No. 158 Woensdag 7 April 1915 JfcOe Jaargang De Groöte 0a>r!o§« Binnenland, Uit de Pers. Uitgave van de Naaml. Venn. LUCTOR ET EM ERGO gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: LAM SE VORSTSTRAAT 219. Bureau te Middelburg: FIRMA F. P. DHUIJ L. BURG. Drukkers: Oostarbaan Le Cointr© - Goes. Fouten. In dezen oorlog wreken zich, voor wat lhnu hland - aangaat, een tweetal oude, sr.hkvi* veTjiaaxd'e fouten. Vooreerst de fout van Von Moltke, in 1$70. om van Frank rijk de teruggave" van Elzas en Lotha ringen te vorderen, en van Von Bismaitck om. ofschoon niet (Uur na heftig verzet, hierin te berusten, ban de fout van Von G'apravi, de/11 opvolger', in 1890, van Von ]!i.-„ ia.r<-k als Rijkskanselier om, brekende de staatkunde van dezen laatste, Rus land- van Duitse hland te vervreemden en eén Dnitsch-Russisch verbond in do toe-' kom-4. en voor goed, onmogelijk te maken. Von Bismarck had zich in 18(16 tevre den gesteld met de bloote overwinning van Oostenrijk welke aan dat land de hegemonie, het overwicht in den DuitL schen Bond ontnam, en zoo> wilde hij nok in 1870, bij 't beëindigen van den door Frankrijk aan Pruisen opgedrongen oorlog, volstaan met de vofdering; van ©enige milliarden voor oorlogskosten. De slimme staatsman voorzag van een inlijf ving van grondgebied velerlei ellende, mis noegen, wrok aan de zijdevan de be roofde mogendheid en van de ingelijfde- bevolking, met een r e v -a n c h e-oo-rlöig; in de toekomst; gezwegen nog van de- jaaxlijksehe kosten en zorgen om het in gelijfde gebied tot waarlijk Duitsch ge bied te maken. c De uitkomst heeft hem in 't. gelijk ge steld. Oostenrijk is Duitschlands bond genoot geworden en gebleven; Frankrijk zou, zonder het verlies van grondgebied, nimmer op revanche gazonnen hebben, en ook niet gedacht hebben aan -een bond genootschap met den verren vriend aan do Newa, wanneer Von Moltke Frankrijks grondgebied intact gelaten had. En de roekelooze eenzijdigheid van Yon Caprivi, tengevolge waarvan de Czaar bet tafelv laken tusschen hem en den Keizer van Duitschland doorsneed, heeft de wording van dit verbond niet weinig verhaast en .deszelfs vastigheid ongemeen Versterkt. Ware op deze beide punten de Duitsche staatkunde een andere gpweest, en had de politiek van Von Bismarck hierin kun nen zegevieren, meiischelijkerwijs gespro ken ware de oorlog nu althans niet uit- gebroken, en destand op bet politieke schaakbord ware een gansch andere ge weest. mat fj-p-] Bsktïopi cverzicht van den tosstand. 'Iris opmerkelijk hoe weinig tvieuws er va-: de slagvelden te melden is. ■De communique's vallen in herhalin gen en geven dikwijls feiten, die het note- tnen niet waard zijn. Te opmerkelijker is dit, waar l.och sinds lang het gerucht liep, dat met het „voorjaar" de actie zou herleven. Nu is dit een zeer rekbaar- be-grip, doch S' ab we niet binnen enkele wieken voor - een- gansch anderen toestand staan, ge- 1 ooven we, dat van een ernstig, voorne men, om den krijg in andere 'banen te leiden, nimmer sprake' is geweest. Vooral de geallieerden hebben herhaal delijk verkondigd, dat zij met het voor jaar- het groot» offensief zouden beginnen. Nu zal het hun niet aan goeden wil ontbreken, maar ze moeten dien dan nog" maar in daden kunnen omzetten. Wat zullen zij thans doen tegenover het door de Duitschers aan de Yser ge nomen initiatief? De Duitsche troepen b-esfettan, zooals we gisteren reeds meldden, het dorp-je Drie grachten. (Tusschen twee haakjes: dit ge hucht ligt eenige kilo-meters, ten W. van Merckem, aan het Dixmuiden-Yperenka-i naai, ter plaatse waar de weg van Merck-em) over