i\u. 241 Donderdag 15 Juli 1915 29e Jaargang MEN. ID S. Ie Ié Jee ScM me! den lijbei" Jburg. en INSPAN, ïliëntèle dat |r de kwast, „imonade en niet zijn 'ACHTEN ferkpaard reulen, 12 perceeien Is in 2 perc. KOOP Iver, Irdappeis, fikerpeen. Biljart Jongens, ht i Uitgave van de Naainl. Yenn, LUCTOR ET EMERGO gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: LAM 5E VORSTSTRAAT 219. Bureau te Middelburg: FIRSWA F. P. DHUIJ - L, BURG. Drukkers: Oosterbaan Le Cointre - Goes. 'De Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG, Abonnementsprijs Per 3 maanden fr. p. post1.25 Losse nummers0.05 Prijs der Advertentiên 15 regels f 0.50, iedere regel meer 10 ct 3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend. Bij abonnement voordeelige voorwaarden. Familieberichten van 1—10 regels f 1. iedere regel meer 10 ct. IR1JV1NG: >0 roedon sden kleine achter de hof- Seisweg. |tot 24 Juli, bij Middelburg. Maart 1916: weg te Oost- 1 H.A. 27 A. perc. 10 dei nden vóór 23 kantore van lelburg, alwaar verstrekt. ïekerke. ;hrsjving lilt tot 21 Juli Itse—MARIS itingen te be- adres TE KOOP Irwe, vóór of op 24 H. FELIUS, TE KOOP |I68 roeden |ine Boonen, Jacs. Góed- Ingewacht bij xapinge, vóór lichtigen Café 12, Vlissingen. Ie fabriek en lelden Melk- Iburg. ïcht su kan, bij iecht i kan gaan, bij |t, Zoutelande. 3, Veerschs fugs. jufrouw iffrouw. T, G o e s. Gemeenteraadsverkiezingen. De Zeeuw steunt de candidaten der antirevolutionaire kiesvereenigingen, der halve in Gees J. DOMMER J. PLAZIER J. W. VIENINGS. Vlissingen P. G. LAERNQES Sr. Vlissingen H J. H. DOMMISSE. Teriteuzgn J. DE 3RUIJNE C. WOLFERT H. VAN WIJCK Sr. Kapetie-Biezeiinge A. MOL. 1378 3 Augustus 1915. Aankondiging van de 37ste Jaarcol lecte voor de Scholen met den Bijbel Heeft God de wijsheid dezer wereld niet dwaas gemaakt? 1 Cor. 120b Drie vierden eener eeuw* zijn verl'oopen sedert Da. Costa in k'ijn tijdzang ,,Y ijf en twintig jaren" uitriep „Wat baat o praalzieke Eeuw! uw grootsche Bijbelstichting", toen al' de nieuwe ontdekkingen der voor gaande jaren zijn dichteroog' waren voorbij gegaan, nadat hij had aangeheven: „Be schaving breidt zich uit niet nooit ha- proefde spanning!" "Wat zou de dichter wel uitroepen, had hij den vooruitgang van wetenschap en industrie, der laatste dertig, jaren eens aan schouwd? Met koortsachtigen haast volgden de uitvindingen en ontdekkingen'elkander op de stoomkracht, onze trots eens, raakte op menig gebied verouderd: de eeuw Tier cl'ectriciteit heette aangebroken. Maar ook hier was het nieuwe dra weer verouderd door de telefoon ,of door de electrische golven, die draadloos den aardbol omslin gerden; dat 'was nu het nieuwste en vol maaktste. i De grenzen van het licht werden uitge zet: we teerden zien door hout en steen c(Te geen beletsel aan het „donkere licht" Konden aanbieden. En dan: nieuwe grondstoffen leerden ons geheimzinnige krachten kennen, die de oude natuurwetten schenen omver te stootcn, maar in de hand der geneeskunst heeling' beloofden te brengen voor kwalen tot nu toe onheelbaar geacht. De diepste oorzaken der 'besmetting van ziekten als. cholera en pest werden gevon den, schier geen kwaal scheen meer onge neeslijk: ook daarin zou de mensch de natuur beheerschen. Doch meer nog; het gebied van den dampkring werd veroverd: op adelaars- wieken vaart de mensch door het lucht ruim. En de diepten der zee moeten hem ge hoorzamen: met zijn onderzeeërs daalt hij af en snelt voort onder de golven van den Oceaan. Ontwikkeling, beschaving, wetenschap, kunst dringen door tot de onderste lagen