g IG8T Xu. 155 Vrijdag' 2 April 1915 29e Jaargang [I e. a. ars, igen, ludster, i d De Groote Ooriog. igels, Istbode r Binnenland. Jkking :r, I Veulengeld In de ronde veulengeld lie ontijdig voorloopig >lder. jrke (W.) op IPPEJAN te laid, Middel- jde Bakkerij, Lange Noord- jd Ijacobapolder. lei te. [SCHE VEER, at nadere aan- tondags. Itsdijksche Veer [eer naar Goes tsdijksehe Veer [eer naar Goes 55 n.m. Itsdijksche Veer [eer naar Goes gewonen nog uur, van Goes op de Wester- reskens-Neuzen, tregeling eaankondiging. tijd. skens vm. 5.20, 3.43, 5.45. ringen vm. 5.50, .10, 6.15. euzen vm. 6.30, 6.45. ingen vm. 5.30, k 5.05. skerke mn. 8.10. ieuzen rm. 8.40. trein 12.02 kan vachten uiter- ot naar- Neuzen jen niet op de rssele» «iet Uitgave van de Naaxnl. Venn. LUCTOR ET EMERGO gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: LAN IE VORSTSTRAAT 219. Bureau te Middelburg: FIRMA F. P. DHL5U - L. BURG. Drukkers: Oosterbaan Lo Cointre - Goos. Wegens Paschen verschijnt Maan dag geen nornmer van ons blad. GOLGOTHA. Wel nam ik menigmalen Den pelgrimsstaf ter hand; "k Stond boven diepe dalen Op menig steenrotswand; Ik sloeg met welgévallen Veel schoone bergen ga; Toch heerlijker dan alle De heuvel Golgotha! Tot bidden en tot boeten, Vermoeide ziel, daarheen! Zoek aan Uws Ileilands voeten De rust, en daar alleen! Hem dankbaar aangebeden, De proeftijd eindt weldra; 0e weg naar 't Hemelseh I [Eden G a a t o ver Golgotha! (Geroks „PalmbliitteT". Vertaling J. J. L. ten Kate). Jubilé-Wirtz. Motsen Zaterdag is het voor den man, wiens naam hier boven staat, de blijde herdenkingsdag van veertigjarigen ar beid in den dienst van ons volksonder wijs en met name van de vrije school. Reeds vroeger mochten wij op die groote verdiensten van den lieer Wirtz de aandacht, vestigen. Wij kunnen v'ol staan met hiernaar te verwijzen als den grond waarom ook wij met blijdschap en dankbaarheid ons mengen in het koor van duizenden in den lande, welke op dien dag <ien jubilaris gelukwenschen met, dezen hem bereiden zegen. Allereerst als schoolman verdient Wirtz grooten lof en zal hij ook wenschen her dacht te 'worden. Het onderwijs toch was zijn levenskeus, de vrije school zijn ideaal, 'en de liefde Christi de drangl zijns harten om de vaderlandsche jeugd te gewinnen yoor het geloof in den Eeni- Igen Naam tot zaligheid. 'Als zoodanig mochten wij hem van 'nabij leenen kennen, en wij danken hem dan 'ook namens zijn Goescbe oud-leer lingen voor hetgeen hij ook in dit deel des lands itot heil des volks gearbeid heeft. Van zijne oud-leerlingen zijn meerdere in hooge rijks- of andere betrekkingein geplaatst; of hoofden van scholen, pre dikanten, burgemeesters en officieren in liet Nederlandsche leger geworden. Zij al len .zullen zeker op dezen dag zich dank baar- herinneren het onderwijs van mees ter Wirtz genoten. Wij hebben indertijd het heengaan van meester Wirtz uit onze provincie be treurd; doch van achteren beschouwd juichen wij 't nu toe; want eerst in heti Noorden zijn de van God hem geschonken, gaven tot hun recht gekomen; en komt zijne veelzijdige kennis thans ten goede aan gansch 't onderwijs, niet het minst aan dat van den Staat. Ook op "t gebied y.an Staat en Kerk. heeft meester Wirtz grooten ijver be toond. Door middel van de dagbladpers en periodieke geschriften, en door ver scheidene bijzondere uitgaven door hem ter perse gelegd beeft hij, op paedagogiscli maar ook op staatkundig terrein, princi pieel, v.oor geen tweeërlei uitlegging vat baar, getuigd en gepleit, gesticht en ge leerd, en in het rondweg 'uitspreken zijner meening, ook waar deze afweek van die van