Vrijdag 7 Mei 1915 39e Jaargang No. 184 Staten-Generaal De Groote Oorlog. Uit de Provincie. Binnenland. Uitgave van de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGrO gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: LAN jE VORSTSTRAAT 219. Bureau te Middelburg: FIRMA F. P. DHUIJ - L. BURG. Drukkers: Oosterbaan Le Coinfre Goes. Eerste Kamer. ,De Eerste Kamer bleek niet gezind om het ontwerp wijziging wet op de Vermo gensbelasting, door de Tweede Kamer aan vaard, aan te nemen. De heeren De Vos van Steen wijk. De Gijselaar en Van Was- senaer Catwijck waren er tegen en het lid voor Drenthe dhr. Van Holthe tot Echten liet zich zeer onheilspellend uit. Ofschoon hij erkent dat een belasting naar de volle waarde alleszins billijk is, wil het er bij hem niet in dat het onroerend goed maar aldoor zwaarder belast meet worden dan het roerend vermogen, en met name de effecten en de schuldvorderingen maai} steeds beboeren vrij uit te gaan. Ook de heer d'Aumale van Hardenbroek, anti- revolutoinair lid voor Utrecht, maakte be zwaar. Hij meent dat deze wet op veler lei personen zwaar zal drukken, en de jaarlijks herhaalde schatting, tot vele moei lijkheden zal aanleiding; geven. De men- schen worden afhankelijk van de schat ters, die toch niet overal Verstand (van hebben, en daardoor gevaar loopen, hen veel te hoog te taxeepen. Velen zullen daardoor genoodzaakt zijn hunne b'osschen op te ruimen, dewijl zij veel meer geld kunnen maken b.v. van bouW- en wei land. Dat zóu, met 't oog op Nederlands natuurschoon, en de gezondheid, te be treuren zijn. "Wel was, Voegde de heer De Gijse laar er aan tóe, de oude schatting nog onbillijker, maar nu zullen de spaar ders getroffen worden, tepwijl b.v. liet recht op pensioen van ambtenaren onfce'- last blijft. Ook d'e heer v. d. Biesen (r.-k.) beeft! bezwaren. Hij vreest voor praktische onuit voerbaarheid. Hij verklaarde zelfs nog nóóit een wet gezien te hebben die zoo onmogelijk is als deze. ï>e minister genoot den steun van een van Nederlands grootste financieel© spe cialiteiten dem theer v. Nierop. Ook de hoeren Zijlma en Ferf verdedigden het ontwerp. Tocli mocht dit niet b'aten. Het ontwerp werd met 26 tegen 16 stetmmen (rechts tegen links) verwórpen. Tégen stemden van de antirev. partij de heeren Kuyper, 't Hooft, Franssen, d'Au male v. Hardenbroek en v. d. Berg. Van de Chr.-Hist. partij de heeren De Gijze laar en De Vos van Steenwijk. De heer Fokker (lib.) steriide met rechts. Beknopt overzicht van den toestand. Het spreekt van zelf dat de zware nederlaag der Russen bij Gorlice in West-Galicië verschillend beoordeeld wordt al naar dat de beoordeelaar een een Engelschen of een Oostenrijkse hen bril op heeft. De Oostenrijker ztegt dat deze nederlaag de oproliing' van het Paissisch© Karpathenfront heeft bewerkt over een afstand van honderd kilometer. De Engelschman tracht de beteekenis van den Russischen terugtrek te verkleinen. De Spaansche landvoogd in de Neder landen, de hertog van Alra, die 't begin van den tachtigjarigen oorlog op zijn geweten heeft, 'had de gewoonte ieder© hem en den Spanjolen onzerzijds bereide teleurstelling te beg'rooten met de woor den: No es na da! het is niets! Doch •dit waren slechts woorden. Achter deze woorden moet wel de gedachte verborgen liggen: dat valt tegen. En zoo zal 't den Engelschen ook wel gaan in dezen krijg. Zijl zullen op dezen tegenslag niet gerekend hebben, en nu verbergen zij hun schrik over den tegenslag achter een onverschillig aangezicht. Doch ook al ligt de waarheid slechts in het midden, of zelfs 't dichtst naar den kant der En gelschen toe, dan nog' blijft zij: snijdend van den teleurgestelde. Want over een front van zoodanige lengte over de ge- heele linie heeft de Rus nog nimmer terug gemoeten. 