\o. 150
Zaterdag 27 Maart 1915
29e Jaargang
De Groefe Oorlog.
Staten-Generaal
Üit de Prowiiioie=
Uitgave van
de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes:
LAW ïE VORSTSTRAAT 2t9.
Bureau te Middelburg:
FIRMA F. P. DHUIJ - L. BURG.
Drukkers:
Oosterbaan Le Coïntre - Goes.
Ve Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs
Per 3 maanden fr. p. post
Losse nummers
ƒ1,25
,0.05
Prijs der Advertentiën
15 regels ƒ0.50, iedere regel meer 10 ct.
3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend.
Bij abonnement voordeelige voorwaarden.
Familieberichten van 110 regels ƒ1.
iedere regel meer 10 ct.
Zij, die zich met ingang van t
April a. s. op „De Zeeuw" abon-
neeren, ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers GRATIS.
De vsesture-Hovy.
Gisteren is de heer mr. C. Lucasse
door de Provinciale Staten aangewezen
als opvolger van wijlen den heer Hovy,
als lid van ons Hoogerh'uis.
We wenschen den nieuwbenoemde van
harte geluk met deze benoeming en onze
provincie met dezen nieuwen afgevaar
digde naar- den Senaat. We hebben de
overtuiging, dat men in den heer mr.
Lucasse een waardig opvolger van den
lieer Hovy heeft gevonden. Het heeft geen
zin de verdiensten van dezen ervaren par
lementariër te schetsen. Slechts zij her
innerd, dat de heer Lucasse reeds in
1888 naar de Tweede Kamer werd afge
vaardigd, en na diep vele jaren zoowel
in de Tweede als do Eerste Kamer voor
's lands belangen mocht ijveren. Hij mag
dus terugzien op „een veeljarige parlemen
taire practijk.
Mogen land en volk en ook onze a.-r.
pari ij, die hij van harte aanhangt, nog
veel van zijn kennis en ervaring profitee-
ren.
Dezer dagen hopen we over de ver
kiezing nog een enkel woord te zeggen.
Ssknopt overzicht van dan toestand.
De strijd in de Karpathen schijnt zijn
hoogtepunt te naderen.
De Russen vertellen, dat hun offensief
met volledig succes vooruitgaat.
In de streek van Luipkow behaalden
zij, altijd, volgens Pe-trograd, onder bui
tengewoon moeilijke omstandigheden, een
groot en beslissend succes, door een zeer
belangrijke Oostenrijksche positie op een]
der hoogte Beskidentop-pen stormender
hand te veroveren.
De positie was versterkt met böomen,
planken en draadversperringen en oiri-
geven door meerdere rijten loopgraven.
De Russische infanterie rukte tot de voor
naamste vijandelijke posities vooruit, en]
na deze gebombardeerd te hebben met
kanonnen, welke men tot op een afstand
afstand van 600 pas gedragen had, ging
zij over- diepe putten met paalwerken en
veroverde de positie, welke met hechte!
blintieeringen en inwendige versterkin
gen voorzien was.
In den ochtend van den 24sten Maart,
akliis heet verder, begon de vijand op
velschillende punten een terugtrekkend©
beweging, en dan volgt een statistiekje
van den behaalden buit.
De Oostenrijkers daarentegen spreken
van een afgeslagen poging van de Rus
sen om door bet Karpathen-front te bre
ken.
Beide lezingen sluiten elkaar evenwel
niet uit. De1 poging der Russen om door
te breken kan nu mislukt zijln, maai' zij
zullen wel een belangrijk voordeel bé-
haald hebben, dat hun krachtigen steun
biedt voor een volgende poging.
In ieder geval zijn de kansen voor de
Oostenrijkers gekeerd, 't Is de vraag, of
het hun ooit gelukken zal andermaal de
Karpathen van Russen te zuiveren.
De laatste daad van Duitsehland, het
in den grond boren van het Nederlandsche
s.s. „Medea", heeft hier te lande, groot©
ontroering teweeggebracht, om niet te
spreken van ontstemming.
Deze daad is da,n ook inderdaad wel
geschikt, om het vertrouwen in de serieu-
se bedoelingen van Duitsehland ten op
zichte van de Nederlandsche scheepvaart
te schokken.
