So. 191 Maandag 17 Mei 1915 39e Jaargang gen Hengst, luishoudster Schuur, Vaars, )p veeren, KNECHT benoodigd EID svraajd, istmeid, De Oorlog. 9 iop gevraagd, Binnenland. i beroemd 9 kend slijm dt geleid. igen beter laraoor de a de conser- arden met Waarde. uhuis. Adres x, srg. epolder. rscheweg, emeente Veere. bij P. MELIS :rke (W.) ïr cerke. VERLARE Jz., e. >er >uwepolder Oostwatering. w vraagt 3n, niet beneden Boekk. DHÜIJ. rstus 1 gevraagd, bij _arvan een hulp- LAR1S, Koudek. Uitgave van de INaaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: LAN aE VORSTSTRAAT 210. Bureau te Middelburg: FIRMA F. P. DHUIJ - L. BURG. Drukkers: Oosterbaan Le Cointre Goes. 7)e Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG» Abonnementsprijs Per 3 maanden fr. p. post Losse nummers ƒ1.25 „0.05 Prijs der Advertentiën 1—5 regels ƒ0.50, iedere regel meer 10 ct, 3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend. Bij abonnement voordeelige voorwaarden. Familieberichten van 110 regels ƒ1. iedere regel meer 10 ct. Onjuiste beschuldiging. Het Volk schrijft: „In de Eerste Ka mer steekt het behoud steeds driester het hoofd op; de groot-grondbezitiers Verwer pen een noodzakelijk geworden wijziging in de vermogensbelasting, omdat voortaan de bezitters van onroerend goed zouden moeten betalen naar de werkelijke waarde, en niet naar een kunstmatig vastgesteld, veel te laag' bedrag." Deze voorstelling is onjuist. Onder de tegenstemmers waren "slechts hoogstens een paar grootgrondbezitters. Juist onder de voorstemmers moet men deze zoeken. Trouwens wat zou een wij ziging die slechts anderhalf miljoen meer in de schatkist treft, en behalve de groot- ook veel meer klein-grondbezitters treffen moest, den grootgrondbezitters voor kwaad kunnen doen! Men kan gerust zeggen alle leden der Eerste Kamer, zoowel als der Tweede, waren voor een heffing naar de wer kelijke waarde, juist wat Het Volk wil. Maar zij; wisten dat velen op dit o o g e n h 1 i k, nu de oorlogsomstandig heden alle waarden twijfelachtig maakt, de waarde van hun goederen niet kunnen schatten. Daarom vroeg deze partij in de Tweede Kamer ook aan den minister, om uitstel tot ua den oorlog. Maar minister T'reub, weinig plooibaar als deze is, zette door. Het moest nu. En toen heeft de Eerste Kamer er een schotje voor gezet. Zij heeft gezegdwij zeiven zijh ook meeren- deeis menschen met middelmatig vermo gen en op zichzelf hebben wij tegen deze wijziging niets, want het bestaande stelsel vercordeelen ook wij. Maar in oorlogstijd, nu, hangende het Bestand, naar een ge schatte waarde aanslaan, gaat niet, dat- zal n u niet kunnen. Maar straks, als de mobilisatie voorhij is, en ook de in- trensieke waarde van ieders roerend goed weer kan worden vastgesteld, dan zullen wij voor een voorstel stemmen. Mant op zichzelf, in normale tijden, is er niets tegen. Een enkele mag nog wel be zwaar hebben, of vrees, voor ontbosscliing bijvoorbeeld, maar dat zijn persoonlijke opv- vattingen; de partij, de antirevolutionai re althans die is er voor. Staatssouvereiniteit. De geleerde toelichter van Ons Pro gram wees reeds in 1878 op het gevaar van de Duitsche leer der Staatssouverei- niteit. Waartoe deze leer, zij 't ook nog maar in theorie, den God-loozen mensoh voert, blijkt weer uit een uitlating van den Kiel- schen professor Baumgarten. „Wij Duitschland" zoo schrijft deze hooggeleerde „zijn er van doordrongen, dat wij aan onzen staat, dien wij onder Gods naspeurlijken zegen zagen groeien, zijn volle recht moeien verschaffen. Wij weten, dat wij in den Pruisisch-Duitscthen staat waarlijk meer hebben dan wat Jezus in den staat van zijn tijd slechts zien kon, nl. een dwingelandij voor de