ienknecht Dinsdag 15 Juni 1915 29e Jaargang oi bi de rekeniny, gstveuien onny, Bfvaars, noenkar De Groote Oorlog. Koolplanten, ngstveulen, of in oe of Kalfvaars, Koolplanten, ars te koop, op gevraagd, Merrieveulen, vette Varkens, ird (ruin) en een en te koop. *n$ fe koop, hengstveulen, KOE, II irs gevraagd, ITALIË EN DE DRIEBOND ÏOOP i\o. 215 H 128, Middelburg. ÏOOP E, Veersche weg Middelburg. OOP: idekerke, Westhoek. ÏOOP Pz., Aagtekerke. ÏOOP Zusterstraat I 208, 26 Juni, e Vlissingsche weg, ter per dag. M EZ AND, Vlissingen. ÏOOP erke (W.) ÏOOP EN, Rijkebuurtweg, gevraagd gte 1.70 M., mak en A. DE WIT Cz., iEVRAAGD e Aardappelen van prijs en ÏOOP CN te Rilland. GEM, Veerscheweg Ritthem Welzinge. ÏQOB S, Aagtekerke. ÏOOP SPEENVARKENS, z., Biggekerke. [ÏOOP W. DE BUCK Pz., iOOP n veeren, geschikt Ires P. BOONE, Mr. W.) Ictober E, St. Laurens, Klein ober a.s. h taltoclil REIJNIERSE Cz., Middelburg. iden aan P. KOOLE, Abeele. )ber a. s. JNSE te Zoutelande. Uitgave van de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: LAN *E VORSTSTRAAT 218. Bureau te Middelburg: FIRMA F. P. DHUIJ - L. BURG. Drukkers: Oosterbaan Le Cointre - Goes. BERICHT. Zij, die zich met ingang van I Juli a.s. op „De Zeeuw" abonneeren, ontvangen de tot dien datum ver schijnende nummers kosteloos. V. (Slot.) Vooral' in onze eeuw werd Italië's op treden in de Balkan-quaestile vrijmoediger: Steeds weer vierden de eigfen bondge- nooten geprikkeld, ofschoon dezlen dit niet lieten merken. Telkens wanneer in den Duitscben Rijksdag! op deze dingen ge wezen werd, weierdei Von Buiow deze klachten af met een grapje en een lach, welke laatste velel had van lach eens landbouwers die nog1 geen kunstgebit heeft. Men [herinnert zich eten zijiner lucht hartige antwoorden: „In (einer gïücklichen Ehe musz dier Gatte anch nicht gleich einen rotten Iïopf kriegen, wenn iseinle Frau einmal mit leinem anderen tetinei onschuldige Extra- tour tanzt; Hauptsiache ist dasz sie ihm nicht durchgeth; sie wird ihm nicht durchgehen wenn siie je|s bei ihm am Besten hat". i(Ate' bet een gelukkig huwteüjk is moet die iman ook niet toornen wanneer zijn vroulw feetrus een enkelen maal een onschul dig toertje danst met eten anderen man. Hoofdzaak is dat ziji hem niet verlaat; en dat 'zal zijl niet doen Wanneer zij het goed bij hem heeft.) Italië (ging voort dergelijke woorden ern stig te nemen, en zoo kwam in 1903 die Koning van Engeland te Rome, en bracht Victor Emanuel met zijn vrouw een be zoek aan den President dter Fransche Republiek. }Bet aantal betoogingen in Italië tegen Oostenrijk vermeerderde. Zelfs kwam het op de grenzen tot handtaste lijkheden, welke tot vlersterking der krijgs- macht op de grens van Tyrol leidden. Op öe conferentie ile Algeciras ging Italië openlijk met Frankrijk en Engeland tegen Thwtschlands verlangen in. Nog maller; in d© Italiaansche Kamer werd door den ininister Tittoni, zijl 't ook ©enigszins be wimpeld, verklaard, dat Italië slechts van den Driebond deel uitmaakt, zoolang ter gieen oorlog komt. Hiermede een tipje op lichtend van den sluier, die het contract tusschen Oostenrijk en Italië bedekt. Voorts 'maakte hiji met sympathie, onder luide bravo's der Kamer, melding van een overeenstemming tusschen Italië en Rus land getroffen in betrekking tot dten Bal kan. En, wat dte deur dicht deed, de minis ter Mrahello omarmde in diezielfde Ka merzitting een der afgevaardigden, did onder algemeen applaus had uitgeroepen: „de eenige vijand van Italië is zijn bond genoot Oostenrijk". AI de overige minis