m. 153 Woensdag 31 Maart 11115 29e Jaargang De Groot® Oorlog. Binnenland. Hit cle Proracie. De Zeeuw Uitgave van de Ra ami. Venn. LUCTOR ET EMERGO gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: LAN sE VORSTSTRAAT 219. Bureau te Middelburg: FIRMA F. P. DHUIJ - L. BURG. Drukkers: Oosterbaan Le Coïntra Goes. v w>a1 '«BHSKX1 lmipwfe^dg;gtmar?aigM| Hat bestand verzaakt. Het kan niet worden tegengesproken, dat de vrijzinnigen en sociaal-democraten, ,van Tydeman tot Troelstra, nipt de Bi- chon dezer vier linksc-he partijgenootejr incluis, nu tot driemaal toe nipt de on uitgesproken afspraken van het Bestand oftewel den Godsvrede deii spot gedreven hebben. Eerst in de quaesti-e der Lijk verbranding. 'Toen in die van den Eed, en 'daarna in die der Voorwaardelijke yeroordeeling. In alle dïie de gevallen werden de principieele bezwaren van Hechts miskend, en werd in Links-atheïs- tischen zin beslist, dat de man die niet meer buigt voor God en Zijn Woord, zijn do-oden niet meer behoeft te begra ven, den eed voor de Overheid niiet. meer behoeft te 'zweren, e'n bij' het plegen van eenig -strafwaardig feit den eisch der Goddelijke gerechtigheid ontgaan mag. Dit is door de Linksche partijen in de Kamer alzo-o beslist, ondanks pro test en waarschuwing van de overzijde. En de vrijzinnige pers heeft dit eenstem mig toegejuicht. 'Wiat bazelt men aan die zijde over schending' v-an het Bestand bij- een on- noozele verkiezing voor de Kamer van Koophandel in ééne gemeente, terwijl gansch een partij in al hare schakeertngen deze schending van het Bestand aandurft en toejuicht niet eenmaal, maar herhaal delijk, en dat over bet gansch-e land Het klinkt zoo fermAlwat de Oenheid des volks in dezte ernstige tijden schade zou kunnen toebrengen, dient te worden, vermedengelijk de G o e s c li e Co u- Tant 'zoo aandoenlijk juist baar „niet- vrijzinnig" 'gebleken geestverwanten toe roept. Maar hiertoe behoort toch z-ekejr evenzeer 'h-et uitzijgen van de mug als het doorzwelgen van den kemel. En aan dit laatste bezondigde, dunkt ons, cle vrij zinnigheid, gesteund door de sociaal democraten, zich nu juist wel. ftoord-Brabant. De Standaard breekt een lans voor de ontginning van de Veluw'e. Natuurlijk zijn etr nog meer str-ooken die ontgonnen kunnen worden, en ligt er nog altijd het Zuiderzee-plan, waar de heer Hovy in de Eerste Kamer zoo telkens met vuur voor opkwam. Maar dit noemt zij terecht 1 fboefeomstdroomenEr zit toch aan dat ontginnen zooveel vastmoney, m-en- ischen, materiaal, mest zijn de vier m's, waarnaar uitgezien, de factoren, die aan wezig moeten zijn om het welslagen van dergelijke plannen te verzekeren. De Stand aard vraagt of de regee ring de vluchtelingen, de geïnterneerden en de -eigen werkloo-zen er niet aan kan zetten. Wij ondersteunen dit denkbeeld. En wij vestigen tegelijk de aandacht op Noord-Brabant. Wij zagen daar reeds veel tot stand /gekomen als vrucht van hief met bescheiden middelen opgetreden par ticulier initiatief. Wij Zouden ni-et gaarne zeggen dat aan dit particulier initiatief door de kapitalisten veel steun geboden is. Wij kennen te .veel voorbeelden vair 't tegendeel. Doch als de regeering tot het goede besluit komt, moet ook Noord- Brabants heide-ontginning een fiinken dfuw naar voren krijgen. Minister "Lely behoeft hiervoor zijn Zuiderzee-plan niet op te geven. Ook dat komt wèl. Beknopt overzicht van den toestand. Noch op het Wester-, noch op het Oos- terfront hebben gebeurtenissen van be lang plaats gehad. We verwijzen dus voor bijzonderheden •naai- de losse berichten. Wat den handelsoorlog betreft, de stem ming tegenover Duitschland is nog niet