Oost-Vleteren over dat kanaal gaat.) De Fransche co-mmuniqué's ziwijgen ech ter nog steeds over de krijgsverrichtingen op dit gedeelte van het front, zoodat men niet spoedig de ware toedracht zal kennen. Hoe langer de bondgenooben bun reu- zenoffensief uitstellen, hoe sterker de Duitschers hier worden, en hoe geringer do kans is, dat de strijd weer nabij onze grens gaat woeden. Zoowel te land als te water is de Duit- scher bezig zijn .positie te verbeteren. Die aanvoer van onderzeeërs naar Osten-de en Zeeb-rugge houdt niet op. Laatst gin gen weer twee nieuwgebouwde- ,U-booten via Gent naar de kust. Daar de diepte van het noodwater onvoldoende was, had men door middel van een bijzonder soort dok den onderzeeër eenigszins „gedicht". Den volgenden dag voer weer een U- boot langs Gent, nu met eigen kracht. Men beweert, dat deizfe onderzeeërs in Duitschland pasklaar gemaakt en in Hob-o- ken bij Antwerpen in elkaar gezet worden. Het spreekt vanzelf, dat de Duitschers met het oog op den duikbootenoorlog alle 2Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG Abonnementsprijs Per 3 maanden fr. p. post. ƒ1.25 Losse nummers0.05 Prijs der Advertentiën 15 regels ƒ0.50, iedere regel meer 10 ct. 3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend, Bij abonnement voordeelige voor-waarden, Familieberichten van 110 regels ƒ1.t iedere regel meer 10 ct. pogingen in het werk zullen stellen, om het stukske grond, dat men België noemt, en dat het „Heimat" zoo dicht bij de Noordzee en Engeland brengt, be behou den. ijtvags de Oost- en West-Pruisische grens zijn de Russen, evenals in de Karpathen, krachtig opgetreden. Hier kannen zij zich echter niet op groot succes beroemen. 'IDl'ef by afgeslagen, aanvallen bij Augus- tof en, Mariampol. Voor de Dat-flanellen is hel na de mis lukte landingspogingen der geallieerden be trekkelijk rustig gebleven. De Turken zijn bezig hun posijies to herstellen en te versterken. Gemeld wordt, dat zich thans een sterke Turksche strijd macht op het schiereiland Gallipoli be vindt. Daar zijn thans de beste Anatoli- sche troepen en een deel van de divi sie van Smyrna bijeengetrokken. M-n is dus op alle gebeurlijkheden voorbereid. Tusschen China en Japan botert het weer goed. Wederzijds put men zich uit in een lijmende en vleiendé diplomatie. Het öoriogsgerueht is voorbarig'geble ken. Een Bulgaarsche inval in Servië. Volgens de „Times" heeft zich thans W-eer, nu het vorige incident gesloten is, een nieuw Bulgaarsch-Servisch grensin cident voorgedaan. Een sterke Bulgaarsche bende heeft na melijk een aanval gedaan op de Servische spoorlijn in de richting yan het station Stroemitza en op een Servisch blokhuis le Valandovi (ten Zuidwesten van Stroe mitza). De grenswachten le Valandovi konden legen de Bulgaren geen stand houden en werden naar het station Stroemitza te ruggeworpen. Weldra hadden de Bulgaren alle hoogten op- den linkeroever van de Vandar bezet. Aan beide .zijden vielen veel dooden en' gewonden. D-e Bulgaren, die volgens verklaringen van gewonden, door officieren werden aan gevoerd en. meer dan een regiment tellen, maakten zich van twee Servische kanon nen. meester. Spoedig kwamen Servische versterkings troepen tot ontzet van het station Stroe mitza opdagen en dat was dan ook wel dra weer in Servisch bezit. Ba Bul garen Werden in de richting der Bulgaar sche grens achtervolgd en de twee buit gemaakte kanonnen heroverd. De Serviërs hadden 60 dooden en 53 gewonden, terwijl men tot nu toe een 30-tal doode Bulgaren gevonden heeft. Tij dens hun kortstondige invasie hebben de Bulgaren de Servische bevolking