we. o. 189 Vrijdag 14 Mei 1915 29e Jaargang :cht De Qroofe Oorlog. aagd, rraagd gevraagd iagd, werk, bij (erburg, »ie5 leisje, |eid, idigd Zeeuwsche Stemmen. xl. Staten-Generaal i met Oct. ke. alenaan nde Meid ïl. Weren- rljs, nden b bij liggekerke. brke. }urg. |t. Laurens. IE, toutelande. |oekt tegen i werken en Mevi'ouw izen, tegen te Lagtekerke. Llare jz.,. lood hulp l. Te bevra- luurkantoor Noordweg. li ten Heere Domburg. tenoodigd, raars te te Gapinge,. Uitgave van de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: LAN iE VORSTSTRAAT 219, Bureau te Middelburg: FIRMA f. p. dhuij - l. BURG. Drukkers: Oosterbaan Le Coïntre - Goes. Is het nu tijd ora kermis de vieren.? Deze vraag is of wordt den gemeente besturen weder voorgelegd. En tot hun eer moet gezegd, dat het meeUendesl dei- vroede heeren spoedig met een ontken nend antwoord gereed iwas. Neen, er kan geen kermis gehouden worden! De ernst van den tijd Verbiedt het; afgescheiden van de vraag of en ooit, plaats mag zijn voor het kermis vermaak, zooals het op onze kermissen te „genieten" gegeven wordt, voelt ieder, dat in deze dagen, waarin zoovele ont zettende dingen gebeuren, alle kermisjool verbannen dient.- Doch wat durft Tholen bestaan? Het gemeentebestuur van Tholen durft be staan, wat zelfs Dordt niet waagde te doen. En men weet, Dordt is niet erg kieschkeuriig op dit punt. In doorsnee genomen is de Dordtie naar verzot op z'n kermis. Een paai" weken geledon, meen ik, is de vraag aan de orde gesteld, of hij het dit jaar zonder kermis zou moeten stel len. Het antwoord luidde echter lang niet eenstemmig, gelijk te voorzien was, doch tenslotte was er dan toch 'n meerderheid te vinden voor bet voorstel, om geen kermis te houden, zoolang de oorlogs- fakkel brandt. Zoodra echter de vrede ge sloten zal zijn, zal den kermisgasten ee>n hai*telijke ontvangst bereid worden. Dan is alle leed immers geleden! Dan klan men zich weer eens naar hartelust overgeven aan de echte kermislol. 'in Mensch moet tocih wat hebben in z'n leven, zoo redeneert men. En zoo redeneerde men vermoedelijk in Tholen ook, al heeft mien bet ntet zoo gezegd. In Tholen heeft men, hebben de voor standers van het houden van kermis, zich verscholen achten het mom Van edel moedigheid jegens fde kermisgasten. De zaak zit zbo. De Vereeniging vtan kermisvakgenoia- tien te Bergen-op'-Zoom had een request ingezonden, waarin zij beleefd vraagt dit jaar in de gemeente Tholen kermis te houden; haar verzoek grondende op de 'overweging, dat, wanneer de kermisvak- genooten dit jaar hun kermisberoep niet kunnen uitoefenen, zij heelemaal ten on dergang zijn opgeschreven. Arme stakkerds B. en W. medelijdende zielen waren diep bewogen, en aarzelden niet lang, om tot den Raad met het voorstel te komen dit jaar wel kermis te houden. •Om den menschen, die er van leven moeten, hun brood niet te ontnemen. En Waarlijk, vut men nergens elders heeft gezien, heeft men in Tholen gevon den. Er bleken in 't geheel zeven mede lijdende broeders te zijn, die zich ge roepen gevoelden als pleitbezorgers voor den kwijnenden „kermisvakgenooten"- tand op te treden. Be drie tegenstanders vermochten dus niets, en worden nu wellicht met een scheef oog aangezien om de geringe menschlievendheid, waarvan zij blijk heb ben gegeven. Doch gelukkig, deze heeren staan niet alleen. Achter hen staat een niet te over- ziene schare, die met alle kermissen en verkapte kermissen heeft afgedaan, een schare, die ze nimmer, laat staan n wenscht. Intusschen is het betreurenswaardig, dat juist in onze provincie, juist op het „Christelijke" Tholen zoo iets moet plaats vinden. t W ordt tijd, dat een meer algemeen protest opga tegen onze kermissen, die meer en meer ontaarden in het 'volk demoraliseerende braspartijen. Dat een anti-revolutionair Statenlid ge ineend heeft vóór B. en W.'s voorstel te moeten stemmen, daar kan ik op 't oogen- blik met mijn verstand niet bij. 