erg vleiend na het geval met de „Medea". Toch oordeele 'en veroordeele men niet te vroeg. Het onderzoek is nog niet af ge loofden. Die incidenten, zooals die zich hebben voorgedaan, zijn zeker buitengewoon te 'betreuren, en ei-schen ook ongetwijfeld, een in alle opzichten voldoening gevend herstel van onze nationale eer en waar digheid, voor zoover die geschonden zijn. Maar, zeggen we b.v. met de „Maasbode", de incidenten lie hoeven nog niet een veranderde stemming van d-e Duitsche [autoriteiten tegenpver ons land te doen Veronderstellen, die -ons eveneens tot een andere houding zou moeten dwingen. Zij' zijn geheel een gevolg van de re presaille-maatregelen, die door Duitsch land zoo lang reeds tegenover Engeland zijn aangekondigd, maar die nu scherper 'alleen worden toegepast en in de laatste dagen met grooter kracht worden uitge voerd. Bedoelde maatregelen hadden ten 'doel, zooals men Weet, om een blokkade toestand van de Engelsche kost in het leven te roepen in antwoord op de blok kade, die door d-e Fransche en Engelsche schepen ten -opzichte van de Duitsche kuist Werd uitgeoefend. Die toevoer van 'levensmiddelen naar Duitschland w-erd af gesneden. Duitschland kon natuurlijk geen effec tieve blokkade van de Englelsche kust -doorvoeren en trachtte de blokkade met de -onderzeeërs tot stand te brengen, met de gevolgen, -die daaruit moeten voort- Vloeien vooral voor d-e neutrale handels vloot die een nipt-effectieve blokkade niet als rechtmatig 'erkennende, voortgaat de verbindingen met Engeland te onder houden. Zoo heeft -de U-boot, die d-e „Medea" zinken -deed, de -sinaasappelen-lading Van dit schip als levensmiddelen (of con trabande) beschouwd, en in de vaart van liet schip een poging dus gezien om de „blokkade" 'te verbreken. ITet schip kon niet worden op-gebracht en werd daarom vernietigd. Zonder deze daad te rechtvaardigen, doch ook zonder een voorbarig oordeel te vellen, wachten we dus op een ver klaring uit Berlijn. Keizer Wilhelm over den oorlog. De Amerikaansche bladen publioeeren van tijd tot tijd interviews niet verschil lende leidende- personen, welke interviews niet aJtijd. betrouwbaar blijken te zijn. Keizer Wilhelm zou aan don beer Ballin, den bekenden leider van de Hamburg- Anierika Lijn, hebben gezegdIk wenschto dezen gruwelijken oorlog niet. Mijn groot ste wensch was steeds dat ik mijn leven zou mogen eindigen zonder Duitschland in oorlog te z-ien. Ik 'heb door alle da den gedurende mijn zes en twintigjarige regeering wel getoond, dat ik noch deze noch -een anderen oorlog wilde. Ik weet dat deze oorlog niet is gekomen door Duitschland, maar door de andere na tiën die thans tegen ons strijden. Maar .nu de oorlog over ons gekomen is, acht ik het. mijn plicht te volharden en ik ben overtuigd dat de oorlog met een overwin ning voor Duitschland zal -eindigen. Hij zal voor Duitschland goed afloopen. Ik ben in het veld met mijn dappere sol daten. D-e overwinning z,al aan ons zijn. De Aquila en de Falaba. Kapitein Ilandell van den stoomtreiler Ottilie uit Fleetwood, die de overlevenden van de „Aquila" gered heeft, vertelt, dat de U 28 gisteren, toen- hij' ongeveer 60 mijl ten Zuidwesten van de Smalls was, over zijln boeg vuurde. De duikboot kwam langszij en de commandant gaf in gebro ken Engelsch een aanwijzing, op welke jilaats een Engiels-ch schip in den grond geboord was, terwijl vier sloepen waren gestreken. Randell vroeg, hoeveel man er bij betrokken waren, doch de Duit- scher herhaalde slechts zijn eerste woor den, er bij v-oegbnde: Gij wiljj te veel weten. Zich tot den eersten stuurman wenden de, stelde Randell voor, de U 28 te ram men en -de treiler trachtte den onderzeeër voor zijn boeg te krijgen. De -duikboot Hield echt-er achter den treiter, alsof zij de bedoeling van zijn kapitein geraden had. Volgens den (eersten stuurman van de Ottilie, die de U 28 zeer goed heeft kun nen zien, was het een van de laatste typen van Duitsche duikboot-en, een groot en pas loodkleurig geverfd vaartuig, dat manoeuvreerde als een zwaan. Zijln. snel heid aan ide oppervlakte Werd op ten minste 18 kno-open geschat. De Times, -die aanneemt, dat de Duit sche, die de Falaba getorpedeerd heeft, in cirkels om de in h-et water worstelen- lende drenkelingfén voer, schrijft o.m.: Dit is -een les, dat wij- ons in oorlog .be vinden met een v-olk, dat zich geen mid delen zal ontzien om zijn doel te berei ken. Het is gben nieuwe 1-es, maar zij- was totnogtoe nog niet geheel doorgedron gen. 1 De Daily News zeg't: Indien het waar is en indien kan worden vastgesteld, welke duikboot het is geweest, dan zal er zeker aanleiding' zijln om aan te drin gen op een strafproces wegens moord voor deze manschappen na den oorlog. Hetzelfde moet gezegd van d-e bemanning, van de duikboot, die verondersteld wordt de U 28 te "zijln en die gevuurd heeft op de mannen van de Aquila, van welke zij- -er 3 doodde, terwijl zij bezig waren hun sloepen te strijken. De Daily Chronicle: Deze dingen wa ren niet alleen gruwzaam, doch zij zijn geheel vreemd aan de overleveringen ter zee van de zeevarende volken gedurende veile eeuwen, voordat Duitschland onder hen optrad. Volgens hetzelfde blad schijnt hiet, dat de duikboot, die de Falaba torpedeerde,, zijn nummer overschilderd had. Kort»- Oorlogsberichten. Maarschalk French heeft in een interview met een Amerikaansch journa: list het volgende oordeel uitgesproken: „Ik geloof niet dat de loopgraafoorlog iets aan -de hoedanigheden, die van den soldaat moeten gteëischt worden, veran derd heeft. De nienschelijke natuur blijft, en de -soldaat is nog steeds een man die •stooten toebrengt en -er krijgt, we-lk -ook het gebruikte wapen moge zijn. Ik meen -oiok dat er een neiging bestaat om het belang van hot geschut te over drijven. Ongetwijfeld heeft onder de drie wapenen, de artillerie het meest in belang gewon nen. N-ochtans zijln er misschien twaalf bommen noodig om een man te dooden, terwijl één enkele kogel er voor voldoen de is. De wapenen die d-e beslissing1 doen Vallen, zijb nog altijd liet geweer en het machinegeweer." Aanval -op- Durazzo. Uit Du- razzo wordt gemeld, dat de opstandelin gen een nieuwen artillerie-aanval op- de stad ondernomen hebben. Verscheiden schoten werden gelost zonder schade aan te richten. Den 28sten Maart onderhiel den de -opstandelingen een levendig artil lerie-vuur, waardoor enkele huizen licht 'be-schadigd werden en een irersoon ge wond. Be „Koln. Zeit." publiceert een veldpostbrief van -een gardesoldaat uit den Elzas, die- aan den winterveldslag in Champagne heeft deelgenomen. Daarin 'zegt hij.: „De Franschen vielen ons tienmaal verwoed aan en telkens sloe gen wij hen terug over heuvels van doo den en gewonden heen. Toen de Keizer ons kwam bezoeken, was hij diep ge roerd, hij had tranen in de oogen. Hij spelde mij zelf het lint van het ijzeren Kruis op de borst, vroeg naar mijn land en wenschle mij toe, dat ik spoedig we der naar den schoonen Elzas zou mogen terugkeeren. Ook kregen twee. soldaten uit het district Zabern een onderscheiding. Toen hij, hen naar hun-woonplaats vroeg, gleed een vroolijke glimlach over zijn, ■ernstig gelaat. Hij- schudde stevig hunne handen en zeide veelb-ateeken-end„Gut Zabern". De Falaba en de A g u i 1 a. Bij het verhoor van de overlevenden der