geter roriseerd en vele inwoners gedwongen met hun vee en and-ere bezittingen Bulgarije binnen te trekken. Volgens geruchten!, zouden de Bulgaren de blokhuizen te Flavouche en Br aki i in brand gestoken hebben. De oorlog in de lucht. Lie vorige week heeft tusschen. Rous- selaere en Dixrnuiden een hevig lucht duel plaats gehad tusschen den Fran- schen vliegenier Garros en een met twee Duitsche officieren bemande aeroplane. D-o ontmoeting had plaats op een hoogte van 1800 meter. Eerst wilden de Duitschers vluchten, maar Garros ging hun achterna en sneed den terugweg af door diverse manoeuvres. Hij steeg dertig1 meter bo ven zijn vijand en opende toen bet vuur. De Duitschers schoten terug en een aantal kogels troffen het toestel van den Fransch- ma.n, zonder echter de fijnere onderdeel-en te beschadigen. Nadat Garros vijf en der tig schoten had gelost, duikelde het Duit sche vliegtuig twee k-eer om. Het olie reservoir was doorboord en weldra vatte alles vlam. Garros volgde het Duitsche vliegtuig omlaag, waaruit reeds de twee Duitsche officieren waren gevallen. Be neden gekomen, landde hij vlak bij zijn troepen, die het schouwspel met ontzetting- hadden aangestaard. Hij stapte uit zijn aeroplane, ging naar de lijken cler Duit schers, die beiden- het IJzeren Kruis droe- 'gen, toe, salueerde en .viel daarna zelf neer, overstelpt door de .geweldige emo ties. Uit Zuid-Afrika. Aan een brief van een landgenoot» in Transvaal, aan de N. R. C. ter lezing ge zonden, ontleent dit blad het volgende: „Hier gebeurt veel, dat ons innig! Red doet, maar ook veel dat ons doet hopen, dat dit kindvalk karakter begint te krijgen. „We zijn bier blij met het telegram van dr. Kiewiet de Jonge en Middelheq» en dat van dr. Hendrik Muller. Naar ik uit Pretoriaansche bron vernam, heeft het eerste niet onwaarschijnlijk een paar kost bare levens gered. Het kwam op- -eten! beslissend oogenblik. „Wie het weten kunnen zeggen, dat niet Botha de gevaarlijke man is" (neen, ook hier in Nederland weet enen, dat Smuts de regeeringspolitiek drijft); „hij gedraagt zich als een man, en nu hij besloot terecht of niet 'Duitsch Zuid-west-Afrika aan te vallen, draagt hij persoonlijk de consequenties door zelf met zijn beide zoons daar in de voorste gele deren tc staan. Daarvoor, als voor elke eerlijke opniie eerlijk nageleefd, kan men respect-hebbed. Sympathie ook? Moeilijk voor iemand van onze na',ie. „Maar ik denk. Gom Louis- krijg banje swaar; en de la Boy en "Beijers waren zijn intieme vrienden. Aan bet vonnis te gen den gefusilleerden Fourie schijnt hij absoluut geen aandeel te -hebben, integen deel." Korte Öoriogsberichtèn. De .genezing der verwondingen van luitenant-generaal Von Kluck neemt een bevrodigend verloop De' sergeant-legionair Wilhelm! Schoenberg uit Darmstad is door den Pa rijsehen krijgsraad tot vier jaar gevan genisstraf veroordeeld, omdat hij na het uitbreken van -den ooi-log verzweeg1, dat hij vroeger Duitsche officier geweest was. D.e gouverneur-generaal van BVgië heeft het verbod tot invoer van sui kerbietenzaad naar do bezette gedeelten van België opgeheven. Een der gevolgen van de strengel maatregelen, door de Duitscbe militaire) autoriteiten in Elzas genomen, is het bren gen in Zwitserland van een waren hond-e a- exodus. Ip.derdaad is de voeding in Elzas voor de in-enschen en voor Zekere dieren gerantsoeneerd, doch de ongelukkige bon den zijn heek-maal 'vergelen geworden, zoodat zij, welker meesters -daartoe del middelen hebben, „en pension" in Zwit serland zijn gezonden. Wat de anderen betreft, die leiden helaas oen bondsch leven! Finland is