onder danen. Voor ons is de staat het begrip van volkspersoonlijkheid. De ethiek van de Bergrede en die van, oiizte nationale eischen zijn twee verdiepingen van ons zedelijk leven. Men behoeft van de eischen van de Bergrede niets af te doen, als men maar inziet dat zij niet een wet voor ons nationaal en maatschappelijk leven is. Dat er op aarde nooit een. vredes- en liefdesrijk zal komen, is een utopie". Terecht merkt De Ned. op dat Baum garten hier Viviani naar de kroon steekt. Beknopt overzicht van dsn toestand. De Franschen hebben nog den mond vol over de inneming van het dorp Ca- rency, die ze een der schitterendste suc cessen van hun troepen noemen, en die hun meer dan tweeduizend gevangenen zou bezorgd hebben, om niet te spreken van een groote hoeveelheid oorlogsma teriaal. Carency vormde, volgens hen, een ge vaarlijk punt tusschen hun linies en was door de Duitsohers geweldig: versterkt door vier linies loopgraven. Zij: verde digden het dorp waarna ieder huis een vesting was, iedere' kelder een loopgraaf en iedere tuin een a'rtilleriepark. Ontel bare mitrailleurs verzekerden de veilig heid van het garnizoen dat uit 4 batal- lons^ en zes compagnieën genie bestond. Wat :er thans van het plaatsje over is, is niet meer dan een ruïne. Gelijk men weet, was de verovering van deze plaats het gevolg van de voor- deelen op de Lorettehoogte behaald. Ook Ablain viel den Franschen in handen. Nog een voordeel van de inneming van de hoogte biedt het feit, dat een verdere opmarsch naar Lens onder zoo veel gunstiger omstandigheden kan plaats hebben. In West-Galicië zijn de Russen achter de San. Tenslotte hebben zij 't dan toch erkend. Intussohen ontwikkelt zich in Oost-Galicië en de Boekowina een slag, die het grootste effect van den slag bij Tarnow en Gorlice voor een groot deel zou kunnen neutraliseeren. Doch de Rus sische berichten zijn nog te vaag, dan dat we conclusies zouden durven trek ken. In Portugal is een revolutionaire be weging uitgebroken. Een eskader, dat de leiding bjeft is de Taag opgevaren en heeft Lissabon gebombardeerd. Vele per sonen zijn gedood, terwijl de stoffelijke schade aanzienlijk is. Een tegenvaller voor de oproerige royalisten is 't zeken-, dat het leger en het garnizoen van Lissa bon den president Arriaga ge'rouw blij ven. i Duidelijk is het echter, dat we hier aan het begin staan van een langdurig geharrewar, dat niet zonder bloedvergie ten zal eindigen. In Italië is de politieke hemel nog met dreigende wolken bedekt. Het onwe- der is er niet van de lucht af. De „Cor- riere della Sera" meldt, dat zoowel Mar- cora als oud-minister Carcano, aan wie de Koning achtereenvolgens hét vormen van een kabinet opdroeg, weigerden deze opdracht te aanvaarden. Wat Marcora betreft wordt het bericht bevestigd. Het heet, dat de Koning er nu bij Salandra op aan zal dringen aan het bewind te blijven. Dus zal dan toch de oorlogspartij aan het woord blijven! De toekomst ziet er nog donker uit. De opwinding in Italië, die maanden lang stelselmatig aangewakkerd is, ver keert thans in een hevig crisis-fijdpiefrk. Het gevolg daarvan is een hooggespannen onrust over het gebeele land, aanleiding gevend l'ot woelingen, manifestaties en betoogingen voor en tegen den oorlog. Voor de rust in Italië was het beteir geweest, dat de vurige en gevierde na tionale dichter, Gabriel d'Annunzio, die na .gen vijfjarig verblijf in Frankrijk, in zijn vaderland teruggekeerd is, er maar weggebleven was. Zijn tegenwoor digheid windt de gemoederen nog meer op en geeft aanleiding tot stormachtige demonstraties voor den oorlog. Toen het bovenstaande reeds geschre ven was, ontvingen wij de volgende veel zeggende berichten, die inderdaad