ters, op Tittoni na, kwamen dezen onbe- schaamden schreeuwer Fortis is zijn naam de hand drukken. Men verwachtte van toen af algemeen de opzegging van het bondgenootschap. Dit zou dlan pok geschieden, maar op Italië s tijd. Eerst zou het den bond genoot Oostenrijk nog even tegenkomen; in den Ralkan en dezen all© voordeelen aldaar ontnemen; onder den schijn van gezamenlijk met hem dte belangen van Albanië te beschermen, hem onder zijn scherpste controle stellen, nadat het zijn bondgenoot Duitschland in de narigheid heeft gebracht door zich in Tripoli te nestelen en daarmede aan Wilhelnis boe zemvriend te Constantinopel een slag toe te brengen, waarvan hiji anders dan mtet Duitschlands hulp niet meer zou kunnen opstaan. Of Von Rülow en Aerenthal dan met blindheid geslagen waren Och peen, maar de vredielievende staat kunde ld es1 eenien en de expansieve inzich ten jdeisi anderen noopten hen een vroolijk gezicht te zetten bij teen kwaad spel. Hetgeen evtenwel Italië niet verontschul digt. En zulks te minder dewijl Koning Victor Emanuel terstond na het uitbreken van den oorlog' aan Keizer Frans Jozef een telegram had gezonden, dat hope bood op saamwerking. Immers nadat op 2 Augustus Frans lozief aan Victor Emanuel per .teliegram had meegedeeld, dat hij! ten gevolge der inmenging yan Rusland in het conflict 'net Servië en der mobilisatie van het Russische leger de algemeene mobilisatie had gelast, .en op den steun zijiner bond- 2te Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs Per 3 maanden fr. p. post Losse nummers ƒ1.25 „0.05 Prijs der Advertentiën 15 regels ƒ0.50, iedere regel meer 10 ct. 3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend. Bij abonnement voordeelige voorwaarden. Familieberichten van 110 regels ƒ1. iedere regel meer 10 ct. genooten rekendle, antwoordde deze letter lijk: ,,Ik heb het telegram van U. M. ont vangen ien behoef niét te verzekeren, dat Italië, dat alle mogelijke moeite heeft ge daan om het behoud van den vredte te ver- eekeren en allies wat in zijn macht ligt eal doen om zoo spoedig mogelijk aan het herstel van den vrede mede te helpen, overeenkomstig het verdrag van het Drie voudig verbond, zijln oprechte gevoelens en (je igrootel belangen diie h<jt beschermen moet, een hartelijke en vriendschappelijke houding zal blijven aannemen." Deze verzekering laat aan duidelijkheid niets le wenschen over. Doch leest nu Wat er in het verloop van den oorlog, in de laatste maanden tusschen deze drie bondgenoo'ten is afgespeleld. Van Italië mocht niet verwacht, dat het oorlog met de Geallieerden zou' maken. £oo ver reikte de tol of te des Iïonings in boven aangehaald telegram niiet. Maar wel mocht (worden gehoopt op een. Welwillende onzijdigheid. Doch helaas, al spoedig bleek, dat, zoo ze mogelijk was, dezei onzijdigheid gekocht en duur betaald zou moetten worden. Von Biilow werd naar Rome gezonden om met Italië te onderhandelten omtrent de voorwaarden waarop Italië genegen izijln zou neutraal te blijven. Na etem weken lange bespreking, telkens verbroken en weer opgevat, en waarbijl Oostenrijk, onder Duitschlands aandrang, tot d© meest ver nederende condessias gezind bleek, moest Von Bülow eindelijk zijn pogingen staken, Italië had te veel geiëischt. Reads' den 4en Mtei had het verklaard 2ich aan bet Drievoudig; Verbond te ont trekken. Den 23en Mei daaraanvolg'ende, derhalve iop Eersten Pinksterdag, verklaar de Italië aan Oostenrijk den oorlog;. Van die zijide van het volk en van die Oorlogs partij Was een groote pressite op de regee