ft 0.147
Woensdag 24 Maart 1915
39e Jaargang
De Oroote Oorlog.
Binnensnel.
Uit de Provincie.
Uitgave van
de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes:
LAN ÜE VORSTSTRAAT 219.
Bureau te Middelburg:
FIRMA F. P. DHUIJ - L. BURG.
Drukkers:
Oosterbaan Le Cointre - Goes.
Zij, die zich met ingang van 1
April a. s. op „De Zeeuw" abon-
neeren, ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers GRATIS.
Kentering.
De Standaard, wijzende op de ook
door ons gereleveerde opmerking van een
liberaal lid van het Engelsche Lagerhuis
dat 't moeilijk waar kan zijn dat Engelands
oorlogsverklaring 2 Augustus in den mor
gen geboren, beïnvloed zou zijn geworden
door Duilschlands aan België eerst in den
avond Van genoemden dag gestelden eisch,
zoodat Engelands oorlogsverklaring niet
kan hebben plaats gehad ter wille van de
onafhankelijkheid der kleine stalen, maakt
hierbij de volgende door hare juistheid
treffende opmerkingen
„Aan alles merkt men alzoo, dat er
keer in de opiniën komt. En dit vooral,
nu Engeland er zelf toe overging op
nieuw een niet zoo kleinenen Staat in
Ie lijven. Het protectoraat, dat nu over
Egypte is afgekondigd, is toch niet anders
dan een algeheel teniet doen van Egypte's
ten deele nog vrije positie. Inmiddels staat
het in Soedan nu reeds hachlijk. De
Senoessi belegeren Khartoem, en zijn wel
haast meester van Omdurman. De spoor
lijn van Khartoem naar Wadi Haifa is
reeds opgebroken. En Wat erger is, van
Sir Reginald Wingate, den Gouverneur
van Soedan, hoort men niets. Er is weer
een Mahdi uitgeroepen, en men weet wat
eertijds Gordon's jammerlijk uiteinde on
der den eersten Mahdi was. Zou een
herhaling van wat toen tienduizenden le
vens kostte, nogmaals voor de deur
staan?"
J. Mulder te Russum gaf
Een proeve.
De heer A
als proeve van een nieuw vaderlandsch
lied, in de school, in de kazernes, op
marsch en in de.^^piskamer te zingen,
in De Standaard onderstaande dicht
regelen ten beste
Aan mijn vaderland.
Ik heb u zoo lief, o mijn klein, heerlijk'
land,
lk heb u zoo lief om u zeiven;
Ik heb u zoo lief om uw duin en uw
strand,
Uw bosschen en beemden, uw klei en uw
zand,
Waarboven de heem'len zich welven
Ik heb u zoo lief, om de levenden, die
Ik dagelijks mij zie omgeven;
Ik heb u zoo lief, als 'kuw natie bespie,
Om taal en historie1 en glorie, die drie,
Om 'tvolk, dat nog lang1 hier moog'
leven
Ik heb u zoo lief ook, ja lief om de doön,
Die gij in uw schoot houdt verborgen;
Om vader en moeder, om dochter en zoon,
Geslachten van helden, onsterflijke goön,
Die wachten op d' eeuwigen Morgen!
j I i i f
Ik heb om veel meer nog u lief en ben blijj,
Dat in deze zorgvolle tijden
Wêer velen beseffen dat, Nederland, gij'
Moet blijven ons land, onafhanklijk en vrij,
Wel waard om er veel voor te lijden!
ïk heb u zoo lief en geen hand strekk'
zich uit!
Geen klauw van omzwevende gieren
Poog ooit u te grijpen als welkome buit,
Uw volk heeft u lief als een man zijne
bruid,
En God wake op uwe frontdoren 1
Ik heb u zoo lief, o mijn heerlijk, klein
land,
Waarboven Gods heem'len zich welven;
Ik heb n zao lief om nw duin en uw
strand,
Uw bosschen en beemden, uw klei en uw
zand,
lk heb u zoo lief om u zei ven!