'n Respectabel man andei's, beusch een man van beginsel, die laatst trots z'n hoogen leeftijd en z'n lichamelijke onge steldheid, trouw op Z'n post was, toen er een lid van de Eerste Kamer gekoz'eu moest worden in de vacature Hovy. En ziedaar nu, die eerbiedwaardigje fi guur in onze rijen gaat medewerken, op dat Tholen dit jaar kermis zal kunnen houden. Het begint me heusch te schemeren. Tholen zal kermis vieren, ondanks den nood, waarin de gansche wereld ver keert. Waarin zal dat kermishouden beslaan? Voor velen gedeeltelijk in bet aanschou wen van tooneelvoorstellingen, natuurlijk ..van zeer veredelenden aard, leerzamer dan preeken"; in het aanschouwen van kunsten, uitgevoerd door paarden en men schen, tot welk einde dieren en men- 'envolstrekt niet gekweld zijn, en waarbij niemand van de toeschouwers De Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs Per 3 maanden fr, p. post. ƒ1.25 Losse nummers0.05 Prijs der Advertentiën 15 regels ƒ0.50, iedere regel meer 10 ct. 3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend. Bij abonnement voordeelige voorwaarden. Familieberichten van 110 regels ƒ1. iedere regel meer 10 ct. althans zijn leven waagt, want op de stevigheid der zitplaatsen van de toeschouwers wordt immers door de overheid toezicht gehouden. Voor velen in het opeten van allerlei snoeperijen, die anders nooit en nergens te bekomen zijn, en waaraan geen geld wordt verkwist, want het is er al lang voor bestemd, al moet men ook eenige gemakkelijk te missen voorwerpen naar den lommerd laten brengen. Voor velen want na zoetigheid te hebben gegeten wordt men dorstig jn het drinken van allerlei vocht, waar schijnlijk niet weinig van dat, waarmede men 's rands welvaart, of anders gezegd de opbrengst van 's lands schatkist ver meerdert. Een mooie maandelijksche op brengst hooger dan die der oorrespondee- rende maanden van vorige jaren, getuigt immers van toeneming der volkswel vaart Voor velen in liet wandelen in gesloten drommen, terwijl het ondragelijk heet is, onder een onwelluidend geraasonder het uitgalmen van liederen, die een blik doen slaan in bet hart van het volk want waar het harte vol van is, daar vloeit de mand van over. Voor sommigen in het koopen van zeer goedkoope artikelen van weelde, die men nergens beter en voordieeliger kan koopen. Voor velen'k Zou nog kunnen doorgaan met m'n hekelende opmerkin gen, doch 't zij genoeg, om te doen zien, op welk laag peil bet feest staat, Wat men niet bepaald tot onze eer 'n echt Hollandsohc kermis noemt. Doch bovendien, wie denkt er in deze donkere tijden aan! Helaas, 't moet ge constateerd, dat er nog zijn. 't Is 'n tee- loen des tijdsmaar een, dat niet erg genist stemt. KEES VAN DER MEER. Tweede Kamer. Bijna vier uur gespeecht. Een klein volk. 'n Greep uit hetministerieele antwoord. Ter Laan trekt z'n .motie Vier uur lang heeft de minister van oorlog gespeecht, doch niet te vergeefs. Want de heer Ter Laan heeft daarna niet geaarzeld z'n motie in te trekken en de Kamer niet, om. ten derde male) een ooriogscrediet van 50 millioen tcete- staan. Trouwens, de laatste zou er ook Zonder de veel-urige keel oefeningen van den minister in bewilligd hebben. 