Xo. 349
Zaterdag 34 Juli 1915
39e Jaargang
TWEE BUREN.
Feuilleton.
De Qreofe Oorlog,
Staten-Generaai
Uitgave van
de Naaml. Venn. LUCTOR ET EME-RGO
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes:
LAN a E VORSTSTRAAT 210,
Bureau te Middelburg:
FIRMA F. P. DHUIJ - L. BURG,
Drukkers:
Oosterbaan Le Cointre - Goes.
- Stemming en Landsbelang.
In enkele maanden tijds heelt een mi
nister der Koningin tot driemalen toe bij-
de behandeling van een belangrijk, met
het oog op mobilisatie, landsverdediging
en landsbelang noodzakelijk wetsontwerp
de portefeuille-quaestie moeten stellen.
Dat wil zeggen: tot driemalen toe heeft,1
een minister tot een weerstrevende Twee-
d'e Kamer moeten zeggen: ge kunt stern-
'rpen zoo gewilt, maar een verwerping!
van mijn Wetsvoorstel mag ik niet dul
den. Stemt ,gij mijn ontwerp af, dan ga
ik heen.
Een ministerieele crisis, en dat in de
zen tijd, zou een ramp voor het Land
zijn.
Men. zou zeggen, dat zullen toch al onze
volksvertegenwoordigers wel begrijpen.
Toch is dit gebleken niet -alzoo te zijn.
Tot drie malen toe waren er biji 'de
stemming voor een ingrijpend wetsvoorstel
tegenstemmers, en altegaar liberalen
en sociaal-democraten.
Zoo zag men op 11 December de vol
gende vrijzinnigenBos, Teens tra, Lim
burg, Otto, De Jong, Roodenbuïg, Mer
chant, De Mui-alt en Ketelaar tegen de
leeningsWet stemmen.
Op 10 Juni stemden de vrijzinnigen:
Eerdmans, Bichon. lie e res, De Muralt, Van
Raalte en Lieftinck tegen het gezant
schap s ontwerp.
En 'op 15 Juli weigerden de vrijzinnigen
Schim van der Loeff, Smeenge, Ketelaar.
De Muralt, De Jong, Bichon, Hubrecht
en Teen's tra hun stem' aan het vlootont-
Werp.
Hiertegenover mogen wij vaststellen, dat
de leden van. Rechts, derhalve da zoo
genaamde oppositie, in alle drie deze ge
vallen, gelijk telkenmale, aan de Regeerinig
het algemeen vertrouwen schonk en haar
de Kamermeerderheid verschafte, welke
de nationale zaak met kleun, eischte.
Wij meenen dat zij hieraan goed ge
daan hebben. Het. ztou onbehoorlijk zijn
in dezen tijd bij1 verschil van meening
het kabinet, ,of een der leden v,an hejt
kabinet, door afstemming van een wetsont
werp tot heengaan te dwingen. Dat zion
strijdig zijn 'met het landsbelang.
0
Op Haar jaardag.
Het 'Handelsblad wijdt de volgen
de dichterlijke wborden aan de heden
jarige Koningin.
Aan H. jVL de Koningin Eliz'abeth
van België op 24 Jidi 1915.
Slechts in dos van zomerkleuren
Viert Uw land het blij gebeuren,
Dat zijn Koningin verjaart.
Niet met tooi van vlag en vanen.
Want, Uw volk, het zucht in tranen
En in tranen baadt imh d'aard.
Geen gejuich en geen festoenen.
Maar een massa van miljoenen
Bidt voor en voor Uw Huis.
Héél de menschheicl strooit U bloemen,
Héél de menschheid leerde U noemen r,
En.gel van het- Rpode Kruis.
Voorbeeld van een Koningsvrouwe,
Die Uw lieflijk beeld aanschouwen.
Witte kap pm blank gelaat. i
Noemen U met koozend praten:
Teed're „Moeder der soldaten",
M o e d e r yan een P r i n s-s o» 1 d a a t.
Reeds in blijde vredesdagen
Beeft Uw teed're hancl geslagen
Om Uw Vorst en volk een band.