ring (uitgeoefend. De mjenigte die de straten dier hoofdsteden onveilig maaktje, en xlef bezittingen van Oostenrijksche onderdanen van Italië vernielde, was niet mteer in toom te houden. En zoo toog met zuide lijke geestdrift het lleger naar de grens onn zoo mogelijk Tirol te bezetten. Van uit Verona, Basa.no, Belluno en Udine zou do overtocht worden bewerk stelligd. Bozen, Bruneck, Toblach en Vil lach zijn bet doel van den tocht, bentevens tot Stilfser Joch. Hoe dezte trouiwelooze handelwijze van den ouden bondgenoot is opgenomen Italië's regeering verklaarde op 1 Augus tus van het vorige jaar dat Italië onzijdig zou blijven. Zij stelde zich op het stand punt dat Oostenrijk's optreden tegen Ser vië een aanvallende (agressieve) daad was tegen Rusland. Een bewering die, aldus Oostenrijk's regeering in haar be antwoording van deze aanklacht, door de bekende uitgebreide toerustingen van Rus land voor een aanvallenden oorlog tegen de centrale mogendheden wordt weer legd. Een tweede motief voor haar onzijdig heid zocht de Italiaansche regeerinlg in de beschuldiging als zou Oostenrijk door Italië niet te 'kennen in zijn voornemen om Servië aan te vallen, een artikel van het (Drievoudig) verbondsverdrag ge schonden .z'ijn. Doch ook dit motief wordt waardeloos, wanneer men leest, dat die Oostenrijksche regeering in dat artikel heel iets anders leest dan de Italiaansche er in scheen te leggen. Dat artikel toch had uitsluitend betrekking op bezetting van Turksch gebied, en had met den di- plomatieken stap te Belgrado niets te maken. Om een einde aan 't geschil te maken stelde Oostenrijk aan Italië voor, dat geen stappen zouden gedaan worden tot be zetting van Servië zonder voorafgaand© raadpleging met Italië; dit voorstel werd ooi Italië vriendelijk, voorloopig althans, van de hand igewezien. Hierop is een groote hervorming der Italiaansche machtsmiddelen gevolgd en een actie die gemunt was op verovering van „territoriale steunpunten" aan gene zijde van de Adriatiisohe Zee, steunpun ten welke derhalve door Oostenrijk moes ten geleverd worden. Oostenrijk verklaarde zich terstond be reid tot inwilliging van dezen eiseh, niettegenstaande Italië nog in 1914 beloofd had zich te zullen houden aan oude af spraken en aan die bepalingen der Lon- densche Conventie. Doch allengs weiden de eischen hoo- ger. Toen Sonnino in het kabinet was opgenomen, bleek dat Italië den weg van wapengeweld op wilde, teneinde het Zui delijk door Italianen bewoonde Oosten- rijksch gebied bij Italië te voegen. Ten slotte, zij het ook met spijt dat het langs zulk een weg moest, gaf Oostenrijk ook op dit punt toe, op voorwaarde dat Italië tot het einde van den oorlog on zijdig bleef, en aan Oostenrijk de vrije hand op den Balkan wilde laten; welke voorstellen ten slotte door Italië werden afgewezen. Den lOen April zond Italië buitenge woon hooge tegenvoorstellen in, waarbij het verlangde niet alleen afstand van geheel Weltsch-Tirol, miaar ook van Duit- sche gebieden en van de hoofdzakelijk Slavische streken in het dal van de Isonzo met de stad Görz, verder een strook van Karinthië en van het Dalma- tisch kustgebied tot Nubresina en, ten slotte de volkomen Slavische eilanden Lissa, Lesina, Curzolo, Lagosta en eenige kleine eilanden. Verder de vorming van een onafhan- kelijken staat uit Triest en het omlig gende gebied, erkenning van de Italiaan sche soevereiniteit over Walona en het achterland en volkomen belangeloosheid van Oostenrijk in Albanië. Ten slotte moest de afstand der gebieden terstond in werking