;\o. 179 Zaterdag 1 Mei 1915 39e Jaargang: De Gr@©fe Oorlog, Uit de Provincie. Een Bladzijde uit de Wijsheid der Eeuwen. Binnenland. Uitgave van de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: LAN iE VORSTSTRAAT 219. Bureau te Middelburg: FIRNfA F. P. DHUIJ - L. BURG. Drukkers: Oosterbaan Le Coinire - Goes. De Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Aangeboden ter bemoediging ofbezin ning? aan onze nieuwerwetsche op timistische Wereldhervormers. I. In onzen tijd zijn vele „apostelen'' en „profeten" opgestaan, niet en zonder het praedicaat „Christelijk", die in naam der rede nog welwereldhervorming1 pre diken, en er aan gelooven ook; 't zij. langs lijnen van geleidelijkheid, 't zij door revolutionaire drama's heen. Laat ons hun een bladzijde mogen aanbieden, een bloemlezing (of wilt gij 'I een doornenkroon noemen? ook goed) uit verschillende schrijvers van oude en nieuwe tijden, en die gerekend kunnen worden tot de wijzen der wereld te be- hooren, die met verstand, of zelfs met rede zich een oordeel ■hebben gevormd over aard en wezen, gehalte en waarde dezer tegenwoordige wereld. Niets te zijn is beter clan wel te zijn. (Buddha.) Strijd is aller dingen vader, aller din gen koning. (Heraclitus.) De schoonste wereldorde is als een op goed geluk neergeworpen vuilnishoop. (Heraclitus.) „Helaas" (cle eerste toon der Grieksche muze) in den „Linus". De reeds geborene moet beklaagd, om dat hij zulk een grooten jammer tege moet gaat. (Phttarchus.) Het leven is slechts leven in naam, doch in werkelijkheid dood. (Heraclitus.) Het beste lot voor den me'nsch is, niet geboren te zijn geworden,het naast- volgende beste,spoedig te sterven en begraven te worden. (Theognis.) Niet geboren te zijn maakt het noodlot geheel machteloos, het daaropvolgend bes te is om geboren zijnde zoo spoedig mogelijk weer te koeren naar de plaats vanwaar hij kwam. (Sophocles.) Het geheele leven des menschen is vol smarten, er wordt geen verpoozing van ellende gegeven! (Euripides.) Uit uw glimlach, Zeus, hebt gij de goden geschapen; maar uit uw tranen de menschen. (Homerus.) In smart te leven is het lot. dat de goden den sterfelijken hebben beschikt. (Homerus.) Geen beter goed dan een vroegtijdige dood. (Plinius.) Al wat ik in mijn geheele leven ge lezen en gehoord heb, komt mij voor den geest; maar het baat mij niet; mijne smart is groot. (Plinius.) Verdwijnen kan het kwaad onmogelijk, want er moet altijd tegenover het goede iets gesteld blijven. (Plato.) Niets vinden we onder de mensche- lijke zaken, dat veel belangstelling ver dient. (Plato.) De wereld is vol van goederen, maar ook van het tegendeel, en van dit voller. (Plato.) In liet heelal heerscht een overeenstem ming van wanklanken. (Plutarchus.) De menschen worden geboren om elkaar te helpenmaar niemand behaalt voor deel dan ten nadeele van anderen. (Seneca.) De geheele aarde is verdoemd en be zoedeld. Een onophoudelijke strijd woedt onder alle wezens.En waarom blijven zij dan in leven? Niet zeg ik. omdat zij in hun schik zijn met het leven; ze zijn bang voor den dood.Uit angst' niet om het leven, zetten wij ons be staan voort. (David Hume.) Het is betreKkelijk beter, om niet te Wi- (Byron.) Dat de wereld aanhoudend vooruitgaat naar het betere, hebben zij zeser niet uit de ervaring; want in dit opzicht spreekt de geschiedenis aller tijden to machtig' tegen hen; dat zal wel niet meer dan een goedmoedige veronder