Toen nu lijdensdagen kwamen,
Sloot die band hen vaster samen,
En).hield Vorst en volk in stand-
(Slot.),
Wij lezen van een gereinigden nielaat-
sche, wien de Heiland strangelij-k verbo
den had iemand iets van zijn genezing
te zeggen, dat bij evenwel1 heenging en
alom bekend maakte wat Jezus hem ge
daan had,'en zoo.ééne ongehoorzaamheid
aan 'sHeeren gebod verschoonbaar is, dan
is bet gewis weï .dezle. De 'lust tot een der
gelijke overtreding bekroop hier ook onzien
predikant, en zij werd zoo sterk, dat hiji
haar geen Weerstand bieden kon.
„Ik mag het u niet zeg'gen, maar ik!
zal' het toch doen," sprak' hij. „Uw buur
man Stevens is de. man, die u geholpen
heeft!" 1
Wanneer wij eens op; een morgen de
zon in het wes ten, in plaats van in het
oosten zagen opkomen, zouden Wijt niet
meer verbaasd en geheel van ónze stuk
ken kunnen 'zijn, dan Van Degen het was
op het hooren van .dezen naaml. Hij staarde
clomine aan met oogen, die-verstijfd in
Aan hoe velen, die daar lagen
Neêrgesmakt in kermend klagen,
Hebt (Rij troost en hulp gebracht.
Van (hoe velen die niet konden
Meer genezen van hun wonden.
Hebt Rij 'tst-e.rven nog verzacht.
Meer dan Moeder, clan Vorstinne,
Meer dan mensoh, door menschenminnc,
Wacht U meer dan mensch'lijk loon.
Wj a a r en hoe?... wie zal 'tdooï-
[gronden
Maal' bet wordt door U gevonden,
en 't. zal wezengroot en schooin.
Niet kerkelijk.
In een onzer wakkerste antirevolutio
naire dagbladen lezen wij heden onder
de rubriek „Uit de Prov." dat de gemeen
teraad te Heerenveen is samengesteld uit
8 vrijiZ., 7 soo.-dem. en 2 kerk el ijl ken.
In de veronderstelling dat onder dezen
naam antirevolutionairen bedoeld zijn,
meenen wij tegen deze tituleering te moe
ten -opkomen.
Wij z'ij'n geen „kerkelijken".
De redactie van bed-oeid antirevolutio
nair -orgaan zal dit zijn berichtgever to
Heerenveen -onder het oog' dienen te- bren
gen. 1 ''j
Beknopt overzicht van dan toestand.
Tusscben Weichsel' en Bug'.
Daar is het brandpunt van het geheel©
oorlogste rr-ein.
Hier wordt, alles op haren en snaren
gesteld om den strijd nader tot een be
slissing teqb'rengen.
ruimers, 't is zoooals reeds op-gemerkt
Werd, een nauwe insluiting van Iwangorod
is clan alleen mo-gelijk als het hardnekkig
verzet van de Russen tusschen Weichsel'
en Bug gebroken zij-n zal1. En dat is op
het oo-genblik nog niet geschied. W-el (heb
ben de centrale- 'bondgenooten op heit ge
noemde front wederom eenig© voordeeten
behaald, -en schijnen zij; vooral op- den
Oostelijken oever van de Wi-eprsh tot. vlak
bij -den meer besproken strategischen
.spóorweg te zijn voortgedrongen, maar
gebroken is het Russische verzet hier
niet. En zoolang dit het geval niet is kan
van nauwe insluiting van Iwangorod niet
niet gesproken worden.-
Al zouden de bondgenoot-en er ook toe
overgaan hun zkvaar belegeringsgeschut
voor cle fort-en van Iwangorod in stelling
te brengen en al zoucfen zij er in slagen
deze te foroeeren, dan blijven hun toch
elfe voordeellen olitgaan, die zij- behalen)
Jbucfen, als zij; reeds inderdaad er in ge
slaagd waren het verziet cler Russen ten
Z. en Z.W. van Lublin te breken en de
vesting ook in werkelijkheid nauw in te
sluiten.
De overige gebeurteniss-en die zich op
het Oost-el'ijk oorlogsterrein hebben afge
speeld, brengen weinig verandering in den
to-estancL De verbitterde strijd, direct om
Warschau, duurt voort zonder dat cle Duit-
sohers er in geslaagd zijn een belangrijk
voordeel nog te behalen.
Als het reusachtige plan der bondgenoo
ten slaagt, wat dan?
Zijn zij dan klaar met Rusland?
Was 't m-aar Waar
Daarvoor zou echter noodig zijn dat
von Hindenburg naar St. Petersburg op
rukte, naar het administratieve centrum,
het hart van het onmetelijk Tsarenrijk,
en dit bemachtigde.