treden. Waar dan nog bij ko men Onthouding van bemoeilijking' in de Servische aangelegenheden, en Van een tegen Italië's belangen gerichte Bal- kanpolitiek; vrijheid voor Italië van zijn belangen in het Oosten van de Middel- landsche Zee tegen, Turkije en in gemeen schap met de mogendheden der drievou dige entente te ontwikkelen, en om op het aanstaande vredescongres de zaak van Servië en België te ondersteunen naar eigen goeddunken. Ondanks de buitensporige eischen, wat de afstand van grondgebied aangaat, bleek Oostenrijk toch nog tot verdere tegemoetkoming bereid, zoodat er ten slotte geen wezenlijk verschil van mee ning meer bestond. Toch besloot het Kabinet van Salandra, zonder op de laatste aanbieding van Oosbenrijk-IIonga- rije te antwoorden op 4 Mei de bekende verklaring af te geven, volgens welke het verdrag Verviel, en op' 23 Mei de oorlogsverklaring' te doen volgen. Een oorlogsverklaring, welke niet klopt op het vredelievende telegram: van 2 Augustus, en derhalve uitsluitend ter ver antwoording blijft van den Koning van Italiëook al zou hij tot zijn verontschul diging willen aanvoeren dat in Italië, in de Meimaand van 1915, niet de Ko ning, maar de straat, door entente-goud gesteund en gesterkt, het heft in handen heeft gehad. Het is gelijk Het Vaderland schrijftx) Marlborough s'en-va-t-en guerre, mi- ranton, miranton mirantaine. Inderdaad het lijkt nog altijd een grapje uit een operette, een oud soldatenliedje weer op de planken gebracht. Maar het soldatendeuntje uit den slag van Mal- plaquet groeit in Du Mauriers roman „Trilby" tot een geweldig epos; en zoo zou het wel eens kunnen gebeuren dat Italië eerst later de volle beteekenis be sefte van den stap, dien het gedaan heeft. Italië s'en-va-t-en guerre Italië gaat ten oorlog, maar niet bege leid door de sympathie der volken. Meerdere gegevens zijn door ons in dit artikel aan genoemd blad ontleend. De ernst der tijden. De Nederlander wijdt een ernstig .woord aan het Zondag in het Amsterdain- sche sportpark gevierde Zomerfeest, waar op met velerlei artisten duizenden toe- schouwters tegenwoordig waren, onder welke zelfs de burgemeester en een wet houder van Amsterdam, op welk feest veel zotheid is verkocht, waaromtrent de liberale bladen groote verslagen te genie ten gaven. Terecht vraagt De Ned. zich af, of inderdaad nu [reeds „de ernst van de tijden" voor zoovele duizenden men- soben van zekeren welstand, die zulke din gen kunnen betalen een zinledige phra se is geworden; of zijl ook niet gevoelen hoe schrijnend deze pretmakerij is fiegen- over den nood die geleden, de ellende die door duizenden anderen gedragen wordt. „Het zijn, helaas, zoo gaat het Chr.- historisch blad voort, geene op zichzelf staandie verschijnselen. Iedereen die de oogten open heeft, kan constateeren, hoe de plaatsen van vermaak, ook die welke als regel door mingegoeden worden be zocht, avond aan avond bezet zijn met een genotlievende menigte, die zich na de lezing van de nieuwste telegrammen, waarin van duizenden dooden en gewon den spraak is, amuseeren met de nieuwste „zotheden". Het Rembrandt-theater te Amsterdam getuigde dezer dagen in zijn jaarverslag, dat het nog nimmer zulk een goed seizoen heeft gehad als het nu pas geslotene. „Wij begrijpen er wel iets van. „De oppervlakkigheid, die 't cenie oogen- blik neergeslagen ligt onder den indruk van dreigend gevaar, als op den 3den Augustus van 1914, veert aanstonds weer op, zoodra blijkt dat dit gevaar voor het oogenblik voorbij is. En de luchthartige zoekt, om niet steeds