't Is Zoo helder als glas. Er moet geld zijn. Do minister deelde mede, dat en kan do toegestane 100 millioen vermoe delijk nog ongeveer 15 millioen oker is. Immers de ipiobilisatie-toestand kost maandelijks schrik niet! zoowat 10 millioen. i De aanvrage viel ons dus niet 'érg koud ,op t lijf. 't fs ons dan ook niet duidelijk, waar om een zoo eenvoudige z'aak, niet dan ten koste van zooveel kostbaren tijd, af gewikkeld kon worden. Hier treft wel 't meest den socialisten blaam. Aan hun klachten en grieven kwam maar geen einde. Tot de kleinste kleinigheid is ter sprake gebracht. Natuur lijk, de kiezers hadden het gevraagd. In tusschen is weer eens gebleken, dat ons volk klein is in alles, waarin een klein kolk klein kan zijn. IStippen we uit de ministeriëele rede aan, dat 't juist is, dat de oudste land- weerlichting naar huis zal gaan met on bepaald verlof, en dat 't kader blijft. Men weet welk douceurtje voor ben weggelegd is. Andere lichtingen gaan naar huis Zoo spoedig 't kan, doch de lichting 1916 staat nog niet ter beschikking. Wat de vergaderingen betreft zal de minister, o'm nog zooveel mogelijk ver betering aan te brengen, de burgemeesters nog eens aanschrijven, om hun zorg voor af t® wijden aan speciale gevallen, en niejt onbillijk schriel te zijn. Over 't algemeen is echter het toegestane voldoende, z'oo- da,t zelfs vele vrouwen zeggen, dat ze t nu betel' hebben dan toen de man thuis was. Verder kreeg men te hooren dat de plaatsing van bepaalde troependeelen (dis locatie) iets is dat uitsluitend ter ver antwoording van den opperbevelhebber moet blijven, zoodat de Minister zjch daarmee niet wil bemoeiendat het met kadervoorziening thans goed loopt nadat er in 't begin van den oorlog groot gebrek aan kader had geheerschtdat de ontwikkelingscursussen meestal mis lukt zijn door de moeilijkheid om, door natuurlijk ongeschoolde leerkrachten, een cursus te doen behandelen, die geschikt is voor de zeer uiteenloopende intellec- tueele ontwikkeling der gemobiliseerden dat den commandant in overweging zal worden gegeven of het misschien moge lijk is, de strook van 2 Of. langs de grens weer vrij te laten voor het vee dat aan schavergoeding voor de ontrui ming der huizen bij Naarden niet kan Worden gedacht daar deze in de huur- of koopcontracten ongetwijfeld reeds is gedis conteerd dat aan de dijken in Zee land niets is gedaan Zonder overleg met den Waterstaaten nog veel meer. Wat de motie van den heer Tor Laan betreft, deze wees de Minister als te algemeen van de hand. Algeheele vrijheid van vereeniging en vergadering is niet toe te staan, omdat het ieder oogen- blik noodzakelijk kan worden voor de tucht, opruiing te verhoeden. Waf „Het Volk" betreft, scheen de Minister noq al meegaand te denken. Als dit blad nu nog de oude haren wat wil verlie zen en zich beter inleven in de nieuwe rol van wél voor leger en mobilisatie te zijn en niet meer zonder vaderlands liefde en niet meer anti-militairist, dan zal hot van het standpunt van de legerautoriteiten wel gaan. 'n Onverwacht succes voor den minis ter was d'e intrekking van de motie. De anders zoo koppige Ter Laan gaf z:ich gewonnen, en dat nog wel, terwijl Bos 't antwoord van den minister slap vond op dit punt. Beknopt overzicht van den toestand. Van beide gijden bereikten ons jube lende communique's. Wat do waarheid is, is weder niet altijd uit te maken. Toch hebben wij gegevens genoeg, die ons een juisten in druk geven van wat el' op de slagvelden Voorgevallen is. Volgens Berlijn namen de Duitschers ten O. van Yperen een gewichtige, door de Schotsche Hooglanders verdedigde hoogte. Duinkerken wordt