anderen, zelfs der naaste en meest gewenschte broederen, herhaaldelijk zich het respect weten te verzekeren van allen, die het recht en de waarheid liefhebben. fn menig opzicht is Wirtz een geluks kind geweest. Van de rampen des levens heeft hij slechts een klein deel, indien zelfs nog, jnogen smaken. Hij mag, bij het .terugzien, niet met Vader Jacob zeg gen: weinig en kwaad maar weinig en goed izijn de dagen der jaren mijns" levens geweest. Het is ,onze bede dat de Heere hem nog vele dergelijke jaren toevoege, waarin liij met jeugdige opgewektheid, gelijk tot nu toe, in het belang des volks en der kinderen onzes volks, bovenal tot ver heerlijking van 's Heeren Naam mag blijr- ven werkzaam zijn, op alle terrein waar hij hiertoe zal geroepen worden. Openbaarheid. Al wat Openbaar maakt is licht. Maar dan moet het geopenbaarde ook waai- en bewezen zijn. Anders is het erger dan duisternis. Daarom steunen wiji de opmerking van de Goesche bakkers dat de Gezondheids commissie niet gelukkig was toen zij" deed publiceeren het resultaat van haar brood- onderzoek, zonder daarbij te doen uitko- *De Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. «HWyrilh'ff I'M men de mogelijkheid, dat de bakkers hier bij vrijuit, gaan en de fout derhalve alleen schuilen kon bij de meelfabrikanten. Ook het gemeentebestuur handelde niet voorzichtig door dit resultaat ter kennis van het publiek te brengen in een vorm die aanleiding gaf tot het wierpen van een blaam op een dertigtal eerzame bak kers. Dezen menschen is nu de lak aange wreven, natuurlijk niet i n maar toch n a de publicatie, als zouden zij! brood uit vervalschten bloem bakkien, en de burgerij bedienen roet cacaodoppen voor brood. Indien het onderzoek inderdaad tot de ontdekking van waardelooze cacaodoppen geleid heeft, hetwelk w ij niet kunnen be- oordeelen, dan had in de publicatie moe ten uitkomen, dat de vervalsching ook door de meelfabrikanten kan gepleegd zijn. Nog heter ware geweest, indien nog eens met die bakkers over de ontdekking ware gepraat. Allicht had dan de publi catie «enigszins andiers geluid. Laat ons liopen dat de schuldigen ge vonden en de bakkers, bij gebleken on schuld, volkomen in eer hersteld worden. Voor 't oogenblik is onze indruk, dat de schuld niet bij de hakkers ligt. Nader verklaard. De Goesche Courant had den raad gegeven aan de liberale Statenleden om geen candidaat voor de Eerste Kamer te stellen in de vacatpre-Ilovy. Zij schreef er, tamelijk kras, zelfs bij„Dat dan de vrijzinnige leden van Zeelands Staten (zouden) too n e n waarl ijk vr ij zinnig te z ij n." De uitslag weet men. De vrijzinnigen hebben niet getoond „w a a r 1 ij k v r ij z i n n i g te zijn". De Goesche Courant heeft thans op onze uitnoodigin.g nader verklaard dat de vrijzinnige Statenleden niet vrijzinnig hebben gehandeld. Wij zijn met deze kwade aanteekening tevreden. Alleen hadden wij gaarne ge zien dat de Goesche Crt. ook had ingetrokken hare beschuldiging als zouden de antirevolutionairen te Dordrecht hij een raadsverkiezing de vrijzinnig demo craten hebben gedupeerd; immers in te gendeel de vrijzinnig democraten hebben de antirevolutionairen om hun loyale hou ding geprezen en hen daarvoor beloond met. te stemmen op hun candidaat hij de herstemming. Onze Nederlandsche Boy Scouts. De vergelijking gaat slechts ten halve door, dit sta op den voorgrond. Doch men vergeve het ons, dat wij hij het zien van de Landstormbeweging in onze pro vincie en elders herinnerd werden aan de Boy-Scouts-beweging in Engeland, aan welke de naam verbonden is van generaal Sir Robert Baden Powell, Knight Comman der of the Bath; of