Er komen mooie strofen in voor. Waai
de dichter spreekt van goón, aanvaarden
wij dit woord slechts in den zin van
Psalm 826, Waar de II. Geest tot de
rechters zegt: Ik heb u gezegd: gij zijt
goden, nochtans zult g ij sterven. Den
versregel,,geen klauw van omzwevende
gieren", achten wij niet onberispelijk, we
gens den enkelvoudigen en tegelijk meer-
voudigen vorm. Bovendien gieren azen
nimmer op levenden. Of zou de dichter
aan een ondergegaan, dat is aan een dood
vaderland gedacht hebben?
Over 't algemeen vinden wij' den volks
geest en den volkstoon juist weergegeven
en getroffen jn deze verzen.
'DeZeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs
Per 3 maanden fr. p. post.
Losse nummers
ƒ1.25
0.05
Beknopt overzicht van den toestand.
Welke heteekenis moet nan den val
van Przemysl gehecht worden?
De Russen hebben geen oorlogsbuit en
geen materieel kunnen veroveren. Er was
■niets. Ze vonden slechts de puinen van
de vesting, zoodat ze er geen krachtigen
steun in kunnen vinden, wanneer de kan
sen keeren en het voor 'hen te warm
wordt in de Karpathen.
In dit opzicht biedt de inneming van
Przemysl dus ;geen belangrijk voordeel.
Anderzijds moet toch weer gewicht aan
do zaak gehecht worden. De beteekemsi
van den val der veste valt toch niet te
onderschatten. Immers de Oostenrijkers,
die de laatste dagen zoo krachtig de Rus
sische legermassa's aangrepen hij dei
Dukla- en Lupkow-passen in de richting!
Van Baliglarod, hebben nu den prikkel
van hen (offensief verloren.
De Karpathenstrijld is derhalve in een
nieuw stadium gekomen, dat voor de
Oostenrijkers slecht inzet en hun weinig
goeds belooft.
Ook aan de Oost-Pïuisische grens zet
ten de Russen hun offensief voort. Na
Merhel, waaruit ze intusschen weer ver
dreven zijn, zooals we gisteren gezien,
hebben, is Laulgszai'gen, ten N.-O. 'van
Tilsit door de Russen bezet.
Daartegenover hebben de Duitschers bij
de achtervolging' der uit Metoel verdre
ven Russen Russisch-Krittingen ingeno
men en meer dan 3000 Duitschers, door
He Russen meegevoerde inwoners, be
vrijd.
I:n het "Westen worden de gevechten
blijkbaar iets minder hevig.
't Is alsof man even pauzeert, om de
vliegmachines aan het woord te laten.
Immers in de lucht is een verlevendigde!
actie te eonstateoren.
Weliswaar is op verschillende punten
gestreden zoo b.v. hij1 Carency (ten
N.-W. van Atrecht), ten N. van Beau
Séjour, Com'hres, Apremont, Flirey spi
Badonvilier doch aan beide zijden heeft
men blijkbaar geen voordeel Weten tel
behalen.
Blijkens het Berlijnsche communiqué
hebben vijandelijke vliegers weder op
Ostende verscheiden bommen geworpen,
door welke echter geen militaire schade]
aangericht werd, daarentegen verscheiden
Belgen gedood of gekwetst werden. Noord
westelijk van Verdun werd een Fransche
vlieger naar beneden geschoten. Een met
tWee Fransche onderofficieren bezet
vliegtuig werd gedwongen, bij Freiburg
te landen. De inzittenden Werden gevangen,
genomen.
De luchtvlootactie veroorzaakte tot dus
ver meer schrik, dan schade. Toch is het
een ontzettende gedachte, dat ook on
schuldige burgers en kinderen bij! de
luchtraids het leven lieten.
De Daily Chronicle-correspondent te Pa
rijs vertelt nog allerlei bijzonderheden over
den jongSten aanval van de Zeppelins
op de Fransche hoofdstad. Hij! werd het
meest getroffen door de koelMoedigheidj
der Parijlzenaars die het geval als een
kosteloos, merkwaardig vuurwerk be
schouwden. Eenige wilden zelfs uit hun
ramen opi de luchtgevaarten schieten,
doch zijl herinnerden zicih nog tijdig, dat
het streng verboden was. Het schijnt/
dat de luchtmortieren en kanonnen tel
laag schoten, want men zag wel allerlei
hommen, als ware het ratetts, in de buurt
der schepen springen, maar niet één
raakte, p© Zeppelins trokken zich daar
dan ook niets van aan, doch toen de vlie
geniers het luchtruim kozen, gingen dt*
luchtschepen er van door.