der maatschappij en zullen daar verede lend en verheffend werken, waardoor ar moede en 'ellende en ruwheid en misdaakl zullen verdwijnen. Het geheele menschdom geniet strales een wleMand en geluk, thans nog slechts voor de meest bevoorrechten heneikbaar. En bij dat alles heeft de menschheid God niet meer noodig gehad 1 In vele kringen werd zelfs luide ver kondigd, v dat Godsdienst de groote hin derpaal1 was voor heat menschdom om zijn doel' te bereiken. En hoe is de mensch in zijn streven geslaagdi Er gaat Van heel onzen rampzaligen aardbodem één noodkreet op van 'jammer en ellende. Onze aarde' gelijkt een reuzen- schip, dat Izijin tocht over den Oceaan nog wel' voortzet, maar dat aan alle zijden in vlammen staat. Brandende steden, verwoeste landen, bloedige slagvelden, reusachtig groot'in.il- lioenen lijken en ander millioenen wede- wen en weezen, jialfverhongerde bevol kingen, een werelddeel, aan de spits der beschaving staande,'thans met vertwijfelde woede zijin eigen (ingewanden verscheu rend, zoo'ziet het er in Europa thans uit! En al die schoone uitvindingen en ont dekkingen traden in dienst van den dood en het verderf om het sidderend mensch dom uit roeien. De vruchtbare akkers dreunen onder het gewicht der zware kanonnen, meester stukken van het .menschelijfc genie. Reuzenschepen, werelddcelen in 't klein doorploegen den Oceaan, niet voor vreed zamer) handel', 'maar om dood en vernie ling te brengen uaar de verste streken. En door de wolken'vaart het luchtschip en regent 'verwoesting jen brandstichting over de stedenen onder de golven loert vernietiging en ondergang: al het vernuft, alle wetenschap traden in verbond m*et den docdl Arme wereldWat heeft uwe 'beschaving zonder Gotl u gebracht? En wat zal' zij u nog brengen? 0, daar rijst een gekerm op van die bloe dige velden, ©en klacht .uit die treurende steden van (weduwen en van weezen, een bede naar den HemelGeef ons den vrede Vrede? In Nederland bleet' het nog vredeGod bewaarde er ons nog bij en Hij alleen weet, of 't. zoo blijven zal. Wel' lijden ook wij onder Zwaren druk en wij vreezen voor de toekomst; want wij weten niet, wat de dag van morgen ons brengen zal'. Maar wij hebben toch al'le reden God te danken. Te danken niet het minst ook daarvoor, dat in Nederland, ondanks zwaren druk, het werk, der barmhartig heid zijn gang ging en zelfs, opbloeide. En we denken hierbij aan de lafenis, door ons aan anderen, zwaarder beproefden, geboden, die over onze grenzen tot ons kwamen, of door de golven der zlee op onze kusten werden geworpen. Maar ook denken wij aan de zorg voor armen en behoeftigen. Voor den dienst van kerk en school, die meer dan anders van ons vorderden. Zelfs mochten wij ervaren dat, waar de maatschappij uit haar voegen wérd gelicht, ons Christelijk onderwijs niet slechts geregeld voortging, maar tot meer deren bloei kwam. In weerwil der drukkende tijden ging do oprichting van nieuwe Christelijke scholen zijn gang. Als een later geslacht het jaartal in den gevel' dier scholen lezen zal, meet het met verbazing vragen: „Heeft men in zulk een tijdsgewricht nog Christelijke scholten kunnen bouwen?" En toen in "t vorige jaar ieder den nacht inging met vreeze voor wat de mor gen brengen zou, gingen toch de mannen door stad en land om onzie inzameling] voor de Scholen met den Bijbel te houden. Neen, wij hebben den arbeid voor het Christelijk onderwijs niet. gestaakt. Want .meer dan ooit sprong nu in 'tpog hoe bedrieglijk de leuze is, dat enkel "be- schaving 't menschdom gelukkig maakt. De wijsheid dezer wereld