bij verkorting: K. C. B. Hoe dezo Sir Robert tot het in 't leven roepen van z ij n „landstorm" kwam, ver haalde hij voor eenige jaren -«aan een medewerker van „üre Nederlander" in dezer voege. Hij reed eens op oen Zaterdagmiddag' langs een veld, waai- een voetbalwedstrijd werd gehouden. Even hiekl hij zijn paard in, want hij houdt van voetbal. „Op zich zelf', zegt hij „is het een heerlijk spel' en uiterst geschikt om een jongen niet slechts lichamelijk, doch ook zedelijk te ontwikkelen. Want het leert hem zijn goe de humeur te bewaren en onzelfzuchtig met anderen samen te wierken; het leert hem op zijn eigen plaats te blijven en eer lijk te zijn; en dit alles is voor het latere leven een uitnemende oefening." Maar toen viel zijn oog op de menigte toeschouwers. Welk een tegenstelling was dat Ginds die krachtige jonge mannen, zorgvuldig geoefend, volkomen beheer- schend iedere spier in hun lichaam, en in hun spel onberispelijk hier duizenden jongens en mannen, bleek, eng van borst, hoog in de schouders, eindeloos cigaretten rookend, en weddend op de spelers. Toen herinnerde hij zich het oude Rome met zijn bevolking voor drie kwart dooi den staat bedeeld .roepend om spelen en vertooningen, de beruchte Ciroenses, en, evenals deze menigte op hei voetbalveld, den tijd zoekbrengend om de arena, waar betaalde spelers voor hen optraden. En hij hoorde afkeurend gebrom en het gejuich van bijval, dat als een paniek de massa beving en als één man bewoog, en er ger dan dit, de hysterische huil, die op ging bij de minste fout, welke een spe ler maakte. Was dat, zo ovroeg hij zich af, het volk der onbewogen Britten, voor geen opwinding vatbaar, steeds zich zelf be- heerschend, en op wie te rekenen valt onder alle omstandigheden? Hijbegreep, dat dit de vloek was van het oude Kei zerrijk, evenals van het moderne, dat het alle karakter ondermijnt, eeri vloek, waarvan ons de krachtige moraal van het Christendom verolssing bracht. Hier moest ingegrepen, onverwijld. En hij herinnerde zich het woord, dat eens expresident Roosevelt lot hem sprak: „Zoo ge voor den gemiddelden man iets duurzaams doen wilt, moet ge beginnen voor hij een man. is. Uw kans van slagen ligt in het aanpakken van den jongen, niet van den man." Hij begon dan ook mét de jongelingen. En hij slaagde uitnemend. Duizenden jongemannen Boy-Scouts waren in 1900 de schrik der Roeren en zijn het thans van de Duitschers. Moge ook de Landstorm-beweging ten onzent, zoo slagen. Beknopt overzicht van den toestand. Do feiten van. den dag geven geen aan leiding tot het schrijven van uitgebreide beschouwingen. We maken dus slechts een paar losse kantteekeningen op het geen de telegraaf en de bladen ons brengen. Rij het lezen van de berichten omtrent het oostelijk strijdlooneel krijgt men den indruk, dat de partijen elkander weten te staan. Alleen bij Krasnopol zijn de kansen on gunstiger geworden voor de Duitschers. Volgens het Russische bericht noodzaakten de Russen op 30 Maart de Duitschers in de omstreken van Krasnopol met grooten haast terug te trekken. Zij. namen ongeveer 200 soldaten en twee officieren gevangen, terwijl er nog een kleine buit te be halen viel. Men ziet dus dat het slechts een heel klein onderdeel van het uitgestrekte front betreft. De zege van Krasnopol zal dus niet van invloed zijn op den loop van het groote geding, 't Is niet meer dan een positieoorlog-resultaat. De Russische vloot in de Zwarte Zeé gaat door met het bombardeeren van dé kustplaatsen hij' den Bosporus. Zonguldak, Koslu, Kilimili en Eregli zijn reeds beschoten. Het bombardement tegen deze plaatsen werd met schepen en watervliegtuigen