Het „Algt Hbl." b.v. is zeer gebelgd
en verklaart niet te hegrijpen „welke schijn
van rechtsgrond aan de laatste handeling
van een der oorlogvoerende partijen tegen
onze handelsvloot gegeven kan worden.
De „Medea" vervoerde een artikel
sinaasappelen -dat zelfs niet tot de
conditioneele contrabande gerekend kan
worden. Een effectieve blokkade van En
geland bestaat niet ieder kan zien
hoe de geregelde diensten op Engeland
haast ongestoord gehandhaafd worden,
hoe de vrachtvaart op Engeland het druk
ker heeft dan ooit."
,,Zoo gezien, aldus het Amsterdamsche
orgaan, is het in den grond boren van
de „Medea" een daad van willekeur en
geweld, die niet als het torpedeeren van
andere neutrale schepen als een betreu
renswaardige vergissing beschouwd kan
worden.
Deze daad kan, evenals het bommen!
werpen op Nederlandsche schepen, slechts
verklaard worden indien mean aanneemt,
dat de Duitsche regeering vrijlwel zekei'
is dat, zoo lang slechts geen vreemdd
troepen of oorlogsschepen ons land aan
vallen, elke' daad van willekeur en ge
weld tegen Nederlandsche onderdanen
of Nederlandsch eigendom geoorloofd is".
„Doch wij zijn overtuigd dat een vol
ledige schadevergoeding van Duitsehland
geëischt moet worden. Een schadevergoe
ding voor schip en lading."
We meen en echter te moeten betwij
felen of deze voorstelling van feiten wel
geheel juist is, en de conclusie gebillijkt
moet worden.
Immers de lading was voor Engeland
althans grootendeeels lenlde Duitsche
commandant ging eerst tot handelen
over toen hij1 de scheepspapieren nage
zien had. Overigens is 't moeilijk thans
reeds een conclusie te trekken; het on
derzoek zal licht kunnen verschaffen.
Dat zal antwoord geven op' de vraag,
waarom het schip niet opg'ebteacht is
geworden, maar au bout portant in den
grond gehoord.
Leuven en de franc tireers.
In „De Maasbode" lezen we het vol
gende over Leuven, en wat er geschied is
Er is genoeg over deze stad geizlegd
dan dat er nog iets nieuws over te ver
tellen zou zijn. Alleen de waarheid om
trent de daar plaats gehad hebbende ge
beurtenissen rust nog min of meer in
het duister en twijfelachtig lijkt het, of
ze ooit aan het licht zal treden.
Pet heeft ons altijd gespeten, dat ei-
Belgen waren, die zoo pertinent verklaar
den, dat hun landgenooten niet gescho
ten hebben. Zoo'n verklaring kan mis
schien afgelegd worden in ee.n klein doirp,
dat men geheel kan overzien en waarvan
men de geaardheid van ieder der be
woners keilt, maar zie lijkt ons zionder
waarde, waar het een grootere stad be
treft als Leuven.
Hoe iemand, dip zich bijv. bij het sta
tion ophoudt, verzekeren kan, dat er in
de Ttervuerensche of Namensche straten
nietdoor Belgen geschoten werd, is ons
altijd een raadsel geweest en dergelijke
verzekeringen doen aan het onderzoek'
van het vraagstuk weinig g'oeds.
En ten (tweede geldt de vrqag: z*ou
het wel zoo erg zijn, als de Belgen eens
wel geschoten hadden en 'zou dit feit
het optreden der Duitschers tegen die stad
gerechtvaardigd hebben Wij gelooven van
neen. Door bet ij'zerhandig optreden dei;
binnenvallende armee tegen de vrijschut-
terij is men er allengs toe gekomen in
de mij schutterij iets kwaads te zien, dn
niets is tech minder waar dan dat. In
tegendeel zelfs. De vrijschutter^ is door
allerlei dichters als de nobelste dn meest
spontane uiting van vrijheids- en vader
landsliefde bezongen en is op interna
tionale congiiessen openlijk, en wij ge
looven zelfs in het bijzónder door Belgi
sche gedelegeerden, verdedigd geworden.