Fa laba heeft -een getuige gezegd dat elk? duikboot -eerst de Engelsche vlag voerde -en eerst toen zij naderbij was gekomen d-e D-uitsche vlag heesch. Een vermiste boot van de Aguila is opgepikt. Er za ten 1-8 passagiers en leden der bemanning in. Er worden nu nog 9 vermist. Volgens d-e laatste opgave zijn 56 pas sagiers en 55 leden der bemanning van de Falaba omgekomen. Zuid-Afrik a. Lord Buxton, gou verneur-generaal der Zuid-Afrikaansche Unie, heeft na een bezoek aan 'Demcrara- land aan generaal Botha, opperbevelheb ber der Unietroepen die aan de expe ditie naar Duitsch Zuid-West deelnemen geseind: „Generaal, gij moet er trots op zijn het bevel te voeren over zulk een prachtig korps van manschappen, zoo wel Boeren als Britten, allen even vader landslievend en trouw. Deze echt Zuid- Afrikaansche troepenmacht heeft de Unie -en Rhodesia in gtaat gesteld de haar toegewezen 'belangrijke taak te vervullen in de groote worsteling die het Britsch-e rijk -en heel de wereld is opgedrongtem door het militarisme en den grootheids waan van Duitschland." Bij Marcheville. Aan don „Lo- kal Anzeiger" meklt men, dat de voor de Duitschers gunstige uitslag van het gevecht eergisteren nabij. Marcheville, be slist is door een onstuimigen Duitschen bajonetaanval. D-e Franschen kregen be vel tot den terugtocht, nadat een batal jon hunner troepen volkomen vernietigd was. B-ul garije. Naar men uit Kon- stantinopel verneemt heeft generaal Pau tijdens zijn verblijf te Sofia cle B-ulgaar- sche regeering de grens EnosMidia be loofd als Bulgarije de Entente wilde Heli- pen. I Radoslawof heeft het aanbod uit naam van alle partijen afgeslagen, daar Bulga rije zich zijn aanspraken op Macedonië niet met grondgebied in Thracië laat afkoo- pen. Hij heeft den Turkschen gezant mee gedeeld -dat Bulgarije zich niet zal la ten afbrengen van zijn vriendschappelijke verstandhouding met Turkije. Veertien. In het lazaret van het Spandau-slot bevindt zich een gewonde (Duitsche) soldaat, wiens 14 broeders op het oorlogsveld zijn, waarvan 6 als vrij williger. Amerikaansche bladen hebben een interview met den gezagvoerder van de Duitsche onderzeeboot U 16, kapitein Hen s-en, gehad. Deze vertelde o.m. „Het is een vreeselijk zenuw-moordend werk. Niet iedereen kan er tegen. Wanneer wij onder water varen heerscht ©en doodsehe stilte in het vaartuig, want dc eleclrische machine werkt geluidloos. Het is niets ongewoons de schroef van een boot te hooren die voor ons heen of langs ons vaart. Wij sturen voortdurend op kaart en kompas. Wordt de lucht in de boot warmer, dan wordt zij allengs bedorven en mengt zij zich niet de stank van machine-olie. Dan wordt dc atmosfeer af schuwelijk. Een overweldigende slaapzucht maakt zich dikwijls van de nieuwelingen meester; en het kost de uiterste wils kracht om wakker te blijven. Ik heb man nen gehad die de eerste drie dagen niet aten, omdat zij geen oogenblikje slaap wildon missen. Dag aan dag door te bren gen-in een zoo kleine ruimte, waar ter nauwernood ruimte is om de boenen uit te strekken, en dan steeds op ,je hoede te moeten zijn, is -een geweldige belasting voor jje zenuwen. Ik heb wel acht uren aan een stuk niet mijn oogen aan de periscoop gezeten ■en in het schitterende glas gekeken tot mijn oogen en hoofd er pijn van deden. Wanneer de bemanning uitgeput is, pak ken wij een fiinken slaap en rusten onder water uit. De boot slingert dikwijls zach tjes, niet een beweging, die aan een wieg herinnert. Voor wij naar boven gaan, laat ik altijd verscheidene minuten groote stille in acht nemen teneinde, door te luisteren aan de schelpdunne wanden van den on derzeeër, er ons