nog steeds onder vuur gehouden. Tusschen Garency en Neuville in dei streek ten N. van Atrecht zijn. de dooi; de Franscihen in de laatste dagen geno men loopgraven nog in hun bezit. Dit zegt de Duitscher. Blijkbaar heb ben de Fransehen hier dus ernstige door brekingspogingen gedaan, die met moeite verijdeld zijn geworden. Parijs meldt .omtrent deze pogingen het volgende „Te Carency is de omsingeling van de Duitsche positie door de Franschen nau wer toegehaald. De Franschen namien ver scheidene groepen van huizen in het Oos telijk gedeelte yan het dorp, maakten vijftig gevangenen waarbij één officier en gingen vooruit naar een hosch ten Oosten van het dorp. De communicatie tusschen Carency en Ablaing over Sou ches (wordt steeds moeilijker voor de Duitschers". Wat het Oostelijk front aangaat, meldt Weenen, dat de nederlaag van het Russi sche derde en achtste legen van dat tot dag grootei* wordt. „In oi'delooze kolonnes, ten deele ont bonden, aldus wordt gemeld, vluchten de Russische troepen en treinen dezter legers in de richting op Jaroslau Prz'emysl en Chyrow terug. De uit. den sector SanokLisko naar het Oosten vluchtende sterke vijandelijke troepen worden van het Zuiden uit door de over Baligrod en Poljana opgerukte eigen ko lonnes aangevallen. Onze (de Oosten- rijksch-Duitsche) zegevierende troepen overschreden bij de Verdere vervolging de Beneden-Wisloka on veroverden Rzes- zow. Sanok en Lisko zijn in ons be zit. Door het tot nu toe bevochten bui tengewone succes in West- en Midden- Galicië begint nu ook het Russische Kar- pathenfront ten Oosten van den pas van Uszok te wankelen. De Oostenrijksch-Hon- gaarsche troepen zijn nu ook hiér op het geheele front tot den aanval over gegaan. De vijand is in den sector bij Tujrka, in het Orawa- en Opor-dal op den terugtocht. Ten Noorden van de Weichsel drongen onze troepen over de Nida. In Zuid-Oost-Golicië vielen sterke Rus sische troepenmachten over do Dnjesteij in de richting naar Horodenka aan. Za- leczyki is door ons ontruimd". ,„De gevechten duren voort", aldus ein digt het Wieenscho stafbericht. En dit verstaan wie, als we het Russische com muniqué lezen, dat zelfs reeds "Van „ener giek offensief" gewaagt. Zoo houden de Russen in de streek van de Javornik-keten ten W. van de Lomnitza hun succes voltooid hebben door een energiek offensief. De vijand Liet volgens hen meer dan 5000 lijken achter. En in de streek over de DnjesteM op het front Obe'riynCzevnowitz, meer dan 60 wersten lang zouden zij het of fensief genomen hiebben en met groot succes voortgerukt zijn, den vijand zware verliezen toebrengende en zijn talrijke pogingen om hen door tegenaanvallen tot staan te brengen, afslaande. Hier zonden zij 5000 gevangenen ge maakt hebben. En tot overmaat van vér warring zouden de Duitschers, haastig terugtrekkende, den linkeroever van de Dnjester ontruimd hebben en uit Zalecs- zyki verdreven zijn. Wat fs nu de waarheid. Hadden wij niet geleerd zeer sceptisch te staan tegenover het geschreeuw van den Rus, we zouden waarlijk met 'de handen in 't haar zitten bij zoo onge hoorde tegenspraak. Doch straks zal wel blijken, dat do beweringen ovtei' een Rus sisch offensief moesten dienen, om er weer wat moed in te brengen. De nota der Vereenigda Staten naar aanleiding van de ramp der „Lusitania" is Woensdagavond naar Berlijn geseind. 'Deze nota is in nadrukkelijke termen gesteld en stelt Duitschland strikt ver antwoordelijk voor het verlies van Ame- rikaansche rechten. Ze eischt, dat zulklq gebeurtenissen niet meer zullen voorko men en geeft duidelijk te kennen, dat, indien hieraan niet zal worden voldaan de Vereenigde Staten gereed zijn voor alle gebeurlijkheden. 