Men hoeft het dus geenszins te verbloe
men, als ze toe gepast werd en de roem
van Leuven zou bovendien veel gipoo-
ter zijn, wanneer het gestraft was ge
worden voor den moed en onafhanke
lijkheidszin zijner bewoners dan wanneer
het zijn wonden alleen ontvangen had
door de willekeur van een. dronken krijgs
bende.
jVlen zegt, dat de Eng-elscbe regeering
na de Leuvensche furie onmiddellijk el-
ken man en eiken knaap tussoben Lon
den en Dover van een geweer, de noo-
dige patronen, mitsgaders van zekere in
structies voorzien heeft om op eiken vij
and te schieten, die den grond van Old
England mocht betreden. De gevolgen er
van zou de staat wel voor zijn 'rekening
nemen. Wij hebben deze maatregelen
steeds bewonderd en ze heel wat fierder
en mannelijker gevonden dan het voor
zichtig optreden van onze regeering, die
alle wapenen in beslag liet nemen.-
•Hetgeen me het meest in Leuven trof,
was de volkomen afwezigheid van alles
wat op e-en herbouw der stad gelijkt.
Men was bezig de kerk te repareeren en
voor het overige hebben we slechts een
enkel huis gezien, dat men aan het her
stellen was. De Duitschers hebben het
puin van de straten laten weghalen en
keurig netjes op de 'ruïnen doen stapelen,
zoadat ze zonder gevaar voor hun ban
den naai- hartelust door de straten kun
nen tuffen, maar" voor de rest ligt vrijwel
alles nog zooals het in Augustus j.l.
werd „neergelegd".
Wel hebben verscheidene bewoners van
wat planken en asphaltpapier hutjes op
de ruïnen hunner woningen gebouwd en
oefenen ,ze nu in deze hun nering uit.
Het ontbreekt h'un dus niet aan de n-oo-
dige energie, maar blijkbaar schijnen pij
den vijand nog steeds tot een tweede]
furie in staat te achten en wachten zij
d'us lie vei- vreedzamer tijden af oim den
herbouw hunner stad flink en definitief
aan te pakken.
Korte 0or!<j()8berioht?n.
Het Saksische leger was Chalons
binnengerukt. Op een avond verschijnt
hij de voorloopige bestuurscommissie, de
burgemeester met de tijding dat 's ande
rendaags vóór negen uur, als oorlogsbe
lasting', een bedrag van 30 millioen frank
in handen van de Duitschers moet ge
stort worden. En het departement is dood
arm, de gemeente Chal'óns zelf beschikt,
over 500.000 fr.
Toen heeft iemand een idee. De kroon
prins van Saksen is hij hel leger. Hij
is katholiek. Dat onze bisschop hem aan-
spreke.
Zoo geschiedde. D-e kroonprins, een
jongeling van twintig jaar, kon zelf geen
bevelen geven. Maar op aandringen van
den bisschop, die den toestand uitleg
de: „de schatkist weg; de banken weg;
rijkere menschen ook; wat de geestelijlc-
heid betreft, zij leeft van aalmoezen",
zou de kroonprins zelf een gespiek heb
ben met den intendant-generaal. Den vol
genden ochtend had de bisschop nog een
lang gesprek met den intendant-generaal
zelf: „Op de dertig millioen moeten er
slechts acht door Chalons betaald wor
den: het departement betaalt het overi
geWe bezitten slechts 500.000
fr. wedervoer de; bisschop.
En hij weerde de dreigende belasting
van ('halons af. Zij' werd inderdaad tot
500.000 fr. teruggebrachte
R i d d e r 1 ijk h e i d De Uuitsehe
militaire overheid willigde den wensch
van een zwaar gewond Fransch iiïfante-
rie-kapitein, die in het Lazaret te *Z\vei-
brücken een ernstige operatie moet onder
gaan en zijne vrouw wenschte terug te
zien. De vrouw van den kapitein kreeg
verlof over Zwitserland en Saarbriicken
reizend, .tien dagen bij haar echtgenoot
door te brengen.
De aanval op h e t ,S u e z-k a-
naal. Het opnieuw verschijnen der
Turksche troepen aan het Suez-kanaal ver
rustte de niets-Wetëndë Engeischen. die
beweerden - en de Egyptische Europea
nen geloofden het -- dat de Turken het
kanaal voor altijd verlieten. Dit is on
juist en werd door de inboorlingen niet
geloofd.