toonen, dat er oen onweder op til is. De Koning van Italië heeft het ontslag van het Ministerie-Salandra niet aange nomen. Het geheele ministerie zal dus aan het bewind blijven. Gistermorgen hebben wederom demon straties ten gunste van den oorlog plaats gehad. Een afdeeling soldaten, die naar het paleis trok, was door een menigte van meer dan 10.000 man vergezeld. Een groote menigte kwam voor het mi nisterie van buitenlandsche zaken bijeen en juichte Sonnino en Salandra toe. Het bericht, dat het ontslag van liet ministerie Salandra niet aangenomen is, werd te Rome met groote vreugde ont vangen. Een groote menigte trok door de straten, den koning, het leger en Salandra toejuichend. Het Oostenrijksehe gezantschap te Rome gaf aan Oostenrijkseh-Hongaarsche onder danen bevel, gereed te zijn om Italië op de eerste kennisgeving' te verlaten. Ze zouden vandaag reeds vertrekken. Dundonaid's vernieler. In de North American Review komt E. S. Maclay, een Amerikaanscli schrijver over marinezaken, terug op het geheimzin nige middel van Lord Du.ndonald. Op het Britsch Museum was hem een geschriftje in handen gekomen, tegen het einde der 18de eeuw te Londen uitgegeven. Het han delde over ©en middel om met brandspie gels den vijand te vernietigen en beschreef de gevolgen net als in het begin der 18e eeuw Dundonald het heeft gedaan. Het is niet bekend, zegt Maclay, of Dundo nald voor zijn middel van die brand glazen gebruik maakte, maar wel, dat En- gelsche geleerden in den aanvang van de 19e eeuw er proeven mee namen en tot een gelijke slotsom kwamen als Dun donald. Het denkbeeld is honderden spiegels in een toestel zoo samen te voegen, dat zij de zonnestralen in een brandpunt op het gewenschte punt kunnen vestigen. Daar mede zou elk kruitmagazijn in de lucht vliegen, alle houtwerk, dat destijds voor vestingwerken, borstweringen, affuiten enz!, veel werd gebruikt, vlam vatten en elke levende ziel op slag worden gedood. Een bataljon soldaten zou er door weg gevaagd worden. Van Archimedes wordt verteld, dat hij met gepolijste metalen spiegels de Ro- meinsehe schepen die Syracuse beleger den in vlammen deed opgaan, en van Pro- cius, dat hij op dezelfde wijze de galleien van Vitellianus, toen die Byzantium aan vielen, verbrandde. Ondei zoekingen van den nieuwen tijd, zegt Maclay, hebben bewezen, dat die verhalen niet verzonnen hoeven te zijn. Kircher heeft met vijf gewone spiegels op een 50 M. van den oever verwijderd behoeven te zijn ge weest. Bulfon heeft met 168 spiegels op 50 M. afstands het hardste hout in vlam gestoken. Met 400 spiegels bracht hij op ongeveer denzelfden afstand lood en tin tot smelten. Dat men in Engeland ten tijde van Duiï- donaid's uitvinding die brandglazen ken de, blijkt hieruit, dat een ziekere Fenn een brandglas maakte, waarmede hij staal en vuursteen smolt. Uit dit artikel van Maclay blijkt meteen, dat Wells het denkbeeld van den hitte- straal, waarmede zijn Marsbewoners, op aarde neergedaald, het geslacht der men schen en deszelfs wapentuig vernietig den, niet geheel heeft bedacht. Alleen hadden de Marsianen er de zon niet hij noodig, ze verwekten de hitte mechanisch. Dat is Wells' vinding, alsook het wapen, waarmede de Marsianen ten slotte gedood werden: de bacillen van menschetoziekten. „N. R. Ct." 0e Amerikaansche Nota. Volgens de Associated Press kan de hoofdinhoud van de Amerikaansche no ta aan Duitschland onder 9 punten ge bracht worden. a. De V. S. vestigen de aandacht op verschillende voorvallen ais het doen zin ken van de Eal aba en den dood van mr. Thrasher; den aanval van Duitsche vlie geniers op de Gushing; het torpedeeren zonder waarschuwing van de Gulflight, terwijl dit schip de Amer. vlag