van te vergewissen of er ook schroeven in de nabijheid slaan." M i ii i s t e r s na a r S p e -e n h o f De Rotterdammer schrijft: Sommige bladen vermeldden met eenig-e verwondering dat bijl het jubileum van den liedjes-zanger Speenhof ook enkele onzer Ministers onder de feestgangers waren. Die verbazing is misplaatst. Om liet Ministerie-Heemskerk to doen vallen word alles, letterlijk alles mobiel gemaakt. In den bonten wir-war van bestrijders ontwaarden wij: ook groote geesten als Tlioiii.asvij.ar en Pieternel, ook Speenhof. Hij dichtte en zong tegen de clericale bent, -dat het een lust was. Speenhof Won. Er bestonden alzoo oude bandon. ■Dat enkele der Ministerieele dignitaris sen die banden niet verloochenden, maar nog levendig gevoelden, mag dezen niet euvel worden geduid, maar strekt hun veeleer tot eeite. De Rotter da m m e r heeft gelijk maar het blijkt toch weer maar dat deze ministers een zonderlinge opvatting heb ben van het Bestand. Verheeld u, minis ters die meedoen aan de verheerlijking van Speenhof! Spoorwegpersoneel. Door het S. Spoorwegpersoneel zou ■op den tweeden Paaschdag een betooging worden gehouden te 's Gravenhage ter verkrijging van een toeslag van twee gulden per week boven het loon, in ver band met de voortdurende abnormale stijging der levensbehoeften. Van spoor wegautoriteiten is mededeeling ontvangen, dat het vrijl-vervoer op de lijn Den Haag Utrecht zal moeten worden ingetrokken, zoo de betooging op den 2den Paaschdag te Don Haag doorgaat. In verband met 'deze mededeoling w-ordt de betooging op dien dag opgeheven. Verlof voor militiepliohtige en landweerplichtige 1a n d b o uwer s De minister y-an oorlog heeft het vtoï- g-ende bepaald: Dp reeds dooi" landbouwers gedane vra gen om buitengewoon verlof, gericht aan den minister van oorlog of aan den op- petrbevelhebber van land'- en zeemacht, zal eerlang een beslissing worden geno'- men, zonder dat de aanvragers daartoe verder iets behoeven te doen. Zij echter, die nog geen verlof voor landbouwbe- -atogen hebben gevraagd, zullen hun ver zoekschriften, gericht tot den minister van oorlog, moeten zlenden aan het be trokken provinciaal bemiddelingsbureau. In dit verzoekschrift behoort 'ie worden opgegeven, tot w-elk korps of korp'sonder- deel de belanghebbende behoort, en waar op dit O-ogenblik zijn standplaats is. Het adres voor de be mi dd el i n gslrareau x is voor Zeeland de heer I. G. J. Kake- beeke te ,Goes. Batavier en Zaans-troom. Uit Ter Neuzen -seint, men aan de „N. R. Ct.": Hedennamiddag zijln hier de kapiteins van de „Batavier V" en cle ,Zaanstroom" VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG, Abonnementsprijs Per 3 maanden fr. p. post. 1,25 Losse nummers0.0a Prijs der Advertentiën 15 regels ƒ0.50, iedere regel meer 10 ct. 3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend, Bij abonnement voordeelige voorwaarden, Familieberichten van 110 regels ƒ1.s iedere regel meer 10 ct. de hoeren Lindeman en Visser, mest nog 22 personen van de bemanningen dezer stoomschepen uil Zeebruggc aangekomen. Tot de grens waren zij- begeleid door een Duitsch officier. Kapitein Visser deel de mee, dat er bij de aanhouding van de 'Zaanstroom op Donderdagochtend 18 Maart niet -op zijn schip is geschoten. Hij zag de Duitsche duikboot bijl de Batavier liggen en dacht -eerst, dat h-et niet op hem hedo-eld was. Op het s-eiti stopte hij, -overeenkomstig zijn voorschriften, onmid dellijk. Op 'Zaterdag 21. Maart zijn te Zecbrugge alleen de aan bederf onder hevige -eetwaren uit de schepen gelost, onder mededeeling, dat die werden be schouwd als gekocht on zouden betaald worden. Eerst lieden