stelling' der moralisten zijn. (Kant.) Onze aarde is „de mestfaalt" van het heelal te heeten. (Kant.) De wereld wordt oud, en weder jong, doch de menschhoopt altijd op beterschap. (Schiller.) De geschiedenis laat zich het best als een groot treurspel beschouwen, dat op het treurige tooneel dezer wereld wordt opgevoerd. (Schelling.) De wereldgeschiedenis is niet de bo dem des geluks. De tijdperken van het geluk zijn daarin onbeschreven bladen. (Hegel.) De vj-oolijkheid is aan ons het onbe- grijpelijkste. (Nietzsche.) Een volk is slechts de online weg der natuur om tot zes, zeven grooto mannen te komen. (Nietzsche.) „Leidenaar". WIG SE: „Doet handeling totdat ik kom". De Zaligmaker neeft vele vermanin gen om ons tot werkzaamheid voor Zijn Koninkrijk aan te sporen. Het is niet het ware, levende Christendom, dat zelf- behagelijk rust, wanneer het de uitwen dige godsdienstplichten waargenomen heeft. Er moet handeling! gedaan worden. Men moet woekeren met het geschonken talent en niet doen gelijk die booze dienstknecht, die zijn talent begraven had. Zijn ier niet twaalf uren in den dag? De nacht komt wanneer niemand werken kan! Gij zegt, dat gij het Evangelie hebt. fndiien gijl bet hebt,, wat doet gij er mede? Een Christendom, dat niet verder reikt dan ,uw eigen persoon, indien dit al mogelijk ware, is een verkeerdheid. In de meeste gtevallen is zulk een Chris tendom slechts ingebeeld, maar het is' altijd misdadig. Het is 'eene eigenschap van het leven, dat uit God is, om zich mede te deelen aan anderen. Het hart, Waarin de liefde Gods uitgestort is, wordt door de liefdd van Christus gedrongen, om Gods eer en des naasten heil te zoeken. Zullen wij niet bereicl zijn, terwijl zoo- velen dien heerlijken Naam vloeken ert lasteren, 0111 altijd eene offerande des lofs op te offeren, dat is de vrucht der lippen, die Zijnen Naam belijden? Zullen wij onze voeten niet schoeien met de bereid heid van het Evangelie des vredes, Waar zoovelen, dikwijls in onze naaste omge ving, er mede bekend gemaakt moeten' worden De oogst is zoo groot. Laat er clan geen stilzwijgen, noch stilzitten bij ons zijn. „O, gij die des Heeren doet gedenken, laat er geen stilzwijjgen bij ulieclen zijn". Beknopt overzicht van den toestand. De Engelsche „ooggetuige", die zijn oogen gewoonlijk goed den kost geeft, ver-telt een en ander over het gevecht bij Yperen. Het zegt 0. m. „De aanval der Duitschers kwam niet onverwacht, daar cle bewegingen hunner troepen achter hun front eenige dagen/ tevoren reeds opgemerkt waren. Hun plan was plotseling een hevigen aanval te doen in zuidwestelijke richting, die, als hij slaag de hen in staat zou stellen de overgan gen van hiet Kanaal ten zuiden van Bix- schoote te nemen en hen zou brengen achter den Engelschen linkervleugel in een stelling, vanwaar zij Yperen zouden bedreigen. De aanval was oorspronkelijk bepaald op '20 April, maar weird, daar alle kans op succes afhing van het gebruik van verstikkend gas, uitgesteld' "wegens het ongunstige weder.. Eerst op 22 April was het weder gun stig en brachten de Duitschers dus hun plannen tot uitvoering. Zij wachtten tot de gassen hun werking hadden gedaan, daarop marscheercle de Duitsche vuur linie op; de soldaten hadden monden en neuzen beschermd door kussentjes!" De verwoesting van het eertijds zoo schoone Yperen is thans volkomen. De prachtige lakenhal is vernield, nau welijks een huis staat nog. En zoovele