Het eenige directe slachtoffer was een
oude dame in de Rue des Dames; ze
stierf van schrik. Dei mteeste bomm'eni
waren brandbommen. Verteld wordt van
een concierge, die zoo'n brandbom kalm
weg van een houten giebouw afhaalde.
Deze hommen bevatten blijkbaar ook so
dium, want een apotheker die er een;
met water wilde blusschen, zag de vlam
slechts g rooter Worden.
Franscha generaals gewond.
Omtrent de verwonding der generaals
Manoury en Villaret wordt nog het vol
gende gemeld:
Generaal Manoury inspecteerde in ge
zelschap van generaal De Villaret een
loopgraaf, op welke, merkwaardig genoeg,
gedurende verscheiden dagen 'geen schot
gelost was. De inspectie geschiedde ter
wijl langs de heele vijandelijke linies vol
komen rust heerschte.
Bij een schietgat gekomen, bleef gene
raal de Villaret staan en keek naar de
Duitsche loopgraven. Zich daarna tot .ge
neraal Manoury wendend, zei hijZie
eens, generaal, hoe curieus!
Generaal Manoury boog het hoofd en
keek op zijn beurt. Terzelfdertijd floot een
kogel, drong door het schietgat, en trof
den generaal in 't oog, tevens de kaak
verbrijzelend. Hetzelfde projectiel raakte
generaal de Villaret vlak in 't voorhoofd,
maar terwijl generaal Manoury terstond
in de loopgraaf neerviel, bleef generaal de
Villaret, die dacht dat hij slechts wat zand
in 't gezicht gekregen had, op de been
en trachtte zijn chef te helpen. Hij legde,
volgens den zegsman van de Matin, nog
15 Meter te voet ai voor hij zelf viel.
Korte Oorlogsberichten,
De Prins van Wales is in de loop
graven geweest.
Gisterochtend is door de Duitschers
te Westcapelle (België) een Engelsche
vliegmachine neergeschoten.
De toestand in Servië is wan
hopig. Er heerscht hongersnood en alleen
de militairen krijgen brood uit Rusland.
Hun munitie komt uit Frankrijk. De Servi
sche regeering zou geheel in handen der
Russen zijn. De pers staat onder de
strengste censuur.
Oorlogsschade. De Deutsche
Tagesztg. schat de oorlogschade in Galicie
•op. 2 milliard kronen, die in de Poolsche
deelen 'des lands op 3 milliard. Twee
honderd vijftig Galicische dorpen zijn ge
heel verwoest.
In München had hei dragen van uni
formen door kinderen zulke afmetingen
aangenomen, dat het hoofd der politie
zich genoodzaakt heeft gezien er tegen
op te treden-. Ouders stellen er zich na
melijk niet mee tevreden hun jongens
in fantasie-uniformen uit te dosschen,
maar ze steken hen in een militair pak,
dat bedriegelijk op het echte gelijkt; de
uitmonstering en onderscheidingsteekenen
van den rang ontbreeken er niet aan,
en het ijzeren kruis voltooit de versie
ring van het nieuwerwefsche kindercos-
tuum. Geen wonder, dat de jongens,
aldus uitgerust, zich verplicht achten om
aan hen. die tot het dragen van de uni
form gerechtigd zijn, het militair saluut
te brengén. Het hoofd^der politie richt
een ernstig afkeurend en vermanend
woord tot ckj ouders om in deze ernstige
tijden hun kmderen toch geen uniformen
als speelgoed toegeven.
De Engelsche vliegérkapitein Kane
is te Brookland bij een proeftocht dood
gevallen.
Een Duitsche vlieger heeft door het
werpen van bommen op Reims drie bur
gers gedood.
- Te Antwerpen kost het brood 47
centiemen de kilo.
- Gisteren is ten Noorden van Schier
monnikoog' kanongebulder gehoord.
Uitvoerverbod aar dappelen.