'tKomt dus hierop neer: Voor 'toogen- blik zullen we 't blauw-blauw laten, doch Duitschland, pas op, doe 't niet weer, want dan slaan we er op. Wo vertrouwen echter, dat Duitschland geen gelegenheid meer zal krijgen, om een dergelijke daad te verrichten. Albion is althans voorzichtiger gewor den. Reiletjes tegen de Duitsche inwoners van Johannesburg. Te Johannesburg hebben ernstige rel letjes plaats gehad tegen het eigendom van Duitschers en tegen Duitsche handels firma's. De sociëteit Liedorkranz; is vol slagen verwoest. Hetzelfde is het geval met de zaak Van George Alba en andere bekende handelshuizen. De tot dusVer toegebrachtte schade wordt op een kwart miljoen pond sterling geschat. Duitsche juwelierswinkels zijn geplun derd en verwoest. De menigte betoogde voor alle Duitsche woningen. Alle bios copen, aan Duitschland behoorencl, wer den tot sluiten gedwongen. Tegen den avond sprong de menigte geheel uit de band. De menschen renden als dollen door de straten, verwoesting brengend in de winkels en andere eigendommen van vijandelijke onderdanen. Karakteristiek voor de onlusten was dat plundering achterwege bleef. De huizen werden in brand gestoken. In verscheiden sigaren winkels en kappers. Het gepeupel viel aan op alle zaken en gros die Duitsch waren, of waarvan men veronderstelde dat zie Duitsch waren. De nationale politie Vorm de een cordon in de Foxstraat omi het gepeupel af te scheiden van de voor naamste bureaux der mijnondernemin gen. De politie was echter te zwak en het cordon werd doorbroken, waarna de menigte zich op een grooten Duitsohen winkel stortte bij don hoek van de straat. Tegen half negen zag men op ver schillende plaatsen de vlammen omhoog stijgen en om 9 uur was het centrum van de stad schitterend geïllumineerd door groote vreugdevuren, die gevoed werd met de inboedels van de verwoeste huizen. Duizenden opgewonden men schen sloegen dit schouwspel gade. De vlammen van een vuur in het midden van de Presidentstraat lekten aan de daken van de hooge gebouwen in de buurt. Een ander vuur bij het gemeentehuis werd met zakken zaad gevoed, afkom stig uit een groot Duitsch zaadpakhuis. Het is kenschetsend dat in geen enkel geval in de heele stad de minste schade is gedaan aan de aangrenzende gebouwen, die aan Engelschen toebehoorden. Een menigte van 2000 man verwoestte nog drie bierrestaurants, alsmede een zeer groot gebouw in de Rossikstraat. Dit gebouw werd in brand gestoken, ter wijl van de meubelen een vreugdevuur in het midden van de straat werd ge stookt. Ook een restaurant in de Van Brandisstraat werd verwoest. Een beeld van koning Eduard bracht de menigte naar het stadhuis, waar het op het voorplein op een pilaar Werd gezet, terwijl de menschen „Rule Brit- tannia" zongen. Om half elf ging het werk der ver woesting zijn gang onder de kreten van „Lusitania", „Kindermoordenaars"', „on ze krijgsgevangenen gewroken." De vlam men van de brandende gebouwen ver lichtten den hemel naai" alle windrich tingen. Korte Oorlogsberichten. De anti-Duitsche stom- in i n g, als gevolg van het torpedeereu van de „Lusitania", neemt ieder uur in geheel Groot-Brittannië en Ierland toe. Een aantal Duitsche winkels werden in verscheidene gedeelten van Londen! aangevallen, in weerwil van de tegen woordigheid van troepen, politie en s pec i a 1-cons tables Een aantal politie-agenten werd hij het beschermen der Duitsche eigendommen gewond. Een koopman uit Mossoel en zijn broeder, alsmede een ander