andere plaatsen deelen dit zelfde lot. Wie zal de ellende schetsen van de bewoners dier zwaar geteisterde streken van Vlaanderen, van Ostende, Snaas- kerke, Ghistel, Courcelaerë, 'Cortemarck, Hooglede, Rousselaere, Dadizeele, Ghelu- we, Wervick, enz. Van Nieuwpoort tot Armentières in Noord-Frankrijk, van de zee tot aan de Leie, dit gansche gebied is ontVolkt en vertrapt, geworden tot een woestenij, een vallei des doods. De frontlijn bij Yperen is wat meer uitgebogen, doch is ongebroken gebleven. De verbondenen trachten met inspanning van alle krachben nog enkele stukken van het verloren terrein te herwinnen. Maar van beide kanten schijnt men zich in do nieuwe stellingen weer krachtig te hebben vastgezet. Van het Oostelijk front verluidt niet veel.'Opmerkelijk is de herleving van den strijd langs de Oost- en West-Pruisische grenzen. Op resultaten kan geen van beide par tijen echter wijzen* Onderwijzers-,.rebellen Naar het „Christelijk Schoolblad" uit Transvaal verneemt, heeft de heer A. Bo- sua zijn werkzaamheid in zijn school her vat. jiet ischijnt dus, dat cle gronden* waarop zijn inhechtenisneming en schor sing steunden, .te zwak zijn hevondery Ook ids. L. P. Vorstel', predikant van de Gereformeerde Kerk te Rustenburg, werd terugverwacht. i ,,'t Eigenaardige is hier wel", schrijft het blad, „dat de predikant, die als een kloek en standvastig voorstander van het Oud-Hollandsch Afrikanerdom bekend staat, nu vijf en een halve maand in de gewone gevangenis te Kaapstad heeft ge zeten en onverhoord er uit ontslagen is. Toen hij er in October heengevoerd werd, ontsnapte hij .zijnen bewakers met in de Kalahari uit den trein te springen, waar bij hij ..zich de voeten bezeerde en daar door weer achterhaald kon worden. „In den Volksraadte Kaapstad, wenschte prof. 3jremantle, een Engelsch lid der .Nationale Partij, ingelicht te wor den omtrent het aantal onderwijzers, die in de „rebellie'' betrokken wanen geweest. Omtrent. Transvaal en Natal kon de re geering geen cijfers geven. Voor de Kaap provincie werd het aantal twee gjenoemd, voor Oranje-Vrijstaat omstreeks zestig, die dus de kans heliepen van hunne schorsing in ontslag ,te zien veranderen. We belt- ben uiterst weinig vrees, dat deze uiterste straf in veel gevallen zal toegepast wor den. Reeds verklaarde de Vrijstaatsobe ad ministrateur, dat cle „autoriteiten" ook onderwijzers, .onder die zestig begrepen, gearresteerd .hadden, die zelfs hun post niet veriaten hadden. Denkelijk was het reeds voldoende, dat zulke onderwijzers als voorstanders der Nationale Partij, die zich yan ,de Zuid-Afr. partij losgemaakt heeft, hekend stonden, oin hen in hech tenis te doen nemen. Wat een paar oud- Nederlandsche onderwijzers en in ergere 'mate ook cis. Vors ter wedervoer, is te dezen aanzien hoogst leerrijk". De gevangenneming van Garros. Hoe de bekende Franschei vlieger ge vangen is genomen. „Tegen zeven uur 's avonds versche nen twee vijandelijke vliegers op groote hoogte hoven cle landerijlen tusschen St. Katherine en Lendelede. De eene. werd be schoten door het luchtgteschut en veiy dween ifi de richting van Meinin. De andere vloog in noord-oostelijke richting wieg over Lciydelede. Op' dit oogenblik naderde op. de lijn Ingelmujnster-Kortrijk feen trein uit hot noorden. Nauwelijks had de vlieger dezen gezien, .of hijt daalde, plotseling als een valk in steile glijvlucht van bijna 60 graden uit 2000 meter hoogte tot