werd lot dwaasheid gemaakt. Beschaving zonder God moge een tijd lang de schoonste vruchten beloven, maar de tijd komt, dat het blijkt, waar zij 't menschdom brengt. „Wat afvalt van den hoogen God, moet vallen". Dan wordt de schoone droom verstoord en vreeselijk is 't ontwaken!! Wij zullen voortgaan met onzen kinde ren te brengen: beschaving en ontwikke ling, o ja; maar niet alleen en ,in dei eerste plaats. Voorop staat: alles uit (God en alles tót God en daarom alles mét God! De bange tljlden roepen ons tot den hoog- sten ernst. Het dreigend gevaar zegt ons: „Buiten Ctod is 't nerg'ens veilig". Onze kinderen hebben aan de wijsheid dezer wereld niet gtenoeg. Onze scholen blijken voor hen noodig; meer clan ooit te voren. God schonk voor haar ook nog in dézen tójld van verdrukking een ruilden,ongtel- dachten zegen. Daarom is ons hart vervuld met dank en hopen wijf in de aanstaande Augustus maand onze dankoffers weer te brengen. Met een ruim en bereidwillig; hart willen wij geven en wanhopen .niet, hoe donker dei toekomst ook moge wezen. Het werk des Heeren kan niet verbro ken worden; Hij spreekt: -„Mijn raad zal bestaan, Ik zal al mijln welbehagen doen". Dat geldt voor volken en koninkrijken dat geldt ook voor onze scholen. Het plan des Heeren gfaat 'door te midden der vreeselijkste wereldgebeurtenissen.) En zoo wordt ook de arbeid voor onze scholen verricht met het oogf op Hem, Die nooit laat varen het '.werk Zijner hand'. Hoe heerlijk zou het zijn, als straks mocht blijken ,dat de nood der tijden blijvende vruchten had opgeleverd-' Meer dan ooit wordt er in deze dagen gebeden voor het heli oud ,yan Volk en Vaderland, voor den vrede. Maar laten wij allermeest Ridden, dat Neêrlands volk nader tot (God worde ge bracht. Eu taten wij beginnen met onze kinderen tot Hem te leiden, Die de kinderen zége nen wil'. Wij' vertrouwen, dat alle Christenouders thans moer dan ooit de noodzakelijkheid daarvan inzien. De Wijsheid der wereld wordt be schaamd, zijl kan het '(ware geluk niel geven. Daarom komen wij met volle. vrijmoedig- 'hcid tot u om uwe hulp in te roepen voor onze Scholen met den .Bijbel, waar de grondslag van het bnderwijs Ijs „Dte vreeze des Heeren is bot beginsel der wijsheid (Unieblaadje 49.) Te heer Brants. De stemming voor den Goeschen Raad had tol uitslag, dat vier Rechtsche can didaten in herstemming komen voor slechts drie plaatsen. Een der Rechtsche candidaten moest zicli derhalve terugtrek ken. In een gecombineerde vergadering van de besturen der drie Rechtsche Kies vereenigingen met de Rechtsche candi daten verklaarde de heer Brants zich ter stond bereid, indien de Kiesvereenigin gen in 't belang der zaak het. noodig zullen achten zijn candidatuur los to la ten, daarmede volkomen genoegen te nemen. Twee kiesvereenigingen hebben giste renavond vergaderd, en met algemeene stemmen besloten de candidatimr-Brants niet te handhaven; en derhalve op te trekken voor do candidaten Donner, Plazier en Vienings. Nog een Kiesvereeniging mout vergade ren en besluiten. Dit geschiedt morgen. Ofschoon wij nog niet weten hoe 't be sluit 'dier Kiesvereeniging luiden zal, mo gen wij bereids wel namens de A.-R. en de R.-K. Kiesvereenigingen den heer Brants danken voor deze oplossing. De 'heer Brants, die zich gewillig ter wille der zaak gaf, heeft zich, ook weer ter wille der zaak, teriiggetrokken. In 'de vergadering der A.-R, Kiesvereeni ging, waarvan de heer Brants lid is, werd door den heer Brants een kranig op wekkend woord gesproken, in het belang van een principieel volhardend strijden voor de herkiezing van den heer Donner, en 'de verkiezing: van den C.