voerde, en eindelijk het torpedeeren zonder waar schuwing van de Lusitania, waardoor meer dan 100 Amerikanen het leven ver loren. b. Deze daden worden onverdedigbaar voor de Internationale Wetgeving ver klaard. De V. S. wijzen er op, dat zij nooit aan Duitschland het recht toeken den zóó te handelen en de Keizerlijke regeering waarschuwden, dat zij: strikt ver antwoordelijk zou worden gehouden voor aanvallen op Amerikaansche schepen en levens. Een strikte verantwoording wordt van Duitschland gevraagd. c. De gewone financieelo schadevergoe ding zal gezocht worden, hoewel Duitsch land werd herinnerd, dat geen schade vergoeding de verloren levens kan terug geven. d. Betuigingen van leedwezen zijn waar deloos, tenzij, zij vergezeld gaan van een staking, van maatregelen, wélke de levens van non-combattanten in gevaar brengen. e. Het recht van de neutralen om over elk deel van de zeeën te varen wordt opgeëischt. f. In den naam van menschelijkheid en internationale wet vragen de V. S. een waarborg, dat deze rechten geëerbiedigd zullen worden en dat de aanvallen op koopvaardijschepen, die non-combattanten vervoeren, niet zullen worden herhaald. g. Het geven van waarschuwingen aan 'tAmer. publiek zonder dat het officieel aan de Amer. regeering wordt besproken en opgemerkt, dat kennisgeving van het voornemen een onwettige daad te begaan nooit die daad kan wettigen. h. Verondersteld wordt, dat het nooit de bedoeling der Duitsche regeering geweest kan zijn, onschuldige levens te vernietigen en dat daarom de commandanten der duik- booten hun bevelen verkeerd moeten be grepen hebben. De regeering der V. S. hoopt in deze juist te zien en ze verwacht, dat een ophouden der onwettige praktijken er het gevolg van zal zijn. i. De aandacht der Duitsche regeering wordt gevestigd op den ernst van regee ring en volk van do V. S. en de nota maakt duidelijk, dat de V. S. niets onge daan willen laten, hetzij, door diploma tieke of andere actie, om Duitschland tot inwilliging der verzoeken te bewegen. Korte Oorlogsberichten. Het lijk van Alfred Vanderbilt, die bij de t.orpedeering van de „Lusitania" omkwam, is, gevonden en naar Queens- town overgebracht. De Temps verneemt, dat Japan mo dern ziwaar geschut van de nieuwste vin ding naai' het Russische front heeft ge zonden. Het geschut is uitgevonden door kolonel Ogata; het kan in vier stukken uit elkaar worden genomen, die elk door vier paarden worden getrokken. Er rijn 29 Japansche artillerie-officieren voor de bediening van het gesclmt aangewezen. De d u i k b o o t e n - o o r 1 o g. De bladen deelen mede dat het Deensche stoomschip „Martha" Zaterdag ter hoog te van Aberdeen door een Duitschen on derzeeër tot zinken is gebracht. Bittere ironie. Het kleinste lapje aarde tusschen de hooge huizien van Brussel wordt tegenwoordig bebouwd. Een van de arme tuinlieden zag de nood zakelijkheid van een vogelschrik in, aldus vertelt de Brusselsche briefschrijver van de „N. R. C." En wat plantte hij, midden op zijn land, tot behoud van zijne pas-opkomende sa lade? De ironie, de oneindig-bittere, wijl gansch-ongewilde ironie van een verlept en verrafeld Amerikaansch vlaggetje, de vlag 'die'ide voeding van België verzekert... Uit Parijs: Wij versloegen den vijand ten noorden van Yperen, namen verscheidene loopgraven op het front van Het Sas en een gedeelte van Steenstraate. Drie machinegeweren en vijftig gevange nen vielen in onze handen. De slag ten Noorden van Atrecht duur de voort en wij gingen verder vooruit. Donderdagnacht is in de Gierlesche bosschen een Zeppelin gedaald, die zwaar beschadigd is. Twee inzittende militairen werden bij de landing zwaar gewond. Het gevaarte is, nadat het geheel