'En dit heeft 't dubbele voordeel, dat nu ook meerdere Duitsche strijdkrachten vrij1 komen. Met name in -cle linie ZwigrodDukla. zijn zij thans op veel kleiner terrein verzameld, het geen allicht weer ten goede komt aan het offensief op het Westfront. Want, al mo gen de Duitse hers daar aan Yperen eenige voordeelen behaald hebben, hun ne krachtige aanvallen elders hebben toch maar al te zeer hun doel gemist. De Fransche linie schoof vooruit tus- schen Lizerne en het 'Sas, hetwelk vol gens Fransche berichten, weer in Fran sche handen is. In Champagne en (het Argonnerwoud werden alle Duitsche aan vallen afgeslagen. Tusschen Maas en Moezel Men de Duitschers aanmerke lijke verliezen. Men zal daar op de zen ding van versterkingen moeten wachten. Toch mag "hiertegenover wel in 'toog gehouden worden dat het groote Fran sehen offensief (aanval) in den Elzas er tot nog toe weinig heeft opgeleverd. De Duitschers houden nog steeds den weg van Sint Mi hiel vast. en de verovering der Maashoogten leidde niet tot nieuWo overwinningen. "Voeg hierbij de teleur stelling die de berichten uit Italië bren gen; het ernstige geval Tripoli dat Italië belet Frankrijk te hulp te snellen, de onlusten in Engelseh-Voor-Indië, het ver zet in Egypte, de dreigingen van Japan en de gevoelloosheid der diplomatie van de Balkanstaten, en men heeft grond om te vermoeden dat de goede geest die het Fransch-Engelsche leger heeft gekenmerkt, er wel een weinig moet zijn uitgegaan. Met deze opmerkingen kunnen wij ons overzicht wel besluiten, om, over te gaai! tot de verspreide berichten. De Hartmannsweilerkopf. Omtrent een bezoek aan dien bergtop, die nu Duitsch is, terwijl de Amerikaan se he journalist Roberts ihet tegendeel be weert, doet deze het volgende verslag': Ver weg, voorbijl de1 Duitsche verschan singen, ziet' men de vlakte bezaaid met dorpen en hoeven, fen overdekt met bloei ende wijngaarden. Het; landschap is heele- maal wit van de bloeiende kerseboomen. Het contrast tusschen den kalen, Moedi gen bergtop en het schitterende zonne land daaronder is schrijnend. Met den, kijker ziet men vrouwen op een rij'; bezig met goed wasschen in de beek, spelende kinderen, ploegende landbouwers, in één woord het gewone plattelandsleven, alsof er vlak in hun buurt geen ontzaggelijke worsteling over een front van 400 mijlen gestreden werd. De soldaten in de loop graven, die waken, rusten, graven en bou wen, zijn kalme mannen, gewend aan storm en verschrikking en die met een waardigheid van him werkzaamheden vertellen, alsof ziji niets buitengewoon© hadden gedaan. Zij stellen veel belang in hun werk en zijn trotsch op hun kracht. In de bosschen achter de ge vechtslinie ziet .rnien een menigte man nen, die hoornen vellen, om schuilplaat sen in de loopgraven van te maken; anderen Verbroeden de. bergpaden, om den munitieaanvoer te vergemakkelijkten. Over de paden gaan en komen heele kudden muilezels, welke het vervoer ver zorgen en ook de gewonden Weg brengen. Niet ver van hier, in een an der deel van de Vogezen liggen de am bulances van Harvard. De opstand in Tripoli. Vergeleken met de woedende massa- gevechten op zoovele plaatsen, is de op stand in Tripoli een kleine zaak van militair standpunt, maar hij is tevens de ergste tegenvaller voor Italië in die kolonie, en daar hij juist op dit oogen- blik komt, kan hij een groote, politieke beteekenis krijgen. Het leelijke is, dat de inboorling-troepen aan het muiten sloegen en 'den Italianen zware Verben zen toebrachten. Dit is de eerste muiterij'; in den loop van de Italiaansche Ope raties op (Tripoli. Zouden er Turkse h© en Duitsche gelden en agenten achter de zaak steken?. In Rome wordt reeds gezegd, dat de klap succes had en dat de Italiaansche regeering haar handelen opgaf of in ieder geval uitstelde. De Italiaansche re-, geering, bewust van de verschrikkelijk!