on dernomen, daar de mist van de drie laat ste dagen het bombardement van den Bos porus belemmerde. Men doet goed de 'Konstantinopolitaansche berichten af te wachten, om iets omtrent de gevolgen dezer beschieting te weten. Over en weer pat men zich uit in het naar 'svijands hoofd slingeren van be schuldigingen van barbaarschheid. Ieder krijgt een beurt. Zoo hebben thans de Russen het weer gedaan. Uit het kwartier der Oostenrijksche oorlogscorrespondenten is een lange reeks schandelijke daden van geweld, door de Russen op de Roemeenscbe bevolking van de Boekowina gepleegd, medegedeeld, wel ke door de volgende in officieel© rapporten vermelde feiten op karakteristieke wijze bevestiging zouden ontvangen. „Een uit een adellijk geslacht stam mende heereboerin (van de Molodiiische Groot-Bajaren) werd mishandeld en ge schonden en van meer dan 3000 kronen beroofd. Een andere heereboerin in Mol davië werd zwaar mishandeld. Te Georgi Thdosan werd een voornaam oeconoom midden op straat zonder reden neerge schoten. De directeur van de landbouw school te Radautz Andronik Milrescul is door de Russen van al zijn have beroofd. De Grieksch-schismatieke hulpgeestelijke te Radautz Wladimir Torniuo werd, na vreeselijk mishandeld te zijn, van onge veer 600 kronen beroofdzijn vrouw ont kwam slechts aan een dreigende schending door des nachts bij strenge vorst slechts schamel gekleed den tuin in te vluchten. De burgemeester van Radautz Nilon Cos- tea en de leeraars Theodor Guga en Joan .Golibaba werden beroofd en schandelijk mishandeld. Al deze gruwelen geschiedden onder do oogen van Russische officieren, die hunne soldaten rustig lieten begaan. Het Russische vandalisme wekte onder de be volking groote verontwaardiging." We bedoelen met d-e publicatie van deze en andere feiten volstrekt niet te zeggenZiet, hoe wreed© barbaren de Russen zijn; dieren gelijk! Immers, morgen hangen de Russen een beeld op van de Oostenrijksche manieren. Men. leert echter uit deze en dergelijke verhalen, dat de adel der menschheid nog niet zeer veredeld is, ook al leven we in de twintigste eeuw, de eeuw van licht en beschaving! Korte Oorlogsberichten. Weifeling? Over het algemeen legt de Duitsche pers nog' dezelfde stem ming aan den dag als toen de oorlog begon: v.asl vertrouwen in de eind-over winning, al worden door de verlenging van den krijg kreten als naar Berlijn, naar Galais enz. niet meer vernomen. Intus- schen kan men in sommige organen eeni ge wijfeling, zoo niet sterkei-, opmerken. Zoo lezen wiji in Der Tag. Wij zijn in zooveel berekeningen bedro gen uitgekomen. Wij verwachtten, dat heel indië op zou staan hij hot eerste kanon schot in Europa, doch in werkelijkheid, kwamen duizenden Indiërs naast de En- gelschen tegen ons strijden. Wij ver wachtten, dat het Engelsche rijk in Bar den gescheurd zou worden, doch do ko loniën .blijken vaster aan het moeder land verbonden dan ooit. Wij verwachtten een zegevierenden op stand ju Zuid-Afrika en wij zien niets dan een fiasco. Wij verwachtten onlusten in Ierland, doch Ierland zond zijn beste troepen tegen ons af. Wij vernachtten dat do partij van den „vrede tot ellreji prijs" almachtig in Engeland zou blijken, doch zij smolt weg voor den lust, te gen Duitschland te vechten. Wij reken den er op, dat Engeland ontaard was en niet in staat eenig gewicht in de schaal te leggen, en het blijkt onze ge vaarlijkste vijand. Hetzelfde is het geval geweest met Frankrijk en Rusland. Wij dachten dat Frankrijk verdorven en verdeeld was, en wij ervaren, dat zij geduchte tegenstan ders zijn. Wij geloofden, dat de bevol king van Rusland te ontevreden