Maar wie -even op de kaart den afstand
ziet van Riga to-fc St. Petersburg is
hunne kassen, alle beweegkracht sch.en-e.nl
verloren te hebben. De predikant achtte
het goed hem eenig© oogenblikklen aan
zijne gedachten over te laten.;
„De bakker,\Stev-ens.riep- hij eindelijk.
„Reen ander dan hij," verzekerd© de
do-miné. „Gij ziet, men kan zich ook
in 'zijne.vijanden vergissen. Ga er nu heen,
en de-nk er eens go-ed over na, hoe u d-e'ziel
vroomheid van uw buurman be-valt."
Verlegen, (versuft en geheel ontroerd
ging de koop-man heen.
„P'W hoed!" rie-p cle predikant hem
na, en hij reikte hein bet hoofddeksel!
toe, dat hij vergeten had. Geen wonder
zij-n hoofd was heet, er lag vuur op.
Hij kw.ani te huis -en ging aan zijn werk,
(maar de man handelde wonderlijk in al
£ijn doen. (Alles deed hij verkeerd, en,
de anders zoo spraakzame koopman, die
koor ieder een (vriendelijk .woord had,
Was bijna als een stomme. Maar sprak
lijf met anderen al niet, hij sprak des te
meer met .zichzelVen, -en deed hij Vel© din
gen achterstevoor, ook in zijn binnenste
werd alles- onderstboven gé-keerd. Hij zou
zijn buunnan Stevens niet geholpen heb
ben als deze hulp noodig had gehad: dat
't ongeveer 500 K.M. en rekent met cle
ontzaglijke moeilijkheden aan zulk e-en,
tocht verbonden (denk maar aan Napole
ons veldtocht) begrijpt dal zulk een plan
onder do gegeven omstandigheden, tot het
rijk cler fantasie behoort.
Naar Petro-grad noch naar Parijs
Korte Oorlogsberichten.
Van het zu i d e ijk oorlogs
terrein. Uit Rome:
Een Haliaansch luchtschip wierp- met
succes bommen op den spoorweg, nabij
Nabresina,(ten Z. W. van Monfalcone).
Gostenrijksche torpedojagers 'bombar
deerden Ort-ona (aan de Adriatisohe Zee).
Een oude man en een kind zijin giedood.
De schade is onbeteekeueucl.
Kemp veroordeeld. De „re-
bel" generaal Kemp werd veroordeeld tot
zeven jaar gevangenisstraf en een boetle
van duizend" pond sterling.
De „Albatros,'. Volgens een be
richt wit Wisby is de „Albatros" vlol)
gemaakt. Het schip zal voorloopig naar
Tarösu-nd worclen gebracht.
De vereenig'ing van reeders t-e Mon
treal (Canada) heeft besloten, dat trans
atlantische stoomvaartlijnen bijzonder
heden pmtrent ladingen achter zullen
houden, ijiotdatcle schepen hun bestem
ming bereikt hebben.
Tweede Kamer.
Olie op de golven. Gunstige
stemming. De Christen-socia
listen onder 't mes. De vrij
willige Landstorm besproken.
De bedoeling van het ontwerp
uitbreiding Landstorm. Aange
nomen met 55 tegen 15 st. Het
drukfoutenduiveltje in 't spel.
Als olie op de golven heeft het comité-
generaal op de .stemming la het Lagerhuis
gewerkt.
Gisteren heeft men de weldadige uit
werking ervan bij de Lanclstormdebatten
bunnen const,ateeren.
'tGin.g er kalm en gematigd toe; en
waren er al bedenkingen, deze werden in
zóó hoffelijken vorm 'geuit, zoo bescheiden
en vriendelijk ingekleed, dat 't wel de
aandacht moest trekken.
Den geheelen dag heeft de minister de
Kamerleden aan het woord gelaten, doch
het verdroot, hem niet. De stemming was
hern over 't algemeen zeer gunstig. De
klachten bereikten hem meestal in den
vorm va,n e-en broederlijk advies.
Zoo verklaarde de a.-r. afgevaardigde
voor Steenwijk, de heer Duymaer van
Twist, dien we steeds gaarne over mili
taire zaken het woord zien voeren, het
te betreuren, dat het ontwerp niet vroeger
is ingediend. Het kwam hem voor, dat de
minister niet volgens een vast plan werkte.