© verantwoordelijkheid, welke het ten oor log meebrengt, verlangt de beslissing of zij er aan mee zal doen, uit te stellen, totdat de uitslag meer zeker en de kosten beperkt zijn. De opstand in Tripoli heeft zeker veel tot dit uitstel bijgebracht. Korte Oorlogsberichten. Ellende! Het Amerikaahsch-Pool- sche comité te New-York voor leniging van den nood in Polen, heeft een brief ontvangen van den voormaals beroemden zanger Eduard de Reske, die meedeelde;, dat zijn prachtig landgoed te Garnesk in Polen totaal vernield is, terwijl ook de omliggende streek geheel is verwoest. De Reske toeft thans met prins en prinses Lukouirski wier landgoed eveneend verwoest is in een kelder. De drie menschen zijn zonder brandstof, petro leum en koffie; zij hebben bijna geepi voedsel. Honger! Op het oogenblik behoort te Weenen het kookboek tot de meest begeerde literatuur. Er zijn nieuwe uit gaven verschenen, voorschriften hoe men met surrogaten goed en goedkoop koken kan en schotels zonder vleesch kan be reiden die lekker smaken. Het brood is tegenwoordig een delicatesse,; een snee brood van wat heter kwaliteit dan het gewon© kost 30 heller (f 0.15) en dat gewone is zoo moeilijk te verteren, dat menschen met zwakke magen het nieit kunnen verdragen. Gisteren hoorde ik aai iemand dat brood „arrestantenbrood" noe men. Ik vroeg hem, of hij; het brood kende wat aan de gevangenen wordt uitgereikt? En bijl zei ja. De paarden voor de omni bussen zijn door gebrek aan haver zoo mager en zwak, dat zijl onderweg niet meer mogen stilstaan tot het opnemen! van passagiers, maar alleen aan de halten, omdat ze niet sterk genoeg zijn om de zware wagen telkenmale weer in beweging te brengen. Paardenvleesch kost tegen woordig; 2 kronen per kilo. Zoo lijden mensch en dier door den oorlog. Weenen is niet meer de vroolijke stad der Phasaken, zooals Schiller haar noemde, waar de heele dag gegeten wordt. N. R. Ct. De Poolsche pers verhaalt de wonder lijke lotgevallen van een Poolsch span paarden. In het begin van den oorlog werd een span paarden met zijn bestuur der van graaf Grabowski uit de omgeving van Kutno gerequireerd. Eenige weken] later werd hot span door de Duitschers buitgemaakt en deed het in het Pruisi sche leger dienst. Drie maanden werden de dieren naar het westelijk front gezon den en daar door de Franschen buitge maakt. Dezer dagen ontving de graaf van zijn knecht bericht, dat hij deel uitmaakt van het Fransche leger en dat de dieren het best maken. Zondag vloog over Calais een Taube. Men verwachtte een paar hommen, doch midden boven do stad gekomen wierp de vliegenier massa's papieren uit, waarop geschreven stond: Gijl kunt ons binnen acht dagen in Calais verwachten. Volgens een verklaring van'dien C'ana- deeschen Minister van Defensie, Sam Hughes, hebben de Canadeesche troepen in Vlaanderen, tusschen den 22sten en SOsten April, 5403 man aan dooden en gtewonöen verloren. In de provincie Luik mag zich des avonds na 7 uur ninÉaftó.d meer op straat vertoonen. Naar men verneemt, wordt den 15en Mei de Belgische militaire bakkerij van uit Calais naar een plaats' in België achter het front overgeplaatst. Er komen te Calais tal van militairen aan, wier handen door geschoten zij'n. Uit Luik. De commandant