Binnenkort ji s een besluit te wachten,
wiaarbij wordt bepaald, dat voor zekere
soorten aardappelen weer consenten voor
uitvoer zullen worden gegeven. Delze
maatregel heeft ten doel, den uitvoer mo
gelijk te maken van die soorten aaïdap-
pen, welijke hij langer liggen zouden be
derven en dus niet meer geschikt zou
den zijn voor de consumptie. (Hbld.)
.V acat u r e-H o vy.
Bij de verkiezing van een lid van de
Eerste Kamer in de Staten van Zeeland
op Vrijdag a.s. zal de heer mr. C. Lu-
casse, kantonrechter te Goes, de candi-
daat der rechtsche leden zijn. De he|er
mr. C. Uucasae had reeds enkele jaren
voor Zeeland zitting in de Eerste Kamer,
maar werd in 1913, toen de Staten links
wanen, vervangen door den heel' mr. A.
J. G. F. Fokker.
Nederlan dsche schepen op ge
il r a c h t.
'Naar aanleiding van het bericht, dat
aan boord van de naar Zeebrugge opge
brachte stoomschepen „Batavier V" en
„Zaansti'oom" de Nederlandsche vlag.
werd neergehaald en de Duitsche ooïlogs-
vlaig geheschen, schrijft de „Vossisohe
Zifcg.", dat deze maatregel alleen beteekent,
dat ,de stoomschepen voor een Duitsch
prijzenhof gebracht zullen worden.
Eeds vr aags tuk.
De iheeiBen De Savomin Lohman, Rut
gers, De Visser, Van Wijnbergen, Nolens
en Van der Voort van Zijp hebben thans
een motie ingediend om de Kamer als
baar oordeel te doen uitspreken, dat in
de tegenwoordige omstandigheden het
wenschelijk is, betreffende de verplichting
ftot het al dan niet afleggen van den
eed geene definitieve beslissing te nemen
en der-halve aan het thans aan de oirde
gesteld wetsontwerp het karakter toe te
kennen van eene tijdelijke noodregeling.
Voorts hebben de heeren De Savomin
Lohman, Bulgers, De Visser en Van Wijn
bergen het amendement voorgesteld te
bepalen, dat de wet van kracht is tot
1! Januari 1919.
De Tweede Ka me r
heeft het wetsontwerp tot wijziging yan
de Prov. Wet en de Kieswet, in Verband
met de wet op de Inkomstenbelasting
1914, aangenomen.
Gemeenteraad van Goes.
Omtrent de vergadering van gistermid
dag valt nog het volgende te melden:
Nadat de heer E. C. v a n D i s s e 1 door
den heer secretaris was binnengeleid,
sprak de voorzitter het nieuwbenoemde
lid toe. Spr. wees er op, dat het hier
een bijzonder geval geldt, waar de heer
van Dissel de plaats zal innemen van
iemand, die langen tijd lid is gewast',
de laatste uit een oud geslacht, onder
hetwelk ook burgemeesters zijn geweest.
Onwillekeurig, aldus de voorzitter, zal
er eeu parallel getrokken worden tusschen
u en uw voorganger, doch uw capaci
teiten en uw positie zijn ons een. waar
borg, dat we in u zullen vinden een
bekwaam raadslid. Ik spreek dan ook
zeker* natnens den Raad, als ik zeg,
dat het ons genoegen doet u hier te
begroeten. Mogen wij1 u geruimen tijd in
ons midden hebben.
Na do aflegging der vereischbe eeden
dankte de heer van Dissel voor het woord
van welkom, de hoop uitsprekende, dat de
samenwerking met B. en W. en 'Raad
steeds een aangename zij, en dat er vele
besluiten genomen mogen worden, waar
door hij zal kunnen medewerken om de be
langen van Goes te behartigen. (Applaus.)
De heer van Dissel nam daarop zijn
zetel in.
Alvorens tot de benoeming van een
wethouder over te gaan, verkreeg dei heer
Donnet het woord, die als oudste lid
der Rechtsche fractie mededeelde', dat,
ofschoon ook de minderheid recht op een
wethouderszetel heeft, de rechtsohe le
den in dit geval niet op een eigen candi-
daat zullen stemmen.
Vervolgens werd overgegaan tot da /ver
kiezing van een wethouder, in de va
cature wijlen mr. Jac. de Witt Hamer
J.Gzn.