ongeveer 40 meter. Hijl beschreef een zeer korten kring om den trein met bij na loodrecht staande vleugels en wierp |een bom uit, die echter haar doel miste en geen schade aanrichtte. De machinist had ondertusschen den trein tot staan, gebracht. Toen de vlieger in het bereilS kwam, openden <te.spoonvegiwachters het vuur opi hem. Hij werd beschoten op een afstand van nauwelijks 100 meter. Hijl beproefde na het werpen der bom te ontkomen, zette zijn motor weer in beweging en steeg behendig onder het vu,ur der landstornrers loodrecht tot een hoogte van 700 meter. Plotseling wankel de echter de aeroplane, het gle.ru.isch van den motor verstomde, cle vlieger begon ©ene vlakke glijvlucht en daalde in dg richting; van Hulste. De aanvoerder der landstornrers begon aanstonds met eed deel zijner wacht de achtervolging. De vlieger .stak echter na de landing schie lijk zijn vliegtuig in brand pn vluchtte naar een boerenhofstede. Men ontdekte Garros onder een dichte doornhaag. Hij beproefde zich nog eenmaal te verbet) gen door in een gracht mot water te dui ken, doch h'ijl werd er door twee lancl- stormlieclen uitgetrokken. Hij; verklaarde, dat zijn. motor op 700 meter hoogte door ©en schot getroffen was en bleef stil staan. Het halfverbrande vliegtuig en het daarop ingebouwde machinegeweer wer den naar iseghem gebracht". Korte Oorlogsberichten. Be „Vhamsche Stem" bericht, dat tegen, begin Mei cle stad Gent ijk eren muntstukken zal doen slaan, namelijk 500.000 van 50 centiemen, 500.000 van 1 franc en 250.000 van 2 franc. Die stuk ken zullen (han, den .eenen kant den Vlaam- schen Leeuw, aan dein anderen kant het Waardecijfer dragten. Zij zullen geldig blij ven tot 1 Januari 1918. Gott straf© Engeland. Het bestuur der Zvvitsersche posterijen deejlij mede, dat men den laatsten tjjd uit Wur- Abonnementsprijs Per 3 maanden fr. p. post Losse nummers ƒ1.25 „0.05 temberg talrijke postzakken ontving, waar op d© vervloekingskreet van Engeland was aangebracht. Voortaan zal men der gelijke zendingen als onbestelbaar be schouwen. De grenzen weer vrij. Op het Duitscho consulaat to Maastricht wor den sinds Donderdag tegen den middag weer passen voor België afgegeven, tér- wijl het grensverkeer dien dag weer met de' gewone passen is geopend. Gisteren! reden de stoomtrams der Vicinaux weer Van en naar België met volledige dienst regeling, zooals voor de sluiting der gren zen plaats jVond. T r a w 1 e r gezonken. De traw ler „Lilydalo" is ter hoogte van de Tyne door een Duitschen onderzeeër tot zinken gebracht. De bemanning is gered. Een Duitsch vliegtuig is over het centrum van Nancy gevlogen. Het heeft drie bommen geworpen, die in cle nabij heid van het paleis van justitie neer kwamen. Drie menschen zijn gedood, zes zwaar gewond en een nog onbekend aan tal licht gewond. Het Duitsche vliegtuig, dat zeer hoog vloog, is zwaar beschoten, doch kon ontkomen. Uit het Fransche communiqué: Duitsche oorlogsschepen zijn gesigna leerd langs cle Belgische kust. Op Duinkerken zijn negentien granaten van groot kaliber geworpen, waardoor twintig' personen gedood, 45 gewond en enkele huizen verwoest zijn. Zeppelinsb oven Eng ©land? Oorlogsschepen rapporteerden gisteravond Zeppelins gezien te hebben bij Ilellesley in het graafschap Suffolk, in Noord-Wes telijke richting. De. Engelsche admiraliteit meldt, dat het Duitsche s.s. „Macedonia", dat enkele weken geleden van Las Palmas ontsnapte, door