gedemonteerd was, opgeladen. Drie andere Zeppelins keerden Vrijdag naar Duitschland 'terug. Gevecht. De bladen melden dato 14 Mei, dat den 13en dezer bij Misu- rata een afdeeiing infanterie en cavalerie krachtig door de opstandelingen werd aan gevallen. De aanval werd afgeslagen. De Italianen verloren 11 dooden; 3 officie ren en 29 man werden gewond. De oproerige beweging in Portugal. Naar aanleiding van de be richten over Portugal in telegrammen uit Madrid, welke in de pers zijn gepubliceerd, deelt de Portugeesche legatie te 's-Gra- venhage het volgende mede: „Ten gevolge van een volksbeweging bij welke zich leger en vloot hebben aan gesloten, heeft de regeering va.n generaal Pimente de Castro haar ontslag bij den president der republiek, den heer Manuel d'Arriaga, ingediend, die opdracht tot het vormen van een nieuw kabinet heeft ge geven aan den heer Joao Chagas. Opdat men niet gelooven moge, dat bedoelde beweging voortspruit uit een minder normale werking van de republiek, brengt de legatie in herinnering, dat het kabinet van generaal Pimente de Castro de bijeenkomst, van het parlement had Verhinderd. Hij kondigde als dictator maat regelen af, die tot de uitsluitende bevoegd heid van het parlement beliooren, met name de amnestie voor royalisten, die tegen de republiek hebben samengespan nen; de hervorming van de kieswet; het wegzenden van de door het volk gekozen gemeenteraden en hunne vervanging door administratieve commissies; het afzetten van republikeinsche ambtenaren enz. enz. Alle republikeinsche partijen protesteerden sedert eenigen tijd tegen dezen abnor- malen stand van zaken, die meer en meer verergerde, en die ten slotte leidde tot de beweging. De oorlog en de vogels. Als tegenhanger van het bericht in ons vo>- rig no. over bovengenoemd onderwerp c-iteeren wij uit Het Va d.: Vooral de vogels worden spoedig door het kanongedreun beïnvloed. Ze vliegen heen en weer, en als zij eindelijk in een veilig land aangekomen zijn, vinden zij het dikwijls niet geraden, weer terug te keeren naar het terrein van den wereld brand. Zoo komen in heel België op het oogenblik veel minder vogels voor dan in andere jaren. Dit mag men opmaken jijt waarnemingen die gedurende de bele gering in Parijs in 1871 gedaan zijn. Bij de eerste schoten der Zware artillerie vlogen de duiven, musschen, spreeuwen en zwarte lijsters zeer opgewonden heen en weer. De kippen en eenden werden eveneens angstig, zij: verlieten het erf, en sloten zich op in de donkerste hoe ken en gaten. De katten slopen naar den kelder en liepen daar voortdurend te ijsberen. De leeuwerikken van de vel den vlogen naar de stad to>e, en pro beerden daar een veilig plaatsje te Vin den. Het scheen wel, of er een groote volksverhuizing in het dierenrijk plaats had. Deze algemeene consternatie in de dierenwereld duurde twee of drie dagen, maar toen was de tijd daar, dat de die ren hun vroegere woonplaatsen weer op zochten; zij waren aan den oorlog ge wend. Zoo kwam het dikwijls voor, dat vo gels in de onmiddellijke nabijheid dier kanonnen vlogen, om broodkruimeltjes op te pikken. Uit deze waarnemingen leidde men af, dat de dieren zich snel aan een nieuwen toestand aanpassen, en dat de vogels, en ook de andere dieren, be trekkelijk zich van den oorlog niet veel' aantrekken. De h'andelsoorlog. Het Zwecd- sche stoomschip „Bjoern" met erts en levensmiddelen voor Londen, werd aange houden en naar Hamburg gebracht. De „Chicago Daily News" meldt, dat de Vereenigde Staten voortaan geen pot- asch meer uit Duitschland Zullen invoe ren. Groote fabrieken zullen te Utah' wor den gebouwd, om dezien import, die vijftig millioen francs per jaar bedroeg, te ver vangen. Erger bijtijds Voorkomen. 