was om voor haar regeering te vechten, wij reken den op zijn snelle inzinking, doch 'Rus land mobiliseerde snel en goed zijn mil- lioenen, het volk is vol geestdrift en zijn kracht verpletterend. Zij, die ons leidden naar en in al die vergissingen en misrekeningen, hebben een zware verantwoordelijkheid op zich geladen. De schending van Luxem burg's neutraliteit. Op de bewe ring van Duitsche zijde, dat, de regeering! van het hertogdom Luxemburg de schen ding van haar grondgebied stilzwïjlgend heeft toegelaten en derhalve gerechtvaar digd is, wordt van Luixembufgsche zijde opgemerkt, dat het doortrekken van de Duitsche troepen geensdieels geschied is met de stilzwijgende inwilliging van de Luixemburgsch© regeering die, integendeel, zeer nadrukkelijk tegen de schending van de neutraliteit hij! de binnentrekkende troe pen, in de Kamer van Afgevaardigden bij de diplomatieke vertegenwoordigers ter plaatse en hij' de regeeringen der garan tie-statuten, mondeling en schriftelijk heeft geprotesteerd. Vliegers tegen onderzee- ers. De Engelsche admiraliteit meldt: Een Engelsche vlieger deed een succes volle aanval op de Duitsche onderzeeërs, die te Antwerpen in constructie zijn. Vier hommen werden naar beneden ge worpen. Een andere vlieg'er viel de- onder zeeërs hij! Zeebrugge aan. De admiraliteit bericht verder, dat dé vlieger-onderluitenant Frank G. Andrea, een geslaagden aanval uitvoerde op Duit sche onderzeeërs, welke te Ho'boken bij Antwerpen in aanbouw zijtn. Hij wierp vier bommen. De vlieger-luitenant John P. Welson bemerkte gedurende verken ning hoven Zeebrugge twee onderzeeërs, welke naast den pxér lagen vastgemeerd. Hij viel ze aan en wierp vier hommen, men gelooft met succes. De officieren waren vroeg in den morgen bij heldere maan vertrokken en zijh beiden veilig teruggekeerd. Fransch schip getorpe deerd. Het stoomschip „Emma" van Havre is eergisteren ter hoogte van Beachy Head zonder voorafgaande waarschuwing getorpedeerd. Het schip zonk onmiddel lijk. Naar gemeld wordt zijn 17 leden van de bemanning bestaande uit 19 kop pen omgekomen. De „Emma" is een schip van 939 tons netto en behoort aan d,e maatschappij Worms Co., te Havre. Het Noorsche s.s. „Unita" is te Hoek van Holland binnengekomen met 11 man van een getorpedeerde Noorsche hark. Eeuwfees t B i smarek. Het was gisteren honderd jaren gele den, dat vorst Bismarck geboren werd, de grondvester van het nieuwe Duitsche Rijk en daarvan de eerste Rijkskanselier. Begrijpelijk is het, dat Duitschland er niet aan gedacht heeft deze herdenking feestelijk te vieren, waar alle strijdbare mannen in de loopgraven van een der heide reusachtige fronten thans voor hun vaderland strijden. Maar de stille hulde Abonnementsprijs Per 3 maanden fr. p. post Losse nummers ƒ1.15 0.0» Prijs der Advertentiën 15 regels ƒ0.50, iedere regel meer 10 ct. 3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend, Bij abonnement voordeelige voorwaarden. Familieberichten van 1—10 regels ƒ1. iedere regel meer 10 ct. aan den grooten kanselier was er niet minder om én de keizer ging daarin voor; hij kabinetsorder had hij den plaatsver- vangenden minister van Oorlog en den plaatsvervangenden staatssecretaris van liel departement van Marine opgedragen hij het gedenkteeken van vorst Bismarck een krans neer Ie leggen uit naam van leger en vloot. Daardoor wilde hij de onvergetelijke dankbaarheid te bennen ge ven voor de onvergankelijke verdienste van den grooten kanselier, in het vaste vertrouwen, dat do Almachtige ook ver der het vaderland en hot levenswerk van den grooten keizer en zijn getrouwe, voor wien deze plechtigheid