een Bfitschen kruiser is buit gemaakt. -- R o m men o p een s c ii i p. Het te Rotterdam met petroleum aangekomen s.s. „Cushing" meldt, dat het schip 28 April op 51.45 Noorderbreedte en 2.30 Oosterlengte door een Duitschen vlieger met 'bommen is bestookt, hoewel de naam in zes voet hooge letters op den romp was geschilderd, en de Amerikaansch© vlag woei! De vlieger liet twee bommen vallen, die geen schaclè veroorzaakten. Yperen is bij het laatste bombarde ment kloor de Duitschers geheel verwoest. D© vermaarde lakenhal i.s verdwenen, eil staat nauwelijks nog een huis overeind. De kritiekste dagen waren Zaterdag1 en Zondag. 'Do Duitschers brachten houwit sers en zware artillerie naar vooruitge schoven stellingen. Zij wierpen granaten en bommen met groote ontploffingskracht in de stad, en bedekten eiken weg, waar langs voor de Engelschen versterkingen konden oprukken, met een gordijn van vuur. Poperinghe heelt zwaar geleden. Het spoorwegstation, waar de Engelsche ge wonden in den trein gebracht werden, was het voornaamste doelwit. Iemand die daar gteweest was, vertelde een cor respondent dat het in een slachtplaats veranderd werd en dat het noodig werd cle gewonden naar kelders van naburige huizen Over te brengen. Men oppert de onderstelling, dat de aanval van de Duit schers bij Yperen slechts een schijn-offen- sief is geweest en dat een heviger en gevaarlijker fpoging elders gedaan zal wor den, vermoedelijk in het Oosten van Frankrijk. Er 'is alle reden 0111 aan te nemen, dat de Duitschers, in het vooruitzicht van een krachtige offensieve beweging van den kant van de bondgenooten, zul len trachten om dezen voor te zijn door op meer dan een punt een geweldigen slag te slaan. De Dui tschers in B1elg1ië. Van 1 Mei af, hebben te Antwerpen de café's weder vergunning tot 10 urn- des. avonds open te blijven. Pet fietsrijden is nog steeds door geheel België verboden. Werk lieden, in het bezit van een Vergunning, mogen zich per fiets van huis naar hun werk begeven. De diamantindustrie begint eenigszins te herleven, doch de kooplieden, die hier heen komen doen dit alleen om koopjes te halen ,en deze koopjes ia Holland te gen normalen prijs om te zetten. De loo- nen Voor diamantbewerkers; zijn zeer ver schillend. Sommigen verdienen slechts £17.50 a f20 per week. De prijzen der levensmiddelen zijn niet abnormaal hoog. Het brood wordt bin nen enkele dagen op 49 cent per kg. teruggebracht. Oorlog en zacht weer. In de Naturwiss. Wochenschrift van 18 April behandelt dr. A. Nippoldt de vraag: of het zachte weer van dezen winter eeij gevolg van den oorlog is. Regendroppels Prijs der Advertentiën 15 regels ƒ0.50, iedere regel meer 10 ct, S-maal plaatsing wordt 2-maal berekend. Bij abonnement voordeelige voorwaarden, Familieberichten van 110 regels ƒ1. iedere regel meer 10 ct. ontstaan om zgn. condensatie-kernen, ge woonlijk fijn© stofdeeltjes. In stofvrije lucht kan waterdamp zich; iechter ook verdichten, om de uiterst kleine, electrisch geladelu deeltjes, die men ionen noemt. Nu bren gen alle vlammen ionen voort; het ligt ligt dus voor de hand als regen-producee- rende kracht van het schieten do gewel dig© ionenvorming door de munitiegas- vlammen te beschouwen. De daarbij bo vendien optredende rookgassen helpen bij de kernvorming mee en de brandend^ dorpen op cle slagvelden doen ook het hunne. Daar het munitieverbruik over kolos sale afstanden gedurende langen tijd ont