heeft een bekendmaking1 uitgevaardigd, waarin aan herbergiers in ,alle dorpjes in de> omgeving van Luik den verkoop van ster ken drank aan Duitsche militairen ver boden wordt. Personen, die ondanks dit verbod toch aan militairen sterken drank, verkoopen, zullen met zware; geldboeten gestraft worden. Er worden in de wapen fabrieken te Luik massa's geweren voor het Oostenrijksche leger aangemaakt, De houding van Italië. De toestand in Italië is ernstiger geworden. Vele Duitschers en Oostenrijkers hebben Italië verlaten, uit vrees', dat de breuk met de oude hondgenooten weldra zal volgen. De beslissing zal spoedig vallen; in afwachting daarvan blijven tal val» vluchtelingen voorloopig in Zwitserland. De Italiaansche regeering heeft alle verloven van officieren en soldaten inge trokken. De bemanning; en de passagiers van het Deensche stoomschip; Cathay uit Ko penhagen, dat op weg was naar China, is gisterochtend te Ramsgate ontscheept. Het schip; is öf op een mijn geloopen, öf getorpedeerd. ,H©t is in 20 minuten ge;- zonken. Alle opvarenden zijn gered. Uit het Duitsche s t a f b e- richt: Ten Z.W. van Mittau, ten Z. van Szawle en ten O. van Rossieny duren de gfevechten voort. Ten N.O. en Z.W. van Kalvarij'a vielen gisteren ook sterke Russi sche troepenmachten onze stellingen aan. Alle aanvallen mislukten onder zeer g'rootei verliezen! van den vijand. Even weinigj succes hadden vijandelijke uitvallen tegen onze brug'gehoofden aan de Piliza. De vesting Grodno werd in den afge- loopen nacht gebombardeerd. In West-Galicië poogde de achterhoede van den vluchtenden vijand den verbonden troepen onder bevel van generaal Voh Mackensen gisteren wanhopig het hoofd te bieden. De tegenstand werd echter op den linkeroever van de Wisloka, boven en beneden de Ropa-monding gebroken. In den avond nog werden niet alleen op verschillende plaatsen overgangen over de Wisloka geforceerd, maar ook bezit ge nomen van den Diikla-pas, dan weg en bet plaatsje van denzelfden naam. In de streek ten 0. van Tarnow en ten N. daarvan tot aan de Weichsel', op den rechter Dunajec-oever werd tot in dbA nacht gevochten. Het aantal krijgsgevangenen is thans tot 40.000 gestegen, waarbij1 in aanmer king moet genomen worden, dat men hier met zuivere front-gevechten te doen heeft. Landw eet-vcrlo f Op 15 Mei a.s. Worden de dienstplich tigten der oudste landweerlichting wtej| diensttijd onder normale omstandigheden zou geëindigd zijn op 1 Augustus 1914, v;o or zoover z ij zulks zelf wen- schen em zpover Izüj geen rang b'ekleeden p f daarvoor in op leiding zijn, in het gepot van voor loopig (klein) verlof gesteld. Aan het k'al- der dezer landweerlichting kan geen ver1- Ipf worden verleend, evenmin aan het landstlormplichtig kader dat onder de wa penen is. Echter zullen de sergeanten en korporaals (behalve de fouriers) be- lqoorende tot den landstorm en tot de lichting landweer 1907 zooveel moge'- 1 ijk worden werkzaam gesteld in of nabij hunne woonplaatsen tot hulp bij de opleiding van den vHjwilligen landstorm. Het aantal van deze landstorm- af deelingen is .gaandeweg zeer toegeno men, zoodat het bedoelde kader daarbij onontbeerlijke diensten zal bewijzen. De diensten van dat hoogere en administra tieve kader van de onderhavig]© lichtin gen landstorm en landweer kunnen bij den troep nog niet worden gemist. Beschikbaarstelling van levensmiddelen. Blijkens een schrijven van den Minister van Landbouw, Nijverheid en Handel aan de Prov. Commissie van advies inzak© tarwe- en broodvoorziening) in Zeeland, is het de bedoeling van den Minister, dj verstrekking van ongebnild meel te doen plaats