Volgens berichten uil de beste bron
uit Syrië is een algemeene aanval op
Egypte voorbereid en door de leger orga
nisatie uitnemend -doorgezet. D" aanval
is nooit onderbroken, door den aanval
op de Dardahellen bespoedigd en zal
spoedig in volle werking treden. Wapens
en munitie zijn rijkelijk voorhanden.
Vliegers li oven Metz. Boven
Metz verschenen gisteren verscheidene vij
andelijke vliegers, die bommen op het
Zuidelijk stadsgedeelte wierpen, dan ech
ter door artillerievuur verdreven werden.
Drie soldaten zijn doodelijk getroffen.' Ma
terieel© schade' word niet aangericht,
In Noord-Frankrijk werden drie per
sonen gearresteerd, die Zeppelins den weg)
wezend-oor middel van wielrijders eni
Id-oor met lichten te zwaaien bijl den
Zepipelinaanval op Calais.
Volgens een bericht d-er Kopenhaag-
sche Maden, zou de Japansche. pers een
oorlog met China onvermijdelijk noemen.
Een officieuse Japansche courant zegt»
dat Japan voor China minstens -even gaar
ne naar de wapens grijfpt als wegens
Korea; als China de Japansche eischen!
vervult, wordt zijn integriteit geëerbiedigd,
an-der-s zijn zijn dagen geteld.
- Amerikaan s c h e onderzee
ër gezonken. E.en telegram uit Hono
lulu meldt, dat de Amerikaansche onder
zeeër F 4 bij1 een -schietoefening onder
dook en niet meer aan de oppervlakte
verscheen.
B-ij -onderzoek Meok, dat de F 4 zeer
diep was gezonken. Een poging om het
vaartuig te lichten, mislukte. Men vreest,
dat de bemanning van 25 koppen ge
stikt is.
Zaan stro om en Batavier.
Te Knokke en -Heyst heei'schte 'veel nieuws
gierigheid omtrent twee vaartuigen, die-
kort na elkaar naax Zeebrugge voeren,
Het waren koopvaarders. E-en onderzee
boot bracht ze op. Toen liep 't gerucht,
dat het eene een Hollander en 't andei'
een Amerikaan was. Het waren echter
de „Zaan-stroom" en de „Batavier". Een
aantal Belgische burgers, passagiers de
zer vaartuigen, werden aan boord aid
gevangenen medegevoerd. De „Zaan
stroom" en de „Batavier" liggen nu' aan
den muur. Men kan ze goed onderschei
den. Ze zijp in de buitenhaven gemeerd.
Dat deze ongewone verschijning van
koopvaarders aan de stille Belgische
kust nogal indr-uk maakte, begrijpt men.
En men meent nu dat Z-eebmgge meer
dergelijk bezoek zal ontvangen.
„VI. Stem."
Tweede Kamer.
Is dat ernat?
we liberaal I
Wat benne
Een enkel woord nog over de Kamer
zitting van gisteren, welke een, zeer merk
waardige zal blijVen in onze Parlementai
re geschiedenis en wiel om de houding,
die de linkerzijde daarbij heeft aange
nomen.
Zooals men weet is de motie Lohman
verworpen met 47 tegen 31 stemmen,
rechts tegen links, behalve dat de wilde
C.-H. heer Bichon van IJsselmonde te
gen stemde.
De amendementen Rutgers werden daar
op natuurlijk ingetrokken, evenals het
amendement-Lohman nopens -den tijd, ge
durende welken de wet zou w-erken.
Het wetsontwerp werd aangenomen met
46 tegen 31 stemmen, z-elfd-e verdeeling
van stemmen als bij de vorige stemming.
Tegenover de verzoeningsgezinde re
geering staal dus de wantrouwige linker
zijde. Tegen de goede bedoelingen der
regeering in heeft zij er voor gezorgd,
dat de eedskwestie voor langen tijd on
geregeld blijft.