aan den ernst te denken, nu misschien meer dan ooit de plaats van vermaak. „Maar niettemin is het verschijnsel droef. Op welke wijze zal God tot de we reld, ook tot ons Nederlandsche volk dan wel moeten spreken, eer Zijne stem wordt gehoord? Of is het met ons volk reeds zoover gekomen als met de lieden in den Antwerpschen gemeenteraad, die on langs, toen de naam van God in verhand met den .oorlog werd genoemd, waagden te zeggen: spreek van God niet, want Hij is er niet? „O, dat toch alle luchthartigheid, alle oppervlakkige gerustheid, alle zoeken van ijdel genot tot vergetelheid van wat God ons in de beroeringen der wereld te zeg gen heeft, verre van ons blijven mocht. Slechts ééne gerustheid is niet ijdel; het is die welke gebouwd is op de belofte Gods dat zonder den wil van onzen He- melschen Vader geen haar van ons hoofd vallen zal. „Laat, waar duizenden buiten God om hun ijteun zoeken in den gebroken riet staf van ijdel amusement, uit onzen kring althans de ernst niet wijken I Ook niet de ernst van het gebed, of het God be hagen mocht ons land en volk te bewa ren voor den gruwel van den oorlog', of het Hem behagen mocht vrede te geven!" Steeds duurder. Schier dagelijks klaagt de huismoedeii) dat alles duurder wordt; en luidt het stereotiepe antwoord van den huisvader dat het nog erger zal warden. Want letterlijk alles gaat naar boven, en alles blijft opslaan, uit velerlei oor zaken, doch de grondoorzaak is de oor log. Uw hoed, uw kleeding, uvv schoeisel, uw dagelijksch brood, al uwe spijzen en dranken, alle grondstoffen noodig voor uw werkleer, steen, hout, papier, lijn olie, zeildoek, wol, het wordt alles duur der. Gelukkig de huismoeder, die in Augus tus of in Januari de liggende gelden had om in te slaan; gelukkig de patroon die een grooten voorraad van alles op kon doen, en daardoor zijn minder begunstigde concurrenten de loef afsteken kan, zoo dat niet een hunner maar hiji voor alle uit te voeren werken de laagste inschrij ver is. Doch beklagenswaardig is de positie van de huismoeder, die bij' den dag le ven moet, en geen inslag doen kan, en geen toeslag .geniet, met den dag de uit gaven ziet vermeerderen en voor haar geld nog daarenboven met minderwaar dige artikelen zich mag tevreden stellen. En beklagenswaardig ook de patroon, die een werk aannam, en niet vooruit in slaan kon, ien nu tot zijn schade erva ren moet dat hetgeen hij aan grondstoffen bestelde, slechts tegten hooger, somwijlen ineer dan verdubbeld in prijs te beko men is. IDe oorlog ruïneert vele menschen, meest uit den middenstand. Zalig, wie bij deze ervaringen het ver trouwen op den Heer zijn God behouden mag, en den wankelmoedigen broeder ook bij dit leed nog moed vermag in te spre ken. Poging tot omkooping. Het Dagblad v. N.-Brabant ge waagt van een door haai' van een agent schap te Londen ontvangen afdruk van een artikel uit de New-York Tri bune, waarin de Duitschers voor wilde beesten worden uitgemaakt en voor schep sels, die de wreedheid van een beest met de wellust van een gedegenereerd menscbelijk wezen vereenigem. Het artikel ging vergezeld van een schrijven, waaraan wij het volgende ont- leenen „Indien het U. mogelijk zoude zijn, U van dit artikel te bedienen in de redactio- neele kolommen van Uwe eerstvolgende editie, en U Uwe onkosten voor hetze tten, enz. inrekening zou de willen brengen, zijn .wrij met geinoegen 'bereid U daairin te gemoet te komen en onmiddel- lijknaon tvang stUwer re kening zullen .wij U eene remise voojd het door 'U berekende bedrag doen toekomen". De