een der bo-schrijkste lan den van Europa. Meer dan 20 millioen H.A. zijn volgens de laatste opgave mot wouden bedekt. Deze rijkdom aan hout maakt een grooten uitvopr van houtpro ducten mogelijk, die sedert eenige jaren nog voortdurend is toegenomen. Da waar den van den Finschcn houtuitVoer bedroeg in 1913 ongeveer 142 millioen gulden, d.iv.z. 74 percent van den totalen uitvoer van het land. De belemmering van den uitvoer, door den oorlog teweeggebracht, is voor Finland een zeer zware slag. „De schade, welkte onze vijanden lijden"- -schrijft een Duitsch vakblad „wordt nog hierdoor vermeerderd, dat in de houtindustrie van Finland voor onge veer 30 millioen gulden Engelsch eu Fransch kapitaal zit, dat thans natuurlijk geen rente opbrengt. Journalist gedecoreerd. Een Belgisch journalist, luitenant van Hoorick, is tot ridder in de Leopoldsorde benoemd wegens betoonde dapperheids Den 8en Maart bevond hij zich aan het hoofd zijner compagnie in een door haar ligging zeer gevaarlijke lo-opgraaf te Drie grachten bij Noordschooto aan het Yser- kanaal en werd bij die .gelegenheid aan h.et hoofd gewond, zoodat een gevaarlijke operatie noodzakelijk werd. Koning Albert kwam hem persoonlijk In het hospitaal te La Panne het ordeteek-en op de borst hechten. Engelsch phlegma. Onze sol daten, verneemt De- Tijd uit Yperen, zijn vol goeden moed en toonen een groot© koelbloedigheid. Tocli zullen cüe. vnrig© Belgische soldaten, die branden van on geduld om hun land te verlossen van den wederrechtelijken druk, het nooit zoo ver brengen in oorlogsphlegma, als de Engelsc-he vliegenier, die onlangs hier dicht bij Yperen neer moest strijken. Een Belgische- voorpost, die aan het tiraillee- ren was in het boschje, ziet ©en vliege nier dalen. Men loopt naar den rand van het boschje en de vliegmachine landt op 20 meters afstand. Men houdt de geweren gericht op den vliegenier, die een vreemde kleedij. aan heeft. Kalm stijgt hij uit zijn zitplaats, springt van tusschen het stalen dradennet op den grond, richt zich met de handen op den rug en roept: English Schieszen. De Belgen kijken verbaasd op, en nog maals roept hij All right, fusilieren. Moa Anglais. Toen antwoordden de Belgen: Wij zijn geen Duitschers. Wij zijn Belgen. De Engelsch© officier vond die dubbel© vergissing en zijn redding wel prettig* zult ge meenen, en zal zijn blijdschap wel luidruchtig geuit hebben. Toch niet. Hij neemt zijn pijpje en terwijl hij stopt, zegt hij: Ha» gij Belgen? Very well. Mijn ma chine defect. Hoe heet dit dorp? En eerst toen inen, door den nood gedwongen, verplicht was de machine in brand te steken en toen vlammen- op sloegen, toonde hij zich ©enigszins geroerd. Een Ital iaans ch schip ge torpedeerd. De „Lokal Anzeiger" ont vangt uit Milaan het bericht, dat het Ita- liaan.sehe stoomschip „Luigi Pai-odi" se dert 70 dagen verdwenen en vermoedelijk verloren is. Te Genua aangekomen schel pen van dezelfde lijn uiten de veronder stelling, dat het schip door een Duitsche duikboot zou zijn getorpedeerd. Dit heeft te Genua, de woonplaats der geheole be manning, groote opwinding veroorzaakt, liet erdwenen stoomschip heeft, volgens nadere berichten, op 26 Januari Baltimore verlaten, beladen met kolen. De Russische generale staf van het Kaukasusleger deelt mede: Op 2 en 3 April duurden de gevechten voort in do streek aan de kust en bij Artvin, D-e campagne in Duitsch Z.