zaglijk is geweest, acht dr. Nippoldt de mogelijkheid dat de oorlog oorzaak is van den grooten neerslag in den vorm van regen en van daarmee gepaard gaand' zacht wieder in den afgeloopen winter, niet te bestrijden. Een positief antwoord zal echter feerst later gegeven kunnen) worden, nadat alle meteorologische waar nemingen, die het Duitsche legerbestuur op het slagveld en in bezet gebied laat uitvoeren, binnengekomen en verwerkt z'ijin. Dan zal misschien ook opgehelderd worden, waarom de Augustus-maand, waarin toch ook veel geschoten is en die anders veel regen brengt, verleden! jaar zoo droog en zonnig is geweest. Van de vreeselijke gevolgen, die de oorlog voer de deelnemers hebben, hoorü men gedurende den oorlog weinig. De Vreeselijke verwondingen, de, menschen die voor hun leven blind zijn, ©11 wordt zoo min mogelijk gewag van gemaakt. Ook hoort men niet veel van de uitwer king, die de verschrikkingen „van deh slag op het verstand kunnen hebben. En toch kan het niet andera of er worden er velen in hun geest verstoord, al zal dat in menig geval ,zich eerst na dein oorlog dujdelijk openbaren. Hoe erg het 'met dit gevolg van den oorlog is, kan blijken uit een wetsontwerp doer een lid vian het Engelsche Lagerhuis ingediend. Krankzinnigengestichten mogen 'alleen pa tiënten opnemen, die medisch krankzin nig zijn verklaard. Vele officieren en sol daten echter aoht men wel tijdelijk in de war, maar wil men niet als. krank zinnig bestempelen, en nu is er gelegen heid tie kort om die te verplegien. Het wetsontwerp wil de gestichten in staat stellen ook dezulken op te nemen. Tweede Kamer. De heer Albarda stelde gisteren die, volgende jnotie voor De Kamer, gehoord de bespreking oven de landbouwverloven ten behoeve van gemobiliseerde grondgebruikers, dia opper vlakten kleiner dan 1 H.A. behouwen; spreekt den wensch uit, dat de minister van oorlog (daarin; aanleiding moge vinden, het door hem' ingenomen standpunt nader te overwegen, en gaat over- tot de orde; van den dag. Na de verklaring van minister Bos boom, dat Z.E)XC. zal g|aan tot de uiterste grens, waartoe bijl kan gaan met inacht neming van het militaire belang, en zal pogen iets te doen om cle betrokken per sonen te hulp te komen, trok de heer, Albarda zijln motie in. Die interpellatie' was daarmede 'geëindigd. O n d e r w 'ijl s c o m missie. De instelling van cle Indische onder wijscommissie wordt thans zeer binnen kort verwacht. Staatsspoor. Door de directie dar S-S. is ten be hoeve van haar personeel in vasten dienst een bepaling ingevoerd, waarbijl gelden in voorschot kunnen worden verkregen. De bedragen dezer voorschotten kunnen worden aangevraagd naar gelang der be zoldiging tot een minimum van f20 en worden verstrekt tegen afgifte van een! gezegelde schuldbekentenis. Vau liet opge nomen bedrag wordt een rente betaald! naar 5 den honderd. De aflossing heeft plaats binnen uiterlijk twee jaar in maan- delijfcsche of wekelijksche termijnen. D u y m a e r van T w i s t. Bijl Kon. besluit is aan den kapitein op non-act. van het wapen der infanterie L. F. Duymaer van Twist, lid der Tweede Kamer, de titulaire rang van majoor ver leend. Toont, dat gij Uw Vaderland lief hebt en neemt deel aan den „Vrijtwilli- gen Landstorm." De Territoriale Bevelhebber in Zee land heeft o. m. het navolgende bepaald': De gezinshoofden, bewoners van per-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1915 | | pagina 1