is -er oen aanvang gemaakt met het lossen van de ver dere lading. Het prijsgerecht zal uitspraak moeten doen. De alg-emeene indruk was, dat het den Du-itschers te Z-eëbrugge nog aan niets ontbreek!. Ook aan boord was er geen gebrek. Als er passagiers over hongerlijden geklaagd hebben, was dat hun eigen schuld. Èr waren er, die, met geld op zak, weigerden te betalen. Aan dezulken werd, zoo deelde een der kapi teins mode, geen voedsel meer verstrekt. De thans hier aangekomen personen roem den als -om strijd de ondervonden behan deling. Zij zijn ook vol bewondering voor Ho -door -de Duitschers te Z-eehrugge ge troffen maatregelen -en uitgevoerde ver dedigingswerken, voor zoover het hun mogelijk was, 'daarvan van hun schepen af, die zij niet mochten verlaten, iets 'Waar 'te -nemen. Voor hun veiligheid bij aanvallen door vliegtuigen werd gezorgd; hun werd een op de pier gemaakt groot gewelf aangewezen, waarin zij zich even tueel moesten begeven. Enkele malen werd er in den nacht voor proef met een fluitsein alarm -gemaakt. Hedenmorgen waren zij getuige van e-en aanval op een Fransch vliegtuig, -dat sterk werd bescho ten. Det rein, die bet gfezel-scliap vervoer de, moest -een poosje stoppen om niet te worden getroffen door neervallende pro jectielen, op het_ vliegtuig afgeschoten. Morgenochtend reist het gezelschap huis waarts. Vrijwillige Landstorm Afd. Goes 1 en i! Driehonderdduizend jonge kerels (Of 'zijn 'het wijv-en bij gertal?) Die wachten sloom en ongewapend. Of Holland „Holland" blijv/en zal, Z{&g -suffe slapers! duffe droomers!- Zip naar het Zuiden wat gebeurt, Wanneer je Volk, wanneer je Vaandel Door Vreemd Geweld wordt, stuk ge scheurd. En gij, b/ediichte duitendieven!- Tast in uw spaarpot vóór ge leest. Hop, Vast en zeker, tot den bode m „In Feindesland" men „requireert". Voor -een groo-t aantal van deze 300000 kerels, die aldus door Raemaekprs wakke» geschud worden, is gisteravond jhr. R. .1. 'Booga/ert, le luitenant, van den Vrij- willigien Landstorm te Domburg opgetre den, om te komen tot oprichting v-an pen afd. Goes van den V. L. Dö vergadering, die in het Slot Oostende gehouden is, werd bijgewoond door luit-kol. A. Klontje, als leider der bijeenkomst, -door 'burgemeester De Beau fort, -e-n door de mannetjes van de afd. Domburg!—Oóstkap/edle van den V. L'., dip »in hun nette uniformen -en inert hun karabijnen op den schouder -een krijgs- hafti,g)en 'indruk maakten. Er had zich alhier -een commissie gevormd, om de zaak b» Go-es aan. het rollen te brengen. V-an deze commissie waren tegenwoordig d(e -heetren Siomelink, A. F. de 'Paauw, P. I. Somsr en W. J. C. van' Santen. Nadat „Euphonia" zich had laten hoo ren en nadat staande Het Wilhelmus aan- gphoord -was, leidde luit.-kol. Klontje den spreker -bij de vergadering in. Hij wees ie» op, dat. ons land zichzelf moet kun nen hielpen, als de nood aan den man komt. Wie zijn vrije Nederlanders, en dat willen we blijven! Spr. ging de geschiede nis onz-er vrijmaking na en stond, voor namelijk istil bij de atol die Zeeland daar bij gespeeld beeft. Z/eshonderdduizend mannen zijn nog W/eerloos! Mag dat? Neen! Er moeten Landst'ormafdeelingen komen, die zo-oyeel iriogelijk 'in de Provincie blijven en daar de taak overnemen van de militaireh, die dan beter voor hun eigenlijke bestem- iming gebruikt kunben worden. I Overste Klontje -deed een beroep op de toegevendheid van de werkgevers, op dat dp werklieden-la,ndstormers niet jbe veel loon derven en besloot met de op wekking, om nu-bet -enthousiasme voor ons Koningshuis in daden om te kotten^

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1915 | | pagina 1