redactie heeft het verzoek afgewe zen. [Wij veronderstellen dat een dergelijk stuk ongeveer aan de heele Nederlandsche pers is aangeboden geweest. Tenminste in onze omgeving werd hetzelfde epis tel geadresseerd aan de „Courant" dooi de gezamenlijke redactiën der bladten ent- vangen en naar de prullemand ver wezen. De redactie van het Volksblad, die het met algemeen goedvinden behou den mocht, legde het eveneens ter zijde. Onze Nederlandsche pers is onomkoop baar. Het komt hare eere te na, gelijk' men in Londen blijkbaar schijnt te doen, het tegendeel te veronderstellen. De laatste klepelslag. Juni 1915 voert ons in gedachten terug naar Juni 1815. Herhaalt zich de geschiedenis? In zeker opzicht, ja. 't Is hetzelfde tooneel, 't. zijn alleen andere spelers. Maar altijd een tooneel van mensche- dw aasheden. Want of nu het sentiment hoogtij viert onder de kinderen der menschen en of nu de rede de geesten in beslag heeft genomen, 't i s altijd en 't blijft altijd de ziondige mensch. Immers uit het hart ztijm de uitgan gen des levens. De reuZendwialing van het liberalisme is dan ook: het geloof in het gave, gez'onde verstand. Maar ook het verstand is verduis terd door de zonde. En daarom bazele men niet van een eeuwogen vrede in deze bedeeling. De doodsklok luidde over Waterloo's velden in Juni 1815, toen het absolu tisme van Napoleon den nekslag, kreeg. De doodsklok luidt over Europa in Juni 1915, terwijl de economische worste ling nog in vollen gang is. De doodsklok zal luiden over de wereld als de eindworsteling onder aardbeving, donder en bliksem zal plaatsgrijpen tus schen den zoon des verderfs en den iZoon des menschen. Maar dan dreunt ook de laatste klepelslaig. En als een stemme veler wateren zal het klinken van Noord- tot Zuidpool': „Gij dooden, staat op en komt ten oor deel En dat is het einde van allen oorlog. En dat is 'het einde van de Wereld geschiedenis. En clan komt het wereldgericht! Beknopt overzicht van den toestand. Lloyd George, in Engeland de man van de Lommen en granaten, is thans alom gevierd. Hij, de redder des vaderlands, die de troepen te velde aan het werk zal houden. Gelijk hiji tijdens den laatsten Roeren- oorlog stad en land afreisde om aller- wege zijn stem tegten dezen Engelsehein veroveringsoorlog te doen hooren, zoo trekt hiji thans het land door en voert het woord tot duiztenden, om hen op' te wekken tot strijdvaardigheid. Hiji spreekt tot patroons en arbeiders uit de munitiefabricage met een enthou siasme, dat zijn succes bij voorbaat al verzekerd is. Te Cardiff sprak hij: „Ik ben hier, om li te vragen, de vlag te planten op uw fabrieken. Iedere draaibank, die gij hebt, moet gerecruteerd wordenLaat haar dienst nemen! Vereenigt uwe draaibanken tot batal jons en wij zullen den vijand verjagen uit de landen, die hij heeft gemarteld, verwoest, vertrapt en onteerd en de vrij heid zal Weer op haren troon geplaatst Worden". Elders sprak hij: „Ik vraag van u onze arsenalen en onze wagons te vullen met materiaal, dat onze troepen in staat zal stellen, door de vijandeljke linies heen te breken. Bij Neuve Chapelle drongen onze man nen door, onder een regen van projec tielen. Wij willen nu een stortvloed uit- stoorten, die veertig dagen en veertig nachten zonder ophouden zal duren. Dan zult gij de Duitsche veldversterkin- gen hooren kraken onder het vuur der Engtelsche kanonnen en onder de vreug dekreten onzer troepen. De Engelscbe infanterie zal dan door de vernielde vier- Y

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1915 | | pagina 1