-W. Afrika. Officieel wordt mede gedeeld: De Unietroepen hebben den 3den April 's avonds Warmbad, op 25 mijlen ten Noorden van de Oranjerivier, zonder tegenstand te ontmoeten, bezet. Warmbad is het Zuidelijke eindpunt van het Duitsch Zuid-W ast-Afrikaansch spoor wegnet. B o m m e n o p M u 1 i h c i m. Eer gisteravond wierp een vijandelijke vlieger twee bommen op de stad. Er werd geen militaire schade aangericht, wel werden drie burgers gedood. Van Kol. Het Eerste Kamerlid Van Kol is Zater dag weer naai" Azië vertrokken om zijn regeeiringsiopdxacht in Japan verder te ver vullen. Wijlen De Ko-o- noemde jaren ge leden den heer v. Kol schertsend ©en historisch materialistisch mengsel van bier, bief en buitenlucht. Veel meer nabij- d© waarheid is men, wanneer men den heeil v. Kol vergelijkt met Keizer Wil helm in de eerste jaren van diens nes geering. Diens grootvader werd Wilhelm de Grijze, zijn vader Frederik de Wijze en hij zelf Wilhelm de „Reise" geheet en. Dit laatste is de heer Van Kol nu ook. Prijsze ttingen. Het Kamerlid De Jong' schrijft in Het Handels bl ad: Prijszettingen, van overheidswege zijn in ons land niet onbekend. Nog in 1843 werd b-.v. te Middelburg de prijs Van het bakgraan volgens de bestaande verordening op de broodzetting:, voorgeschreven (bij Koninklijk Besluit van 15 April 1843, hou dende 'algeme-ene bepalingien vo-or den ver koop van brood en het werk der brood zetting, door de plaatselijke overheid vast gesteld, terwijl tevens 7de prijs van bet brood bepaald werd. (Dit laatste geschiedde in meerder© plaatsen nog in 1870 en later). Te Middelbamis las Zondags na kerk tijd de gemeentebode van af de pui Vim het dorpshuis d© vastgestelde broodprijzen af. Elke bakker ontving; daarna een briefje, de prijzen bevattende. De prijszetting hield, zooals te begrij pen is, verband met den prijs der grond stof. Dat zij lang niet altijd jot ieders tevredenheid was, meldt een oud rijmpje, dat onder Wilhelm I bekend was: 1 lilh „Napoleon, die slechte vent, Verkocht het brood voor 23 cent; Onze Koning, die goede man, Maakte er 32 van". [.li-: i i i Ook te Amsterdam duurde het Jot de helft der vorige eeuw, eer de broodzet ting werd afgeschaft. Et is trouwens weer giee-n nieuws onder d-e zon. K-ampen's af gevaardigde, de heer Beumer zeide in de Kamer, dat de groote wetgever Hamf- moerabi, die yan 2123 tot 2081 v. Chr. regeerde, reeds maximum-prijzen vast- s-t-Sde. Hij had er bij- kunnen voe-geh, dat reeds 2225 jaren voor onze tijdreke ning Singaschid, vorst van U'ruk, maxi mum-prijzen vaststelde voor graan, olie, wol en 'koper. Ln onze moderne maat schappij moest' de- nood wel zeer dringen, eer de regeering tot de vaststelling van maximumprijzen overging. Elk econoom zal het er mee eens zijn, dat de prijs van eenige waar zich regelt naar de wet Van vraag en aanbod. Doch vraag zooi- wel als aanbod werden, zoodiu de ■we reldbrand uitbrak, beiden even abnormaal. De regeering zag dit zeer wel in ©n trad regelend op. Uitvoer van aardappel©n< Eenige dog-en geleden is gemeld, dat een beperkte uitvoer van aardappelen zou worden toegestaan. De ervaring; met de consenten opgedaan, heeft er toe geleid, dat de regeering thans een anderen weg inslaat. Voor uitvoer komen alleen in aanmerking: Eigenheimers, Borgers en In dustrie-aardappelen. Soorten, die bewaard kunnen worden, als Red Star en Biravo's, mogen in geen geval worden uitgevoerd. Binnenkort zoo meldt het „Iihld." zal bekend gemaakt worden, dat de gene, die aardappelen wenscht uit te voe ren, zich met opgave van hoeveelheid, prijs en ligplaats kan aanmelden bij bet daarvoor .opgerichte bureau, onder lek ding van den heer Bonthuis. 