plaats vond, ■zal beschermen tegen alle vijanden, dki het thans bedreigen. R i s m a r c k-d a t u m s. Het eeuwfeest van Bismarcks geboorte brengt verschillende datums uil f.lis- marks veelbewogen stantsmanslev'en in herinnering. „Het Vaderland" geeft er en kele van. Bismarck werd 1 April 1815, tien da gen na den val van Napoleon 1 bij Wa terloo te Schönliausen geboren uil. een rasecht Jonkersgcslachl. Zijn heftige aard bleek onder anderen hieruit dat hij als student 28 duels uitvocht. Zijn keus van de diploma!ieke loopbaan werd bijzonder bevorderd door den gunst waarin de jonge diplomaat stond hij den Prins-Regent van Pruisen, die do Regeering waarnam voor zijn krankzinnig geworden broer Friedrich Wilhelm IV. In 1857 werd Bismarck benoemd lot ge zant te St. Petershuig, maar toen in 1861 de Regent als Wilhelm 1 den troon be klom, riep hij dadelijk Bismarck in het Ministerie. Bismarck had de gunst der Kamer niet en drie jaar lang weigerde zij hom een budget. De Bismarcksche oorlogen werden reeds besproken. Men zegt dat Bismarck in 1871 cr tegen was, Frankrijk grond af te ne men. Hoe dit zij, wel schijnt Rismarck althans later dit een zwakke plek in zijn stelsel gevonden te hebben. Ook 'trachtte hij. Oostenrijk te winnen en hij vleide zich een oogen blik een Driekeizersbond' tot stand Ie hebben gebracht, doch reeds in 1875 bleek de vergissing. Hij wilde, naar het velen toeschijnt, het zich snel herstel lend Frankrijk ophieuw neerslaan, doch de Czaar sprak zijn veto uit. Den 7en October 1879 kwam de alliantie met Oostenrijk tol stand, Op het Con gres van Berlijn-dreef Rismarck, vreemd genoeg, Rusland in de armen van Frank rijk. De laatste jaren van den Rijkskanselier zijn zeer tragisch geweest, liet noodlot kwam daarbij zeer onverwacht. Wilhelm I, die alles deed wat Rismarck wilde, stier! 9 Maart 1888; zijn zoon Kaiser Fricdrich regeerde maar eenige wedren en 15 Juni 1888 werd Wilhelm II reeds Duitsch Keizer. Paasohzondag, toen zijn vader met den dood worstelde, had de jonge Wilhelm gezegd: Ih dit kritieke oogenblik zien 40.000.000 echt-Duitsc,he harten, vol verdriet maar ook vól hoop, op naar het. vaandel en naar hem, die het draagt, naar hem, van wien zij. het heil verwachten. Be vaandeldrager is on ze verheven Prins Rismarck, onze groote Kanselier. Dat hij vooraan loope. Wij vol gen hem. Leve de Kanselier. Nauwelijks twee jaar later was deze bla kende guns! in volslagen ongenade vter- keerd. Woedend trok Bismarck zich in Warzin terug en het Saksenwoud heeft de woe de- en smart-kreten van den beroemden „kluizenaar" gehoord. Den 30 Juli 1898 stierf hij. L an d b o u w vc r 1 o ve n. Door den opperbevelhebber van Land en Zeemacht, ïs de volgende order toe gezonden aan cle autoriteiten der Land macht Door den Minister van Ooriog zullen in overleg met mij, aan de dienstplichtige landbouwers, die zulks nog mochten noo- dig hebben, verloven van hoogstens 14 dagen worden verleend, op aanvrage van belanghebbenden, desgewenschi in 2 3 perioden, te splitsen. Ik verzoek u er voor te waken, dat die verloven vóór 15 Mei zullen zijn genoten, doch telkens bet ver trek der belanghebbenden zoodanig te re gelen, dat de belangen van den dienst zoo weinig mogelijk worden geschaad. Voorts, aan de troepen, bekend te doen maken, en zulks in verband met de MLnis- teriëele order van 29 Maart j.t. no. 221 M., dat ook de aaii mij gerichte verzoe ken om landhouwverlot' dooi- belangheb benden rechtstreeks behooren gezonden te worden aan hel bemiddelingsbureau der provincie, waarin zij woonachtig zijn. I

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1915 | | pagina 1