Bij eerste stemming' brachten 10 leden
11 stemmen uit. De heer Fransen van
de Putte vereenigde 6 stemmen op zich,
de heer W. Kakebeeke verkreeg 1 stem,
terwijl 4 blanco briefjes uit de bus kwa
men.
Ofschoon het vermoeden voor de hand
lag, dat 'een der leden bij vergissing twee
blanco-briefjes in de bus geworpen had,
achtte de heer Dekker het om formeele
■redenen gewenscht, opnieuw te stemmen,
aangezien Ged. Staten anders wellicht
captie zouden maken. Immers men zou
kunnen aanvoeren, dat door een lid twee
briefjes met den naam „Fransen van de
Putte" in de bus kunnen geworpen zijn
in welk geval deze 5 st. van de 'tien
sL op zich vereenigd zou hebben.
Bij de nieuwe stemming verkreeg de
heer Fransen van de Putte 5 st., de
heer Kakebeeke 1 st. en de heer Temper
man 1 st., terwijl 3 leden blanco stem
den.
Waai' de heer Fransen van de Putte
5 van de 7 geldige stemmen op zich
vereenigde, is deze dus tot wethouder ge
kozen.
De heer Fransen van de Putte maakt
geen gebruik van het recht op 24 .uur
beraad, daar hij1 reeds vele weken gele
genheid heeft gehad over deze aangele
genheid na te denken, en verklaart dus
de benoeming te aanvaarden. Eerst had
spr., toen hij gepolst was, bedankt voor
een candidatuur, doch toen men later bet-
verzoek met aandrang herhaalde is hij'ge
zwicht. Er waren overigens wel bezwaren,
aldus spr., ik heb weinig vrijen tijd, doch
ik zal me nu van enkele bijbaantjes ont
doen. Ik vertrouw, dat de samenwerking
met B. en W. en den Raad, dien ik
reeds lang in de tegenwoordige samenstel
ling ken, niets te wenscben zal overlaten.
Wat B. en W, betreft, zijn de persoonlijk
heden mijl zoodanig gezind, dat ik mij
erin verheug met hen dn nauwere rela
tie te komen. Eén bezwaar is met weg
te nemen, n.l. dat ik iemand als m'n vriend
mr. de Witt Hamer moet opvolgen. Dat
bezwaar voel ik, maar ik wil het ambt
naar m'n beste krachten vervullen en
uitsluitend in het belang der gemeente.
(Applaus.)
De voorzitter wenscht den nieuwen wet
houder geluk met z;'n benoeming, ook
het college van Bi. en W|. en den Raad.
Met ingenomenheid, zegt spr., zien wij u
deze plaats innemen, overtuigd, dat we
in u een ijlverig en bekwaam lid van
ons college zullen vinden. Dat onze ver
Prijs der Advertentiën
15 regels ƒ0.50, iedere regel meer 10 ct.
3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend.
Bij abonnement voordeelige voorwaarden.
Familieberichten van 110 regels ƒ1.
iedere regel meer 10 ct.
houding dezelfde zal blijven daarvan ben
ik overtuigd. Moogt u langen tijd in ons
college zitting hebben. (Applaus.)
Behalve de reeds genoemde afschrijvin
gen van schoolgeld, werd nog op een Ver
zoek van den heer Slimmens tot af
schrijving van een half jaar hondenbelas
ting gunstig beschikt.
Naar aanleiding van de verzoeken tot
oprichting van een tijdelijk werkloosheids-
fonds ontstond nog eenige discussie.
De heer Dekker vond, dat B. en
W. hun standpunt, wel zeer kort uiteen
gezet hebben. Spr. wees ein op, dat blij
kens de verzoekschriften in de meeste
steden van ons land een tijdelijk werk-
loosheidsfonds is opgericht. Goes maakt
derhalve een uitzondering. Spr. zou gaarne
weten wat de kosten van zoo'n fonds
zouden kunnen bedragen, hoe groot, het
stamkapitaal behoorde te zijn, kortom wel
ke financieele gevolgen er voor die ge
meente aan verbonden zouden zijn. Verder
vroeg spr. zich af, of inderdaad de hulp
zich slechts zou kunnen uitstrekken tot
de arbeiders in één vak, en of de Ver.
zonder werkloosheidsfonds er niet buiten-
vallen. B. en W. doen wel is waar reeds
een en ander tot bestrijding der werk
loosheid, doch niettemin wilde spr. weten
of zij' met andere plannen zullen ko
men, indien het aantal werkloozen zich
straks uitbreidt, immers het ligt op den
weg dei' gemeente de werkloosheid te be
strijden.