D-o-ch niet alleen dit hebben die vrij
zinnige Kamerleden bereikt; z-e- hebben
door de conciliante houding der regee
ring te wraken de rechterzijde weer eens
laten zien, hoe „liberaal" ze wel zijn,
hoe weinig ernst bij hen voorzit om een
zoo t-eere kwestie als het eedsvraagstuk
tot -een goede en bevredigende oplossing
te brengen, m.a.w. hoe weinig gewicht
zij aan den eed hechten en tenslotte dat
zij maling hebben aan de eensgezindheid
des volks in dezen donkeren tijd, waarin
ons land ieder oogenblik in gevaar ver
keert en ons lot van die eensgezindheid
afhankelijk kan zijn.
Birinenlaiid.
Ned. schip beschoten.
Bet geval met de „Mecklenburg" van
de stoomvaartmaatschappij' Zeeland zal
ambtelijk onderzocht worden. Omtrent
het geval met de „Zevenbergen" zijn aan
de Duitsclie regeering onze bedenkingen
kenbaar ge-maakt.
Ne utraliteitis schennis.
De procureur-generaal bij1 't Gerechts
hof te Den Haag heeft afstand gedaan van
het door hem ingesteld beroep in cassa
tie van het arrest van genoemd Gerechts
hof. waarbijl de voormalige- directeur van
de Gasfabriek te Oude Tong|e T. werd
vrijgesproken van het in gevaar brengen
van de onzijdigheid van den Staat.
De Maria.
De Holland Gulf Stoomvaart Maatschap
pij. (directie- de firma J-os'. de Poorter
te Rotterdam) had een ei-sch tot 30.000
schadevergoeding ingesteld tegen Watson,
Munro en Co. te Londen, voor wie het
stoomschip „Maria", toen het door cfid
„Karlsruhe" in den grond werd 'geboord,
in charter voer. Eisöheres voerde aan,
dat gedaagde de voorwaarde- in de over
eenkomst, -om [het schip- tegen oorlogs
risico te verzekeren, niet was na-gtekompn.'
De rechter heeft den eislch toegjewezert
en -de schadevergoeding bepaald op
24.000.
D-e Me-dea.
Naar men on-s uit Dover seint, heeft
de kapitein van de „Medea" meegedeeld,
dat, toen hij! de- duikboot, -die bet schip
in den grond heeft gehoord, waarnam,,
ze aan de oppervlakte voer. Zij voerde
een vlag, maar de afstand was te groot
om te onderscheiden of het een witte
seinvlag was dan wel de Duitsche vlag.
Later zagen de opvarenden van de „Me
dea", dat het de Duitsche vlag was.
Ziji hebben slechts één duikboot ge
zien, doch toen zijl door de duikboot
gesleept werden, gaf deze met een vlag
seinen, waaruit op te maken viel, 'dat nog
een andere duikboot in de buurt was.
„N. R. Ct."
C r e m a t i e.
De vraag van het Kamerlid, den heer
Beiuner, of de minister van Binnenland-
-sche Zaken in het arrest van den Hoogen
Raad van 1 Maart 1915 betreffende de
wet tot vaststelling van bepalingen be
trekkelijk het begraven van lijken, begraaf
plaatsen en de begrafenisrechtenaanlei
ding vindt een aanvulling dier wet te be
vorderen, waardoor het verbranden van
lijken wordt verboden, wordt door den mi
nister van Binnenlandsehe Zaken ontken
nend beantwoord.
Vergoeding aan gezinnen van
miliciens en landweermannen.
Het Tweede Kamerlid de heer Duymaer
van Twist, heeft de volgende vraag tot
den minister van Oorlog gericht:
„Kan de minister reeds het resultaat
'mededeelen van het overleg van den Com
missaris der Koningin met de burgemees
ters in hunne provincie, ter zake de tref
fing eener voorziening, waarbij de aan
stelling van de vergoeding aan de gezin
nen van miliciens en landweermannen,
die onder de wapenen zijn, op meer ge
lijken voet wordt geregeld!"
Verplaatst met 1 April bij de di
recte belastingen J. Slager, konunies 2e
klasse van Vlissingen haven naar Nieuwe*
veen. Het kantoor Domburg zal- wor
den overgegeven 31 Maart na kantoor
tijd.