'Zoodra de opgaven binnen zijn, bepaalt de regee ring, onder Vaststelling van prijs, hoe veel mag worden uitgevoerd naar Bel gië, Duitsohland en Zwitserland. De uit te voeren hoeveelheid zal proportioneel Over deze drie landen worden verdeeld. Aan het buitenland wordt opgave ven- strekt, waai' de aardappelen tegen den vastgëstelden prijs te verkrijgen zijn. Bielgischo vlaggen verwijdend. Van de Belgisch© schepen die te Vlis- singen liggen, woei Zondag.de Belgische driekleur. Op last van de militaire over heid zijn deze vlaggen verwijderd, on> dat het dragen van nationale kleuren in Zeeland verboden is en tevens omdat vliegeniers kunnen denken boven België te zijn. i J D e E e r s t e IC a m e i' 1 T* vergadert Dinsdag 13 April, des avonds 8V2 uur. S. D. A. P. Het 22ste Congres zal te Utrecht ge houden worden. Do- L Mei-dag zal dienst baar gemaakt worden aan een demonstra tie voor den vrede. Het roode Congres-. De „Maasbode" schrijft naar aanleiding van dit Congres o. m. Vóór het congres z'ijfn er uit de rood© plartij! stemmen vernomen, dat er door de congres-beslissing noch „overwinnaars" noch „overwonnenen" mochten wezen. Deze waarschuwing, waarin het alge me-ene verlangen der socialistische partij werd uitgedrukt, waarin de stemming lag van de eenheid-bov-en-alles, is meer waar heid -gieworden, dan velen misschien heb ben verwacht. Want met den besten wil is niet uit te maken, wie wel voor den titel van over winnaars! in aanmerking zouden komen en wie -daarentegen in het ongelijk zijn ge steld. Wellicht wijst -ge op- aanvaarding van de motie van het partijbestuur. Inderdaad hebben twee derden der aan wezige monden het „vóór" uitgesproken, maar -drie -derden der harten heeft geklapt blij de verdediging van het tegendeel dier motie. Met groote geestdrift zijn de groote op positie-redevoeringen van Mr. Sannes en van Kuyper toegejuicht. En wat de vijf- urige rede van Troel-sltra niet vermocht,: dat 'brachten deze heide oppositie-spre kers tot stand: ze zetten het, socialistisch gemoed ia beweging en het congres- bracht hun een ovatie. Troelstra bad de harten z'ij'ner volge lingen niet. Hun istemmen, ja, kon hij ontvangen voor de resolutie, waarin èn de belangen!- solidftriteit van het geheole Nederlandsch-el volk èn het beginsel der landsverdediging werden aanvaard, waarin dus ook bet beleid -der „leiding" werd goedgekeurd. Meer echter dan de stemmen van twee derden der afgevaardigden heeft de zel'fi gleheel verdeeld gebleken, leiding niet in- gleoogst. Veel leerder mogen de heeren Sannes en Kuyper aanspraak maken op den naam van overwinnaars. Zijl, die de 'geestdrift en de toejuichin gen oogstten, zonder de stemmen, vonden hun kracht niet in zeggingskracht, maan in ide oude leuzen, die het socialistisch hart zijn lief -geworden en waarvan het niet scheiden kan. Wanneer het p-artijlbestuur een motie eischt, waarin de verloochening dier leu zen istaat uitgedrukt, dan is men bereid die motie te stemmen, alleen om ©en instor ting der nationale sociaal-democratie naast de internationale te verhoeden. Een roode partij, die van de beste lei ders verweesd zou hebben glestaan, zou ten doode zijin opgeschreven. Daarom alleen is de motie van het partijbestuur aangenomen, a contrecoeur, tegen 'die overtuiging der meenderheid. Aldus was er geen treffend-er beeld moge-lijk van de crisis der S. D. A. P. dan juist -dit congres. Het was de zuiver© botsing; van het verstandig inzicht met het 'socialistisch beginsel. Inzicht, verblijdend veel inzicht, heeft de leiding, dat is te zeggen de meerder heid der leiding, getoond door aanvaarding der landsverdediging, door het stellen van de belajigen-solidariteit dies volks boveu

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1915 | | pagina 1