1 Een correspondent van de „N. R. Crt." schrijft uit Brussel Dezer dagen werd hier van Duitsche zijde een kaart van België Verkrijgbaar gesteld, waarop, aan de hand Van offi- cieele gegevens, duidelijk werd gemaakt hoe in de maanden Augustus, Septem ber en October de Duitsche legers België waren binnengekomen en langs welke we gen zij verder naar het Westelijk front waren getrokken. Door een onduidelijk heid in den druk, had het ér allen schijn Van alsof een der wegen nabij Vaals over ons grondgebied geloopen had. Reeds onmiddellijk nadat de eersle kaarten uitgestald waren, gingen, vooral in de middensta.d, de praatjes hun gang; wanneer nu ook van Duitsche zijde schen ding van Nederlandsch grondgebied werd toegegeven, wat beweerden de Nederlan ders dan steeds maar over de handha ving hunner onzijdigheid? Het sedert Augustus nooit geheel uitgeroeide praatje leefde weer op en dreigde weer groo- tere afmetingen met alle voor onze land- genooten hier tér stede zoo> onaangename gevolgen aan te nemen. Dat dit intijds voorkomen werd, is te danken aan het snelle en energieke in grijpen van den Nedériandschen gezant- schapsraad Van Vollenhoven, die onmid dellijk zich in verbinding stelde met de Duitsche overheid en deze er toe wist te brengen dat zij hare politie uitzond om de gevaarlijke kaarten overal in be slag te doen nemen. Onnoodig te zeggen dat de gezant- schapsraad, die reeds sedert liet begin van den oorlog hier aller steun en Vraag baak is, door dit flinke en doortastende optreden de in Belgjë gevestigde Neder landers nog meer aan zich verplicht beeft. Mr. W, baron Roëll f. Vrijdagavond is plotseling op zijn buiten goed te 's-Graveland, 78 jaar oud, over leden mr. W. baron Roëll, kamerheer ui buitengtewonen dienst van H. M. da Koningin. Goedkoop brood. Tot dusver heeft in de verschillende provinciën het volgende aantal gemeenten zich bereid verklaard tarwemeel van die Regteering te betrekken ter bereiding van Regéeringsbrood a 12 cents per E.G.: in Zuid-Holland 60, in Noord-Holland 30, in Zeeland 25, in Overijfsel 9, in Gronin gen 1 (de gemeente Groningen), in Gel derland 14, in Limburg! 2 (Maastricht cn Roermond), in Noord-Brabant 9, in Utrecht 8, in Friesland 7 en in Drente 1 (de gemeente Meppel). De 'prijzen, waarvoor de giemeenten het tarwemeel van de Regeering zuilen be trekken, variëeren tusschen f7 (in Vlaar- dingen/ en f 13.50 (in Roermond) per 100 K.G. De gemiddelde prijs bedraagt f9 per 100 K.G. Splinter en balk. In Het V o 1 k komen vaak onjuiste beschuldigingen voor, aan het adres vooral van rechtsch© menschen en partijlen. De „bourgeoispers" gaat hierop in den regel! maar niet in. Maar Wanneer nul deze laatste zich eens pen enkele maal ver gist, dan zwijgt Het V ,o> 1 k niet maar protesteert. En, wanneer het een christe lijk blad gjeldt, dan scheldt of smaalt zij. Zoo iets moet den lezer wel opvallen. Wij zien er een staaltje van in het soc.< dem. blad van heden. De Nederlan der Jhiad verteld, dat veertig; menschen die van !het Steun-oomité genieten, del kermis in den Haagschen Dierentuin heb ben bijgewoond, en het entree-geld hier voor gaarne offerden, waarvoor het Steun comité hen strafte met inhouding van de ondersteuning. Het Volk spreekt dat tegen in een bericht waarboven met vette letter staat afgedrukt: „een misselijke leugen", eu hetwelk begint met: „de aller-christelijk- sbe Nederlander", wier mededeelingi zij nog eens noemt „een hatelijk bericht, een ellendige leugen, een lasterlijke betichting van haar ongelukkige medemetnschen" dit alles onder signaleering van „de vrome redacteur van De Nederlander"!

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1915 | | pagina 1