-H. en den R.-K. candidaat. Bij deze opwekking sluit Do Zeeuw zich aan, op gronden, later door haar te ontvouwen. i> Trouw. Het is uit de stukken bewijsbaar, dat de voor Rechtsch gehouden kiezers lang niet allen gestemd hebben op den Room- schen candidaat. Wij' telden er minstens zestig. Moeten wij rtu zeggen dat dit antirevolu tionaire of Christelijk historische kiezers zijn? Zij behooren tot geen kiesvereeniging, dus „vrije kiezers" ware betere benaming. Intusschen is het bekend, dat deze „vrije" kiezers in den regel de antirevolu tionaire lijst volgen. Nu geven wij toe dat dit ons geen recht of pretentie geeft op hunne gehoorzaam heid. Alleen de leden der Kiesvereenigin gen het reglement zegt het duidelijk zijn zedelijk verplicht de candidaten der Kiesvereenigingen, en wel al deze candi daten te stemmen. Doen zij dat niet, dan hebben zij als eerlijke mannen hun ontslag te nemen als lid der Kiesvereeniging. Wie lid is van de Kiesvereeniging, is daardoor lid van de organisatie, en is zedelijk gebonden aan de besluiten dezer organisatie. Wie dit anders inziet, verlate deze lie ver zoo spoedig mogelijk, en ga eerst eenigen tijd leeren trouw te zijn. De rechtsche partijen, dat zijn de drie organisaties, hebben recht van elkander te vorderen, dat wie tot deze organisa ties behoort, stemt óp alle door de drie organisaties gestelde candidaten. Alleen de trouw, waarmee men op el kanders candidaten overgaat, waarborgt de overwinning. Daarom de actie van 9 Juli nu door gezet. Met alle kracht. En nu niet alleen voor Donner, en ook niet alleen voor Donner en Plazier, maar voor Donner en Plazier en Vienings. Wanneer al onze geestverwanten ge trouw waren in den slrijd, zou de in vloed van Rechts in den Raad grootor zijn. De toestand zou een geheel andere kunnen zijn. Wanneer zal men clit overal •eens inzien? Achteruit. Vergeleken met 1913 zijn de rechtsche partijen in stemmencijfer bij de gemeente raadsverkiezing te Goes achteruit ge gaan. Haalde toen Burjse nog 473, Donner, schoon aftredend, bracht het thans maar tot 471. Vienings die toen 209 stemmen haalde, verkreeg er nu slechts 329. De Hoogh en De Jonge vereenigden des tijds 469 en 452 stemmen op zich, thans bleven Brants en Plazier met 422 en 405 beneden doze cijfers. Zelfs bekwam De Paauw 512 stemmen. Hadden onze candi daten nu dit cijfer verkregen, zij waren, bij dezelfde volstrekte meerderheid, geko zen geweest. Docli ook de vrijzinnigheid ging achter uit. Van 636 (Tempennan) daalde zij; op 544 (Kakebeeko); terwijl Fransen v. d. Putte, dank zij den tegenstand zijner oude vrienden, met 406 ver beneden de 610 van zijn ambtsvoorganger De Witt Hamer in 1912 kwam te' staan. Alleen de sociaal democraten gingen iets vooruit: Pols klom van '147 op 152. Er stemden nu negentig kiezers minder dan in 1913. De Groote Oorlog* Beknopt overzicht van den toestand Engeland heeft geld noodig. Zilveren kogels vraagt het; hoe meer hoe liever. De regeering heeft een reusachtige leu ning van 12000 millioen gulden uitge schreven, dat is een sommetje, nicer dan; 40 maal' zoo groot als onze oorlcgslee- ning van 275 millioen. Geweldig w,aren de aansporingen in alle nieuwsbladen om op die leaning in te teekenen; een reclame waaraan de minister van financiën zelf meedeed, door- op een geheele advertentiepagina het volk1 toe te roepen, dat hij*, 'tl z'ij rijk of arm, die in dit verheven oogenbl'ik zijn spaar penningen niet voor den dag haalt ten behoeve van de veiligheid van 't vader