persoon uit Mardin, werden door den krijgsraad te Bagdad wegens spionnage tot den dood door den strop veroordeeld. Het vonnis is reeds Voltrokken. De bevolking van Antwer- p e n. Afgaande op het aantal brood kaarten kan met groote ziekerheid Worden geconstateerd, dat zeer vele inwoners te Antwerpen zijn teruggekeerd. Bij de bak kers zijn ingeschreven 240.000 personen. Hierbij zijn natuurlijk niet gerekend de kinderen beneden 2 jaar, die geen kaart ontvangen. D e d i a m« a n t n ij v e r h e i d in Ant werpen begint weer te herleven. Onge veer 1000 werklieden zijn aan het werk'. Te Antwerpen is een tentoonstelling gehouden Van hetgeen door de Antwerp- sche schooljeugd voor hun kameraadjes in Amerika vervaardigd is. Het voornaamste van de tentoonstelling was een vlag, voor president Wilson be stemd. Op deze banier ziet men den Amerikaanschen adelaar, die zijn breedo wieken beschermend over België en Ant werpen uitstrekt. In het Engelsche Lagerhuis meldde Churchill, dat het slagschip „Goliath" bij de Dardanellen getorpedeerd is. Hij vrees de voor het verlies van 500 levens. Churchill meldde eveneens, dat de on derzeeër „E 14" in de Zee van Mar mora doordrong en twee Turkschc ka- nonneerbooten en een Turksch transport schip tot zinken bracht. De „Goliath" was een slagschip van 12.950 tons en bewapend met vier kanon nen van 12 inch en twaalf van 6 inch Uit het Duitsche communi qué. Nu de legers onder generaal-overste Von Mackensen de vesting Przemysl en de beneden-San naderen, is eenigszins eeu opgave te doen van den krijgsbuit uit den slag bij Gorlice en Tarnow en de daar aan aansluitende vervolging. Deze legers hebben tot nu toe 103.500 Russen gevangen genomen, 69 stukken geschut en 255 machinegeweren stormen derhand veroverd. In deze getallen is de buit der in de Karpathen en ten Noorden van de Weich sel strijdende verbonden troepen niet be grepen, die veel meer dan 40.000 ge vangenen bedraagt. Duitsche troepen veroverden de gou vernementshoofdstad Kielce. Botha trok Windhoek, de hoofdstad van Duitsch-Zuid-West-Afrika Woensdag middag binnen en heesch de „Union Jack" op het raadhuis. Pont-a-Mousson is voor de 99ste maal gebombardeerd. Italiaansche bladen vermelden het gerucht, dat Joffro zou vervangen wor den door generaal Foch. Het door het zich vastzetten der Franschen in de voorste Duitsche loop graven tusschen Neuville en Carenzy, voor het grootste deel omsingelde dorp Carenzy, alsmede het Westelijk gedeelte van Ablain, werd in den nacht van Woens dag op Donderdag door de Duitschers ontruimd, met verlies van ruim 1000 ge vangenen. De oorlogendezangvogels. Niet alle zangvogels schijnen de verschrik kingen van den" oorlog1 te ondervinden. Althans een Duitsch soldaat schrijft aan zijn moeder van het front in Noord- Frankrijk onder meer hoe na een ver woed gevecht tusschen de voorste linies, met een huilen yan geweer-kogels en een gedreun van artillerie-projectielen, zloodat iemand er hooren en zien bij; schenen te zullen vergaanhoe daar, op het oogenblik, dat men van weerszijden zich gereed maakte tot den woesten storm loop, eensklaps in een korte stilte, bij het vallen van den schriklijken nacht, een vogel te fluiten begon, een nachtegaal, en jubelde, in weerwil van der menschen waanzin, zijn reine avond lied omhoog. Onwillekeurig zoo schrijft de sol daat liet. ik mijn tegen den schouder geklemde geweer zakken. Een ander soldaat zag Van uit zijn loopgraaf een z'werm zwarte lijsters, druk en parmantig, zooals die glimmende trip-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1915 | | pagina 1