Door den Commissaris der Koningin
is benoemd tot secretaris van den Mili
tieraad in Zeeland voor de lichting 1916,
dhr. A. Hammacher, commies ter prov.
griffie en tot dien plaatsvervanger dhr.
J. D. Viruly, burgemeester van Weslka-
pclle.
Middelburg. Het aantal bons voor warm
et-en bedroeg heden 794.
Steuncomité. Ingekomen aedert
de v-orige o-pgave van: Personeel N.Y,
„De Automaat" f4.07; Lezing Mevr.
Thoumaïon f 1.18netto opbreinglst verkoop
Vredesbroches f 201.811/2Middelbulrgsche
Medici f50; Mevrouw M, de J. f2.50;
Post- en Te-legPaafpersonètel Middelb. eu
O-mstr. f 50; Wekelijksclie bijdragen
f224.50; Aan de familien van militairen
en aan werkeloozen werd bij 32e uitkiae-
ring betaald f 648.92.
De Penningmeester,
HERM. BOASSON.
Goes. In de gisteren gehóuden verga
dering vaii de Ver. tot bev. ran Chr.
Schoolonderwijs (school Wijngaardstraat)
is in de plaats van den heer A. D. F.
van der Wart, gekozen tot lid van het
Bestuur, de heer B. C. Sliggers. ,di> de
benoeming heeft aangenomen.
In de gisteren te Rilland gehouden
vergadering van den D'ijkraad der Water-
keering van den Calamiteuzen Zimmer-
manpolder werd de begrooting voor het
dienstjaar 19151916 vastgesteld in ont
vang op f 11375.765 en in uitgaaf op
f 12875.76° met een post onvoorzien ad
f 1518.39A
Men toonde ons een briefkaart uit
Brussel, -die via Aken ons land bereikte.
Hierin ligt niets bijkonders, doch wfT
in liet feit, dat -de brief, Waarop deze
kaart het antwoord is, én die 19 Augustus
1914 uit Goes verzonden Werd, eerst den
19 Maart j.l. den ge-adresseerde te Brussel
bereikte.
Deze Brusselaar denkt er niet oven
de stad te verlaten, 't Is er slap in za
ken, doch overigens gaat het I-even z'rf
gewonen gang. 't Is er zeer rustig, en!
met vertrouwen ziet men het 'einde dei*
schrikkelijke gebeurtenissen te genio-at.
Vlissingen. Van do werf der Kon. Mij.
„De Schelde" is heden te water gelaten
het schroefsloomschip „Ecuador" in aan
bouw voor den Koninklijken W.est-Indi-
schen maildienst te Amsterdam en be
stemd voor haren passagiers-, mail- en
goederendienst tusschen Nederland en
Zuid-Amerika. Mejuffrouw Lucie Beatrice
Martin, dochter van den hoofdingenieur
der Schelde nam de laatste beletselen
weg.
Het schip is lang over alles 396'0",
tusschen de loodlijnen 3S0'0", breed 48'6",
holte tot oppervlak 27'6". De waterver
plaatsing bedraagt 8410 ton op 22'0",
het schip zal 13 knoopen loopen.
Het schip is van staal gebouwd, naai
de voorschriften van Lloyds hoogste klas
se, en heeft een verzonken bak.
Er is plaats voor 111 eerste klasse
passagiers, voor wie tal van. gerieven zijn
aangebracht, terwijl ook verder het schip
geheel naar de eischen des tijds is inge
richt, electrise-he yerlichting, draadlooze
telegrafie, 6 teakhouten reddingsbooten en
een kapiteinssloep.
De stoommachine is van het triplo ex
pansie systeem en ontwikkelt 3350 1
H.P. bij 90 omwentelingen per minuut.
Er zijn 4 ketels met te zamen 12 vu
ren en 9660 vierkante voet verwarmend,
oppervlak met een stoomdruk' r an 180
lbs. Howden's geforceerden trek is toe
gepast.
De betimmering der salon is opgedragen
aan de firma Allan en Co. te Rotterdam.
Het schip komt onder bevel'van den heer
G. D. Nieman.
Naar wij vernemen hebben de
werkzaamheden aan het station voor
radio telegrafie alhier, gisteren een aanvang
genomen. Men hoopt over drie of vier we
ken het station in gebruik te kunnen
nemen. (V. 0.Ï