land, een weinig benijdenswaardig schep sel' is. En op allerlei andere manieren, o.a. met elf millioen circulairen, werd van hooger hand gewerkt om heel' Me natie bij' de oorlogsleening te interessee- ren, op hope dat ze toch maar schitte rend slagen z;ou. De Engelscbe bank kwam Zaterdag handen te kort, daar elke post een nieu wen stroom van inschrijvingen aanbracht. Voor inschrijving op de postkantoren maakten z;cer velen van hun Vrijen Zatsr- dagmidag gebruik. Ook de verhoogde l'oo- nen in sommige nijverheidsdistricten de den hun invloed! gelden. Hier en daar wferjdj het een wedloop' naar de inschrijvings kantoren. Vijf Engelsche banken hebbed alleen voor 864 millioen op de Engelsche oorlogsleening ingeteekend! In de City van Londen schatte men de groote bedra gen. waarvoor geteefcond is, op tusschen 7000 en 8000 millioen. De einduitslag is echter niet meegeval len. Hij beantwoordde niet aan de hoog gespannen verwachtingen. De bladen hadden gedacht, dat er wel 800.000.000 .pond te halen zou zijn. Doch men bracht het tot slechts 600.Ü0D.000 pond, of ongeveer 7.2 milli ard gulden. Wel' een bewijs, dat het vertrouwen in Albion's zaak niet gestegen is. Trouwens, rees de 4 Va pCt. als rente wijzen er op, dat Engelands crediet een •schok heeft gekregen, want nog in, No vember van het vorig, jaar kon een lee ning van 4200 millioen tegen 31/» pCt. worden afgesloten. Maar daaromtrent bekreunt do man van de schatkist [zich thans minder. Alls hij' maar genoeg „zilveren kogels" En Engeland vooral, men weet het, voert zeer duur oorlog. Nog onlangs deelde minister Asquith in het Lagerhuis tntede, dat die lOorltogs- kosten alleen ivoor het Britsche rijk jnl de naaste toekomst niet minder dan 36' millioen gulden per dag zullen bedragen. De totale oorlogskosten van alle oorlog voerenden hebben, naar een Engelsch tijdschrift berekent, tot begin Juni ruimi 45 duizend millioen gulden verslonden, terwijl' de staatsschulden door oorlogs- l'eeningen met 50 p€t. zijn gestegen. v Zou deze toestand nog tot 't einde van dit jaar aanhouden en wie durft haast nog een spoediger einde verwachten? dan is het waarschijnlijk', dat de staats schulden zich verdubbeld zullen hebben. En 'daarmede zullen de rentelasten, zich dan verre boven 't dubbele hebben vermeerderd, daar immers alle teeningen zonder uitzondering tot een rentevoet zijtal uitgegeven, als sedert de Napoleonsche periode niet is voorgekomen. De pauze 'In het strategisch spel' op het Oostelijk oorlogsterrein duurt voort; het scherm blijft neergelaten voor de toe bereidselten, die men ongetwijfeld aan het treffen is voor de verdere voortztettingl van het bl'oeddrama. Op het Westelijk .porlogstooneel wordt het oorlogsdrama voortgezet met een druk ke beweeglijkheid, die echter niet tot spannende momenten voert. Uit de activiteit der Duitschers zou men opmaken, dat zij aanzienlijke ver sterkingen hebben gekregen. Daaraan al leen was het toe' te schrijven, dat de En gelsche positie bij Yporen moest wordeji) verltegd, dat de Franschen het kerkhof bij* Souchez verloren, door het opj J7 Juni bezet, dat de Duitscho troepen zooi krachtig optraden ten noorden van Atrecht, aan de 'Oise en de Aisne, in de 'Argonnenj en de Vogezen.. I Doch niet overal kon die activiteit eenig succes veroorzaken. De Tsaar in Lamberg. De „N. R. Ct."