Immers in April had hij allerlei bezwaren
tegen het uitbreiden van den landstorm,
en nu schijnt Z.Exc. er verliefd op te zijn.
IJat geldt ook van de oproeping van de
lichting 1915, waartoe hij eerst plan bad,
terwijl hij ook in dat opzicht van plan is
veranderd.
De heer Duymaer drong er nu op aan,
dat de minister in wat vlugger tempo zou
gaan arbeiden, opdat de oudere, gehuwde
mannen nu naar huis kunnen worden ge
zonden en door jongere krachten worden
vervangen.
Daar moet het naar toe. We constatee-
ren niet blijdschap, clat ook de heer Duy
maer van Twist in de geheime vergadering
den indruk heeft gekregen, dat dit doel
niet onbereikbaar is.
moest hij bekennen. Stevens had hem
nooit bëléedigd of gegriefd; hij, daaren
tegen had er steeds lust in gehad hemi
allerlei kwelling; aan te (doen, ook) dat was
Waar. En nu had juist d i e man hem ge
holpen. Waarlijk, Stevens .was beter dan
hij, -en' indien diens vroomheid Zulke wer
ken medebracht, dan was .zij; g-e-wis wel
van den echten stempel -en mocht hij. Van
Degen, wel o-p-houden haar te verachten
en te haten.
Dit en veel' meer nog ging er dien da,g
in desi'koop-mans binnenst© om. Toen Ste
vens aan den avond (alleen in zijne woon
kamer ziat, klopte er iemand aan cle deur
en Van Degen trad binnen.
„Kunt gij mij' vergeven?" .vroeg de koop
man bewogen; „ik' ben een slecht mensoh;
ik! helj| u gehaat, en gij he-bt mijl welgedaan
alsof ik uw béste vriend ware! Ik weet
alles, -edele 'nian,!"
Dat was ,-een zalig oogenblik voor onzen
bakker; het was de rente, die God he-m
van het geleende gaf.
„Spreek er niet weer van," z-eide hij
geroerd, „ik ben gelukkig dat ik u heb
kunnen helpen, Wij zijn voorheen groote
vrienden geweeste waarom zouden wij het
Verder betoogde deze afgevaardigde, dat
het wellicht beter ware, wanneer de mi
nister niet vasthield aan de indeeling bij-
de depots, en dat het juist de ambitie
voor het veldleger en den goeden geest
zou bevorderen, wanneer de minister de
oefening bij het veldleger deed plaats
vinden. En als de minister den oefenings-
tijd van 4 maanden op 2Va maand wijde
terugbrengen, zouden velen in hun nopjes
zijn.
Om niet te spreken van het financieele
voordeel
De a.-r. afgevaardigde Brnmmelkamp
laakte den Jan Saliegeest en de houding
der Chr. socialisten.
Een oppositie, die te goeder trouw is,
kan de heer Br. waardeeren, maar de op
positie, die, tegen beter weten in, het
volk diets maakt, dat we met ons leger
kunnen volstaan, wekt ergernis en moet
om met Groen van Prinsterer te spre
ken voor het voetlicht worden gehaald.
Het ontwerp wil ook volstrekt niet een
uitbreiding van het leger zonder meer,
maar een versterking van de reserve. Deze
uitbreiding van den landstorm beteekent
ook niet anders clan een oefening van de
mannen, opdat zij, wanneer eenmaal de
nood aan clen man komt, in staat zuilen
zijn, het land 1e verdedigen.
Het doel' is om Jan Salie tegen zich
gelven in bescherming te nemen. Het va
derland te verdedigen is een onafwijsbare
plicht. De jongelingschap is zeer zekér
dat deel van de natie, waaruit, wanneer
bet Go-de belieft, -een nog kloekér, nogi
arbeidzamer Nederland moet opgroeien,
maar toch moet 'zij, gereed zijn zich op- te
offeren. Het is merkwaardig, dat de op
positie tegen dit ontwerp juist -komt van
de 'zijde, die steeds tegen ;d© staande legjers
van beroepssoldaten was en onder wier
gejuich éenig-e jaren geileden cle plaats-
Vervanging werd .afgeschaft.
Misleidend is ld© stelling van de Christen
socialisten, clat oorlog doodslag zou zijn.