hebben door een door het gemeente bestuur aan te wijlzen meelfabrikant of molenaar, welke regieeringstarwie vermaalt. Een datum, waarop de maatregel in wer king treedt, is niet vastgesteld; het meel zal kunnen worden geleverd zooclra de aan de gemeenten toegezonden staten aan den Minister ingevuld zijn teruggezonden en de controle-regeling voor de betrokken giemeente door den (Minister is goedge keurd. Wanneer bakkers' klanten hebben in een andere gemeente dan waar zijl wonen, moeten zijl opg'aaf omtrent het benoodigde brood voor die klanten doen in de ge- meente waar de klanten wonen, neit in de gemeente waar zijl zelf gevestigd z ij n. N e d. Bond v a. n G c r. Knape n- leiders. De agenda van de; 3e Jaarvergadering, waartoe zijh uitgenoodigd alle leden van ouderbesturen en alle leiders van Geref. Knapenvergaderingen in Nederland, en welke zal gehouden worden op Maandag 24 Mei 1915 (2en Pinksterdag), in zaal 2 van bet gebouw „Irene", Keistraat te Utrecht, vermeldt o. m. het volgende: Ochtendvergadering, aanvang lOVé uur precies. Vaststelling1 plaats vol gende Jaarvergadering. (Het bestuur stelt voor Utrecht). Bestuursverkiezing' wegens periodieke aftreding der b.b. Joh. C. Franc ken en S. Wybrandi (beiden herkiesbaar) en wegens) het bedanken van br. T. Hout stra. Dubbeltallen 1. Aftreding Joh. C. Francken: Joh. C. Francken, Rotterdam. A. van der Kooi, Noord-Schanvoude. 2. Aftreding S. Wybrandi: C. Peters, Zwolle. S. Wybrandi, Idskenhiüzen. 3. Vacature T. Houtstra, aftr. 1917: J. Bondt, Amsterdam. P. Korteweg, Hil versum. Rapport over de samenstelling van knapen-bibliotheken. Rapporteur br. Joh.' C. Francken. Bespreking en vaststelling van het rapport. Middagvergadering, aanvang 2 uur precies. Referaat van den heer H. J. van Wijlen, directeur eener Geref. Kweek school' te Rotterdam, over: „De behande ling der Bijhelsche Geschiedenis in de| Geref. Knapen vergadering". Bespreking van dit onderwerp. De uitvoer van Zuurkool is weer toegestaan. 0e St. Jacobskerk te Vlissingen. 't Was ;een onvergetelijke ure voor Vlis singen, in 't bijzonder voor de HóCvórmde Gemeente te Vlissingjen, de ure, waarin de gerestaureei'de Groote Kerk in gebruik 'genomen werd. Ieder, die haar historie kent, beseft dit. Onvergetelijk ook, om de groote en diepgevoelde belangstelling, Waarvan van alle zijden werd blijk gege ven. 1 Het groote kerkgebouw was dan ook schier te klein, om de gemieente en haar gasten te bevatten. Te 8 uur zou de plech tigheid aanvangen, doch vóór half acht, VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG, Abonnementsprijs Per 3 maanden fr. p. post. ƒ1.25 Losse nummers0.05 Prijs der Advertentiën 15 regels ƒ0.50, iedere regel meer 10 ct, 3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend, Bij abonnement voordeelige voorwaarden. Familieberichten van 110 regels ƒ1. iedere regel meer 10 ct. was de ruimte reeds voor 't grootste ge deelte gevuld. Van de genoodigden, die aanwezig waren, noemen we den Com missaris der Koningin, ds. Bakhuizen v. d. Brink, als afgevaardigde van de Sy node der N. H. K., ds. De Ligt als af gevaardigde van het classikaal bestuur, ds. Weijland als idem van het Prov. Kerk bestuur, 'ringpredikanten, het dageliiksch bestuur (B. en W. en seteretaris) van Vlissingen, den heer J. H. Blum, lid van Ged. Staten, de Vlissingsche predikanten, ook van de andere kerkelijke ge meenten, enkele predikanten, die vroe- gier de gemeente :t© dezer plaatse ge diend hebben, den rijks-architect Muiter, en den orgelfabrikant >v. Dam efii den aannemer Willemse. Nadat gezongen was Psalm .664 en het votum uitgesproken was, las ds. C. L. [Voorhoeve, die als oudste predikant het woord zou voeren, Jesaia 12. Vervolgens werden door een zangkoor, hetwtelk zich voor deze special© gelegen heid geformeerd en onder leiding van den heer E. (Ratten geoefend had, op schoon© wijze enkele liederen ten gehoor© gebracht, n.l. Gez. 2121 en 3 en Psalm 138, van Sweelinck. 