-correspondent t© Wee- nen schrijft aan zijn blad: Volgens een Hongaarsch blad had de Tsaar bij zijn bezoek aan Lemberg hel. volgende gezegd: „De hulde, die de hoofd stad van het veroverde Galiciö mij brengt, neem ik welwillend ter kennis. Dit land behoort nu reeds tot Rusland. Ik noem! het voor altijd in mijn bezit. Ik ben zeer tevreden over het. gedrag der bevolking! en na afloop van den oorlog, als. die Zege vierend zal zijn, zult ge de plichten en, de rechten verkrijgen dei' Russische bur gers. Ik offer als het noodig mocht zijta,. mijn Iaat sten soldaat op voor Galicië eni Le-mberg, want dat zal1 altijd aaln ons! blijven." Zoo sprak de Tsaar van een balkon, omringd door de kopstukken Van zijin lteger en zijn beambten, op den 21.sten April. (Niet lang daarna waren de Russen, uit Lemberg verjaagd; misschien voor goed). Aan de bevolking' was bevolen tel ilhrmineeren en te vlaggen en in harel Zondagsche kleeren achter de soldaten! te staan, die de straten hadden afgezleit. Voor de auto van den Tsaar reed die van den politie-president, die rechtop in den Wagen stond, met 'zijn rug tegen den koet sier. Een practische manier van doeui waardoor men een goeden uitkijk heeft en die misschien den moord in Serajewb zou hebben voorkomen, indien men daar evenzoo had gehandeld. De Tsaar zagl er bleek uit. 's Avonds had er eon feestmaal tijd plaats in het gouvernementshuis, iu den loop waarvan de vorst zich aan hel! het volk vertoonde en bovengenoemde) speech hield. Het verraad van Mjasoedoflf. Men :zhl' zich herinneren, dat de Russen op het einde Van den winter in Oost-Prui sen een geweldige nederlaag leden. Voor de groote overmacht van de door .Von Hindenburg snel' geconcentreerde troepen, Was het 10e Russische leger gedwongen op de Njemen terug, te trekken. Het lteed daarbij zware verliezen. Bij den grooten generalan staf van het Russische leger begreep men, zioo meldt de Russische correspondent van de „Mor ning Post", dat er verraad in het spel! was. Op een critiek oogenbliki geraakte een brug over de Weichsel in brand en, het onderzoek bracht geen ophelderingl voor het gebéurde. Door bemiddeling Van generaal' Pau was grootvorst Nico- laas op de hoogte gebracht van verschil lende feiten,, door den Franschen gehei men dienst. Russische aviateurs hadden vluchten gedaan zionder daartoe bevel gekregen te hebben. Ten slotte Werden twee verraders betrapt op het oogenblik, dat zij naar de Duitsche linies vertalin gen overbrachten van dagorders, die nog niet eens het bureau van den genieraten! staf hadden verlaten. Een onderzlcek wees uit, dat kolonel Mjasoedoff, 'een zeer invloedrijk© officier uit den h oogsten Russischen adel de hoofdschuldige 'was. Hij had alte posities der Russen aan Duitschl'and verraden. Talrijke medeplichtigen, zoowel in het leger als te Petrograd, werden gear resteerd,^ Mjasoedoff werd tot den strop veroor deeld. Krijgslisten. Een „ooggetuige" bij het Engelsche Hoofdkwartier geeft in de „Times" eene beschrijving yan nieuwe Duitscjh© krijgs listen, waaraan wij het volgende ont- leenen in den laatsten tijd is een krijgs list oegepast, die bewondering verdient om de vindingrijkheid, waarmede zij be dacht is. Het is om bepaalde redenen eené| gewoonte van de officieren van het Royal Flying Corps, die op waarneming of ver kenning .uitgaan, om door lichtsignalen berichten over te seinen. De Duitschers zien idte methode met weinig genoegen toepassen, waarschijnlijk, omdat do gevol gen daarvan dikwijls zoo onaangenaanS zijn zij hebben de volgende list bet- dacht om er ee(n einde aan te maken, waarbij zij gebruik maken van het feit, dat het uiterst moeilijk is bij zéér hoog) vliegende machines, vast te stellen of de vlieger vriend of vijand is.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1915 | | pagina 1