinvisch en is van voldoende afmeting om 8, 10 zelfs 13 personen te bevatten miet een evenredige hoeveel'heid ontploffingsmiddelen.' De patentaanvrager vermeldde, dat hij, met 'eenige personen in het mieer Michigan met de boot ondergedompeld en gedurep- de vier uur onder water was gebléven, zonder luchtpijpen of andere gemeenschap met den waterspiegel'. De boot had, met een snelheid van drie mijlen per uur, l'angs den bodem van het meer eenige mijlen afgelegd. Hij verklaarde torpedo's van 50 K.G. te kunnen vervoeren en eenmaal' onder een vijandelijk schip zijnde, kon men de torpedo door een gepatenteerd Mki> de boot doen verlaten en haar doen ontste ken. lEen van de meest merkwaardig© pun- een innerlijke glans- van bovenaardsche Vreugde uit haren schitterenden bik, uit het triomfantelijk blijde en vreedzame glimlachje; dat rondom hare lippen speel de, - -en zij. had in hare hemelbcbie ver rukking hare .beide he Zoekers, geheél' ver geten. -i Zachtkens/nam de dokter zlijn Marietje bij de hand, en zioo gingén zijl stil' en be hoedzaam de kamer uit. Terwijl' het kind har© plaats in het rijtuig reeds innam, sprak haar vader nog een paar woorden met de vrouw in de keuken. Daarna reden zijl samen wéder huiswaarts. „Papa", Vroeg de kléin© meid plotseling, nadat z'ij. een tijdlang peinzend had stil gezwegen, en terwijl' zij onder het. lede-, ren Voetenkl'eed verlegen naar haars Va ders hand zloc-ht, „waaroml hebt u mij niet Van te voren ge-zegd, dat iwij Vandaag eindelijk eens naar bet plekje rijden, (Waar de hemel' aan de aarde raakt ,0', wal was het daar mloioi 1" De dokter zag uit zijn© diepe overpein zingen op-, en mloest zich eerst bezinnen* wat zijn dochtertje, diepgetroffen door het gebeurde, eigenlijk' bedoelde. Daarop viel' hemi het Psalmwoord in: „Uw mogendheid heeft sterkte wi!1- 'len gronden Uit (kindren, ja uit zuigelingen mon den." En bij drukte een kus op den frisschen, rözerooden mond vaar zijn kind. I t I

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1915 | | pagina 1