De heer Brunimelkamp betoogde op theo
logische groncl-en, dat de -exegese van de
Christen-socialisten, clie ook den defeiv
sieven oorlog als doodslag afkeuren^ ge
heel en al verkeerd is.
Een tijd, [waarin door cle toenemende
beschaving cle oorlogen langzamerhand
zullen verminderen en ten laatste geheel
Verdwijnen, zal zeker ni-et nader komen,
zoolang de briesehende haat en nijd tus-
sfcihon de 'miensc-hen nog v-oortwoedt.
Bespottelijk was het -beroep der Chr.
isoc. op art. 4 van het A. R. Program, ter
motiveering van-dienstweigering. Die Chr.
soc. heeren bedoelen met conscientievrij-
heicl heel wat anders dan Wij, anti-revoi-
lutionairen.
Op denzelfden vvelwillend-en toon werd
liet debat vervolgd. Den a.r. afgeVaar»
cligde Scheurer zal niets aangenamer zijn
dan de aanneming van het ontwerp, ook
al Zo-u hij het anders ingekleed hebben
op enkele punten.
t D-e heer Lobman ontwikkelde nog al
Vrij ernstige bezwaren, welke voor eenj
groot deel ook' den Vrijwilligen Landstorm
betreffen, -e-en gezonde be-weging, die niet
steecis zoo krachtig mogelijk is bevorderd,
ja welke eerder de kop ingedrukt is.
Men is (toch niet bang voor mil'ita.irism©
onder ons volk?
Er bestaat in ons vaderland geen mili
tairisme, al willen de socialisten dit ook
beweren.
De heer' Lohman betreurde het, dat hét.
ontwerp op twee gedachten hinkt. Eens
deels is het een noodwet omdat er meer
mannen noodig zijn, anderdeels wil men,
nu het zoolang duurt, den last van cle
landweer afwentelen op- anderen.
Toch zo-u Z.Exc. straks vóór stemmen.
nu niet kunnen zijn?"
De warme handdruk dien de koopman ont
ving, en die doorhem niet minder warm
beantwoord Werd, overtuigde hemi, dal
Stevens hem vergeven kon. Hij bleef tot
laat in'den avond bij- zijnen buurman ver
toeven, en toen hij zich ter ruste wilde
léggen, boog hij; voor het eerst van zijn
léven zijne knieën voor den Hee-re, eiij
bad uit den grond zijner ziel oim: vergiffe
nis en genade; en o-mi een hart, zoo goed
en vroo-m als dat van bakkér Stevens.
Den volgenden dag kocht de bakker
wéd-er een groot-en voorraad koren en be
taalde het contant, tot verwondering van
allen die het zagen en hoorden, uitgeno
men Van Degen, die- alles van de zaak [wist,
en thans alles g'oeds van (zijn buurman had
te zéggen. Toen er den Donderdagavond
Weer 'bij (Stevens gezlongen werd, hinderde
het den koopman niet; want hij was er
zélf tegenwoordig en zong misschien het
luidst van allen. Hij nam nu ook weder
zijn brood' van Stevens- en vo-nd het beter
dan van iemand anders; en hij wierp; het
een en andermaal op cle schaal, maar
't had het volle gewicht. Hij leerde 'nu
ook Teun den jager kennen, en 'twerd
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG,
Abonnementsprijs
Per 3 maanden fr. p. post1.25
Losse nummers„0.05
Prijs der Advertentiën
15 regels ƒ0.50, iedere regel meer 10 ct,
3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend.
Bij abonnement voordeelige voorwaarden.
Familieberichten van 110 regels ƒ1.
iedere regel meer 10 ct.
De tegenwerking van den Vrijwilligen;
Landstorml is "nog van meer dan één zijde
betreurd. Zoo hebben de heeren Ruys en,
Van der Voor) van der Zijp er het hunne
van gezegd.
We hebben nu hoop, dat het nieuwe
instituut minder stiefmoederlijk bedeeld!
-Wordt. En we vertrouwen, clat de vrij
willige landstormers, als ze straks gewoon
Warden opgeroepen, in eenigerfei zin zul
len bemerken, dat hun vaderlandsliefde
door het vaderland wordt gewaardeeerd.
Het zij- dan door het overplaatsen der
gegradueerden van den vrijWilligen land
storm in den zelfden rang, of minstens jdoor
Ihet rekening houden met de oefening,
die zij reeds hebben gemaakt.