't Was een krach tig koor, dat met bezieling zong en dan ook goeden indruk maakte, welken nog bevorderd werd door de blijkbaar goed© accoustiek van de kathedraal) waarvan ook reeds onder het orgelspel gebleken was. Na te zijn voorgegaan in gebed bepaald© ds. C. L. Voorhoeve zijn gehoor bij 11 Kon. 827Zie de hemelen, ja de he mel der bemeten zouden U niet bevatten, hoeveel te min dit Huis, dat ik gebouwd heb? ,Spr. herinnerde aan het gji'oote ver- lungien, waarmede naar dezen dag is uit gezien, en noemde het een voorrecht, dat (te gemeente weer mag samenkomen op de plaats, waar eens 'n ruïne lag. Eigen lijk, aldus spie, kunnen wij 't nog niet gelooven,. is ons nog te hoog .en te wonderlijk. De dag van 5 September 1911 werd nog eens herdacht en ook de groot© Ver slagenheid, die zich van ieder mieesteïl maakte, toen de omvang van de ramp, hekend was. Wel js er veel gered, o.a. de oude bijbel op den kansel, de kope ren lessenaar, de biMiotheek en vele an dere zaken, die thans in het nieuwe kerk gebouw ondergebracht zijn, maar we mis sen nog zoo veel. Er was geen orgel, geen preekstoel, geen blank. 'Ds. Voorhoeve schetste verder de groote hulp- en offervaardigheid, die na den brand betoond werd. Allen werkten mede, om zoo spoedig mogelijk weer een nieuwe kerk te hebben, zoodat er weldra aan giften f 45000 bijeen was. Toen d© regeering een ruim subsidie toezegde wist men dat het oude monument van Middel- eenwscbe houwkunst straks weer zou ver rijzen. Met dankbaarheid gewaagde spr. yan de medewerking van de zijde van den heer Blum, destijds Kamerlid, en van dien toemnaligen minister van binnenlandsohe zaken, den heel" Heemskerk, die de Vlis singsche afgevaardigden zoo welwillend ontvangen heeft. Verder van den arbeid van architect Frowein en Van de laan nemers Groenendal en Willemse. Er watten tallooze bezwaren aan den wederopbouw: verhonden, doch tenslott© heeft de Heele het alles wel gemaakt. Helaas architect Frowein heeft deze ure niet mogen beleven, doch niettemin zal zijn naam voor goed aan dit gebouw verbonden zijn, want hÜ: heeft zich in de Middeleeuwsche bouwkunst volkomen ingeleefd. Er |s blijdschap en droefheid beide. Waar is onze kerk vraagt men misschien met weemoed i,n 't hart. Doch we moeten db hand op den mond leggen. De heer lijkheid van dit tweede huis kan vooa die gemeente veel grooter zijh dan van het eerste, als ze maar wacht, Wat God hleeft te zeggen van zijn groote] goeder tierenheid en eeuwige trouw. Er was ook veel zegen in den tijd, dat wte ons kerkgebouw niet hadden! God is ons steeds nabij geweest. Ook in het oorlogsrumoer hebben we zijn stern gbhooxd. Wat in September 1911 gebeurd is valt weg, (wanneer wij denken aan het oorlogsgeweld. Nooit hebben wij als in onze dagien zoo duidelijk gezien ho© vol majesteit onze God is, Die ons tel kens verschrikt met nieuwe raadselen, m,aar van Wien we steeds moeten zeggen God is groot, m-aar wij begrijpen Hem niet. Ja waarlijk, zelfs de hemelen kunnen Hem niet bevatten. He gemeente .gevoelt zich gedrongen Zijn goedertierenheid te prijzen. Hij bracht haar weer op dezelfde plaats, met zoo veel oude herinneringen terug. Hij woont hoog hoven ons en daarin verheugen wij ons maar tooh wil Hij zoo; laag

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1915 | | pagina 1