De voorzitter antwoordde, dat in Augus
tus reeds, naar aanleiding' van de minis-
terieele circulaire over deze zaak is ge
sproken. In enkele groote gemeenten, al
dus spr., is wel een dergelijk fonds. Goes
wordt ook gerekend onder de steden, doch
in velerlei opzicht is het te klein voor
een stad. De 'kosten zijn voor ons Veel
te zwaar. Het zou toch bezwaarlijk gaan
den 41.0, weer op te drijven. Dit zou
voornamelijk drukken op de afnbteiiaren
en op hen, die eerlijk aangifte doen. In
tusschen zijn we overtuigd, dat er iets
gedaan moet worden.
Die heer van den Bout zeide, dat
indertijd ook niet op de zaak' is ingegaan,
omdat slechts één categorie, van een 26-
tal menschen, geholpen zou kunnen wor
den.
De heer D e k k e rIk had toch gaarne
gezien, dat bij' andere gemeenten een on
derzoek was ingesteld naar de kosten.
Ik vertrouw intusschen dat B. en \V
hun aandacht aan het vraagstuk der
werkloosheid blijven schenken.
Die voorzitter zegt dit toe, waarop het
afwijzende voorstel van B;. en IV. z.h.s.
werd aangenomen.
Ook naar aanleiding van het request
van het Gaslhuisbestuur is gediscussiëerd.
De heer Dekker wees er op, dat
R. en W. wellicht de overtuiging kunnen
hebben, dat hier ingegrepen moet worden,
in verband .met den duurderen levens
standaard, doch dat de Raad eigenlijk
niet in de gelegenheid is de zaak te
vbeoordeelen, want cijfers worden niet ge
noemd. We moeten het dus maar gelooven.
Ho© groot zou b.v. het tekort zijn, dat
onverwijld ontstaat? Weliswaar zijn vele
consumptie-artikelen in prijs verhoogd,
doch dit drukt juist op de menschen
„van de 3e klasse", op de minvermogen
den. I
De voorzitter antwoordde, dat vele pa-
tienten ondersteuning genieten, zoodat de
verhooging 't meest de burgerlijke arm
besturen van Goes en buitengemeenten
zou treffen. Verhoogen we het taaie®
niet, dan komt het bestuur straks geld
te kort en zal het bij' ons om ondersteu
ning komen. Bovendien geldt het slechts
een tijdelijke verhooging.
De heer Donner ging' volkomen mede
met den heer Dekker. Maar', zegt spr., bok
in verband met den nood van verschil
lende diaconieën en kleine kerkjes is ÏUejt;
beZwaarlijk het tarief te verhoogen. Som
mige hebben zelfs 3 of 4 personen te
hunnen laste, 'tls eigenlijk niet billijk,
dat da personen van buiten Goes even
veel betalen, als de Goesenaren, die steeds
voor de lasten moeten opkomen.
De heer v. d. Bout wees er op, dat
bij niet-verhooging de buitengemeenten heit
meest profiteeren, daar wij dan straks
yooi' een te kort staan. Daarom is het
rationeel, dat het tarief ietwat verhoogd
wordt.
De heer D o n her: Ik geloof niet, dat
de stroom van ^patiënten nit andere ge
meenten zou verminderen, als zij b.v.
£0!2O per dag meier moesten betalejn
dan de Goesenaren. Ik z,ou dit dus wel
in overweging! willen geven.
De heer Dekker had het wenschelijker
gevonden, dat het Gasthuisbestuur zich
eerst tot inrichtingen van weldadigheid
had gewend om tijdelijken toeslag. Nu
het bij, ons komt, aldus spr., dienen we
cijfers te kennen. Ik stem daarom tegen als
ik geen cijfers krijg. Bovendien gaat het
niet op alleen het tarief 3e kl. te ver-