De socialisten' alleen zijn tegen het ont
werp. lt
Zij willen wel een leger, wel mobilisatie
ook, maar' niet een leger zioo sterk als de
verantwoordelijke regeering het wenscht..
Zij hebben dan o-ok' tegen gestemd in
het late avonduur. Jammer, dat de Kamer
eerst nog ee-n heelé lijst bodemlooze fra
sen, o.a. van den tijdelijken voorzitten
der soc. demi. fractie, dhr. Schaper, moest
aanhooren.
Hun motie, vragend om verlof'Zendii g
Van de (thans) twee oudste landweer
lichtingen is 'terecht „larie" genoemd.
Bah, welk 'n houding!
Immers zou men hun bij hun stemmen
tegen het ontwerp kunnen vragen: hoe
nu, zijt ge- tegen aflossing der oudere
landweermannen door jongere landstor
mers? Zie, die consequentie durft een
partij als de S. D. A. P.niet aan. Zij
heeft geen moed van overtuiging; ze sid
dert voor ve-rlies van kiezersgunst. Wel-
n-een, luidt het daarom, vve zijn voor
het huistoe zenden der landweermannen
en eischen reeds terstond verlof voor de
twee oudste lichtingen.
De heer Lohman vroeg met verontwaar
diging of er een .lid kon zijn, die over
tuigd was, dat het verantwoordelijk was
een deel cler landweer naar huis te doen
gaan.
Uit cle ministeriëele- redevoering;, die een
groot deel van den avond vulde-, stippen
we die bijzonderheden aan, die de bedoe
ling van het Landstormontwerp verdui
delijken.
De minister nu wees er op> dat liet
doel van het wetsontwerp is geleidelijke
versterking van onze weermacht door
me-er mannen geschikt te, maken voor den
militairen dienst. Dit stempelt het ont
werp niet tot een aflossingsontwerp.
Versterking is noodig om te toonen dat
Nederland vredelievend van aard gezind
is en dat het ieder, die zou trachten
ons land aan te- randen, tegen zal staan.
De financieele overwegingen moeten daar
voor wijken. Uitvoerig schetste de Minister
vervolgens de wordingsgeschiedenis van
het wetsontwerp tén betooge, dat dit niet
onder den drang van het adres der 22
is ingediend. Over de agitatie, die het
ontwerp wekte, wil de Minister niet spre
ken. Gedeeltelijk is hij daaraan schuldig
omdat hij cle toelichting; te sober maakte.
Die schuld zal de Minister dragen, maar
daarbij betreurt hij die agitatie ten zeerste.
De Minister betoogde- voorts dat het
ontwerp in geenen deele prejudicieert voor
de toekomst. In één opzicht prejudiceerrt,
de wet wellicht. Alleen zou de regeering
willen, dat na de demobilisatie de land
storm, die nu gevormd wordt, landstorm
blijft; dat hij niet opnieuw behoe-ft te wor
den geregistreerd, indien zijn hulp wellicht
weer eens noodig zou zijn- Zij-, die nu
g-ewapende landstorm worden, zouden in
normale gevallen weer ongewapend wor
den. Dit nu zou de Minister betreuren.
hemi openbaar dat niet hij1 -erbarmelijk
huishield met zijn vrouw, maar dat zij
dit deed met haren man, omdat hij niet
meer zooal's vroeger, nu en dan ©en doo-
-den haas medebracht die zijn meester,
toekwam, maar alles wat hij) schoo-t trouw;
en eerlijk aan zijnen heer bracht. Ook
met den timmerman werd hij békend,
en vond in h-èni een rechtschapen mensch,
die weliswaar vroeger veel verkeerde din-
sen gedaan had. maar die nu. aejlpovig
geworden, in eerlijkheid en goede trouw
trachtte te wandelén. In het verkeer met
deze lieden en nog, vele anderen, teerde
Van Degen gehe-el anders denken en ge
voelen dan weleer, en toen een paar Zon
dagen later zijin winkel gesloten bleef en
hij met zijn vriend -Stevens ter kerk ging,
liep het als een vuur het gansohe dorp
dooi", dat de koopman Van Degen ook
vraoni geworden was. En de menschen
zeiden de waarheid: Van Degen had
vrede gezocht ©n gevonden in het Evan
gelie der genade. Dat had Stevens gedaan
SzJeide hij; maar deze zeide dat Go)d het
gedaan had; en de lezer zegt zonder twij
fel: zij hadden beiden gelijk.